N®. 11765
Maandag; 4 Juli.
A°, 1898
feze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Onze Inhuldigingsfeesten.
Feuilleton.
HEiDEROZEN.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURRJNT»
Voor Lelden por 8 maanden.
^Franco per post 1.40.
ff Afzonderlijke Nommers 0.06.
PRUS DEEL ADVKR'l'KW'I'lftW;
"Van 1 6 regels f t.06. Iedere regel meer f 0.17$. - Grociere
lettors naar plaatsruimte. - Voor het IncasseereD buiten de stad
wordt f 0.05 berekend
Derde Blad.
IV.
"We zyn nu genaderd tot het laatste ge
deelte onzer beschrijving, nameiyk die van
de- volksspelen voor meisjes en vrouwen. Uit
den aard der zaak is de keuze hier beperkt.
"Wb moeten spelen hebben, waarby bewijzen
gegeven worden van vlugheid van beweging
zonder dat te kort wordt gedaan aan de
eischcn van bevalligheid en goeden smaak;
vertoomnien van kracht komen heelemaal
niet te pas. Of misschien van de jongsfcen
onder ons de achterkleinkinderen den tyd
zullen beleven, dat bijv. ook in de vroeger
genoemde spelen de vrouwen als mededing
sters optreden, dat ligt buiten den gezichts
kring der Commissie.
Terwijl voor mannelijke deelnemers de leef-
ty 1 op minstens 16 jaar is bepaald, heeft de
Commissie gemeend voor de vrouwelijke spelen
tot de grens van 14 jaar te moeten gaan.
Er zullen dan, van de vier hierna te omschrijven
spelen, twee, misschien ook slechts één
worden aangewezen foor meisjes van 14 tot
16 jaar; deze verdeeling zal afhangen van de
inschrijving.
1. P o t 8 1 a a n. Niet onbekend: aan een
horizontaal gespannen touw hangt oen pot
•f kruik, die door de prijsbegeerende moet
worden stukgeslagen. Daartoe krijgt zy een
stok in r'e hand, wat de zaak eenigszins
gemakkelijker maakt, doch om de oogen
een blinddoek, hetgeen haar wel een beetje
bemoeilijkt. Bovendien zal men haar bij het
afmarcheeren nog wel een paar malen in de
ro dte doen draaien, om haar uit den koers
te helpen. Nu ja, als ieder precies woet waar
de pot hangt en hoeveel stappen gedaan
moeten worden, dan is de aardigheid er gauw
af; zooals nu is voorgesteld, vallen de meeste
klappen in de lucht. Net als in de maat
schappij, gelukkig; waren alle toegedachte
slagen raak, we zouden er gauw als een stuk
leer uitzien.
2. Hardloopen met blokjes
rapen. Een gewone wedstrijd, maar langs
den weg liggen blokjes verspreid, die opge
raapt moeten worden en naar het eind der
baan medegebracht. Men kan zich daar alvast
in gaan oefenen, om het zoo gauw en netjes
mogelijk te doen't is een gezonde beweging.
3. Ballen kruien. Op een kruiwagen
liggen groote gummi ballen, die de deelneem
sters om 't gauwst naar het eind der baan
moeten kruien. Zulke ballen zijn nogal sprin
gerig van natuur, vooral op een feestdag als
dezen, waarop al wat leeft of niet leeft haast
zou opwippen van opgewektheid. Vliegt zoo'n
bal den wagen uit, wat soms kan voorkomen,
dan moet hij worden opgeraapt en by zyn
kameraden neergelegd, eer de wedloop kan
worden voortgezet.
4. Kuip3pel „In beginsel", zooals de
.heeren van de politiek zeggen, lykt dat
tpell tja wel een beetje op potslaan; alleen
wapen en materieel verschillen. Nu, zoo'n
kL inigheid maakt geen onderschc-id. In plaats
van pot of kruik heeft men dingen van ge
weven stof, lappeD, enfin knipbare voorwerpen,
opgehangende stok is vervangen door een
schaar. Dat er onder de bekende omstandig
heden van blinddoek en draaiery, wel eens
een brok lucht netjes in tweeön wordt ge
knipt, is licht te begrypeo.
