Stads-Gehoorzaal, Leiden.
N", 11734
"Vrijdag 27 M!ei.
A0. 1898
feze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van (§cn- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
ZIJ WIL NIET TROUWEN.
11 EEN GEZELLIGE PRATER.
Voordracht van Naturalistisch Muzikale Compositioa,
Peuilletorii
Boe ze elkaar kregen.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Loidon per S maandSÊ
Franco per poet
AJzonderlyke Nommers
f l.lfc
MO.
0.05.
PRIJS DER AD VERTENT EEN:
Van t-6 regels f 1.05. Iedero regel meer f 0.17$. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor bet iccasseeren buiten de etad
wordt f 0.05 berekond.
op "Vrijdag 37 >I«;i a. s., dea avonds te 8 uren,
TE GEVEN DOOR DE DAMES
MARIA EGGERS (Tooneelspeelster), FREDERIKA FRANSMAN (Coloratuur-Zangeres),
ANGELIQUE DE BEER (begeleiding).
Met medewerking van de Hoeren:
JOHAN SCHMIER (1ste Bas Ncd. Opera te Antwerpen).
A. L. VAN DEN HEUVEL (Tooneelspoler Vlaamsch Theater te Gent).
HENRI KWAST (Viool) en J. H. BECK (Violoncel). Leden van het Orkest van het
Concertgebouw te Amsterdam.
lstc Afdeeling.
1. Proloog PaljasJOHAN SCHMIER.
2. O, MijnheerEd. Gondinot Mej. M. EGGERS.
3. LégendeD. CouwenhovenD. COUWENHOVEN.
t. Le Pardon de PloèrmolMeyerbeer Mej. FRANSMAN.
!a. Romance sans ParolesD. Van Goens
ft. ScherzoD. Van Goens. J. H. BECK.
c. Danse TziganeJ. Massenet.
6.
Anton Schön de Hr.
Uit het Noorsch, A. Nisuwenkamp.
PERSONEN;
v. d. HEUVEL. Camilla Alving.
Mej. M. EGGERS.
1 Mej. FRANSMAN.
I de Hr. SCHMIER.
J H. BECK.
Mej. EGGERS.
D. COUWENHOVEN.
2do Afdeeling.
7. Duo v. Pamina on Papageno uit do Opera
Die Zauber/ltiteMozart
8. Souvenir de SpaServais
9. Lachebekje (Voordracht) J. Normand.
10. Air VarióVieuxtemps.
Blijspel in één bedrijf.
PERSONEN:
Tróbuchet, Pianostemmerde Hr. v. d. HEUVEL.
Mevi. De VilleneuveMej. M. EGGERS.
TOT SLOT:
Gotoonzet en voor te dragen door den Heer JOHAN SCHMIER.
a. Op het ontvangen van de nieuwe hariügDe Schoolmeester.
b. De LeeuwDe Schoolmeester
c. De verstrooide MinnaarP. J. Bom.
d. De PruimeboomH. Van Alplien.
Aanvang 8 uren. Einde 11 uren.
Te Amsterdam, alwaar hetzelfde programma gegeven is geworden, was
het gebouw „Arena" te klein om alle belangstellenden te bevatten. Het „elck wat
wils" is dan ook op dit programma zeer zoker van toepassing, waar zang, viool,
violoncel en tooneelspel elkaar afwisselen!
Tot morgenavond zeven uren heeft de uitgifte van kaarten aan ons Bureol
plaats. Do eerste 10 ryen 50 Cts., allo overige en Galerij 25 Cts.
(Bespreken niet verplichtend 10 Cents.)
TWEEDE KANEA.
Persoonlijke dienstplicht.
De heer Van Karnebeek heeft een amen
dement voorgesteld, dat de strekking heeft
om de bepaling van art. 51 der Militie wet
betreffende den broederdienst zoodanig te
wijzigen, dat als broederdienst in aanmerking
komt, die van den loteling, welke voor de
tweede maal van den werkelyken dienst ont
heven is geweest.
