"Woensdag 3 November. jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van <Zon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 2 November. Feuilleton. ALLERZIELEN No. 11562. Ao. 1897 LEIDSCH BA&BLAD. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 8 maanden." 1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommere0.05. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J. - Grooterd letters naar plaatsruimte. Voor bet incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. Den 14den November a. s. zal het 40 jaren geleden zjjD, dat dr. W. F. R. Suringar benoemd werd tot buitengewoon hoogleeraar in de faculteit der wis en natuurkunde (botanie) aan de univers teit alhier. Sedert den 15den Mei 1862 is hij gewoon hoogleeraar. Aan het postkantoor Leiden en de daar onder ressorteerende hulpkantoren werd ge durende de maand. Oct.. ingelegd f 36,358.30, terugbetaald 30,403:725. Het laatste door dat kantoor uitgegeven boekje draagt het nummer 14,242. Ain het postkantoor Warmond werd gedurende de maand Oct. ingelegd f 6903 92, ▼erdeeld over 141 inlagen, on terugbetaald 2352 75, verdeeld over'38 terugbetalingen. Het laatste door dat kantoor uitgegeven boekje draagt hef nummer'751. De gemeenteraad van Voorburg heeft aan B. en Waf. een blanco-krediet verleend in ziko bet nemen van maatregelen om dó heorschende ziekte (typhus) zooveel mogelijk te localiseeren en uitbreiding tegen te gaan. Besloten werdtol aankoop van een diapbragma pomp tot het ledigen van beer pulten. Te Voorburg kwamen tot heden 17 gevallen van typhus voor, terwijl er nog 6 gevallen verdacht waren. Gisteren vierde de heer J. P. H. Hof stede, directeur vau hot Rgkspost- en tele graafkantoor te Scheveningen, zyn 25-jarig dienstfee3t. In den ochtend werd de jubilaris in het net versierde vertrek, vpor de bestellers be stemd, ontvangen en werden hem namens de ambtenaren aan het postkantoor,, door den heer Uittenboogaard, onder een. zeer hartelijke toespraak aangeboden twee heliographieen in lijsten, allegorisch voorstellende de eene de Post en de andere de iS-Lgraphia. Nannns de beambten werd den heer Hof stede vervolgens, by monio van den vasten knecht Broekhuyzen, vereerd de beeltenis van den jubilaris, in crayon uitgevoerd, welk pnrtret tusschen siergroen was gehangen, terwijl daaronder de zetel was .geplaatst, waarop de heer Hofstede tijdens zijne buldigiog plaats nam Met eenige hartelukj woorden bedankte de jubilaris voor deze blijken van sympathie. Te halftwee 's middags vervoegde zich ten huize van den heer Hofstede eene commissie uit do reederij en werd hem als geschenk aangeboden een mahoniehouten cilinder-bureau, benevens een penduls met twee coupes van ■agebootst Sèvres-porselein. Uit de opdracht blijkt, dat tot dit stoffelijk bewijs van belang stelling hebben bijgedragen de reeders, hande laren, v. klieden on n:ringdoenden te Scheve- pingen als erkenning van nauwgezette plichts betrachting, beloonde bereidwilligheid en mede werking tol verbeteringen ia den dienst. In den loop. van den dag ontving de heer Hofstede veelzijdige blijken van instemming, zich vooral uitende in de toezending van prachtige bloemstukken, terwijl de kunst- schil ier, de heer Taco Mesdag, een doek zond, voorstellende een gezicht op de Drentsche heide, ter waardeering o. a. van de dien heer bewezen diensten bij de vervulling van zijn taak als commissaris-generaal voor de afdeeling der Nederlandsche schilders ter Brusselsche tentoonstelling. De Ópper-Ceremoniemeester maakt be kend, dat het Hof, ingevolge de bevelen van Hare Majesteit de Koningin-Regentes, op