A0. 1898
N°, 11867
Dinsdag X November.
$eze fjourant wordt dagelijks, met uitzondering
van §on- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Bnrgerlyke Stand.
E®euilletoii.
Arm en rijk verbonden.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PRIJS DEZER COURRNTi
Voor Leiden per 8 maanden, 1.10,
Franco per poet9 1.40.
Afzonderlijke Nommers 0.06.
PRUS DER ADVERTENTTËN:
Van 1 6 regoie f 1.06. Iedere regej meer f 0.17$. - Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseer en bulten de stad
wordt f 0.05 berekend
Gemengd Nieuws.
Goiyk men zich zal herinneren,
berden de laatste weken in IJ- en Haar-
jjemmermoerpolders zeer brutale diefstallen
|oet inbraak gepleegd.
Nadat te Amsterdam, zoowel in de bank-
a-leening als by een vrouw, bijna alle
[voorwerpen, tot een gezamenlijke waarde van
ODgeveer ƒ1000, waren teruggevonden, is
ihans als vermoedelijke dader gearresteerd
krie De Boer, de laatste maanden zonder be-
rjoep, wonende te Haarlemmermeer en in dat
Rpziebt bepaald een gevreesd persoon. De
brrestatia en overbrenging naar Haarlem
geschiedden door de recherche te Amsterdam,
ivaarheen De Boer zich des morgens vroeg
had begeven.
Zooals bekend is, houden zich
het Brielsche zeegat, zoowel als in het
öoereescho, altyd veel zeehonden op, hetgeen
veroorzaakt wordt door de vele zandbanken
aliaar. Want in den Rotterdamschen Water-
I weg, alzoo vlak in de nabijheid, vertoont zich
I/olden of nooit een zeehond.
In verband mot bet voortdurend wisselen
wor zandbanken, haar tydelyk aangroeien of
afnemen, veranderen ook de hoofdverbiyf-
I plaatsen der zeehonden. Thans heeft zich in
|,«et Brielsche zeegat een ware kolonie geves-
Ligd, en als men weet, dat een volwassen
[zeehond 5 K.G. visch noodig heeft voor zijn
dagelyksch voedsel, k n men nagaan hoe
moordend do aanwezigheid van zulk een
groot aantal dier beesten voor de visschery
is. Daartegen wordt thans zoo goed als niets
gedaan; do visscher alleen schynt vrywel
onnfaebtig tegen die plaag, zooJat de zee
honden op geduebto wyze in aantal vermeer
doren en hoe langer hoe brutalor worden.
Wenschriyk zou het zyn, zegt een bericht
gever in het „N. v. d. D.", dat ook van hooger-
hand by voorbeeld c!oor het stellen van een
premie op een gedooden zeehond maat-
I regelen genomen werdeD, om deze plaag
krachtdadig te bestryden.
Vrfjdagn a middag omstreeks drie
6renf verhaalt de „Arnh. Ct.", kwam op den
CJfrechtscboa Straatweg, naby Hoogstede,
[onder de gemeente Arnhem, terwyl een troep
militairen op rywiclen uit Oostorbeek naar
Arnhem terugkeerde, van de tegenovergestelde
Izjjdo een automobiel in volle vaart de helling
afrijden. De stoomtram was eveneens in aan
kocht. De luitenant, die den troep comman
deerde, liet rechts aanhouden, doch de auto
mobiel reed zonder te seinen of uit te wyken
echt door, ten gevolge waarvan eenige mili-
tairon vielen en een hunner met de knie tegen
de automobiel kwam, terwyl tevons de hond
van den luitenant gedood werd.
Zekero L. P., uit Sloterdyk, werk
zaam als metselaar aan oen in aanbouw zynd
ouis te Zaandam voor de firma Marwyk
Kooy, te Amsterdam, had Zaterdagmiddag het
gel uk mis te 8tappen en van crieboog naar
beneien t9 vallen. De ongelukkige was nog
niet dood, doch verkeerde toch in zoo'n toe
stand, dat zyn overbrenging naar 't gasthuis
oogenblikkeiyk nooJzakeiyk was.