En nu ten slotte, by dank aan de redactie
van dit blad, dat zy onze zoo ver beneden de
schitterende werkeiykheid blyvendo beschry-
vingen heeft willen opnemen, nog een
paar aanwyzingen.
In de tweede volle week der maand Juli
zullen de leden der Subcommissie voor de
volksspelen de ioschryvingen voor deelneming
ontvangen. Zy is van plan, haar zittingen te
houden op Den Burcbt, dat wil zeggen, niet
daar in de hoogte, waar zy des avonds in
't donker last zou kunnen krygen van de
schimmen der stryders, dia eenmaal op deze
klassieke plaats hun kleine gescbilletjes uit
vochten, en van de vleermuizen, maar in
een der lokalen van het koffiehuis. Dat zal
zyn, des avonds van 7 tot 9 uren, en wel
Maandag 11 Juli voor vrouwen en meisjes,
Woensdag 13 en Donderdag 14 Juli voor
mannen en jongens. Gegadigden zullen dan
opgaaf moeten doen van naam en voornaam,
leeftyd, woonplaats (straat of gracht en
nummer), hoe lang in Leiden woonachtig
en aan welk der spelen zy wenschen deel
te nemen.
Het een en ander zal nog nader per adver
tentie in herinnering worden gebracht.
En nu ga men maar met den noodigen
ernst aan bet overleggen, met den noodigen
över aan het oefenen, voor zoover daartoe
gelegenheid bestaat.
De Commissie rekent op ruime deelneming.
Dan worden de morgenuren van den feestdag
recht gezellig en lollig.
Gremengd Nieuws#
Deze week werden op „Rhynzigt"
genomen 762 zwembaden door heeren en 178
door dames. De temperatuur van het water
is 20° Celsius.
Onlangs is gemeld, dat te 's-Gra-
venhage een fabriek van zandsteen zal worden
opgericht. Deze fabriek, te vestigen door een
naamlooze vennootschap onder directie van
den heer N. J. Boon, zal aan de Beeklaan
worden gebouwd. Yan hetgeen zy in staat is
te leveren zal 't een en ander te zien zyn op
de tentoonstelling voor Vrouwenarbeid, omdat
het zand, waaruit de steen hydraulisch wordt
geperst met toevoeging van een bindmiddel,
dat bet geheim is der fabriek, gespit is aan
de Stadhouderslaan op het terrein, waar de
gebouwen uer tentoonstelling zyn opgetrokken.
Door den beeldhouwer Bourgoujou is in uit
dit 2and verkregen harde steen een baut relief
van een vrouwekop met Friesche kap gebeiteld.
Dit sierstuk, benevens een zuil van metsel-
steenen iu onderscheiden kleur, ook uit zand
van deze plek vervaardigd, worden vóór het
hoofdgebouw geplaatst. In de groots zaal is
de installatie voor het bedrijf der gouden
kettingen fabriek van den heer Citroen te
Amsterdam gereed gekomen, en is het sierlyke,
door vrouwen geweven Deventersche tapyt
opgehangen, dat onlangs in een we.Jstryd werd
bekroond. De dames, uitmakende de commissie
voor het bloemenvak, zyn zelf in de weer om
in den lief aangelegden, door galerijen om
geven tuin tU88chen hoofdgebouw en congres
zaal, bloemen en planten te zetten. Op het
voorplein is een kleine orkest-kiosk geplaatst
om dames kapellen gelegenheid te geven tot
uitvoeringen.
Een versiering en verlichting
van de Prinsessegracht te 's-Qravenhage is
thans verzekerd. Do bewoners hebben zich
vereenigd tot een boog- of plafond-illuminatie
boven het water met ballons en lampions.
Aan de boomen zullen schilden worden aan
gebracht.
De verlichting strekt zich uit van af de
brug aan het Bezuidenhout tot aan de brug
by den Dierentuin.
De Haagsche Omnibus-Maat
schappö vervoerde gedurende de maand Juni
71,009 personen, de ontvangsten be^rorgen
f 6,931.20. Er werden 1416 abonn-menten
genomen. In Juni 1897 werden vervoerd
58,365 personeD, beliepen de ontvangsten
5,712.20 en werden 944 abonnementen ge
nomen.
