ToermanHenschel, N\ 11953 Vrijdag XO Februari. A#. 1899 t§eze jouraat wordt dagelijks, met mtzoadering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Pit iiommcr bestaat nit TWEE Bladen. Eerste Blad, LEIDSCI DAGBLAD. PRIJS DEZER COTJRüNTi Voor Lelden per 8 maanden. l.HX Franco per post 1.40. Afzonderlijke Nommers 0.06. PRUB DER ADV KH'l'KH'l'lftWs Van 1-6 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.17- Grootere lettors naar plaatsruimte - Voor het incasseeren bolton de stad wordt A 0.05 berekend KONINKLIJKE VEKEEÜIGING Het Nederlandsch Tooneel. MAANDAG 13 Februari: Tooueelspel in rijf bedrijrcn, uit het Duitsch van Qerhart Bauptmann, vertaald door Taco II. Be Beer. De voorstelling zal plaats hebben in den Leidschen Schouwburg. Alléén galerijkaarten zijn nog verkijgbaar Leiden, 9 Februari. Op don lOden Februari zal by het 4de reg. infanterie, alhier in garnizoen, het examen voor verschillende onderofficiers graden aan vangen. Aan dat examen nemen 54 adspiranten deel, nl. 1 voor sergeant-majoor en adjud.-onder - offic., 2 voor sergeant-majoor, 5 voor sergeant dienstdoende luit. te velde, 1 sergeant-onder- wyzer, 8 voor sergeant en fourier, 6 voor fourier, 34 voor sergeant, 1 voor milicien- sergeant en 1 voor adjudant-onderofficier. Bovendien zal het theoretisch herexamen worden afgenomen aan 1 milicien sergeant en 5 korporaals. De commissio van examen bestaat uit den majoor Vaillant, de kapiteins Van den Hoff en Kraak, alsmede den lsten luit. Kooiman. H.H. M.M. de Koningin en de Koningin- Moeder, vergezeld van prinses Elizabeth, woonden gisteravond het eerste gedeelte van het Diligentia-concert in bet gobouw van Kunsten en "Wetenschappen te 's-Gravenhage by. Als solist trad op de heer Willy Hess, uit Keulen. Bedankt is voor het beroep naar de Ned.-Herv. Gam. te Barnev-.ld door ds. J. W. H. Kalkman, te Woerden; voor dat naar Bergambacht door da. W. Zyistra, te Wad dingsveen. De burgemeester van Rotterdam, de heer F. B. 's Jacob, geeft den 13den dezer in de foyers van den grooten Schouwburg aldaar een schitterende soirée. De zalen worden er van electrische verlichting voorzien. De heer J. Schoonman, wethouder der gemeente Brummen, is gisteren plotseling overleden. Binnenkort zal van Frits Lapidoth's laatst verschenen roman „Vrij?" een tweede, goedkoope druk verschijnen by de uitgevers Valkhoff Van den Dries, te Amersfoort. Omtrent het bijeenkomen van do vredos- conferentie te 's Gravenhage is by onze Regeering nog geen officiöele mededeelmg ©Dtvangen. Wel is vanwege het Nederlandsche gouver nement op een desbetreffende vraag verklaard, dat ae samenkomst hier te lande hoogst aan genaam zou zijn, en het is dan ook waar- scbyniyk, dat de Tsaar Den Haag zal kiezen voor de conferentie. Dat deze reeds in hot begin van Maart zou worden gehouden, geiyk de „Köln. Ztg." be richtte, is aan ernstigen twijfel onderhevig. Volgens onze inlichtingen zou het vermoede lijk niet vóór Mei kunnen geschieden. Vad.) Omtrent de aanstaande werkzaamheden ▼an de Tweede Kamer kan nader het volgende worden medegedeeld: De voorstellers van het ontwerp strafrevisle beijveren zich om hun voorstel tegen de aan staande terugkomst der Kamer gereed te hebben voor de openbare behandeling. Zy houden heden een byeenkomst. Of het wetsontwerp betreffende de verze kering van werklieden tegen ongelukken ia de aanstaande zittingsperiode behandeld zal worden, staat nog Diet vast. De Memorie van Antwoord op het ontwerp leerplicht nadert haro voltooiing en zou ten aanzien van twee hoofdpunten den leerplichtigen leeftyd en den duur van het herhalingsonderwys be langrijke wyziging ODdergaan. Op de aanbevelingslyst ter benoeming ▼an een leoraar in de Fransche taal en letter kunde aan de H. B.