N°. 11420
Woensdag IQ ïfcffei.
Ac. 1897
fiourint wordt dagelijks, met uitzondering
van <§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 18 Mei.
Feuilleton.
Jonkvrouw Dcuise.
LEIDSCI
DAGBLAD
ii mm«n .n
PKUS DEZEB COUBANTi
Voor Leiden per 3 maanden. 1.10.
Franco per post 1.40.
Afzonderlijke Nommera 0.05.
PïtLJS DEK ADVERTENTIES
Van t 6 regela f 1.06. Iedere regel meer f 0.17{. Groofero
lottere naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.0b berekend.
Officieel» KennisgeTingen.
Borgemeceter en Wotbonders van Leiden brengen
ter koDDia van belanghebbenden, ter voldoening aan
art. 228, 2de alinea, der wet van 29 Juni 1851
(Staatsblad No. 80), dat allo pretene ön over het jaar
1896, ten laste der gemeente, vóór of op den laateten
Juni dezes jaars moeten worden inpeleverd en dat
de vorderingen, welke niet binnen den genoemden
tyd z(ja ingediend, voor verjaard en vernietigd zullen
Worden gehouden.
Burgemeestor en Wethouders voornoemd,
Leiden, F. WA8, Burgemeester.
17 Mei 1897. E. KIST. Secretarie.
Do heeren W. C. Van Manen, H. Oort en
▼erdere mede-onderteekenaren van het by den
Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente te Leiden
ingediend adres, houdende verzoek hunne be
middeling aan te wenden by het kiescollege,
opdat in de vacature dr. H. G. Hagen ean
predikant van de vrijzinnige richting worde
beroepen, hebben het volgende antwoord van
dien Kerkeraad ontvaDgen:
„De Kerkeraad der Nederd.-Hervormde
Gemeente alhier heeft gemeend, in antwoord
op Uw verzoek, U het volgende te moeten
berichten:
Gy vraagt den Kerkeraad: „Gebruik Uwen
invloed om het Kiescollege te bewegen in
de vacature-Hagen te vojrzien door het be
noemen van een predikant in diens geest, d. i.
van vrijzinnige richting".
Gevolg gevende aan Uw verzoek, zou de
Kerkeraad het Kiescollege mo&ten aanraden,
een predikant te beroepen, die niet gelooft,
dat het lyden en sterven van Jezus Christus
noodig was tot zaligheid van zondaren; die
niet gelooft, dat Jozus Christus lichamelijk
uit do dooden is opgestaan, noch lichamelijk
ten hemel is gevaren; die niet gelooft, dat
Jezus Christus eenmaal zichtbaar zal weder
komen, om te oordeelen de levenden en de
dooden, al hetwelk een vrijzinnige erkent niet
to gelooven.
Mag zoodanig verzoek den Kerkeraad ge
daan ^worden door hen, die, als leden der
gemeente, beleden hebben te gclooven„in
God den Vader, den Almachtige, Schepper
des hemels en der aarde en in Jezus Christus
Zijnen eeniggeborsn Zoon, oazen Heer, en in
den Heiligen Geest?" Wat betoekent deze
belijdenis, wanneer verloochend wordt, hetgeen
de grondslag der zaligheid is dat Jezus
Christus overgeleverd is om onvio zouden en
opgewekt om onze reebtvaaroigmaking?
(Rom. 4 25).
Mag de Kerkeraad, wiens looping het is,
naar Gods Woord zich te gedragen, op Uw
verzoek ingaan?
Zouden do godsdienstige belangen der ge
meente waarl'jk recht behartigd worden,
wanneer de Kerkeraad eene richting hielp
bevorderen, welke, aan het gezag der H.
Schrift zich onttrekkend, eigen inzicht en
eigen verstand hooger gezag toekont?
Wat weten wij van God, vafi Christus,
▼an_den Heiligen Geest; wat van de be
trekking van God tot den monsch, of wat
van de toekomst des mensclien zonder de
Heilige Schrift? Staat niet de vrijzinnige
richting bekend als eene zoodanige, welke
niets aanneemt dan hetgeen met de rede des
men6chen in overeenstemming is? Zulk eene
richting te helpen bevorderen, verbiedt de
H. Schrift, die ook den Kerkeraad zijne
roeping duidelijk voorschrijft
De Schrift leert, dat alle leeringen, welke
ia strijd zijn met hetgeen God, zoowel door
Mozes en de Profeten, als door de Evange
listen en Apostelen heeft geopenbaard, ten
hoogste verderfelijk zijn voor een iegelijk.
