N°. 114-42.
"Woensdag 16 Juni.
A0. 1897
(gourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Uitslag stcimni&grn TwceJe Ramcr.
SF'eiiilleton.
PBIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per 3 maanden.f 1.10.
Franco per post1.40
Afzonderlyke Nommers 0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt 0.05 berekend.
Hedenavond tegen seven uren zullen zeer
■waarschijnlijk de eerste berichten komen
omtrent don uitslag van gehouden stemmin
gen in ons land.
Al naar gelang zy zullen aankomen, worden
de uitslagen op een daartoe voor ons Bureel
op de Doezastraat te plaatsen bord aangeplakt.
Door een bijzondere overeenkomst met het
bestuur van de Sócleteit „Amicitia"
en met het bestuur der Studentensocië
teit „Mi n erv a" op de Breestraat, sal ook
aldaar van af zeven uren op dezelfde wfjze
voor de leden de uitslag worden bekendge
maakt, waarop wy dus hunne aandacht uit
drukkelijk vestigen.
Bulletins kunnen niet telkens worden uit
gegeven. Mocht op den lateren avond een groot
getal telegrammen zijn ontvangen, dan zal
waarschijnlijk te tle» uren des avonds een
bulletin met al do tot dusverre bekende uit-
sl'gan worden gegevon of des morgens van
den volgendon dag.
Ten einde zoove3l mogelijk licht voor ons
Bureel te verspreiden, zullen wij onze ge
wone illuminatie ontsteken, zoodat aanteeke-
ningen als anlerzins gemakkelijk zullen
kunnen worden gemaakt.
Leiden, 15 Juni.
Gisteravond had in de Stadszaal alhier de
aangekondigde openbare vergadering plaats,
waaiin de heer A. E. Van Kempen, candi
dal der ai.ti-revolutionnairen en Roomsch-
Katholioken in dit district, voor de kiezers
optrad.
Ds. R. J. W. Rudolph, vice voorzitter van
„Nederland en Oranje", opende met een kort
gebed en een inleidend woord. Hy riep den
aanwezigen, waaronder ook het bestuur der
Roomscb Katholieke kiosroreeniging alhier,
alsmede eenige katholieke geestelyken, een
hartelijk welkom toe, bracht den heor Van
Kempen bij voorbaat dank voor aiensjbereid-
willigheid, om in het openbaar op te treden
«n deelde mede zeker tot veler teleurstel
ling dat er geen gelegenheid tot debat zou
zijn, en wel met het oog op den weinig be
schikbaren tijd en de hooge temp ratuur, die
in de zaal he rschte. De he r Van Kempen
en het bestuur van „Nedtrland en Oranje"
hadden overigens geen bezwaren tegen debat
Ten slotte gaf de inleider het woord aan den
sprek r voor dezen avond.
In een rode, die van het begin tot het
einde met aandacht werd gevolgd en vele
malon door applaus werd onderbroken, ver
dedigde spreker allereerst de b ginselon van
het anti-revolutionair staatsrecht, die hij als
de zijne btl el, om vervo'gens ïd den breede
stil te staan by de voornaamste vraagstukken
van het program der anti revolutionaire party.
Aan hot einde zyner rede bracht sprektr een
eeresaluut aan htfc Huis van Oranje, in het
byzonder aan den eersten vorst daaruit, en
wekte alle Christelijke kiezers op, naar de
stembus te gaan onder de leuze: „Met God
voor Nederland en Oranje!"
Ds. Rudolph sprak eveneens nog zulk een
opwekkend woord, hisrby wijzende op het
gewicht van den naderenden stembusstrijd,
waarna ds. J. Holster de vergadering, die
goed bezocht was de groote zaal was zoo
wel beneden als op de gaanderij stampvol
met dankgebed sloot.
Door den commandant der Kweekschool
voor Zeevaart is aanbesteed de levering van
de benoodigde aardappelen gedurende het
tydvak van 1 Juli tot en met 31 December
1897. Ingeschreven was door de heeren J.
Nieuwenhuizen 4 50; Th. J. B. Haan 3.92;
D. Dirks© 3.75; M. Boon ƒ3.67; alles per
100 K.G.
Het college van regenten over de rijks
werkinrichting voor vrouwen heeft aanbe
steed: de levering van roggebrood: Leidsche
broodfabriek ƒ0 0625 per kilogr.