Vrydagmorgon passeerde te Eind
hoven een waggon met kikvorschen. Toen
dezo geopend werd, bleek het, dat er in een
der manden een opening was gekomen. Weldra
waren wagen en rails met talrijke springers
bedekt. E n algemeene kikkerjacht was het
gevolg en het duurde een geruimen tyd, eer
ieder van cie viervoetige reizigers zyn plaatsje
in de mand weer had ingenomen. N.-Brab
Ten bewyze, dathetooftschaarsch
en duur i?, wordt gemold, dat een Westlandsch
handelaar dezer dagen voor één H L. tafel
appelen honderd gulden bood, zonder kooper
te worden.
Aangemoedigd door de goede uit
komsten, die in Duitschland en OosteDryk-
Hongaryo met Wilgencultuur zyn bereikt,
heeft het departement van landbouw der
Vereenigde Staten een onderzoek ingesteld
naar den verbouw van teenen voor mandewerk.
Zyn onderzoek, neergelegd in een iy vig rapport,
is ten einde. Hy wyst er op, dat die cultuur
toegepast kan worden op gronden, die voor
andere doeleinden nagenoeg onbruikbaar zyo
en nu braak liggen. Byna alle teenen, voor
het mandewerk, worden ingevoerd. Volgens
do statistiek waren er 304 fabrieken van
mandewerk, met een kapitaal van 1,825,917
dollars, 3119 werklieden aan het werk
houdende en jaariyks de som van 657,451
dollars aan werkloonen uitbetalende. Deze
teelt zou dus voor Amerika zeer winst
gevend en aanbevelenswaardig kunnen zyn.
(Sempcrviren-s.)
Vermoedelijk by het terugzetten
van wagens is Zatordagavond op het station
Waardenburg een overwegwachter tusschen
do buffers geraakt en zwaar gokneusd.
E&n jeugdig student van H o 1-
landscbeafkomst heeft te Parys een meisje
op wie hy verliefd was en haar vrieni uit
jaloerschheid ernstig mishandeld. Gevaar voor
het leven der gekwetsten bestaat niet. Het
meisje had den fcynaam van Perletine en
woonde in de rue Gracieuse. Yad
Te 0s8endrecht heeft de 13-jarige
J. Huygens den 9 jarigen A. Clarys in een
twist zoodanig tegen den buik geschopt, d.t
de knaap na vretseiyk ïyien aan de gevolgen
is overleden. De jeugdige moordenaar bevindt
zich thans in Belgié.
Te Hoogerheide is het huis van
J. Wils een prooi der vlammen geworden.
Huis en inboedel waron verzekerd.
De Fransche transatlantische
stoombootmaat8chappy zal nogmaals een proef
nemen met het gebruik van postduiven aan
boord. Als deze proef slaagt, zal elke boot
der Maatschappy twee stellen postduiven
mode krygen, één, dat te Havre thuis is, en
een tweede uit Nieuw York, aangezien de duiven
niet meer dan de helft van den weg over den
Oceaan kunnen afleggeD. Berichten van de
eerste helft van de uitreis zullen dus door de
duiven rechtstreeks naar Frsnkryk worden
overgebracht en die van het laatste deel recht
streeks naar Nieuw-York.
Celeritas—Ajax.
Over kale landen komen, van bun kracht
bewust, de spelers op 't veld, waarop fel e?n
koele herfstwind staat, in 't westen begrensd
door hoog opryzende boomen, waaruit kras
send kraaien opstygen, en in 't oosten door
de gryze stad in lichten nevel, niet grooter
schier dan speelgoed, wat huisjes en spichtig-
slanke kerktorentjes, door kinderhandjes daar
neergezet.
Na zich in hun hel-roode broekjes en
„zwart rood-gesjerpte" trui gestoken te hebben
scharen de onzen zich om hunnen aanvoerder,
vragen doende, vermaningen en raadgevingen
ontvangende. Zij blyven daar vertoeven tot
het aanvangssignaal door den scheidsrechter
zal gegeven worden. Dan vliegt alles even in
een tonto mengeling van schelle kleuren door
elkaar en staat het publiek ongeduldig in
lange ryen recht langs de witto kalkstreep.
Op banken zitten de dames, in grooten getale
opgekomen ondanks het ongunstige weer. Zy
wuiven den broers en kennissen in Ajax' ge
lederen toe met vriendeiyke, aanmoedigende
knikjes en achter hen staan de cavaliers
lachend en in ongedwongen gebabbel; allen
leden van dezelfde tennisclub.