-S. en het gymnasium te "Winschoten zyn geplaatst de beer en S. Braak, te Amsterdam, A. D. J. Van 't Hooft, te Leiden, en J. A* Dijkshoorn, te 's-Gravenhage. Voor de vacante betrekking van leeraar in de natuur en scheikunde aan dezelfde in richtingen is voorgedragen de heer F. H. Eydman Jr., te Delft. Tot president van den Senaat van het Delftsche Studentencorps ia gekozen de heer Jan Van der Waerden. In een te Haarlem gehouden vergadering van handelaars en winkeliers in boter en margarine, door den heer G. Van der Most van Spijk uitgeschreven, werd besloten in zake het nieuwe ontwerp-boterwet een adres aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal te richten. Aoressanten, die van oordeel zyn, dat te zeer het oog is gericht op de bestrijding der misbruiken, zonder dat voldoende rekening is gehouden met de belangen van den eerlijken handel in margarine, voeren aan de ook in andere adressen geopperde bezw-ren tegen artikel 3 alinea 1 en artikel 3 alinea 4 der Wet en opperen verder hun bezwaren tegen de verdwijning van het woord „surrogaat", dat het ontwerp voorstelt. Zy verzoeken ten slotte de Tweede Kamer het ontwerp, na wijziging in dier vo ge, dat hun voormelde bedenkingen worden opgeheven, aan te nemen. In de gisteren gehouden openbare v r- gadering van den Raad van State, afd. voor de geschillen van bestuur, was ingekomen een koninkiyk besluit, waarby, met vernie tiging van de besluiten van Gód. Staten van Noord-Holland, het be;rag, over 1898 aan de gemeente Amsterdam uit te keeren krachtens art. 1 der wet tot regeling van de financiëele verhouding tusschen hetRijk en de gemeenten, wordt bepaald op f 4.5972 per inwoner en in totaal op 2,312,594.577,. Gedeputeerde Staten hadden, in overeen stemming met het gemeentebestuur, by de berekening van het bedrag der opcenten op de personeele belasting over 1896/1897, in rekening gebracht niet alleen het werkelyk bedrag dier opcenten blykens de opgemaakte kohieren, maar ook het bedrag, dat naar schatting in de maanden Januari, Februari, Maart en April 1897 nog op nadere kohieren zou zyn geheven, indien niet ae heffing van de personeele belasting op den ouden voet met het einde van 1896 was gestaakt. Hiertegen had de Commissaris der Koningin in Noord-Holland in beroep aangevoerd, dat, waar de wet spreekt van de zuivere inkom sten der gemeente uit opcenten op de per soneele belasting, geen opcenten in rekening mogen worden gebracht, die niet geheven zyn. Dit nu werd by Koninkiyk besluit gegrond verklaard. Onder den titel: „De Scheveningsche haven Rykszaak?" heeft de onder den pseu doniem van C. Benedictus zich verbergende 8cbryver een tweede brochure by den heer G. J. Tbleme te Nymegen doen verschynen, waarin by „een bescheiden laatste woord tegen havenaanleg" doet hooren. De strekking der brochure blykt genoegzaam uit het slot, waarin de schryver de haven noemt niet van algemeen belang; niet noodig voor de Scboveningsche visschery; van het Rfik enorme uitgaven aan aanleg en vooral aan onderhoud vorderende, volstrekt oneven redig aan het nutwaarby in 's lands belang voor ondiepte moet gezorgd worden; op zichzelf ondoelmatig, maar waarvan de kleinste verbetering van ingrypend nadeel zal kunnen worden voor de hoogste belangen van het vaderlanl; een haven, die óf geen toekomst heeft en daardoor de thans gevraagde offers doelloos maakt, óf een put zal worden, die 's lands millioenen verslindt en waarvan men den bodem niet ziet. Ds. Welter, predikant by de Ned.