N°. 11569
Donderdag 11 November,
A0. 1897
$3ze (Courant wordt dagelijks, met uitsondering
van <§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nomnier bestaat uit TWEE
Bladen.
VOORSTELLING
tEIDSCHEN SCHOUWBURG
Leiden, 10 November.
Feuilleton.
Moeder en Dochter.
PRUS DEZER COURANT:
Toor Leiden per 3 maanden, 1.10.
"Franco per post1.40.
Afzonderlyko Nommers f 0.05.
PRIJS DEB ADVERTENTIES;
Van 1-8 regels f 1.05. Iedere regel meêr f 0.17J. ürootera
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Eerste Blad.
IN DEN
voor onze Abonné's.
Wy verwijzen onze lezers naar hetgeen de
Hoor Róssing, de bekwame tooneelreceusent
van liet „Nituws van den Dag", over de
Voorstelling heoft geschreven.
Onze lez.rs vinden dit in het Tweede Blad
als Feuilleton.
Morgen-avond wordt het Bewy§ afge
drukt, waarop de kaarten worden afgegeven.
De besproken plaatsen worden eveneens
aan ons Bureel afgegeven.
Het spreekt vanzelf, dat de afgifte geschiedt,
zoolang er zitplaatsen beschikbaar ztfn.
Tharg kunnen wy met zekerheid
mtlden, dat heerën officieren der dienstdoende
schiilterü alhier hun ontslag hebben ingediend.
- Curatoren van het gymnasium berichten
den gemeenteraad, dat dr. L. Punt, conrector
aan het Gymnasium, zich tot herstel zijner
gezonch id eenigen tijd naar het buitenland
zal moeten begeven en voor den tijd van zes
maanden, te rekoDen van af 15 November
a. s., niet in staat zal zijn zijne betrekking
waar te nemen.
Ingevolge art. 16 van de Verordening van
5 Juni 1879 stellen curatoren voor, in overleg
met den rector, voor dien tijd-tot leer aar in
de oude talen te benoemei^dr^. R. Ivoop-
mans van BookereDj^^RHW? tdfdfi^enfver
goeding van f1000; - -v
B. en Ws. kunnen zich hiermede vereenigen
en stellen den gemeenteraad voor cienovereen-
komstig te besluiten.
De heeren P. Clos en Leembruggen, fabri
kanten alhier, geven den gemeenteraad te
kennen, dat het terrein, waarop hunne fabrieks
gebouwen aan de Ververstraat No. 8 zijn
gelegen, gedeeltelijk gemeentegrond is, en bij
akte van 25 October 1855 door de gemeente
Leiden aan de vroegere eigenaren de heeren
Gelr. Ei ge man en Co. tegen betaling eener
recognitie afgestaan, met recht tegen den
penning twintig, dezen grond af te koopen;
dat zij, door verbouwing aan dien grond een
andere bestemming wenschende te geven,
verzoeken bedoelden grond in eigendom aan
hon af te staan.
Na ingewonnen advies van de Commissie
van Fabricage, bestaat bij B. en Ws. geen
bezwaar den groni aan genoemde firma ia
eigendom af te staan, ook het gratis in ge
bruik afgestane berekend tegen denzelfden
koopprijs per centiare als het overige deel,
dus te zamen togen betaling van een koop
prijs van f 219.80 en de kosten van over
dracht.
Door de Gedeputeerde Steten dezer
provincie is aan B. en *Ws. teruggezonien
de in de Raadszitting van 14 October j.l.
vastgestelde verordening op de invordering
van het recht voor het van gemeentewege
do°n wegruimen van sneeuw en ijs van den
openbaren weg en langs perceelen, met ver
zoek bfi den Raad te willen bevorderen, dat
deze alsnog worde aangevuld mot een artikel,
luidende: „Blijft de belastingschuldige in ge
breke het door hem verschuldigde te voldoen,
dan is van toepassing het bepaalde bij de
art. 258 en 262 der Gemeentewet." Hoezeer
tegen de voorgestelde aanvulling der verorde
ning bij B. en "Ws. volstrekt geen bezwaar
bestond, hebben zy echter gemeend ter zake
nader met de Gedeputeerde Staten in corres
ponded ie te moeten treden, omdat in ver
schillende verordeningen op de invordering
van rechten hier ter stede en elders dusdanigo
aanhaling van de betrekkelijke bepalingen der
Gemeentewet niet voorkomt en die aanhaling
dan ook overbodig kan worden geacht, ornaat
die bepalingen uit den aard der zaak ook van
toepassing zijn op de invordering van de bier
bedoelde rechten.
