N®. 11949
Maandag Februari.
A*. 1899
Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.
Eerste Blad.
Feuilleton.
De bïatiü m het woud.
LEIDSCH
DAGBLAD
PBIJS DEZER COURÜNT;
Voor Lelden per 8 maanden. 1.10.
Franco por posl 1.40.
Afzonderlijke Nommers 0.0Ö.
FBUS DER AD VRRTENTTÊN
Van 1 6 regels 1.06. ledaro regel meer 0.1 - Grootero
lettere oaar plaatsruimte - Voor het incasseareo hnfteo de sta4
wordt f 0.05 berekend
Dit noinmer bestaat uit YIEIi
Bladen.
Leiden, 4 Februari.
Woensdag 8 Februari a. s., des namiddags
te 2 uren, zal de rector magnificus dr. P. J.
Cosfin, ter plechtige viering van den 324sten
verjaardag der stichting van de Leidsche
boogeschool, een redevoering houden in bet
groot auditorium van het academiegebouw,
waartoe alle belangstellenden worden uitge-
noodigd.
Wegens het overlyden van professorR.Fruin
zal deze plechtigheid niet door muziek opge
luisterd wor en.
Voor hen, die nog niet in de gelegenheid
waren de L idsc.be liedertafel „Arion" te
booren, is bet gisteravond zeker een genot
geweest er kennis mee te maken, en zy, oie
de kennis hernieuwden, zulien weder met
Diet minder genoegen haar hebben zien op
treden.
Ib reeds bewonderenswaardig de wijze,
wa rop zij zong Andriessens „Licht" en
Etnri Völlmar's „lm 1 ortalité", twee koren
a capella, waarmede zy op den wedstrijd voor
zuannenzang te Haarlem uitkwam, thans
mo.-t men mede de hoogste waardeering
koesteren voor bet ten gehooro breogen van
R. Hol's „Hollan s glorie" tn het „VI ggeliod"
van Verhulst, waarc.y bet kop^r der staf-
muziok van het 4de reg. inf. medewerkte.
Ztljen zal men beide werken op zulk een
volmaakte wijze, met züik een eenvoud en
zulk een goede verhou ing tusscuen bet
vocale eo Instrumentale gedeelte hebben ge
boord. Vooral Hol's werk maakte blijkbaar
veel indruk.
Ook de beide Haagscbe solisten volleden
zeer goed. Mej. M. Verhagen heeft een voor
een gelegenheid als de Stadazaal wd niet
sterke, maar niettemin zeer lieve sopraan-
stem, waaraan zij veel uitarukklng wist te
verleenen. Met gevoel zong zfi voor de pauze
de twee en daarna de drie aangekondigde
liederen, en de coor haar verworven bijval
was zóó groot, dat zfi nog iets ten beste moest
geven, waartoe zy „In 't woud" van George
Rijken koos.
Eon zelfde succes vi=l den violist, den beer
B. Verb lien, ten deel. Deed bij eerst in
Lóonards „Fantaisie militaire" zien hoe tech
nisch ontwikk ld hij is, waardoor hy vele
der grootste moeilijkbeden wist te overwinnen,
In de beide stukjes der tweede afdeeling
toonde hy, vooral in zyn eigen salonstuk
„Am Meer", welke schoone, zuivere, gevoel
volle tonen hij aan zyn instrument weet
te ontlokken.
1 Het daverend applaus, dat hem eveneens
Wtrd geschonken, was dan ook volkomen
veruitnd, en alleszins begrijpelijk was het,
dat het talrijk publiek naar meer verlangde.
Hij gaf als toegift de „Sereoade" van Sierné.
En de staf muziek van het vierde hand
haafde bovonuien haar boog aangeschreven
oaam zoowel met Von Webtrs ouverture
„Euryanthe" en het ballet-divtrtissement uit
Gounod's „Faust", onder leiding van den
heer W. Van Erp, als in de begeleiding van
de koorwerken onder leiding van Arion's
directeur den heer Henri Völlmar, die bei en,
evenals de zangers en de overige medewer
kenden, met voldoening op uezen avond, welk
met recht een kunstavond mocht genoemd
worden, mogen terugzien.
