N°. 11274. A0.1896 <§eze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 23 November. BIER IN ENGELAND. Dinsdag 34 November LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden. 1.10. Franco per post 1.40. Afzonderlijke Nommers r» 0.05. PRIJS DER AD VERTENTIEN Van 1-6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J. Grootore letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt 0.05 berekend. De Nationale Christen Geheel Onthouders- Vereeniging, afd. Leiden en Omstreken, heeft eene openbare vergadering gehouden in de zaal „Eben-Haëzer", Oude Ryn 92 alhier, ter herdenking van haar zesjarig bestaan (de eigenlijke dag van oprichting is 10 November). De vergadering, die om acht uren een aanvang nam, werd door den voorzitter na een kort voorwoord en het zingen van Psalm 103: 1 geopend. De secretaresse der Vereeniging, mej. Gunning, gaf de vergadering een kort verslag van de werkzaamheden der VereeDiging in het afgeloopen jaar. De afdeeling heeft een gehuurd lokaal. Ledenvergaderingen hebben maandelijks plaats. Gedurende de wintermaan den wordt met sciopticon-voorstellingen ge werkt. Aan de afdeeling zijn verbondenZon dagsschool, bibliotheek, mannensamenkomsten (eiken Zaterdag avond te 8 uren, toegang vrij), zangschool met spaarkas, 39 kinderen, meisjes- verteniging, knapen- en jongeliedenvereeni ging, Zondags-namiddags bijeenkomsten met de kweekelingen van de Zeevaartschool te Leiden. Hierna trad de penningmeester, de heer Gori, naar voren en openbaarde den toestand der financiën. Ontvangen werd in bet afgeloopen jaar aan contribution, enz. ƒ274.415; uitge geven een totaal bedrag van 268.47 er is dus een batig saldo van 5.845. De Vereeni ging is echter bezwaard met een schuld van f 59.905, na aftrek van het genoemde saldo Buiten de ongeveer 45 leden, telt de Vereeni ging slechts 2 of 3 begunstigers. Dit moet veranderen, wil de Vereeniging hare vele werk zaamheden kunnen voortz tten. Door een accoord van het bestuur der Ver eeniging, met een persoon in het bezit van een prachtigen sciopticon, kon er tot slot der verga dering een voorstelling van lichtbeelden gepeven worden. A1s~ sprekers hierbij traden op twee heeren studenten, die het publiek toespraken op zeer botenden toon, zoodat allen met gesp.nnen aandacht de woorden der sprekers volgden. Werden er in 't begin door een zeker gedeelte van bet publiek onpasselijke woorden geuit, dit nam gelukkig spoedig een einde, doordien door de sprekers deze onruststokers werden bekend gemaakt met de strekking dezer vergadering, zoodat hun verzocht werd de feestvrougde van de andere bezoekers niet te verstoren. Gewillig voldeed men hieraan. Ook trad nog op de heer G J v d, S., uit's-Qra venhage, die het beginsel der Geheel Onthou ding op maatschappelijk gebied zeer duidelijk maakte. Tusschen de vertooning van de licht beelden zong de vergadering het 2de vers van het „Wien Neerlandsch Bloed" en achter eenvolgens Psalm 84:6; Psalm 25: 2; Psalm 6810. Na den slotzang, Gezang 96, sloot de voor zitter de vergaderiag met dankzegging Door wijlen den heer D Hartevelt, in leven penningmeester der Maatschappij van Noderlandsche Letterkunde, is by testamentaire beschikking aan de bibliotheek der ryks universiteit te Leiden zijne uitgebreide en be- langrijko boekenverzameling vermaakt, onder de bepaling, dat de exemplaren der werken, waarvan reeds gelyke uitgaven in de bibliotheek aanwezig zijn, tot den boedel van den testateur moeten worden teruggebracht. Mej. Spiecker, van Leiden, is