-Herv. Gemeente te 's-Gravenhage, mocht gisteren onder talryke blyken van hoogachting en vriendschap den dag herdonken, waarop hy vóór 25 jaren bet predikambt te Bunnik aanvaardde. Zeer veel ambtgenooten en vrienden kwamen persooniyk hem hun geluk- weuschen aanbieden. Door mejuffrouw A. W. Groshaus, te Scheveningen overleden, is aan de vereeniging „Licht, Liefde, Loven", te 's-Gravenhage, gelegatoerd de som van drie duizend gulden, vry van rechten en kosten. De Minister van Staat, voorzitter van de Tweede Kamer, biedt eerstdaags aan een gedeelte van de leden der Kamer en andere ge- noodigden een gastmaal te 's Gravenhage aan. De heer Joh. W. Groot Enzerink heeft het prae8idium van den Utrechtschen Studenten- Bond neorgelegd. De gemeenteraad van Amsterdam heeft benoemd tot leeraar in de wiskunde en cosmographie aan de lste .H- B.-School met 5 j. cursus voor jongens den heer H. De Vries, doctorandus in de wis- en natuurkunde aldaar; tot 2den onderwyzer aan do school lste kl. No. 1, den heer K. Van Wynen, te Wil- linge Langerak; tot 2den onderwyzer aan de school lste kl. No. 47, den heer D. Groenen dijk, te Bodegraven; tot 2den onderwyzer aan de school lste kl. No. 86, den heer B. Klooster, te Lisse. In het „Maas-hotel" boden gisteravond de leden van don Rotterdamschen gemeente raad den burgemeester, den heer F. B. 's Jacob, een diner aan. De leden van den Haagschen gemeente raad zullen Dinsdag 14 dezer in den restau rant Van der Pyl aan den voorzitter hunner vergadering, den burgemeester baron Van Harinxma thoe Slooten, een diner aanbieden. Van 1 Mei af zullen de treinen van Amsterdam naar Vlissingen v.v. niet meer over Utrecht gaan, doch over Harmeien langs de nieuw aangelegde ceintuurbaan over Rotterdam. Hr. Ms. pant6erdekschip „Friesland", onder bevel van den kapitein ter zee L. A. H. Lamie, is 8 dezer van Smyrna vertrokken. De officier van gezondheid der 2de klasse J. H. Roelants wordt met 1 Maart a. s. geplaatst by het Hospitaal der marine te Willemsoord. Van 1 April tot 14 Juli a. s. zullen een specialen cursus volgen aan de Neder landsche school voor nyverbeid en handel te Enscbedoe de heeren D. N. Van Es, lste luit. der inf., A. W. Ruyter, lste luit.-kwar tieren., G. C. A. Harsveldt, lstelult.-kwartierm., allen van het leger bier te lande, en J. v. d. Linden, kapt.-kwartierm. van het Ned.-Ind. leger. De kapt. A. D. J. Berkhout, van den staf der genie, ■wordt overgeplaatst van Haar lem naar Amsterdam. De kapt. M. J. Olree, van het 6dë reg. inf., wordt 1 Augustus eervol onthoven van zyn detacbeerlng by de Kon. Mil. Academie" en ingedeeld by het 5de bataljon te Geertruidenberg. Aan dtn heer A. Van der Sluys, pred. by de Ger. Gem. te Baarn, is op zyn verzoek, wogens voortdurende ongesteldheid, eervol emeritaat verleend. Eenige paters Carmelieten van Zenderen zullen zich per stoomschip „Statendam" naar Noord-Amerika begeven, ten einde in Missis sippi een missie hunner orde te stichten. De Koningin deed aan den Chr. Volks bond in Den Haag f 250 toekomen. Het stoomschip „Soembing" arriveerde 8 Febr. van Batavia to Rotterdamde „Staten dam" arriveerde 8 Febr. van Nieuw-York te Rotterdam; de „Bundesrath," van Oost-Afrika naar Hamburg via Vlissingen, arriveerde 7 Febr. te Napels; de „Prinses Sophie" ver trok 8 Febr. van Batavia naar Amsterdam. Hoofddorp. In het begin van