Gedeputeerde Staten hebben B. en Ws.
daarop to kennen gegeven, dat zy, afgaande
op de opgedane ondervinding, vreezen, dat de
invorderingsverordening zonder de aangegeven
bijvoeging by de Hoogo Regeering bezwaar
zal ontmoeten en dit alsdan tot grooter ver
traging zou leiden, dan bij oen aanvulling
der verordening door den Gemeenteraad het
geval zal zijn.
B. en Ws. geven op dien grond in over
weging aan do verordening op de invordering
bovenbedoeld een nieuw artikel 4, als door
Ged. Staten aangegeven, toe te voegen.
Blijkens een overgelegd verzoekschrift
van de heeren H. J. Sloots en J. G. Rietbergen
wenschen dezen het open terrein,: gelegen
vóór- de negen door hen op een terrein aan
den Haarlemmerweg te bouwen woningen,
kosteloos aan de gemeente af te staan, ten
einde dat later tot openbare straat zal kunnen
worden ingericht, en verzoeken zij dien grond
voorloopig in gebruik te mogen houden, om
aldaar een bestraat pad van 4 meter en
tuintjes van 5 meter aan te loggen.
Het komt B. en Ws., na overleg met de
Commissie van Fabricage, voor, dat er geen
bezwaren zijn om het aanbod aan te nemen
en do gevraagde vergunning te verleenen.
Bedoeld terrein reeds nu tot straat in te
richten is h. i. niet noodig, omdat door den
eigenaar van de verdere belendende perceelen
alsnog geen aanvraag tot bouwen gedaan
wordt.
Terwijl nu in den regel door de gemeente
geëischt dient te worden, dat de bouwonder
nemers niet alleen den voor straat bestemden
grond kosteloos afstaan, maar tevens de
kosten van bestrating, eerste herstrating en
iioleering geheel of grootendeels op zich
nemen, komt het B. en Ws. in het onderhavige
geval voor aan den gemeenteraad een afwijkend
voorstel te moeten doen.
Door den afstand toch van bedoelden grond
worden immers de belendende terreinen voor
bouwgrond geschikt, zonder dat alsnog van
eenige vordering op den eigenaar van dien
grond tot dueling in de kosten van straataanleg
sprake kan zijn. B. en Ws. hebben gemeend
de zaak het best te kunnen oplossen door
van de tegenwoordige eigenaren, Sloots en
Rietbergen, alleen afstand van den grond en
aanleg van een straatje van 4 M. breedte te
eischen, zich voorbehoudende, om met de
eigenaren V3n de perceelen, die thans toe
gankelijk gemaakt worden, een regeling te
treffen omtrent hun aandeel in do te maken
kosten van bestrating, zoodra dezen tot bouwen
wenschen over te gaan.
B. en Ws. geven derhalve in overweging:
lo. het open terrein, thans gedeelte van
No. 55 der kad. Sectie K, ter breedte van
9 meter, kosteloos voor de gemeente in eigen
dom aan te nemen, en de kost'n, op de
overdracht vallende, door adressanten te doen
betalen.
2o. aan adressanten vergunning te ver
leenen om:
a. een strook grond ter breedte van 5 M.
tot wederopz^ggens in gebruik te nemen, tot
het aanleggen van tuintjes, onder voorwaarde,
dat do deswege door do gemeente verschul
digde grondbelasting door hen worio terug
betaald;
b. het pad ter breedte van 4 meter te be
straten, mits zij dat doen op hunne kosten
en onder goedkeuring van Burg. en Weths.
Ter vervulling van de vacature, ontstaan
ten gevolge van de benoeming van den heer
W. J. Jong tot 2den onderwijzer aan de Jon
gensschool 2do klasse, is de volgende voor
dracht opgemaakt ter benoeming van een
derden onderwijzer aan de school der 3de
klasje no. 2, als: lo. Ji M. Koolhaas, 2o. Y.
