lui'. 11855
Dinsdag IS October.
A°. 1898
<§eze (gourant wordt dagelijks, met uitzondering
van fon- en feestdagen, uitgegeven.
Gedenkboek Inbuldigingsfecstcn.
Leiden, 17 October^
Feuilleton,.
MOOIE NAN.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PRUS DEZEB COURiLNTt
Voor Lelden per 3 maandoo. t f 1.10,
Franco per post v B 1.40.
Afzonderlijke Nommers B 0.05.
PBUS DER ADVERTENnÊN
Van 1-G regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.17- Groctero
letters naar plaatsruimte. - Voor het inca&seeroo bulten de stad
wordt 0.05 berekend
Htt b6w(Js, waarop een exemplaar van
het Gedenkboek tegen bttaling wordt afge
geven, bevindt zich in dit blad.
Aangezien de exemplaren gereed zijn, kan
[degevn, die dit wenscht, reeds hedenavond
een exemplaar laten afhalen.
I Eet kantoor la tot acht uren geopend.
BOuderstenning van wijkverpleging.
het voldoening werd door B. en Ws. kennis
Jenomen van de vry algemeene instemming,
■aarmede dit voorstel in de afdeelingen van
den gemeenteraad is ontvangen.
De voorstanders van het denkbeeld zoo
lezen zi] in het sectieverslag voorspellen
iet weinig moeilijkheden."
Hoew.l die moeilijkheden, welke men vreest,
la het verslag ni.t nader zijn omschrevon,
jntveinzen zy zich geenszins de bezwaren,
elke by de uitvoering van het plan zullen
loeten overwonnen worden.
Dia bezwaren, welke zich by elke nieuwe
,ak in meerdere of mindere mate voordoen,
ogen eebter niet afschrikken van hst invoe
len van een maatregel, waardoor een gewich-
volksbelang zal worden gesteund.
B. en Ws. rekenen daarby op de welwil
lende medewerking van de particuliere ver
lenigingen, welke zich wykverplegiog ten
loei stelten.
Waar allen, wien deze belargryke zaak ter
larie gaat, zonder onderscheid van gezindte
if godsdienstige overtuiging, van oordeel zyn,
lat de wykverpleging den financiêelen steun
er gemeente behoeft, twyfelen B. en Ws.
iet of by de uitvoering zullen zjj eer mede-
erkiog dan tegenwerking ondervinden.
Bovendien vertrouwen zy op den krachtigen
deun van de etadsdoctoron...wior raad en
mlp zy zeer zeker nooit tevergeefs zullen
inroepen en wier toezicht op do wykverpleeg-
iter§, die geroepen zyn in de eerste plaats
6n geneeskundigen nrmendionst te steunen,
inmisbaar is.
Do wykverpleegsters, die zelfstandig geen
;eneeskun"dige praktyk mogen uitoefenen,
zullen, voor zoover zy geroepen worden de
stadsarmen te verplegen, gebeel werken onder
rechtstreeksch toezicht van de stadsdoctoren
en bun voorschriften stipt hebben op te
volgen.
B. en Ws. kunnen dan ook geenszins deelen
de meeniog van het lid, die zich tegen het
voorstel verklaarde, „omdat armenzorg kerke-
ïyk behoort te z|jn en beter werkt".
De wijkverpleging behoort niet tot die
menzorg, welke de Armenwet op het oog
ieoft, doch is een onderdeel van den genees-
;undigen armendienst, welke niet alleen tot
bevoegdheid, maar ook tot den plicht van
iet-gemeentebestuur behoort.
Dit sluit evenwel niet uit, dat, waar de
Ijkvcrpleging vooral ten goode zal komen
,an de armlastigen van de verschillende
;erkeiyko gezindten, de financiöele steun van
e kerkelijke besturen met vertrouwen mag
orden te gemoet gezien.
Of de vorm, waaronder B. en Ws. voor
stellen de wijkverpleging te 6tounen, wel de
beste is, zooals een ander lid he6ft ge
vraagd op deze vraag durven zü vooralsnog
geen stellig bevestigend antwoord geven.
De ervaring zal daaromtrent uitspraak
moeten doen, en B. en Ws. houden zich
gaarne aanbevolen voor een betere oplossing
dan die, welke z|j hebben voorgesteld.
