P. J. PETIT Az.,
1 DASSEN EN STRIKKEN.
J. v. HEES,
GEBRs. RODBARO.
Znid-ïïollandsche Roomboter- en Kaas-Inrichting, Lange Diefsteeg 18.
N». 1967
Maandas; 27 Februari.
A\ 1899
$eze Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
van gon- en feestdagen, uitgegeven.
Vdbl
P. H. J. VREEBURG.
Specialiteit in KOFFIE-
Magazijn van Heeren-Mode-A.rtikelen
BREESTRAAT 106, hoek Koornbrngsteeg.
Ruime sorteering HEERENHOEDEN, solide qualiteit
Boorden, Fronts, manchetten, Overhemden en
alle andere Heeren-Goederen.
Gaarne voldoe ik dan aan mijne geachte Begunstigers, om alsnu de zuivere
onvervalschte ROOMBOTER te leveren voor 65 Cents per pond, doch verzoek hier
mede nu ook beleefd om Dij niemand anders de fijne Roomboter te halen dan bij
J- v. HEES, om reden hier als prijs ook de qualiteit niemand concurreert.
Eijne Goudsche Kaas 40, 30 en 25, prima Leidsche Kaas 25 en 20, Kom. Kaas
12 cents, fijne Roomboter Surrogaat 45 en 35 cents, alles per pond.
Donkersteeg ÏO. JDonkersteeg lO.
Gouden en Zilveren Boekknippen.
Venia aetatis.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRUS DEZER COUBANTi
Voor Lelden per 8 maandeo. I.Hk
Franco per poet9 1.40.
Af2onderlyke Nommere 0.05.
PRUS DER AD V KKTÜN TIÜN i
Van 1 6 regels t 1-06. Iedere regel meer 017$ - G-roctore/
letters naar plaatsruimte - Voor het IncasseereD bulten de stad
wordt ƒ0.05 berekend
Vierde Blad.
Gemengd Nieuws.
De buitenplaats „Arendsburg",
te Voorburg, zal tot een sanatorium voor
zenuwlyders worden Ingericht.
Baldadige handen staken giste*
ren te Amsterdam in de Spuistraat, by het
Kattengat, een volgeladen handkar met vuur
makers in brand. De inhoud stond weldra in
lichter laaie. De arme venter had zijn kar
eeoige oogenblikken onbeheerd laten staan.
De brand werd met emmers water gebluscht.
Een kwakzalver verdwenen. -
Men schrijft uit Oud-Beierland aan de
„N. R. C.":
De wonderdokter Jongejan heeft deze ge
meente verlaten, zonder adres achter te laten.
Van zijn wonaeroaarlyke genezingen is
niets gebleken; zelfs zijn kostoaas is niet
hersteld. De vrouw, die volgens hem twee
magen had on ale hij van één maag zou
verlossen, is er ook ni«t bet?r op geworden.
In deze gemeente had hy het vertrouwen
grootendeels verloren; hy werd aan ook
alleen nog maar geconsulteerd door patiénten
van buiten.
Te Berlyn is weer een officier
gevangengenomen, omdat men hem verdenkt
een der schuldigen te zyn in het speelschan-
daal. Ditmaal is het de kapitein der reserve
Von Schacbtraeyer.
Toen baron Ferdinand De Roth-
schild verleden najaar in Engeland overleden
was, werd medegedeeld welke oo voornaamste
legaten waren, die in zyn testament vermeld
stonden. Thans is de geheelo nalatenschap
bekend geworden, geschat op een bedrag van
1,488,128 pd. st. en 14 st. en 8 pence. Na
aftrek van al die legaten wordt do nalaten
schap veraeeld tusschen zjjn ongehuwde zuster
die. in Engeland woont, en zyn broeder baron
Salomo Al ert De Rothschild, te Weenen.
Uit Sydney komt het bericht, dat
in het begin van Januari proeven genomen zyn
door twee chemisten, de beeren Callaghan en
Fraser, met een nieuwe explosieve stof,
welke zy „kalleniet" noemtn. Daarby bleek,
dat de stof vyf- of zesmaal dynamiet in
kracht overtreft, hetgeen de uitvinders hier
uit verklaren, dat in de beste dynamiet 25
percent voorkomt aan niet ontspringoare,
terwyi kalleniet geheel is samengesteld uit
ontspringoare producten. De pry-t is 60 per
cent gt-rioger dan van dynamiet, daar bet
kalleniet hoofdzakeiyk bestaat uit bladen
van den eucalyptus, welke woroen blootge
steld aan de inwerking van geconcentreerd
salpeterzuur en een mengsel van nitro-gly-
ctrine en salpeterzure potascb.