Nu staan de spelers gereed en doet de aan
voerder, gevolgd door zyn rood zwarten, „three
shires for the visiting club" onder het zwaaien
der vlugge mutsjes weerklinken in ce lucht en
hy wordt geantwoord door dezelfde bewegingen
en hetzelfde gejubel voor de „home club."
Het signaal wordt gegeven en de midden
van de voorhoede-spelers brengt den bal
aan 't rollen voor drie kwartier lang; nu
eens wordt hy door de voorhoeden opgedreven,
maar weer teruggetrapt, dan weder fraai
gekopt en -door den wind meegenomen en
buiten spel gegooid, in de sloot of op een
aangrenzend land, maar dan kwam onmid-
dellyk een andere bal totdat oio den weg
van zyn voorganger gevolgd was en de
laatste weier opgevischt, weer gotrapt en
geduwd wtrd totdat eindeiyk hot fluitje, dat
rust bracht voor eenige minuton, weerklonk
en de spelers moe, arm in arm, het veld
verlieten om wat te drinken en te rusten.
Slechts eenmaal was de bal door het doel
gegaan; in 't voordeel van Ajax.
Weer klinkt het fluitje, weer rolt de bal
over het veld en vliegt door de lucht en
wordt gekopt on weer drount de grond. Maar
nu treedt Ajax krachtiger op en sluit den
vyand in tot op de helft van 't veld en de
voorhoede en de middenspelers en de achter
hoede dringen naar voren, één elkaar begrypend
geheel. Vyfmaal werkt de voorhoede don bal
door het doel en telkenmale als de vyandelyke
voorhoede zoo iets probeert, stuiten en vallen
zy over do „oermenschen", die van wyken
niet weten. Zoo staan de zaken als het sein
tot staken wordt gegeven, de „shires" voor
overwonn nen en overwinnaars bevrydend
vroolyk galmt door het wyde luchtruim, tot
driemaal toe.
Alzoo won Ajax met 6—0.
INGEZONDEN.
Nasr aanleiding van de aanhaling over
Slöjd uit het „Nederlandsche Dagblad", voor
komende in het „Leidsch Dagblad" van 31
October, die m. i. begripsverwarring doet ont
staan, verzoek ik U beleefd het volgende te
plaatsen in het belang van handenarbeid op
de lagere school:
Handenarbeid als integreerend deel van het
onderwijs op de lagere school, waarop de
heer Tutein Nolthenius in zyn beide artikelen
in „De GiJs", waarvan het eene getiteld is
„De school op voetjes", de aandacht vestigt,
he6ft niets te maken met het vak Slöjd.
Wie zich over handenarbeid op de lagere
school een juist denkbeeld wenscht te vormen,
leze het werkje „Handenarbeid op do lagere
school in praktyk gebracht" door Yan der
Meulen en De Vries, of bezoeke de in dit
werkje aangehaalde scholen. Hy leze ten
slotte de stukken van den heer Tutein Nol-
theüius in „De Gids" en zal dan „Slöjd" en
„Handenarbeid als integreerend deel van het
onderwys" niet in eenon adem noemen of
den staf breken over een richting, die het
schoolkind in alleraangenaamsten vorm zoo
veel nuttige kennis aanbrengt.
C. E. Maclaike Pont,
Hoofdonderwijzeres Meisjesschool 1ste kl.
Dreyfus op het Duivelseiland.
In de „Matin" doet de heer Jean Hess
eenige mededeolingen omtrent de levenswyze
van Dreyfus. Er is by het artikel een illustra
tie gevoegd, naar een photographic van het
eiland. Men ziet daarop een klein vierkant
van palen, waarboven het dak van een laag
huisje ev6D uitsteekt.
Het is onmogeiyk zonder toestemming een
bezoek aan het eiland te brengen Wie zonder
verlof het eiland binnen een kring van drie
myl nadert, wordt onverbi ideliyk beschoten.
