r. NV 11927
"Woensdajs 11 Januari.
A0. 1899
Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven.
Feuilleton.
Dc patiëut van „Sau-Salvatore."
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT»
Voor Lelden per 8 maanden. 1.10.
Wanco por po6t1.40.
Afzonderlijke Nommers 0.06.
PRIJS DER AnvUK'VKN'l'l ft»;
Tan 1-6 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.17- Grootero
letters naar plaatsruimte,
wordt f 0.05 berekend
- Voor het Incaaseeron buiten de stad
Leiden, 10 Januari;
i— De heer J. A. Hueber kwam don 18den
Juni 1848 als waarnemend onderwijzer op
descbool in het R.-K. Weesbuis aan de Sint-
Jacobsgracht en werd den 15den Januari 1849
als hoofdonderwijzer dezer school aangesteld.
Ongeveer tien jaren later verwisselde de
heer Hueber deze betrekking met oen gelyke
aan de armenschool, doch keerde den 21sten
Oct. 1861 weer in het Weeshuis terug, zoodat
hy den 21st«n October 1886 zUn vyf-eD-
twintigjarig feest als hoofd der weeshuisschool
vierde.
Zondag den 15den Januari a. 8. zal de heer
J. A. Hueber dus vyftig jaar hoofd oeoer
bijzondere school geweest zjjn.
De geachte jubilaris zal dien dag 's middags
van twee tot vier uren in het Nutsgebouw
receptie houden.
De Eerste Kamer heeft gisteravond haar
werkzaamheden hervat. Nadat mededeling
was gedaan van ingekomen stukken en boek
werken, is de vergadering verdaagd tot oon
nader te bepalen dag.
De Voorzitter van de Centrale Commissie
▼oor de wereldtentoonstelling te Parijs, baron
Michiels, is met den heer Joh. Mutters Jzn.,
architect te 's Gravenhage, adviseur der com
missie voor bet kunstaecoratief, naar Parijs
vertrokken tot höt ter plaatse bespreken
van de inrichting van de Nederlandsche af
deeling uit dit oogpunt.
D8. H. Buurman, die het beroep aannam
naar de Geref. Gemeente te Amstelveen, hoopt
Zondag 15 dezer, na er ruim vjjf jaar het
Evangelie bediend te hebben, afscheid te nemen
van zijn gemeente te Melis- en Marle-kerke.
Naar het „A. H." verneemt, bestaat bij
prof. dr. W. M. GunDing het voornemen,
^wegens zijn hoogen leeftijd, met Mei a. s. af
te treden als geneesheer-directeur van het
oogli)der8gesticht in de Spinozastraat te
Amsterdam. Als zjjn opvolger zal dan optreden
dr. M. Juda, aldaar.
Tot hoofd der Christelijke School-Ver-
eeniging „Bokz", te Hillegom, met April a. s.
te openen, is benoemd de heer J. H. Verleur,
lBte onderwijzer aan de Chr. burgerschool
van den heer H. Hasper, Kerkstr. te A msterdam.
Huewel nog niet geheel hersteld van
een lichte ongesteldheid, houat prof. Stokvis,
te Amsterdam, sedert eenigen tijd weder
consult, echter niet op de gewone uren, maar
,'s middags te half fier.
Voorloopig is professor Stokvis nog ver
plicht het geven van colleges na te laten,
toch spoedig hoopt hij die weder te hervatten,
daar ziju toastanu merkbaar vooruitgaat.
i De vorige week is de hoogleeraar uit Parijs
teruggekeerd, waar hy een collega beeft gecon
sulteerd.
De recepties ten huize van den minister
van buitenlandsche zaken zullen oit jaar wor-
jden gehouden op de Vrijdagen 27 Januari,
toEebruari en 17 Maart, des avonds te halftien.
De heer Fleury, consul der Nederlanden
te Singapore, is te '6-Gravenhage aangekomen.
Op de voor het jaar 1898 door Teylers
Godgeleerd Genootschap uitgeschreven prijs
vraag: „Een critische verhandeling over de
historische gegevens voor de geschiedenis der
Christelijke gemeente te Rome tot omstreeks
150 jaren na Christus" zyn geen antwoorden
ingekomen.