Te Berlyn werd in het Tempel-
hoferveld een jong meisje, de dochter van
den smid Borchert, door deu grenadier Schiefer
aangevallen en zooJanig met zyn sabel ver-
wood, dat haar de neus iyna geheel van het
gelaat gescheiden werd. Zy is daardoor levens
lang gcLekend. Do dader is gegrepen en heeft
reeds bekend. Hy moet de daad in geestes-
zwakte volvoerd hebben.
Te Oudenbosch zyn door een
als veekoopman gekleed heerschap verschei
dene landbouwers beetgenomen. Hy kocht by
de boeren in den omtrek al de vette kalveren
op, die 's anderen daags vroeg aan het station
afgeleverd en betaald zouden worden. Op tyd
waren er de boeren met hun kalveren, doch er
verscheen geen koopman, zoodat do eigenaars
met hun kalveren zeer ontstemd onverrichter-
zake huiswaarts moesten keeron. Velen woon
den zelfs 2 uren ver.
Ten gevolge van de strenge vorst
in Noord-Amerika en de daarna geheerscht
hebbende stormen aan de Amerikaansche kust,
is de aanvoer van vee en vleesch van dat
werelJdeel aan de Londensche markt niet
voldoende. Dientengevolge tlyven de pryzen
daar goed, n. 1. 3/6 per stone als maatstaf.
Er worlen daarooor veel ossen geslacht
voor export, en wel zoo erg dat er gisteren
versche aanvoer uit Zeeland kwam, en de
kooplieden met paard en kar het spoeling-
district afreisden. Hoe het resultaat moge
zyn, het komt in ieder geval den veehandel
ten goede, en aan de slachtplaats te Rotter
dam is bet buitengewoon levendig.
Men meldt uit St.-Petersburg de
volgonde scbrikkelyke catastrophe: In Mzensk,
in het Orelsche gouvernement, vond in een
spiritusbranoery een vreeselyke ketelont-
plolfing plaats. In den omtrek van 5 werst
was de drouning hoorbaar. Enkele ketelstuk-
ken werden byna een werst ver weggesleurd
5 arbeiders werden gebood, een groot aantal
zwaar verwond. Van oen der ongelukkigen
werden belde handen afgereten; hy liep maar
een kort eind van de plaats des onheils weg,
doch viel daarop dooJ neer. De schade moet
ongeveer 75,000 roeoel bedragen.
De influenza te Londen blyft
toenemen. De minister Chamberlain en veel
andere bekende personen liggen ziek. De
strfte aan die ziekte was verleden week te
Londen tot 74 gestegen, tegen 5022 en 21
sterfgevallen in oe drié vorigo w«k6n.
E e n ig e jaren geleden kreeg een
weduwe 440,000 fr. uit een Turksche premie-
leening. Zekere Dounoigne, die haar ver
trouwen wist te winnen, is met 340,000 fr.
er van verdwenen. Hy is tot vyf jaar ge
vangenis veroordeeld by vtrstek.
Door de Keulsche politie is een
buitenlandsch oplichUrspaar gevangengeno
men, in welks bezit 20,000 fr. bankpapier,
een aantal gouden horloges en briljanten,
zoomode andere voorwerpen van waarde, die
vermoedelyk van diefstallen afkomstig zyn,
gevonden werden. Op grond van papieren, die
in hun bezit gevonden werden, bleek, dat het
paar ook zwendelaryen heeft gepleegd in
B riyn, Brussel, Parys, Kopenhagen, Ostende,
Londen, St. Petersburg, enz. E n firma in
Kopenhagen werd voor 2500 kronen, een in
Rysel voor 9000 fr. en oen in Bucharest
voor 6000 fr. beetgenomen. De gevangene
noemde zich Bouisson. Zyn begeleidster en
medeplichtige stamt van een zeer aanzienlyke
Parysche familie.
Voerman Honscliel. Een incident.
