Vrijdag O Januari.
A". 1899
Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.
Eerste Blad.
W interdienst.
Feuilleton.
7IÏ°71I923
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden per 8 maanden, f 1.10.
iFranco per post 1.40.
Afzonderlijke Nommers %<0 0.05.
PRUS DER AD V ERTJalN TJLÜN
Van 1-6 regels 1.06. Iedere regel meer f 0.17- Groctere
letters naar plaatsruimte - Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend
l>it nommcr bestaat uit TWEE
Bladen.
Onze Winter ienst voor spoor- en tram
wegen, doch enkel een uittreksel voor be
woners van Lei Jen en Omstreken van eenig
belang, wordt allóón op aanvrage aan
Abonnés buiten de stad, die het Leldsch
Dagblad per post ontvangen, opgezonden,
aangezien daarvoor extra port moet worden
betaald.
Leiden, 5 Januari;
'^Eo'oopen is tot Ned-.^Herv. predikant te
Enter de heer E. B. Cou**e, cand. te Leiden.
Voor de zoovoelste maal zal Amsterdam
prof. dr. Hugo de Vries behouden.
Curatoren der Leidsche Universiteit hebben
hem het boogleeraarschap in de plantkunde
Aangeboden (vacature prof. Suringar), doch do
heer De Vries heeft dit vereerend aanbod niet
menger-omen.
De pianist Harold Bauer zal ook hier
een concert komen geven en wel 18 Januari
a. s. De leden der beide Maatschappen van
Toonkunst hebben tot dit concert toegang
tegen verminderden prijs.
De nestor der Leidsche typografen,
A. Van der Haas, is gisteravond ontslapen.
N meer dan vijftig jnren ter „Leidsche
Courant"-drukkery werkzaam te zyn geweest,
kwam hy in het jaar 1885 in dienst ter
;boek- en courant drukkerij van den hoer
A. W. Sythoff, totdat een ongesteldheid den
Ijverlgen man verhinderde zijn betrekking
naar tisch te vervullen, met het gevolg, dat
jhtj z(jn twee laatst* levensjaren, door goed
gunstige bepaling, in ru^fcykon doorbrengen.
By gelegenhtia van zyn gouden jubilówerd
them door de typographische vereenigiug
l„Lourens Jansz. Coster" het erelidmaatschap
■aangeboden.
Gedurende het vierde kwartaal 1898
meldden zich by do verschillende kantoren
■van aanneming der marine voor vrywillige
Jt ien6tneming by Hr. Ms. zeemacht aan 257
jongeos beneien den leeftijd van 16 jaren.
(Van cie 257 jongens werden er 162 afgekeurd
en 95 geplaatst by de Kweekschool voor Zee-
Taart alhier.
Dr, Eugène Dubois, officier van gezond
heid la suite te Leiden, beDoemj tot buiten
gewoon boogloeraar in de geologie, paleonto
logie, mineralogie en kristallographie aan de
gemeente-universiteit te Amsterdam, zal in
het laatst van Januari of begin van Februari
cie betrekking aanvaarden.
Nu de geruchten omtrent een operatie,
waaraan de Koningin Moeder zich zou hebben
te onderwerpen, zelfs in buitenlandsche bladen
^worden vermeld, wordt men gemachtigd die
geruchten beslist tegen te spreken. Van een
operatie of eenig* de minste aanleiding daartoe
is gelukkig nooit sprake geweest.
Geiyk wy in ons vorig nummer reeds
meldden, is gisteren het 50-jarig bestaan der
Haagsche afdeeling van de Nederlandsche
Maatschappy tot bevordering der Geneeskunde
feestelyk herdacht in de groote zaal der Loge.
Tot de aanwezigen behoorden de minister
▼an binnenl. zaken, de heer Borgesius; dr.
Renssen, vice-voorzitter der Maatschappy te
Arnhem (by afwezigheid wegens ongesteld
heid van den voorzitter dr. Stokvis); dr. Jb.
Van Geuns, secretaris der Maatschappy; dr.