De Kon. Ned. Grofsmederij alhier was
minste inschrijfster voor de levering van 101
stuks gegoten ijzeren straatkolken met roos
ters en 38 stuks gegoten ijzeren straat
ramen met luiken, ten dienste van het ge
meentebestuur te Leeuwarden, voor respect.
1110 en ƒ380.
Wederom had gistermiddag eene plech
tige openbare zitting van de rechtbank te
*8-Grave.'.hage plaats, ditmaal tot installatie
van een nieuwen substituut officier van justitie
bfj dat college, en wel ter vervulling der
vacaturo, ontstaan c'oordat mr. P. A Van
Buttirgha Wichers wegens gezondheidsrede
nen zich genoodzaakt heeft gezien eervol
ontslag uit zijn.» betrekking te vragen en
tot het ambteloos l-.ven ttrug te keeren, na
ongeve - 20 jaren lid van de rechterlijke
macht te zijn geweest, waarvan 7 jaren als
substituut-officier van justitie by de Haagsche
rechtbank en vóór dien tyd als ambtenaar
van het Openbaar Ministerie in het kanton
gerecht te Leiden.
Aan deze tragische omstandigheid - te
meer te betreuren, nu mr. Van Buttingha
"Wichers aanvankeiyk tot hoofd van een ander
parket was bevorderd en hot koninklijk be
sluit daartoe op zün verzoek wegens zyr.e
ongesteldheid moest worden ingetrokken
werd dan ook met leedwezen htrinnrrrf door
den president der rechtbank, mr. Weve; den
officier van jubtitie, mr. Van der Kemp; den
nieuwbenoemden subst. offic., jhr. mr. P. A. J.
Van den Brandeler; en den Deken der Orde
van Advocaten, mr. Vlielander Hein, die allen
by deze gel genbeid gebruikelijke toespraken
hielden. Zy allen uitten tevens den wensch,
dat het den heer Van Buttingha Wichers nog
moge gegeven worden weder in do magistra
tuur terug te keeron.
Mr. Weve bracht ook openlijk hulde aan
den substituut officier van justitie mr. Pleyte,
diesinde de ziekte van zyn ambtgenoot mr. Van
Buttingha Wichers met de meeste welwillend
heid ook diens function gedurende ongeveer
6 maanden heeft waargenomen, zonder dat
do goede gang van zaken daaronder leed,
niettegenstaande de zeer vele werkzaamheden.
By zyne gelukwonschen aan den nieuw
benoemden substituut-officier van justitie,
jhr. mr. Van den Brandeler, herinnerde de
voorzitter evenals de andere sprekers dat
de heer Van den Brandeler geen onbekende
was by deze rechtbank, daar hy vroeger aan
het parket van dit co'Lge werkzaam was,
waarna hy in 1883 tot ambtenaar van het
Openb. Ministerie werci benoemd, welke be
trekking by tot 1890 vervulde en toen ver
wisselde met die van substiruut officier van
justitie te Zutfen, nu laatstelyk door hem
bekleed.
Ned.-Herv. Kerk. Beroepen: te Den
Burg, op Tessel, ds. P. E. A. Schröder, te
Nleuw-Vennep (gem. Haarlemmermeer).
Mgr. Tarnassi, Pauseiyk Internuntius,
bracht gisteren een bezoek aan het gymnasium
te Katwfik.
Z. D. H. de bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaan le Den Helder den
weleerw. heer H. Moes; tot kapelaan tePur-
merend den weleerw. heer H. N. Bollinger
en tot kapelaan te Leidschendam den wel
eerw. heer J. J. Samwel, die kapelaan was
te Vlissingen.
De minister van financiën maakt bekend,
dat op 1 Juni 1897 aan de Nederlandsche
Bank in onderpand was gegeven een bedrag
van zee millioen gulden 6,000,000) in schat
kistbiljetten, waarop een voorschot was ver
strekt van vyfhonderd vier en zestig duizend
eenhonderd zes en twintig gulden 564.126),
en dat voorts op evengenoernden datum in
omloop was een bedrag van twee en twintig
millioen gulden (ƒ22,000,000) in schatkist
promessen.
