N°. 11364 "Vrijdag 13 Maart. A». 1897 - r mo. jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Feuilleton. LEIDSCÏÏ DAG-BLAD. PBUS DEZER COURANT) Voor Leiden por 3 maanden, Franco per post Afzonderlijke Nommers 1.40. PBIJ3 DER AD VERTEN T1ÜN S Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17 j. Grootapl letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. Leiden, 11 Maart. Gelijk wy in ons vorig nommer mede deelden, zullen in den loop dezer maand wederom eenige perceelen weiland, onmiddellijk grenzende aan de terreinen van het krank zinnigengesticht „Endegeest", in het publiek worden verkocht en is de gemeente Leiden in de gelegenheid gesteld éón dier perceelen (ter grootte van 1 hectare, 20 aren en 95 centiaren), waarvan de eigendom, naar B. en Ws. meenen, voor deze gemeente van het grootste belang zou zijn, ondershands aan te koopen voor de som van f 4000, vrij op naam dor gemeente. B. en Ws. geven aan den gemeenteraad de volgende redenen op, waarom de eigendom van dit perceel, naar het hun voorkomt, voor onze gemeente, inzonderheid voor het krank zinnigengesticht, van zoo groot belang is: In de eerste plaats is reeds een enkele oogopslag op den plattegrond van het landgoed „Endegeest" voldoende, om te doen zien, hoe het bedoelde stuk grond juist aan dat gedeelte van het landgoed grenst, waar de beide breedere bolften door aen zeer smalle strook grond met elkander worden verbondeD. Aan de eene zijde toch dier strook ligt de straatweg van 's Gravenhage naar Amsterdam en aan de andere zijde het hier bedo-lde perceel. Hoezeer de vrijheid van beweging op het landgoed dientengevolge wordt belemmerd, behoeft geen betoog, en het mo^t ieder duidelijk zijn, dat het voor het gesticht van het grootste belang ie uit dien beknelden toestand te geraken. Dit argument klemt te meer, wanneer men bedenkt hoe geheel onzeker het is, welke bestemming aan dat weiland zal wordtn gegeven, indien anderen, dan deze gemeente, den eigendom daarvan mochten verwerven. Nu daarom de gelegenheid tot aankoop zich aanbiedt, meenen B. en Ws., dat de gemeente deze ratst beide handen behoort aan te grijpen. In de tweede plaats vestigen zjj 's Raads aandacht op het reit, dat, terwijl tet gestichts terrein overal elders door slooten van de aan grenzende eigendommen wordt afgescheiden, juist op deze plaats alléén die grensscheiding gevormd wordt door een eenvouoige afrastering. Hoe ongewenscbt ook deze toestand is, is duidelijk. Niet alleen toch, dat hierdoor den verpleegden zulk een gemakkelijke gelegenheil wordt geboden om te ontsnappen, maar bovtndien is nu, wat zeker niet minder ver keerd is, de toegang tot het gestichtsterrein voor anderen, die daar niets te maken hebben, feitelijk onbelemmerd. Verkrijgt daarentegen de gemeente Leiden den eigendom van dat perceel, dan wordt ook aan die zijde de grensscheiding, gelijk overal elders, door slooten gevormd. Hedenvoormiddag kwamen bestuurders van do Vereenigmg „Schoolkindervoeding" in het Vincentiusgesticht aan den Middelweg te halftwaalf zooveel mogelijk bijeen om aan het bestuur van dit gesticht en aan de dames-helpsters den dank to betuigen voor den door hen en haar verleenden steun. "Want, gelijk de voorzitter, ds. Kutsch Lojenga, betuigde, voorbeeldig was de hulpvaardigheid van beiden, om aan de kinderen het warme I voedsel uit te reiken. Aan de dames werd een klein bewijs van die dankbaarheid over handigd. Waren de pogingen, om tot steun van .Schoolkindervoeding" iets by te dragen, meer