N°. 11494 Maandag 10 Augustus. A°. 1897 feze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van fon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nomrner bestaat uit DRIE Bladen. Leiden, 14 Augustus. F" euilleton. GILBERTS. LEIDSCH DAGBLAD. PELJS DEZEB CODKANT: Voor Leiden per 3 maanden. f 1.10. Franco per poet1.40. AlzonderUfko Nommers 0.0B. P&US DEB AJDVEBTENTIEN: Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel méér f 0.17J. S'Grootera letters naar plaatsruimte. - Voor het lncasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. Eerste Blad. De „Heraldisch Sphragistische tentoonstel ling" in de kunstzaal van het Stedelijk Museum alhier zal morgeD, Zondag, nog voor bet publiek ter bezichtiging biyven. Te vier uren wordt zij onherroepelijk gesloteD. Aanstaanden Maandag zal in „Zomer- zorg" weer een concert plaats hebben, thans echter niet door Zweden of ItalianeD, waar van wy den schrik zouden krijgen, maar door bekende landgenootc n zei ven, zoowel mevrouw A. Tyssen Bremorkamp als Tyssen zelf en o. a. onzen vroegeren stadgenoot Johan Schmier. Het zijn alferv- artisten van de Nederlandsche Opera, zoodat wy thans~weten wat ons te wachten staat. Men kan dus nu met een gerust gemoed naar dat Opera concert opgaan 1 De Engelsche mail, met berichten uit Indiö tot 15 Juli, wordt hedenavond alhier verwacht. Op de tentoonstelling te Tordrecht ia aan den beer H. Paul, te Leiden, in groep X'II (werktuigen en gereedschappen) de gou den medaille toegekend en een zilveren medaille aan den heer Th. J. P. Balfoort te Voorschoten in groep V, (bewerkte metalen en edelgesteenten). Tot directeur, tevens leeraar in het bouwkundig- en vakteekenen, enz. aan de avondschool voor ambachtslieden te Goudais door den gemeenteraad aldaar met 8 stemmen benoemd de heer B. E. Spyker, thans leeraar aan do school van bet Genootschap „M, S. G." H Lsiien (op den lieer J. "W. Willemsen te Alkmaar waren 5 stemmen uitgebracht.)' Voorts warden aan die avondschool benoemd tot ty itiyk leeraar in -bet hand- en recht- lljoig teekenen do heer^W. Fetter Jr, te Gouda; tot tydeiyk leeraar in het Neder- lindsch en de wiskunde de heer E. Van Dantzig, te Gouda; terwyi de heeren H. Van Steel en J. Slop, die in het vorige jaar eene tydelyko benoeming als leeraren aan gezegde sctacol hadden ontvangen, thans definitief werden aangesteld. Tot onderwyz9r aan de school met den Bybel te IJselmonde is benoemd de heer P. 0. D.n Burger, te Sassenheim. Tot onderwyzer aan de Christelijke school te Driebrugge (Lange Ruige Weide) is be noemd de heer C. Spoor, van Bodegraven, die deze benoeming heeft aangenomen. Tot gemeente-secretaris van Wormerveer is beroemd de heer D. A. J. G. L Eggink Dz., secretaris en ontvanger van Hof van Delft. De prins en prinses van Hohenzollern- Sigmaringcn en hunne kleinkinderen verlaten Maandag a. s. Scheveningen en keeren dan naar Duitscbland terug. Htt „Haagsche Dagblad" verneemt, dat de koniog van Siam den 6den September a. s. in 's-Gravenbage wordt verwacht. Hy vertrekt 25 Augustus a. s. uit Engeland naar Duitsch- land en komt van Beriyn rechtstreeks naar ons land. Het verbiyf in ons land zou slechts enkele dagen duren. Volgens een ander bericht zal de koning ▼an Siam 2 of 3 Sept. te Brussel aankomen. In de zitting van de Synode werd door den heer Reitsma rapport uitgebracht over het voorloopig aangenomen reglement op de benoeming, enz., strekkende tot evenredige vertegenwoordiging. Dit zal ter visie gelegd worden. Overeenkomstig het rapport werden vast