Dinsdag, den 2den dezer, den lichten rouw zal aannemen voor den tijd van drie dagen, wegens het overlijden van Hare Hoogheid Mevrouw de Hertogin van Saksen-Altenburg. Van het leger hier te lande zyn voor 3 jaar gedetacheerd by de hoogere krijgsschool te 's Gravenhage ter bijwoning van den cursus voor algemeene krijgskundige studiën: de lste luit. jhr. J. H. Ram en K. E. M. Vogel, van het reg. gren. en jagers; D. M. A. Quack, van het 2Je reg. inf., L. F. T. Vogel, van hot 4de reg. inf.L. W. J. K. Thomson, van het 3Je reg. inf.; D. A. Van der Wedden, van het 8ste reg inf.; J. Van Riukhuyzen, van het 3de reg. huzaren, alsmede P. T. Nepveu, P. Huizer en J. C. A. Jansen, allen van de vesting artillerie. Door het kiescollege der Ned.-Hervormde Kerk te Amsterdam werd gisteravond in de vacature-B. J. Adrhni beroepen ds. G. J. Lammerink, te Scbevtningen. De heer Willem Royaards zal Dinsdag 9 November voor het eerst in den Grooten Schouwburg te Rotterdam by de Vereenigde Rotterdamsche Tooneelisten optreden, en wel als Frans Moor in Schillers „Roovers." In de gisteren onder voorzitterschap van mr. J. M. Stipriaan Luïscius gehouden alge meene vergaderiog van medewerkers van het bureau van cossultatie in strafzaken te 's-Gravenhage, werden de aftredende bestuurs leden, mrs. J. M. Van Stipriaan Luïscius, J. J. Barnet Lyon en H. De Ranitz, met nage noeg algemeene stemmen herkozen. Uit het voorgelezen jaarverslag blijkt o a., dat het aantal medewerkers van het bureau thans uit 64 leden bestaat. De voorzitter deelde mee, dat eene ver- eeniglng, in den geest als „Pro Juventute" te Amsterdam, in wording was, waarop de heer Jellinghaus het bureau voor z\jne bemoeiing in deze dank bracht. De heer J. Limburg vertolkte ten elotte namens do medewerkers z\)n dank aan het bureau voor de wijze, waarop het zich bij voortduring van zijn taak kwijt, welke dank door den voorzitter op de medewerkers werd teruggebracht. Bedankt is voor het beroep naar de Ned.-Herv. Gem. te Utrecht door ds. G. J. A. Jonker, te Haarlem. Heden zou in da kapel aan den Ouden Scheveniogschen Weg te 's Gravenhage door het houden van eene buitengewone godsdienst oefening de toonsbestyging van den tegen- woordigen keizer Nicolaas II worden herdacht. De Insp cteur van het wapen der genie, generaal majoor Gysberti Hodenpijl, maakte gisteren em inspectiereis naar Utrecht. Bij Kon besluit is de kleeding bij de Koninklijke Militaire Academie en by de Cadettenschool in overeïnstemming gebracht met de nieuwe uniform, voor de infanterie vastgesteld. De kepi zal door de officieren worden ge dragen volgens het voor het wapen der infan terie vastgestelde model, doch met een pluim van zwarte afhangende haneveeren, en door de subalternen als voor de officieren der infanterie is vastgesteld, doch het galon van Oranjezyde. In de groote tenue een stiande pluim van zwart paardenhaar, omvlochten met Oranjezyde. Het personeel beneden den rang van officier, by do Koninklyk6 Militaire Academie en by de Cadettenschool, dat niet gerechtigd is tot het dragen van de voor. die inrichtingen vast gestelde kleeding, zal voor zooveel het tot het wapen der infanterie behoort, op de rooie en op de donkerblauwe scbouderbe dekkingen een granaat dragen. De Nederlandsche gezant te Berlyn, jhr. Van Tets van Goudriaan, in Dsn Haag met verlof aanwezig, is gisterochtend naar zyn post teruggekeerd. De Britsche g6zant by ons hof, de heer Howard, is gisterochtend naar Duitschland vertrokken. Hy wordt na een zestal weken op zyn post terugverwacht. Zondag morgen woonde H. M Koningin Wjlbelmina met gevolg de godsdienstoefening