N°, 11354 Maandag 1 Maart. A0.1897. geze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven Leiden, 27 Februari. Feuilleton. Eeu heldhaftige vrouw. LEIDSCH DAGrBLAE. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per S maanden. j 1.10. Franco por post s 1.40. Afzonderlijke Nommers0.05. PRIJS DER AD VERTEN TJLhlN Van 1 6 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.17 j. Grootore letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad wordt f 0.05 berekend. Vierde Blad. Naar aanleiding van het verzoek van de Kamer van Koophandel en Fabrieken alhier, om aanwijzing van de gemeente Leiden als losplaats bi) invoer van goederen en in over eenstemming met het ter audiëntie van 18 dezer ter zake besprokene tusscben een Commissie uit die Kamer en den Minister van Financiën, heeft de Minister, bU schryveD van 25 dezer, der Kamer medegedeeld dat Z.Exc. bereid is de aanwijzing van Leiden als losplaats voor goederen, ingevoerd langs spoor wegen, aan H. M. de Koningin Weduwe, Regentes, voor te stellen. Vooraf moet echter zekerheid bestaan, dat, buiten bezwaar van het bestuur der belastingen, de vereischte lokalen tot opslag van de ingevoerde goederen en tot vervulling der formaliteiten betreffende de invoerrechten en accijnzen beschikbaar zullen zijn en dat voor de noodige kantoor meubelen, verlichting en verwarming zal worden zorg gedragen. Verder deelt de Minister mede, dat de douane-behandeling der goederen niet over twee plaatsen verdeeld mag worden Het is dus noodig, dat de te stichten lokalen, enz In gemeenschappelijk gebruik zijn van de twee bi) de zaak betrokken Spoorwegmaat schappijen. De plannen omtrent de plaatsing en inricb ting der lokalen zullen vooraf aan 's Ministers goedkeuring moeten worden onderworpen. Zij, die den 16den Februari in „Pniël" de schoone beelden uit Egypte op bet doek gezien hebben, zullen ongetwijfeld zoo'n ge noeglyken avond nog wel eens willen bijwonen Aan hun wenscb zal worden voldaan. De heer Vreugdenburg Sr. is nl voornemens Donderdag 4 Maart wederom eene sciopticon- Vertooning te houden, nu niet in „Pniël", maar in de zaal Noordeindo. Ieder belangstellende In bet werk der Zending zal dan ook niet ontbreken. Een bekend en talentvol spreker uit Leiden zal dan optreden In den boek- en kunsthandel der firma C. Kooyker, aan den Nieuwen R\)n alhier, vindon wij geëxposeerd eene uitgebreide verzameling portretten in olieverf, die om hunne uitvoering de aandacht van een ieder verdienen en ver vaardigd z\jn naar goed gelijkende photo- graplleën. Niemand verzuime die expositie te gaan bezichtigen, to meer, daar ze slechts eenmaal alhier wordt gehouden In de winkelkast van den heer J. W. Wierda, aan de Breestraat, is geëtaleerd het portret en buste van Ernest Possart, levensgroot, naar een kleine photographic vervaardigd door een Haagsch artist. Deze crayon-teekeningeD, volgens een nieuw systeem gemaakt en door hem Grisaille-portretten genoemd, kenmerken zich door de bewerking en goede gelijkenis. Voor de bewerking is omstreeks veertien dagen noodig. De officier van gezondheid 1ste klasse dr. Bartolotti Panders, van bet Militair Hos pitaal alhier, wordt met 1 April a s. voor 2 maanden gedetacheerd op bet fort IJmuiden. De officier van gezondheid 2de klasse dr. Mac Leod keert 1 Maart a. s. van zijn detacheering uit de legerplaats b|j Oldenbroek naar het Militair Hospitaal alhier terug. Bi) bet 4de regiment infanterie alhier zal op 4 Maart a. s. het examen voor sergeant