De oude lezing is: fgodurende moer dan
twee jjren."
Verhooging Hoofdstuk Binnenlandsche Zaken
Staaisbcgrooling 1897.
B(j z(jn antwoord op het afdeelingsverslag
omtrent dit ontwerp, wijzigt de minister van
Dinnenlandsche zaken de voorgestelde verhoo
ging van den post voor behoeftige krankzin
nigen nader van f 10,000 in f 16,000.
Voorts! schijnt den minister, hoewel het
zyn plicht achtende ook naar bezuiniging op
de examen-kosten zooveel mogbiyk te streven,
vermindering van de toegekende vacatiegelden
aan leden der examen-commis6ie moeilijk
uitvoerbaar. De toeneming van bet getal
adapiraDten voor het onderwijzers examen zal
tot wyziging der wettelijke bepalingen voor
dat examen moeten leiden.
Eon nauwkeurige raming der kosten van
bestrijding der besmettelijke veeziekte noemt
de minister onmogelijk, de hoeveelheid der
uitgaven is afhankelijk van het meer of min
der voorkomen der ziekte.
Htt aanzienlijke bedrag der meerdere uit
gaven is niet zoozeer aan gemis van de noo-
dige zuinigheid, als wel aan het tot voor
korten tyd steeds verplichte inst-.llen van een
veeartsenljkundig onderzoek by aangifte van
mond- en klauwzeer, te wyten.
De Minister ontkent de wenschelykheid om
het stelsel van bestrijding door een ander te
vervangen. Do practyk heeft meermalen be
wezen boe doeltreffend de maatregelen by
een sporadisch ziekteoptreden kunnen werken;
zoodra het euvel intusschon uitgebreider
omvang krijgt, schijnt het buitengewone
omstandigheden uitgesloten geraden tot
doorzieken over te gaan.
INGEZONDEN,
Mijnheer de Redacteur l
Hoe zal het nu gaan met de tentoonstel
lingen in do Hartevelt zaal is eon vraag, die
U meermalen evenals ik gehoord zal hebben,
nu do ontslagaanvrage van den conservator
van het Sted. Museum bekend geworden ls.
En die belangstelling in het verder bestaan
dier exposities is wel te verklaren. Leiden
heette dood in de kunstwereld; de weinigen,
die iets voor kunst voelden, gingen naar Don
Haag of Amsterdam en het groot aantal,
levend in handwerk of nering, dat do ont
wikkeling van het oog, bet zien van vorm
en kleuren zoo broodnoodig had, vergenoegde
zich met de spaarzame persberichtjes over
kunsttentoonstellingen in andere plaatsen over
te slaan.
Ongelooflijk moet het voor vreemden zyn
te hooren, dat de tentoonstellingen in de
Harteveltzaal Leiden heelwat veranderd
hebben. Ik zal hier niet trachten een opsom
ming te geven van al de exposities, die
Leidenaar8 en vreemdelingen in de oude
Lakenhal gelokt hebben. Voldoende is het te
wijzen op het zeldzame feit, dat de Holland-
scha artisten, soms zoo karig met toezegging,
steeds welwillend hun werk afstonden, dat
geen mkele tentoonstelling mislukt is, dat
menig groot blad kolommen druks wydde aan
wat hier tontoongesteld werd, dat een reeks
van trouwe bezoekers gevormd is, die zelden
een tentoonstelling oversloegen; in waarhèid,
het was een succes, dat wel eens by Kunst
kring-besturen een gevoel van Ijverzucht
opgewekt heeft. En wat vooral zoo goed was,
was, dat de bezoekers tot alie standen be
hoorden; de tentoonstellingen werden daar
door met recht een werk van algemeen nut.