den vorigen winter viel hier in de Haarlemmermeer op een kouden nacht een groote hoeveelheid yzel, gevolgd door sneeuw. De telegraafpalen, vooral die langs den weg van hier naar Heemstede, hadden het zwaar te verant woorden en vele braken by den grond af of verloren het bovenste en zwaarste deel. Zy kwamea neer op den weg on in de sloot langs den weg en de talryke draden gaven hier en daar Diet weinig last. Nu, 15 maanden later, staan de stukken paal nog juist als toen, liggen nog groote 6tukken aan de helling of in het water en zyn de draden door de jeugd tot groote kluwens saam gebogen, of door de bewoners, die er hinder van hadden, aan de boomon langs den weg vastgespykerd. Veel natuurschoon hebben wy hier niet en de aanblik van dat beeld van verwoesting maakt onzo omgeving en nu alreeds zoolang en voor hoe lang nog? alweer minder fraai. (N. R. G.) Oudshoorn. Ter secretarie dezer gemeente, hoofdplaats Alfen, is ter inzage gelegd de naamlyst der stemgerechtigde ingelanden in het tiende district van het Hoogheemraadschap van Rynland. Voorburg;. Wie zich door het regenachtige weder en de morsige wegen Dinsdagvond niet liet weerhouden om op te gaan naar de uit voering aan de Wykerbrug, zal moeten erken nen, dat ons dorp in „Forum Hadriani" een harmoniekapel beeft verkregen, die, hoewel pas opgericht 1 Mei 1896, met veel smaak en geoefendheid de vry moeiiyke stukken van het programma ten gehoore bracht en in de toekomst het voorwerp van rechtmati- gen trots kan worden. Het zou moeilyk zyn gegronde aanmerkin gen te maken op de drie eerste nummers. De „Parizer Einzugsmarsch" en de vry moei iyke ouverture „La Couronne d'or" werden goed gespeeld; maar het beat beviel „Am Meer", lié'd voor trombone, van Schubert. De heer Joh. K. v. d. Burgh, uit Leiden, vertolkte dezen solo op loflyke wyze, maar ook het accompagnement van het orkest liet weinig te wenschen over. Na do pauze spande, wat uitvoering betreft, de „Therezen Walzer", van Faust, de kroon. In „Le Forgeron du village", van Carmond, boorde men enkele malen een verkeerden toon. De „Kroning8mar8ch" van den directeur, den heer A. Van Oest, uit Leiden, bevat veel schoons, doch zal eerst later geheel tot zyn recht komen, daar by nog eenigszins boven de krachten der jeugdige vereemging gaat. Den wakkeren directeur zy gaarne de eer gegeven voor de wyze, waarop hy de gedachte der componisten weet te vertolken en de kapel zyn geest tracht in te storten; den dilettanten voor hun yver en de vorderingen, die zy ge maakt hebben. Een zetr aangename afwisseling schonk de Leidsche Quartetvereeniging „Haydn". De heeren Jac. Kroon, lste viool, J. Hotz, 2de viool, P. Bremmer, alt, en L. C. Veerman, violoncel, brachten ten gahoore de quartetten Op. 168 van Schubert en Op. 76 van H >ydn, terwyi zy, door het welverdiende, langdurige applaus gedrongen, nog als toegift schonken het „Oostenryksche Volkslied" met variaties van den laatsten componist. Het ia waariyk moeilyk te beslissen, wat meer te roemen, de vastheid en gelijkheid van streek, de zuiver heid van toon of het onberlspeiyk samenspel dezer heeren. Wassenaar. Gisteren werd aan het strand alhier gevonden het lyk van iemand, die zich waarscbynlyk door verdrinking van het leven heeft beroofd. Op het lyk werden gevonden een zakboekje en eenige naamkaartjes. Door middel hiervan i8 de politie er spoedig in geslaagd na te sporen, wie de ongelukkige was. Het is een zekere C. J. Z., geboren te Voorburg en sedert negen jaar werkzaam by een bloemist te 's-Gravenhage. Uit