Niet, dat de Kerkeraad het voldoende zou
achten, rechtzinnig te zijn in de leer. Immers,
de Schrift, waarop hy zich beroept, leert
uitdrukkelijk, dat het niet genoeg is, alleen
hoorders des Woords te zijn. Maar vraar zü
integendeel eischt, dat wij daders des Woords
zullen zijn, hoe kunt Gy dan van ons eene
daad vragen, waar het bevel der Schrift met
de voeten zou worden getreden?
Reeds daarom zou de Kerkeraad op Uw
verzoek afwijzend hebben te beschikken, doch
hij wonscht U nog te doen opmerken, dat
inwilliging daarvan handhaving zou zijn van
de leer vrijheid, welke volgens art. 11 van
het Alg Regl. geen recht van bestaan heeft
in onze Kerk.
Het mag U niet onbekend zijn, dat het
hoofddoel van allen, die in onderscheidene
betrekkingen met het kerkelijk bestuur be
last zijn, o. a. moet zijn: „handhaving harer
leer." En wat wij onder deze woorden hebben
te verstaan, is op de vergadering der Alge-
meene Synode ten jare 1874 duidelijk genoeg
uitgesproken. (Zie Handelingen der Synode
van het jaar 1874, blz. 140, 141). Komen er
in andere reglementen bepalingen voor, waar
aan de zoogenaamde vrijzinnigen een ver
meend recht ontleenen tot toelating of dulding
hunner leeringen in de Hervormde Kerk, zoo
zij opgemerkt, dat geene bepalingen in strijd
raogt n zjjn met genoemd artikel.
Bovendi- n, hoe zou de Kerkeraad Uw ver
zoek mogen inwilligen, als by acht geeft op
hetgeen au predikanten by de toelating tot
de Evangeliebediening hebben beloofd, alsmede
op hetgeen de ouderlingen en diakenen by
de aanvaarding van bun ambt hobben beleden,
o. a.: „dat zy de Schriften des Ouden en des
Ni-u wen Testaments houden voor het eenige
Woord van God on de volkomeno leer der
zaligheid, en alle leeringen verwerpen, welke
daartegen strijd-n!"
In plaats nu, dat afwyzing van Uw verzoek,
miskenning is van zoogenaamde „rechten
der vrijzinnigen", zou inwilliging daarvan een
voudig handhaven zyn van een onrecht, dat
de godsdienstige belangen der gemeente ten
hoogste zou schaden. Want, als voorzien
moet worden in eene predikants-vacature,
draagt de Kerkeraad alleen dan recht zorg
voor de godsdienstige belangen van al de
leden der gemeente, wanneer hy helpt be
roepen een predikant, die zich het Evangelie
van Jezus Christus, naar do Apostolische leer,
niet schaamt.
Dat de Kerkeraad de vryzinnigen niet voor
grooter zondaren dan zicbzelven heeft te
houden, aanvaardt hy gtreedeiyk. Hy wenscht
gedachtig te zyn aan het antwoord, hetw.lk
Christus weleer beeft gegeven aan de Sad-
duceön, de vryzinnigen onder de Joden, die
o. a. de opstanding der dooden loochenden,
als Hy zeide: „Gy dwaalt, niet wetende de
Schrifton, noch de kracht Gods" (Matth. 22 29).
De Kerkeraad mag dit antwoord niet be
sluiten zonder U, leden der gemeente, met
allen ernst te vermanen, om die meeningen,
welke alleen op eigen inzicht berusten, te
verlaten en ter harte te nemen hetgeen de
Schrift getuigt. Gaat niet voort, indien de
zaligheid uwer zielen u lief is, in de mis
kenning van het groote geschenk, hetwelk
God door Zich te openbaren in Zyn Woord,
ons geschonken heeft; want tevergeefs leert
de Schrift niet, dat verwerping van Gods
Woord gepaard gaat met tydelyke en eeuwige
straf. Zult gy eigen inzicht bjyven stellen
boven hetgeen de H. Schrift leert en liever
willen spreken van een duister onzeker, waar
ons een duidelijk getuigenis gegeven is aan
gaande God en de eeuwige dingen
De Schrift is niet onwaar, omdat zy veel
behelst, hetwelk met des naenschon meaning
in stryd is, maar zy getuigt dienaangaande*.