En nu heb ik hooren verlulden, dat het
gedaan is met die tentoonstellingen; juist in
een tyd, dat de kunst ruimer baan gaat be
treden, het men8cbenwerk Weer gaat adelen
en verhoogen, nu zou het my zeer leed doen,
indien dat waar was. Het is echter slechts
een gerucht, dat, naar ik hoop, gten grond
van waarheid heeft. En als het my vergund
is hier eon wensch te uiten, is het deze:
dat by de mogelijke aanstelling van een
nieuwen conservator rekening gehouden zal
worden met de groote beteekenis, die onze
Hartevelt-zaal gekregen heeft. Door aanstelling
van een tweeden conservator speciaal voor
tentoonstellingen zal het Stedelijk. Museum
qua museum niets anders dan gebaat worden.
Door het beschikbaar stellen van een iets
grooter budget, dat veroorloven zal by enkele
tentoonstellingen kleine verklarende geschrift-
jes te laten drukken, zal ook het nut der
tentoonstellingen nog grooter worden.
Nu door betere esthetische ontwikkeling
het Ned. werk meer dan vroeger over de gren-
zon geacht wordt, is deze vergrooting van het
budget geen overdaad, en zal de Lakenhal
voor Leiden dat doen, wat in het buitenland
reeds lang met goed gevolg gedaan is: aan
handwerk en nering het beste te zien geven
wat in binnen- en buitenland gemaakt wordt.
J. A. L.
Handelsbeweging ln het Bloem
bollenvak.
Als vervolg op vroegere mededeelingeo,
geeft de „Haarl. Ct." de volgende cilfers van
in- en uitvoer voor de maand April in 1898,
waarbij ter vorgelyking zyn gevoegd de cyfers
van dezelfde maand van 1897.
Invoer tot verbruik en uitvoer uit hot vrije
vorkeer van .bloembollen en bloemknol-
gowasson" in April 1897 en 1898.
Invoer. Uitvoer.
Landen (In bruto gew.) (In bruto gew.)
van herkomst en Kilogr. Kilogr.
bestemming. 1897. 1898. 1897. 1898.
Bdgiö1180 6 328 1 060 960
Denemarken. 310 56-5
Frankrijk177
Groot-Britanniö 288 1359 6064 121007
Hamborg10 200 3373 404
Java&v. N. O.-I. Bez. 63
Noorwegen 4 380 71J6
Pruisen123 392 3 314 12 931
Rusland (Haven a. d.
O. A W. Zeeën2263
Y. SL N.-Amerika 75 1 895 300 2 800
Zwoden1076 50
Totaal
116
13 524 19 234 145 439
Burgerlijke Stand ran Leiden.
Tan 18 tot en met 24 Mei.
BEVALLEN: C. G. Riimke geb. Kips z. G.
v. Hoosden geb. Stam d. M. v. d. Heijden geb.
Laman z. H. De Wolf geb. Den Hoed d. J.
G. Stikvoort geb. v. d. Woerd z. C. Felix geb.
v. d. IJssel d. J. Midderham geb. Willcmsen
z. S. Teske geb. v. Evert d M. Vis geb.
Hoogkamer d. J. J. E. v. Wijk gob. Nolten d.
J. O. Jansen geb. Marks d. M. J. Segaar geb.
Schrijver z. C. v. Beek gob. Baars z. P. M.
De Hu geb. Kwestro z. A. Wasserman geb.
Do Vrind z. M. C. Oudshoorn geb. v. d. Steen
d. C. Verhaal! geb. Walle d. C. M. v. Bemincl
geb. Christiaanse d. J. S. Favier geb. Wiekhart
z. E. Vogelonzang geb. Kok z. J. v. Ba'en-
burg geb. Van Bouwhorst z. S. C. De Lingo
geb. Felix d. M. Kriek geb. Redegeld d.
M. v. Vuuron geb. v. Leeuwen d. M. v. d.
Laken geb. Gorree z. G. Eikerbout gob. De
Bruin Z. A. Verstraaten geb. v. d. Laan Z.
M. M. J. Erndos geb. Alt Z. M. Fakkel geb.
Hemier d. J. 11. Bijtel geb. Wegers d.H. G.
Bergers geb. Cornelissen d. M. S. C. De Vries
van lieyst geb. Scheurleer z.