De Engelsche mail met berichten uit
Ned. Inaié worat hedenavond alhier verwacht
Benoemd is tot onderwijzer aandeChr.
school te Sassenheim de heer J. Veenstra,
te Rynsburg.
De verschillende autoriteiten, ultge-
noougd om zitting te willen nemen in bet
eere-comitó voor onze volks6an ttoria, heoben
zonder onderschei i aan dat verzoek voldaan.
Men meldt ons uit Den Haag: De heer
De Waal Malcfijt lid van de Tweede Kamer,
hield gisteravond voor de afdeeling 's-Graven-
hage een rede over „de Ongevallenwet".
Hy zeide, dat z. i. de ouderdom6verzekering
meer populair en gewichtig is dan die tegen
ongevallen. Ongev..ll-n-vt rzekering behoorde
niet voorop te gaan; wèl ouderdomsverzeke
ring indien slechts invaliditeit er van losge
maakt was. Daar nu evenwel de ongevallen
verzekering afzonderlijk door de Regeering
aan de orde gesteld is, kon deze thans alleen
besproken woru&n.
Hiertoe wenschte spr. eerst na te gaan op
welke beginselen de arbeldsverzekering be
hoort te berusten. Hy betoogde dat ar< eids-
verzekering geen tak van Staats lenst is, maar
bi) den arbeid zelf tehuis uehoort en in het
arbeidscontract moet worden voorgeschreven.
Daarna ae bepalingen der Ongevallenwet be
sprekende, noemde hy als bezwaren lo. de korte
tyd van drie wek n na het ongeval waarop
de arbeider recht zou hebben op de verzeke
ring (trage werkli den zouden een klein
ongeval als het ware opzoeken om de
70 pCt. van het loon by niet-arbeiden na drie
weken te ontvangen); 2o. dat by zoo korten
wachttyd minder ongevallen zullen hersteld
blyken te zyn waar de premie hooger z*l
worden; 3o. dat het in tal van gevallen
onmogeiyk zal zyn uit te maken of het
ongeval den arbeider ongeschikt m-akt tot
werken. Beter ware het, in ien ue Regoering
14 weken wachttijd had behouden met ver
plichting voor do patroons om voor dien
wachttijd hun werklieden te pensionneeren
by een particuliere maatschappij. En bet beste
ware het incien aan de ongevallen verzekering
de ziekte-verzekering voorafging.
Het ernstig bezwaar is dat aan den
arbeid zelf aan patroons en werklieden
hoegenaamd geen aandeel worot gegeven in
het bestuur en het beheer oer verzekeringskas;
dat geen poging is beproefd om oe in oustrie,
zelfs niet de Kamers van Arbeid er in te
betrekken; dat bet ie één sterke concentratie
en volstrekt gemis aan plaatselijke organis tie.
In het buitenland is het beter dan by ons.
Onze Regeeriüg doet alsof de nijverheid tot
alle goeds onbekwaam is; eo voorzeker ware
het althans te wenscben dat de politie er
buiten gehouden werd.
Op de vraag: „weikon invloed zal de wet
hebben op de veiligheid van den werkman?"
kan volgens spreker het antwoord niet gunstig
zyn. Sprekar meent dat toegejuicht moet
worden dat de Regeering de ongevallenver
zekering heeft ter hand genomen doch sluit
het oog niet voor bezwaren. Het bureaucra
tische is het hoofdbezwaar. De arbeid zelf
moet aan bet werk worden gesteld.
Van belanghebbende zijde to Schevenin-
gen by een visschersbaven aldaar, wordt
een petitionnement aan de volksvertegen
woordiging voorbereid, in het belang ctzer
za.k, 't welk zich zal uitstrekken tot alle
visschersplaatsen in Nederland. Yan onder
scheidene dezer is te dier zake reeds adbaesie
betuigd.
Voorts verneemt men, dat te zijner tyd
pogingen zullen aangewend worden ter ver
krijging dat de Twee Je Kamer bet aanban
gig wetsontwerp voor die havon, t r open
bare behandeling aan ce orde zal stellen vóór
het ontwerp op den leerplicht.
Te 's-Gravennage is overleden mevrouw
douair. H*rtsen geb. Van Lennep, dame du
palais van H. M. de Koningin-Moe er. De
teraar lebestelling zal plaats heoben in het
familiegraf te Hilversum, Maandag a. s. te
halitwee.