„De natuurlyke mensch begrypt niet de dingen,
die des Geestes Gods zyn, want zy zyn hem
dwaasheid, en by kan ze niet verstaan, om
dat zy geesteiyk onderscheiden worden."
(1 Kor. 2: 14.)
Geve God, dat Gy van Uwen dwaalweg
terugkeert en U bekeert tot dien God, Die
Zich in Zyn Woord volkomenlyk heeft ge
openbaard, dan zult Gy met langer datgeen,
wat do vryzinnige richting leert, werk des
Heiligen Geestes noemen, maar integendeel
zien, uit welk-.n geest hare leeringen zyn.
Mocht Gy echter, hetwelk wy niet wenschen,
toch volharden in Uwe meeningen en U ge
noopt zien de gemeente te verlaten, wyl de
Kerkeraad Uw verzoek niet mag inwilligen,
de Kerkeraad zal Uw heengaan hebben te
betreuren, wegens Uwe volharding in een
heilloozen weg, maar niet omdat by vreest,
dat met Uw heengaan de gemeente stoffelyk
en geesteiyk oen kommervol bestaan zou
te gemoet gaan. Want wy mogen wel vragen
of dan de vruchten der vryzinnige richting
zoowel stoffelyk als geesteiyk van welvaart
getuigen.
Wy besluitc-n met dit getuigenis: De Heilige
Scbrift kan niet gebroken worden, zy behoudt,
ondanks allerlei miskenning, haro heeriykheid
en kracht, want het Woord Gods biyft in der
eeuwigheid.
Met hot oog op dit Woord beveelt de
Kerkeraad zich en de gemeente aan Hem,
Wien alle macht gegeven is in den hemel
en op de aarde en Dio gezegd heeft: „De
hemel en de aarde zullen voorbygaan, maar
Myae woorden zullen geenszins voorbygaan."
Gedeputeerde Staten hebben goedge
keurd, dat in het krankzinnigengesticht „Ende
geest" dertig plaatsen mogen ingenonen worden
door patiënten uit gemeenten buiten Zuid-Hol
land, onder voorwaarde, dat binnen zes maanden
na gedane kenuisgeving de plaatsen weer
beschikbaar ge3teld zullen moiton worden
voor krankzinnigen uit Zuid-Holland, wanneer
er gebrek aan plaatsen voor deze patiënten
mocht ontstaan.
Voor het akte examen L. O. zyn geslaagd
de dames: H. W. M. Spiecker, H. Blanken
burg, J. W. C. Pander en H. M. Van der
Heyde, allen uit Leiden.
Het stoffelyk overschot van den heer
L. A. Reuvens, te 's-Gravenhage overleden,
oud hoofdingenieur van den Rykswaterstaat,
dijkgraaf van Delfland, werd heden op de
begraafplaats aan de Groenesteeg alhier ter
aarde besteld.
De heer R9uven3 was, toen hy in 1891
eervol werd ontslagen, ruim 40 jaren in
waterstaatsdienst geweest. Hy werd in 1848
aangesteld als surnumerair by den Ryks
waterstaat. Vier jaren later werd by be
noemd tot adspirant ingenieur, waarna hij de
verschillende klassen van ingenieur en hoofd
ingenieur doorliep- In de jaren van 1865 tot
1878 werd aan den beer Reuvens herhaalde
malen verlof toegestaan, gedurende welken
tyn hy optrad als provinciaal ingenieur.
By zyne benoeming tot hoofdingenieur
lste klasse in 1887 werd de heer Reuvens be*
last met den dienst in Drente en Overysel,
ter standplaats Zwolle.
De Pau3siyke Internuntius te 's-Graven
hage, Mgr. Tarnassi, begaf zich gisternamiddag
naar Lsiden.
De kapt. P. W. Bosbpom, van het 4de
reg. inf., is benoemd tot kapitein voor speciale
diensten te Leiden.