Blom Coster, mede oprichter der afdeeling 50
jaar geleden; die allen aan de bestuurstafel
waren gezeten. Voorts tal van autoriteiten
op het gebied der geneeskunde en hygiëne,
zooals de geneeskundige inspecteur Huizinga,
de wethouders dr. Mouton en Bevers, de heer
Hymans van Wadenoyen, afgetreden voor
zitter der gezondheidsvereeniging, haar secre
taris, de heer De Man, enz.
De genoodigden werden by hun binnen
komst begroet met muziek van het orgel, dat
achtereenvolgens feestklanken deed hooron,
ontleend aan composition van Handel, Wagner,
Mascagni, waarby zich later voegde een krach
tig „Oud-Wilhelmus", waarmede de intrede
van het bestuur met zyn gasten werd opge
luisterd.
Da voorzitter der afdeeling, dr. H. Do
Jong, sprak nevens een welkomstgroet
een inleidend woord, gewyd aan het ontstaan
der afdeeling en den juisten datum van haar
geboorte op 4 Januari 1849; aan de afwezig
heid wegens verschillende omstandigheden
van den Commissaris der Koningin, van den
generaal Van Hasselt, oud militair genees
kundig inspecteur; van den burgemeester;
aan de op hoogen prys gestelde aanwezigheid
van den minister van binnenl. zaken, wien
de voorzitter OQder applaus huldigde als een
autoriteit op het gebiei van sociale hygiene,
en van dr. Blom Coster, wiens hart zoo warm
klopl voor alles, wat de geneeskunde betre't;
aan het 's-Gravenhaagsche Geneeskuooig Ge
zelschap; aan de vertegen wooroigers der
gezondheidsvereeniging en aan de dames,
waaronder veel zuaters-verpleegsters, wier
bystand de geneeskundigen op zoo hoogen
prys stellen, waar z'y, gewapend met het
Li6ter-verbanJ, met zooveel liefde vooral de
zuiverheid en reinheid in de ziekenverpleging
bevor :eren en aan de hygiëne ze-.r groote
diensten bewyzen.
De feestrede van den secretaris van het
bestuur, dr. A. Sikkel Az., werd met groote
aandacht door het talryk gehoor gevolgd, dat
zyn woorden met toejuichingen onderbrak,toen
by het oog richtte naar dr. Blom Coster en
de verdiensten van dez-n nestor en collega
huloigde.
Dr. De Jong was de tolk van allen, toen
by dr. Sikkel dank zegde voor zyn belang
wekkende en leerryke rede.
Namens het hoofdbestuur der Maatsch ippy
voor de geneeskunde wees de vice-voorzitter
dr. Renssen, na de beste wenschen te hebben
gekoesterd voor het herstel van prof. Stokvis,
op eenige gunstige teekenen, welke de maat
schappy de toekomst met gerustheid doen
tegemoet gaan. Die teekenen waren: de mede
werking der vrouwen; de tegenwoordigheid
van een vertegenwoordiger der Regeering te
dezer feestvergadering in den persoon van den
minister van binnenlandsche zaken en ten derde
de wyze, waarop de afdeeling 's-Gravenhage
de belangen der geneeskundige wetenschap
voorstaat en bevordert.
Daarna betuigde de minister Borgesius als
gast, namens zyn medegenoodigden, dank aan
het bestuur voor deze feestvergadering, die
bewyst, dat er thans een geheel andere geest
heerscht dan vóór 50 jaren, al ware het alleen
reeds doordien tie dames zyn ultgenoodigd,
die onmogeiyk kunnen ontbreken in een kring
geiyk dez^n, die de dienende liefde tot sym
bool heeft en die wellicht later ook een plaats
in cit bestuur innemen, want iedereen zal
erkennen, dat de doctoren tegenwoordig de
hulp der vrouwen niet kuoDen missen.
Onder dankzeggir g voor de opkomst sloot
de voorzitter de vergadtr.ng, die onder het
„Iö Vivat", dat het orgel door de zaal deed
dreunen, uiteenging.
De in den ouderdom van 89 jaren te
'8 Gravenhage overleien ds. H. L. Oort,
rustend predikant by de Ned. Herv. Gemeente,
was gedurende byna een halve eeuw daar
ter stede als leeraar werkzaam.
