's-GRAVENHAAGSCHE ALGEMEENE
ST00I-BBMW1IJ
Actieve Agenten en Agentessen gevraagd.
E. SMIT Jzn., Heerenveen,
J. L. CREYGHTON.
1893er Cotes Tabanac.
In de Koffiebaal
Advertentiebureau
G0EDEREN-CRED1ET.
feze fèouranl wordt dagelijks, met uitzondering
Van <Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PERSOVERZICHT.
ÏVIaatschappeiijk Kapitaal: Een Millioen Gulden.
De Maatschappij sluit verzekeringen tegen ongelukken van allerlei aard.
Opleidin
g Boekhandel.
KINDERMANS
„0£ POSTBODEN",
M. H. Van Waveren.
zuivere Preanger-Koffie,
Algemeen
VERHUISD 6786 7
naar Sforschweg No. 10:
W. VAN ERP,
HET BESTE ADBES
Alle soorten Goederen, als: Meubelen, Heeren- en Dames-Kleedingslukken,
Manufacturen, Huishoudelijke Artikelen, enz., enz.,
H. MENS, Haarlemmerstraat 53, Leiden.
11509
Donderdag 3 September.
A°. 1897
IDSCH
DAGBLA
ÏBIJ3 DEZEE COXTPAHTl
Voor LeideD per 3 ffiaar.dcn,
Franco por poet
Afeonderlgko Nommors
m-f 1.10.
1.40.
0.05.
TBIJS DER ADVERTERTTËN:
Tan 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J. Qrootero
letters naar plaatsruimte. Voor Jjpt in casseert» puiten de. stad
wordt f 0.05 berekend.
Tweede Blad.
Men weet, dat de burgemeester van Kloe-
tiogen pvoces-verbaal heeft laten opmakeu
tegen den predikant e:ner naburige ge
meente, die zich de moeite had getroost om
aldaar over te komen voor de inzegening
van oen h u w e 1 ij k, doch zich niet vol
doende overtuigd had, dat het sluiten van
het burgerlek huwelijk ten atadhulze
waB voorafgegaan. De predikant was er wel
by geweest, was zelfs getuige geweest bü de
huwelijksvoltrekking.
In het Haagsche Dagblad spreekt M. als
zijn meeniog uit, dat geen enkel niet-jurist
begrijpt, hoe hier sprake van eenig strafbaar
feit kan zijn, zelfs indien hy den tekst van
art. 449 van het Wetboek van Strafrecht er
met zorg op naleest. Deze luidt aldus: „De
bedienaar van den godsdienst, die, voordat
partijen hem hebben doen blaken, dat haar
huwelijk ten overstaan van den ambtenaar
van den Burgerlijken Stand is voltrokken, eenige
godsdienstige >lechtighGid daartoe betrekkelijk
verricht, wordt gestraft met geldboete van
ten hoog3te driehonderd gulden".
Volgens do jurisprudentie van den Hoogen
Daad loopt echter onze predikant alle kans
te worden veroordeeld. Sinds 1886, het jaar,
waarin het tegenwoordige Wetboek vau Straf
recht werd ingevoerd, zijn reeds meerdere
strafvervolgingen op touw gezet in verband
met het zooeven aangehaalde art. 449.
De schrijver herinnort aan het geval van
een predikant te Amsterdam, die in 1890
aldaar oen huwelijk inzegende, op vertoon
van een zoogenaamd trouwboekje, teü stad-
huize afgegeven in den gebruikeiyken vorm,
ODgoteekond, doch voorzien van het stads
wapen en houdende de namen van de jong
gehuwden aet vermelding van hun inschrij
ving in bet buwelijksregister. Deze zaak
kwam voor den kantonrechter, die aldus
redeneerde: do geestelijke moet zich doen
blijken, dat bet burgerlijk huwolijk ge
sloten is. Hoe blijkt van het sluiten van een
burgerlijk huwelijk overeenkomstig de voor
schriften der Wet? Niet anders, antwoordt
hot Burgerlijk Wetboek, dan door overlegging
van een door de bewaarders van de registers
van den Burgerlijken Stand onderteekend
uiltreksel uit die registers. De bedienaar van
den godsdienst moet deze overlegging der
halve vordereo.