Hr. Ms. pant8erdeksckip „Holland", onder
bevel van den kapitein-ter zee J. J. De Bruyne,
en Hr. Ms. pantserschip „Piet Hein", onier
bevel van den kapiteln-ter zee J. E. Sickens,
zyn in don avond van 7 dezer van Nieuwediep
vertrokken ter opvolging van hun bestem
ming; laatstgenoemd schip passeerde 8 dezer
Dover en Dungeness.
Te Amsterdam is gisteravond overleden
de heer J. M. Coenen, die als componist en
orkestdirecteur jarenlang aldaar een welbe
kenden naam had. De meeste Amsterdammers
zullen zich nog goed herinneren met hoeve:1
yver en hoeveel vuur de heer Coenen inöertyd
het Paleis-orkest wist te dirigeoren en hoe
by in 1895, door de omstandigheden daartoe
gedrongen, rust ging nemen.
Op 28 Januari 1825 te 's-Gravenhago ge*
boreo, werd hy, na aan de Koninklyke Muziek
school te zyn opgeleid, lid der hofkapel van
Koning Willem I en later van Koning Willem II
In 1851 werd hy benoemd tot orkestdirocteur
in den schouwburg-Van Lier, te Amsterdam,
welke plaats hy in 1856 verwisselde met or
kestdirecteur aan den Stadsschouwburg. In
hetzelfde jaar werd hy, na den dood van Van
Bree, benoemd tot orkest iirecteur der concerten
van de „Maatscbappy Felix Meritis", een be
trekking, door hem verduld tot 1865, toen
Verhuist hem ais zoodanig verving, en by
zelf overging naar het Paleis voor Volksvlyt.
In dit orkest oogstte Coenen zyn groote
lauweren. Daar componeerde by tal van ouver
tures, eenige marschen,cantates en een menigte
fantasieën voor strykorkest.
Tot zyn voornaamste werken moeten gere
kend worden een ouverture „Floris V," door
de Maatschappy tot bevordering der Toonkunst
bekroond, evenals zyn cantate „Ada v.,n Hol
land." Later componeerde by o. a. zyn opera
„Bertba en Siegfried," waarvan veel gedeelten
meermalen op concerten ten gehoore werden
gebracht.
De heer Coenen was ook jaren lang kapel
meester der dd. schuttery te Amsterdam, en
met de ballet-muziek en de klassieke concer
ten in het Paleis oogstte hy veel lauweren.
De overledene was ridder van de Eikekroon.
Te Amsterdam is overleden dr. W. Van
der Heide, specialiteit voor neus-, oor- en
keelziekten en vroeger ook verbonden aan het
Burger-Ziekenhuis. Hy werd slechts 42 jaar
oud en zyn heengaan worst in ruimen kring
betreurd. Het testuur der schoolvereeniging
telde hem onder zyn loden. (Tel.)
Het stoomschip „Bogor," van Java naar
Rotterdam, arriveerde 9 Jan. to Suez; de
„Malang," van Rotterdam naar Java, passeerde
9 Januari Sagres; de „Madura," van Batavia
naar Amsterdam, vertrok 8 Jan. van Padang;
de „Oengaran", van Rotterdam naar Java, pas
seer Je 9 Jan. Gibraltar; de „Sumatra," van
Batavia naar Amsterdam, passeerde 9 Jan.
Kaap Roca.
Laurens Janszoon Coster.
Deze typografen vereeniging vierde gister
avond in den foyer der Stads-gehoorzaal alhier
haar vyf-en veerstigste jaarfeest, waaraan ook
nu weder door zeer velen werd deelgenomen.
Onder hen, die door hun tegenwoordigheid
deden blyken van hun belangstelling in dit
feest, behoorden de heeren Juta en Korevaar,
wethouders, benevens vele patroons en dona
teurs. Do beschermheer der vereeniging, onze
burgemeester, was door ambtsbezigheden ver
hinderd, tegenwoordig te zyn.
In cé zaal prykte aan een zyde van het
tooneel ten groep slerlyke planten met de
banier der Vereeniging.
Na h-.t spelen van een marsch doorcenige
musici, hiel J de voorzitter der vereeniging,
de hetr H. J. Van Staden, de openingsrede.
