ilal nma mm
iiHiSiB
f&mm' WH
Daarmee ia gezegJ, dat van het oogenblik af,
dat OQ20 jeugdige KoniDgin de Regeeriog
aanvaardt, all) ordelievende en monarchaal-
gezinde turgors gereed zullen staan het land,
waarover zy geroepen is te regeeren, te ver
dedigen met de wapenen in de hand.-
De Tijdhet ontwerp bestedend, zegt,
lat, wanneer de persoonlijke dienstplicht
wordt ingevoerd, op don duur ook de uiterste
ïischen van militaristen en radicalen zullen
worden bevredigd en de vrijstellingen zullen
vervallen. Dit is voor het blad een voornaam
irgument om op do bres te staan. Als afschrik
wekkend voorbetld wijst het op Frankrijk (bij
ie uitdrukking der Middelburgsche Ct.: „cleri-
sale republiek" plaatst De Tijd drie uitroe-
tingbteekens), en tevens op wat na reeds, by
lit ontwerp, geschreven wordt door de Mid-
ielh. CL en De Hervorming.
„Zullen w? vraagt De Tijd aaa de
Middelb. Ct. duidelijk trachten te maken, hoe
voor aanstaande priesters en kloosterlingen
oog iets anders noodig ie dan wetenschappe
lijke studie alleen, en hoe voor dit andere
afzondering uit het gewoel der wereld en
dageiyksche oefening in het geestelijke en
inwendige leven noolzakeltjk zijn Zullen
wy trachten uit te loggen wat wij verstaan door
vocatie tot don priesterlijken óf religieuzen
staat; hos dergelykö vocatie kan gekend, hoe
zij kan bewaard en ook hoe z\j kan verloren
worden? "Wij gelooven, dat wij vergeefsch
werk zouden verrichten."
Ten slotte:
„Men ziet, dat onze katholieke belangen
inderdaad worden bedreigd. Mogon daarom
alle katholieken zich van don ernst der tijden
doordringen en zich steeds vaster aaneenslui
ten, om die bedreigde belangen met moed en
onbezweken trouw te.verdedigen!"
De Nieuwe Arnhemsche Courantonder
redactie van den beer Pyttersen, htstrijdt de
vrijstelling van geestelijken.
„He9ft men bezwaar togen het dragen dor
wapenen door do toekomstige „mannen des
vredes", z\j blyken dikwijls oorlogszuchtig
genoeg te zynl welnu, men plaatse hen
dan bi) ambulance of intend ai c Maar laten
ook zij leeren zij vooral dat zij deel
uitmaken van bet groote geheel, van de natii."
Gem engd Nieuws.
Tijdons afwezigheid der moeder
is te Maastricht oen kind van 29 maanden,
dat op de tafel was gezet, en daarop waar
schijnlijk met een t randende lamp in aanraking
was gekomen, levend verbrand.
To Sprang (N.-B.) overleed dezer
dagen in een ongelooflijken staat van ver
vuiling een jonkman. In zijn woning werd
een $om van f 400 asn zilvergeld gevondeD,
terwijl hy ook een aanzienlijk bedrag bad
uitstaan. De woning bestond uit een ellendig
hutje, waarvan de vensterglazen door planken
waren verv. ng n.
Door een onbekende oorzaak
zjjn gisternacht te Lochem drie huizen af
gebrand, bowoond door een brievenbesteller,
een schoenmaker en een kleermaker.
Censuur De burgemeester
van Arnhem heeft ook een „gevaarlek stuk"
ontdekt. Daar word nl., volgens de „N. Arr.h.
Ct", Zondagavond de opvoering der rovue
^aar Sonsbeek" verboden.
Het O. M. van de arrondissements
rechtbank te Groningen eischte tegen Hendiik
P., een boer uit de gemeente "Vries, wegens
het maken van valsche gul lens en het uit
geven daarvan, een gevangenisstraf van twee
jaren en zes maanden.
Do verdediger, mr. Riotema, vroeg ontslag
van rechtsvervolging, subsidiair een lichtere
etraf.