by in de Herv. kerk te Apeldoorn, onder geboor van ds. Van Kreveleö, vau Beek bergen, die tot tekst gekozen had E^echiël 37: 114. De gezongen liederen waren: Ps. 73: 13 en 12, Ps. 42: 1, Gez. 191: 4 en 6 en Ps. 119: 88. Zondag vergaderde te Amsterdam, onder voorzitterschap van den beer A. O Wertheim, de commissie voor de oprichting van eèn Cen traal Krankzinnigengesticht voor Israëlieten. De verschillende sub commissiën -hebben zich geconstitueerd. De technische commissie zal thans met den meesten 6poed de plannen voor het gesticht uitwerken. Uit vele plaatsen van ons land zyn by de commissie reeds aanbiedingen van terrein, om daarop het gesticht te bouwen, ingekomen. Prinses Elisabeth van Waldeck-Pyrmont, die sedert Zaterdag morgen op het paUishet Loo vertoefde, is gistermorgen per trein 10.4 naar Arolsen vertrokken. H.H. M M- de Koninginnen, benevens gevolg, bestaande uit de dames freule Rengers, gravin Van Limburg Stirum en do heeren jhr. Pabst van Bingerden en jhr. Van Tets, benevens de burgemeester van Apeldoorn, waren tot uitgeleide aan het station aanwezig. De he^r H. Van Eek, directeur van het telegraafkantoor te Amsterdam, i3 voornemens tegen 1 Mei 1898 zijn pensioen aan te vragen. De eerste s.rie van de 3'/2-pCts. pro vinciale geldleeLing voor Zuid-Holland ter bestryding der kosten van verbetering van den waterweg tusschen den IJsel by Gouda en de ringvaart van den Haarlemmermeer- polder en het renteloos voorschot ten behoeve van een stoomtramweg van Rotterdam naar Zuid-Beierland, bleek gisteren ruim driemaal volteekend te zyn. Er worden nl. 300 aan- deelen van ƒ1000 gevraagd en er is voor 989 aandeelen ingeschreven. De toewyzing heeft plaats gehad tegen 101 procent. Zondagavond is het gebouw, waaria de Rem. Vereeniging te Dordrecht voorloopig godsdienstoefening zal houden, ingewyd. Het lokaal was overvol. Tegenwoordig waren o. a. professor Tiele en een ander lid van de Commissie tot de Zaken der B. B., ds. De Ridder; ds. Tydeman als lid van het college van curatoren van het seminarie; ds. Picard, predikant der Waalsche gemeente te Amster dam, en dr. P. Steen, emeritus-predikant van de Ned. Herv. gemeente aldaar. De voorganger, dr. Groenewegen, uit Rotter dam, bracht de stichting der Remonstrantsche Vereeniging in verband met den Protestanten- dag en sprak daarby over de woorden van Luther „Hier sta ik, enz.." De collecte werd in plaats van tydens nü de godsdienstoefening gehouden; gecollec teerd werd o. m. een .bankbiljet van 100. een van 25.en een muntbiljet van f 10. De Vereoniging telt nu reeds ruim 200 leden. Het stoomschip „OraDje-Nassau" vertrok 1 Nov van Amsterdam naar Suriname; de „Spaarndam" arriveerde 31 Oct. van Rotterdam te Kieuw-York; de „Van der Lyn", van Newcastle naar Batavia, passeerde 30 Oct. Dover; de „Obdam", van Nieuw-York naar Rotterdam, passeerde 1 Nov. Prawlepoint; ie „Ardjoeno" arriveerde 1 Nov. van Bat via te Rotterdam. Bodegraven: De eerste spreekbeurt voor de afdeeling Bodegraven van „Patrimonium" werd vervuld door don heer J. Van Andel, hoofd der Cbr. school alhier. Het onderwerp was: persooniyke dienstplicht. Voor een aandechcig toeluisterend publiek ontwikkelde spreker de stelling, dat het een dringende eisch des tyds was, dat persooniyke dienstplicht zo* spoedig doeniyk ingëvoerd werd, cis een eer-t '.Uo om te geraken tot algemeenen diénstplicht. Noordwyk: GedureDde de maan 1 Octo ber werden aan het Rijkstelegraaf ka toor behandeld 525 telegrammen, en w 1 362, dij ontvangen, en 163, -iie verzonden werden. In den loop derzelfde m3:<nd werd in de Postspaarbank ingelegd