gelukt, hadden meerderen naar den vriende- ïyken draDg geluisterd om iets te geven, het bestuur had nog twee weken langer de kin deren kunnen voeden. Maar waar menschen niet wilden helpen, daar hielp de natuur; het werd zachter en zoo kwam er wat meer werk. In 't geheel zyn 10325 portién soep ver strekt, gemiddeld wekelyks 850. De uitgaven bedroegen f 957.56'/2. By koDinkiyk besluit van 10 dezer is: lo. aan mr..IL:L. Drucker, op zyn verzoek, met dankbetuiging voor de door hem bewezen diensteD, eervöl ontslag verleend als hoog leeraar in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de. Ryksuniversiteit te Leiden; 2o. voor het tydvak, eindigende met den dag, waarop de hoogleeraar, welke mr. H. L Drucker voornoemd zal opvolgen, zy'ne lessen zal hebben aanvaard, benoemd tot lector in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit te Leiden, tot het geven van onderwas in het Romeinsche recht en zyne geschiedenis, mr. P. A. Tichelaar, aldaar. Sts.-Ct De heer C. Verster verzoekt ons te willen mededeelen, dat al de Cretonnes van de firma Van Vlissingen en Co., te Helmond, naar ontw.rpen van Duco Crop, die zoozeer de aandacht trekken, verkrygbaar zyn by de firma Pander en Zn., Wagenstraat 21, te's-Graven- hage. De heer G. Hooghwinkel, in leven oud leer tar aan de H. B.-school te Gorkum, is te Leiden in den ouderdom van 59 jaar overledeD. M?n schryft ons uit Valkenburg, by Leiden: Gisteravcn i overleed na korte onge steldheid depredikant der Ned. Herv. gemeente alhier, ds. H. Koops. Achtereenvolgens diende hy de gemeenten te Dedemsvaart, Wons, Varsso- veld on sedert 20 Dec. 1891 die te Valkenburg. Door den ernst zijner prediking, door zyn humaan karakter won hij steeds veler hart, zoo hier als elders. Hy bere kte den ouderdom van 64 jaren. Getroffen staren zyne vrienden hem na. De verkiezing van 2 boofd-ingelanden van den Haarlemmermeerpoldtr, wegens perioJieks aftreding van de heeren J. Van Zpverden Jz. en R. W. Lamm rts, zal gehouden worden te Haarlem in het lokaal .Weten en Werken" op Woensdag 17 Maart a. svan 's voormid dags 10 tot 's namiddags 3 uren. Op de voordracht voor onderwyzer te Brummen komt o. a. voor de heer C. Ennes, te Noordwyk aan Zee. Aan den burgemeester van K^twyk is overgemaakt f 252.67, als saldo der tooneel- voorstelling, Zondagavond door de „Tooneol- Vcreeniging 's Gravenhage" in de residentie gegeven ten bate van de nagelaten betrek kingen der Katwyker tisschers, die by de zeeramp in December jl. omkwamen. Z. K. H. Prins Albrecht van Pruisen gaf gisteren vóór zyn terugkeer naar Duitsch- land een déjeuner aan de heeren baron Von den Brincken, Duitsch gezant; luitenant Van Ukro, militair attaché; graaf Van Bylandt, gezant; baron Van Tuyll van Serooskerken, burgemeester van Voorburg, en Lintz, admi nistrateur van zyn domein. By het vertrek van Z. K. H. gistermiddag te 5 u. 42 m. van Voorburg deden al deze gasten den prins aan het station uitgeleide. Een groot gedeelte van Voorburgs bevol king was op het stationsplein samengekomen om den vorst te zien vertrekken. De stations wachtkamer was weer met bloemen en planten versierd. Te Noordwyk is de laatste les in dezen cursus gegeven op de ambachts teeken- en rekenschool. Gedurende den zomer wordt aan de school geen onderwys gegeven. A. s. Zater dagavond zullen de tetkeningen, welke in den afgëloopen cursus vervaardigd werden, in het schoollokaal (oude school aan de Voorstraat) voor belangstellenden ter bezichtiging gesteld worden en pryzen uitgereikt