N°. 11438
Vrijflao; 11 Juni.
A°.1897
(geze gourant wordt dagelijks, met uitzondering
van <gon- en feestdagen, uitgegeven,
Dit nontmër bestaat uit TAVEE
Bladen.
Leiden. 10 Juni.
Feuilleton.
Jonkvrouw Denise.
LEIDS
DAGBLAD.
PRU8 DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandon. f 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommere 0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel mesr f 0.17J. Grootera
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de etad
wordt f 0.05 berekend.
Eerste Blad.
Gisteravond trad in de Gehoorzaal, daartoe
uitgenoodigd door het bestuur der Katholieke
Kiesvereeniging, als spreker op de zeereer-
waarde heer P. H. Ermann 3. J. De groote
zaal was geheel gevuld, niet slechts met
Katholieke, doch ook met anti-revolutionnaire
kiszers. Behalve het bestuur der anti-
revolutionnaire kiesvereeniginsr was ook de
candidaat der Katholieken en anti-revolution-
nairen, de heer A. E. Van Kempen, aanwezig.
Nadat de president dtr Katholieke Kies
vereeniging met eenige wekpreken e woorden
van welkom en opwekking <i- vergadering
had geopend, verkreeg pater Ermann bet woord
Spr. ving aan p»et kortelyk t« weerleggen
de vele beschuldigingen en lasteringen, die aan
zijn adres in de laatste woken waren aange
troffen in schier alle liberal" bladen Vooral
protesteerde hij krachtig tegen de lage, iet
te bewijzen beschuldiging als zou hij slechts
liefde voor het vaderland en het Oranjehuis
huichelen.
Tot onderwerp zijner gloedvolle rede had
P. Ermann gekoz n: het verbond tusschen
Katholieken en ai ti-revolutiODnairen. Dal ver
bond had een negatieven en een positieven
kant: negatief, ir zo >verre het was anti-libo
raai, positief in zooverre als het gemeen
schappelijk doel washet verkrijgen wan een
Christelijke meerderheid in do Kamers, en
daardoor van een Christelijke regeering. Spr
ontkondo volstrekt niet, dat de liberale party
talrijke kundige en achtenswaardige leden
telde. Maar dat mocht er de Katholieken ert
nnti revolutionnairen niet van af houden, om
het liberalisme te bestrijden.
r Geen strijd teger personen mo*st worden
gevoerd, maar strijd uit beginsel tegen be
jjinselen, die volgens spr. in hun consequente
practische to°passing noodlottig waren voor
den godsdienst, voor het vaderland en voor
het Koningshuis. Daarom hadden anti revo-
lutionnairen on Katboü ken zich overal ver-
eenigd, daarom moe-ten zij ook in Leiden
samengaan Één geloof in een persoonlijken
God, in den gekruisten Christus, in een
eeuwig leven hiernamaals, hield hen ver-
eenigd. Zij allen wenschen gelykelyk, dat in
's lands ïegeenng rekening zal gehouden
worden, ni t slechts met de rechten van den
menscb, maar op de eerste plaats met de
rechten van God.
M.t een krachtige aansporing tot de kiezers,
om allen als één man te gaan stemmen op
den gemeenschappelyken candidaat, do heer
A. E. Van Kempen, besloot spr. onder dave
rende toejuichingen zijn herbaaldelyk door
applaus onderbroken rede.
Na een hartelijk dankwoord van den presi
dent der Katholieke kiesvereeniging, verkreeg
ook nog de heer A. E. Van Kempen het woord.
In een korte maar enthusiaste rede sprak
hij de kiezers toe; hy verheug ie zich over
hun samengaan, omdat er veel was, dat hen
vereenigd hield, omdat ook hy het vond in
het belang van Nederland en van Oranje, dat
er eene Cbristeiyke regeeringsmeerderheid in
de Kamers kwam. Mochten Leidens kiezers
hem naar de Tweede Kamer afvaardigen, hy
20U aanstonds medewerken om de programs
der beide partyen te helpen uitvoeren en zóó
het krachtige woord te maken tot een mach
tige daad. Hy herinnerde er ten slotte aan,
dat de sociale wetgeving in beide programs
op den voorgrond gesteld, terwyi juist
op dat punt de liberalen zoo wanhopig ver
deeld zyn.