Nögzoo'n snuggere. Hetgebeurde
nu te Noordwyk. Maarten was kiezer en zou
gaan stemmen, zyn oproepingsbiljet werd op
gezocht, doch was nergens te vinden. Moeder
de vrouw wist raad. Er lag nog een papier
in 't kastje,-dat de oiender eens gebracht had.
Maarten ter stembus, doch 't was te liat.'t
had reeds 5 uren geslagen, "^at noodl 's Mor
gens van den vojgepden dag ging Maarten
opgewekt ter slembus. Een kennis vroeg hem
onderweg wat by ging doen. Het antwoord
luidde, dat hy ging stemmen, want gisteren was
hy te Jaat gekomen. Zyn kaart had by by zich;
kyk maar! 't was een procos-verbaal. {Tijd.)
Iemand gaf aan de politie te
Amsterdam kennis, dat hy, door gekleed te
water to springen, een 11-jarigen knaap had
gored, die daarin was gevallen. De knaap
verklaarde, dat by by de Rapenburgerstraat
uit een schuitje was gevallen. Even later
vervoegde zich aan het bureau ce moeder,
van den knaap, cie verklaar Je, dat haar zoontj i
met den redder had afgesproken, dat de eerste
te water zou springen en de laatste hem zou
redden en zulks om de premie van ƒ3 machtig
te worden. Haar zoontje zou dan één gulden
krygen. De zoogenaamde redder schynt deze
praktyken me.rmalen uit te oefenen.
De „Amsterdamsche Courant"
heeft het voornemen van 1 tot 15 Augustus
in de zalen van „De Brakke Grond" te Amster
dam een tentoonstelling te houden van ver-
8iering8- en verlichtingsartikelen voor de inhul
digingsfeesten. Duze tentoonstelling heeft ten
doel het publiek, zoowel versierings commis
sies als particulieren, met do handelaren in
versierings- en verlichtingsartikelen in aan
raking te brengen. Deelnemers kunnen zich
tot 25 Juli aanmelden.
Volgens opgave van „Bureau
Veritas" zyn in de maand Mei verongelukt
86 zeil- en 36 stoomschepen, als:
Zeilschepen: 3 Duitsche, 10 Amerikaansche,
16 Engel8che, 1 Oostenryksch, 2 Braziliaansche,
4 D.ensche, 3 Spaansche, 6 Fransche, 1
Gneksch, 2 Nederlandsche, 6 Italiaansche, 21
Noorsche, 6 Russische, 4 Zweedsche en 2
Turklche.
In dit cyfer zyn begrepen 8 schepen, die
ah verloren worden beschouwd, wegens gemis
aan ty ing.
Stoomschepen: 1 Duitsch, 4 Amerikaan-
Bche. 26 Engelsche, 2 Fransche, 1 Nederlandsch,
1 Japansch en 1 Turksch.
Enkele dagen geleden deelden
verschillende Duitsche bladen mede, dat de
sociaal-democr«at Bebel een fraai buiten bezat
aan het meer van Zurich. Bebel zest dien
aangaande in de „Vorwarts" het volgende:
„Het huis in quaestie is gelegen te Kuss-
nacb. Het is belachelyk om de waarde tr van
te schatten op een half millioen. Het is aan
verschillende families verhuurd, terwyl myn
vrouw, myn dochter, die te Zürich getrouwd
is, en ik gedurende den zomer slechts enkele
vertrekken op de hoogste veWieping in gebruik
hebben.
„Het is myn boek „Dio Frau", waarvan ik
meer dan 100^000 exemplaren verkocht heb,
dat my het noodige geld beeft opgebracht, om
dit buis te koopen. Van cie 100,000 boeken
is verreweg bet vier vyfde gedeelte aan de
Duitsche bourgeoisie verkocht."
Zoo zyn dus de Duitsche bourgeois de
sti. hters van het kapitaal van den socialist
Bebel. UD.)
To Kuilenburg is in een dor stads
grachten- het dry vend lichaam gevonden van
een zesjarig knaapje van de familie M* Hoewel
onmiddellyk alle pogingen in het werk werden
gesteld, mocht bet niet gelukken de levens
geesten op te wekken.