De majoor W. G. L. F. Van Hoogen-
huyze, chof van den staf der 3de div. inf. te
Breda, wordt overgeplaatst in geiyke betrek
king naar de stelling van Amsterdam, ter
vervanging van den luit.-kol. van den gen.
staf H. P. Staal, die benoemd is tot directeur
der Hoogere Krijgsschool, terwyi de by den
generalen staf geplaatste majoor der cavalerie
F. N. Thiange belast wordt met de functie
van chef van den staf by de 3de divisie inf.
te Breda.
Den 3den Juli vertrekt uit Rotterdam
per s.a. „Bromo" naar Oost Indië een deta
chement aan vullingstro 3psn, sterk 53 militai
ren, onder bovel van oen lsten luit. der genie
F. C. Proper. Medegeleider is de 2de luit. der
cavalerie E. L. G. Marcus.
Gisteren werd door de Rotterdamsche
tramwegmaatschappy aanbesteed htt maken
van een aardebaan, het leveren van den bal
last, het leggen der sporen en wissels, be
nevens het inrichten van twee bruggen voor
tramverkeer, het bouwen van remism en
het maken van eemga verdere werken voor
de lyn Rotterdam Hoekschewaard. De vol
gende biljetten kwamen in Th. J. Wiegerink
en J Terwindt, te Ouder-Amstel, f272,000;
H Wlenboven, te Schiedam, 294,800; J. Yan
Noordenne en J. C. v. Vendeloo, te Utrecht en
Yelzen, 297,000, J. Van der Plas 303,000,
A. Van der Meyden Az. 305,000, beidon te
Hardingsveld, Th. Kleyn, te Dordrecht, en A.
Van der Straten, te Berg Ambacht, 347,600,
"W. Lammers, te H lder, 384,526.
De Vereeniging van de protestantsche
godsdienstonderwijzers in Nederland heeft te
Utrecht hare 43ste algemeeno vergadering
gehouden.
De rekening en verantwoording van den
penningmeester der Vereeniging en van het
Liefdefonds werden goedgekeurd. Htt bleek,
dat de penningmeester het in de laatste jaren
gewone bedrag van ƒ80 niet meer kon uit
keeren, maar dit tot 70 moest bepalen,
omdat bet getal weduwen vermeerderd en
dat der bydragen verminderd was. De ver
gadering besloot, na eenige bespreking met
de uitkeering van de gewone som voort te
gaan en daartoe iets van de hoofdsom af te
nemen.
Tot lid van het hoofdbestuur, in de plaats
van den heer H. Van Steendelaar, werd ge
kozen de heer Joh. Bouwman.
De 44ste vergad-ring zal te Rotterdam ge
houden worden.
In het taalcongres te Kaapstad is be
sloten prof. C. B. Spruyt, te Amsterdam, de
vertegenwoordiging op te dragen van de
kolonie op h-.t aanstaande letterkundig con
gres te Dordrecht. Tevens zullen twee Afri
kaners als vertegenwoordigers worden aange
wezen, terwyl ook pogingen gedaan worden
uit de Z. A. Republiek en den Vrystaat afge-
vaardigden te krygen.
De Indische correspondent van de
„N. R. C." seinde gisteren:
„De Borneo-expeditie van den beer Nieuwen-
huis kwam in welstand te Soerabaia aan."
De heer W. Robert, te Haarlem, houdt
zich bezig met de compositie van een cantate,
bestemd om op den Kroningadag aldaar te
worden uitgevoerd. De woorden zyn van den
heer F. Smit Kleine. {N. R. C.)
Te Apeldoorn is overleden, in den ouder
dom van ruim 73 jaren, de heer H. W. A.
Van Aken, laatsteiyk predikant by de Ned.-
Herv. gemeente te Njjega. Sedert hy zyn
emeritaat verkreeg, vóór ruim 6 jiar, woonde
hy to Apeldoorn en wist zich door humani
teit en groote welwillendheid vele vrienden
te maken. Zoo o. a. was het zyn grootste
genoegen aan jongens en meisjes, zonder
onderscheid van religie, les te geven in de
moderne, en aan enkele in de oude talen,
zoodat velen zyn nog onverwacht heengaan
diep betreuren.