Zóó streng zyn de orders, dat toen comman
dant Deniel, zonder de bewakers van Dreyfus
daarvan in te lichten, een nachteiyke ronde
om het eiland beval, de bewakers op bun
eigen kameraden schoten en een van de
lieden, die de surveillance-sloep roriden, werd
gewond. Verleden jaar werd op een Neder-
landsch zeilschip geschoten, dat, onbekend
met het consigne, bet eiland tot op oen myl
afstands naderde.
De eerste twee jaar van zyn gevangenschap
zyn Dreyfus vry veel vryheden toegestaan.
Zelfs hesft hy zich eens in correspondentie
kunnen stellen met iemand uit Cayenne, die
zich op het honderd meter verwyderde ile
Royale bevond. Hy weigerde, vertelde de
heer Roberdeau, gouverneur van Guyana, aan
den heer Hess echter het voorstel om te
ontvluchten, wat deze persoon hem deed, te
ondersteunen.
„Ondanks alles," herhaalt de heer Hess,
„bevindt zich Dreyfus ia een goede gozond-
heid en weet op het oogenblik, dat men te
Parys en in de gehecle wereld zich met
hem bezighoudt. Hoe hy het weet? Dat doet
er weinig toe. Hy weet het en omdat by het
weet, is hy zeer bezorgd voor zyn gezond
heid. Vroeger werd hy uit de cantine van
het ile Royale van voodsel voorzi n.
Thans moet hy het zelf koken. Hy ge-
broikt veel geconserveerde levensmiddelen.
Do regeering levert hem voor haar kosten
brood en melk, geitenmelk. Het andere wordt
op zyn kosten en volgens zyn wenschen te
Cayenne gekocht. Hy kent evenwel den
leverancier ni.t. Vroeger werden zyn bestel
lingen by verschillende leveranciers gedaan.
Thans levert de firma Bally en Zonen byna
alles. Deze hoeren, zegt Hess, zullen zelf
verwonderd zyn boa ik dit te weten ben
kunnen komen.
Dreyfus is zeer matig. Elke maand maakt
hy een lyst op van de levensmiddelen, dit
hy verlangt. Hess heeft zich zoo'n lijst kunnen
verschaffen. Dit is de lyst voor October: 1
liter brandspiritus, twee flacons oranjebloesem
water, drie potten geconserveerde boter; een
kilogram chocolade; twee doozen met Camem
bert, kaas; zes flesschen sodawater; twee
flesschen bitterwater; zes paar kousen, lengte
van den voet 27 c.M.1 kilogram tabak; een
houten pyp; 60 sigaren; twee pak lucifers;
twee pakken wit papier; twea doozen kaar
sen; een flacon kola-capsules of een d003
kola chocolade-tablettenvyf kilo zeep; twee
wit linnen pantalons a 10 franken, leDgto
der pypen 1.08 M.; ceintuur 80 c.M.; zes
wit linnen zakdoeken.
Voor deze benoo igdheden werd 139.25 fr.
betaald. De 50 sigaren werden voor 16 fr.
berekend, de houten pyp 2.50 fr. De lysten
der andere maanden lyken veel op deze.
Dreyfus gebruikt parfums, byv. zeer dik-
wyis eau de-cologne, veel vleesch en groenten
ia bussen van de beste merkon en pasteien.
Vier maanden heeft hy wyn gebruikt, steeds
een mand met 12 flesschen Médoc's maands.
Ook gesteriliseerde melk, welke later door
versche geitenmelk werd vervangen. In Augus
tus deed Dreyfus een horloge voor zich aan-
koopen, in Maart radyszaad.
Uit deze lysten biykt, zegt de heer Eess,
hoe de veroordeelde zich met kalmte en over
leg verzorgt. De taille van de ceintuur van
de pantalon, 80 c.M., bewUst, dat hy cikker
is geworden. Want de pantalons, die hy vóór
zyn vertrek droeg, hadden een nauwere ceia-
tuur.
fimde Sled. Werklar. s[)b opgeaoatea:
DATUM.
D A 0 E N.
Volw.
pers.
Kin-
doron.
Totaal.
28 Oct.
Zondag
67
16
73
24
Maandag.
77
19
96
25
Dinsdag
81
19
100
26
"Woensdag.
84
20
104
27
Donderdag
86
29
106
28
Vrgdag
83
20
103
29
Zaterdag.
73
14
87
H1LLEGOM. Getrouwd: C. H. Van Haastor
on G. G. Heemskerk. H. Bonlcomper en A. A.