Sedert jaren klaagde men over
diefstallen op treinen tusschen Havre en Parijs
en thans is eindelyk een hoofdconducteur,
Próvost genaamd, als de ontwyfelbare dader
in hechtenis genomen.
Het jaarverslag van de vakver-
eeniging der Britsche machineouwers is dit
maal van Lyzjnder belang wegens de jongste
werkstaking.
Het verslag, het 4Sste, dat verschenen is,
geeft als kassaldo by den aanvang van 1897
een som van 305,882 pd. st., die in dat jaar ver
minderde tot 174,000 pd. stn aftrek der ge
leende 30,000 pd. st. H^t verslag loopt tot 31
Doe. 1897 en daar toen de werkstaking nog
niet was geëindigd, daalde het sal o in den
aanvang van dit jaar nog een weinig, maar
op het oogenblik is het weer tot 165,000 pd. st.
gestegen. Als de inkomsten achttien maanden
lang zoo voortgaan als tot nog toe, dan zal de
vereeniging financiöel wederom evengoed z'yn
toegerust als vóór den stryd om den acht
uurswerkdag.
Het aantal leden steeg van 87,445 tot
93,144. Zy stortten in het afgeloopen jaar een
bedrag van 450,900 pd. st. in de kas. Van
buiten kwam tydens de werkstaking nog
77,765 pd. st. in en aan werklooze leden der
vereeniging werd 100,000 pd. st. betaald, zoodat
de stryd der vereeniging 424,000 pd. st. (byna
5 millioen gulden I) beeft gekost.
Tydens de werkstaking, die maanden duurde,
hee't de vereeniging eiken cent ziekengeld
uitbetaald, en geen zieke beeft oak maar een
uur op de betaling behoeven te wachten. Elk
lid, dat recht bad op pensioen, ontving bet
hom toekomende zoodra hy zich aanmeldde.
Er werd uitbetaald aan zieken 42,407 pd.st., aan
gepensionneerden 68,760 pd. st., voor begrafe
nissen 19,755 pd. st., voor ondersteuning
2134 pd. st. De uitgaven van dezen aard be
droegen totaal 654,728 pd.
Het verslag sluit met de opmerking, dat
de stolling der machinebouwers tegenwoordig
lang niet slecht is. In Schotland, te Liver
pool, te Barow en aan de Noordoostkust heb
ben zy na Nieuwjaar loonsverhoogingen ge
kregen. Te Londen bleven zy op dezelfda
loonen staan, maar daar hadden zy ook niet
om verhooging gevraagd.
In de Bolgarysche wetering by
Vianen viel een kind; de moeder sprong
weldra ook te water, doch kon haar kind niet
helpen. Gelukkig hoorde mr. H. VerLoren,
van Utrecht, op eenigen afstand het hulp
geschrei, begaf zich onmiddellyk van de hooge
kade te water, en mocht dan ook het genot
smaken moeder en kind te redden.
Gevaarlyk. By toeval is ont
dekt, dat by Roermond op een plaats zwart
bilsenkruid (hyoscyamus Diger) gro-it. Kin
deren, die daar bloemen gepinkt hadden,
brachten eenige planten me9 naar de stad,
zoo kwamen ze in hand' n van eeD apotheker,
die er onmiddellyk de politie mede in kennis
stelde.
Zwart bilsenkruid is een plant, die onge
veer een halven meter hoog worot. De bladen
zyn eivormig, spits en boebtig getand, met
lange haren bezet en kleverig. Zy rieken
eigenaar iig verdoovend en smaken bitterachtig
en een weinig sterk. Dit kruid is een zeer
sterk narcotisch vergift, en het kauwen op
één blad is voldoende om den dood te ver
oorzaken.
Door de politie zyn terstond maatregelen
genomen om de nog aanwezige planten te
vernietigen.
Te Gadix zyn twee Franschen,
die pbotographieën namen van de vesting
werken, als spionnen gearresteerd.
Te Odessa heeft een groote
brand gewoed, welke in het voornaamste
stadsgedeelte een schade heeft veroorzaakt,
die geschat wordt op een half millioen. Het
blusscbingswerk werd zeer vertraagd door de
waterleiding, cie wegens een gebrek aan de
buizen niet werkte.