worden aan de leerlingen, die zich zulk een onderscheiding hebben waardig gemaakt door vlyt, goed ge- crag en getrouw schoolbezoek. De 1 eer C. Brands, hoofd der school in d» Liss rbroek, Haarlemmermeer, komt voor op de voordracht voor hcofd van school B, te Haarl m. De heer W. P. Weber, onderwyzer aan de R. K. Par. school te Lisse, is in gelyke betrekking benoemd te 's-Gravenhage. De minister resident van Japan by ons Hof, de heer Shiro Akabané, veroenigde Dins dag-avond in zyne schitterend verlichte en gedecoreerde salons schier alle te 's-Graven hage geaccrediteerde gezanten van buitenland- sche mogendheden, dairies en heeren uit de Hof- en voorname kringen der residentie, de ministers van buitenlamjsche zaken, binnen- landscho zaken, waterstaat en marine, den burgemeester, verschillende andere autoritei ten, enz. Met het oog op 't byeon zyn der Tweede Kamer waren de leden van dit Wetgevend Lichaam tot deze soiróe uitgenoodigd. Slechts enkelen hunner, o. a. do heeren Cremer en Van Karnebeek, hadden aan de uitnoodiging van Japans vertegenwoordiger kunnen gevolg geven. De verandering, die in het koninkiyk besluit betrefiende het aantal lessenaars in de stembureaux voor de verkiezingen zal worden gebracht, zal hierin bestaan, dat in plaats van 1 lessenaar op de volle honderd kiezers, 1 lessenaar op de 200 kiesers zal worden voorgeschreven, derhalve 5 op elk duizendtal, het wèttelyk maximum-kiezers voor één stemdistrict. Te Gouda is men reeds druk bezig met plannen te beramen voor versiering van de stad bij de komst van de Koninginnen. Ver scheidene eerepoorten zullen opgericht en het stationsplein zal fee9telyk getooid worden van wege het gemeentebestuur. '8 Avonds zal op de Markt een9 muziek uitvoering gegeven worden, gevolgd door vuurwerk. De afd. Gouda en Omstreken van de Holl. Maatschappij van Landbouw is van plan eene eerepoort op te richten, die samen gesteld is uit voortbrengselen op landbouw gebied. Het bestuur van den „Nationalen Bond voor Vreemdelingenverkeer in Nederland" heeft aan de Tweede Kamer een verzoekschrift gezonden, waarin aangedrongen wordt op verwerping van het wetsontwerp op de rywielbelasting. Het testuur van het Koninkiyk Neder- landsch Aardrykskundig Genootschap heeft aan verscheidene personen en vereenigingen eene circulaire doen toekomen, waarin het plan wordt ontwikkeld tot stichting van een fonds voor wetenschappeiyk onderzoek in onze koloniën. Het valt niet te ontkennen, dat er in de laatste halve eeuw veel gedaan is tot be vordering onzer kennis van die uitgestrekte en, uit een wetenschappeiyk oogpunt, zoo belangryke landen; regeering en particulieren hebben daartoe moeiten noch kosten ontzien. Maar er blyft nog veel te doen over en het is met zekerheid te voorspellen, dat er nog vele jaren zullen verloopen alvorens de gesteld heid ea de hulpbronnen der talryko eilanden van den O. I. Archipel voldoende bekend zul len zyn. Elke poging, om wetenschappelyke onder zoekingen te steunen en te bevorderen, vooral wanneer zy door Nederlanders worden inge steld in streken, die onder Nederlandsch gezag staan, mag dan ook ongetwyfeld rekenen op den by val onzer natie, voor wie de koloniën eene der hartaderen van haar bestaan zyn. Het Aardrykskundig Genootschap wil aan de sticbtiDg van het fonds voor het weten schappeiyk onderzoek onzer koloniën den naam verbinden van den geleerde, die zeker het meest gedaan heeft, om by het Neder- landsche volk-belangstelling voor zyne koloniën óp te wekken', nl. Pieter