Van Lis3a en 3o. mej. S. C. Hanselaar, allen
aan de betrokken school in tijdelijke betrek
king werkzaam.
Den gemeenteraad deelen B. en Ws.
mede, dat het noodig wordt geacht gasleiding
aan te brengen in het schoolgebouw aan de
Heerenstraat en in de woning van het hoofd
der school. De kosten daarvan zijn geraamd
wat het woonhuis betreft op f 50, waarondor
geen ornamenten of andere toestellen zijn
begrepen, terwijl die van den aanleg van het
schoollokaal zijn geraamd op ongoveer f 60.
De kosten van dit lokaal zijn betrekkelijk
hoog, omdat het gelegen is in het achter
gedeelte van hot gebouw en de stamleiding
zoodanig moet worden genomen, dat even
tueel meerdere lokalen zonder verzwaring der
leiding kunnen worden aangesloten.
B. en Ws. geven mitsdien in overweging
hun het noodig krediet te verleenen, ten einde
tot bedoelden gasaanieg te kunnen overgaan.
In de gisteravond gehouden zitting van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken, albier,
voorgezeten door dtn heer P. L. C. Driessen,
werd het nieuwbenoemde lid der Kamer, de
heer M. H. Van Waveren, geïnstalleerd en
nam deze zitting.
Bij de Kamer was ingekomen oen schryven
van Burg. en Weths. t9n gelei Je van een
missive van den Minister van Waterstaat,
Handel en Nijverheid, die ten einde de oplichting
van een of meer Kamers van Arbeid in deze
gemeente voor te bereideD, do vo'g^nde
vragen stelt:
lo. Is in uw gemeente do behoefte gebleken
om voor één of meer bedreven een Kamer
van Arbeid op te richten, en is een behoorlijke
samenstelling daarvan mogelijk; en by toe
stemmende beantwoording:
2o. Welk todrljf of welke bedrijven zullen
in die Kamer vertegenwoordigd moeten zyn?
3e. Zouden de eventueel in uwe gemeente
op te richten Kamer of Kamers van Arbeid
zich naar me r naburige gemeenten behooren
uit te strekkin?
4o. Hoeveel leden zouden in die Kamer of
Kamers zitting moeten nemen?
Naar aanbiding van dit verzoek besloot de
Kamer te antwoorden:
Wat betreft de vraag gesteld sub 1, dat
reeds nu was gebleken van de behoefte in
het algemeen van de oprichting van Kamers
van Arbeid, te meer voor een gemeente als
Leiden met hare talrijke fabrieken en dien
tengevolge van hare meerdere kans van colis-
sie tusschen arbeiders en werkgevers; dat
ongeacht daaruit op zichzelven niet reeds zou
volgen de behoefte aan die Kamers reeds
onafhankelijk van de wet van 2 Mei 1897 op
de Kamers van Arbeid, is opgericht een
arbeidsraad voor het bouwvak, waarvan de
werkkring reeds tot gunstige uitkomsten
heeft geleid; dat de Kamer dus onverdeeld
de 1ste vraag bevestigend beantwoordt, de
samenstelling volkomen mogolyk acht on
het aantal Ktmers van Arbeid op 4 zou
wenschen gesteld te zien.
Wat betrefc de vraag gesteld sub. 2: dat
de Kamera van Arbeid wenscbelyk worden
geacht voor
a. de bouwvakken;
b. productie van de voedingsmiddelen;
c. de wol- en katoennijverheid, alles in den
meest ruimen zin, en wat de onderdooien
betreft meer bijzonder zooveel mogelijk met
name aangewezen; en
d. voor alle die vakken van nijverheid,
hierboven sub a, b en c niet bepaaldelijk opge
noemd.
Wat betreft de vraag gestold sub 3: dat de
Kamer van Koophandel van oordeel is, dat het
wellicht overweging Verdient om by Leiden te
voegen die omliggende gemeenten, waarvan
onlangs een gedeelte is geannexeerd, ten ge
volge waarvan dan mag worden verwacht, dat
ook de landbouw op de een of andere wyze in
de Kamer van Arbeid zoude worden ver
tegenwoordigd.