GEHUWD: C. Duk jm. en J. Brittijn jd. P.
J asperse jra. en G. De Kier jd. H. Kettenis
jm. en J. Mulder jd. F. J. Z«nini jm. on M.
De Lange jd. A. F. L. Van Dalen jm. en C.
G. Jansen jd. W. Van Diepen jm. en M. W.
Oosterhoorn jd. A. Van Egmond jm. en M. J.
Dorileojd. A. Roozendaal jm. eu J. Velthuyzcn
jd. J. Pardon im. en A. Fallaux jd. W.
Si er at jm. en E. De Boer jd. J. J. Lardé jm.
en C. S. Pardon jd. H. Leget im. en G. Do
Bruin jd. A. P. Gerstel jm. en M. M. Sasburg
jd. J. Korswagen jm. ea M. Kooij jd. J. O.
Koelandse jm. eu G. H. Heruer jd. J. W.
Geenjaar jm. en J. Coert jd. D. Van Pijlen
jm. cn J. A. Van Leeuwen jd. G. H. v. d. Ham
jm. en H. M. Van Meurs jd. O. v. d. Reek
jm. on S. M. Oostonbrug jd. J. Van Westbroek
jm. en J. Witteman jd. J. L. Bey jm. on J.
Doorneveld jd. J. C. Van Schio jm. en H. M. E.
Loozon jd. I. Baart jm. en S. Keikes jd. J.
v. d. Hurk jm. en W. A. Van Willigen.
OVERLEDEN: A. Koet w. 72 j. C. Mioloo
geb. Loeber w. 79 j. J. C. RAppard w. 74 j.
U. Brandt z. 1 d. M. Van do Mandele geb.
Van Zelin w. 50 j. C. M. Vlasveld d. 3 j.
J. De Vrind geb. Bredeveld z. 56 j. W. F.
Barendswoard z. 16 j. A. Van Eigen geb. v. d.
Heijden w. 69 j. J. Van Berkol geb. Maartense
v. 45 j. P. H. J. Aergelo z. 4 m. E. W. M.
Pont d. 5 m. W. P. Plu d. 4m. C. Baarland
<L 14 j. L. C. J. Wotselaar z. 2. j. O. v.
Meerbeek geb. Verpoort v. 47 j. E. Gerritsen
geb. Bonten z. levenl. E. Gerritsen geb. Bonton
v. 32 j. M. Groen geb. De Vink z levenl. J.
Korswagen z. 14 m. P. J. Creygbton z. 8 m.
J. Carton geb. Piket d. 63 j. K. Van Bateutmrg
x. 2 d. J. Kelner d. 83 j. W. Sintour z. 7
m. J. De Wolf d. 1 w. J. Hordijk ra. 70 j.
Slot)
Den volgenden dag ontwaakte ik met het
zelfde gelukkige gevoel - ik kon het in huia
niet uithouden, ik holde van den oenen
bloemenwinkel naar den andoren, ging bU den
goudsmid aan, daarna dwaalde ik rond totdat
ik met eenige zekerheid kon aannemen, dat
Inee uitgeslapen en weer by haar tante wae.
Ik stormde de trap op alsof ik een bongel
van twaalf jaar was en bracht den dag zoo
vrooiyk en gelukkig door, ala men zich maar
denken kan.
Den dag daarop zou Ines naar huis gaan;
ik was van plan baar met een latoren trein
te volgen en dan baar ouders om haar band
to vragen. Dien avond, den laatsten keer,
dat we by elkaar waren voordat de officiééls
onderhandelingen met de autoriteiten geopend
waren, brachten we by juffrouw Von Stetten-
dorf door onder het genot van een heeriyk
glaasje punch. Onze stemming wae een zeer
vroolyke; nu, by my kwam dat niet alleen
van de punch, ik was toch al erg opgewonden
en wist niet goed meer wat ik deed of zei.
Ik was zoo overmoedig-vroolyk, dat myn
meisje er door werd aangestoken en harteiyk
meelachte wat tante betrof, die wae altyd
bly als ze eens naar hartelust kon lachen.