In hooger beroop word de veroordeelde
predikant door de rechtbank te Amsterdam
ontslagen vau allo rechtsvervolging. Dit college
oordeelde, dat de Strafwet, die in het aange
haalde artikel spreekt van een „doen blijken"
van do burgerlijke huwelijksvoltrekking, deze
uitdrukking gebruikt in den gewonen gram-
maticalen zin en biertoe niet het speciale
bewijs, dat i o fore c i v i l i ge&ischt wordt,
verlangt.
Het Openbaar Ministerie voorzag zich in
cassatie en beweerde schending van art. 449.
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad,
mr. Patjjn, concludeerde tot verwerping van
de voorziening, doch de Hooge Raad bevestigde
by arrest van 3 Nov. 1890 (W. 6960) het
vonnis van den kantonrechter door het vonnis
der rechtbank te vernietigen-
De schrijver betoogt verder, dat men aan
een vervolging als die te Kloetinge niet een
zeker vexatoir karakter kan ontkennen.
De bepaling in onze wet sluit toch aan bij
de vorige bepalingen op dit gebied van den
Code Pónal. Volgens de bestaande toelichtingen
op dit Wetboek vond zij haar grond in de
vrees bij den wetgever, dat eenvoudige
menschen, Diet op de hoogte van de beteekenis
van den Burgerlijken Stand, het kerkelijk
huwelijk als voldoende zouden beschouwen
en in staat om burgerlijke banden te scheppen.
In alle gevallen, die ten onzent voorkwameD,
wa9 werkelijk het huwelijk burgerlijk voltrok
ken. Alleen bestaat »r tusschen de geleerden
een verschil op welke wijze het bewijs van
dit huwelijk alsdan geleverd moet worden en
daarbij zijn dan de predikanten, 'die toch niet
helpen kunnen, dat zij niet even knappe juris
ten z\jn als de leden van den Hoogen Raad,
het kind van de rekening en moeten boete
betalen.
Het gevaarlijke van deze vervolgingen be
staat, meent h\1, bovtndisn hierin, dat zij op
de eenvoudige justiciabclen den indruk maken
van ingegeven te zijn door een- zekere anti
pathie tegen de kerkelijke inzegening van dat
huwelijk.
„Toen mr. Smiit minister van justitie was,
werd een circulaire gericht tot de vertegen
woordigers van he» Openbaar Ministerie,
waarbij werd aangedrongen op bezadigdheid
eD gematigdheid bi) het instellen van straf
vervolgingen. Niet met algomeene instemming
werd deze circulaire ia den lando vernon.en,
en men mompelde alsof het een beleefdheid
was tegen dat „deukend gedeelte" der Datie
(zooals de vrienden elkaar noemen), die hun
suppfioriteit meestal door opruiing tegen het
Gozag en beleediging der gestoldo Machten,
bij het andere gedeelte ingang trachten te
doen vinden.
Wanneer nu ooit deze circulaire in goeden
zin kaü worden toegepast, do9t zich hier een
geschikt geval voor. Niet, dat ik mij voorstel,
dat den predikant uit Kloetinge een hoogere
boete dan aan zijn voorgangers zal worden
opgelegd, maar reeds hst storen van een ge
paste feestvreugde door een onbedacht ver-
baliseerenden Burgemeester en het instellen
van een vervolging tegen den geestelijke, die
slechs zjjn plicht en een liefdedienst vervulde,
is ten hoogste vexatoir".
In De Standaard lezen we naar aanleiding
van het onderwerp duur brood het vol
gende:
De „clericalen" zijn niet aan het bewind
en nauwelijks is de stembusuitspraak verno
men ten gunste van die nobele mannen, die
het brood, het volksvoedsel, niet duur wilden
maken, dia in het belang van den arbeider
dezen bezwoeren toch liberalen te kiezen, daar
dezen het brood niet duurder willen maken;
of daar komt menige huisvader tot de ervaring,
dat zijn stemmen op liberalen hem nu toch
niet geholpen heeft, want zie, de broodprijs
wordt belangrijk verhoogd.
Do liberale bladen zeggen daar nu natuur
lijk zoo weioig mogelijk van. Het roerende
medelijden met onze arbeidersbevolking, dat
hun in verkiezingsdagen de tranen over de
wangen deed biggelen, als ze maar dachten
aan de ellende van duur brood, is eensklaps
verdwenen. De heeren zijn waar. ze wezen
willen, en wat gaat hun nu de rest aanl
Da „clericale" bladen echter wjjzen er zeer
terecht op, dat het nu door de feiten wordt
uitgewezen, dat onder het alleen „vrijheid
ademende" liberalisme het brood ook gewel
dig in prtja verhoogd kan worden.