Eergisteravond had inde Riedyks-
baven te Dordrecht het volgende ongeluk
plaats. De 18-j rige G. 't J., als scheepsjongen
werkzaam op de in die haven liggende sleep
boot „Baden IV," zou voor don kapit-.in H.
Da Grutter, 09n boodschap gaan doen, maar
toen hy daartoe van de ladder der boot was
geklommen en zich op een vlot wilde be
geven, bad by het ongeluk mis te stappen
en in het water te vallen.
Onmiddeliyk sprong z(|n broeder Arle, stoker
op genoemde boot, den drenkeling na, maar
door de duisternis kon hy zich niet meer van
hem meester maken.
Wel word de ongelukkige eeDige oogen-
blikken later door den meesterknecht van de
werf des heeren J. H. Koopman, C. Hartman,
in de nabyheid der „Baden IV*' gevischt, maar
do pogingen, om de levengeesten weer op t9
wekken, bleven helaas zonder gevolg, en de
dadeiyk ontboden geneesheer, de hoer D. J.
Admiraal, kon slechts den dood van den
jongen constateeren.
Het Iflk is per brancard naar de Algemeone
Begraafplaats vervosrd. [D. Ct)
Ofschoon Tiet j erksteradeel wel
een lid der Tweede Kamer afvaardigde, be-
boorendo lot de sociaal-democratische arbeiders-
party, zyn, zoo 8chryft men aan het „Utr.
DbL", de ingezetenen daar verre van belyders
der socialistische boginselon, ook zy niet, welke
destyds de candiiatuur van mr. P. J. Tioelstra
steunden.
Bergum is de hoofoplaats van Tietjerkstera-
deel; daar heeft zich op initiatief van het lid
der Tweede Kamer voor het district Dokkum,
mr. E. Schaafsma (kantonrechter te Bargum),
een commissie gevormd, om ter gelegenheid
van de inhuldiging van H. M. Koningin Wilhel-
mina aldaar festiviteiten te organiseoren.
Deze commissie ondervindt veel steun van
de zyde der ingezetenen.
Kijkjes in en oin Leiden.
XV,
Van Katwyk voert ons een binnenweg naar
het dorp of liever de dorpen Noordwyk. Komt
men van Katwyk-aan Zee, dan is een wan
deling langa het strand, vooral op een avond
haar schoonst. De gebeele straat is nl. één
lindenlaan, het middengedeelte, juist waar we
de tram verlaten, wel het fraaist. Oos oog
valt terstond op de Hervormdo kerk, een
gebouw van zeer ouie dagteokening, waar
men u vele grafzerken en een schoon graf
monument toont, opgericht door en voor de
De Hervormde kerk te Noordioijk binnen.
na een warmen zomerdag, een genot, zooals
er weinige zyn. Wy zeiden daar: de dorpen
Noordwyk. De g9meento van dien naam, op
1 Januari 1898 juist 5000 zi len tellend, be
staat uit het grootere Noordwyk-binnen en
het kleinere Noordwyk-aan Zee, door een
grintweg den Zee
weg van ongeveer
20 minuten gaans ge
scheiden of verbondeD,
naar believen. Wanneer
wy zoo van wandelin
gen spreken, leide men
hieruit niet af, dat
Noordwyk niet met
een der hedendaagscbe
openbare miJdelen van
vervoer t9 bereiken is.
Neen, er is z-lfs keus!
Begeeft men zich per
stoomtram van Katwyk
of Lriion tot Rynsburg,
dan stapt men altaar
over en komt na 20
minuten „trammens"
to Noordwyk-binnen, 7
minuton later te Noord
wyk aan-Zee aan. Het
traject LeidenNoord
wyk (via Rynsburg!
Ge ziet, lezer, groot
scheeps!) wordt in min
der dan drie kwartier
afgelegd. Geeft men de
voorkeur aan oen
toebtje per stoomvoot,
dan zorgt kapitein J.