Aan de fortmanoeuvros, die van 20 tot
26 Augustus in de Nieuwe Holl. "Waterlinie
zullen plaats hebben, zal worden deelgeno
men door detachementen van de vesting
bataljons van het reg. grenadiers en jagers,
bet 4de en 6de reg. infanterie, de 7de en
88te comp. van het 1ste reg. vesting-artill.,
de 5de compagnieën genietroepen en do bat-
teryen van het 1ste reg. veld-artilLrie.
Van het remonte-depot te Milligen zijn
weder 93 paarden by de verschillende corp
sen van de bereden artillerie ingedeeld.
Onze gezant te Londen, Baron Van Golt-
stein van den Oldenaller, die geruimen tyd
hier te lande met verlof heeft doorgebracht,
keerde gisteravond naar de Engelsche hoofd
stad terug, ten einde tegenwoordig te zyn ty
het ophanden zynde jubelfeest van Koningii
Victories regeerlpg.
Volgens een telegram aan zyn familie
te Tilburg overleed Zaterdag monseigneur
Janssens, aartsbisschop van Nieuw-Orleans,
in den ouderdom van ruim 53 jaren.
De gemeenteraad v^n Zutfen onoemde
tot leeraar in de oude talen aan het gymna
sium dr. J. Hooykaas, en ontsloeg eervol,
tegen 1 September, dr. Van Rismsdyk, leer
aar in de natuurlijke historie aan gymnasium
en Hoogere Burgerschool, aldaar.
Evenals te Groningen is ook te Assen,
onder voorzitterschap van mr. H. Van Lier,
eene vergadering gehouden van 43 kerk
voogden van Hervormde gemeenten in Drente,
vertegenwoordigende 22 gemo<nten, waarin
besproken werden de wyzigingen in het
synodale regl:-m6nt, met betrekking tot het
beheer der kerkelyke goed ren.
De voorzitter weeb op de on ievoegaheil
der SyDOde om dergeiyk r glen ent le ont
werpen; op het gevaariyke caarvan voor de
inwondigo rust der gemeenten, wyi een
dergelyk reglement tot verwarring en twist
zal leiden, en toon:e bet verke rde aan van
v.le bepalingen, waardoor de waarborg voor
een goed beheer niet wordt verbeterd.
Met algemeeno stemmm werd eene motie
aangenomen, waarin de Synode beleerd, doch
dringend, wordt uitgenoodigd, bet bedoelde
reglement terug te nemeD.
Onder commando van den lsten luit.
J. v. Alphen der kon. scherpschutters hebben
de afde.lingen Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag, Lei en ei Delft dpr Nederlandsche
Weerbaarheidsvcretniging een veldtocht ge
houden naby Oost-Voor.ie.
Te Rott raam byeengekomen, vertrok men
in een bootje naar Den Briel. In Oost-Voorne
werd de troep in 2 afdeelingen gesplitst,
posten uitgezet en patrouilles dienst begoonen.
Tegen 's morgens 4 uren werd verzamelen
geblazen. Nadat men zich geoefend had in
het tirailleeren, begaf men zich naar het hótel
„Man" te Oost-Voome, en marcheerde om 2
uren weer naar Brielle terug en voer van
daar weer naar Rotterdam.
Het btoomschip „Admiral", van Hamburg
en Antwerpen naar Oost Afrika, passeerde 14
Juni Gibraltar; de „Salak", van Rotterdam
naar Java, vertrok 13 Juni van Perim do
„Ajix", van Amsterdam ea Liverpool naar
Java, passeerde 14 Juni Gibraltar de „Spaarn-
dam" arriveerde 13 Juni van Rotterdam e
Nieuw-York.