ingewonnen information bleek, dat Z. sinds eenige dagen het plan gekoesterd heeft op een of andere manier een einde aan zyn leven te maken. Hy is 30 jaar oud en ongehuwd. Zoeterwoude. Door het College van Zetters in oez8 gemeente is aangewezen voor de schattiDg der huurwaarden in het belastingjaar 1899: de heer C. Van HetereD, timmerman alhier, terwyi het college van oordeel blyft, dat het wenscheiyk is voor de schatting van de waarde van het mobilair in deze gemeonto een deskundige uit de gemeente zelve te benoemen en voor dat doel ter benoeming heeft voorgesteld den heer Pb. G. S&lters, timmerman albior. De staten van de uitkomsten der metin gen en schattingen, over h6t afgeloopcn jaar in deze gemeente verricht, ten opzichte van veranderingen en stichtingen van gebouwds eigeDdommeD, liggen ter gemeente-secretarie gedurende 30 dagen ter inzage en vóór den 4den Maart kunnen daartegen bezwaren by Ged. Staten worden ingebracht. Zegwaard. Dinsdag had de dienstbode M. v. d. T., alhier, het ongeluk met het gloren der wasch een groot gedeelte van dat bytend vocht in haar oogen te krygen, zoodat het onzeker is of zy het gezicht zal behouden. Zoetenneer-Zegwaard. Het aantal Inge schrevenen voor de nationale militie, lichting 1900, bedraagt in tie gemeente Zootermeer 11; daarvan hebben reden tot vrijstelling opge geven 3, als: 1 eenige zoon, 1 br.-d. en 1 gebr. Te Zegwaard bedraagt het aantal 20; daarvan hebben 10 reden tot vrystelling opgegeven, als: 3 eenige zoon, 3 br.-d. en 4 lichaamsgebreken. University Extension. IV. Het nieuwe Koninkryk «der Nederlanden (.1815 1830) wae gisteravond in het Nuts- gebouw alhier het onderwerp der vierde voor dracht van prof. Blok over de nieuwere ge schiedenis van Nederland. Do inrichting van dit koninkryk was bepaald sterk monarchaal, sterker nog dan de Grondwot bedoeld had, in overeenstemming met het karakter des Konings, geneigd tot een persooniyk gouver nement. De Koning, verstandig, werkzaam, goed onderwezen, een open oog hobbende voor de belangen van handel en nyverheid, onderwys en volksopvoeding, was in veel opzichten een goed regent; zyn imperieuze natuur, geen tegenspraak duldend, geen zelfstandige opinie tegenover de zyne toelatend, maakte het hem moeilyk met zelfstandige ministers te werkon; zyn hoofdigheid deed hem veel nadeel, zyn stroeve deftigheid, zyn burgoriyke eenvoud en zeker gevoel van vaderiyke zorg voor zyn onderdanen daarentegen verzekerde hem in het Noorden een populariteit, die hy in heb bewe?giyker Zuiden cooit kon winnen. Hogen- dorp, Janss6D8, Roöll, later ook Falck, zagen zich genoodzaakt hun ambt neder te leggen; ook prina "Willem trok zich weldra uit de regeering terug; volgzamer mannen als De Mey van Streefkerk, als prins Frederik, over tuigde monarchalen als Van Maanen, Appelius •n Van Doorn konden het beter mot hem ▼inden. Zyn regeering was er een van auto cratische aard, de regeering van „koninUyke besluiten," een „Bonapartisme", maar „met de slappe hand." Den liberalen was hy te veel autocraat, den reactionnairen te lioeraal, den clericalen te veel een „verlicht despoot" in den geest ▼an Jozof II. Vandaar reeds dadeiyk verzet van verschillende kanten. Het eerst van katholieke zyde onder leioing van den Gent- schen bisschop De Broglie tegen de kerkelyke politiek der regeeriog, omstreeks 1822 ooor drukpersvervolging, verbanning, gevangenis, boeten, schynuaar onderdrukt, maar in 1825 het hoofd weder opstekend by de invoering van het Collegium philoaopbicum te Leuven. Weiara ook van