Plug tot een „civiele-
ren" prys voor de over
vaart en bereikt men
het dorp, edoch, van een andere zydo, in vyf
kwartier uurs. Als we nu no? terloops aan
stippen, dat men, uit de richting van Amster
dam per spoor komende, en niet tegen een
wandoling van 45 minuten opziende, te Pict-
Gyzenbrug uitstapt (maar dan moet men van
een boomeltrein gebruik maken), dan heeft
familie Dousa of Van dor Does, heeren van
Noordwyk, van welke de uit het beleg van
Leiden beroemde Jan Van der Does wel de
meest bekende is. In de onmiddellijke nabybeid
verheft zich het in 1887 gebouwde Raadhuis
met het front naar de lengteas der straat,
JJd Raadhuis te Noordwijk binnen.
zoodat het in zyn indrukwekkende on toch
sierlyke vormen uitstekend tot zyn recht komt.
Veel bekykers trekt een poortje, bezyden het
Raadhuis aangebracht en overgeplaatst van
het oude Raadhius op den hoek van de Van-
Limburg Stirum straat en Kerkstraat. Daar
dit gebouw tovens tot weeshuis diende, is
4' i£&.V//r/;/£' V-7 y- i?
weg de uitgeputte of niet uitgeputte bezoekers
van al het noodige voorziet. En niet alleen
de tegenwoordige eigenaar bezit die gunstige
hoedanigheid; neen, 't is traditiereeds meer
dan anderhalve eeuw bevindt zich het „Hof
van Holland" ondtyds de „Dorpsherberg"
in handen van de familie Konynenburg.
Wanneer we su, onder de veranda gezeten,
onzen blik naar de overzijde werpen, dan
wordt, nadat -we het instituut „Noordwyk",
thans onder directie van den heer Van Slooten,
hebben opgemerkt, 't oog aangenaam aan
gedaan door wederom lindeD, thans op een
Lindenploin vereenigd, en zoodra we de vol
doende mato rust genoten hebben, kunnen we
de bekoring geen weerstand bieden even onder
dal heeriyke lommer heen en-weer te wandelen,
totdat wy, aan 't andere einde van het plein
gekomen, wederom een kerkgebouw vóór
ons zien. 't Is de R.-K. parochiekerk, toege-
wyd aan Noordwyks patroon, den H. Jeroen,
wieD8 gebeente in deze kerk bewaard wordt
en jaariyks tal van pelgrims trekt, iets, dat
in de zomermaan don mede veel vertior in
het dorp brengt. Wannoer deze kerk, die
reeds lang te kléin bleek en vóór twee jaren
gedeelteiyk vergroot werd, éénmaal geheel
verbouwd zal zyn, zal zy een sivraad te
meor in Noordwyk aanbrengen.
Der vermeldiDg waardig is nog een oude
instelling, gelegen aan den Offemweg (even-
wydig loopende aan de Voorstraat) en aebter
de R.-K. Jongensschool. Wy bedoelen den
St.-Jorisdoelen, waar sedert don grijzen voortyd
naar den vogel werd en wordt geschoten.
Wy vinden althans aangeteekend, dat reeds
Jacobs van Beieren, waDneer zy op het huis
„Teilingen", onder Saesenheim, vertoefde,
bier zich met pyi en boog kwam vermakeD,
terwyl men in den Doelen nog den kruis-
of vo tboog vertoont, waarvan die dappere,
maar ongelukkige vorstin zich alsdan bediende.
Wanneer we den Offemweg ten einde loopen
en dus weer op de Voorstraat aankomen,
steken we deze over en gaan de Doez* straat
op, aan welker verlengde de Pickéstraat een
gelegenheid aanbiedt de duinen enNoordwyk-
aan-Zee te bereiken. Ook deze straten merk
op, lezer, dat ook Noordwyk zyn groote man
nen in namen van straten heefc weten te
eeren: Pické en Van LLmburg Stirum, burge
meesters, Doeza of Van der Does zfcjn met
lindeboomen beplant. Wy zullen echter de
Pickéstraat, waar niets bijzonders onze aan
dacht vergt dan eenige villa's aan 't begin
van den Pjcké-Wcg „lings laten liggen" en
door de Bronckhorcttraat waar thans hot
gebouw der R.-K. Meisjesschool in 't oog
▼alt, door een muur van de straat geschei
den - trachten wy den weg naar Noordwyk-
aan Zee te vinden.