Wat betreft de vraag gesteld sub 4:
Naar het gevoelen van de Kamer van Kooph.
zou een aantal van 8 leden in Iedere Kamer
van Arbeid voldoende kunnen worden geacht.
Ten opzichte van eene circulaire van de
Nederlandsche Kamer van Koophandel te
Londen, waarbij inlichtingen worden verzocht
omtrent de maatregelen, welke zouden kunnen
worden getroffen, om verbetering te brengen
in het vervoer en den opslag van HollaDdsche
boter op de LondGnscbe markt, werd besloten
dit onderwerp nader aan de orde te stellen,
nadat alvorens ter zake een deskundig
praeadvi?s van een vertrouwbaar en bekend
landbouwkundige zou zijn ingewonnen.
De minister van merino, vergez-ld door
kolonel Vogel, heeft heden een bezoek ga-
bracht aan de fabriek van verduurzaamde
levensmiddelen der heeren Tie'.eman en Dro3
alhier, alsmede aan de Kweekechool voor
Zeevaart en de Koninklijke Nederlandsche
Grofsmederij. Zyne Excellentie bezichtigde
met de meeste belangstelling deze geheelo
fabriek ei betuigde ingenomenheid met
den steeds toenemenden bloei der inrichting.
Het tweede concert der Dames-Zang-
vereeniging „Renata" zal in de eerste helft
van December in den foyer der Stadszaal plaats
hebben. Behalve een instrumentaal solist, zal
mevr. A. Oldenbcoin Lütkeman (sopraan uit
Amsterdam) hare medewerking verleenen.
Koorwerken zullen worden uitgevoerd van
Rheinberger, Chaminude, Lacome, Hofmann,
Tetterode en Völlmar.
Aan den Raad van 's-Gravenhage is voor
gesteld om aan te koopen eenige perceelen en
perceels gedoelteD, gelegen ten Z.W. van den
Drog^rsdlik te Scheveningen, in verband met
den voorgenomsn aanleg van eeD weg tusschen
de Duinstraat en de Prins-Willemstraat door
het zoogenaamde Bauschz'nburg. Tegelykertyd
ia voor dat doel een som van f 13,000 op
do nieuwe gemeentebegroting aangevraagd,
te dekken uit leening.
By hot 4de reg. inf. te Leiden is thans
weder een reserve onderofficier voor den tyd
van 5 weken onder de wapenen gekomen, om
zich te bekwamen voor het vaandrigs-examen.
De 2de luit. kwartiermeester G. F. Sloot,
van het 4<Jo reg. inf. te Leiden, die tydelyk
gedetacheerd was te 's-Gravenhage aan het
bureau van inwendige administratie, keeitop
15 November naar zyn corps terug.
Ds. A. L. Ruys, te Strooskerke, zal 5
December intrede doen by de Geref. Gemeente
te Ooltgenspl.i3t, na bevestigd te zyn door
ds, R. J. W. Rudolph, te Leidon.
Do Tweede Kamer der Staten-Generaal
hervatte gisternamiddag te 3 uren hare werk
zaamheden.
Onder de ingekomen stukken behoorden de
reeds rondgedeelde wetsontwerpen en dia tot
vaststelling van de begrooting van Curasao
voor 1898 en tot regeling der vergelding van
tydelyke diensten met pensioen.
De geloofsbrieven van den heer Kool voor
Enkhuizen werden commissoriaal gemaakt. Tot
toelating werd besloten. De heer Kool nam,
na de belofteD te hebben afgelegd, zitting.
Er zyn twee nadere adressen, waaronder
een van Cnosse, ingekomen ter zake van de
verkiezing te Snoek. Zy zullen, na onderzoek
door de commissie, ter griffie worden gelogd
ter inzage van de leden.
De dagorde voor het afdeelingsondorzoek
van heden is vastgesteld zooals reeds werd
gemeld en voor de openbare vergadering van
Donderdag zyn aan de orde gesteld het nader
verslag over de geloofsbrieven van den heer
Van Gilse, de interpellatie van den heer v. d.
Velde over dtn toestand der openbare wateren
te Delft en eenige conclusiën van verslager
over regeeringsbescbeiden.