Het zielental van Den Haag, met inbegrip
van Scbeveningen, beiroeg op 31 December
1898 tot-ial 199,285, zijnde 108,449 vrouwen
en 90,836 mannen.
Tegen een hoofdagent van „De Vriend
des Huizus" te 's Gravenhage, die op ver
schillende plaatsen in Friesche logementen
verteringen maakte en verdween zonder te
betalen, is wegens landlooperfi door het O.
M. !'U de recht «ank te Heerenveen geelscbt
2 nagen hechtenis en 1 jaar en 3 maanden
opzenoing naar eene rijks werkinrichting.
Overeenkomstig het verlangen der leden
van de Vereuniging „die Haghe", uitgespruken
in hare buitengewone byeenkomst van 29
December 1898, belegd tot plaatsing van den
gedebksteen mot hut borstoeela van Simon
Stevm in den gevel van het huis Raam
straat 47 te 's-Gravenhage, waar hy van
1612-1620 woonde, heeft het bestuur dier
vereuniging een afgietsel van dat medaillon
ten behoeve van het Ryksmuseum te Am
sterdam ten geschenke aangeboden.
Aan die vereeniging is de dank der Regee
ring betuigd. (Slct.)
Naar wy vernemen, zal eerstdaags by
Mart. NyboCf te 's Gravenhage in bet licht
verschijnen een nieuwe, vermeerderdeuitg.ve
van Fruin's„Tien jaren uit den 80 jarigen
oorlog", coor den beroemden cioode z if nog
bewerkt «n waarvan zelfs de drukproeven alle
nog door hem waren 'óagezien. Vad
Do nieuw benoemde attaché militair van
de Engelsche legatie by de Hoven van
België en Neaerlaod, luitenant kolonel Cbarles
a Court, wordt morgen, Zondag, in de resi
dentie verwacht.
De commissaris generaal voor Nederland
ter Parysche wereldtentoonstelling in 1900,
mr. L. P. M. H. baron Michiels van Ver-
duynen, cn de gedelegeerde te Parys, de heer
D. baron Van Asbeck, werden gisteren oour
den President der Franscbe Republiek in
audiëntie ontvangen en hem voorgesteld.
Naar men zich zal herinneren, overkwam
het lid der Eerste Kamer den heer W. H.
Pyis, tydens den vorigen zittingstyd, een
ongeval te 's Gravenhage, waardoor hy be
langrijk aan het been werd verwond. "Wy
vernemen, oat, hoewel de heer Pyls duze zitting
niet by woont, zyn toestand zeer vooruitgaat
en by 't gebruik vau zyn keen zal behoujen.
(J5T. D.)~
De jongste moorden in China hebben
blykbaar de Roomsche bel jen nog niet
afgeschrikt. Een tericht uit Mongolië meldt
de behouden aaDkomst van een dertigtal
missionarissen, onder wie de volgende Neder
landers: de E. E. P. P. Jozef Van Eygen,
van Neeritter by Weert, en Willem Meer, van
Zeddam.
Het bestuur van de Synode der Nederd
Herv. Kerk beeft aan de verschillen ie kerk
voog ïyen in den lande een schryven gericht,
strekkende om te onderzoeken of eene assu
rantie, uitsluitend van geoouwen, aan de ker
ken behoorendu, als pastoriegebouwen, kerken
enz. kaDs van slagen kan Lebben. Hut bestuur
gaat daarby uit van bet uenkbeeld, dat der-
gelyku assurantie belangrijke voordeden zal
opleveren, welke alsaan kuna n worden aan-
gewena voor kerkelyke doeleinden.
By gJegenbei van zyn 40-jarig jubileum,
dat de beer D. Mys, te Tiel, onlangs ale
boekhandelaar vier e, heeft hy een gift van
f900 aan het onaersteuningsion is van het
Necerlanasch Onaerwyzersgenootschap ge
schonken.
De heer J. M. Kraayenbrink, de op zyn
verzoek eervol ontslagen chef-bloemist van
bet koninklyk domein Het Loo, heeft by zyn
vertr.k naar Baarn (waar by zich metter
woon heott geveatigu) van H. M. de Koningin-
Moeder een fraai zilveren theeservies ont
vaDgen met een daarby gevoegd schryven, als
een herinnering en blyk van waaroetring
voor de goede oiensten, ge urenae zooveel
jar-n op het koninklyk domein Het Loo en
aan H. M. persoonlyk bewezen.