Na in 1833 op 24 jarigen leeftijd te zyn
gepromoveerd tot canoidaat tot den Heiligen
Dienst in Noon Holland, werd ds. Oort den
löden Dec. van datzelfde jaar beroepen tot
predikant te Eemnes-Buiten. Deze standplaats
verwisselde by in 1837 met Hoorn, welke
gemeente hy in 1845 verliet door de aan
neming van het beroep naar Delft. Daar bleef
by tot 1848, toen by den 2den Augustus
te 's Gravenhage bevestigd werd.
Gedurende de lange reeks van jaren, dat
ds. Oort aldaar mtt toawyoing het Evangelie
verkondigde, wist by alch in uitgebreloen
kring veler -vriendschap en waardeering te
verwerven. Dit bleek -vooral op de moest
ondubbelzinnige wijze, toen de geachte leeraar
z(jn tachtigsten verjaardag vierde, by welke
gelegenheid de heer Oort benoemd: werd tot
riduer in de orde van den Nederlandechen
Leeuw.
Tal van commissies op godsdienstig gebied
telden hem onder haar leaen. Zoo was hy
o. m. president van de Protestantsche Kerken
in Nederlandsch-Oost- en West-Indlë, president
van de commissie voor het godsdiunstonder-
wijs en president van het college van regenten
van de diaconie-scholen in Den Haag. Vooral
voor die scboleQ was hy een groot yveraar.
Onvermoeid was hy in het belang cier inrich
tingen steeds werkzaam.
Ds. Oort was gtrechtigd tot het dragen
van het Metalen Kruis. Toen in 1830 Koning
Willem I het „te wapen" deed hooren, aarzelde
de toenmalige student in de theologie Cort
niet zich by het studenten-jagercorps aan te
sluiten, dat naar Zuid Nederland trok om den
opstand der Belgen te onderdrukken.
Eigenaaroig was het ook, to:n eenige jaren
geleden de weinige nog in leven zynde oud-
strydc-rs naar Den Haag waren gekomen om
gezameniyk feest te vieren en by oie gelegen
heid in de Groote Kerk een godsdienstoefening
werd gehouden, den eerwaarden predikant
den kansel te zien betreden met het Metalen
Kruis op de borst, om voor zyn mede-stryders
uit de dagen van 1830 een gedachtenisrede
te houden.
De begrafenis is bepaald op Zaterdag 7 Jan.
op de begraafplaats „Eik-en-Duinen". De stoet
zal twaalf uren het sterfhuis verlaten.
Toezegging van beroep naar de Ned.
Herv. Gem. to Bergambacht is ontvaDgen door
ds. W. Zyiatra, te Waddingsveen.
H. M. de Koningin-Moedor heeft f 150
geschonken aan het politiefonds in Den Haag.
De heer C. Van Boeschoten, secretaris
van legatie lste klass°, zal als zaakgelastigde
der Zuid-Afrikaansche Republiek in Europa
optreden tydens bet vorbiyf van dr. Leyds
in Transvaal.
Naar het „Hblad" verneemt, hebben ook
de Amsterdamsche kassiers eenparig geweigerd
het adres aan de Tweede Kamer te steunen,
waarin hun Friesche ambtgenooten op in
krimping der bemoeiingen van de post aan
dringen.
Volgens het „H. Dagblad" zullen in dit
jaar weder gecomtineerae oefeningen van
zee- en landmacht gehouden worden in de
Stelling Monden van de Maas en van het
Haringvliet. Met de leiding dezer oefeniDgen
worct dan belast de schout-by-nacht H. Quis-
pel, directeur en commandant der marine te
Hellevoetsluis.
Het vertrek van de pantserschepen „Piet
Hein" en „Holland" naar Indié is thans
vastgesteld op 7 Jan. a. s., fcerwyi de „Fries-
lana" 15 dezer zal volgen.
Tot leeraar (tyd.) in de wis- en natuur
kunde aan de R. H. Burgerschool te Veüloo
is benoemd de heer A. J. M. Garjeanne te
Amersfoort.
„De Tyd" verneemt uit Amerika, dat
Monseigneur E. J. O'Dea, bisschop van het
diocees van Nasqually Washington, onze
landgeno.ten J. Klaassen, van Roermond, en
H. J. Van de Ven, van 's Boscb, tot kanunniken
v^n zyn bisdom heeft benoemd.