Johannes Vcth. Mocht het blyken dat er voldoende geldelyke bydragen inkomen om een kapitaal te vormen, waarvan de renten gebruikt zouden kunnen worden ter ondersteuning van wetenschappe lyke onderzoekingen in onze Oost- en West- Iudische koloniën, dan zal het Vtlli fonds door het Bestuur worden opgericht by gelegenheid der herdenking van het 25-jarig bestaan van het Aardrykskundig Genootschap, waarvan de Leidsche hoogleeraar Voth de eerste voor- ziiter en, na zyne aftreding als zoodanig, ge durende vele jaren eere-voorzitter is geweest. E^n waardiger gedenkteeken ter eere der nagedachtenis van den grooten kenner van Nederlandsch-Indië zal zeker moeiiyk te be denken zyn. Moge het Bestuur des Genootschaps aller wegen den nooaigen steun ondervinden! Velen, aan wie geene circulaire werd gezonden, ge voelen zich wellicht geroepen tot medewerking. Groote en kleine bydragen zullen gaarne worden aanvaard. Eendracht maakt macht en als velen zich vereenigen, kan een schoon resultaat bereikt worden. Gelyk reeds is gemeld, heèïtfle minister van waterstaat ruim 245,000 aangevraagd om de exploitatie der bestaande intercommu nale lynen van Rykswege te doen geschieden. De concessie van de Ned. Bell-Telephoon- maatschappy, thans loopende tot ultimo Maart, is nog tot ultimo September aanst. verlengd, en de Staatsexploitatie zal met 1 Oct. 1897 een aanvang kunnen nemen. Ingevolge de voorwaarden van concessie en de krachtens deze voorwaarden gesloten over eenkomsten, moet by overneming aan de Ned. Bell Telephoonmaatschappy uitgekeerd worden het bedrag, dat voor den aanleg door de Maat- schnppy uitgegeven en in gemeen overleg bfl proces-verbaal telkens opgemaakt na afloop van den aanleg van elke lyn vastgesteld is. Het gezameniyk bedrag is f 215,000, waarbij nog f 40,000 komt voor uitbreiding en voor materieel. Naar men wil weten zou het voornemen bestaan, de Eerste Kamer der State u-Generaal nog vóór het Paaschfeest byeen te roepen om de door de Tweede Kamer afgedane ont werpen van wet in de afdeelingen te onder zoeken en die na Paschen in behandeling te nemen. Dagbl Aan het „Yad." wordt gemeld, dat in zake de eedsquaestie van den candidaat-arts den heer Hermann nog geen antwoord van den minister is ODtvangen. Men schryft onsDe „N. R. C." had volkomen gelyk, toen zy betoogde, dat vel® gemeenten last in de huishouding zullen krygen door de invoering der nieuwe wet op het personeel En wat een ryksontvanger daartegen schreef, is wel juist, maar helpt da kassen niet der plaatsen, waar men (sinds vele en vele jaren) iQ de rekening boekte d© opbrengst der opcenten over het dienstjaar van het personeel (1 Mei einde Apnl) en niet die over het kalenderjaar. Nu kan men in die plaatsen alleen boeken van 1 Mei tot 31 December 1-896, want de opcenten van Januari tot ulto. Apiil 1896 zy i reeds geboekt in den dienst J895 van de gemeente. Yele gemeente-ontvangers hebben daardoor in hun journaal van ontvang over 1896 dui zenden minder. Yoor die gemeenten is niet veel anders te doen dan öf te leenen, öf min der saldo te boeken. (Hbl.) Volgens de „N. Br. Ct." zal de ont hulling van het borstbeeld van generaal Van Ham te Breda met Paschen plaats hebben. Nadat het ontwerp van den heer Stracké was afgekeurd, heeft de heer Wirfz, leeraar middel baar onderwys te Breda, een ander gemaakt, dat goed blykt te voldoen. HH. MM. de Koninginnen hebben, naar wy vernemen, het voornemen te kennen ge geven, om den 7den April in den Dierentuin te 's-Gravenbage het concert van het Amster- damsch orkest, onder directie van den heor Mengelberg, by te wonen. (D.) In een buitengewone zitting van den Raad der gemeente Doesburg deea de voorzitter modedeeling van een van den notaris J. G. Troost, te Arnhem, ingekomen scbryven, in houdende, dat by olographisch testament door mr. A. Voir Huoll, te Arnhem, te Doesburg geboren, f 50,000 op bet Groothoek gestort was als bydrage voor een vaste brug ov^r den IJsel voor die gemeente. Een heldhaftige vrouw. 