liberale zyde wegens de willekeur, de persoonlyke regeering, vooral ook de drukpersvervolgingen. Van reaction- naire zyde, ook in het buitenland, werd weinig steun verleend aan den liberaal getinten vorst, die Metternich en den zyneo een ergernis was, vooral wegens zyn opneming van revolution- nairen uit Frankryk. Bovendien was jr hevige oneenigheid in het Ryk zelf wegens het door een geschiedenis ▼an twee eeuwen gevormde verschil tusschen de beide deelen, van welke het geringer be volkte Noorden den toon aangaf. Verschil ook van belangen tusschen de beide deden, vooral op economisch gebied, hetgeen by de krachtige pogiDgen van de regeering om zoowel han Jel als nyverheid, zeevaart als landbouw te steu nen en te ontwikkelen, tot allerlei bezwaren aanleiding gaf. Dit vooral deed reeds in 1817 denken aan een wijziging der verhouding van de beide deelen ooor het invoeren eoner „administratieve scheiding", maar Engeland ▼ond de proef nog te kort en de Koning weigerde het ideaal der algeheele samensmel ting tot ééne natie op ts geven. Zoo bleef de eenheid gehandhaafd en werke lyk omstreeks 1822 werden veel betere resul taten verkregen, zoodat de bloeityd van bet Koninkryk scheen aangebroken. Aanlog van verschillende kanalen en wegen, droog makingen in Noord- en Zuid-Holland, land bouwtentoonstellingen, bevordering van myn- en fabriekwezen door beschermendo maat regelen, organisatie van hot Hooger Onderwys, bevordering van don handel door de oprichting der Nederlandsche Handelmaatschappy in 1824, zorg voor de koloniën onder het bestuur van Van der Capellon on door het Londonscho traktaat van 1824 met Engeland, zorg ook voor de financiën door het Amortisatie-syndi caat van 1822. Omstreeks 1825 werkelyk herlevende bloei in beide deelon. Ook do kerke lyke zaken waren bevredigender door het Con cordaat van 1827 met wederzydscho conces sies. De oppositie in de Kamers was zoo goed als gebroken en de „zwygende Staten- Generaal" waren volgzaam. Maar het verzet tegen de regeoringsderik- beelden was nog niet geheel verdwenen en sedert 1828 ontstond zelfs samengaan der liberale en clericale oppositie, in bet Zuiden vooral tegenover de drukpersvervolgingen, de willekeur der regeering in het algemeen, ook de invoering der Nederlandsche taal als de officiöele. Sedert deze „Unie" toenemende heftigheid van polemiek in de dagbladen en hernieuwing der oppositie in de Tweede Kamer, petitionnement in het Zuiden (voorjaar 1829) en gisting ook in verband mot den toestand in Frankryk. Evenwel, aan omwenteling werd niet gedacht, vooral niet na de reis des Konings door het Zuiden in Mei 1829, de krachtige koninklyko boodschap van December en het nieuwe krachtige optreden tegen „les sots et les tartufe8" in het voorjaar van 1830. Zelfs de Juli-resolutie te Parijs maakte schynbaar weinig indruk en de Koning was nog de eerste drie weken van Augustus te Brussel zonder eenig spoor van onrust: de oppositie ver klaarde „la voie légale" te willen blyven volgen. Toen kwam plotseling de storm. Voor nadere by zonderheden werd verwezen naar De Bosch Kemper, Staatkundige geschie denis van Nederlanl tot 1830 (Amet. 1868), met de daarby beboorende Letterkundige Aan- teekeningen. Vit de „Staatscourant." Kon. besluiten. Voor den tijd van vijf jaren, gerekend van 21 Jauoari 1399, benoemd bij bet personeel van don geneeskundigen dienst der landmacht, tot reserve-officier van gez. 2de klasse de heer C. J. Der Kinderen, arts.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1899 | | pagina 1