i§eze 'Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en (feestdagen, uitgegeven. Feuilleton. DE ERFENIS. N°. 11256. Dinsdag 3 IVoveiiit>er« .1896 LEIDSCH PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden. 1.10. Franco per post. 1.40. Afzonderlijke Nommera 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten do stad wordt f 0.05 berekend. Leiden, 2 November. 't Is Zondag 1 November. Een regenachtige dag en als de.kalender het u niet aanwees, dan zou de natuur het u wel zeggen, want zy heeft haar zomerkleed verloren en waar men 't oog henen wendt, 't is overal bladerloos en bloeo loos. Dit laatste zouden zy niet go- zeg J iieöhen, die het huis van den heer J. A. Van Dijk op dien dag bezochten. Een kamer vol bloemen versierde wanden en tafels en tallooze verscheidenheid bekoorde er het oog. En 't was eigenaardig, die bloemen hadden den belangstellenden bezoeker zooveel te vertellen. Vijftig stond er in witte kinderen van flora te midden harer tallooze zusteren op een tafeltje, vijftig herbaalden de gouden Chrysanthemums uit een andere corboille, vijftig sprak het machtig mooie bloemstuk op de piano, vijftig spraken de prachtige bloemstukken der Kweekschoolklaseen, vijftig, vijftig en nog eens vijftig riepen al die natuur kinderen en als om strijd herhaalden de datums onder zijn portret in het „Loidsch Dagblad." Immers, geen vijltig levens-, maar dienst jaren, wol degelijk vijftig dienstjaren werden hier herdacht trots dien oogopslag, die hou ding, die stem, dien onverzwakten geest, die stolen werkzaamheid, die den jubilaris nog altijd kenmerken. Neen, 't is geen fictie, oie flinke mannelijke figuur, die zich daar in al zijn superioriteit voordoet, heeft reeds vijftig jaren van zyn leven gewijd aan de ontwikkeling en beschaving van zijn medemenschen. 't Is zeldzaam, maar zoo er nu ook ooit iemand met voldoening op volbrachten arbeid mocht terugzien, dan mag hy dat wezen. En welk een onwaardeerbaar voorrecht werd het onder wijs in Nederland en speciaal in Leiden in dien m m niet geschonken, voor een paar jaar van Regeeriogswege reeds erkend. Locii afgescheiden van deze voor onder wij zers zoo zelden ten deel gevallen onderschei- cing, kwamen met dezen dag de gevoelens van erkenning, van aanhankelijkheid voor den dag. "Welk een reeks van belangstellenden kwamen hem op dezen gedenkwaardigen dag hun opwachting maken. Men zag er den hetr Burgemeester van Leiden, rnr. F. "Was, de heeren Wethouders, het geheele personeel zijner school, in persoon en in beeltenis, ver- eenigd tot eene groep, leden van do plaatse- lyko schoolcommissie, professoren, leeraars, hoofden van scholen, muziekleeraars, gewoae onderwijzers, leeraars van de Kweekschool, bestuurs- en gewone leden van het genoot schap: „Mathesis, Scientiarum Genitrix," be stuursleden van de Practiscbe Ambachtsschool, particulieren van verschillende maatschappe lijke betrekkingen, dames en heeren, kortom een bonte mengeling van personen, die als om strijd den jubilaris hun hulde kwamen brengen. Mogen zijne betrekkingen, moge Leiden, moge het onderwijs hem nog lang bezitten 1 Morgen, 3 November a. s., hoopt een onzer stadgonooltn, de heer F. Verboom Soumain, het feit te herdenken, dat hij zich 50 jaren geloden alhier als apotheker vestigde. Met onverflauwden lust en ijver verricht de geachte jubilaris nog steeds zyn werk en dat hij ook nog levendig belangstelt in de wetenschap zelf, getuigen de vergaderingen van de afdeeling Leiden der Maatschappij voor Pharmacle en van de apothekers-vereeniging „Concordia", waarvan hij een trouw bezoeker is. Het zal hem dan ook op dien gewichtigen dag zeker