De opvoeringen van Hauptmann's toom el-
spel zyn voor „Het Nederlandsch Tooneel"
overal, waar het stuk vertoond wordt, een
groot succes.
By een dor jongste voorstellingen in den
Stadsschouwburg te Amsterdam, by welke
gelegenheid de beer en mevrouw Bouwmeester
weder het voorwerp van herhaalde warme
byvalsbetuigingen waren, ging echter eender
artiston schromelijk haar boekje te buiten,
en dit op zóó wonderlyke en In het oog
loopende wyze, dat de ernst van de situatie
op het tooneel er danig door werd bedreigd.
Op een oogenblik in het vierde bedryf (in
het koffiehuis van meneer Wermelskirch), dat
zy door stil spel kleur aan de omgeving moest
byzetten, sloop zy behoedzaam onder 6toelen
en koffiehui8tafeltjea door naar vóórop het
tooneel, telkens steelsgewyze omziende of
geen der collega's een poging zou coen om
haar in haar oogepaste escapade te stuiten.
Dit geschiedde echter niet. Terecht begrepen
de artisten, dat het zaak was te doen alsof
men niets bemerkte, om zoodoende zoo weinig
mogelyk sensatie te verwekken.
Intu8scben naderde de jonge artiste al dichter
den rand van bet tooneel. Niemand in de
stampvolle zaal, die voor iets anders oogen
oogen had dan voor haar en haar onbehoor-
lyk gedrag.
Meer en meer geraakte men in spanning.
De tegen alle geschreven en ongeschreven
tooneelwetten op zoo gansch brutale en onge
paste wyze zondigende, boog zich over het
voetlicht, dieper, Al dieper, biykbaar van plan
om den sprong van het tooneel te wagen in
de ruimte, voor het orkest bestemd.
Met haar flikkerende oogen peilde zy de
diepte al.
Het publiek was aan geweldige emoties ten
prooi.
Hoe zou dat afloopen?
De artisten, voor zoover hun aandacht niet
door de uitbeelding van hun rollen ïq beslag
werd genomen, wisten zich bykans niet te
bergen.
Maar gelukkig ontstond op het kritieke
oogenblik tumult op hut tooneel, tumult, dat
in het stuk thuis hoort.
Dit scheen de afgedwaalde tot bezinning
te brengen.
Zy schrok terug, en zoo vlug haar boenen
haar dragen konden, holde zy onder den
koffiehuis-inventaris door naar achterop het
tooneel, waar zy zich verschool onaer de
tafel, waar de twee brandweermannen hadden
zitten kaart spelen.
Even later gelukte bet aan juffertje Rud.
Scheller om haar, tosn zy behoedzaam weer
uit baar schuilhoek te voorscbyn was ge
komen, te pakken, entot straf werd de
kleine guitige poes, die in „Voerman Hen
schel" een niet onbelangryke en te benyden
rol heeft te vervulleD, maar zich daarvan
uitmaal zoo tyster onbehoorlijk kweet, eens
lekkertjes geknuffeld en gepakt door Fran-
cisca Wermelskirch.
Waarmee dit incident eindigde, dat byna
van beslist noodlottigen invloed op de ver
tooning was geworden.
By de voorstelling te Groningen Donderdag
was de toeloop van het publiek zóó groot,
dat wel 800 menschen geen plaats konden
krygen.
Waar blijft het tweede deelt
Onder dit opschrift bevatte hot „Hbl." dezer
dagen de volgende opmerking van een zyner
lezers:
„Ik bedoel: van dr. W. Van Goer's „Opkomst
van het Nederlandsch gezag over Ceylon." In
1895 verscheen, als Academisch proefschrift,
het eerste gedeelte, loopende ongeveer tot
bet eind van 1646; maar in zyn voorrede
deelde ons de schryver mede, dat hy het
tweede „eerlang" mede hoopte te doen ver-
6chynen. Uit deze toezegging biykt, gelooven
wy, dat hy het noodige materiaal reeds ver
zameld hadzou de bewerking voor de
pers nu achterwege blyveu?
„Toen het „Handelsblad" in Augustus 1895
eon (zeer waardeerende) aankondiging van bet
eerste gedeelte gaf, schreef het: „Wy hopen
byzonder, dat hy (dr. Van Geer) zyn belofte
houden zal."