Zoo Hel Centrumdat de huidige stijging
merkwaardig noemt.
„Het is merkwaardig inderdaad, maar toch
van den anderen kaDt cok weer heel natuurlek.
Immers, nu blijkt, wat vóór de verkiezingen
herhaaldelijk is beweerd, nl. dat de leus der
liberalen een bedrieglijke leus was. De prijs
van het graan en do prijs van het brood zijn
volstrekt Diet uitsluitend gebonden aan de
regeling der tarieven. Die pi ijzen richten zich
naar allerlei bykomende omstandigheden, gelijk
de ervaring herhaaldelijk heeft bewezen. Door
den indruk te wekken, alsof de boterham
slechts duurder kon worden, wanneer esn
zeker recht op rogge en tarwe werd geheven,
hebben de liberalen e*n aantal kiezers het
cijfer laat zich moeilijk gissen op een
dwaalspoor gebracht. En het mag waarlijk
esn geluk voor hen heeten, dat de stijging
der graanprijzen eer&t thans komt. "Wat zou
er geworden zijn van hun „argument", indien
eenige maanden vroager nu bier dan daar de
broodprijs ware opg<?loopeD, zonder dat bescher
mende rechten den invoer verzwaarden?"
Het blad wijst dan op Frankrijk, waar de
oogst tegenviel, de prijs dus steeg en de
bevolking, die zonder mbrren de invoerrechten
droeg, thans mort. Ofschoon in Frankrijk een
invoerrecht van 7 pCr. geheven wordt, daalde
in de laatste jaren de graanprijs aanmerkelijk.
De bevolking klaagde toen natuurlek niet;
zij doet zich thans pas hooren. Ligt, vraagt
Het Centrum:
„Ligt in dit feit niet een waarschuwing
opgesloten? Is het geen aansporing te meer,
om op het gebied vau invoerrechten zich te
boeden voor alle dodrinarisme en apodic
tische uitspraken? Zoowtl do vryhandelaara
al§ protectionisten quand-móme mogen zich
de ontvangen les ten nutte maken en eoner-
zijd3 niet te groote voordeelen, anderzijds niet
te zware nadeelen van een inkomend recht
op graan of eenig ander handelsartikel ver
wachten. De ondervinding bewijst, dat er
factoren zijn, die heel wat krachtiger wer
ken dan zulk een inkomend recht, dat door
gaans niet eens toereikend is, om een ver
laging van den prijs tegen te houden. Van
verschillende kanten wordt thans m Frank
rijk de wensch geuit, dat men de barrière
aan de grenzen geheel of gedeeltelijk opheffe.
Maar ook 2elfs wanneer dit geschiedde, zou
de verlichting slechts gering zijn, vergeleken
by de verzwarlüg, welke de bedroevende
uitkomsten van d6n oogst en de manoeuvres
der speculanten opleggen."
Ook De Maasbode vestigt de aandacht op
de stijging van den broodprijs en wijst er
op, dat het protectionistische stelsel niet de
minste schuld heeft aan de verhooging van
den broodprijs.
Sterker nog, zegt het blad:
„Sterker nog: het valt gemakkelijk te be
wijzen, dat inkomende rechten volstrekt niet
duur brood met zich breDgen. Uit het „Bul
letin des halles et marchós" toch biykt, dat van
1866 tot 1885 de gemiddelde prijs van het
graan in Frankrijk 30 franken per centenaar
was. Er werd toen een invoerrecht van 3
franken op gelegd, dat later tot 5 en ten slotte
zelfs tot 7 franken verhoogd werd. En hoewel
de vrybandolaars luide uitkreten, dat het
eerste voedingsmiddel daardoor een voor het
volk onbereikbaren prijs zou krijgen, daalde
de markt geregeld, en was verleden jaar
graan voor 18 franken te koop: men kocht
te Londen nl. voor 11 franken per centenaar.
Nu i3 de prijsverhooging gekomen, en
luide schreeuwt men weer, dat het zoo niet
lang8r kan; men spreekt zelfs reeds van
volksopstootjes. Doch wat heeft feitelijk die
verhooging te beteekenen? Voor het oogen-
blik wordt in Frankrijk 28 franken (invoer
recht inbegrepen) voor bat graan gevraagd.