Burggraaf. R. Schoo en A. M. M. v. Wavoren.
Bevallen: A. C. Goomans gob Dirkon, D.
W. Pijsterrnan geb. Ovoreem, Z. J. G. De Nijs
geb. Ommen, D. P. v. Aalst gob. Do Knogt, D.
Overleden: J. C. C. Dekkers, 7 w.
8)
Werkelyk scheen het vooruitzicht op de
heeriyke reis haar reeds goed te doen. D?
vrienden van den huize, die beurtelings op
de villa een bezoek brachten, waren meer
dan ooit in bewondering over de beminnelyk-
heid en de opnieuw ontloken schoonheid van
Cordelia. Ja, zy oordeelden eenstemmig, dat
haar ziekte geen ander spoor had achtergelaten
dau een meer etherische schoonheid. Men be
treurde het ten zeerste, dat men haar den
geheelen winter in de salons zou moeten
misseD.
Zulke complimenten behaagden Cordelia.
Zy nam ze byna aan als een verkwynende
bloem den verfrisschenden dauw en bloosde
hevig, toen Baron Van Eeken haar vertelde,
wat de Gravin Liverstein van haar gezegd
haddat zy het brevet van haar adel op het
schoone, trotsche voorhoofd droeg.
Toch wilde Cordelia het tydstip van hun
vertrek niet uitatellen en dus vertrokken zy
op den bepaalden tyd naar het Zuiden.
Op reis was Cordelia in de allerbeste
stemming.
„Ik wil zooveel mogeiyk van dezen tyd
genieten en noch aan het verledene, noch
aan de toekomst denken", zeide zy. En haar
grootvader was gelukkig zoolang zy er vroolyk
en gezond uitzag. Wel kende Cordelia reeds
Milaan en Venetië, maar meer dan ooit boeiden
haar nu de schatteD, die natuur en kunst
hier voor haar ten toon spreidden. Vooral
Venetiè's schoonheid trok haar aan.
„Een stuk van myn hart blyft in Venetië",
zeide zy by haar vertrek. „Voorby zyn de
dagen van haar groote macht, voorby de
dagen van haar luisterryken roem. Maar
schoon is zy toch gebleven, en wie kan ooit
vergeten, dat zy de koningin van alle steden
gewoest is?"
Zoo sprak zy en eigenaardig schitterden
by deze woorden haar donkore oogen. Hoog
moed en zieleleod las men in die oogen en
haar woorden gaven weer, wat er in haar hart
omging. Haar grootvader verstond echter deze
taal niet.
Maar ook in hem ontwaakton gevoelens
uit het verledene. De warme lucht van het
Zuiden en de geestdrift zyner kleindochter
hergaven hem als het ware een gedeelte van
zyn eigen jeugd. Dit was nog meer het
geval, toen zy in Rome kwamen. Waar iade
monscb, die niet onder den machtigen indruk
komt, dien de „Eeuwige Stad" steeds maakt?
Hier ontwaakte het verleden, zyn jeugd, en
zyn ziel werd ontvankeiyk voor de eeuwige
waarheden. Hier erkenden zy, dat de grootste
tydeiyke goederen, de roemrykste naam en
titels niet kunnen vergeleken worden by de
grootheid en onschatbaarheid der eeuwige
goederen.
„Ik leef als in een andere wereld," zeide
Cordelia met groote aandoening, „en leer hier
myn eigen ik geheel vergeten, om my te ver
diepen in de grootheid en heeriykheid Gods.
Wat is de St.-Pieter op zichzelf reeds een
wonder 1 Ik waa voornemens heel critisch te
zijn in myn beoordeeling en nu overweldigt
zyn schoonheid my dermate, dat ik van be
wondering baast schreien moet."
Urenlang kon Cordelia vol aandacht in
St.-Pieter rondwandelen. Maar ook de omstre
ken van Rome boden hun veel genot. Zy
maakten prachtige uitstapjes en Cordelia's
gezondheid word met den dag beter.