niet aan belangstelling ontbreken. Ook wy wenschen hem gaarne toe, dat hy nog lang gespaard biy ve niet alleen voor zyne familie en kennissen, maar ock voor de lijdende menschheid. Blykens achterstaande advertentie zal de Lakenhal Dinsdag 3 November tot twee uren gesloten zyn. In deze week opent de Leidsche hoog leeraar dr. C. P. Tiele aan de universiteit van Edinburg zyn Gifford lezingen, waarvan de eerste reeks vyf weken zal duren, twee lezingen in elke week. Do tweede en laatste reeks wordt op dezelfde wyze het volgende jaar gehouden. Ofschoon wy, zegt de „N. R. C.," met zyn benoeming tot Gifford Lecturer aan de universiteit van Edinburg voor 1896 en 1897 prof. Tiele, en daarmede der vaderlandsche wetenschap oen groote eer bewezen achten, kunnen wy het slechts natuurlyk vinden, dat Edinburg, toen het, nadat van 1888 tot 1891 twee Schotten gekozen waren, voor een benoeming naar den vreemde uitzag, in de eerste plaats aan den Leidscben hoogleeraar dacht. In het buitenland staat hy als de voor naamste beoefenaar van de vt rgelykende gods dienstwetenschap te boek. In Groot- Britanniê is zyn werk bekend door de vertaling van zyn Geschiedenis van den Godsdienst tot op de Heerschappy der Wereldgodsdiensten (Outlines to the History of Religion), van het eerste stuk van zyn Geschiedenis der Egyp tische en Mesopotamische Godsdiensten (Reli gion of Egypt), van zyn rectorale oratie West-Azié in het Licht der jongste Ontdek kingen. Dan leverde by in de Encyclopaedia Britannica het artikel Religions en in de Amerikaansche Cyclopaedia het artikel Com parative Religion, kleinere geschriften in het Engelsch daargelaten. Toen prof. Tiele echter in het begin van 1892 voor dat en het volgende jaar aange zocht werd, moe6t hy uit hoofde van zyn rectoraat der Leidsche universiteit verzoeken niet in aanmerking te komen. De senaat der Edinburgsche universiteit riep toen Otto PffeideTer van Berlyn. In 1893 moest prof. Tiele wegens drukke bezigheden nogmaals van een beroeming voor 1894 en 1895 afzien; de gewezen Edinburgsche hoogleeraar Camp bell Fraser hield tosn de lezingen. Maar nadat de senaat voor de jaren 1896 en 1897 prof. Tiele met algemeene stemmen tot Gifford Lecturer benoemd had, stemde hy toe. Wy wenschen hem alle succes op z:,jn werk In de rotonde van het Museum van Kunstnyverheid te Haarlem hield Zaterdag voor tal van genoodigden professor dr. K. Martin, uit Leiden, zyn aangekondigde rede over Suriname. Spreker gaf een schets van den geologischen toestand, hoe van de kust af die toestand telkens afwisselt, ea sprak vervolgens over het in de kolonie gevonden goud en de vor men, waaronder het gevonden werd, om ten slotte de middelen aan do hand te doen, die zouden kunnen strekken om Suriname ge schikt te maken voor kolonisatie. De heer Martin zou willen, dat geen bepaald wetenschappelijke expeditie werd uitgezonden. Het een moest komen na het andere. Ernst byv. was noodig de uitzending van een geo loog, dan van een botanicus. Wyzende op de grooce moei ykbeden, aan het reizen in de kolonie verbonden en de ongezondhti 1 in de bosschen, oordeelde hy een lang ver;iyf daar niet öoenlyk. Woensdag 4 Nov. e. k., des voorm. te 10'/, uur, zal ten Raadbuize te Voorschoten de loting plaats hebben ter bepaling van de volgorde, waarin de 6 goedgekeurde paarden geleverd moeten worden. Aan het postkantoor Warmond werd gedurende de maand Oct. in de Rijkspost spaarbank ingelegd f 5605.35, verdeeld over 81 inlagen; terugbetaald f 1339.23, verdeeld over 34 terugbetalingen. Het laatste, door dat kantoor uitgegeven, boekje draagt het nutümer 685. Gedurende die maand werden door bet