Torwyi ik zoo opgewonden en wel met een
sigaar tusschen de lippen de dames hadden
m|j het rooken genadiglijk toegestaan de
kamer op en neer liep, ontdekte ik eensklaps
op een stoel de muts, die ik den vorigen
avond had opgehad.
Het is, dunkt me, een bekend feit, dat men
in een opgewonden stemming handelt zonder
na te denken; ik werd geen uitzondering op
dezen regel. Ik neem de muts op, de
hemel weet welko booze geest my dat inblies
wandel er mee naar den spiegel, zet ze op
on zeg in myn verwondering voor dien
schoonen aanblik: „Die muts stond me toch
prachtig eergisteravond 1"
Tableau 1I
Men moot een dergelyke scène hebben mee
gemaakt, om er zich een idee van te kunnen
maken hoe het my op dat oogenblik te moede
wae; een myn denkvermogen verlammende
schrik overmeesterde my geheel en al, terwijl
het me was alsof een onzichtbaar Iemand my
in de ooren schreeuwde: ,Eeete jongen, dat is
de domste zet, dien je hadt kunnen doen!"
Daarby kwam, dat de plotseling ontstane stilte,
die de vrooiykheid van zooeven verving, in
myn verbeelding minstene twee en oen half
uur duurde.
Slechte vluchtig wierp ik een blik op myn
meisje, die eens blik wae my meer dan
voldoende I Ines zat op haar stoel alsof ze
plotseling in een steenen beeld was veranderd
de uitdrukking harer wijdgeopende oogen
veranderde in dat oogenblik van schrik in
afschuw.
Plotseling sprong zy op met sen baast, dia
by haar nooit voorkwam, de stoel viel om,
de deur wilde niet onderdoen en sloeg neet
een harden slag dicht wtg was ze, en tante
en ik zaten sprakeloos van schrik en angst
tegenover elkaar.
Eindeiyk verbrak mya oude vriendin de
stilte.
Zeg eens eventjes," zei zy, „zoo'n dom-
men streek heb ik in myn leven nog niet
zien uithalen."
Ik ook niet," antwoordde ik op doffen
toon en viel op een stoel neer.
"Weer heerschte er een diepe stilte in het
vertrek, wy wachtten beiden tot een van ons
een goeden inval zou hebben, en my kwam
het absoluut niet onwaarscbyniyk voor, dat
wy zoo veertien dagen tegenover elkaar zou
den zitten.
Tante wierp my oen boozen blik toe, ik
volgde haar voorbeeld, ik vond, dat zy toch
minstens genomen medelyden met my had
moeten hebben. De toestand werd elke seconde
pyniyker.
Plotseling sprong juffrouw Von Stettendorf
op, sloeg zoo hard op de tafel, dat de glazen
rinkelden, en hield mg een ietwat langere
rede. „Hoor eenB," zsi zy, „het oogenblik is
gekomen om je eens precies te zoggen waar
het op staat. Ik gevoel my eigenlyk een beetje
daartoe verplicht, want ik heb bet zaakje den
doorslag gegeven, en moet je dus nu weer
op de been helpen. Volgons mijn inzicht in
de zaken is het uur, dat nu aanbreekt, het
beslissende in je leven!"
Ik wilde haar in de rede vallen, doch zy
legde haar vinger op haar mond ik zweeg
als wèlopgerood jongmenech! „Ik twyfel er
geen oogenblik aan," zoo ging zy peinzend
voort, „of Ines schenkt je vandaag of morgen
vergiffenis, want zy is een goed kind en zy
houdt zielsveel van jel De vraag is alleen hoe
zy het zal doen! Wie schuld heeft, daarover
behoeven we niet lang te redeneeren; het is
aan geen twyfel onderhevig, dat jij de schul
dige bent! Maar eigenlyk is de heele geschie
denis „au fond" niets anders dan een grap
en tegelykertyd een kleine bestraffing, die ze
door haar onvriendelyke behandeling wel ver
diend had. Dus c(j moet toegeven; 2» moet
inzien, dat de zaak haar komieke zyde heeft.