De voordracht ter benoeming van een
secretaris-poriningmeester voor den Wasse*
naarschen polder bestaat uit de heeren Th.
C. C. Niuaber, burgemeester van Rynzater
woude c. a., en J. Heenk Jr., gemeente
secretaris te Leimuiden.
Verplaatst zyn de klerken der posteryen
en telographia 2de kl. P. Van de Polder,
van Bodegraven naar Maassluis, en M. Dal-
meyer, van Haarlem naar Bodegraven.
De collecte voor het huldebiyk aan H. M. de
Koningin-Regentes heeft te Krimpen a/d IJeel
opgebracht f 141.63.
De heer Bos, burgemeester van Zoeter-
meef, door de centrale vryzinnige kiesver-
eeniging in het hoofdkiesdistrict Loo3duinen
op de gro3lyst van candidaten geplaatst, bee.rt
besloten een eventueele candidatuur niet te
aanvaarden.
De correspondent te Weenen van de
„N. R. Crt." schryft, d.d. 15 dezer:
De Koninginnen zyn goed en wel in
Ausseo aangekomen, van waar zy by regen
en sneeuw naar Alt-Aussee gereden zyn.
Van den mooieo weg door het Qes&use langs
Zelzthal en Stoinach Irdning naar Aussee, die
eiken toerist in verrukking brengt, zullen de
Koninginnen wel niet veol gezien hebben,
want het weer is de heele maand al byzonder
slecht en in de laatste dagen werd het steeds
ergc-r. Vooral op den dag van het vertrek
was het weer ze6r ongunstig; onophoudeiyk
regens met lage temperatuur, zoodat de
winterjassen weer te voorscbyn zyn gehaald
en er weer gestookt wordt.
Koningin Wilhelmina, die my zeide, dat zy
Weenen zoo mooi had gevonden, zou van die
stad by zon en mooi weer nog een heel ande
ren indruk gekregen hebben, want de Vorstin
nen zouden dan in de gelegenheid geweest
zyn om rytoeren in de mooie omstreken to
maken, waarvan nu geen sprake was. Zoo
hadden zij ook het Cobenzl willen bezoeken,
een landgoed niet ver van de stad, met een
kasteel op een heuvel met mooi9 uitzichten
en prachtige bosebpartyen, waar door Hol
landsche heeren een park met woonhuizen
zal worden aangelegd.
's Avonds voor het vertrek uit Weenen
heeft de Keizer aan de Koningin een pak ge
stuurd, dat vermoedelijk een geschenk bevatte.
Het Nederlandsch Landbouwweekblad
No. 20 bevat een supplement programma voor
de nationale en internationale tentoonstelling
van de Hollandsche Maatschappij van Land
bouw, in September a. s. in Den Haag te
houden.
Dit bevat enkele kleine wyzigingen van
bet oorspronkelyke programma, doch vooral
zeer belangryke aanvullingen, waardoor oie
tentoonstelling hoe langer hoe mec-r belcoft
het 50 jarig jubileum der g< noen dj Maat-
scbappy waardig op te luisteren.
Behalve eenige Dieuwe afdeelingen voor
zware werkpaarden, vee (zoowel fok- als vet
vee), geiten, wolvee, byenteelt, enz is er door
den minister van oorlog de gelegenheid open
gesteld op Vrydag 24 September a. s. artillerie
remonte-paarden aan te bieden.
Ook zyn vanwege de Regeering uit hoofd
stuk Binnenlandsche Zaken der Staatsbegroo-
ting belangrijke bedragen beschikbaar gesteld
als pryzen voor vee en paarden, terwyi, zooala
men zich herinneren zal, door H. M. de
Koningin en de Koningin-Regentes, maat-
schappyen en vele particulieren ook belangryke
uitlovingen zyn gedaan, die nog nader in
voormeld supplement-programma worden aan
gegeven.
Tevens bevat c3it stuk de opgave van vry-
dom of vermindering van kosten, toegestaan
door verschillende middelen van verroer, en
ten slotte een uitgebreid programma voor
tentoonstelling van postduiven en internatio
nale wedvlucht, die tegeiyk zal worden ge
houden.