Vandaag was het heerlyk weer. Baron Van
Eeken en Cordelia hadden den namiddag
doorgebracht met een bezoek aan bet Colos
seum en den Palatyn. Zy zaten nu op een
ruïne en lieten hun blikken gaan over het
schoone Albaansche gebergte. Eensklaps
meende Cordelia, dat zy bespied werd. Onwille
keurig wendde zy het hoofd om en haar
blik ontmoette dien van een jongen man, die
dadeiyk in verwarring zyn oogen nedersloeg.
Cordelia handelde evenzoo, maar het gelaat
van don vreemdeling kon zy niet meer ver
geten, niet omdat hy haar blykbaar met
bewondering had gadegeslagen, daarvoor was
zy te zeer aan bewonderende blikken gewoon,
maar omdat zyn verschyning iets bekends,
iets sympathieks had.
Daarom herkende zy den joDgen man ook
terstond weer, toen zy na hot bezoeken van
een naburige kerk in het rytuig stapten om
huiswaarts te gaan. Hy stond plotseling in
haar onmiddellyke nabyheid.
Ofschoon hy oogenschyniyk geen acht op
haar sloeg, was Cordelia overtuigd, dat hy
hen gevolgd was en hen niet uit het oog ba l
verloren. Maar deze omstandigheid hield haar
niet het meest bezig, veel meer de jonge
man zelf. Haar gedachtengang volgend, vroeg
zy plotseling aan haar grootvader:
„Grootvader, zou het Diet mogeiyk zyn,
dat Baron Van Beken, ile bedoel Hendrik Van
Eeken, de jonge kunstenaar, onze neef, zich
hier bevindt?"
„Ja," antwoordde Baron Van Eeken. „Inder
daad, daaraan heb ik niet gedacht. Maar het
is zeer goed mogelyk."
„En zou u het niet interessant vinden om
konnis te maken?"
Haperend, haast schuchter werd deze vraag
gesteld.
„Gy weet hoe ik over deze familieleden denk,
kind," antwoordde Baron Van Eeken koeltjes.
„Ik zou niot gaarne weer betrekkingen met
hen aanknoopen."
„O, dat is jammer; ik zou hem gaarne
leeren kennen. Hy is en blyft toch altyd een
Van Eeken en gy zeidet, dat zyn schildery op
de tentoonstelling een waar kunstwerk was?"
Cordelia sprak levendig en keek haar groot
vader met haar mooie oogen smeekend aan.
Kon hy daaraan weerstand bieden?
„O, als het u genoegen doet, hoveling, kou
ik wel eens informeereD," zeijie hy vriende-
ïyk, en daarmede was de zaak voor heden
afgedaan.
Maar Cordelia vergat niet haar grootvader
er aan te herinneren en werkelyk, Hendrik
Van Eeken was in Rome, zyn atelier be
vond zich aan de „Via degli artisti." De jonge
kunstenaar ontving een uitnoodiging om zy'n
bloedverwanten te komen bezoeken en ver
zuimde Diet daaraan gevolg te geven.
Reeds den volgenden dag legde hy zyn
eersto bezoek af en Cordelia's gelaat straalde
van voldoening, toen zy in haar neef Hendrik
den vreemdeling van den PalatQn herkende.
Tusschen hem en Baron Van Eeken bestond
een groote gelykenis; deze was ook Cordelia
in het oog gevallen en daardoor had zy aan
haar neef den kunstenaar gedacht. Deze
was blykbaar zeer verraat en oen oogenblik
in verwarring, toen hy plotseling tegenover
de schoone vreemdelinge stond. Maar baar
onbevangenheid bracht hem weldra op zyn
gemak. Spoedig waren zy in druk gesprek.
Het viel niet te ontkennen, dat neef Hendrik
volleerd was in de vormen en manieren der
aristocratie; hy was bescheiden en innemend.
Zelfs de oude Baron verklaarde, dat hy zich
verheugde over de kennismaking met zijn
jongen neef. Even bereidwillig als Cordelia;
had hy de uitnoodiging aangenomen om don
kunstenaar in zyn atelier te bezoekeD.
Reeds den volgenden dag werd gevolg ge
geven aan dezo uitnoodigiog. Neef Hendrik
haalde zyn gasten in het hotel af.
Cordelia was in de beste stemmiog on dit
scheen ook met den jongen kunstenaar het
geval te zyn. Hy bewonderde zyo schoone
nicht; dat was duidelyk.
(Wordt vervolgd.)