Hy riep allen tegenwoordigen een harteiyk
welkom too en 6prak woorden van dank en
waar eering voor den steun, dien de vereeniging
in het afgeloopen vereenigingsjaar weder van
patroons, donateurs en leden had ondervonden.
Aan zijn wenscb, dat dit feest do kroon
mocht spannen van alle voorgaande, voegde
de voorzitter do opmerking toe, dat men
thans van de in de laatste jaren gevolgde
gewoonte, om een gezelschap te engageeron,
was afgoweken en zich uit den boezem der
vereeniging een afdeeling „Zang en Tooneel"
had gevormd, die zou trachten den feest
vierenden een paar genotvolle uren te ver
schaffen. Den leden dier afdeeling en haar
directeur, den heer Ph. Rank A.Jzn., bracht
hy daarvoor by voorbaat dank, hun tevens
succes wenschende.
Na dit gesprokene verleende de vergadering
haar aandacht aan het jaarverslag der ver
eeniging, ^dat, by ontstentenis van oen lsten
secretaris, verhinderd wegen3 familieomstan
digheden, werd uitgebracht door den heer W.
D. NiCölal, 2derr secretaris.
Blykens dat verslag werd de eerste ver
gadering, gewyd aan do verkiezing van be
stuursleden, gehouden op 21 Februari. Als
voorzitter werd toen herkozen de heer W. H.
Kloos"en tot commissaris gëkozen de. beer
J. Ccra-vée. Slechts korten "{yd vervulde de
heer Kloos het voorzitterschap, want spoedig
na zyn verkiezing zag hy zich, wegens drukke
bezigheden, genoopt die functie neer te leggen.
Een gevolg hiervan was een geheele reor
ganisatie in het bestuur, dat thans aldus
is samengesteld: J. H. Van Staden, Voorzitter,
J. A. v. d. Haas, 1ste Secretaris, J. F. Van
"Wijngaarden, 1ste Penningm., W. D. Nicolnï,
2e secretaris, H. W. Wittenaar, 2e Penningm.,
J. D. Schiiller, H. J. Trap en J. Couvée,
commissarissen.
De ovtrige vergaderingen werden op den
gewonen tyd gehouden. Een krachtige aan
sporing, om haar trouwer te bezoeken, achtte
de Secretaris hier noodig.
Do Voreeniging werd versterkt door vier
leden, terwyl één, wegens vertrek naar
elders, bedankte.- Twee leden wer en haar
door den dood ontnomen, de hetr A. v. d.
Haas Sr., tevens eerelid, aan wiens weduwe
v ereenkomstig de statuten der Vereeniging
de haar toekomende gelden werden uitgekeerd,
en mej. E. Koster, eveneens eerelid, bekend
door haar medewerking by de opvoering van
tooneelstukje8 door leden der Vereeniging.
Deze bestond alzoo op het einde van 1898
uit 142 leden.
De ziektetoestand was niet rooskleurig
niet minder toch dan f 532.45 werd aan zieken
geld uitbetaald. Voorzeker een groot bedrag,
wat echter niet belette, dat de Vereeniging
aan al haar verplichtingen kon voldoen, dank
zy den steun der heeren donateurs.
Na nog te hebben herinnerd aan het zilveren
jubileum van den heer H. v. Duuren, chef
ter drukkery van de firma Brill, aan de be
noeming van het medelid den heer W. H. Kloos
tot eereliJ en aan enkele wetswyzigingen, deelde
do secretaris in korte trekken het ontstaan
der Z -ng- en Tooneelaf jeeling mede.
Toen op het vorige Kopperfeest een viertal
loden ecnigo liederen ten beste gaven, vond
dit algomeenen by val. Dat deze niet van
voorbygaanden aard was, bleek al aanstonds,
toen eonige leden er zich voorspanden, op een
weinig grooter schaal zoo iets te bestendigen.
Een vorgadoring van belangstellenden werd
gehouden met het gevolg, dat een 30-tal leden
zich tot een Zang- en Tooneelafdeeling vorm
den. De moeilykheden, verbonden aan do op
ricbtiDg van zulk een afdeeling, zooals het
benoemen van een directeur, de samenstelling
van een reglement, enz., werden glansryk
overwonnen.