Intusschen kunnen z|j nu reeds verklaren,
dat het andere stelsel, in het sectieverslag
aangegeven: geen subsidie dochrechtstreeksche
aanstelliog van de pleegzusters door de
gemeente, hun niet toelacht.
Vooreerst zou dan het bezwaar van de
keuze tusschen wijkverpleegsters van ver
schillende gezindten en godsdienstige over
tuiging meer op den voorgrond troden, hetgeen
b|j het subsidiëeren van particuliere vereeni-
gingen niet bet geval is, daar elke vereeniging,
die zich wijkverpleging ten doel stel% van
welke gezindte ook, voor subside la aan
merking komt, indien de wijkverpleegsters
aan de te stellen eiscben van bekwaamheid
en geschiktheid voldoen.
Vervolgens zou, als de wijkverpleging tot
een tak van gemeente-administratie werd
gemaakt, deze uitsluitend mogen dienen voor
de armlastigendie recht hebben op kostelooze
geneeskundige behandeling, terwijl uit den
aard dor zaak de particuliere vereenigingen
de grens tusschen armlastigen en minvtr-
mogendon niet scherp zullen trekken, eensdeels
omdat dit noch billijk noch wenscheiyk zouz|jn,
anderdeels omdat geen wettelijk voorschrift
daartoe dwiDgt, zooals voor gemeentebesturen
het geval is.
Eindelijk merken B. en Ws. op, dat do
wijkverpleging, tot een afzonderlijken tak van
gemeente-administratie gemaakt, groote uit
gaven voor de gemeentekas zou veroorzaken,
torwjjl zy verwachten, cat, al8 de g*mewite
steunt, het particulier initiatief zich krachtiger
dan tot dusver zal ontwikkelen.
Den twyfel, omtrent die verwachting in het
sectie verslag geopperd, kunnen B. dn Ws.
niet deelen, juist omdat de wykverpleging
slechts ten deele door de gemeente financiöel
zal worden gesteund, en verreweg d« meeste
kosten ten laste biyven van de particuliere
vereenigingen.
B. en Ws. vertrouwen, dat, als het groote
nut der wykverpleging meer en meer zal
worden ingezien, de steun van particulieren,
waaraan het in deze gemeente voor zoo menige
nuttige zaak nooit ontbreekt, ook hier niet
zal worden gemist.
De opmerking in het verslag, dat de wyk-
zusters b|j het bezoeken en helpen van anders-
denken'en zich zullen moeten onthouden van
het opdringen van hun godsdienstige over
tuiging, beamen B. en Ws. ten volle.
Tegen do in het sectieverslag uitgesproken
vrees, dat door de voorgestelde vereischten
van bekwaamheid zeer degelyke, bekwame
zustc-rs geweerd zouden worden, merken zy
op, dat in de Memorie van Toelichting wordt
vermeld, dat die vereischten in den regel
zu'len moeten gesteld worden, zoodat de
mogeiykheid niet is uitgesloten om wykver
pleegsters, wier bekwaamheid en geschiktheid
by ervaring gebleken zyn, geschikt te achten,
ook al missen zy bet diploma van algemeene
zieken v-rploging.
Vooral in den aanvang zal, ook ten gevolge
van gebrek aan gediplomeerde wykverpleeg
sters, aan de voorgestelde vareischten niet
al te streng kunnen worden vastgehouden.
In de sectie-vergadermgon van den ge
meenteraad by het onderzoek der ontwerp-
gemeente-begrooting voor 1899 klaagde een
lid over het sterven van zooveel nieuw go-
plante boomen.
Een ander acht omrastering der jonge
boompn gewenscht ter beveiliging voor de
vernielzuchtige straatjeugd.
In een andere afdeeling werd gevraagd
naar don stand der onderhandelingen met de
aangrenzende eigenaren over de beplanting
van den Marendyk.
Ook vestigde een lid de aandacht er op,
dat niet schynt gerekend op beplanting van
de speelplaats der school 3de klasse n°. 5.
(Mare-Singel.)
Een lid acht de raming voor sneeuw-op-
ruiming te laag.