en fourier worden afgenomen, waaraan door ongeveer 30 sergeanten en korporaals zal deelgenomen worden. Gedurende de 1ste helft der maand Fehr. zyn aan het postkantoor alhier bezorgd de volgende brieven, welke, door onbekendheid der geadresseerden, niet besteld konden worden: H. v. Leeuwen, Jacobs, mej. M. Hoogenstraaten, mej. Bolderdyk, Amsterdam; Beschoor, Oost- dam, mej. M. v. d. Linde, mej. C. Bosch, jhr. F. C. d. Does de Bye, Prinsen, 's-Gravenhage; wed. W. F. Van Loenen, Hilversum; mej. Koens, LeidenErven Korst- jens, Leimuidenwed. D. Boot, Van Zeumeren, W De Haas, mej. Arends, Rotterdam; wed. C. Bouwen8, SchagenJ. Timmerman, Scheve- ningen; M. Verren Stuart, niot vermeld. BriefkaartenMej S. Bron,'6 Gravenhage; mevr Arntzenius, Rotterdam. Brieven, besteld geweest naar het buitenland J. Tom, Genua; E. M Hazelton Black, Hertford; Grands Magasins de la Bourse, Parijs; E. Mey.-r, Riga. De „Staatscourant" bevat het verslag van de commissie, welke in 1896 belast is geweest met het afnemen der examens in de Fransche taal, middelbaar onderwijs. Aan het slot daarvan geeft de commissie eenige be merkingen over de gelegenheid tot voorbe reiding voor die examens, waarvan de hoofd inhoud de volgende is. De commissie beveelt vooral de voorberei ding voor de B-akte aan in de bijzondere zorg der Regeering. Het blijkt, dat, naarmate bet doel dier studie ernstiger wordt opgevat, die studie behoefte heeft aan een leiding, welke de meeste candidaten, door verschillende omstandigheden, niet in de gelegenheid zijn zicb te verschaffen, althans niet in voldoende mate. Deze leiding betreft, zooals ook reeds de commissie van 1892 opmerkte, niet slechts het hooger onderwijs, maar moet zich ook uitstrekken tot andere elementen, die voor een goede voorbereiding onmisbaar zijn. Wat het hooger onderwijs geven kan, wordt door sommige candidaten aan de universiteit te Groningen gezocht. Andere vinden sedert 1875 eene gelegenheid tot uitbreiding hunner studie in de lessen van den privaat docent in de Oud Fransche taal- en letterkunde aan de universiteit te Leiden. Indien nu de regee ring, deze leerkrachten zooveel noodig aanvul lend, ze tot een centrum maakte voor een opleiJings-cursus van leeraren in de Fransche taal- en letterkunde (waartoe alleen zy be hoorden te worden toegelaten, van wier alge- meene ontwikkeling en bijzonderen aanleg voor die studie bijzonder gebleken was), dan zou zjj de voorbereidende studie der toekomstige leeraren in niet geringe mate bevorderen. Zy zou dan nagenoeg alle candidaten in staat stellen aan hunne voorbereiding een meer methodisch en meer wetenschappeiyk karakter te geven. M-n schryft ons uit Katwijk Gister avond gaf de R.-K. JongelingsvereeDiging te Katwyk aan den Ryn hare eerste uitvoering ia een der bovenzalen van bet Hotel „De Roskam". De beide kluchtspelen, welke gegeven wer den, liepen goed van stapel; alle medewer kende toonden, dat het bun ernst was. Gaat de Vereeniging op den ingeslagen weg voort, gewis zy zal later kunnen toonen, dat zy reden van bestaan heeft. Het is thans ruim 40 jaren geleden, dat hier voor het laatst voorstellingen werden gegeven door een destyds bestaande rede- rykerskamer. Sedert dien was te Katwyk van liefhebbery-comedie geen sprake De optredenden mogen dus niet te streng worden beoordeeld, want het moge wiar zyn, dat de rollen goed ingestudeerd waren, niemand zal ontkennen, dat op het spel zoo nu en da i aanmerkingen konden worden gemaakt. Doch geiyk gezegd, het was de eerste uitvoering en wy twyfelen geenszins of deze zal den leden veel leeren en hen prikkelen tot meer. Het „excelsior" zy hunne leuze. De voorstelling werd afgewisseld door eenige zangnummers, gezoügen door het R.