Van „Vragen van dea Dag", het sedert
dertien jaren by den heer S. L. Van Looy,
te Amsterdam, verschynend populair weten-
schappelyk tydschrift, onder redactie van dr.
H. Blink, wordt met den nieuwen jaargang
tevens een Belgische uitgave gegeven, waar
voor naast dr. H. Blink de heer Cb. De Quéker,
uit Brussel, de redactie op zich heeft genomen.
De gezant der Z.-A. Republiek Dr. W. J.
Lsyds, die naar Brussel teruggekeerd is, zal
heden naar Londen vertrekken ten einde zich
a. s. Zateroag naar Pretoria In te schepen.
Hy zal aan de regeering der Republiek ver
slag doen van zyn handelingen in het eerste
j.ar zyner zending naar Europa en wordt
t gen den 15den Maart te Brussel terug-
vr wacht.
Het stoomschip „Bundesrath" vertrok
3 Jan. van Delagoabaai naar Hamburg; de
„Maasdam" arriveerde 4 Jan. van Rotterdam
te Nieuw-York; de „Pri s WilLem I," van
West-Indië naar .Amsterdam, arriveerde 4 Jan.
te Havre; de „Soembing" vertrok 4 Jan. van
Batavia naar Rotterdam; de „Amsterdam"
vertrok 5 Jan. van Amsterdam naar Nieuw-
York; de „Agamemnon" vertrok 6 Jan. van
Amsterdam naar Liverpool en Java; de „Prins
Hendrik," van Amsterdam naar Batavia, arrl
veerde 5 Jan. te Genua; de „Sultan," van
Hamburg en Antwerpen naar Oost Afrika,
arriveerde 4 Jan. te Aden.
Bonthuizon. De openbare school telde alhier
op den lsten Januari volgens do iyst 110
leerlingen, als 65 jongens en 45 meisjes. Boven
de zes en beneden de twaalf jaren 51 jongens
en 43 meisjes.
De kostelooze inonting voor de gemeente
Benthuizen zal plaats heboen op Dinsdag 10
dezer, des voormiddags tusschen elf en twaalf
uren, in het raadhuis.
Katwyk. De laatste der oud stryders alhier,
Jan Schaap, te Katwyk-aan-Zee, is gisteren
op ruim 90-jarigen leeftijd overleden.
Leiderdorp. Hedenochtend omstreeks 10
uren had onder do Leiderdorpsche brug een
aanvaring plaats tusschen de aak „De Jonge
Willem" en een vrachtschuit. Het wand aan
bakboord van de aak werd verbryzeld. De
schipper der vrachtschuit kwam er door het
geven van schadevergoeding nog goed af.
De twee eerste gevallen van besmette-
lijko ziekte „roodvonk" iu deze gemtente zyn
genezen. Een derde geval heeft zich nog
voorgedaan, doch verder breidt de ziekte zich
Diet uit.
Gedurende het afgeloopen jaar zyn uit
deze gemeente vertrokken 242 personen, ter-
wyl zich alhier gevestigd hebben 176 perso
nen. Het cyfer der vertrokkenen overtreft dus
dat der ingekornenen met 66.
Zooterwoudo. Tot notabel by e Ned.-Herv.
Gem. alhier is gekozen do heer P. v. d. St-rre.
Uit de „Staatscourant."
Bij Kon. besluit ie aan A. M. Van Droiigelon,
op bot daartoe door bom gedaan verzoek, ontslag
verleend uit zijne betrekking van notaris te
Klaaswaal.
Benoemd tot rechter in do arrondissements
rechtbank te Almeloo, rar. A. CrooLkowit, thans
kantonrechter te Den Helder.
Do heer J. 14. Roelants, aTts, benoemd tot o£5
van gez. der '2do kl. bij do zeemacht.
Bij do Koninklijke Nederlandsche Marine reserve
bevorderd: tot luit. ter zeo 2de kb, de adelborsten
der lste kl. H. K. Van der Goot cu G. P. baum,
en tot adelborst lste kl., de buitengewone adel
borst J. De Koning.