een som van ƒ2033.15, en terugbetaald ƒ1021.09. Uit de „Staatscourant". Kon. besluiten. Een pensioen van 1478 ver leend aan II. C Berger, laatstelijk ontvanger der directe belastingen, invoerrechten en accijnzen. Museum MeermannoWe9treenianum. Dit museum (Prinsengracht No. 30, te 's-Gravenhage) zal ge durende November 1897 geopend zijn op den 4den en 18den. Op die dagen zijn toegangskaarten, zoo wel aan het museum zelf als aau ae Koninklijke Bibliotheek (Voorhout No. 34), te verkrijgen. De po9t voor Nederland9ch-Oost-Indie, welke Vrijdag 29 October jl. met den trein van 6 u. 7 min. 's avonds uit Amsterdam naar Antwerpen verzonden is (suppletoiro mail) heeft te Bazel de aansluiting op den trom naar Brindisi gemist. De daarin opgenomen stukkeu voor plaatsen op Sumatra, Riouw, Banka, Bilitou en de Zuid-Wester- Afdeeling van Borneo zullen nu per Britsche boot van 7 November e. k. uit Brindisi worden overge bracht, die voor do overige plaatsen inNcderlandsch- Iodië mot hot op 4 November e. k. van Marseille vertrekkende stoomschip „De Rotterdamsche Lloyd." Gebruikte Postzegels. In „De Avondpost" maakt de heer Louis M. Judels de volgende opmerking: Zoo;:ls iedereen weet, worden de duurste en de mooiste postzegels van Nederland en andere landen voor de postpakketten ge ruikt. Deze moeten op de daarbyzjjnde kaarten ge plakt worden, doch in handen van geadres seerden komen zü nooit terecht. Waarom niet en waar dan? Laat ons een Hollandsch zegel van 2.50 volgen. Gy koopt oen zegel van eon ryksdaalder. Dit plakt gy op de kaart. Deze gaat by het pakket. Dit wordt bezorgd, do kaart afgetee- kend en deze komt met zy'a postzegel terecht op het rykspostkantoor. Het zegeltje wordt er netjes afgehaald, en ziet, by do eercta publieke verkooplng in Nederland van Neder landsche rykspostzegels, uitgaande van het* Nederlandsche Ryk, brengt zoo'n zegeltje toch. nog een 80 a 90 cents op, altijd t>y 50 of 100 te gelyk. Wie beeft hot recht zeg-is in te houden, die feiteiyk hunne waar e hGhben verloren en reeds hun dienst hebben volbracht? Toch zeker niet het Rijk zelf, dat. zi /orspron- kelyk verkoopt, maar toch zeker wei de ge adresseerde? TWEEDE KAJIEEl. Aan het afdeelingsverslag der Justitie-be grooting voor 1898 is nog het vo'gende ontleend By de behandeling van de artikelen werd o. a. door do meeste leden instemming be tuigd met ue wederopheffing van de betrek king van den hoofdambtenaar speciaal voor den wetgovonden arbeid. Niemand zoozeer als dezo Minister is in de gelegenheid geweest ziel; omtrent deze zaak een juist oordeel te vorm an. Het' dankbeeld werd geopperd om het Franscho stelsel in te voeren van een vasten tecbter van instructie en om ambtenaren van hut Openbaar Ministeri9 tydelyk te detacheeren b(j andere rechteriyke colleges. In verschiller.de afdeelingen werd op ds verbetering aangedrongen van de financieels position van de griffiers en deurwaarders. Do klerken, werkzaam by de rechteriyka colleges, wilde men tot ryksambtenaren go. maakt zien. In de meeste afdeelingen kwam men terug op do wenscheiykheid van verbooging der traktementen der leden van het Militair Gerechtshof en van de auditeurs-militair. Opnieuw werd de wenschelykheid betoogd van herziening van de jacht- en visscherywet, in verband met een splitsing van de jacht en viaschery, en ook van oen wetsontwerp be treffende het jagen op en het schieten van waterwild in de territoriale wateren en inde buitenwateren dea'Ryks. Wederom werd een algemeene politiewet gevraagd, ten einde eon behooriyke samen werking te verkrijgen tusschen Ryks en go- meente-politie. Men