31) Ben je dronkeu, adjudant? "Waarom geef je Zyn Hoogheid geen antwoord?" vroeg éën van de generaals op barschen toon. Zyn lippen konden nog geen woord uitbren gen. De blikken van de mannen drongen als stalen punten tot in zyn ziel door. Een woest veilangen, om zich om te draaien en weg te loopen, vervulde zyn ziel. Maar de weten schap, die hem als een steen op het hart lag, die hem betooverde, dat door hem alleen de kogels teruggehouden kór/den worden, din het lichaam van Pahlen moesten doorboren, deed hem als vastgenageld op dezelfde plek blyven. Verklaar de zaak onmiddellykri9p Murat uit. „Vertel my de reden, die ge hebt, om te zeggen, dat de gevangene geen spion is." Zyn toon en houding dwongen hem een antwoord af. Uw Hoogheid," en de woorden werden langzaam en met moeite geuit, „hy is geen bij is graaf Pahlen van de Russische lyfwacht." Murat vroeg kortaf en op scherpen toon: Is het een vriend van u?" Geen vriend van me." Het was of het antwoord uit de keel van den jongen getrok ken moest worden. Als hy geen spion is, waarom kwam hy dan in het kamp?" Om my te zien." De jonge adjudant boog iet hoofd ep zijp atern bepal hem U?" - Ja, Hoogheid." Wees zoo] goed me te zeggen waarom? Hy wilde.... my opreken!" Geen leugens, luitenant, of ik zal u arrest geven. Wat zeide hy tegen u?" Hy verzocht my den dienst te verlaten." Waarom?" Hy dacht, dat ik te jong wasom soldaat to zyn. Hy zeide, dat de Russen my gevangen zouden nemen. Een ongeloovige blik vertoonde zich in de oogen der mannen; Murat werd bleek van woede en de belde generaals oveneens. Ieder, die daar tegenwoordig was, dacht, dat de joDgen gelogen had. Chastanié en drie of vier andoren voelden zich teleurgesteld. Zy dach ten, dat de jongen handiger zou zyn in het bedenken van leugens. Het gemis aan zyn gewone vrymoedigheid, zyn gebroken houding maakton op hen den indruk, dat ze zich in hem bedrogen hadden. Graaf Mnizek, denkt ge nu, dat ik geloof hecht aan deze verklaring?" vroeg de prins, terwyl hy driftig werd. „U is öf dronken óf u hebt de vermetelheid om my iet3 wys te maken. Hebt u niets anders te berde te brengen?" De jongen wrong zfln handen uit wanhoop. Uw Hoogheid, als u my maar wilde gelooven. Het is waar. Het is zoo waar, als ik leef. Hy kwam om my te waarschuwen." Hy maakte op de mannen, die naar hem keken, eenvoudig een belacblyken indruk; zoo'n snikkenden jongen kenden ze alleen uit verhalen. Er ontstond esn gevoel van afkeer in den troep. Hij was in hun oogen in één uur van een aardigen, brutalen jongen ge transformeerd in een schepsel, dat kracht noch heerlykheid bezat. Niemand voelde meer eenige sympathie voor hem, zelfs La Bourdonnaye niet, die intusschen teruggekeerd was. Ik vraag u nogmaals," zeide Murat ernstig, „hebt ge nog iets andera te zeggen Ja, ja, ik bid u ik smeek u, schenk Pahlen het leven 1" Geef my uw degen, luitenant! U hebt arrest. De Rus wordt doodgeschoten. U hebt in gemeenschap gestaan met een spion en zult u voor den krygsraad te Osterode te verantwoorden