„Eu ik neem thans, nu 3'/i jaar verstreken
zyn, de vryheid, dion wensch te herhalen;
door hem te vervullen zou de heer Van Geer
een nuttig werk doen!"
De heer Van Geer heeft de welwillendheid
gehad, het „Hbl." een uitvoerig antwoord op
die vraag te zenden, dat wy hieronder laten
volgen
„Al kan deze vraag, zoo tallooze malen
tot my gericht, als teeken van belangstelling
in myn werk my niet dan aangenaam zyn,
soms treft my iets van verwyt, dat er in
ligt opgesloten: „Belofte maakt schuld." En
ook de geachte onbekende, wien ik overigens
ten zeerste dank voor zyn belangstelling,
heeft in zyn vraag in het „Handelsblad" van
14 Febr. 1.1. iets verwytends. Ligt dit mis
schien in de mededeeling van de 3'/, jaar,
die sinds de geboorte van het eerste deel
verloopen zyn? In ieder geval, dunkt me, is
bet zyn bedoeling publiek antwoord uit te
lokken. En dat goef ik gaarne, benevens myn
verantwoording aan allen, die er in belang
stellen.
In de eerste plaats: amende honorable; ik
ben indertyd wat haastig geweest met beloven.
Toen de stof te lang bleek voor één deel,
beloofde ik er een tweede deel by. Maar toen
bedacht ik niet, dat myn eersteling in do
eerste plaats was dissertatie, een proef
om uit gedrukte 6n ongedrukte bronnen een
geschiedwerk samen te stellen. In hoeverre
dit gelukt is, hebben myn promotoren beslist.
Maar de maatstaf van het eerste deel mag ik
niet op een eventueel tweede toepassen. Dit
zou niet aan de eiscben van een proefschrift,
maar aan die van een wetenschappelyk werk
moeten beantwoorden. En nu komt de moei-
lykheid.
Ouzo koloniale geschiedenis verkeert nog
in embryonalen toestand. Vooral dr. Jonge
en Tiele, en na hen Van Deventer en Heeres,
zyn begonnen met de moeiiyke ontginning
van een onbearbeid terroiD. Maar (men leze
de voorrede in dr. Jonge's standaardwerk) al
hun werkzaamheden zyn voorloopig; slechts
de bouwstoffen werden verzameld. Ook ik
(die my natuuriyk overigens niet in éón adem
met zulke mannen mag noemen) heb bouw
stoffen verzameld en er bywyze van proef
een huisje van gebouwd: het eerste deel.
Het tweede zou geen proefneming, maar een
hocht gebouw moeten worden en daargelaten,
dat het bouwen op zichzelf zonder voorbeeld
eon bedenkeiyke quaestie is, myn bouwstoffen
zyn niot voldoende, zooals myzelf bekend was
en door critiek is aangetoond. M. a. w. zondor
voldoende bouwstudia mag men geen boek
als wetenschappelyk werk de wereld inzenden.
Voor een volledige geschiedenis van Ceylon
is studie van Portugeesche en misschien ook
die van inlandsche bronnen onmisbaar, terwyl
het ook te betwyfelen valt of onze kennis
van de Geschiedenis der Ned.-Oost Indische
Compagnie voldoende is. Dit alles maakt my
huiverig een boek te vervolgen, dat misschien
wel veel nieuws, maar tevens zooveel ge
breken zou bevatten en in het geheel niet
aan de eischen der tegenwoordige historio-
graphie zou voldoen. Is er misschien iemand
van gevoelen, dat het mededeelen van toch
altyd twyfelachtigo feiten, alleen omdat ze
nieuw eu dus aantrokkelyk zyD, het uitgeven
van een boek, dat natuuriyk onmogelijk zuiver
wetenschappelyk kan zyn, rechtvaardigt, dan
hoop ik, dat hy my door redenen zal over
tuigen. Ook voor de mededeeling van andere
opvattingen houd ik my ton zeerste aanbevolen.
Maar hiermede is volstrekt niet gezegd, dat
ik mfin onderwerp geheel zal laten varan.