achtte de bestaande strafmiddelen niet voldoende tot handhaving van do orde en 8) Zü leost het opschrift: „Hier rust in God mün innig geliefde, door een roeke- loose hand vermoorde vrouw." Zfj huivert: de kilheid, waarmede het monument de mis daad verkondigt zelfs de pholographie der vermoorde vrouw is in den steen aange bracht - werkt afatootend en aangrijpend tegelijkertijd. Ja, er is veel ellende in de wereld! Steeds donkerder wordt het rood op de wangen der weduwe on het wordt haar steeds benauwder om het hart. Zij moet nu op zy gaan, een lijkstoet pas seert haar. Vooraan gaat de aanspreker; hij draagt met zijn bediende de kist van een kind, dan volgt de vader met het kiefje, dat do oude vrouw zooeven gebracht heeft, de boide vrouwen met de kinderen sluiten den stort. Slil naderen zij de groeve, welke de beide lijken opnemen zal. Men zogt oen kort gebed, daarop worden de beide kisten na elkander r.oergelatc-n; daar zij in de nauwe groeve nist vanzelf de juiste plaats innemen, knielt de doodgraver neer ou brengt ze op hare plaats; daarop werpen allen drie handen vol aarde op de kleine kisten, en die plechtig beid is geëindigd. De weduwe kijkt de haar passeerende vrouwen aan. Nog altijd dezelfde stompe ongevoeligheid, geen afschuw meer gevoelend voor haar gevoelloosheid, maar het is haar, alsof een pynigende stekel haar in het hart diingt Is zfj niet ook eene aangrijpende illustratie tot de ellende op aarde? Hoe zwaar moet de strijd om het bestaan geslachten door op de lieden gedrukt hebben, eer zü zoo verhard werden in hun gomoed! Ja, er is veel ellende buiten de hare in de wereld 1 Een krachtig medelüden ontwaakt eensklaps In de borst der eenzame vrouw, een medelüden met allen, die leed dragen en niet weenen kunnen; het is haar, alsof het verdriet -der gansche wereld haar drukt, alsof zü neerzügen moet onder dezen last. Sedert maanden is zü dag aan dag in de avonduren naar het kerkhof gegaan en altüd met ge bogen hoofd, het hart vol angst. Had een vüandelük noodlot niet juist haar uitgezocht, om baar met meedoogenlooze slagen neer te werpen? "Was er een ongeluk grooter dan het hare? En waarom moest juist zü zoolüden? Had zü dan meer misdaan dan anderen? Deze gedachten hadden vergif in haar gemoed gedruppeld, drup voor drup, totdat er een hel ontstaan was, die met haar gloed het levens- merg der eenzame vrouw verteerde. En thans! Wat is er mot haar gebeurd? Wat bete:kent hot smartelüke woelen in haar borst? Wat is hef, dat baar gedwongen heeft de oogen op te slaan en te zien, dat andere menschen ook te dragen hebben als zü?Van bet oogenblik af, waarop de eerste machtige toon der klokken haar uit haar smartelüke overpeinzingen eensklaps opgeschrikt heoft, gevoelt zü deze zonderlinge onrust, dezen beklemmcnden angst. Zü sluit do vingers krampachtig om dan ruiker pap-orrozon, dien zü draagt, en spoedt zich naar haar graven, alsof baar van daar vrede en verlossing wenkt. Stil is het nu weer op bet kerkhof. Slechts weinige late bezoekeravbewegen zich nog tus schen de graven. Steunend zinkt de weduwe op het groene bankje, dat de milddadigheid van den doodgraver daar neergezet heeft voor de stille, bleeks vrouw, die alle avonden laat onbeweeglpk op den rand van een der graven gezeten heelt. Nu beeft haar lichaam, en de handen, die de witte rozen tusBcben het een voudige groen der kransen trachten te winden, trillen. Haar geheele leven is voor basr opge doemd en passeert haar geestesoog. Haar gelukkigo kindsheid in oen aanzien- lüke burgerhuishouding; baar eerzuchtige drang naar hooger; de toorn des vaders, de tranen der