Met een harteiyk woord van dank sloot de
president de vergadering.
-• Naar wy vernemen, zal de heer A. E.
Van Kempen, de candidaat der anti-revolu-
tionnairen en roomsch katholieken in het
district Leiden, Maandag-avond, 14 Juni, in
de groote zaal van het Nutsgebouw voor de
kiezers van dit district optreden
- Wy vernemen, dat dezer dagen aan alle
kindervrienden de lyst zal worden aange-
bod-n vanwege „Vereeniging tot Bevorde
ring van Geregel i Schoolbezoek
Wie h- vorige jaar de vroolyke kinder
schaar gezien heeft, opgaande van „Musis"
langs Hoogewoerd en Breestraat naar het
Noordtinde, waar de trams gereed stonden
om ha; r op te nemen en naar het feestterrein
te brengen, zal voorzeker gaarne aan de in
dit jaar ontslag*' berlingen der scholen van
on- en minvermogenden, zoowel openbare als
byzonder een dergelyk genot willen bereiden.
Het bestuur van bovengenoemde Vereeni-
ging zal, als gowoonlyk, zyD uiterste best
coen om d*o kinderen een aangenamen dag
te bezorg- n. Doch het heeft daartoe den
geldeiyken steun van de ingezetenen noodig,
te w^er, omdat de annexati* een grooter
getal leerlingen onder zyn bereik heeft gebracht.
Mogen de bydragen van dien aard zyn, dat
het feest zal kunnen doorgaan en geen der
in de termen vallende kinderen daarvan be
hoeft te worden buitengesloten t
By de door de directie der marine te
Amsterdam gehouden openbare aanbesteding
was het minst ingeschreven voor delevering
van vlaggendoek door de firma J. en A. Le
Poole, te Leiden, voor f 289.80.
Ook heeft er een aanbesteding plaats gehad
ten dienste van de centrale magazijnen van
militaire kleeding, uitrusting, enz., te Amster
dam, van 2100 kilogram kapok, ten behooVe
van het nachtleger, waarvoor do heeren R. M.
Beuth en Zonen, alhier, de minste inscbry vers
waren en wel tegen den prys van f 88.39
per 100 kilogram.
Benoemd is tot onderwyzer aan een school
met don Bybel alhier de heer J. Griffioen, te
Langeruigeweide.
De Nederlandsche mail met berichten
uit Batavia tot 11 Mei wordt hedenavond
alhier verwacht.
Geslaagd is voor het akte-examen L. O.
mej. E. J. Visser, te Langeraar, by Alfen.
Naar de „N. R. C." verneemt, heeft de
heer Kouw, die door de liberalen in district I
?e Amsterdam gesteld werd en de candidatuur
aanvaardde, verzocht zich te mogen terug
trekken ten behoeve van den candidaat der
radicalen en der afdeeling van de Liberale
Unie, mr. Kerdyk.
De oud-luitenant-kolonel der mariniers
J. J. Sosr, die te 's-Gravenhage in 80-jarigen
ouderdom is overleden, engageerde zich in
1835 als marinier der 3 Je klasse. Vier jaren
later reeds werd by benoemd tot 2den luite
nant by het corps mariniers, by welk wapen
hy achtereenvolgens de verschillende rangen
doorliep, totdat hy in 1871 benoemd werd
tot luitenant-kolonel. Eenigen tyd later verliet
hy den dienst met pensioen.
GedurenJe zyn diensttyd als officier, was
Soer op onderscheidene boderas geplaatst om
bevel te voeren over de aan boord zynde
mariniers. In 1850 werd by gedetacheerd by
het Kon. Instituut voor de Marine te Medem-
blik. Na in 1862 belast te zyn geweest met
het bevel over de mariniers te Hellevo9tsluïs,
werd hem nog datzelfde jaar het commando
opgedragen over het garnizoen mariniers te
Rotterdam. Als zoodanig oogstte de toen-
maligo majoor Soer (tot welken rang by by
k^uz-ï was bevorderd) de byzondere tevreden
heidsbetuiging in van den minister van marine
over de oordeelkundige wyze, waarop door
hem het garnizoen te Rotterdam werd ge
commandeerd. Dat de wyze, waarop majoor
Soer bevel voerde, ook door het gemeente
bestuur van Rotterdam op prys werd gesteld,
bleek wel het best hieruit, dat dit college zich
in 1871 tot den minister van marine wendde
met verzoek om de verplaatsing van den be
kwamen commandant naar Willemsoord in te
trekken. Dit verzoek werd echter afgewezen.