-K. zang koor, dat over flinke krachten heeft te be schikken. Een talryk en dankbaar publiek volgde spel en zang, en allen gingen voldaan huis waarts. Men schryft ons uit Zwammerdam: Dezer dagen gaf de alhier bestaande Harmonie-v6r- eeniging „Door Vriendschap Vereenigd" eene uitvoering voor hare begunstigers. Het programma, dat bestond uit een zevental muzieknummers, een paar kwartetten, twee klein» biyspelen, benevens een paar voor drachten, werd zeer goed afgespeeldhetgeen wel bleek uit het daverend applaus. Ofschoon de zaal beter gevuld had kunnen z\jn, was het er toch zeer gezelUg. Verleden Donderdag werd hetzelfde pro gramma afgespeeld voor eene beter gevulde zaal tegen entrée. Ook dezen avond hadden de leden der Vereeniging veel succes. Alle eer aan den heer A. J. Markx, den ver- diensteiyken directeur, die steeds getoond beeft de rechte man op de rechte plaats te zyn. Verder moet ook lof worden toegebracht aan mej A. J. Markx Westhof voor haar keurig pianospel. In de pauze vergastte zy de aanwezigen op eenige prachtige nummers. Tot laat in den nacht bleef men gezellig byeen; geen enkele wanklank werd geboord. De tooneelvereeniging „Voorwaarts", ft3 Hlllegom, gaf gisteravond in café „Flora" eeno liefdadigheids-uitvoering. Opgevoerd werden „Pierre de Galeiboef, of Onschuldig veroordeeld", drama in 5 bodryven; „Een pleizierreisje naar Scheveningen", en „Een onrustige nacht", kluchtspel in één bedryf. De vereeniging mocht zich verheugen, veel en net publiek getrokken te hebben. Als naar gewoonte werd deze feestavond besloten met een bal. Door de leerlingen der school aan den Ryndyk, gemeente Hazerswoude, is in de maand Februari alweder een aardig sommetje bespaar!. Het bedrag is nu f 23.10. De leer lingen maken dan ook van deze gelegenheid van de Rykspostspaarbank tot gemakkeiyk sparen gaarne gebruik en de spaarzaamheid zal er ongetwyfeid wel door aangekweekt worden. Men schryft ons uit Koudekerk: Mejuf frouw Sophie Bos, oud leerlinge der tooneel- school te Amsterdam, trad deze week op voor het departement Koudekerk-Hazerswoude der Maatschappy tot Nut van 't Algemeen. Waren de verwachtingen hoog gespannen, zy werden niet teleurgesteld en geen der talryk aanwezigen zal zich den gang naar de zaal van de wed. C. Van Egmond betreuren. Zoowel op ernstig als op komisch gebied bleek spreekster geheel thuis te zyn. Prachtig en gbvoelvol werden voorgedragen de ge oichten vaD „Grootmoeder en Koning," van „Het jurkje" eD van „Een kinderstem," ter- wy) de meer humoristische stukjes, als „Ons Huweiyksrei8je," „Een scène," „Een aanzoek," „Ol MeneerI' en „Eene kennismaking", den lachlust der aanwezigen opwekten en meester ïyk werden gereciteerd. De loop der bevolking over 1896 was in de gemeente Koudekerk als volgt: M. V. Totaal Bevolking op 31 Dec 1895 722 717 1439 Vermeerdering door geboorte 32 21 53 Vermeerdering door vestiging 62 64 126 Totale vermeerdering 94 94 85 179 816 802 1618 19 19 38 84 89 173 103 108 211 Vermindering door overlijden Vermindering door vertrek Totale vermindering Bevolking op 31 Dec 1896 713 694 1407 Er werden gedurende 1896 vyftien huwe- lyken gesloten. Het aantal kinderen boven de 6 en be neden de 12 jaar bestond op 1 Januari 1897 in die gemeente uit 99 j. en 79 m., waarvan 