By zyne aankomst te Baarn ontving de
heer Kraayenbrink van H. M. de Koningin
een zilveren theet.lad met het opschrift: „Ter
herinnoring aan lange en trouwe diensten",
benevens een portret van H. M. in I buldi
gingsornaat, gevat in vergulde lyst en door
H. M. eigenhan jig onderteek end. N v. d. D.)
De Tramwtgcommissie uit den Haagscben
Ge meent'raad, btlast met het vaststellen van
bepalingen voor een tramwegconcessie heeft
rapport uitgebracht.
Resumeerdnde deelt de commissie mede
dat haar onderhandelingen in hoofdzaak heb
ben schipbreuk geleden op: lo. do termynen
van invoering van de gewyzigdo tractie en
de nieuwe tarieven en van bet in exploitatie
brengen van de nieuwe Jynen; 2o. do voor-
Waarden van eventueele naasting; en 3o. de
wyziglng der concessie betreffende bet recht
van voorkeur aan - een andere Maatscbappy
onafhankeiyk van de Haagsche Tramweg-
Maatscbappy.
Het bovengrondsche kabelsysteem wil de
commissie alleen zien toegestaan voor do buiten-
gedeelt-n der stad, en tevene beveelt zy een
proefneming met gastractie voor deze gemeente
aan.
Zy stelt den Raad voor, in beginsel te be
sluiten om de totstanokoming te bevor or n
van een tramlyn HolL Spoor Kurhaus,
geëxploiteerd met gastractio en tegen een
tarief van ten hoogste 10 cent voor de ge-
heeie lyn, to veraeelen in twee aectién van
ten hoogste 5 cents.
Een firma te Assen gebruikte brief kaarten
op de adreszyde waarvan eenigszins uitvoerig
bet beroep was guarukt. Een paar vao uie
briefkaarten, naar Amsterdam verzonden,
kwamen als onbest.-ibaar terug, daar dtrge-
lfike briefkaarten Diet moctiten wonen ver
zon ien. In andere plaatsen werden zy echter
steeds aan bun aaressen bezorgd. De firma
dionde een klacht i.i oy den oirect ur gen raai
der posterfien en tulegraphie, dia antwoor me,
dat tegen het gebruik uier orier kaarten terecht
aanmerking was gemaakt en daaraan toe
voegde:
„Het beroep van den afzender mag op de
adreaxfido der briefkaart, al of niet van Ryks-
wege uitgegev n, slechts met één woord of
daarmede geiykstaande uitdrukking wor-en
vermeld.
„Aan de ambtenaren wordt thans door my
voorgeschreven, om briefkaarten, welke niet
ia alle opzichten beantwoorden aan de te
dezer zake vastgestelde bepalingen, na 1 Juli
niet meer als zoodanig ter vorzending toe
te laten."
Het stoomschip „Oranje Nassau" vertrok
2 Feor. van Paramaribo naar Amsterdam;
de „Prins Willem V" arriveerde 3 Febr. van
Amsterdam te Paramarioo.
Boskoop. Ofschoon er reeds sedert jaren
all-rlei plannen ontworpen waron, opnemingen
en opmetingen bebcen plaits gebaa, om duze
gemeente aan het spoorwegnet te verbinden,
en zulk een vcruinoiog, boswel er de grootsto
behojite aan bestaat, tot de vrome wenscben
bleef behooren, is er nu gugroode hoop dat
er in deze behoefte voorzien zal worden.
De Maatschappy tot exploitatie van Tram
wegen he^ft deze week opnemingen geaaan
voor deo aanl-g van een tramweg van Boskoop
naar Gouda over Waddingsveen.
De weg zal loopen van de Bootstraat te
Boskoop, Logs den Zydeweg, den Noord-
eind^rweg over Wacdingsveen, d -n Kerk weg,
de Dorrekade met brug over de Gouwe naar
Gouda.