Onder meer andere speciale werkzaamheden
was de thans ontslapen officier destyds lid
van de commissie tot wyziging dor exercitie
met de marioe-handwapeneo. Hy verwierf ook
nog de dankbetuiging der Regeering voor den
aan den dag gelegden yver by de daarstelling
van het ingezonden gewyzigd ontwerp regle
ment op den inwendigen dienst van het corps
mariniers.
Do generaal-majoor DoormaD, comman
dant der bereden artillerie, vertrok heden naar
Amersfoort.
De gemeenteraad van Gouda heeft in
zake het inklaringskantoor besloten aan den
minister te kennen te geven, dat hy, de be-
reiiverklaring van Z. E. om de vestiging van
zulk een kantoor aldaar to bevorderen waar-
deerende, niettemin geene vryheid heeft ge
Yonden de voorwaarden, door den minister
gesteld, te aanvaarden, en wel omdat daarby
uitsluitend sprake^is van eene losplaats alleen
voor den. in\oer ;wan goederen langs spoor
wegen, terwyl njêst het oog op het feit, dat
de meeste goederen uit het buitenland niet
langs spoorwegen, maar langs waterwegen
aldaar ingevoerd worden, belangrijke uitgaven
voor een losplaats, als bedoeld worot, niet
ten laste van de gemeente kunnen worden
gebracht.
De gemeenteraad van Breda heeft den
gasprys van 6 tot 5 cents per ML verlaagd.
In de „Haagsche Sprokkelingen" van
het „Utr. Dbl." lezen wy het volgende:
„Gelukkig, dat we nog een gemeenteraad
hebben! Wie weet wat er met het Museum
van Volkenkunde gebeurd zou zyn, als weer
geen hadden gehad! Dan zou de Kamer van
Koophandel met het Haagsche departement
van Nyverbeid alléén gestaan hebben, om de
belangen van onzen koophandel en onze
Dy verheid te verdedigen, en wellicht zou,
tegen alle logica io, do Tweede Kamer dan
toch op zekeren dag hebben beslist, dat de
verzameling ethnographische voorwerpen
gesteld, dat zy eenige nuttigheid bezit
alleen van practische waarde zou kunnen zyn
voor aanstaande Indische ambtenaren, en met
verwerping van het legaat, door mr. Van
Houten „in extremis" aan Den Haag toegedacht,
opdat men hier althans zyne ministeriöele
nagedachtenis zou zegenen, ware ons wellicht
die gelegenheid ontgaan om byv. op een guren
Pinksterdag gasten van buiten de stad eenigen
tyd aangenaam en nuttig onder dak te
brengen door een bezoek aan die rariteiten
verzameling.
„Maar we hebben, gelukkig, oen gemeente
raad, en daarin zit iemand, in wiens persoon
een verbindingsteeken aanwezig is tusschen
die officiëele vertegenwoordiging der burgery
en eenige uitgelezen gezelschappen, die in
klein comité de belangen van stad eD land
behartigen, met het gevolg, dat Vrydag
is b(.sloten, tot de Tweede Kamer een adres
te richten, waarby de Raad der gemeente
's-Gravenhage haar eerbiedig („doch met",
enz.) vorzoekt, aan het wetsontwerp in quaestie
hare goedkeuring te willen verleenen.