Roelof-Aren ds veen Op den Zondag
van den zeilwedstryd, telken jare door ce
zeil- en roeivereemging „Hollandia" gehouden
op het Brasemermeer, is het te Roelof-
Arendsveen altyd levendig. Vele vreemde
lingen, dames en heereD, brengen op ci n
feestdag veel vertier aan. Jammer echter loopt
die dag nooit zonder eenigo ongeregeld
heden ten einde. Zondag had de politie veel
moeite om e9n zekeren arbeider J. v. L
van Nieuwe-Wetering, een bekenden vechters
baas, die onder den invloed van den drank
Ecu Turkscli verhaal.
„Neem deze honderd zecbinen, Harras; pak
het geluk by don staart."
„Je hebt goed praten, Koggia Habbal, alsof
het geluk zich zoo liet grypen!"
„Neem het geld, vriend! Ik deed een gelofte,
help my die vervullen. Ik wil goed doen den
eersten den beste, die my in den weg komt
uit het Oostenjy, wever Harras, waart het.
Ik weet, dat je eeriyk en braaf bent, gezegend
mot een vlytige vrouw en oen huis vol kinde
ren, maar een vierde zechine kun je nog
niet machtig wordeD, al werk je van den
morgen tot den avond. Koop garen in voor
raad, neem een knecht, Harras, en Mohammed
egene je werk
Harras was alleen. De beurs met zechinen
ög voor hem. Hy krabde zich onder den ver
beten tulband en glimlachte sluw.
„Said, myn vrouw, mag het niet weten,
Anders is de sluier niet goed genoeg meer en
'4jn de sandalen afgesleten, de kinderen hebben
qeen kleeren en het tapyt op den vloer is vol
scheuren. Waar verberg ik myn schat? Voor
de helft koop ik garen, dat is genoeg voor een
jaar, en het overige? Wacht, eerst ga ik naar
de slachtbank en neem oen sappig stuk vleesch
jnee voor Said."
Da wever Harraa nam een xechine uit den
Tollen buidel en kocht een heerlyk stuk vleesch.
Het andere goud verborg hy onder zyn wam
buis en ging met een van vreugde stralend
gelaat naar huis.
Dat was een vrooiyke avond; Said bakte
het vleesch in olie; een verleidelyke geur ver
vulde bet kleine houten huisje.
„Zoo goed zou ik het wel méér willen
hebben", zeide Said, met haar dikken neus
den geur opsnuivend, „maar wy brengen het
nimmer zoo ver; het geluk keert ons den
rug toe."
Harras zat daar met een diepzinnige uit
drukking op zyn gelaat. Toen zyn vrouw
buiten bezig was, ging hy aan zyn weefstoel
zitten, met den rug naar de deur, on naaide
de zechinen in zyn tulband. Toen bond hy
hem weer op, maar het hoofddeksel was ge
ducht zwaar geworden en gleed weer van
zyn hoofd; daarom zocht by maar liever zyn
legerstede op. Maar het goud drukte hem op
het hoofdzacht nam hy den tulband af, legde
hem naast zich en sliep tevredeo in.
Het waa helder dag, toen Harras wakker
werd.
Nog slaapdronken tastte hy naar zyn tal
band. Maar wat was dat? De versleten
tulband was weg; in plaats daarvan lag een
hoofddeksel van lichte, zachte zyde naast hem.
Verschrikt sprong hy uit het bed.
„Said, Said," riep hy gillend, „myn tulbandln
„Waarom bon j9 zoo woest, Harras? Is
het vandaag geen feestdag Mohram, de pries-
eter, zond my drie zechinen voor hoofddoeken
voor jou en de kinderen. Een vreemde koop
man kwam onmiddeilyk daarna, hy nam den
ouden tulband in ruill"
„En je gaaft hem myn tulband, vrouw l"
„Ik was ginds aan den Tigris, ik stuurde
hem in je slaapkamer, om je ouden tulband
te halen, dat was dadelyk nadat de zon op-
giüg, nu drie uur geleden."
Harras barstte in jammerklachten uit en
vertelde aan Said, welk ongeluk hun was we
dervaren.
Toen weende Said ook en morde en schold
op den wever wegens zyn geheimzinnigheid.
Eindelyk troostte zich de man van Said.
„Als de bedelaar niets mag hebben, ver
liest hy het brood uit den mond, vrouw, het
geluk laat zich niet dwingen, het wil zelf
regeeren l"
Een maand later klopte Koggia Habbal aan
de deur van den wever Harras.