Voor we echter van Noordwyk-binnen af
scheid nemeD, verzoek ik u, u even voor te
stellen, dat ge per stoomboot den overtocht
gemaakt hebt, en dan zult ge even vóór do
aanlegplaats een deftig landgoed hebben opge
merkt, zywaarts tusschen weiland en bosch
heenglureni. Dit is het huis Offem, door de
Noordwykers „de Plaats" genoemd, bezitting
van Noordwyks beschermheer, mag ik wel
zeggen, Mr. F. A. G. graaf Van Limburg
Stirum Noordwyk, kleinzoon van den uit onze
vaderlandsche geschiedenis zoo bekenden graaf
L. Van Limburg Stirum, een van het beroemde
driemansehap van 17 November 1813. Op
verzoek by den tuinbaas, ingang Offemweg,
wordt steeds gelegenheid gegeven door die
heeriyke buitenplaat* te wandelen, ja rond
te dolen.
De zachte winter. In Friesland
staat reeds in de weilanden, welke in het
najaar bemest zyn, zooveel gras, dat het
jonge vee er overvloodig voedsel zou vinden.
Enkele boeren zyn dan ook begonnen het
jonge vee des daags in de weide te laten,
om het des avonds weer te stalleD.
D t het den dieren in de weide al is
het Febraari goed bevalt, wordt bewezen
doör het feit, dat de boeren moeite hebben
ze tegen den avond stalwaarts te dry ven. De
boesten zouden" het er gaaroe op wagen ook
des nachts buiten te blyven, waar.n zolfa
geen nachtvorst bun schade zou doen.
De oudsten van dagen hc-rinntrm zich
zoo'n winter niet, al dient hier aangemerkt,
dat nog altyd het „lest heugt bost" zyn
invloed doet. gel Jen.
De winterrogge staat zoo mooi als schreven
we April.
Zooals men weet, wordt dit winterkoren
veel boller gezaaid dan de zomerrogge. Waren
daarom voor enkele weken op tal van akkers
nog kale plekken te zien, nu vertoonen do
akkers één groen, dik kleed. Do plant tiert
welig, haar uiterlyk toont niets anders dan
levenslast en levenskracht
Als wy zoo de Meimaand krygon, gaan we
in het midden van Maart kievitseieren zoeken
niet alleen, maar vinden ze ook.
Dez3 vogels zyn hier en daar al aangekomen.
Mearwe schryven nog Februari en
laat ons maar niet ver teruggaan16 Februari
van het vorige jaar gaf ons een sneeuwstorm
en des avonds eenige graden vorst!
Hier ook al weer„lest bougt best." U. D.)
SCHAAKRUBRIEK. - Maandag 14 Februari 1898.
Redactie: L. S.-Y. „MoEPfnr". Adres; J. F. S. ESSER, Nieuwe RlJn 108, Leiden»
Schaaknieuws.
In het winter tornooi van dit j lar van de Schaakclub te Riga is de eerste prys behaald
door den heer C. Behting. De heerën Rob. Bohting en Eug. "Wagenbeim deelden den tweeden
en derden prys.
In Februari zal etn mr.tch tusschen Showalter en Pillsbury beginnen.
Het orgaan van de Schaakclub in S:okholm Aftonbladet" heeft een probleem tornooi
van 3 zetten uitgeschreven. Ieder kan meedingen. De inzonding staat tot 1 Juni 1898 open
en de pryzen bedragen 100, 80, 60 en 40 Mark. (Nadere onscbrijving der bepalingen bevinden
zich in h;t „Deutsches Wochenechach" van 6 Februari 1898).
In de ecisto helft van Maart zal Lasker waarsch(jniyk gedurende eenige dagen, op
uitnoodiging van het „Veieen. Amst. Schaakgen." te Amsterdam verbiyven. Hy zal slechts
één sumultaan voorstelling geven on verder vrye partijen spelen.