„Ik stel my voor, dat de Kamer, na over
10 a 20 dagen vermoedelyk gansch anders te
zyo samengesteld dan op die moment, tusschen
25 Juni en September niet nog er eens zal
samenkomen om kalmpjes eenige niet dringend
r.oodige zaken af te doen. Van de gering
schatting des heeren Van Houten voor „publieke
opinie" weet men alles af, maar dat hy, na
denkeiyk minister op disponibiliteit to zyn ge
worden, de Kamer nog eens zou gaan bewegen,
e n wetje af te doen, dat in elk geval 1898
ook nog wel kan afwachten, schynt my toch
ondenkbaar, en dat gestald die onwaar-
schy'niykbeden gebeurden toch de Kamer
dat museumwetje zou aannemen, is wol
allerminst aannemelyk. Heel erg veel practische
beteekenis had dan ook 's Raads besluit tot
adresseeren niet, daargelaten nog, dat de
Raad aan de Kamer eigenlyk niet behoeft ts
komen vertellen, dat 's-Gravenhage dat museum
er (op 's lands kosten) nog wel graag by zou
hebben. Maar toch is 't eene heele gerustig-
heid, dat mr. Mulder er aan dacht, zulk e.n
adres te doen verzendeo, en zyne mede raads
leden daaraan hunne goedkeuring gaven, want
verbeeld u eens, dat 't niet geschieJ ware!
„Ik heb dat museum van et'nnographie nog
niet gebezigd gezien als argument voor de
herkiezing der heeren Conrad en Guyot als
Kamerleden. Maar dat kan nog komen. (Mr.
Mulder is, geloof ik, ook een der leidende
persoonlykheden in de nieuw-conservatieve
kiesvereeniging). Mocht men het, door overvloed
van stof, tot dusver vergeten hebben, dan vestig
ik er de aandacht op. Volgens mr. Mulder is
het bezit van dat museum voor Den Haag van
zeker niet minder bel n? dan de wyzigi g van
de gemeentewet 't was, en dus mag men aan
nemen, dat de kiezers, die weinig voelen voor
Van Houten's politiek of andere programmen,
ter wille v^n die rariteitenverzameling wel ia
vuur zullei!^geraken."
Kolonel De Bas, die tegenwoordig in
Engeland veitoeft om in opdracht va onze
Regeering nasporingen te doen aan,a nde
den slag van Waterloo, in d? „Wa'erloo-
papers" der familie Wellington, is dezer dagen
door de hertogin van Albany in audiëntie
ontvangen. De hertogin toonde veel belang
stelling in de zaak.
Volgens een bericht uit Weenen heeft
de Fran8cbo regeering haar voorstel om tot
.gouverneur van Creta een NederUndscb of
Belgisch onderdaan te benoemen, herhaald
De heer M H. Van 't Kruys, organist
van de Grooto Kerk en leoraaraan de muziek
school van Toonkunst te Rotterdam, is be
noemd tot directeur van „De Harmonie," van
de zangvereeniging eu van do muzi.kschool
te Groningen.
Door h.t Comité van het Internationaal
Congres van Architecten, te Brussel te houden
van 28 Augustus tot 2 S ptember, zfln ver
schillende eereloden van het Congres benoemd,
o. a. dr. P. J. H. Cuypers, de Engelsche
architect Alfred Waterhouso, de hear Salm
G.Bzn., voorzitter van de Maatsch. t bev.
der Bouwkunst, en de heer Jos. Tb. J. Cuypers,
voorzitter van het genootschap Architectura
et Amicitiae."
Ter naturalisatie zyn aan de Tweede
Kamer voorgedragen: F. A. Groussot, zonder
beroep, te Baarn; J. J. Fenciel, schipper, te
Rotterdam; A. Daran, student in de godge
leerdheid aan de Ryks-umversiteit te Utrecht;
W. E. Hoffmann, leerlooier, te Eindhoven;
V. Poss, schipper, te Amsterdam; Th. H.
Dielen, slager, te Venloo; J. FendtJ, schipper,
te Rotterdam; en B. Grün, commissionnair,
te Amsterdam.
Candidaten der kiesvereeniging „Rotter
dam" voor je Provinciale Staten van Zuid-
Holland zyoin district IV te Rotterdam
mr. J. Rombach; in VP. R. Mees.
Het bestuur voor do Krimpenerwaard-
spoorwegmaatschappy te Schoonhoven werd
in bet bezit gesteld van een nu reeds geheel
uitgewerkt en vereenvoudigd project voor den
locaalspoorweg Gouda Schoonhoven. Naar
men mededeelt, bestaat het voornemen deze
belangryka aangelegenheid op nieuwen grond,
slag vorder voor te bereiden totdat een vol
ledig succes zal zyn verkregen.
Hr. Ms. fregat „Van Sp yk," onder be
vel van den kapitein-luitenant ter zee J. G.