„Nu, vriend, heeft myn geld je voordeel
gebracht?"
Toen kwamen den wever de tranen in de
oogen, en snikkend vertelde hy het gebeurde.
„Door schade wordt men wys," zeide
Koggia Habbal goedhartig, „een tweede maal
zal het beter gaan; weer hebben Mohammed
en zyn heiligen myn zaken gezegend; hier
is nog een beurs met 100 zechinen, handel
verstandig er mee."
Harras schudde het hoofd.
„Neem ze weer mee. Het geluk laat zich
niet by de haren grypen, Koggia Habbal!"
„Nu, goed, dan geef ik de beurs aan Said;
daar komt ze."
Nu grypt Harras haastig toe.
„Myn vrouw mag hot geld niet hebben,
anders wordt se hoovaardig; zoo wil ik nog
eenmaal beproeven en wees bedankt."
Toen Koggia Habbal weg was, klom Harras
van den weefstoel. Het bezit van het goud
ontrooft hem zyn rust. Vyf zechinen zal hy
gebruiken om garen te koopen, maar wat
doet by met het overige?
Said en de knapen loopen over de weide
om het gras te maaien voor den ryken heer,
wat zal hy doen met het overige?
Peinzend gaat hy in zyn kleinen tuin.
Zyn blik valt op den rozenstok met de roode
bloemen. Daaronder zal hy de 95 zechinen
begraven. Zoo gedacht, zoo gedaan; weg
met den schat. Glimlachend knikt Harras den
bloemstruik toe.
Toen Said en de knapon thuis kwamen,
vertelden zy vol verwondering van den ryk-
dom van den heer. Kosteiyk was het in de
plantsoenen van oranje-boomen; lauw en
heerlyk was de lucht in de prieeltjes, koel
waren de grotten aan den Tigris, en in de
amandelstruiken zongen de kleine, bont
gekleurde vogeltjes.
Nu lachte Harras sluw.
„Wie weet het, myn jongens, over een jaar
zyn wy ook zoo rykl"
Verwonderd keek Said haar vrooiyken
man aan.
Had bij gedronken van den gegisten wyn
van buurman Seiler, of wat was hem anders
overkomen, dat hy zulke gekkentaal sprak?
Nadenkend schudde zy het hoofd met de
donkere haren.
„Heb je geluk gehad, Harras?"
„Geluk? Ik bon vroolijk, Said, ik ben go-
zond, ik heb eeu lieve vrouw en brave zoons.
Het ga je goed; tegen slapenstyd kom ik
weer de palmwyn gist".
In de avondschemering stond rood-bloeiend
de rozenstok; de wever Harras wierp er een
vrooiyken blik op.
„Kyk, Said, zoo mooi was de rozeboom in
langen tyd nietl"
De geur der roode bloemen vervulde de
avondlucht.
„Tot voordeel en genot laat Mohammed de
planten bloeien," fluisterde zyn vrouw.
„Wat zeide de ryke heer ook vandaag?
„Drie zechinen geef ik voor een struik met
roode rozen." Hy zal den onzen hebben, drie
zechinen is tienvoudig betaald; de jongens
moeten een sarong hebben, Harras een pakje
tabak en een pyp en ik wat lekkere thee;
voor drie zechinen kryg ik dat alles en nog
veel meerl"
Said ging in den tuin en gToef; verbaasd
hield zy eensklaps op; goud schittert er tus-
schen de wortelen van de plant.
Wonder der wonderen 1 Het hart klopte
haar hoorbaar in de borst. Een schat! En
niemand vermoedde er iets van Ja, in 't geheim,
stilletjes, in den nacht, komt het geluk!
Bevend telde zy de goudstukken. Renten moet
het geld opbrengen, percenten l
Vlug deed zy den sluier voor en ging de
straat op, tot voor het huis, waar Jubal woende
de bankier. Deze zat nog in zyn winkel; met
een akeligen lach en een klamme hand sloot
hy de goudstukken weg. Toen Said insliep,
droomde zy van 25 pet., die Jubal, de bankier,
betaalde, en, by Mohammed, welzalig was dat
gevoel vaq boginnenden rykdoml