to Amster dam geslaagd voor het examen van apothtkers- b3diende Gisteravond werd in de Stadszaal opge voerd „De twee Weezen", het „beroemde" drama in acht tafereelen, naar het Fransch van d' Ennery, door het Nieuw Haagsch Tooneelgezelschap, onder directie van den heer A. Yan der Meer. Alle optredenden waren hunne rollen goed meester; in 'tbijzonder Louise, eene der tweo weez:n, kweet zich goed van haar taak; haar werd dan ook als loon een fraaie krans overhandigd. Aan toejui chingen was er geen gobrek. De zaal was goed bezet. Een oogenblik heerschte er een groote consternatie in de zaal, doordat de bezoekers van den derden rang zich naar de plaatsen van den zich voor hen bevindenden lsten rang begaven en daarvan bezit namen, hetgeen nogal met veel luidruchtigheid gepaard ging, wat sommigen, niet wetende wat er gebeurde, aan een of ander onheil deed denken. De Leidsche tooneelvereeniging „l'Union fait la Force," die door hare leden en vele anderen gewoonlgk „1 Union" sehynt genoemd te worden, met allen nadruk op de U, gaf Zaterdag jl. in het schouwburglokaal „Vondel hoven" sedert hare oprichting op 4 November 1894 haar zesde uitvoering met Introductie. Deze zou aanvangen - met muziek - om halfnegen, maar daarvan kwam natuurlek niets en kon ook niets komen, aangezien de meeste introducés eerst veel later hunno intrede in de zaal deden. Deze Vereeniging beeft iemand tot presi dent, dien ze, althans voor gelegenheden aU TTitTüermgon wat t alleen daér kunnen wy hom zyn deugden zien ten toon spreiden wol in eere mag houdeniemand, die inder daad goed spreekt. Dezen avond was zjjn welkomst- en inleidend woord al bijzonder goed. Hfi herdacht daarin o. m het verleden der Vereeniging, baar tegenspoeden en licht puntjes, en haar huldigen toestand, terwijl we ons geheel konden vereenigen met zyn beschouwing omtrent hetgeen tooneelvereeni gingen zyn in onderscheiding met vakver- eenigingen en wat het streven van een tooneel vereeniging moet wezen Opgevoerd werd het tooneelspel in. vijf be drijven „Menschenhaat en Berouw". Over 't spel zulleu we kort zijn, omdat het dit maal - het verheugt ons grootelijks het te mogen zeggen - voor dilettanten heel goed was Er was goed gestudeerd. Niemand speelde slecht Alleen moet Fr^ns, de bediende, zich voortaan wat losser bewegenhg is zeker nog een nieuweling, evenals zeer zeker Pieter, die echter gelyk Frans ook zeer goede oogen- blikken had Baron Van der Horst droeg z\jn uniform zeer goed; graaf Von Wintersee deed wel wat al te veel zijn best een graafachtig voorkomen en graaflijke dikte en opgeblazen heid ie erlangen Tobias, de grysaard, was best; zoo ook Meinau. Bitterman had geen moeilyke rol; 't kwam ons voor, dat hg ze er daardoor vooral goed afbracht. De beide vrouweigke dilettanten kweten zich mede uit stekend van haar taak; zelden zagen wo het zóó van zusteren bg vereenigingen als deze. De kinderen van vier en zes jaron Lverden op het tooDeel een aardigen aanblik op. 't Was tijdens de opvoering van dit stuk zeer stil in de zaal; allen zwegen, niemand stond (geen „sting", zooals we helaas een paar maal van het tooneel moesten hooren) op; het spel boeide. Zoo moet het zyn. „Twee leden van den blauwen knoop" en „De mislukte Kraamvisite", beide niet veel waard zgnde aanhangsels, sloten de voor stelling. 