Want oprecht en ronduit gesproken, moet ik
je bekennen, dat ik wel eens een beetje be
zorgd ben voor je toekomst. Ines schynt licht
de dingen „au tragique" te nemen en dat
past toch eigenlyk niet by jou, jy vat de we
reld meestal van de luchthartigste zyde op."
Dank je well" zei ik harteiyk.
Tot je dienst," antwoordde zy droogjes;
„ik geloof, dat je je daaraan later wel eens
zoudt ergeren. En daarom is het nu zaak,
dat j(j naar baar toe gaat. Het zou me met
verbazen, als ze in myn boudoir zatdaar was
ze altgdals je haar het een of ander onrecht
hadt aangedaan, en stortte haar hart uit. Dus
gauw wat: als de deur op slot is, dan klop
je maar zoo hard als je kunt, en helpt dat
niet, dan praat je door het sleutelgat. Ik
wacht hier."
Dit zeggende leunde zy op haar gemak
achterover in haar steel en liet met razendo
snelheid haar duimen om elkaar draalen;
klaarblykeiyk wist zy niets meer te zeggen.
Ik stond zwygend voor haar en keek naar
de punten myner schoenen alsof ik die nog
nooit in myn leven had gezien.
Na een oogenblik op een antwoord gewacht
te hebben, sprong tante van haar stoel op.
Nu zei zy op verwytenden toen,
„ben Je nog met weg?"
Ik kan 't niet," antwoordde ik wanhopig,
„stnurt u me heen waar u wilt: naar den
tandarts, op het slagveld, in een brandend
huismaar naar een meisje, dat gepi-
queerd islll Dat is me nog te nieuw," voegde
ik er smeekend by.
Ongelukkig monschenkind," zei zy
medelgdend, „hoe zal hot jou vergaan in je
huweiyk 7"
Met deze woorden stond zy op en ging de
kamer uit. Ik hoorde hoe zy aan de kruk
der deur draaide, ik hoorde een dof gemom
pel, gevolgd door een zacht gesDik, ik kwam
mezelf voor als een goraffineorden deugniet,
oen moordenaar, een misdadiger, ik deed wer
keiyk in die tien minuten boete voo- alle
zonden, die ik vroeger begaan had. Maar hot
was my alsof iemand my toeriep: „Kerel,
houd je flink; als je nu toogeoft, verknoei je
't voor je heele loven," en dat vooruitzicht
wa3 zelfs voor eeu gelukkig galant - die
trouwens op dat oogenblik allesbehalve go
lukkig was niet zeer aanlokkend.
Gelnkkig komt overal een eind aandat
ondervond ik ook in dat geval.
Ik hoorde ik moet tot myn 6Cbande be
kennen, dat ik luisterde de deur opengaan,
weldra kwam tante de huiskamer binneD en
trok Inos achter zich aan als een lam, dat
tor slachtbank wordt gevoerd. Haar oogen
waren rood van bet huileo, zy koek my niet
aan ecbeen my geeu blik waardig te keuren
maar, toen ik zwygend en met een echt
armezendaaregeziebt voor baar bleef staan,
moest zy tegen wil en dank lachen, de
eerste zonnestraal het voorjaarsbuitje ze
stak me baar hand toe en zei: „Ik wil alios
vergeten en vergeven maar eon leelyke
streek was het toch!"
En dat was waart
Als iemand my vroeg of tan tos voorepol-
ling bewaarheid is geworden tusscheD twee
haakjes: tante kwam op onzen „polterabond"
in het heksenkostuum, dat ik had aaDgohad
of Ines altyd beeft toegegeven en of ik
niot onder de pantoffel ben gokomen, dan
zon ik antwoorden, dat niemand zich met myn
zaken bebooft te bemoeien, bet gaat ook
werkeiyk geen sterveling iets aan.