Rykstelephoonkantoor aldaar beh ndeld 78 telegrammen, t. w. 44 verzonden en 34 ont vangen. Men meldt uit 's-Gravenhage, dd. 1 Nov. In de Russische kapel aan den Schevening- schsn weg werd heden ter herdenking aan den sterfdag van czaar Alexander IK door den aartspriester Bogolowski een plechtige rouw- dienst gecelebreerd, welke werd bijgewoond j door den Russischen gezant by ons Hof, ridder j De Struve, den legatiosecretaris, dtn heer De Berencis, met hunne familieledenden attaché den be r Sevastopoulo, en eenige dames, onder wie mevr. Oköliesanyi, echtgenoots van den Oostenrykschen gezant. De Mis werd by deze gelegenheid gezongen door de heeren Grigoneff en Jakooowsky. Maandag zal er een cienst worden gehouden ter herinnering aan den dag van do troons- bestyging door den tegenwoordigen keizer aller Russen Nicolaas II. Gisteren vierde, de heer J. Straub, hoofd eener gemeenteschool en directeur der rijks normaallessen te 's-Gravenhage, den dag, dat hy sedert 40 jaren aan 't hoofd eener school had gestaan, en al dien tyd in die hoeianig- litid zyn beste krachten had gewyd aan de ontwikkeling der jeugd. Aan huldebetuigingen en blijken van sym pathie ontbrak het niet; van alle kanten bleek men er prys op te stellen den begaafden onderwyzer te toonen hoezeer men hem vereert. De Koninginnen brachten Zaterdag een bezoek aan de in „Pulchri" te 's Gravenhage tentoongestelde kunstverzameling. Zy waren vergezeld door freule Van de Poll, miss Sax ton Winter en den adjudant jhr. Van Tuyll van Serooskerken. De Vorstinnen vertoefden een half uur in de kunstzaal. Uit Rotterdam wordt aan het „Hbl." gemeld, dat ook de heer A. Plate te kennen heeft gegeven, by de aanstaande verkiezingen voor de Tweede Kamer niet meer voor een candidatuur in aanmerking te willen komen. Naar wy vernemen, zou de Regeering bet voornemen hebben, om by de a. s. behan deling dec Indische Begrooting in de Tweede Kamer over de Atjoh-aangelegenheden een comité-generaal uit to lckk n. (U. D.) By koninklyk besluit van 30 Oct. jl., opgenomen in de Staatscourant van 1/2 Nov., is, op do voordracht van den minister van binnenlandsche zaken, aan het hoofdbestuur der vereeniging „Trouw aan Koning en Vader land," gevestigd te Utrecht, tot ondersteuning van behoeftigen, gerechtigd tot het dragen van het Metalen Kruis of. de Citadel-Me-lailla machtiging verleend tot het houden eenoi collecte door het gebeele Ryk, in de maanden November en December dezes jaars. Het jubilé van Dr. H. G. HAGEN. Dr. H. G. HAGEN, oudst predikant by de Nedeil.-Herv. Gemeente alhier, herdenkt heden den dag zijner veertigjarige Evangelie-bediening in de Nederl.-Herv. Kerk. Dit feit, van zoo groot9 beteekenis in de allereerste plaats voor hemzelf en voor de zynen, maar ook voor zyn vele vrienden, zoowel hier ter stede als elders, werd gisteren door hem in het openbaar herdacht in de ochtendgodsdienstoe'ening in de Pieterskerk, welk kerkgebouw gevuld was met een groote schare gemeenteleden, niet enkel van hen, die meer in het byzonder zyne richting toe gedaan zyn, maar ook van eenigen, die, hoewel met hem op het stuk van godsdienst van opvatting verschillende, gaarne door hunne tegenwoordigheid wilden toonen, dat ze hem achten en dat zyn jubilé hen niet onver schillig had gelaten. Onder de aanwezigen waren ook eenige hoogleeraron van de Leid sche hoogeschool. Dr. HAGEN gedacht met bewogen gemoed hoe hy, die veertig jaren geleden in April door het Provinciaal Kerkbestuur van Gelder land tot proponent aangesteld was, naar tyds- orde gisteren vóór veertig jaren bevestigd werd tot predikant in de gemeente Piershil, hoe hartelyk en vol vreugde