't Werd bg halftwee. Dit is te laat, „l'Union fait la Force!" Menigeen wordt dan het zitten moe en er ontstaat eenig rumoer. Overigens bracht ge het er goed afl Later in den nacht begon het bal. In het Gemeenlandshuis van Rynland alhier heeft de aanbesteding plaats gehad voor het bouwen van een sluis, nabg Spaarndam, ter vervanging van de groote sluis, met by- komende werken. Begrooting 187,000. Inge leverd werden 10 biljetten en ingeschreven werd door: Hermanus Van Rhyn te Naarden voor 254,743Corns. Bastiaanse te Amster dam voor 253,448; W. De Leon en A. Klynsorgen, te Sloten en Amsterdam, voor 249,700, Th. Wicherink en Jan Terwindt, te Ouder-Amstel, voor f 235,000Willem Blanke, voort Czte Uithoorn, voor 229,6001; A. Volker Lz en P. A. Bos Az., te Sliedrecht en Gorkurn, voor ƒ209,823 Jan Van der Plas, te Hardingsveld, voor 202,000, A. Van der Myde Az., id., voor f 199,840Kamelis Bos Az., te Dordrecht, voor ƒ198,900; Aart De Groot Cz te Heukelom, voor ƒ196.450 Voorts werd aanbesteed het uitbreken der kleine sluis te Spaarndam, welk werk was begroot op /2100. Hiervoor is ingeschreven door Jac. Post te Amsterdam voor 5000; Jan Van Houwelingan te Amsterdam voor /4430, W. De Leon en A. Klynsorgen te Sloten en Amsterdam voor 4400Lambertus Van Zon te Purmerend voor ƒ4395, Cornelia Van Reyendam te Spaarnwoudo voor ƒ3208; Pieter Zanen Hz te Ammerstol voor ƒ2724. De uitspraak geschiedt over veertien dagen. - Alhier vergaderde do Vereeniging van gemeente-veldwachters in Zuid-Holland ter bespreking van een aan te bieden hulde- blyk aan den Commissaris der Koningin m Zuid Holland, die den lsten December a. 8. zyne 25-jarige ambtsvervulling herdenkt. Eene commissie van 4 personen, bestaande uit Van der Stel, van Zoeterwoude, Koegler, van Lei- muiden, Heisterborgh, van Oegstgeest, en Blok, van Monster, zal Z E. namens de Vereeniging een bloemstuk met album aanbieden. - De Staatscourant bevat de statuten der vereeniging „Kunst to.gepast op boekbanden", te Leiden. Beroemd is tot kerkvoogd der Neder landsch-Hervormde gemeente te Zoetermeer en Zegwaard, in plaats van wijlen den heer J. Bos Gz., de heer J. Van Dorp, te Zoe- termeer Ook in de gemeente Voorhout heeft zich een commissie gevormd voor het inzamelen van gelden tot het aanbieden in 1898 van een Nationaal Huldebiyk aan H. M. de Koningin-Regentes. Van 1 tot 8 December aanst. zal aan de hulzen der ingezetenen eene collecte worden gehouden: in Wyk I door de heeren J. Van Dobbelen en L. Vester; in Wyk II door de heeren L. Belt en J. Hoogstraten Sr.; in Wyk III door de heeren P. Qualm en H. Kranenburg. De eerste zitting van den militieraad zal voor de gemeente Voorschoten worden gehouden Maandag 21 December a. s.,'s voor middags te tien uren, in het gebouw Wagen straat 119, te 's Gravenhage. Het aandeel der gemeente Voorschoten voor de lichting 1897 der nationale militie is bepaald op zes man, voor Alkemade bedraagt het aandeel achthet aantal lotelingen in laatstgenoemde gemeente was 33. De lste luit.-kwartm J. Stroband, van het 3de reg. inf., thans gedetacheerd bg het 4de reg inf. te Delft, wordt 1 December ge detacheerd by het departement van oorlog te '8-Gravenhage. De heer W M Nolan, ingevolge konink lyke machtiging benoemd tot vice-consul te Limerick, is in die hoedanigheid door de Bntsche regeering erkend. Sts.