Snethlage, heeft Alexandrette bezocht en is
8 dezer van daar naar Smyrna teruggekeerd.
De officier van gezondluii lsie kl D.
De Bois Jr., uit Oost Indië in Nederland terug
gekeerd, is op non-activiteit gesteld.
De 2de luit. A. M, Van Genderen, van
het 6de reg. inf. te Breda, is bestemd om
met 1 Oct. op te treden als leeraar by den
hoofdcursus te Kampen.
61)
Zulk een zeereisje zal u geheel opknappen,
en als een ander mensch kuot ge dan over
twee jaar, als ge wilt, weer naar uw ouders
terugkeeren."
Neen, Aloys! Het is onmogeiyk. Ik kan
u alles niet in byzonderheden uitleggen. Er
is een belofte by in het spel. Ik heb myn
eerewoord aan iemand gegeven, en zoowel
myn menschelijk gevoel als myn eer leggen
my den plicht op, om onmiddellyk aan land
te gaan."
Wie heeft u dit briefje geschreven?"
vroeg do luitenant nieuwsgierig.
Een liefdezuster uit het hospitaal van
Marseille", antwoordde George, terwyl hy met
groote moeite zyn ontroering bedwong. Toen
richtte hy zich tot den jongen matroos, die
hem de boodschap had overgebracht, en zei:
Ik volg u onmiddellyk in de bootl"
Toen liet by zich zyn valies en zyn reis
mantel brengen, en voor de laatste maal nam
by afscheid van zyn vriend.
Vaarwel, Aloys I" zoo zei hy, „oordeel
niet al te scherp over my. Ik ben niet
zoo veranderiyk als ge wel denkt. Later
zal ik u alles zeggen, en dan zult ge my
begrypen."
Neen, biyf nog een oogenblik, George.
Als ge dan onherroepelyk besloten zyt, om
te vertrekken, dan moet ik u ten minste eerst
een pakje overhandigen, dat ik daar juist uit
Parys heb ontvangen. Er staat nieuws iD,
dat wel in staat is, u van vreugde het hoofd
op hol te brengen Myn hemelt Daar hoor
ik het eerste signaal al! Over twee minuten
lichten wy het ankerVaarwel, beste
vriend! God zegene u. Schryf my spoedig.
Vergeet het pakje niet!"
Haastig drukten beiden elkaar de hand, en
George stapte in de boot.
Een half uur later stond George al in de
spreekkamer van het hospitaal te Marseille
te wachten. Er waren veel menschen en de
zusters met haar witte kappen gingen onop-
houdelyk in en uit en spraken na met dezen,
dan met genen. Eindeiyk trad een der liefde
zusters op George toe en vroeg hem, wie
hy wilde spreken.
Zuster Denise," stamelde hy verlegen.
Ik ga haar dadelyk roepen," luidde het
antwoord.
In angstige spanning ging by zitten. Zyn
hart klopte onrustig, nu hy Denise in zulk
een hem geheel vreemde omgeving en onder
zulke omstandigheden moest terugzien. Nieuws
gierig richtte hy zyn oogen op elke witte
kap, die in de deur zichtbaar werd.
Eindeiyk zag hy er eeD, waaronder hy
het gelaat kon onderscheiden van haar,
in wie hy vroeger zooveel belang had
gesteld.
Zuster Denise was in het minst niet ver
anderd, maar toch kwam ze hem veranderd
voor, of misschien zag hy haar met andere
gevoelens aan dan vroeger. Hy was nu eeniga-
zins minder onrustig dan toen hy de spreek
kamer binnentrad. Hy volgde zuster Denise
eenigen tyd met de oogen, totdat ze hem
eindelyk bemerkte.
Denise had aan elke hand een klein kind.
Beiden waren gekomen om hun vader te
bezoeken, die ziek in het hospitaal lag, en
Denise zei tot de vrouw, die de kinderen was
komen brengen, dat ze over acht dagen weer
er mee terug moest komon. Toen trad ze op
een grysaard toe, die met het hoofd op zyn
wandelstok zat te leunen, en ze praatte en
schertste even met hem. Vervolgens las ze
eenige papieren door, die haar worden aan
geboden door een jong, bleek soldaat, wiens
arm in een verband was gewikkeld, en ze
wees hem het bureau aan, waar hy zich moest
aanmelden, om in het hospitaal te worden
opgenomen. Allen vonden een open oor voor
hun klachten en allen hingen aan haar lip
pen, om eeDige woorden van troost daaruit
op te vangen. Het was een treffend schouw
spel, haar met lichten tred en een vriende-
lyken glimlach op de lippen alle bezoekers
te zien rondgaan.