Eén ander geeft den wensch te kennen de
gereedschappen in 't vervolg aan te schaffen
by ingezetenen.
Volgens bet antwoord van B. en Ws. zal,
hoewel de sterfte onder de nieuw geplante
toornen geenszins zoo groot is, als men uit
de klacht zou kunnen afleiden, toch nimmer
kunnen worden voorkomeD, dat jonge toornen
vaak onder den nadc-eligen Invloed van grond-
gassen bezwijken.
Omrastering der jonge jboomen, hoewel
duurder, heeft in den laaiden lijd geregeld
plaats, naiat gebleken was,_ !dat_het plaatsen
van paaltjes met dw&rsklampjes weinig nut
opleverJe.
Omtrent de beplanting van den. Marendyk
werden reeds geruimen t|jd onderhandelingen
gevoerd. Het mocht B. en Ws. evenwel tot
dusver niot gelukken deze tot een g09d einde
te brengen, wegens het gemis aan mede
werking van particuliere eigenaren, die wei
geren van hun beplantingsrecht afstand
te doen.
Op beplanting van de speelplaats der school
3 ie kl. No. 6 is inderdaad gerekend. De daar
voor benoodigde boomen zullen worden ge
nomen uit de gomeentelyke boomkweekery.
De opmerking omtrent de sneeuwopruiming
noemen B. en Ws. juist. Wil men het reeds
verhoog ie cyfer van 1000 voor de gomeente
lyke sneeuwopruiming handhaven, dan zal,
nu de gemeente ook de opruiming voor par
ticulieren verricht, deze post mot f 700 moeten
worden verhoogd, en dus op f 1700 moeten
worden uitgetrokken.
Zooveel mogelijk" worden de verschillende
artikolen, welke de gemeente behoeft, by
ingezetenen aangekocht. Er kunnen zich eebter
redenen voordoen, welke aanschaffing elders
tot plicht maken. Het artikel in zyn gebeel
zal alsnu met f 100 kunnen worden verminderd.
By het art. .Onderhoud van wegen en voet
paden" wenschte een lid voort le gaan met
het bezaaien van do eingelkanten met gras
zaad; hy wees op het goede resultaat, ver
kregen by den Vestwal, en meent, dat deze
maatregel zeer zal medewerken tot verfraaiing.
In een andere afdeeling klaagde een lid
over den slechten toestand, waarin sommige
lanen en bruggen, aan particulieren toebe-
hoorende, verkeeren; hy vroeg of die parti
culieren, ter wille van de veiligheid der be
woners, niet kunnen genoodzaakt worden die
wegen en bruggen behooriyk te onderhouden.
Antwoord: Overoenkomstig het eerste uit
gesproken verlangen zyn f 300 op de be
grooting uitgetrokken voor het in-oroe maken
der singelkanten. Wil echter de maatregel
een biyvend resultaat hebben, dan moeten de
bezaaide gedeelten, evenals op den Vestwal,
worden afgerasterd, en dit maakt don maat
regel zeer kostbaar.
Ook op den toestand der particuliere lanen
en bruggen is de aandacht van B. en Ws.
voortdurend gevestigd. Het ligt echter in den
a=rd der zaak, dat B. en Ws. in het toezicht
daarop nitt zoo ver kunnen gaan als dikwerf
wenscheiyk zou zyn. Zoodra echter de open
bare veiligheid ten gevolge van het slecht
onderhoud der wegen of bruggen gevaar loopt,
worden de noodigo verbeteringen door B. en
Ws. gelast. Zóo werden reeds meermalen
bouwvallige particuliere bruggen op een aan-
schryving van hunnentwege in behooriyken
staat hersteld. Overigens maakt het een punt
van overweging ty hun college uit of het
noodig zal zyn een verordening op de parti
culiere lanen, bruggen, enz. in het leven te
rdeptn, ten einde de bevoegdheid tegenover
de particuliere eigenaars eenigtzins te ver
ruimen.