-Ct De Koningin en de Koningin-Regentes bezochten Zaterdag den koning en de koningin vaü Italië te Monza en keerden des avonds naar Milaan terug. Even vóór halltien, Vrydag-ochtend, hadden onze Koninginnen - na den vorigen dag ge bruik te hebben gemaakt van het mooie weder, om nog een rit naar La Roche du Roi te ondernemen - per extra trein Aix-les-Bains verlaten. De Regentes had een telegram aan den President der Republi k gezonden, om dezen te zeggen met hoeveel genoegen hare Dochter e« Zyzblve in Frankrijk hadden vertoefd. De heer Félix Faure had daarop telegraphisch geantwoord, dat de aangename indruk, door de Vorstinnen van haar verblijf gekregen, hem levendige voldoening gaf Bg haar vertrek had hy den bevelvoerenden generaal te Cham- béry, Brunod, opgedragen, aan H.H. M.M. de groeten van het Hoofd van den Franschen 8taat over te brengen. Ook het gemeente bestuur van Aix was aan het station verte genwoordigd, waar aan de Vorstinnen ver scheidene prachtige bloemruikers werden aan geboden. Het flottieljevaartuig „Mataram", aange bouwd op de werf van de heeren Huygens «Sc Van Gelder, te Amsterdam, en bestemd voor de Indische Militaire Marine, werd Zater dag ter reede van Tessel op de gemeten myl onder stoom beproefd. Het schip voldeed in alle opzichten aan de gestelde eischen. Er werd een 13-myls-vaart verkregen. De kapitein G. Blaauw, van het late reg. infanterie te Helder, wordt op zyn ver zoek overgeplaatst naar het 6de reg. te Breda. Volgens de „Haagsche Courant" zyn de eerste pogingen in het werk gesteld om eene politieke actie te doen uitgaan van de anti- revolutionnaire richting van jbr. mr. A. F. De Savornin Lohman. In eene vergadering van Kamerleden en anderen, waarby o. a. tegenwoordig waren de heeren Lohnar, Beelaerts, Schimmelpenninck van der Oye en Van Bylandt, zou besloten zyn de lynen aan te geven voor de politiek, welke in de toe komst h. i. moet worden gevolgd. - Op verzoek is eervol ontslag verleend aan mej. E. E Engelbrecht, leerares in de Fransche taal aan de middelbare school voor meisjes te Arnhem, met ingang van 1 Jan. e. k., en aan mej. L. J. Hendriks, leerares in de gymnastiek aan dezelfde school, tevens hoofd der gymnastiekschool voor meisjes, met ingang van 1 Febr. e. k. - Het hoofdbestuur van de Nederlandsche Maatschappy tot bevordering der geneeskunst heeft verleden jiar eene commissie benoemd, bestaande uit de geneeskundigen D. J. Blok, dr Catharina Van Tusschenbroek, dr. Ph. Kooperberg en dr M. H. J. Rueland, om rapport uit te brengen over 't al of niet wensche- ïyke van geneeskundig toezicht op de scholen. De uitkomsten van dit onderzoek zyn thans publiek gemaakt. De gevolgtrekking, die do commissie uit de ontvangen antwoorden op hare vragen en uit de inlichtingen van som mige specialiteiten afleidt, is: dat in Nederland uitbreiding van het hygiënisch en genees kundig toezicht op de scholen zeer wenschelyk, zelfs noodzakelyk is. - Het stoomschip „Prins Willem III", van Amsterdam naar Paramaribo, pass. 21 Nov. Ouessant; de „Admiral", van Oost-Afrika naar Nederland en Hamburg, arriveerde 22 Nov te Suez; de „Oengaran", van Java naar Rotterdam, passeerde 21 Nov. Ouessant; de „Telemachus", van Amsterdam en Liverpool naar Batavia, arriveerde 21 Nov. te Port-Said. - Id weerwil, dat onlangs by koninkiyk besluit is gehandhaafd een besluit van Gedep. Staten, waarby goedkeuring werd onthouden aan de gemeente-begrooting van Bolsward van 1896, omdat daarop, in stryd met het gevoelen van den burgemeester, hoofd der politie, was geroieerd do post voor bezoldi ging van een insp.ctiur van politie (de be trekking was vacant geworden), heeft de Raad der gemeente Franeker thans, mede tegen het gevoelen van den burgemeester, den post van f 800 wegens bezoldiging van een inspecteur van politie (sedert kort vacant), vaD de begrooling geschrapt en slechts 500 uitgetrokken voor een