10)
Zy verzamelde al haar krachten en snelde
over de weide weg. Zonder om te zien liep
zy don berg af, tot zy den straatweg be
reikte. Haar borst hygde, maar zonder op te
houden vervolgde zy haar weg. Wie haar
zag, moest donkeD, dat zfi vluchtte. In de
stad eerst matigde zy een weinig haar schreden.
In haar woning aangekomeD, ylde zy
dadelyk naar haar kamer en sloot de deur
achter zich toe. De -hevige tranenvloed, die
haar overviel, bracht slechts uitputting, maar
geen verlichtiug teweeg.
Toen baar moeder thuiskwam en aan de
deur luisterde, hoorde zy haar dochter zacht
SDikken. Zy wilde naar haar toe gaan, doch
ke i de deur nht openen. Zy klopte, maar
kreeg geen antwoord.
Werner wachtte in het paviljoen. Elise
verzocht hem voor heden afscheid te nemen.
Emma scheen zeer ontsteld te zyuzy, Elise,
zou toch gean rust hebben dan ia do onmid
dellijke nabyheid van haar kind. Het was ook
heter, meende zy, dat Emma eerst van haar
vernam, wat er voorgevallen was, of althans
da noodigste omstandigheden.
„Ik vree?," voegde zy er by, „dat zy te
vroeg heeft ontdekt, wat haar eerst na be-
hoorlyke voorbereiding onthuld had moeten
worden." Hy kon niet begrypen, welke vrees
men daarby kon koesteren. Men behoefde
immers slechts één woord te spreken I Hy
zou het liefst met Elise in een bootje hebben
willen stappen, om met haar op bet meer
te gaan roeien. Met haar alleen in den stillen
maneschyn op het water I Dat had hy maar
aldoor overdacht op zyn wandeling langs den
oever en misschien ook wel tegenover haar
uitgesproken. Nu moest hy zich al dadelyk
op den eersten dag van zyn jong levensgeluk
een afwyzlng laten welgevallen. „Ik heb
plichten," zeide zy, toen hy aarzelde; „als ik
u zal toebehooren, moet ge ze mee over
nemen."
„Ik wil immers ook een liefhebbend vader
voor baar wezen?" hernam hy. „Maar waarom
kan zy niet blyde zyn met de blyden? Zeg
haar
„Goeden nacht, liefste, en kom morgen
vro3g! Ik hoop, dat dan alles in orde.is."
„Wat zou dan niet in orde,Jannen zyn?"
„Ga maar! Ge begrypt het ,toch niet."
Zy vergezelde hom door den tuin, drukte
zyn hand en riep hem nog van de trap af
een laatst vaarwel na.
Elise bracht een zeer onruetigen nacht door.
Zy had weder en nog eens aan Emma's deur
geklopttevergeefs. Ze werd niet geopend.
Zy gaf het nu op, haar dochter dezen avond
nog te spreken, maar zy besloot wakker te
blyven, als by een zieke. Stceils luisterde zy
van tyd tot tyd weer aan de deur, met het
oor aan het sleutelgat. Lang nog list het
zachte snikken zich hooren. Toen werd het
stil daarbinnen. Maar tegen den morgen, mis
schien na een korten slaap, werd het klagend
geluid duidelyk hoorbaar. De beangste moeder
meende nu niet langer te mogen talmen. Zy
verlangde binnengelaten te worden. Totn ook
daarop geen antwoord volgde, dreigde zy de
deur te doen opensteken. Nu vtrnam zy
slepende schredende sleutel werd omge
draaid. Toen zy bmnentrad, wendde Emma
zich met een lichten kreet af, wierp zich
weder op het bed en drukte haar geziebt in
de kussens. De bezorgde moeder ging tot haar,
zette zich op den kant der legerstede en
raakte zacht Emma's schouder aan. „Wat is
er met je gebeurd, kiud?" vroeg zy.
Het schreien weid heviger.
„Zeg my alles, myn kind, wat je in zulk
een ongewone gemoedsbeweging heeft ge
bracht,... het zal je dan zeker lichter om
het, hart worden."
Emma volhardde in haar zwygon.
„Stoft ge geen vertrouwen ia my, ow
moeder?"