gesteld de voorloopig aangenomon verande ringen in art. 66b reglement op de vacaturen betreffende de uitreiking van een getuigschrift van zedelijk gedrag aan candidaten en de voorloopig aangenomen wyziging van art. 21 regl. op het godsdienstonderwys betreffende de akte van toelating by sollicitatie van gods- dienstonderwyzers. Uit het door den heer Van Meurs uitge bracht rapport over de verslagen in tabel B van de schriftelyke kerkvisitatie bleek, dat in het vorig jaar een getal van 263,656 per sonen hadden gebruik gemaakt van bet gods dienstonderwys en 32,040 tot lidmaten waren aangenomen. Behandeld werd voorts bet rapport over de consideratiên der Prov. kerkbesturen en clas8icale vergaderingen omtrent de voorloopig aangenomen veranderingen in art. 38 regl. op bet godsdienstonderwys, luidende: „niemand worot aangenomen, zonder dat, zoo mogeiyk, duiJeiyk is gebleken, dat hy is gedoopt, of anders bereid is zich vóór of by de bevestiging te laten doopen." Overeenkomstig het gevoelen van de meerderheid der rapporteeren de com missie werd, met 10 tegen 9 stemmen, be sloten deze wyziging niet vast te stellen. Door prof. Gooszen werd rapport uitgebracht over het voorloopig aangenomen reglement op het beheer der kerkelyke goederen en fondsen. Over den inhoud werd door den president geheimhouding opgelegd. Do heer Jos. Quandt, predikant der Duitsch Evangelische gemeente ia Den Hasg, is be roepen tot Kaiserlich Deutscher Botschafts- Prediger te Rome. Volgens het „H. Dagblad" heeft ds. Quandt voor het beroep bedankt. Eduard Zeldenruat, die na zyn tweejarige reis doorZwitserland, Italië, Frankryk en Engeland gedurende welke hy alom een zoo schitterend succes behaalde thans te 's-Gravenhage vertoeft en er eenigen tyd rust zal nemen, denkt in'het najaar zyne buiten- landsche tournee te hervatten eo allereerst over Brussel (waar hy denkt op te treden) naar Parys te gaan. Vervolgens zal de pianist concerten geven in de Riviera en in Italiaansche steden om over Londen terug te keeren. Dat Zeldenruat in het najaar in Den Haag nog een „recital" goven zal, is nog niet zeker. Het gevolg by het bezoek van de Ko ninginnen aan Dordrecht op 18 Aug. a. s. zal uit de volgende leden der Hofhouding bestaan: De grootmeesteresse baronesse Van Har- denbroek; do Hofdames Jonkvrouw v. d. Poll, baronesse Rengers en gravin Van Limburg Stirum; adjudant-generaal jhr. Verspyckjden kamerheer en parfeic. secretaris jhr. D9 Ranitz; den kamerheer baron Taets van Amerongen; den lsten stalmeester baron Bentinck; den adjudant, ritmeester jhr. Van T6ts; den ordon- nanco officier lsto luitenant Loudon. Door den gemeenteraad van Amsterdam zyn benoemd: tot leeraar in de geschiedenis en aardrykskunde by het M. O. dr. J. J. Terwen, te Alkmaar; tot onderwijzeres aan eene O. L. school mejuffrouw S. C. J. M. Van der Reyden. Eervol ontslag op zyn verzoek werd ver leend aan dr. G. Ruge, -als gewoon hoogleeraar aan de gemeentelyke universiteit. Door den minister van oorlog is be paald, dat de ryks-telegraaf-ambtenaren, tevens opzichters by den vesting-telegraafdienst voor tyd van oorlog, die in het jaar 1895 als zoodanig zyn aangesteld, krachtens art. 7 van het Kon. besluit van 11 Mei 1891, dit jaar voor herhalingsoefeningen by bet corp3 genietroepen onder de wapsnen zullen worden geroepen. Uit het jaarverslag der vereenigiog „Eigen Hulp" over 1896 biykt, dat zy, met inbegrip van het algemeen district, 30 districton telde, te zamen met 10,358 leden, tegen 9778 einde 1895, zoodat het ledental met 780 toenam. 