agent. Men verwacht, dat Gedep. Staten ook deze begrooting niet zullen goedkeuren en dat, zoo een beroep by de Koningin-Regentes wordt ingesteld, hare beslissing evenzoo zal uitvallen als voor Bols ward het geval is geweest. Uit de „Staatscourant". Kon besluiten. Bevorderd mot ingang van 1 Jan. 1897: a. tot commies der telegrapbie lsto klasse R. Van der Vecht, thans 2de kl.b. tot commies der telegraphic 2de kl. R. A. Dekker, thans 3de kl. Met ingang van 20 dezer, aan II. J. Paijen, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend uit zijne betrekking van commies der posterijen lste kl. Benoemd tot ontvanger der directe belastingen, F'euilleton. i) t. Koning Hendrik VIII van Engeland ont waakte op een zomermorgen van het jaar 1531 zeer slecht gehumeurd. Waarschynlyk had deze despoot en bloeddorstige tiran des nachts een onaangenamen droom gehad. Misschien waren hem de geesten van eonigen der vele bloedige offers zyner koDinklyke willekeur verschenen. Gedurende zyn lang durig bewind liet hy ruim 72,000 menschen ter dood brengen, onder wie ook eeDigen zyner vrouwen, altyd, wanneer hy er een kwyt wilde zyn, om met een andere, die hem beter beviel, te kunnen trouwen. Hy was een soort van Blauwbaard op den troon. Zyn hovelingen, pages en bedienden beefden, als zy het grimmige gezicht van hun gebieder zagen. „Den morgendrank 1" riep do tiran barsch. „Wat beveelt uwe majesteit?" vroeg de schenker aarzelend. „Misschien Malvezy?" „Bier wil ikl" De schenker boog deemoedig. Wyn of bier was de gewone morgendrank van alle voornamen destyds, toen men van koffie, thee en chocolade nog niet het ge ringste vermoeden had. Ook de koningin en de hofdames dronken wyn of bier op elk uur van den dag, zoodra zy dorst bespeurden. Das winters dronken zy heeteD wyn en warm bier met eieren. Een groote zilveren pui vol schuimend bier werd den koning gebracht Hendrik deed een lange, dorstige teug. Maar eensklaps verwrong zich zyn gezicht, hy spuwde uit, wierp de pul op den vloer en riep woedend: „Hel en duivel, wat is dat? Wil men my vergiftigen?" „Dat verhoede de Hemel, majesteit, aan zulk een roekeloosheid denkt toch zeker niemand," stamelde de schenker ontsteld. „Het bier is niet als gewooniyk." „Neon, het is van de nieuwe soort, die men voor beter houdt." „Beter? Dit schandelyke bocht? Wat is dat voor bier? SpreekI" „Nieuw hopbior, majesteit 1" „Waarom brengt men my dan niet het goede, oud-Engelache vermouthbier?" „De voorraad daarvan is gisteren ten gevolge van het onweer zuur geworden." „Hml Het is jammer, dat vermouthbier niet duurzamer is," bromde Hendrik. „Zeker, majesteit 1 En daar het nieuwe hopbier, waarvan de bottelier een vat op proef ontvangen geeft, uitstekend moet zyn. „Vindt je dat ook, Allan Tyrrell?" „Ik moet bekennen, majesteit, dat ik het nieuwe bier zeer goed vind." „Waar is het gebrouwen?" „Zoover ik weet, te Londen." „Is de brouwer misschien een vriend van den bottelier?" „Ik weet het niet." „Of jouw vriend?" „Neen. Maar ik houd hem voor een recht schapen man." „Zoo, zoo? Geloove wie 't will Men hale direct dokter Butts en brenge my een glas Malvezy, omdat er vandaag geen goed bier te bekomen is!" Malvezy werd gebracht. De koning dronk den heerlyken wyn en zeide toen boos: „Als dokter Butts zegt, dat hopbier schadeiyk of verdacht is, laat ik jou zoowel als den bottelier folteren om de waarheid op het spoor te komen." De schenker Allan Tyrrell verbleekte, of schoon hy een goed geweten had. Doch hy kende de meedoogenlooze wreedheid