Een lid vroeg of Burg. en Weths. willen
overwegen op den weg over den ^hdykjden
Lagen R|jnd|Jk) een zoogenaamd paardenspoor
te maken, geiyk in de laatste jaren menige
plattelandsgemeente en polderbestuur doet en
bet geen, naar hit schynt, zeer goed voldoet,
ook uit een zuinigheidsoogpunt, waarop B.
en Ws. antwoorden, dat het leggen van een
paardenspoor op den Lagen Ryndyk hun
met het oog op de hooge daaraan verbonden
koeten niet wenscbelyk voorkomt. Trouwens,
een verzoek daartoe ging tot dusverre van de
onmiddellgk daarby belanghebbenden niet uit.
Onderhoud van wandelplaatsen en plant
soenen. Een lid weosebt behandeling van de
grasperken met de grasmaaimachiQe en zou
do aanschaffing van een dergelyke maai-
machine gaarne aanbevelen.
De grasmaaimachine, welke de gemeente
bezit, antwoorden B. en Ws., is defect en
zou dus door een nieuwe moeten worden
vervangen. De aankoop daarvan schynt hun
evenwel niet geraden. De behandeling met
de grasmaaimachine komt nl. zeer duur uit,
daar hetzelfde gras dan om de tien dagen
moet worden gemaaid en het gemaaide gras
bovendien niets waard is. Behandeling van
hot grasgewas met de maaimachine zou der
gemeente jaarlyks op circa f 1400 te staan
komen.
Onderhoud van kolken en riolen. Het
aankoopen van 15 stuks Ijzeren trottoir-
kolken wordt door één lid onnoodig geacht;
h|j meent, dat er slechts weinige gebruikt
kunnen worden.
Zyn, zóo vraagt een ander lid, de buiten-
wyken der stad wel voldoende van urinoirs
voorzien?
Antwoord van B. en Ws. Thans zyn reels
32 Ijzeren trottoirkolken in gebruik. De 15
aangevraagde zya bestemd voor de Hooge-
woerd.
Urinoirs bevinden zich in de buitenwyken
slechts hier en daar. Uit den aard der zaak,
doet zich echter de behoefte aan urinoirs caar
minder gelden. Het schynt B. en Ws. dan ook
niet noodig het aantal urinoirs buiten de
kom der gemeente te vermeerderen.
Onderhoud van havens, vaarten, kaaimuren,
sluizen en andere waterwerken. Door een
lid werd gewezen op den vervuilden toestand
van een sloot tusschen het Raamland en de
tuinen der perceelen aan den Haarlemmerweg.
Daar de hier bedoelde sloot grootendeels
particulier eigendom is, meenen B. on Ws.
ter beantwoorcing dezer opmerkiDg te mogen
volstaan met een verwijzing naar hun ant
woord omtrent het onderhoud van wegen en
voetpaden. Trouwens, ook van deze sloot
werd de ruiming in het afgeloopen jaar reeds
eenmaal gelast en daa ook door de e4ge»
naars uitgevoerd.
B. en Ws. doen echter tevens opmerken,
dat do in de Verordening op de wateren
opgenomen nieuwe bepaling, waarby het
thans ook verboden is vuil in particuliere
wateren te werpen, ten deze zeker gunstig
zal werken.
Do afdeeling Leiden van den Neder-
landschen Bond voor post- en telegraaf beambten
„De Post" hield gisteravond in het Hotel
„Du Nord" een feestelijke byeeDkomst b|j
gelegenheid van haar vyfjarig bestaan. De
gebeel bezette zaal was aan het tooneel met
plantengroepen, de banier en de buste van 1
Koüingin Wilhelmina versierd. De bescherm
heer der Vereeniging met familie vereerde het
samenzijn een groot gedeelte van den avond
met zyn tegenwoordigheid.
In zyn openingstoespraak deelde do voor
zitter, de heer C. A. Milikan, mede, dat, was
de Bond het vorig jaar 41 afdeelingen met
1400 loden sterk, in het afgeloopen jaar een
vermeerdering plaats had met 450 leden en
14 afdeelingeD, zoodat de Bond thans 55 afJ.
met 1850 loden telt.
Hot doel van dc-n Bond: waar dit noodig
blykt, onderlinge hulp betoonen, werd reeds
tweemaal in praktyk gebracht voor óón kame
raad, die door voel ziekten In züa gezin in
moeiiyke omstandigheJen verkeerde, terwyi
een collega lid te Utrecht, wiens boeltje door
brand was vernield, door het hoofdbestuur
weer op de beenen werd geholpen.