's-Gravenbage alleen telde 5089 leden. De bezittingen der vereeniging bedroegen op uit. Dec. 1896 de som van f 25,518.23. De tweede algemeene vergadering der vereeniging „Kunst toegepast op boekbanden" zal Maandag a. s. in de bovenzaal van het Haagsche Koffiehuis te Utrecht gehouden worden. Er moet o. a. eene bestuursverkiezing plaats hebben ter vervanging van de heeren J. A. Loebèr Jr., voorzitter, F. L. v. d. Bom Jr., 2 ie secretaris, en D. N. Verschoor, p nning- meester, die aan de beurt van aftrediDg zyn. Te Utrecht l»d do jaarvergadering van den Nederlandschen Post- en Telegraafbond plaats. De opkomst was niet zeer talrijk. In verband hiermede zal voor de volgende, in Juli 1898 te Arnhem te houden byeenkomst, meer propaganda gemaakt wórden. Na de openingsrede en de verslagen van secretaris en penningmeester had do verkiezing plaats van drie nieuwe leden in het bestuur, waartoe met byna algemeene stemmen werden verkozen de heeren Do Back, uit Amsterdam Lindhout, uit Kampen, en Kakebeen, uit "Waalwyk. Door den heer Kater, uit Apeldoorn, word daarop ingeleid het onderwerp: „Het Kon. Besluit van 30 Januari 1874 in verband met het Kon. Besluit van 21 Maart 1894." Naar aanleiding van deze rede werd be sloten, dat by de bevoegde autoriteiten pogingen zullen worden gedaan, dat de ambtenaren, die voldaan hebben aan het examen, bedoel 1 in art. 4 van bet eerstgemeld Koninklyk Besluit, zullen kunnen mededingen naar postkantoren van de zevende klasse. Oók ten opzichte van de reis- en verblyfkosten, welk onderworp door den heer Eggink, uit Amsterdam, werd ter tafel gebracht, zullen pogingen tot ver betering gedaan worden. Besloten werd voorts, van al het in deze vergadering behandelde een volledig verslag te doen toekomen aan de hoogere autoriteiten by het hoofdbestuur dor poateryen en tele- graphie, aan inspecteurs der posteryen en telegrapble, en voorts aan verscheidene direc teuren van kantoren. Na afloop der officiöele vergadering ver- eeDigden vele leden zich nog in het „Hotel des Pays-Bas", van waaruit telegraphische hulde betuigingen warden verzonden aan den direc teur-generaal en den tegenwoordigen minister van binnenlandscho zaken, den heer Goeman Borgesius, die in het belang van het corps veel goeds had verricht. Te Arnhem is op 82 jarigen leeftyd over leden ds. C. S. Adama van Scheltema, die zich vooral bekend heeft gemaakt door zijn strijd tegen het drankmisbruik en zyn pogingen tot verheffing van den volkszang. Een monument, getuigende van zyn groote liefde voor het volk, is te Amsterdam het „Koning Willemshuis", dat zooveel goeds heeft gesticht en nog sticht. Carel Steven Adama van Scheltema werd den 25sten Januari 1815 ia de residentie ge boren. Na voltooiing zyner studiën aan de hoogeschool te Leiden werd hy in 1839 pre dikant by de Herv. gemeente to Borselen; was daarna leeraar te Coiynsplaat en Hoorn, en eindeiyk in 1849 te Amsterdam, waar hy bleef, tot ia 1880 hem eervol emeritaat werd verleend, waarna hy zich te Arnhem metter woon vestigde. Do begrafenis zal Maandag 16 dezer om elf uren aldaar plaats hebben. Uit zeer vertrouwbare bron verneemt de „Arnh. Ct.", dat de Koningin-Regentes het voornemen heeft te kennen gegeveD, om met Koningin Wilhelraina eenige inrichtingen te Arnhem te bezoeken, zooals het Sint Elisa- .bctbsgesticht, het Burgerweeshuis, de Groote Kerk, enz. Voor dit bezoek zou een der dagen in 't laatst der maand, tusscben 24 en 28 Augustus, zyn bestemd. Hst blad richt tot het gemeentebestuur de vraag, of het thans niet