Maar terwyl George haar oplettend aan
zag, kwam het hem voor, alsof Denise De
la Pinède een groote verandering had onder
gaan, en hy beschouwde baar thans met
geheel andere gevoelens dan vroeger. Het
was alsof de vurige genegenheid, die hy
vroeger voor het bekoorlyke meisje bad ge
koesterd, t09n zy nog op het kasteel „La
Pinède" zyn moeder in haar ziekte had ver
zorgd, opeens als by tooverslag was ver
dwenen, toen hy tegenover zuster Deoise
stond, met haar zacht voorkomen,
Met vriendeiyken glimlach trad ze op den
jonkman toe en zei:
O, zyt u daar, heer graaf 1 Ik zou u
gaarne eens even spreken." By deze woorden
was het alsof er een groote kalmte in het
gemoed van den jonkman neerdaalde. Denise
vervolgde aldus:
Ik hoop, dat u het my zult willen ver
geven, dat ik er een oogenblik aan heb dur
ven twyfelen, of de laatste wensch van een
stervende, en Dog wel van den ouden, trou
wen Vincent, die u in uw jeugd verzorgd
heeft, en die u nog zoo gaarne vóór zyn dood
wilde zien, voldoende zou zyD, om u te be
wegen uw plan te laten varen. Daarom
moende ik, dat het misschien noodig kon zyn,
u te herinneren aan de belofte, die u my
vroeger gegeven hebt, en een beroep te doen
op uw eerewoord, dat u misschien al vergeten
waart."
Ik heb niets vergeteD," zei George, „en
ik bedank u, omdat u het my gemakkeiyk
hebt gemaakt te kiezen tusschen twe9 plichten,
die my even gebiedend toeschenen."
Met uw eersten plicht bedoelt u zeker,
den ouden Vincent op zyn sterfbed te komen
troosten, niet waar, graaf? Maar wat bedoelt
u met den anderen plicht?"
Terwyl Denise deze woorden sprak, kwam
er op haar gelaat een glimlach, waarover
George zich wel een weinig geraakt gevoelde.
Hy bloosde en antwoordde:
Zou ik u één vraag mogen stellen,
zuster Denise? Toen u my geschreven hebt,
om van my de vervulling van myn belofte
op te eischen, en daardoor myn vertrek tegen
te houden, hadt c. toan geen ander doel dar
te bewerken, dat ik den ouden Vincent nog
op zyn sterfbed zou gaan bezoeken?"
Neen, heer graaf", zei Denise op be
slisten toon, „ik had nog een ander doel,
nameiyk om u te beletten, een onverstandig»
en tevens een ongeoorloofde daad te ver
richten."
"Wat bedoelt u daarmee? Hoe kunt u
over myn handelingen een oordeel vellen?
U weet immers niet, wat myn bedoelinger
daarby zyn?"
Dat is ook niet noodig. Het is voor my
voldoende, dat ik weet, dat u getrouwd zyt
met een meisje van onbesproken levenswandel,
en dat u, zonder haar toestemming te hebben^
gevraagd, en zonder uw ouders bericht daar
van te hebben gezonden, alleen volgenj uw
eigen goeddunken hebt gehandeld, en uw
huiselyken haard, uw echtgenoote en uw
plichten in den steek hebt gelaton, waar-
schijnlyk in een aanval van toorn of moede
loosheid."
By deze woorden zag zuster Denise den
jonkman zóó doordringend aan, dat by ver
legen de oogen neersloeg. Een oogenblik bleef
hy zwygend staan, met vuurrood gelaat en
gefronste wenkbrauwen.
Eindelyk begon hy te spreken, om zich te
rechtvaardigen, en wei op eenigszins hoogen
toon, hoewel de vrees, om door de andere
personen in het vertrek gehoord te worden,
hem zyn stem eenigszins in bedwang deed
bouden.
Wordt vervolgd.)