Alle3 byeengenomon, belooft dus de 50-jarige
viering der Hollandsche Maatschappy van
Landbouw van het grootste belang te worden
voor alles, wat eenigszins in verband staat
tot onzen nationalen land- en tuinbouw, enz., en
kennismaking met dit supplement-programma
zal dus voor alle belanghebbenden voorzekor
zeer welkom zyn.
Hot plan bestaat om, na voltooiing van
den tweeden doorgang, welke thans rechte
van de middenpoort op het Binnenhof te
's Gravenhago gemaakt wordt, ook zoodanig
zypoorije te bouwen rechts van de poort by
het Buitenhof on zulks door het bytrekken
van een benedenvertrek van het gebouw van
bet Kabinet.
By monde van den heer Van Tienboven,
Commissaris der Koningin van Noord-Holland,
werd gisteren aan ar. Cuypers in de groote
hal van het Ryksmuseum te Amsterdam eene
oorkondo aangeboden, begeleidende eene aan-
57)
Waarlyk Is hy dan niet altyd
U wilt zeker vragen of hy niet altyd
Zulke zwakke geestvermogens gehad heeft,
niet waar Ik kan u verzekeren, dat hy
vroeger goheel anders was. Een hersenont
steking, gevolgd door hevige koortsen, waar
door hy werd aangetast tydens z(jn voor
bereidende studiën voor de polytechnische
school, is de oorzaak geweest, dat zyn geest
vermogens zoo verminderd zijn. Wat zyn
gezondheid betreft, deze is nu goed, en zyn
grachten zyn thans voldoende hersteld.
George is in het geheel geen idioot.
Hy heeft genoeg gezond veratand en als
wy vroeger niet zulke schitterende verwach
tingen op hem gebouwd hadden, dan zou z\jn
tegenwoordige toestand niet zoo in het oog
vallen. Hy heeft nu alle werkvermogen en
vooral allen werklust verloren. Ik zie duid6iyk
in, dat het onmogelijk is hom eon loopbaan
te verschaffen, en daarom zie ik my verplicht
aan zyn toekomst te denken en een of ander
besluit te nemen, om zyn lot te verzekeren.
Ook myn zoon Jacques is van hetzelfde ge
voelen."
En wat zyn uw plannen in dat opzicht,
heer graaf?"
Het eenige, wat my voor hem geschikt
voorkomt, is dit: Wy zouden nameiyk zoo
ffaamo een goede vrouw voor hem willen
vinden, en hem dan hier, by ons, of wel op
een of ander landgoed in den omtrek laten
wonen. Hy is bijzonder op het buitenleven
gesteld en op de nabyheid van de zee. Dit
is het eenige, waarin hy lust heeft. De
gezondheid van myn echtgenoote is zeer
zwak, ikzelf ben nu al oud, en het zou voor
ons een groote verlichting, een groote troost
zyn, wanneer wij onzen zoon George vóór
onzen dood zagen uitgehuwelijkt aan een
meisje van goed karakter, dat een goede
opvoeding heeft ontvangen en degelijke gods
dienstige beginselen heeft. Zy zou dan onze
taak by hem kunnen ovememeD, en zou dan
haar geluk kunnen vinden in een onbezorgd
leven, aan de zyde van iemand, die onge-
twyfeld een goed echtgenoot voor haar
zou zyn."
Notaris Lescalle luisterde met groote
aandacht naar deze woorden en duizend
nieuwe gedachten deden zich aan zyn geest
voor.
Waarheen zou de graaf toch willen?"
zoo vroeg hy zich tevergeefs af. „Wat zou
hy met my voor hebben?"
Hy dacht een oogenblik na en antwoordde
toen:
Ik geloof, heer graaf, dat het niet
moeilijk zal zyn een jong meisje voor hem
te vinden, dat aan die voorwaarden voldoet."
Inderdaad, notaris, zoudt u dat denken
En zoudt u er my soms een weten aan te
wyzen?"
Ik zou dan eerst moeten weten, in
welken stand u gaarne een schoondochter
zoudt zoeken."
Ik zal niet al te veeleischend zyn,
notaris."
Moet ze tot den adel behooren?"
Neen, dat is niet noodzakeiyk. Als een
vrouw trouwt, neemt ze immers toch den
na3in van haar man aan, terwyl het omge
keerde niet het geval isl"
En wat zyn uw eischen ten opzichte
van de fortuin van uw aanstaande schoon
dochter?"