De Secretaris sprak hierby den wenscb uit,
dat deze eerste uitvoering niet de laatste moge
zyn, maar de genoemde afdeeling in bloei
toeneme en een sieraad worde der vereeniging.
Hierna had een eigenaardige plechtigheid
plaats. In hart-.iyke bewoordingen overhan
digde de Voorzitter namens zyn medebestuur
ders hun geacht medelid Kloos het insigne
als eerelid der vereeniging, waarvoor de ge
decoreerde zyn innigen dank betuigde.
Na het zingen van het welkomstlied door
de leden, het spelen der jubel-overture door
de musici en het zingen van htt feestlied
no. 2, weder door de loden (de eenige af-
wyking van het programma), werden door de
afdeeling „Zang en Tooneel", onder leiding
van hun bekwamen directeur, den heer Ph.
Rank AJzn., vier liederen voor 4-stemmig
mannenkoor uitgevoerd. Dit eerste optreden
overtrof aller verwachting en welverdiend was
dan ook de goedkeuring, waarvan de ver
gadering na de uitvoering van elk der liederen
in een daverend applaus deed blyken. Het
„Wilhelmus" (oude toonzetting) werd door ue
vergadering staan:e aangehoord.
Byzonder in den smaak viel, zoowel om de
mtlooie als woorden, het nr. „Een huisje
kleen", dat werd gebisseerd.
Na het spelen der „Valse Espagnol" en
het zingen van feestlied No. 2, werd door
leden der voornoemde afde:ling opgevoerd:
„Doovo Stoffel of De wraak van een huis
knecht", tooneelspèl in twee bedryve-n en
een voorspel in twee afdeelingen, door J.
Breeman, by welke opvoering een tweetal
dames haar zeer gewaardeerde medewerking
verleenden. Behoudens het voorspel, werd er
goea gespeeld. Meer volio ning echter ver
schafte na de pauze de opvoering van „Naar
de Gyzeling", oorspronkelijk blyspel met zang
in één bedryf, door S. De Haaü, waarby ook
een dame een rol vervolde. Zoowel by ce
oerste als de tweede opvoering gaven de
toeschouwers biyk van huo w-ardeering over
de wijze, waarop de dilettanten zich van hun
taak hadden gekweten.
Vóór ce opvoering van het tweede stuk
hadden de feestvierenden nog uiting grgeven
aan hun lust tot zingen, had de muziek haar
vrooiyke tonen doen hooren en had ce zaDgaf-
deeling, weder zeer ten genoegen der toe
hoorders, een drietal lie -eren voor 4 stemmig
mannenkoor u.tgevoerd, benevens voor de
derde maal„Een huisje kleen".
Nadat alzoo leden en directeur hun waarlyk
niet gomakkeiyke taak op voortreffelyke wyze
hadden ten einde gebracht, overhandigde de
heer W. D. Nicolaï, namens de afdetling
„Zang en Tooneel", den heer Ph. Rank AJzn.
als biyk van waardeering voor hetgeen by
voor de afdoeling in het afgeloopen jaar al3
directeur was geweest, een geïllustreerde
Faust (prachtuitgaaf). Namens de leden oer
Vereeniging en verdere genoodigden op dit
feest bracht de Voorzitter der Vereeniging
den heer Rank en de genoemde afdeeling bun
welverdiende hulde, daarbij het vertrouwen
uitsprekende, dat deze afdeeling tot steeds
meerderen bloei en ontwikkeling zal komen.
De heer Rank betuigde voor het stoffoiyk
biyk van waardeeiing, de gesproken woorden
en de instemming der vergadering hiermede
zyn welgemeenden dank.
Een woord van byzonderen lof verdienen
nog do tableaux-vivants, voorstellende Willem
Teil, eveneens aangeboden door de afdeeling
„Zang en Tooneel", en vooral het slotstuk,
een hulde aan Laurens Janszoon Coster.
Vooraf was nog gezongen feestlied no. 4
en daarna no. 5 beide van "W. N. en zoo uit
nemend van pas voor deze gelegenh-id.