op z(jn weg ligt, Hare Majesteiten uit te noodigen dit bezoek, al z->l het dan slechts één dag duren, tot een officiéél bezoek te willen maken. Hare Majes teiten waren reeds meermalen in Arnhem, maar telkens gold het, evenals nu, eenige inrichtingen en niet zoozeer Arnhem zilf. Een officiéél bezoek bleef nog achterwege, terwyi aan vele andere gemeenten die eer reeds te beurt viel. De luitenant ter zee der 2de klasse N. C. Beynen, geplaatst by 's Ryks werf te Amsterdam en t03gevoegd aan het hoofd van het vak van uitrusting aldaar, wordt met den 8sten September a. s. op non-activiteit gesteld en vervangen door don luitenant ter zee der 2de klasse A. C. W. baron Yan Haersolte van den Doorn, thans geplaatst aan boord van Hr. Ms. logementschip „Buffel". Aan het officiers-examen by do Militaire School te Haarlem wordt deelgenomen door 19 sergeanten-volontairs. Heden zal de com missie, waarvan generaal Borel voorzitter is, haar eind-vergadering houden, zoodat op den 16den d. a, v. de uitslag van het examen be kend zal zyn. De luitenant ter zee der 2de klasse A. D Muller, dienende aan boord van Hr. Ms. wachtschip te Hellevoetsluis, wordt met den 2l8ten Augustus a s. overgeplaatst aan toord van Hr. Ms. monitor „Krokoail". De offi.ieren van administratie der lste klasse D. G Krol van der Hoek en S. J. A. Deyll, respectievtiyk belast met de opleiding van adspiraDt-administrateurs aan bDord van Hr Ma. wachtscbip te "Willemsoord on gode- tacheerd in de directie der marino aldaar, worden met 1 September a. s. op non-activi teit gesteld. De Russische vlagofficier Jarinkzoff, die eenige dagen te 's Gravenbage in het „Hotel Paulez" vertoefde, is gisteren naar Vlis°ingen vertrokken, van waar hy zich, na een bezoek aan enkele instellingen, naar Londen begeeft. De te Scheveningen vertoevende directeur der Amsterdamsche Panopticum-Maatschappy, de hoer Martin Wolff, bestuurder van een aantal instellingen in de hoofdstad, verkeert, door een beroerte getroffen, in zorgwekkenden toestand. De vorst van Bulgarye heeft den Neder landschen gezant te Konstantinopel het groot kruis der orde van verdienste verleend, naar aanleiding van het handelstractaat, door Neder land met Bulgarye gesloten. Orelio zal dezen wir.ter te St.-Petersburg optreden en een tournee door Engeland en Amerika houden. (Vad.) Hét stoomschip „Agamemnon", vjn Amsterdam naar Java, arriveerde 12 Aug. te Port-Said; de „Cyclops", vrn Amsterdam naar Java, vertrok 12 Aug. van Liverpool; de „Herzog", van Oost-Afrika naar Rotterdam en Hamburg, vertrok 12 Aug. van Napels; de „König", van Hamburg en Amsterdam naar Oost-Afrika, arriveerde 11 Aug. te Lissabon; do „Prins Maunts", van Paramaribo naar Amsterdam, arriveerde 13 Aug. te Havre; de „Spaarndam", van Rotterdam naar Nieuw- York, passeerde 12 Aug. Prawlepoint; de „Telemachus" vertrok 13 Aug. van Amsterdam naar Liverpool en Java; de „Burgomeester Den Tex", van Amsterdam naar Batavia, passeerde 18 Aug. Kaap Roca. Aikemade: In deze gemeente zyn tegen 25 Augustus a. 8. in werkelyken dienst op geroepen, om in den wapenhandel te worden geoefend, de veriofgangers dezer gemeente van de lichting 1893: Petrus Witteman, Leonardus Johannes Schryvers, Johannes Wortman en Hubertus Hoogenboom, en van de lichting 1894: Jacobus Van Leeuwen, Cornelis Van Berkel, Petrus Deters en Jacobus Turk, allen van het 4de reg infanterie, gar nizoensplaats Leiden. Bodegraven: De Unie-collecte heeft in deze gemeente opgebracht f 189.25. Hillegom: Maandagavond tusschen 8 en 10 uren zal de