moeder; het schitterende, veel benüde leven eener groote tooneelspeeleter; eindelük het juichende geluk aan de züde van een schoonen, adellykon echtgenoot; de zaligheid der jonge moeder - dat was de weg naar het hoogste! Van toon af ging het omlaag omlaag! Zü had beur ouders aan haar beroep, het beroep aan baar echtgenoot opgeofferd, bü had voor haar ouders een beroep laten varen zoo stonden zü eenzaam, aan hun eigen kracht overgelaten, op de wereld. En toen kwam de nood. Zü had zich er al eens doorgeworsteld, toen zü tegen den wil der oudors bü het tooneel was gegaan hy had niet geleerd te dulden en te dragen, bü kendo geen ontberingen en lrü ging daaraan ten gronde. En toen nu op zekeren dag de doodsengel door haar huis vloog en op zün witte vleugelen hun lief kind mede wegnam, was zün laatste kracht goweken. Hü volgde zün lieveling, maar met een smart, die veel te groot waa dan dat zü baar kon beseffen. Aan de lükbaar van haar kind had zü ge- schreid en geklaagd als een wanhopige; als men haar echtgenoot wegdraagt, zün haar tranen opgedroogd. Met onheilspellend gloeien de blikken volgt zü zün kist, styf als een marmoren beeld staat zü aan zün groeve; dezelfde onbeweeglükheid legt zü aan den dag, als men haar stuk voor stuk van het verpande huisraad weghaaltmaar terwül baar mond atom en haar oog droog blüft, sluipt de verbittering in beur hart. En zü groeit aan tot een flikkerende vlam, die geloof en boop uit heur hart brandt in een tüd, dat zü zonder gevolg van den eenen winkel naar den anderen gaat, om werk te zoeken, dat haar in staat atelt te voorzien in de noodzakelükste levens behoeften. Zü heeft haren echtgenoot eens gezworen, dat zü de planken nooit weer be treden zou; maar ook zonder dezen eoi zou zü daartoe niet kunnen besluiten, want zfj haat haar vroeger beroep, dat haar dwingen zou te lachen en te schertsen, terwül heur hart bloedt. Wel denkt zü menigen keer aan beur ouders, maar zü is te trotscb, om als bedelares tot hen te komen, en troost! - dien zoekt zy niet bü hen, want er is voor haar geen troost. Zoo heeft zü gedacht tot het oogenblik, waarop het luiden der klokken op Allerzielen haar als uit een woesten droom opgeschrikt heeft. En toen dan hü het betreden van het kerkhof do versiering der vele graven haar deed zien, hoe arm en rü'k, hoog en laag, evenals zü om dierbare afgestorvenen treuren, toen ie zü tot het leven teruggekeerd. Hat ia als 't ware een openbaring voor haar goweest, dat zü met haar emart niet alleen staat op de wereld, niet gebannen is uit de rüen der gelukkigen. Allerzielen feest der ddoden! Een eigenaardig geheimzinnig ruischen gaat van u uit, maar hü alleen bespeurt het, wiena hart om heengegane geliefden weent. Nu eerst gevoelt zü den vollen omvaDg van haar kommer. O, hoe grenzenloos eenzaam is zü! Ie er dan werkeiyk geen troost voor haar, is er geen borst, waaraan zü haar wilde smart zou kunnen uitweenen?! „Moeder! Mosder!" snikt zü, en als zü den dierbaren naam verlangend roept, doemt het van verdriet gerimpelde gezicht der moeder voor haar uit de schemering op en heur oogen zyn verwütend treurig op haar kind gericht, dat het moederhart zoo wreed ge marteld heeft. Een bevende zucht glüdt over de lippen der jonge vrouw, angstig staart zü voor zich uit. Zü, die haar familie het geluk ontnomen heeft, waant zich gerechtigd het noodlot te haten, omdat het haar niet zachter bobandelf. Zü slaat de handen voor het go- zicht en blüft onbeweeglük, alsof het gewicht dezer erkenning haar verlamd heeft. (Slot volgt.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1897 | | pagina 1