Integendeel; veel materiêel is reeds door my
verzameld en myn doel is dit, biyken andere
bronnen my niet ten dienste te staan, op de
een of andere wyze to beworken, of mogelyk
ook als bouwstoffen uit te geven. Dat dit
nog niet eer is gobeurd, ligt voornamelyk aan
het feit, dat my door de werkzaamheden oener
drukke betrekking, door my kort na myn
promotio vorkregen, tot dusverre belet werd
veel tijd aan myn eigen, daarvan geheel
afgescheiden studie te goven".
INGEZONDEN.
Vleesch of Vergift
Mijnheer de Redacteurl
Wanneer U het met my eens zyt, dat het
in bet belang der volksgezondheid is het
volgende in Uw ook hier veelgelezen blad op
te nemen, verzoek ik U daarvoor beleefd een
kleine plaatsruimte.
Maandagavond, 20 Febr., is hier een varken
zyn natuurlyken dood gestorven, een varken,
waarvan de lever voor het grootste gedeelte
verrot was. Dit lyk is verkocht aan een ge-
legenheidS8lacbter, en worot nu te Zoetcrraecr-
Zegwaard uitgevent. Zou het niet in het belang
zyn van bovengenoemde gemeenten, wanneer
vanwege de overheid wat toezicht gehouden
werd op Ö6rgelyke gevallen?
Z. X.
Vervolg der Adverteiitiën.
VARKENSSLAGERIJ
Levendaal 165.
Wegens den enormen voorraad en zoolang
de voorraad strekt verkrygbaar:
Vet Spek a £ï4 Cts. per 5 ons.
l.lS de 5 pond. 15-53 8
Niets pleit btt r voor de qualiteit dan het
steeds toenemend debiet. Alle soorten dage
lijks versch gebrand. 8034 7
S. P. MINNEMA.
Haarlemmerstraat 143.
<D
Q-
Ontvangen de Nouveautés in:
O
-s
O
co
CU
O)
O
—3
O
O
O
CD
O
<D
NI
O
E
in de nieuwste modellen 1&58 40
Tan af fl.75, ƒ1.90, ƒ3.20, ƒ3.50 en booger.
SPECIALITEIT IN:
CP
(O
H*
O
Beleefd aanbevelend,
1556 45
VOORHANDEN: ruime keuze 1551 20
ATELIER VOOR
By beschikking van den Hoogen Raad der
Nederlanden, dd. 3 Februari 1899, goedge
keurd by Koninklyk Besluit van 14 Fe
bruari 1899 No. 19, zyn aan JOHA1K1VE9
COKNELI9 FREOEIRIK KAREL DE
NOBEL, gedomicilieerd te 's-Gravenbage,
verbiyvende te Leiden, verleend brieven
van meerderfarlgverklaring, welke hem
geven al de rechteo, by de W6t aan meerder
jarigen toegekend, behoudens de bepaling van
Art. 478 van het Burgeriyk Wetboek.
De Procureur by den Hoogen Raad,
1560 15 Mr. O. W. SIPKES.
Die ieta te vorderen heeft
van, of verschuldigd is
aan do nalatenschap van den
Heer THOMAS STAFLEU, op 13 Juni
1898 aan den Congo overleden, wordt ver
zocht daarvan opgave of betaling te doen
vóór of op 1 Maart 1899, ten Kantore van
den Notaris Mr. J. A. F. COEBERH, te Leiden.
1399 8
Namens het Bestuur der
Yereeniging tot Cbri3telyko
Wykverpleging „Phebe",
alhier, maken ondergeteekeoden ty dezen be
kend aan belanghebbenden en belangstellenden,
dat de Wykznster zfch gevestigd heeft,
woonplaats: Oude Vest 65. Spreekuur:
9 ÏO (behalve des Zondags), voorloopig Oude
Singel 223.
Tevens de vryheid nemende, met name
aan de bewoners der haar toegewezen Wyk,
dringend aan te bevelen de deelname aan
eene op te richten Hal ve-Btul vers ver-
eenlging, om in de behoefte aan versterkende
middelen te kunnen voorzien.
Door persooniyk bezoek zal eerstdaags voor
deze noodige zaak geworkt worden.
Hoogst welkom zou het zyn, als ook uit
andere deelen der stad, buiten de Wyk gelegeD,
door grootero of kleinere bydragen van belang
stelling in dezen arbeid biyken mocht.
1549 24 Ds. EVELEIN.
Ds. DE HOEST.
Leiden, 27 Februari 1899.