„Hebrrik daftuog een moeder?'* kwam er
eindolyk snikkend uit, met een smartelijke
uitdrukking in de stem.
„Waarom twyfelt ge daaraan?"
Wederom bleef het antwoord uit.
„Als ge u verkeerd behandeld waant, kind,
is het dan niet beter je hart te openen dan
je zoo onverstanaig aan het verdriet over te
geven? Waarover voelt go u bezwaard?"
„Ach! men kan zich er volstrekt niet
in denkeD, laat staan nog verder denken."
Elise trachtte haar op te beuren. „Zie mg
aan!" zeide zij. „Ben ik niet altyd een goede
en trouwe moeder voor je geweest Kunt ge
dat nu zoo ineens vergeten zyn?"
Emma hield baar handen vóór de oogen
gedrukt; tusschen de fijne vingertjes vloeiden
de tranen door. „Ik kan u niet aanzien,"
riep zy, „ik zie altyd iemand naast u
Zy schudde zicb, als rilde ze van koorts.
Niet zonder tegenstreven liet zy haar hoofdje
tegen de moederlyke borst rusten.
„Ik vermoedde het ware," nam de moeder
na con korte stilte weder het woord. „Het
heeft je gisteren doen schrikken my en den
schilder Wernerzoo na verbonden te
zien. Ik bon aan myn dochter een verklaring
schuldig. Eigenlijk moest die niet meer noodig
zyn. Weinig minuten vóór uw binnentreden
hadden wy een overeenkomst gesloten
wy haddon ons verloofd."
„Enwat moet daarvan worden?"
„Ge vraagt zonderling, kind."
„Ik vraag slechts, opdat ge zietdat
hetheelemaal onmogeiyk is."
„Wat zou onmogeiyk zyn?"
„Moedert En myn vader?"
„Werner zal je beminnen als een tweede
vader."
Emma maakte zich met een hartstochtelyke
beweging los en richtte zich op. „Maar ik
w i 1 geen tweeden vader hebben," riep zy
uit, „ik kan geen tweeden vader hebben
hy zal mij niet beminnen, want ik
ik ik haat hem
„Ge zult or kalm on verstandiger over
leeren denken."
„Nooit, nooit, nooit! Moeder.... als dat
gebeurtik hoop, dat ik het niet mag
beleven. Maar als ik niet spoedig sterf, ik
zou van u moeten scheiden en hem ergens
in den vreemde afwachten. „Ikik zou
u niet meer als myn moeder kunnen eeren
en liefhebben."
Mevrouw Van Maren zag somber vóór
zich neer.
„Dat zyn zeer onverstandige uitdrukkingen,
myn kind," zeide zy. „Met verdriet bomerk
ik, dat ge uw gevoel overspant en u daardoor
de verzoening met een gebeurtenis verzwaart,
die u voorzeker in oen vriendelyker licht
verscliynen zou, als geniet alleen aan
uzelf geliefdot te denkon. Het geluk uwer
moeder
„Denk ik aan myzelve?" viel het meisje
snikkend in de rede. „Neen, neen, neen! Aan
myn vader denk ikaan myn vader! En
aan dien moest ook gy denken, moeder! Uw
geluk! Kunt gy gelukkig zyn, als gy de
plaats, die hy in uw hart bekleedt, aan een
anderen man afstaat? Kunt gy gelukkig zyn,
als gy zyn aandenken niet trouw bewaart?
Weet gy dan niet, dat de dood de menschen
niet scheidt, dat hy in den Hemel leeft en
u in liefde verbeidt? Moeder, moeder!"
Elise glimlachte. „Hy is daarboveD, myn
liöf, vroom kind. Vreugde en leed der aarde
bekommeron hem niet meer."
Emma schudde afwerend met het hoofd.
„Kunt ge hem in u laten sterveD, mama?"
Zy wierp zich onstuimig aan de borst barer
moeder en hield baar krampachtig met haar
armen omvat, als kon zy zóó haar vlucht
verhinderen. Mevrouw Van Maren beant
woordde haar liefkoozingeD, maar niet op
dezelfde hartstochtelyke wyze; zy wilde
slechts kalmeeren, geruststellen.
(Wordt vervolgd.)