A. Klaassen, te Leeuwarden, benoemd tot bureel-
ambtenaar der 3do kl. van deu Rijkswaterstaat.
De zaak-Gebroedcrs Hogerhuis.
Hieronder volgt een uittr ksel van het ver
slag van den procureur generaal oy het ge
rechtshof te Leeuwarden en v. n bet advies
van dat gerechtshof zelf, letrubkulyk de
adressen om gratie ten behoeve der Hoger-
huizen. Tot de openbaarmaking dez-r stukken
is de minister van justlti) co r H. M. de
Koningin gemachtigd, zoa:at in do „Staats
courant" van heden zyn opgenomen i edoeld
verslag van den procureur generaal Nayon,
en het advies als antwoord op de requesten
om gratie, ingediend het eono door J. Van
Loenen Martinet, mej. H. Van der Mey, dr.
G. W. Kernkamp, mr. Pb. Falktnburg en
De palicut ran „Sao-Salvatore."
iii,
„Onze tuinen zyn fraaier dan die van eenige
^Andere dergeiyke inrichting", zeide dr. Rimali,
nadat hy eenige oogenblikken zwygend naast
£0 jonge dame had voortgestapt.
eEn toch moeten de arme schepsels, die
ponder hoop op redding in diepe duisternis
gedompeld zyn, zich bier onbeschryfiyk ramp-
'yall£ gevo len."
„De meesten hebben geen bewustheid van
Stun toestand", verzekerde de directeur met
oen glimlach. ,Zy verheugen zich in den
^zoiregloed als een vlinder, die langs de
bloemen zweeft. Zelden gaat het begrip van
'een krankzinnige vorder daa zyn naaste
omtevl tg."
„Weten zjj dus niets meer van de buiten
wereld?"
„Neen!" antwoordde dr. Rimali.
„Er wordt meermalen verzekerd, dat dieonge-
lukklgen nu en dan lichaamsstraffen moeten
opdergaan", zeide Alice.
'„Dat zyn praatjes zonder grond."
„Zool Slaat men ze dus niet? En worden
zjj met vastgebonden? Dost men hun geen
dwangbuis aan, als zy weerspannig zyn?"
„Zulke gruwelyke daden zouden nergens
e dienen; bovendien zyn de meeste krank-
t ill ligen ïydzaam en onschadelijk. Alleen
.wanneer zy een aanval van razernij krygen,
moet men wol eens tot bardheid overgaan,
daar zy dan met geen andere middelen te
beteugelen zyn."
„En komt dat dikwyis voor?"
„Hoogst zeldeD," betuigde de directeur.
„Myn hemel 1" riep Alice eensklc.p3 ver
schrikt uit.
De directeur keek haar verwonderd aan en
volgde de rich-
haar
ting van
blikken.
Daar kwam
over het bin
nenplein een
man aanhollen.
Zyn verschy-
ning zou wel
sterkere men-
achen dan do
freule Von
Waldhelm tot
ontsteltenis ge
bracht hebben.
De man scheen
tot de razenden
te behooren,
waarvrn de directeur zoojuist gesproken bad.
Z jn i ond was met schuim bedekt, zyn oogen
rolden hem wild door het hoofd en zyn gelaat
w.s vuurrood van woede. Hy zag er uit, alsofhy
ieden en, die hem in den weg kwam, zou neder -
veller. Zoo stormde hy op den directeur toe.
Was dat een mensch?
Hy leek eerder een wild beest, dat brullend
toesjrong om zyn prooi te verscheuren.
HU loek oorder een....
„Werp hem op den grond I" schreeuwde de
directeur. „Wel verduiveld, wie laat dien snaak
ontsnappeD? Hó, Pietro! Enricol"
Da oppassers snelden toe. Zy hadden geen
tyd meer om naar de gewone dwangmiddelen
to grypen, want de razende man had den
directeur reeds tegen den grond geworpen.
Doodsbleek van angst en schrik, zocht Alice
een schuilplaats achter oen dikken noteboom
in de nabyheid. Zy beefde over al haar lede
maten, toen zy de wanhopige worsteling zag
tusschen den directeur en den waanzinnige.
Dr. Rimali zou zeker vermoord zyn geworden,
als do sterke oppassers niet by de hand waren
geweest. Dezen bonden den razende na veel
moeite en brachten hem in het gesticht terug.