Alles zal zoo aangelegd worden dat de
wageDS voor het goederenvervoer te Boskoop
kunnen geladen wor ien en te Gou a op den
beataanden spoorweg kunnen overgaan.
Leiderdorp. De Burgemeester dezer ge-
meeDt? maakt bekend, dat het kobior der
personeele belasting No. 3, over het dienst
jaar 1898, invorderbaar is verklaard en aan
den Rijksontvanger te Leiden, b. g., toege
zonden.
De herziene lyst van stemgerechtigde
26)
„Wil Erbo my spreken?" vroeg de dame
verwonderd. „Is dat geen misverstand, Bri-
gitta? Hy zal naar den graaf gevraagd hebben,
want ik weet, dat hy met hem zaken be
handeld heeft."
„Ik dwaal niet, mevrouw," antwoordde
Brigitta, een der oudste en vertrouwdste
.ondergeschikten. „Ook my verwonderde dat
verzoek, en ik vroeg derhalve, of ik hem
verkeerd verstaan had."
j „Breng hem dan hierheen," was het bescheid.
„Wuarschyniyk is het voor een of aoder wel
dadig doel. Gy echter, Irmi," aldus wendde
zy zich tot het jonge meisje, dat by haar zat,
1 „ga in de kamer biernaast, totdat ik u roep."
Gaarno volgde Irmi het bevel op, want
haar afschuw jegens Erbo was er niet minder
fOp geworden.
j NDg eenmaal slechts had zy hem toevallig
j ontmoat, en hy haastte zich om haar als
oude vriendin aan te sprekenz\j was hem
I echter haastig ontloopen, daar zy er niet op
gesteld was de kenDiemakiDg te hernieuwen,
j Erbe trad binnen. Brigitta, die hem binnen
I liet, bleef bescheiden aan den ingang staan,
i De gravin monsterde den man met scherpen
wik. Hy dro9g de lange jas van den gezeten
burger, maar zyn gezicht met de gluiperige
Qogea en de dunne, eaamgeperete lippen
nam den deftigen indruk weg, welken zyn
kleedy teweegbracht.
„Gy wenschtot my te spreken, mynheer?"
begon de gravin; „is dit geen dwaling?"
„Neen, edele trouwe, ik bad daarom ver
zocht," antwoordde Erbe, onderdanig buigende.
„Wat verschaft my dan de eer van uw
bszoek T'
„Iets gewichtigs. Mevrouw do gravin weet
wellicht, dat mynheer de graaf my met zyn
vertrouwen vereert."
„Ik hoor myn echtgenoot dikwyis over uw
bruikbaarheid roemeD. Wat gaat my dat
echter aan? Nooit bemoeide ik my met eens
anders aangelegenheden."
„Mevrouw de gravin is een moeder voor
al haar vrouwen, hoog of laag geplaatst,"
was het vleiende antwoord. „Het ware te
wenschen, dat uw voorbeeld meerdere navol
ging vond. Myn bezoek is echter een persoon-
lyke aangologenheid."
„Gaan we dan tot onze zaken over en laat
de onnoodige praatjes achterwege."
„Zooals mevrouw beveelt. Ik ben oen man
in myn beste jaren, overal goed aangeschreven
en by myn minderen gezien."
Even slechts krulden de lippen -i r gra-in
zich tot een lachje. Erbe vervolgde
„Ik heb een goed inkomen, een goed
ingericht hui9 en ben niet onvermogend. Ik
wensch te trouwen, want ik ben het jong-
gezellenleven moede en wil my een eigen
haard stichteD."
„Met zulke voornemens kan ik u geluk-
wenschen, mynheer i Wie echter is uw uit
verkorene?" Do stem van de gravin klonk
vry ironisch. Het scheen haar onmogelyk
too, dat zulk een persoon nog wederkeerig
bemind kon worden.
„Mynheer de graaf nam in Würzburg een
jong meisj9 in huis, een wees, zooals ik
hoorde. Het meisje beviel my, zy is bescheiden,
vroom en viytig; zy is het, dio ik huwen
v7il. Zy leeft nu bier, zooals ik weet, in
uw huis, en ik veroorloof my u baar band
te vragen."