De afd. Leilen telde het vorig jaar 39 leden
en thans 46, een zeer gunstig cyfer, dat zeker
in de eerste jaren wel niet veel grooter kan
worden. De balans van de kas is goed en het
Ondersteuningsfonds is door den gewaardeer-
deu steun van heoren donateurs, van wie er
|S3)
„Liat de maand, waarin gl) my voort
durend hobt kunnen gadeslaan; laten die
lange uron, waarin wy te zamon by Malcolms
'legerstede waakten, voor my sprekenzeide
En toen koerde zy zich om en verliet mi),
on ik wae dwaas genoeg haar nog te ver
denken!"
En Alan begon weder snel op en neder te
n. Dat hy zeer ontroerd was, bleek uit
|zUn!lbavonde lippen, zijn ontdaan gelaat. Na
vstlpsp van eenigen tyd verliet by Malcolm
en slóeg de richting van het bosch in. Malcolm
liarzotdo of by hem al of niot zou volgen,
Imaar besloot, dat bet misschien beter was
I hem alleen te laten. Hy bleef dus zitten
Irooken, overdacht hun gesprek en vroeg
I zich af hoe Alan, die toch altyd zulk een
I heldor oordeel had, zich zoo had kunnen
I vergissen.
,Ik kan my best begrypen, dat Nan te
trotsch en te beleedigd was om zulk een
beschuldiging te wederleggen," peinsde hy,
„vooral, daar zy van Alan kwam. Ik geloof
haast, dat zy hem liefhad. Ik heb haar oogen
zien glinsteren en een zachte uitdrukking
aannemen, als hy de kamer binnenkwam, en
ik weet, dat "Will Crosby vreeselyk jaloerach
I op hem was. En toch kon hy dwaas genoeg
ȟn om te denkenO, daar komt hy aan 1"
Alan kwam naar Malcolm toe; zyn gelaat
was zeer bleek en ernstig, maar had toch
een gelukkiger uitdrukking dan Malcolm er
in langen tyd op gezien had. Hy stak Mal
colm zyn hand toe.
aIk geloof, dat dit het treurigste en meest
vernederende, en toch het gelukkigste uur
is geweest, dat ik ooit gekend heb, Malcolm,"
zeide hy ernstig. „Het beeft my een harde
les geleerd, de moeilykste, die ik ooit in
mgn leven leerde - het heeft my doen zien
boe pedant en eigenwys ik altyd geweest
ben, hoe ik altyd myn oordeel Btelde boven
dat van anderen I Ik heb my dikwyis als uw
mentor opgoworpoD, oude joDgen. Ik zal het
nooit weder doen, Malcolm. Gy waart verstan
diger dan ik."
Malcolm kon niet dadeiyk antwoorden. Het
was zoo vreemd den trotschon, kalmon Alan
zoo ontroerd te zien, on hy had diep mede-
lyden met bem. Hy stak zyn band uit en
schudde die van Alan hartolyk.
„Het was een vergissing, Alen, maar ge
lukkig geen onherstelbare," zeide hy. „Gy
moet scbryven, haar alles vertellen en baar
vergeving vragen."
Alan glimlachte.
„Schryvenl Denk je, dat ik my daarmee
tevreden zou kunnen stellen of met iets,
behalve met de verzekeriDg barer eigen lippen,
dat zy my vergeven wil?" zeide hy. „Brieven
zyn byna altyd onbevredigend; men zegt er
altyd to veel of to weinig In, nooit precies,
wat men wil. Neen ik zal terug gaan en
haar vergiffenis vragen.''
„Teruggaan naar de Gouden Vallei 1 Maar
denk aan den afstand 1" riep Malcolm uit.
„Al bodroeg de afstand het dubbele van
thans, ik zou toch gaan!" riep Alan uit met
glinsterende oogen en verhoogde kleur.
„Waarheen gaan, Alan?" vroeg een vrien-
delyke stem. Het was Frances, van wier
nadering de beide mannon in bet vuur van
hun gesprek Diets bemerkt hadden, die deze
vraag deed.
„Waar ga je heen, Alan?" herhaalde zy
en toen glimlachte zy veelbeteekenend. „O,
ik weet bet ik weet hetl Je gaat terug
naar Nanl" riep zy uit.