van zyn verschrikkelyken meester. Na verloop van nog geen tien minuten ver scheen de beroemde lyfarts. „Hooggeleerde dokter," zeide Hendrik, „weet gy wat hop is?" „Hop is een plant, die men in Duitschland by het bierbrouwen gebruikt," antwoordde dokter Butts. „Is hop vergiftig?" „Vergiftig juist niet, maar by groote hoeveel heden bedwelmend." „Dus 8chadelyk?" „Al te veel er van is inderdaad schadeiyk". „Men had zooeven de ongehoorde brutaliteit my hopbier te geven. Gelukkig heb ik den verdachten drank niet opgedronken; hy zal my dus wel niet schaden." „Het smaakte uwe majesteit dus niet?" „Volstrekt niet." „Hm, hml Ja, het oude Engelsche ver mouthbier is zeker beter verteerbaar voor de maag." „Zbei juicl, uukieri Ik houd het ook met het vermouthbier" „Vermouth is een kostelyk Kruidje. Het heeft zelfs maagversterkende en andere uit stekende eigenschappen". „Zoo is het, dokter I Ik wil niet, dat myn onbezonnen onderdanen hun gezondheid zullen benadeelen door hot drinken van het Duitsche hopbier. De menschen moeten by het tradi- tioneele vermouthbier blyven. Het gebruik van hop zal den bierbrouwers op strenge straf verboden worden; vandaag zal het noodige geschieden. Zyn er reeds hopcultures in Engeland?" „Ik geloof, dat er nog maar één is", zeide dokter Butts. „Waar?" „Te Farnham, in het graafschap Surrey". „De hopcultuur zal uitgeroeid worden. Ik wil geen hopcultuur in EDgeland. Ook geen hopbior. By myn troon I Er zal een wet in dien geest uitgevaardigd en van het groot zegel en myn koninklyke onderteekening voorzien worden". En zoo geschiedde het. Niemand waagde het, den eigeniyken tiran het dwaze van zyn handelwyze duideiyk te maken en een ver standig woord ten gunste van de voor de bierbrouwery zoo byzonder nuttige hop te spreken. Omdat de gekroonde despoot per- soonlyk een tegenzin in hopbier gekregen had, werd dit de oorzaak, dat Engeland in de 'kunst van bierbrouwen voorloopig by de andere noord- en midden Europeesche landen ver ten achter bleef. De pas aangelegde hop cultuur by Farnham, in Surrey, werd op bevo» van koning Hendrik vernietigd, en de invoer en het gebruik van hop den bierbrouwers verboden. Ook de invoer van Lübecker, Ros- tocker, Brunswyksch en Hamburgscb bier, die vroeger ongehinderd plaat3 had, werd voortaan zeer bemoeiiykt. II. Vier of vyf jaren gingen voorby. Destyds floreerde het machtige Hansever- bond nog zeer in Engeland en bleef dat ook doen tot den dood van Hendrik VIII, wien het evenwel, om zyn privilegies te behouden, 8omtyd8 groote sommen gelds schenken en aanzienlyke voorschotten verstrekken moest. Byna de geheele buitenlandsche handel van het eilandenryk was in handen van Duiteche kooplieden. Metaalwaren, huiden, leer en wollen goederen, fijne Engelsche lakens ep tapyten werden uitgevoerd. In den zoogenaam- den „Steelyard" of „Staaltuin" in do Theems- straat hadden de Hansekooplieden vanoudo hun kantoren en daarby ook groote zolders en kelders als magazynen. Ook voor 't overige woonden destyds veel Duitsche, Noderlandsche en Zwitsersche han delaren te Londen, alsmede kunstenaars, die daar prospereerden, zoo byvoorbeeld de be roemde schilder Hans Holbein, uit Bazel, wiens genie door Hendrik VIII zeer gewaar deerd werd. Het dikke monster van een tiran was nameiyk niet misdeeld van scherp inzicht en grooten kunstzin, en daarby zóó (jdel, dat hy een menigte portretten van afin dikke majesteit door de boste schilders van z(jn ty' liet maken. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1