52 j. en 43 m. de openbare school bezochten, terwyi 43 j. en 28 m. elders onderwys ont vingen, zoodat het aantal niot schoolgaande kinderen bedroeg 4 j. en 8 m. Het getal kinderen in de gemeente Ter- Aar boven de zes en beneden de twaalf jaren op 1 Januari 1897 bedroog 154 j. en 188 m., namelijk: Geboren in 1890 22 j. en 33 m., in 1889 21 j. en 27 m., in 1888 25 j. en 26 m., in 1887 27 j. en 24 m., in 1886 29 j. en 38 m., in 1885 30 j. en 40 m. Hiervan bezochten goen school 4 j. en 11 m., 3 m., 2 j. en 1 m., 2 m., 2 j. en 1 m., 6 j. en 13 m. Uit die gemeente gingen er elders school 24 j. en 24 meisjes, totaal 48, terwyi er in die gemeente 5 j. en 12 meisjes de school bezochten, die elders woonplaats hadden. Te Woubrugge vierde de Chr. Jonge dochtersvereeniging „'t Mosterdzaadje" haar 5de jaarfeest. Ds. Lion Cachet, van Rotterdam, sprak een woord over de zending, resumee- rende de noodzakeiykheid der zending, „wie geroepen is zending te dryven, nl. de Kerk" en: de middelen tot opwekking van den zendingsgeest. - Te Wassenaar werd de tweede vergade ring gehouden van de bloembollenkweekers uit die gemeente. De beer Ruygrok deel ie mede, dat de notaris dit jaar toch nitt op de voorwaarden van vroegere jaren zal veilen. In de afdeeling Voorschoten en Veur was met algemeene stemmen besloten te veilen op de volgende voorwaarden: lo. de kooper mo6t desverlangd voor den opneemty 1 schriftelijke borgstelling inzen den aan den notaris over de verkooping staan Je; 2o. de kooper verliest zyn recht op de door hem gekochte hollen, als hj) geen borgen stelt; 3o. do notaris zendt tydig aan de verk< o- P9rs een lyat van de koopers, die geen borgen gesteld hebben; 4o. de verkooper, die door koopers, genoemd onder No. 3, zyn bollen laat opnemen, is aansprakelijk voor de schade, die bieruit voortvloeit. Op ceze voorwaarden wil de notaris ook de veiling houden. De vergad ring oesluit na eenige discussie, die voorwaarden aan te nemen. Do bollen, welke voor do armen ge plaatst zjjn, zullen kosteloos geveild w ,ri-n. Verder werd besluten, slechts één veiling te houden, maar de richting te veranderen. Op de veiling van „Den Deyl' volgt nu die van 't Oostdorp en dan die van de Kerklaan. De dag der veiling zal in overleg met de direc teuren bepaald worden, doch moöt in 't laatst van April vallen - Hare Majesteiten de Koninginnen zyn voornemens het leest van het schildtrkundig genootschap „Pulchri Studio",te 's Gravenhage, dat ter viering vaü het 50 jarig bestaan van cit gezelschap op 13 Maart a. s. in h t gebouw van het Kon Zoöl. Bot. Genootschap gegeven wordt, met Haar tegenwoordigheid te ver eeren. - De Konrginnan zullen in de laatste dagen van Maart of in het begin van April op een middag tusschen het déjeuner en bet diner een bezoek brengen aan de gemeente Gouda. - Naar men vtrneemt, bestaat het plan het bureel van den industriéelen eigen 10111 uit het gebouw van het Departement van Justitie te 's-Gravenhage, waarin het thans op de hoogste verdieping zetelt, te verplaatsen naar een benedenlokaal buiten dat minist-.rie, ten einde het publiek meer te gerieven. - De gemeenteraad van Bloemendaal be sloot gistermiddag met in te gaan op het verzoek van de hoeren Korevaar en Van Vassen, om concessie voor een gastram door de gemeente tot Sandpoort toe. Hetzelfde besluit werd genomen in zake het verzoek van de heeren Lubckó en BonariuB„ te Brussel, die een stoomtram wilden aan leggen. - Door deü heer P. C. De Jongh, overledeD te Zalt-Bommel, is aan de diaconie der Ned.