en blydschap hy daar ontvangen was, hoe de saluutschoten ter zyner eere nog knalden, toen hy met zyn familie de pastorie reeds lang had betreden. Hy be« sprak den geest, by zyn komst daar, U Piershil, heerscbende, en hoe hy daar tot zegen en levenwekkend werkzaam mocht zyn tot 1859, hoe hy er zich vele vrienden mocht verwerven. Toen, in 1859, werd by uit het zuiden geroepen naar het noorden, naar Koog aan de Zaan, waar hem een g-heel anders te bearbeiden veld wachtte. Ook die gemeente liet hem de aangenaamste herinneringen achter. Den elfden November 1860 kwam hy her waarts. Na veel aarzeling. Want hy zag er aanvankeiyk tegen op het predikambt te aan vaarden en te bekleeden in deze academiestad. Het vooruitzicht, de overweging echter, dat liem hier het groote voorrecht zou beschor n worden in aanraking te komen met geleerde en hooggeleerde mannen, die hem dieper konden inwyden in de wetenschap en hem tot gids zouden kunnen strekken, gaf den doorslag tot het aannemen van het beroep naar Leiden. En thans, nabyna36 jarige ambtsbediening alhier, kon hy niet nalaten een blik te werpc-n op wat achter hem lag, op wat by doorleefd had te Lei Jen, te wyzen op het lief en leed, hier ondervonden, te wyzen op veranderde omstandigheden en op hetgeen hy zich een etre en plicht geacht had te moeten doen, zy bet biut.) Maar toen het geld van het horloge verteerd was, kwam er plotseling een reactie. Emile kwam tot beter inzichten. Zy hadden niet veel byzonders meer om te beleenen, en het geld, dat zy ontvingen, was zoo spoedig op! Na de oorbellen en de pendule, zouden de matrassen aan de beurt komendan moesten zy op stroo slapen en werden zy ten slotte op straat gezet. Zy moesten moedig van voren af aan beginnen en handelend optreden. Er ontspon zich toen een ernstig gesprek tusschen Juliette en Emile, die aan een ledige tafel zaten; zy namen het wanhopig besluit om de obligatie te verkoopen, want de pandjes huizen leenden toen nog geen geld op effecten. Zy zouden dan eenig geld hebben om van te leven gedurende den tyd, dat Emile alle krachten zou inspannen om een nieuwe be trekking te verwerven. Dat was beter dan dat zy tot zelfs hun ondergoed beleenden. Als zy zoo laag vielen, zouden ze er nimmer weer bovenop kunnen komen. Het was nu meer dan hoog tyd. Ze waren al een termyn buur schuldig gebleven en de huisheer had nu gedreigd, ze uit het huis te zullen laten zetten. Het was een smartelijk oogen'olik, toen Emile en Juliette zageü, dat zy op het punt waren om in don afgrond te storten, op wiens bodem zy vuile lompen en uitgeteerde in ge, wanden zagen, in ruil voor hun nette kleedy, waarmede zy 's avonds en 's Zondags prettige wandeltochtjes in de Champs Elysées of het Bois de Boulogne maakten. Juliette keurde, met een gebroken hart, het verkoopen van de obligatie goed. Vooral ook, omdat ze haar geestkracht verloren had en sedert de laatste trekking voortdurend ongesteld was gebleven. De koers was Diet ongunstig. Emile kreeg byna de volle waarde voor zyn obligatie. Maar de hoop, om opeens ryk te worden, moesten zy opgeven. In plaats van nu ter neder geslagen te zyn, voelde Emile zyn moed herleven. Men zou hebben kunnen denken, dat dit gele papier, die bedrieglyke kans om ryk te wor den, hem gehypnotiseerd en door een dom vertrouwen werkeloos gemaakt had. Nu het papier verkocht was, werd hy als het ware wakker geschud. Hun verteringen werden wyseiyk zóó beperkt, dat het geld wat lang kon duren; en toen gihg hy met yver aan het zoeken. Niettegenstaande alle inspanning, bleef hy toch nog drie maanden zonder werk. Het geld begon op te raken, zy vervielen weer in hun sombere buien, totdat hy ten langen leste geplaatst werd. 