hebbea." De oógen van den jongen werden ontzet tend groot, toen hy deze woorden hoorde, en zyn stem klonk zóó hoög, dat zy aan de stem van een vrouw deed denken, die in haar zielsangst haar smart uitgilt. Neem myn leven, als dat zoozynmoetl Maar u zult u moogtu moogt Basil Vassilievitch niet doodschieten! Nu nietl Vooral nu nietl" Neem hem zyn degen af 1" zeide Murat op luiden toon. De jongen sloeg zyn handen een oogenblik voor zyn gezicht. „Goede Hemel!" dacht hy, „zou er maar één middei zyn, om Murat aan zyn onschuld te doen gelooven? Zou dat het eenige reddingsmiddel zyn?" Toen vielen zyn handen van zyn doodsbleek gelaat af en hy keek op. Eerst toen hy zag, dat do adjudant op het punt was om te vertrekken en om het bevel tot het fusilleeren van Pahlen te geven, was hy in staat de woorden uit te sproken, die hem als zyn eigen doodvonnis indeooren klonken. Zyn lichaam beefde, alsof hy den doodsstryd streed. -Uw Hoogheid,"hy snakte naar adem. „Wat ik zei, was waar het was de waar heid maar ik moet u nog meer vertellen ik zal het u zeggen maar laat La Bour donnaye hierblyven wacht even, La Bourdonnaye luister ik zal alles aan den prins zeggen. O wat zal het u vreemd voorkomen! Graaf Pahlen kwam om me te te te zien omdat ik zyn vrouw ben Haar stem begaf haar, maar zy zag de plotselinge verbazing van do mannen en by hoorde de verbaasde uitroepen. Het .volgende oogenblik had ze het gevoel, alsof ze onder het spreken gestorven en of nu alle pyn over was. Een oogenblik waren allen zóó stom van verbazing, dat niemand een woord uitbracht. Murat uitte een vloek od sprong van ver bazing zóó hevig in zyn zadel op, dat zyn paard allerlei sprongen begon te maken. Een vrouw Myn Hemel l Een vrouw 1 Een vrouw in myn stafl" nep hy uit. Een vrouw T' klonk het als een echo uit den mond van Pallisseaux, toen hy en de andere adjudanten haar doodverbaasd aan keken. „Drommel8l nu begryp ik alles," voegde hy er aan toe en haalde diep adem. Er werd voor een oogenblik geen woord gesproken; geen menscb was nog van zyn verbazing bekomen over dit buitengewone geval. Iedereen keek het jonge vrouwtje aan; ieder oog beschouwde met aandacht haar gezicht en haar gestalte. Haar blik was ten hemel gericht, terwijl zy als een marmeren beeld voor hen stond, niet in staat eenig geluid te geven. In een oogenblik waren alle mannen volkomeD over tuigd, dat ze de waarheid had gesproken, dat een vrouw gedurende drie weken in den staf de rol van een jongen man had vervuld. Op hetzelfde oogenblik leunde Chastanié achter over in zyn zadel en barstte in een luiden lach uit. Door dit geluid werd er een eind gemaakt aan do algemeene ontsteltenis; de mannen overdachten den toestand, in hun oogen spiegelden zich bewondering, pret, boosheid en belangstelling af. Een twaalftal degenscheeden klonken tegen eeü gelyk aaotal sporen, toen zy allen voorover bogen in bun zadel; ze begonnen allen zoo verschrikkelijk hard te lachen, dat het geluid doordrong tot op de plaats, waar Pahlen onder doodsangsten zyn laatste uur te gomoet ging. Een oogenblik deelde Murat in de algemeen© vroolykheid. Maar zyn verrassing was ver mengd met toorn. Hy vreesde, dat de keizer en het leger hem zouden uitlachen; hy vond hs* geval even belachiyk als buitengewoon. moed van het meisje dwong hem echter be wondering af. Hy keek tusschen de ooren van zyn paard door naar beneden. Zyn bewondering ging gepaard met een gevoel van wrevel. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1897 | | pagina 1