Ik zou aan het huishouden van myn
zoon een jaarlyksche toelage verleenen van
vyf en twintig duizend franken, en als zyn
toekomstige vrouw dan nog een kapitaal van
by voorbeeld dertig of veertig duizend franken
mee ten huwelyk bracht, dan zouden zy,
dunkt my, zeer fatsoeniyk kunnen leven."
Een som van veertig duizend franken
wordt in deze streek als een zeer goede
bruidsschat beschouwd.En welke positie
wenscht u, dat de familie van uw schoon
dochter in de maatschappy inneemt?"
Ik verlang alleen, dat hot een achtens
waardige familie is, maar ik zou toch gaarne
willen, dat zy niet tot den handelsstand
behoorde."
En welken leeftyd sou uw schoondochter
moeten hebben?"
Ongeveer zeventien a twintig jaar. Ik
zou gaarne willen, dat het een meisje van
aangenaam karakter was en van innemend
uiteriyk, zoodat myn zoon een oprechte ge
negenheid voor haar kon opvatten."
Ik zal er eens over nadenken," zei de
notaris, terwyl hy de hand aan zyn voor
hoofd bracht, alsof hy alle jongedames uit
den omtrek in zyn geest de revue liet pas
saeren. „Ik ken een zekere juffrouw Vincent,
maar zy is nogal ziekeiyk."
Dan kan er niets van komen t"
Ook ken ik een juffrouw Larisse, die
zeer aangenaam van uiteriyk is, maar daar
zy een bruidsschat van honderd duizend
franken bezit, denk ik niet, dat
Dat ze met George zal willen trouwen,"
vulde de graaf aan.
Dan ken ik nog een juffrouw Du Lac.
Ze is jong, van goede familie, maar
Wat ontbreekt haar dan?
Ze is een weinig gebocheld."
Dan zou George er waarscbynlyk niet
van willen weten."
Wat zoudt u denken van de dochter van
den directeur van het postkantoor?"
Neen, die familie zou voor ons niet
passen."
Dan heeft de pastoor nog een nicht, die
knap van uiteriyk is, hoewel ze al naar de
veertig loopt."
Dan is ze byna tweemaal zoo oud als
myn zoonl Noen, notaris, als u my geen
andere jonge meisjes weet aan te wyzen, dan
zullen wy, geloof ik, niet slagen."
Ik weet inderdaad niemand anders, heer
- O, ik geloof, dat u toch nog wel iets
anders «zoudt vinden, als u wilde. Wanneer
men my voor myn zoon een meisje voor
stelde, dat in allo opzichten aan de vereischten
voldeed, dan zou ik gaarne nog tien duizend
franken by den bruidsschat doen."
De notaris dacht eenige oogenblikken na,
en toen sloeg hy met de hand tegen het
voorhoofd en riep vroolijk uit:
Daar heb ik een goeden inval l"
En wat is die inval?" vroeg do graaf
nieuwsgierig.
Wat zoudt u denken van myn dochter?"
Bedoelt u juffrouw Rosa?"
Ja, heer graaf."
Maar ik meende, dat zij al verloofd wao
met een jongmonsch uit La Ciotad."
U bedoelt zeker Artémon Richer?.,..
Ja, daarvan is werkelyk eenigszins sprake
geweest, maar ik zou veel Ü6ver een ver
bintenis met uw familie willen. Toch zou er
nog eon moeilykheid te overwinnen zyn,
ingeval myn dochter aan uw eischen zou
voldoen."
Uw dochter zou ons in alle opzichten
voldoen en van onzen kant zou er geen enkol
beletsel zyn."
Jawel, heer graaf, maar Rosa heeft
geen bruidsschat," antwoordde notaris Les
calle aarzelend.
Nu ja, notaris, dat is wol mogeiyk, maar
als u zoudt willen, zoude u 70or ons iets
kunnen doen, dat tegen dit gemis aan fortuin
volkomen zou opwegen."
Ho3 moet ik dat begrypen, heer graaf?*
U zoudt on3 een grooten dienst kunuea
bewyzen door uw steun te verleenen aan de
candidatuur van myn zoon Jacques, on door op
deze wUze zyn verkiezing te verzekeren."
{Wordt vervolgd.)