Welnu, dat is tien percent minder dan er
vroeger jaren lang voor betaald werd, zonder
dat iemand er over klaagde, en merk wei
zonder dat er een invoerrecht bostond.
Toenmaals betaalde men vyfiien ceDts en
leed de boer onder de vreemde concurrentie,
terwyi men nu veertien cents betaalt, en de
landbouwersstand in Frankryk bloeit."
Het blad zet dan verder den toestand in
Frankrijk uiteen, en vraagt waarom men in
Frankrijk, nu de prijzen zoo hoog zijn, dan
het invoerrecht niet afschaft, dan zou men
niet 28, maar 21 franken betalen. En op die
vraag antwoordt het blad:
„Aangenomen gods, dat men er niet tegen
opzag den landbouw, toch reeds zco door
den misoogst getroffen, met een voorraad
van 65 millioen hectolittr (80 min 15 mil'.ioen
voor zaad) te drukken, het zou niet baten.
Een der voornaamste leden van het Parijsche
comité voor den graan en meelbandel ver
zekerde aan een redacteur van de Gaulois,
die hem hierover spr k:
„Neen, schorsing van het invoerrecht zou
niet baton. Evenmin als de graanrechten de
dalifag van den prils hebben weerhouden,
zullen ze de rjjziog verminderen. Zoodra maar
het gerucht van de schorsing der invoerrecht' n
liep, verhoogde de New Yorker markt den
prijs met 2 franken, en by de bevestiging
van de tydiog zou de verhooging alras tot
7 franken gestegen zyn."
Mogen wy, zoo vervolgt het blad:
„Mogen wy zulk oon getuigenis aan de
Nederlandscho liberale pers voorhouden Zy
beweerde altyd, dat graanrechten in den zak
van den landeigenaar terecht komen. De ODder-
vin ing leert, dat afschaffing van die rechten
welke den landeigenaar slechts weinig, den
boer des te meer baten in den zak komt van
de groote kooplieden, de beursspeculanten."
Het blad acht voorts den toestand niet
zoo zeer zorgwekkend; er zyn nog middelen
genoeg om de Fransche arbeidersbevolking
des noodig te hulp te komen In ieaer geval
zal, meent De Maasbodede Fransche arbeider
van de verhooging veel minder ïyden dan de
Necierlandsche, want onder de laatsten zyn
3'/j maal meer bedeelden dan onder die van
het protectionistische Frankryk.
In De Sollicitantadvertentieblad voor het
onderwys, leest men in een Ingezonden stuk
o. m. het volgende:
In No. 41 van uw weekblad komen de
vragen voor, die op een mondeling examen
voor hoofdakte zyn gedaan. In't by zonder
trok de volgende vraag myn opmerkzaamheid.
„Als Da Costa nu geleefd had, wie(o) zou
hy dan by de jongste verkiezingen gekozen
hebben?"
Vermoedelijk is op hetzelfde examen ook
gevraagd wat Pestalozzi over de benoeming
van den heer Ketelaar zou gezegd hebben,
of Karei de Dikke zich met het couloirstelsel
zou hebben vereenigd, of Piet Hein zich by
de Christeiyk Hi-.torische party zou hebben
aangesloten, of Boufacius tevreden zou zyn
geweest met de samen&telliDg van het tegen
woordige Ministerie, en of Godfried do Bulte
naar ook geprotesteerd zou hebben tegen de
herstemmingen.
Ik weet, natuurlyk, niet of die vragen zyn
gedaan, maar ik vermoed het, [omdat ik zulke
dwaze vragen op éón en dezelfde lyn stelt
met die over Da Costa. Me dunkt, er is op
bovenstaande vraag slechts één antwoord.
Hadde Da Costa nu geleefd, dan zou by circa
honderd jaar zyn g3weest, een leeftyd, waar
op men zich begrypeiykerwyze niet meer be-
inofcit met al die verkiezingsdrukte.
Heeft evenwel de candidaat een ander ant
woord gegeven, dat den heer examinator be
vredigde, dan zal, naar ik hoop, de redactie
dezer courant hem wel in de gelegenheid
willen stellen dit in een der volgeDde nummers
mede te deelen. Wellicht geeft het aanleiding
tot een interessante gedachtenwisseling.