Een zeer geanimeerd bal besloot de foest-
viering, cie uitnemend geslaagd kan genoemd
worden, dtnk zy allen, die daartoe hebben
medegewerkt, ook den verdienstelyken musici.
Vermelden wy nog, dat de kostumen ge
leverd waren door den heer George v. d. Werf,
aan do Hoogewoird, en de grimeoring door
de heer J. C. C. Hendrichs, coiffeur aan de
Doezastraat. Beide leveranties waren zeer
naar genoegen.
Gginexigfd Nieuws.
Den Leidenaars staat een byzon-
dere, aantrekkelyke avoDd te wachten, waarop
wy do aandacht vestigen. Aanstaanden Don
derdag avond toch zal in do Stadszaal een
buitengewone voorstelling worlen gegeven,
waarin eenige „moderne woncerenzuil n
worden vertoond, welke in verband met
hetgeen wy er van vernamen inderdaad
raadselachtig en ondoorgrondelijk mogen go-
no.md worden.
De heer Homes en de dames Fey on
Davenport geven met groote vlugheid en
veel hanoigheid verschillende staaltjes te zion
18)
I Giacomo knikte en zei:
„Als de fieule dan maar gelieft te beginneD."
f „Goed. Jy hebt dian heer Von Erlenburg
Haar „San Salvatore" gebracht, nietwaar?"
„Ja, freule I'
„Was hy toen krankzinnig?"
Met begeerige blikken naar de beurs met
goudstukken antwoordde Giacomo;
„De heer Von Erlenburg leed sedert weken
aan een hersenkoorts, die hem van het bewust-
^*«yn beroofde. Als dat niet het geval was
j^jeweest, dan zou hy zich nooit naar „San-
Salvatore" hebben laten brengen zonder zich
te verzetten. Toen die hersenkoorts geweken
was, zat hy reeds achter slot en grendel."
Een gil ontsnapte Alice's mond. Zy had die
bekontenis reeds lang verwacht, maar toch
ontstelde zy by het aanhooren daarvan.
„Ik dank je, Giacomo," stamelde zy. „Die
wco den bevestigen hetgeen ik sedert lang
vermoedde."
„Ik bon geon dokter
Alice logde haar hand op de beurs en zeide:
„Ik wil de waarheid weten. Heb je ooit
eeDig spoor van waanzin by den hoer Von
Erlenburg opgemerkt?"
„NeeD," antwoordde Giacomo nu beslist.
,Dan hadt je toch
BIk ben slechts een bediende."
„Eu als je dan ziet, dat er onrecht gepleegd
wordt?"
„Ik heb niet te oordeelen over de patiënten."
Alice zweeg en dacht eenige oogenblik-
ken na.
„Maar er zyn nog meer dokters in „San-
Salvatore," die oordeelen kunnen," begon zij
toen weer.
Giacomo sloeg do oogen neer.
„Welnu?" drong Alice.
„Welnu, freule l Er was ongeveer vyftien
jaar geleden een hulp-arte in ons gesticht;
die heer liet meer belangstelling voor nommer
veertig blyken dan goed voor hem was met
het oog op zyn betrekking. Ik houd het er voor,
dat zyn meening omtrent den patiënt, tegen
over den directeur volgehouden, oorzaak is
geweest, dat hy „San-Salvatore" heeft moeten
verlaten. Na zyn vertrek heeft dr. Rimali don
heer Von Erlenburg zelf behandeld."
„Hoo heette die dokter?"
„Dat was dr. Francesco."
„En waar woont die dokter nu?"
„Dat weet ik niet, freule. Wy worden in
„San-Salvatore" zóó streng behandeld, dat wij
weinig weten van hetgeen er buiten het ge
sticht omgaat."
„En weet niemand anders iets van den ge
vangene? Heeft zich nooit iemand om den
heer Von Erlenburg bekommerd?"
„Noen, freule 1"
Alice dacht eenige oogenblikken na en zeide:
„Je zult later deze bekentenis moeten her
halen. Noem nu dit goud en zwyg voorloopig
over hetgeen wy gesproken hebben. Dr. Rimali
mag niets van ons onderhoud vernemen."
„O neenl"a riep Giacomo uit, „hy zou my
het geluk van myn leven ontrooven, als hy
er iets van gewaar werd. Moet ik myn be
kentenis herhalen?" voegde hy er ontsteld by.