Hillegomsche „Harmonie" onder leiding van den beer Schouten, uit Haar lem, een muziekuitvoering geven op den 28) IX. De abt De Brossard, tweede groot-vicaris, bevond zich in zyn studeervertrek in het aartsbisschoppeiyk paleis, bezig de proeven van een open brief na te zien, die aan de geestriyken van het diocees was gericht. Zonder aan te kloppen trad een jongere gees telyke by hem binnen, begaf zich met zachte schreden naar de schrijftafel, boog over zyn schouder heen en vroeg met zachte stem; „Zou het u gelegen komen, myakeer .de- abt, om een jong meisje te ontvangen, dat zonder audiëntiebrief gekomen is, om Zyn Eminentie te spreken?" „Een jong meisje.... alleen?" vroeg de geestelyke, zonder den blik van zyn arbeid op-^e heffen. „Neen, mijnheer de abt, zy wordt door een oude dienstbode begeleid en heeft een zeer fótsj nlyk voorkomen." „Ais zy Zyn Eminentie spreken wil, heeft zy niet met my te maken. Zeg haar, dat zy zich schrifteiyk moet „Zy beweeit, dat haar zaak zóó dringend is, dat die niet uitgesteld kan worden." „Goed, laat baar dan maar binnenkomen 1" Ds groot-vicaris schoof het drukwerk byeen en stond op. Hy was een mager man mat donkerbruin haar, hoog voorhoofd en verstan dige oogen, een imposante verschijning. Over de zwarte soutane droeg hy het met rood omzette manteltje, en zyn magerheid deed hem nog grooter schijnen dan hy werkeiyk was. Zyn slanke, fijne handen speelden met een klein kruisbeeld, dat om zyn hals hing. Met een ernstige uitdrukking op zyn gelaat, liop hy het vertrek op en neer, dat armoe dig gemeubileerd was met een schryftafel van zwart hout en drie met leder bekleede, vry versleten stoelen. Zyn voetstappen waren onhoorbaar op het verkleurde tapyt en alleen het tikken van de marmeren pendule brak de stilte in de kamer af. Geheimzinnig en zacht ging de deur open en door den jongen geestelyke begeleid, trad Gilberte Courcier binnen. Met een hoofdknikje werd de eerste weggezonden en het jonge meisje een stoel aanwyzend, bleef de vicaris, tegen den schoor steenmantel geleund, voor haar staan en beschouwde haar met deelneming, zondereen zweem van wereldsche nieuwsgierigheid. „Mejuffrouw," zeida hy met een by zonder welluidende, tot het hart dringende stem, „zooals men my gezegd heeft, verlangt gy Zyn Eminentie, den kardinaal-aartsbisschop, te sprekeD, maar ik moet u tot myn leed wezen opmerken, dat gy verzuimd hobt een audiëntie aan te vragen." „Dat is zoo, mynheer," gaf Gilberte ten antwoord, „ik wilde hem in myn leed om hulp vragenhet kwam my zoo natuurlyk voor, my tot hem als myn rechtmatigen trooster en leidsman te wenden en meet u om verscbooning vragen voor m(jn onwetend heid „Er is geen verontschuldiging noodig, myn kind," hernam de geestelyke vriendeiyk, „integendeel! "Wanneer Zyn Eminentie in het paleis aanwezig was, zou ik geen oogenblik aarzelen, u ook tegen den regel by hem te brengenhy zou my daarvoor erkenteiyk zyn, want hy is een trouwe herder en de bedroefden en bedrukten staan by hem bovenaan. Wilt gy niet morgen terugkomen, myn kind? Of wanneer gy niet gaarne zoo lang wilt wachten, zou dan een ander, die wol is waar minder wys, minder begenadigd, maar zeker niet minder welwillend en oprecht is, u de hulp en troost kunnen schenken, die gy by Zyn Eminentie wildot zoeken?" De woorden klonken zoo vriendeiyk en ernstig, dat Gilberte zich geheel bemoedigd gevoelde en dadeiyk besloot haar vertrouwen te schenken aan den man, die haar zoo vaderiyk toesprak. Haar echoono oogen smeekend naar hem opheffend, zeide. zy met