- Herv. gem te Gameren vermaakt de som van f 1000, vrij vai* rechten. - Voor den weder-opbouw der afgebranJe kerk der Ned.-Herv gem. te Asperen had de heer Suter baron Van Asperen eene som van f 6000 beschikbaar gesteld. Thans heeft hy voor de herstelling van den toren aau de burgerlijke gemeente een» som van f 4000 aangeboden. 15) Moet ik mijn degen overgeven?" vroeg zy op verontwaardigden en ontstelden toon, toen hy beide paarden stil' deed houden. Aan wien? Aan my?" Ja." Hy zweeg, maar hy keek haar even door dringend aan. Zy bloosde sterk, maar besloot toch haar blikken niet voor de zyne neer te slaan. Zy hield het oog steeds gericht op epn grijze kraai, die om de kou snel door d» takken vloog. ÏDie blos was het eerste teeken, dat hem '-'Bid doen zien, dat zy zich baar sekse nog bewust was, dacht hy. Ze had de gratie behouden van zich te herinneren, dat ze een trouw wa9. Neen, tenzy u het wilt," zeide hy eindelyk. „Dan zal ik u terugsturen naar - uw volk." Zy keek hom plotseling zeer verschrikt aan. O, dat komt, omdat ik nog zoo jong ben!" riep zy uit. „Een volwassen man zou u zoo niet durven behandelen. Prins Ponia- towski vond my niet te jong om te comman- deeren. Hy heette my welkom, zoodra ik te Warschau was. Ga naar uw Russen 1" Stil I" antwoordde hy haastig, want de soldaten met de gryze jassen naderden. Ga dan toch!" herhaalde zy. Hy keek haar weer een oogenblik aan. Hy zag, trots haar buitengewone inspanning, dat er een vermoeid, half verkleumd meisje in den zadel zat. Hy gaf haar geen antwoord, en zich om draaiende, ging hy eeDigo passen vooruit naar een plaats, waar hy de soldaten door de boomen kon zien. Er ging eerst een colonne Infanterie voorby, die flink voortmarebeerde. Al de troepen had den snel den aftocht aanvaard, maar trok ken in goede orde af. Zy kwamen heel stil aan; men hoorde alleen een vreemden, doffen klank van de voetstappen in de sneeuw. Toen hy naar hun verkleumde, vermoeide gezich ten keek, voelde hy een klein duiveltje in zich ontwaken. Verlaat dit bosch en voeg je by hen," zeide het. „Het meisje zal zeker ten gronde worden gericht. Als zy alleen gelaten wordt, zal zy haar lot moeten afwachten. "Wolven, roovers, bet barre weer en de Russen be dreigen haar leven. Zy zal öf door de koude, öf door de wolven, öf door den een of anderen man gedood worden, als je haar nu verlaat. Noem de kans waar. Denk er aan, hoe onaan genaam je die verbintenis hebt gevonden." De mist hiDg als een doek tusschen de boomen en over de vlakte; de troepen zagen er niet meer als levende wezens uit, maar leken veel nevelachtiger en onwezenlyker, terwyl hy naar de stem van het duiveltje luisterde. De witte wereld rondom hem zag er kil en spookachtig uit; alle omtrekken waren verzacht en als gehuld in een sluier; het spoor van een vogel in de sneeuw zette zich voort tot diep in het bosch; indrukken van klauwen deden het denkbeeld ontstaan, dat er iets bovenmonscbeiyks en slechts op die plaats was gebeurd. Zy had een zwaard, zy was gewapend; waarom zou ze den weg niet alleen door de sneeuw naar de hut van 090 boer of naar de eerste Fransche voorposten vinden? Zy had drie maanden lang een uniform gedragen en had de ongemakken en gevaren van een leger op marsch leeren kennen. Waarom zou hy by haar blyven, als zy den moed had om zich te verdedigen? Hy vermande zich en deed een stap vooruit. Eenige huzaren gleden als het ware langs den rand van het bosch; het schenen wel