's Morgens, toen by het groote nieuws, dat hy een nieuwe plaats had, aau Juliette wilde gaan vertellen, kwam hy een couranten- verkooper tegen, die de winnende noma-ors van een nieuwe uitloting afriep; ook hun serie was er by. Werktuigiyk en door een dwaze nieuwsgierigheid gedreven, koebt by de lyst. Hy bleef als aan den grond genageld staan. Duidelyk zag hy hun nommer. Hun obligatie, hun verkochte obligatie was er uit g6komen met honderd duizend franken. De zoozeer gewenschte en lang verwachte fortuin, die zy in hun handen hadden gthad en die hun nu ontsnapt was door een blind toeval, uit gebrek aan een beetje tyd, een beetje geduld, een beetje geldl Ja zeker, het was maar beter geweest, dat zy hun matrassen beleend hadden. „Welzeker, zeer zeker," herhaalde Emile, terwyl hy als in een droom voortging op het trottoir, te midden der voorbygangers, der ratelende wagens, in één woord van de brouhaha, aan een groote stad als Parys eigen. „Welzeker! Welzeker 1" Dol wanhopig dacht hy er over, om ineens in de Seine te springen! Hoe gaarne zou hy de obligatie weer inkoopen, alsof dit mogeiyk ware; een grenzenlooze jaloezie kwelde hem tegenover hem, die nu gewonnen had, en dien hy niet eens kende het kwam hem voor, dat by bestolen was, een hevige wroeging folterde hem jegens zichzelven, jegens Juliette; woedend was hy op iedereen, op zyn patroon, die hem weggezonden had, en op het gebrek, dat hun belet had de goede kans af te wachten. Honderd duizend fraDken door zyn schuld honderd duizend franken verloren voor de armzalige vyf honderd franken, waar voor zy hun schamel brood hadden moeten koopon, had hy honderd duizend franken ver kocht, al hun geluksdroomen, alles wegl Honderd duizend franken! Hy li9p naar buis, dacht zelfs niet meer aan zyn plaats, liep als een gek, terwyl hy de lyst in elkander frommelde. „Ons nommer is er uitwy hadden kuDnen winnenwy hadden kunnen win nen brulde hy. Juliette was zeer bleek geworden. „Is het inderdaad waar?" zeide zy met gedempte stem, terwyl ze, als uitgeput, ging zitten. Of het waar wasl Hy verwachtte nu een crisis, het een of ander verschrikkeiyks, misschien wel het een of ander middel, dat zy zou vinden, om de obligatie terug te koopen; wel een dwaze, onzinnige hoop, daar hy toch zeer goed wist, dat hy hem zelf verkocht had. Doch zy bleef vry kalm en riep op treurigen, zachten toon „Hoe jammer! Hoe jammer!" Toch scheen het alsof zy aan heel iets anders dacht, en daardoor alleen een groote teleurstelling gevoelde. „Ja," zeide zy, „het is zeer ongelukkig." Ei niettegenstaande dat, begon zy te glim lachen. Emile keok haar aan, verwonderd, dat een dergeiyke wroede teleurstelling haar niet erger aangreep. „Weet je bet al?" hernam zy, terwyl zy dichter naar hem toekwam en hem over den krullebol streeldezullen niet altyd met ons tweeën blyven." Emile werd opnieuw woedend. „Welzeker, dat ontbrak or nog maar aan l" Toen hy echter zag, dat Juliette begon te huilen, en ontsteld was ovor de ruwe manier, waarop hy haar profetie ontvangen had, werd hy weer verteederd; daarby was hij toch eigenlijk zóó gelukkig over de zooeven ge kregen blyde boodschap, dat hy nu toch niet langer bedrukt kon zyn. En hy lachte op zyn beurt. En eindeiyk vertelde hy, dat hy een be trekking had. Toen keken zy elkander aan en begonnen samen te lachen. „En toch is het jammer," moesten zy toch nog eens zeggen. Thans echter was het riet voor zichzelf, dat hot jammor was. Zy hoop ten en konden dus elkaar troosten want z(J dachten niet meer alleen aan zichzelf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1