Onzerzyds, zegt De TijdkuDnen wy hieraan
nog toevoegen, dat de vraag in quaestie her
innert aan zeker rekenkunstig vraagstuk, waar
van de gegevens zyn de lengte, breedte en
diepte van het schip, alsmede de hoogte van
r' masten, ea de x is.de leeftyd van den
kapitein
Burgerlijke Stand.
SASSENBEIM. Gehuwd: A. G. baron Quarlos
de Quarlea en H. P. J. baronesse VaD Heemstra.
Geboren: Geertje Arina, v. J. P. Oudshoorn
en A Visaer.
VOORHOUT. Overlodon: J. Wubbe 21 j.
NOORDWIJK. Geboren: Arie, Z. v. A. Van
der Wiel en J. Van Koon. Cornelia Johannes,
Z. v. W B Van der Hain en A. Koeman. Cor
nelia Anoa en Alida Petronella, Da. v. F. Koeman
en A Wijnanda.
Gehuwd: Th. Van der Zalm 29 j. en M.
Bakker 25 j.
Overleden: Levenl. kind van C. Koster en
J. Duivenvoorde. Pieter, Z. v. L. Janszen en A.
W. P. Bostelink.
Maatschappij van Verzekering tegen de geldelijke gevolgen van
Ongelukken en Ziekten,
gevestigd te 's-Gt-ravenhage.
Kantoor: STATIONSPLEIN 7. 782 42
Reispolissen, Wielrijderspolissen en contraeten met HH. Aannemers.
Dc 33*aischappU betaalt voor alle standen dokters- en apothekers-
rckenSo^en, ook wanneer dokter en apotheker In gecnerlei relatie met
baai' staan.
De verzekerden deolen in de winst.
In een Boek- en Kunsthandel hier ter
stede, waar veel te leeren valt, kan een
longmensch ter opleiding geplaatpt wor
den. Eigenh. geschr. Brieven aan het Bureel
van dit Blad onder No. 6765. 7
hoopt do gewone jaarl(jksche tentoonstelling
van züoo bekende, opnieuw verbeterde en ver
fraaide Spaarkachcls te houden14 tot on
mot lï Sept. 6719 7
KCTTSGEBOIJW, Lelden.
Gloeikousjes, voorzien van
nevensstaand merk, sterk licht
gevend en duurzaam,
afgehaald
bezorgd /*0.50.
2de soort Kousjes afgeh. ƒ0.30.
Nieuw ingericht magazijn
achter den Winkel, speciaal voor
fijnere Petroleum-Hanglampen, §tan-
daardlampen en 6310 16
Gasornamenten.
LESDSCHE
6613 9
Goede, zuivere, roode BordeanxwIJn
(zacht en aangenaam van smaak)
f 28.- per 46 Flesschen,
ft.ÖO per 12 Flesschen.
PROEFFLEBCH ad 60 Cents.
J. A. G. PROOT ZOON,
WIJNHANDELAARS - HOFLEVERANCIERS.
Kantoor: Hoogl. Kerkgr. 43-15.
1053 13
brandt men dagelijks op Duitsche
wijze: 389 12
uitmuntende door geur en smaak,
Pr(|9 per 5 ons fo Cents.
VERKOUW STOKHÜYZEN.
NIEUWE RIJN 47.
i?nn
«ui
Mare No. 58,
plaatst Advcrientiën in alle Bin
nen- en Buitenlandsche Bladen, zond r
vvrhooging van prys. 4289 15
Slikte gchelmbnu^ln-.
Kapelmeester 4de Regt. Inf.
ran Voordrachten en Feestartikelen is
ongetwijfeld bü 6212 6
H. STUUR,
Mooigr. 4, bl| den Xlenweo Rijn.
worden op de meest voordcellgc conditiën en onder stipte geheimhouding, aan
solide personen op crcdlet aangeboden.
Zy, die hiervan gebruik wenschen te maken, gelieven hunne aanvragen te richten
onder lett. H NI aan het Advertentie-Bureau v. d. KUSJP. Den Klaag. 3295 20
Pianino's en Orgels ***££££?-*
.Alle Fabrikaten woVdX.lt^eoesen
Wegens aanschaffing der nieuwste werktuigen worden Reparatiën met de meeste
zorg en netheid uitgevoerd.
Stemmen, Huilen, Verhuren.
6787 20 U. MEK». Haarlemmerstraat 83. Lelden. J