„Meent gy Irmi Wolf? Wilt gy die trouwen
„Ja, edele vrouwe, die bedoel ik l Ik wil
het arme weeskind tot de huisvrouw maken
van een hoog aangeschreven, met aardsche
goederen gezegend man. Dat u dit verrast,
vind ik natuuriyk. Zeker kon ik door myn
stand een meisje met vermogen tot huis
vrouw begeeren, maar dat meisje bevalt my."
„Zeker hebben uw woorden my verrast,"
antwoordde de gravin, „ook op aodere gronden
dan gy schynt te gelooven. Da grootte van
uw vermogen is my onbekend, maar nog
nooit heb ik uit myn huis een myner
dienaressen met ledige handen hot huwclyks-
bootje laten instappen. En dit zal ook zeker
niet met Irmi Wolf het geval zyn, want
zoowel myn man als ik houden, ondanks de
weinige maanden, dat zy hier by ons is, van
haar als van ons eigen kind. Maar hebt gy
het verschil van leeftyd wel overdacht? Irmi
is nog byna een kind, en u kan men
iemand van meer dan middelbaren leeftyd
noemen."
„Wanneer Irmi my, zooals ik hoop, bemint,
is dat geen bezwaar. Hoe luidt echter uw
antwoord op myn vraag, mevrouw?"
„Onmogelyk kan ik zoo spoedig antwoorden.
Ik zal er mot myn gemaal ovor spreken.
Wat Irmi betreft.
„Wil mevrouw ook het meisje myn aanzoek
modedeelen en myn voorspraak by haar zyn?"
„Het eerste wil ik doen, voor het tweede
leen ik my niet; het meisje mo6t daarin
haar eigen keuze volgen."
„Zeker, maar een woord van u, mevrouw,
zou veel gewicht in de schaal leggen; en
daar u veel van het kind houdt, zal het u
ook niet onverschillig zyn, wanneer hot een
onbezorgde toekomst te gemoet gaat. Mag ik
over eeDige dagen om antwoord komen?"
„Zeker, mynheer, gy zult van my hooren."
En oen handbeweging duidde aan, dat Erbe
veitrekken kon.
In grooten tweestryd bleef de gravin achtGr.
Aan de eene zyde moest zy bekennen, dat het
voor een doodarm meisje een groot geluk to
noemen was, dat oen welvarend burger haar
tot echtgenoote begeerde, maar de secretaris
was geen man, die vertrouwen aaD de gravin
inboezemde. En hot groote verschil in ouder
dom 1 Hoe kon men den ouden man een jong,
eerstbeginnend leven toevertrouwen, een
man, wiens bart en gemoed haar geheel
onbekend waren? Welk bewys was er, dat
zulk een ongeiyke echt een geluk voor het
jongo meisje was?
Natuuriyk moest Irmi zelve over de vraag
beslissen, welke het wèl en wee van haar
gebeele toekomst betrof. Eerst wilde de gravin
echter haar gemaal van het voorgevallone in
kennis stellen.
De graaf nam het geval veel kalmer op
dan do gratin; hy oordeelde, als de moeste
mannen, met het verstand, terwyi by do
vrouw de gevoelens de overhand hebben.
Do man denkt met hot hoofd, de vrouw met
het bart.
„Laat ons de zaak beschouwen zooals zy
is," zeide hy gelaten. „Wio en wat is Irmi?
Een arm kind, waarvan niemand weet van
waar het komt; oen blad, door den wind van
den boom gerukt. Niomand kan zeggen van
welken boom de storm hot afgorukt heeft of
waarheen het nog gedreven zal worden. Een
huweiyk met eon braven, welvarenden burger
is voor Irmi een groot geluk, want dan eerst
heeft zy esn verzekerde toekomst. En met
ledigo handen trouwt zy ook niet, want door
haar verblyf in het boschhuis is zy, om zoo
te zeggen, door ons opgevoed, en wy mogen
het meisje allen gaarne."
„Wat gy zegt, is geheel juist, maar is
Erbo ook de man, die zyn vrouw een gelukkig
leven kan verzekeren? Ik weet, gy schat zijn
bekwaamheden hoog, maar in den echt kemt
het niet enkel op verstand aan. Om eon
vrouw gelukkig to makoD, moot er ook lisfdi
by komen. Moet ik u dat nog zeggen?"
De graaf kuste haar hand.
[Wordt vervolgd).