de geesten van paarden en menschen. Pahlen hield oogenblikkelyk stil. De gedachte, dat het paard van hem en van Halka zou kunnen hinniken en dat zy dan doodgeschoten zouden worden, stond hem plotseling als een uitgemaakte zaak voor den geest. Hy draaide zicb werktuigiyk om, alsof zyn spieren vanzelf werkten, en hy keerde terug naar het meisje. Een uitdrukking, waaruit verrassing, ver lichting en vrees sprak, kwam op haar gelaat, toen hy de teugels pakte en de beide paarden dieper in 't bosch liet gaan. Officier," riep zy, terwyl ze nog in het zadel zat, „laat my aan myn lot over en ga weg." Maar Pahlen hoorde, dat de verontwaardiging geheel uit haar stem was geweken. Gedurende de weinige minuten, dat ze alleen was ge weest, was de schrik haar om het hart ge slagen* de schrik van alleen in de duisternis over de vlakten te moeton ryden. Zy had gehoord, hoe de ruiters, die achter haar aan kwamen, haar vermoeid paard byna ingehaald hadden, en zy wist, dat haar arm van schrik verlammen zou, als de slagkreten in haar oor klonken. Ik wil u niet verlaten," zeide hy beslist. Ook niet, als ik zeg, dat u moet gaan. U vergeet uw wond. Ryd terug, anders zullen de Russen voorbygaan Ik zal zo voorby laten gaan. Deze man nen zyn op hun terugtocht. Neonl wy ryden van nacht samen ter wille vaD uw lichaam en myn ziel." Myn lichaam I Uw ziel l'* riep ze uit „Maar, mynheer, weet u dan niet, dat ik een officier vaD Poniatowsky's lanclers ben? Ik heb wonden en den dood gezien. Ik kan myn zwaard zoo goed als ieder ander man han- teeren. Eeriyk gezegd, vind ik 't niets prettig om met u te gaan, maar ik moet," antwoordde hy op kouden, afgemeten toon, zoodat haar de moed byna geheel in de schoenen zonk. Ik twyfel niet aan uw moed. maar ik heb nog altyd die wond." Hy steunde werkeiyk van pyn en ofschoon zy er niet zeker van was, of hy zich erger voordeed dan hy was, trilde er toch een ge voelige snaar in haar hart. Houd stil!" riep ze echter uit. „Ik wil dat zwarte, akelige bosch niet verder ingaan. Er zyn hier nachtspoken en vampieren. Laat ons de paarden laten keeren l "Waarvoor neemt u de vlucht?" Voor den duivel," zeide hy zonder aar zelen, liet haar teugels los en ging naar zyn eigen paard. Het meisjs keek langs zyn zadel naar hem en rilde. Hy rustte met zyn hand op bet leder en keek naar haar om in het schemerlicht; hy voelde iet3 looms in zyn leden komen. Maakte de agent van Poniatowsky a soldaat?" zeide hy plotseling. Gedeoltelyk. Zy hadden myn naam noo dig. De lyfeigenen wilden niet uittrekken, tenzy een - tenzy ik heo aanvoerde." Zy had heel snel gesproken. En bracht u ze, waar ze moeste» wezen? Neen. Die lafaards 1 Zy meenden, dat ik te jong was. Slechts vier of vyf n an volgden my." Terwyl zy sprak, kreeg ze tr?mn in de oogen. Zy wilde ze niet afvegen, uit angst, dat hy het zou zien; zy draaide haar hoofd om en opende en sloot haar oogen, om die tranen kwyt te raken. Haar gedachten keer den terug tot don avond, toen de huweiyks- plechtigheid met hem had plaats gehad; zy dacht aan zyn biecht, die over haar lot had beslist; aan haar droom dien nacht, toen hot haar was geweest, alsof zy door de eeuwen heen de dweepzieke jonkvrouw van Orleans de hand had gereikt. Myn beste jongen," zeide Pahlen op een toon, die haar half beleedigde, juist omdat hy haar liefiyk in de ooren klonk. „Oorlog is een veel te bloedig, een veel te afschuweiyk spelletje voor u." {Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1897 | | pagina 11