„Wees daar niet bevreesd voor", antwoordde
Alice bedaard. „Neem dat goud maar op en
zeg my nog eens: Wanneer was die dokter
Francesco als hulp-arta in „San Salvatore?"
Giacomo
dacbt even na
en antwoordde:
„Byna zestien
jaar geleden.
Op Nieuwjaars
dag verliet hy
ons gesticht."
„Je kunt nu
gaan, maar
denk er aan dat
niemand van
je bezoek aan
my iets mag
weten," zeide
de freule op
ernstigen tooD.
Met fonkelen-
oogen greep Giaocmo naar de beurs met
Moet ik....
de
goudstukkon, dankte duizendmaal en groette
de freule eerbiedig.
Op straat gekomen, telde hy de ontvangen
belooning na en was daarmee recht gelukkig.
Met innig genoegon dacht hy ook aan de
verzonnen leugens, die hy dr. Rimali had
op de mouw gespeld om zyn bespaard
geld te kunnen ontvangen by zyn vertrek uit
„San-Salvatore." Ja, nu zou hy gelukkig
worden in het bezit van veel geld en een
lieve vrouw l
Alice gevoelde zich daarentegen na zyn
vertrek diep ongelukkig. De verkregen zeker
heid, dat Ludwig Von Erlenburg uit heb
zucht twintig jaar lang de gevangene van
dr. Rimali was geweest, had haar pyniyk
getroffen.
Sedert twee weken had zy getwyfeid, wel
ken weg de plicht haar voorschreef in dezen
doolhof van schande, leugen en bedrog, maar
toea Giacomo vertrokken was, begreep zy
wat haar to doen stond, om den onschuldige
te redden. Zonder aarzelen schreef zy den
zelfden avond nog aan de overheid van Rome,
wat zy ontdekt had, en voegde er zooveel
byzonderheden by tot staving van haar be
schuldiging, als haar slechts mogelijk was.
XIV.
Den laatsten dag van Augustus was het
gerucht overal verspreid, dat dr. Rimali in
staat van beschuldiging was gesteld, omdat
hy onder verzwarende omstandigheden iemand
wederrechteiyk van zyn vryheid beroofd had.
Het duurde niet lang, of andere tydingen
kwamen het eerste gerucht versterken. Men
vernam, dat de boeken en papiereu van den
directeur van „San-Salvatore" in beslag geno
men waren en dat een der oppassers gevangen
was gezet. Men beweerde zelfs, dat dr. Rimali
alleen op vrye voeten was gelaten, omdat
hy een groote som gelds als waarborg had
gestort.
Dat iedereen nieuwsgierig was naar den
afloop van deze zaak, is licht te begrypen.
En wat de belangstelling verhoogde was het
foit, dat deze zaak geen Italiaan, maar een
Duitscher betrof.
De rechtbank had daarin echter geen ver
zachtende omstandigheden gezien, maar was
met het onderzoek zorgvuldig voortgegaan.
Ludwig Von Erlenburg was oit „San-Salvatore"
verwyderd en aan de zorgen toevertrouwd van
den directeur van het krankzinnigen huis voor
gevangenen. Deze moest verslag uitbrengen
over den toestand van don patiëut. Na korten
tyd legde deze geneeekandige de verklaring
af, ,dat Ludwig Von Erlenburg ten volle by
zyn verstand was. Toch zou hftojQder geleide
van genoemden directeur tor terechtzitting
vorschynen.
Ook freule Von Waldheim bad bevel ge
kregen Rome niet te verlaten voordat de
rechtbank uitspraak zou gedaan hebben.
Zonder de gevolgen te berekenen, had Alice
op dien Zondagavond de aanklacht verzonden.
Thans gevoelde zy behoefte aan hulp en steun
en schreef daarom aan den geestelyke Barnau,
die het voor zyn plicht hield zyn pupil bystand
te verleenen. Dientengevolge was de waardige
grysaard eenige dagon vóór do terechtzitting
in „De Prins van Beieren" afgestapt.
Do tydiDg van zyn aankomst was als oon
loopend vuur door de stad gegaan.
{Wordt vervolgd.)