Te Siboney (by Santiago de Cuba)
is een merkwaardige operatie ondernomen op
den korporaal Cudahy, die een kogel in den
schedel had. Het geheele bovendeel van den
schedel werd afgenomen en de kogel ver
wijderd. Do heelmeesters vertrouwden, dat
de patiënt genezen zou.
9)
Het kleine repertoire van in dit gezelschap
passende Z9gswyzen, dat den luitenant ten
dienste stond, kwam echter te weinig met de
toestanden op „Heiderode" overeen, dan dat by
daarmee veel genoegen beleefde. Jonge dames,
die van de edele kunst van Terpsichore niets
anders dan de menuet kenden, die haar vader
zelf, met de viool in de hand, haar als
kinderen had geloerd, jonge dames, voor
wie schouwburgen en soirées slechts onbe
paalde begrippen waren, die over 't geheel
de wereld slechts uit de vertellingen harer
ouders kenden, en die ze beoordeelden, zooals
dezen ze haar uit den tyd hunner jeugd
schilderden: hoe moeiiyk was het dan niet
een aanknoopingspunt te vinden om zich by
haar aangenaam en interessant te maken 1
Langzamerhand evenwel rees Lora's nieuws
gierigheid; zy deed vragen, die den luitenant
tot mededeelzaamheid aanspoorden, en als
hy eenmaal aan den gang was, brak by hem
de draad zelden af.
Hy merkte het niet, hoe Harald hier en
daar door een passend woord hem wilde doen
egrypen, dat hy zyn pochery doorzag, hoe
Liza hem soms met een harer lange vragende
blikken opnam en Lora zich onverholen
vroolyk over hem maakte; dat alles ging
spoorloos langs hem heen; de stroom zyner
welsprekendheid was niet meer tegen te
houden en hy was ten hoogste voldaan over
de rol, die hy hier speelde.
En dit herhaalde hy zich tot zyn innigste
tevredenheid, nadat hy 's avonds, door Frans
voorgegaan, zyn kamer had opgezocht en
daar nu aan ziohzelven bleef overgelaten.
IV.
Indien onze geachte lezers en lezeressen
hier een interessante liefdeshistorie mochten
verwachten, zouden zy in een schromeiyke
dwaling verkeeren. Zeker, alle denkbare aan
leiding daartoe was voorhanden, maar het
wispelturig lot besliste anders.
Reeds den volgenden morgen, toen de
luitenant zich gereed maakte zyn ingebeeld
succes dit was althans de inhoud zyner
droomen geweest by het bekooriyke zusteren-
paar te vermeerderen, en vóór het ontbyt nog
eenige oogenblikken de frissche morgenlucht
genoot, zag hy tot zyn groote verbazing een
ruiter in gestrekten draf den weg naar het
huis „Heiderode" opryden. Het bleek een
estafette van den commandant der naburige
garnizoensplaats te wezen, het bevel over
brengende, dat de beide officieren zich onmid
dellyk weder ter beschikking van hun overste
hadden te stellen.
Met begrypelyke teleurstelling werd deze
tyding door den heer Von Trüben ontvangen,
die terstond na het ontbyt met den ritmeester
afscheid nam van bun beminnelyke gastvrouw
en gastheer, na de toezegging ontvangen te
hebben, dat een latere hervatting van zyn zoo
opeens afgebroken bezoek hun hoogst welkom
zou zyn. Deze "door de beleefdheid ingegeven
uitnoodiging werd door den luitenant voor goede
munt opgenomen, en by het afschoidnemen
van de twee zusters was by dan ook minder
beschroomd en verlegen dan men van hem
zou verwacht hebben.
Na nog eenige plichtplegingen reden de
heeren weg, de bewoners van „Heiderode"
in een niet onverdeelde stemming achter
latende. Het vertrek van den luitenant werd
door niemand betreurd, zelfs Harald was het
een verlichting, dat hun gewone leven weer
ongestoord kon worden voortgezet. Eigenlijk
wist hy het zelf zich niet recht te verklaren,
maar zeker is het, dat hy niet vermoedde,
in welke mate zyn eigen tegenwoordigheid
een derde eveneens schier onverdraagiyk was
geworden.