zachte stem: „Wanneer gy zoo goed wilt zyn my aan te hooren, zoo wil ik u myn zaak laten beoordeelen." De geestelyke gaf door een buiging en knikken met het hoofd zyn tosstemming te kennen en vroeg een weinig verwonderd: „Wilt go dan een biecht afleggen?" „Een biecht? O neen, mynheer...." „Noem my „vader"", viel hy haar vrien- delyk in de rede. „Gaarne, vader! Niet om te biechten kom ik hier, maar om een rechtspraak; ik ben hier om myn geluk te bepleiten, en ach, het is zoo noodig, dat men my goed begrypt, om my rechtvaardig te kunnen beoordeelen. Myn toestand is zoo pynlyk, dat ik alleen niet tot een besluit komen kan en er byna aan twyfel of gy den moed zult hebben my dat voor te schryven." „Ik zal u naar myn beste weten antwoor den, en wanneer ik reden tot twyfeling mocht vinden, wil ik God vragen om my licht te schenken. Maar laten wy vooraf Hem samen bidden. Vouw uw handen en bid met my het „Onze Vader," myn kindl" Gilberte werd rood en haar oogen stonden dra vol tranen. „Ik heb nooit bidden geleerd," zeide zy treurig. „Hoe, myn kindl" riep de priester ontsteld en vol medelyden uit, „zyt gy dan geen christin?" „Ik ben niets dan een arme, beangstigde ziel, vader Duisternis omringt myn geest en in myn hart woont twyfel. Men heeft my niets gezegd, niets geleerd en daaruit spruit al myn ongeluk voort." „Gy schynt toch tot een gegoede familie te behooren; hoe komt het dan, dat men u buiten de Kerk heeft opgevoed?" „Myn vader haat de Kerk en beroemt er zich op die te bestryden maar, o Hemel," nep Gilberte vertwyfelend uit, „zult ge ray ni9t verafschuwen, nu ik u dit moet bekennen, en Diet weigeren my verder aan te hooren?" „Met des te meer vadoriyke liefde, myn kind, want ik acht er u te beklagenswaar diger om. Kom, stel uzelve gerust, breng uw gedachten tot kalmte! Wanneer het u te moeiiyk valt my zelve uw zaak voor te drageD, wilt ge dan dat ik u ondervragen zal?" „Ach ja, vader l Ondervraag my en ik zal u openhartig en naar waarheid antwoorden." Met zachte hand en eerbiedige omzichtig heid onderzocht de minzame geestelyke als in een opengeslagen boek het rein gemoed van dit jonge meisje. Gewillig stortte zy al haar leed in deze troostryke ziel uit en ont rolde blad voor blad haar zoo vrooiyk begon nen liefdesgeschiedenis, die nu op zoo treurige wyze dreigde te eindigen. Gilberto verborg hem niets, noch Henri's list en misleiding, waardoor hy haar genaderd was, noch haar eigen handelwyze tegenover haar vader. De namen van den heer Trésorier en die van den afgevaardigdo schonen weinig indruk op den groot-vicaris te maken. Hy hoorde ernstig en bedaard toe, deed nu en dan een vraag, welke de gebeurtenissen in hun waar licht voor stelden, en liet namen en personen ter zQde, alsof dezen iD z(jn oogen in 't geheel geen gewicht hadden. Toen Gilberte hem alles verteld had, bleef hy eenige oogenblikken in gepeins verzonken en scheen mot zichzelf te rade te gaan. Eindeiyk zeide hy: „Wanneer ik u goed begrepen heb, myn kind, dan komt gy my vragen, welke uw zedelyke rechten tegenover uw vader zjjn, alleen uw zedelyke, want wat uw wettigo- stoffeiyke rechten betreft, daarover mogen wy niet oordeelen. Welnu dan 1 Gods geboden zullen u daarop duideiyk en eenvoudig ant woorden: Eert uw vader en uwe moeder 1 Vóór alle dingen zyt ge uw vader gehoorzaamheid schuldig en al mocht er ook uw lovensgeluk mede gemoeid zyn, zoo i3 het toch uw plicht zya wil te eer en en er u aan te onderwerpen. {.WorcU vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1897 | | pagina 1