De directeur stond niet zoo vlug op, als
men wel verwacht bad.
„Dat kost je je betrekking 1" riep hy tanden
knarsend tegen een paar oppassers. „Hier,
verbindt de wond met dien zakdoek."
„Mynheer, mynheer!" fluisterde Bernardo,
om hem te waarschuwen, dat by zyn woede
zou beteugelen in tegenwoordigheid der jonge
dame.
„Mynheer de directeur heeft zelf verlof
gegeven om hem in den tuin te laten," zei
een stevige oppasser.
„Ik bob u nog gewaarschuwd, mynheer!"
zeide Giacomo niet zonder leedvermaak.
„Ellendige domkoppen!" schreeuwde dr.
Rimali, nog bevende van woede.
„Wilt u op my steunen, tot wy het salon
bereikt hebben?" vroeg Bernardo. „Het ver
binden zal daar gemakkeiyker gaan."
„Giacomo," kermde de directeur, die veel
pyn leed, „draag zorg voor die dame. Ver
ontschuldig my by haar. En jy, Bernardo
en Marco, brengt my naar myn kamer."
Pas verwyderde de directeur zich met de
beide oppassers, of de bevende Alice kwam
uit haar schuilhoek en ging op eon bank
onder een oiyfboom zitten, om tot herademing
te komen.
„Wil ik het rytuig van de freule in het park
laten voorkomen?" vroeg Giacomo, eerbiedig
naderby komende.
„Dank je wel," zeide Alice, „over een paar
minuten zal het wel over zyn. Het zou my
aangenaam wezen, als je zoolang in myn
nabyhoid bleeft."
„De directeur heeft my gblast uw bevelen
te gehoorzamen," zeide Giacomo.
Gerustgesteld door zyn tegenwoordigheid,
zag Alice nu rond en beschouwde den fraaion
aanleg van het park, waardoor het gesticht
„San Salvatore" zooveel naam had gemaakt.
„Ben je hier reods lang in dienst?" vroeg
zy eindeiyk aan den oppasser.
„Twintig jaar, freule 1"
„Wat een lange tyd! Eu bevalt het je bier
goed?"
Giacomo haalde de schouders op en ant
woordde aarzelend:
„Och, freule, het loon verzoet den arbeid."
„Ja, dat is zoo," zeide Alice en keek toen
weer in den tuin rond haar gedachten ver
toefden echter nu niet meer by de schoone
boomen en bloemen. Eensklaps keerde zy
zich tot den man met de vraag:
„Hoe is je naam?
„Giacomo Sorel."
„Als jo bier reeds twintig jaar bobt door
gebracht, zal je heelwat weten te vertellen."
„Dat laat zich denkon, freuleI Ik weet
hier alles, ik ken iodereD patiönt, en ik ver
zeker u, dat niemand beter met hen kan
omgaan dan ikl"
„Dan zal de directeur je diensten zeker
wel op-j)rys-stellen 1"
„O, by is wel over my tevreden, maar ik
ben minder rnet hem ingenomen."
„Zoo? En waarom biyf je dan by hem?
Ja, ik wil wel gelooveD, dat het leven ln een
krankzinnigeng: s'ictt niet zoo byzonder aan
genaam is. H-Vo ju wel eens een uitgaansdag?"
„Wy hebben weinig vrijaf, freule, en dan
toch nooit vóór 's avonds."
Alice z.ig nu zorgvuldig rond of niemand
hen kon b.luisteren, on zeide toen:
„Ik wenschte wel iet9 naders omtrent de
inrichtiog te vernemen. Ook wilde ik je wel
een paar vragen doeD, die je kunt beant
woorden, zonder dat je daarbij zelf eenig
gevaar loopt.
Ik zal je moeite met goud betalen, maar
het is noodig, dat je mij in het hotel opzoekt.
Welk uur je komt, is mö onverschillig.
Welnu?"
„In de eerste acht dagen zal ik geen vryaf
kunnen krygen," antwoordde Giacomo, die wel
wat vreemd opkeek en haar daarom oplettend
aanzag.
„Nu, over een week dan?"
{Wordt vervolgd).