„Ja ik ga terug naar Nan," zeide by
op afgetrokken, gelukkigen toon, en hy keerde
zich om en liep snel heen, Frances en Mal
colm alleen achterlatende.
Hy zag haar eenigezins verbaasd en ver
legen aan.
„Zeg, wat weet jt) van Nan?" vroeg hy.
„Allee," antwoordde Frances.
„Maar wat dan?"
„Misschien evenveel of meer dan jy, myn
heer I Ik weet, dat Alan haar liefheeft. De
eerste avond Da zyn thuiskomst vertelde hy
my alles van haar, hoe mooi zy was, en hoe
goed en vriendelyk, en hoe iedereen haar
liefhad. Ik kon niet precies alles begrypen,
wat hy zeide. Zij had iots gedaan, ik weet
niet wat, of hy dacht, dat zy iets gedaan
had, wat hem deed twyfelen, of zy wel
waariyk zoo goed was als zy scheen te zijn.
„Ik herinner my, dat hy zeido, dat zy óf de
meest valsche Of do edelste on edelmoedigste
aller vrouwen was, en dat hy gaarne tien
jaren van zyn leven zou willen geven, om
de waarheid te weten. Malcolm," en Fran
ces zag hem ernstig aan weet by het nu?"
„Ja hy weet het nul Ik kan je niet
vertellen, wat hot was, lieve, omdat het myn
geheim niet is maar zooveel kan ik je wel
zeggen: Alan heeft Nan diep en wreed belee
digd, en by gaat terug om haar vergiffenis
te vragen."
„Arme Alanl Hoe vreeselyk moet het zyn
iemand te beleedigeD, die wy liefhebben 1"
zeide Frances treurig. „Maar hy zal naar
haar terugkeeren en zij zal hem vergiffenie
schonken."
„Denk je, dat zy het doen zal?"
„Ala zy hem liefheeft stellig. Het is zoo
gemakkelyk hun, die wy lief hebben, vergiffe
nie te echenkeD," antwoordde Frances op haar
kalme manier.
„Het is goed je dat te hooren zeggen,
liefste." Malcolm zag haar zeer ernstig aan.
„Het is goed je dat te hooren zeggen," her
baalde hy, „want ook ik heb vergiffenis noo
dig, en het doet my hopen, dat, als ik eon-
maal kom en je er om vraag, je zo my ook
niet zult weigeren. Zeg, Frances, wil je
my wat ik ook gedaan heb - alles ver
geven?"
Frances glimlachte heel vriendelyk.
„Ik denk, dat je zondenregister wel zoo
heel vreeselyk Diet zal zyn en ik veilig ver
giffenis beloven mag," antwoordde zy.
„Omdat je my liefhebt?^ vroeg Malcolm
teeder,
„Omd»t ik jo hefhebl" antwoordde zy on
legde haar hand in de zyno.
XIII.
„Nan, ik heb je iets te zeggen."
Will Crosby kwam den winkel binnon op
zekeren vroolyken lentemiddag, met een onge
woon ernstige uitdrukking op zyn knap go-
laat. Nan etond achter de toonbank over een
kasboek gebukt. Zy was druk bezig een lange
ry cyfers op te tellen. Zy fronsto haar wenk
brauwen en wenkte bem, dat by haar op
zulk een belaDgryk oogenblik niet etorea
moest.
„Dadelyk, Will. Ik ben bezig I" zeide zy en
ging voort met optellen.
Will knikte.
„Best, ik heb goen haast. Slechte tyding
komt altyd vroeg genoeg."
Hy sprak do laatste woorden binnensmonds,
zoodat Nan zo niet verstaan koD, hy trok een
stoel naar zich toe eD, met zyn ellebogen op
de toonbank geleund, wachtte hy geduldig tot
zy klaar zou zyn.
Byna een jaar was voorby gegaan, sedert
Alan Courtenay en zyn neef de Gouden Vallei
verlaten haddeD, en in dat jaar was er een
verandering over Nan gekomen. Zy was niet
minder mooi, maar de aard barer schoonheid
scheen veranderd te zyn.
(Wvrdl vervolgd.)