Midden-Gambiet.
Wioawer. Ciiarousek.
PXd5
L d 6
T e 8
L g 4
Schaakpartij No. 69»
e X d 9
e5 beter.
9
D e 2 10
Tdl 11
Dc2 12
Een zeer goede zet, die
zwart een sterke positie ver
schaft, zooals later ook blykt.
TxP 13 L X P
gXL 14 Lxh2
Speaide zwart T e 8 -+- enz.
dan won wit.
Kx L 15
L X P 16
L e 3 17
Pd 2 18
D X T 19
Noodwendig, er dreigde mat.
K g 3
P b 3
c 4
f4
L d 4
L e 3
Tel
f2 X T
K g 2
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
h7 x D
T e 8
a 61
D o o -4-
D X b 2
D c 2
D c 3
TxL-f-
DX f 2-f-
a 4!
Wit kan de party niet me:"
reddon en geeft op.
Aantekeningen van 8. Eoscn hal.
Bet Hof van Holland" te Noordwyk-binnen.
men een alleraangenaamst tochtje te roet,
waarby men, met hier en daar hosch of
bosschage aan weerszijden, onderscheidene
villa's, het kasteel „de Leeuwenhorst" van mevr.
de douairière Gevers van Kethel en Spaland,
de fabriek van verduurzaamde lovenemiddelen
van de firma Blokhuis en Co., do R K. be
graafplaats en het buitengoed „Calorama" van
mevr. Everwfin voorbijkomt.
Ziezoo, nu weten we zeker, dat wtl te
Noordwtjk zyn en houden ons nu maar, alsof
we per tram aankomen. Het zachte jaargetijde
brengt mee, dat 't ons geen groote moeite
zal kosten ons in den zomer te verplaatsen,
en dan is de Voorstraat, waardoor we komen
binnenstoomen - stapvoets natuurlijk - op
hierin do verklaring te vinden van het ban-
relief boven bet poortje, den H. Geest voor
stellende en een groot aantal kinderen als 't
ware beschermend. De bfj'naming H. Geestweg:
de verlenging van de Van-Limburg-Stirum
straat, vindt hierin wellicht tevens baar
verklaring. Tegenover het Raadhuis bevindt
zich de R. K. Jongensschool, nadat, tot vóör
ruim anderhalf jaar, de eerwaarde zusters
aldaar het St.-Jozefsge8ticht (bewaar- en brei
school) bestuurd hadden.
Keeren we nu op onzen weg terug, dan
worden we tot een oogenblik rustana uitge-
noodigd door de uitlokkende veranda van het
„Hof van Holland", alwaar de heer A. Van
Raai van Konijnenburg langs natten en drogen
abode
Wil.
Hat in 3 zetten.
f g h
CORRESPONDENTIE. - Pb. v. d. L., te Ooddorp:
In de door n opgegeven positie geeft de Dame
on ver w(jl 1 op h 1 mat!
Gaarne ontvangen we oan veroetering.
v. B. D»nk voor de party.
Corrias, Napels.
Piccolo Scacchictico"
Oplossingen In te zenden by J. J
Colpa, Lange Mare 18, vóór Zaterdag.
Opl. Probl. No. 59.
D a 2 K e 5 Db2q:
Kc6 Df 2 rp
Kc3 Pc5T
K e 3 Df2T
Goede opl. No. 58 ontvangen van:
Leiden: Mej. S. Splinter, mej.
Johanna P. 8., G. H. Key, F. De Boer
E. C. P. Nicola, J. v. Beveren, M. v-'
Beveren Jzn., R. Paulidee, B. S. v. Kloe
ten, J. C. Brandt, P. W. Geratel, W.
Ridderhof.
Deventer: A. v. Eelde, G. W,
Kloosterboer.
Ouddorp: Ph. J. d. Linden.
Noordwyk: H. B. J. H.
Hill eg om: P. J. Koop.
N U k e r kW. F. E iderle.
Nieuw of «teling: G. l'Amie,
P. v. Maas, G. Verhaar.
Den Haag: S. B.