De heer Von Brackhof was door dit bezoek
in geen enkel opzicht van zyn gewone wyze
van doen afgeweken. Hy had zich dan ook
het minst van allen met de gasten bemoeid.
Men verbeelde zich echter niet, dat hy by
zulke gelegenheden geheel onvorscbilig toe
schouwer was. NeeD, hy was een scherp
menschenkenner, een man, die zyn leerjaren
in dit opzicht niet tevergeefs in de groote
wereld bad doorgebracht. Met anatomische
nauwkeurigheid wist hy de gevoelens van
anderen na te speuren en te ontleden. En
overeenkomstig zyn eigen inwendige natuur
zocht hy overal onzuivere beweegredenen, zelf
zuchtige doeleinden, juist omdat by overal
den maatstaf zyner eigen handelwyze aanlegde.
Zyn stiefzuster, die gaarne het beste van
hem dacht, ofschoon zy hom niet met de
toegevendheid van baar echtgenoot wist te be-
oordeeleD, schreef zyn harde en wantrouwende
denkwyze, die by ook in haar tegenwoordig
heid hoewel dan altyd in meer gematigden
vorm te kennen gaf, aan de veelvuldige
droevige ervaringen toe, die hy beleefd had
en welke hem tot een pessimist hadden ge
maakt. Zy hoopte altyd nog, dat do weldadige
invloed van het familieleven en van den
dagelykschen omgang met een zoo edele,
oprechte natuur als die van haar man een
gunstige verandering in hem zou bewerk
stelligen.
Ware zy in staat geweest zyn plannen te
doorzien, de eigenlyke dryfveer van zyn
handelwyze te beseffen, zy zou met siddering
beproefd hebben haar geliefden van den rand
des afgronds, waarheen hy hen gevoerd had,
terug te trekken. Thans echter waren het
slechts onzekere vermoedens, die haar ver
volgden, een voorgevoel, dat den argwaan
wel is waar niet onderdrukte, doch hem ook
weinig voedsel gaf.
Slechts één punt was .volkomen duideiyk
en werd dikwyis en met oprecht leedwezen
door den baron en zyn vrouw besproken: de
slechte verstandhouding tusschen den heer Von
Brackbof en Harald. Het waren twee elkaar
tegenwerkende stroomingeD, die, van beiden
uitgaande, niet naast elkander konden bestaan.
Wat de een voorstond, verwierp de ander
reeds van te voren; wat de een beweerde,
werd door den ander in woord en daad be
streden. Er was slechts weinig ty l noocig
geweest om Harald te overtuigen, dat ae
misstanden, die op het landgoed heerschten,
zoo al niet door den heer Von Brackhof ver
oorzaakt, dan toch door hem op geen enke l a
wyze weggenomen, doch veeleer aan z'jn
eigen doeleinden dienstbaar gemaakt werden.
Zoo schafte by de eens zoo bloeiende
melkerü geheel en al af, terwyl hy den baron
voor oogen stelde, boe hy een veel grooter
voordeel uit de teelt van mest vee kon behalen,
een voordeel, dat echter de geldbuidel van
den baron nooit te zien kreeg. Integendeel,
deze werd boe langer boe meer van zyn
inhoud ontdaan. Maar dit, zoo beweerde de
raadgever, was slechts een onvermydeiyke
noodzakeiykheid van het oogenblik; de terug
werking zou des te bevredigender zyn en in
ryke mate tegen alle verlegenheid opwegen.
En de baron was bereid te gelooven, wat
hem zoo geloofwaardig gemaakt werd; doch
Harald schudde het hoofd en meende voor
zich: wie niet veel, om niet te zeggen, niets
heeft by te brengen, die doet Diet goed, zulke
waagstukkon te ondernemen. Wanneer hy
zich echter een enkele maal een uitdrukking
in dien geest veroorloofde, dan verwees de
baron hem telkens tot zyn zwager, die,
volgens hem, in zulke dingen de ervaring
aan zyn zyde had, ja, die het overschot van
zyn eigen vermogen in de zaak had gestoken
en dus, alleen reeds om redenen van eigenbaat,
het welzyn der bezitting op het oog moest,
hebben. (Wordt vervolgd
