N°. 11243. Maandag 19 October» A0.1896 (Beze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 17 October. Feuilleton. DE RIJKE SMID. LEIDSCH DA&BLAD. PRIJS DEZER COURAIÏT: Voor Leiden per 3 maanden. f 1.10. Franco per post. ~i t 1.40. Afzonderlpko Hommers 0.05. PRUS DER ADVERTENTLËN: Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17|. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten do stad wordt f 0.05 berekend. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Blad. Oillciëele Eeunlageyiiigen. Burg. en Wotbe. van Lisse brengen tor feennie ▼au belanghebbenden dat zij, die van het herhaliDge- ondervrge willen gebruik maken, zich aan de school moeten aanmelden op Dinedag den 20eten October a. u. des avonds te zes uren. Toogolatoa kunnen worden leerlingen, die niet meer de dagschool bezoeken en boven de 12 jaren. Burg. en Weths. van Lisse maken hekend dat op Woensdag 21 October a. s. gelegenheid zal worden gegeven tot kostelooze inenting en herinenting. Aanmelding behoort te geschieden b\j een der geneeskundigen, tijdens de gewone spreekuren. De vereeniging „Uit Liefde", welke zoo voel nut sticht en 'bj winters onder de behoef- tigen zoo veel weldaden bewast, zal a. s. Maandag-avond eene vergadering houden, waarop onder andere punten van behandeling (zooals herziening der voorwaarden van aan besteding, verslag omtrent de rekening en verantwoording en benoeming van een be stuurslid) ook aan de orde zal worden gesteld de bespreking over de wyz9 der vi ring van het 50-jarig bestaan der Vereeniging. Dit laatste geeft zeker wel aanleiding om de leden tot een trouwe opkomst aan te sporen. Zaken van zulk groot gewicht hebben recht op warme belangstelling van alle leden. Ook blijkens een heden by h9t departe ment van koloniën van den gouverneur van Suriname ontvangen telegram is het stoom schip „Paramaribo" te Paramaribo aange komen en was aan boord alles wel. Men schrijft ons uit Bodegraven: In de leden-vergadering van het departement Bode graven van het „Nut" werden als bestuurs leden herkozen de heeren ds. De Meijere en Van Ghesel Grothe. Dr. De Niet werd ge kozen in de plaats van dr. Dekker, die bedankt heeft. Do rekening van het afgeloopen jaar werd goedgekeurd en bedroeg in ontvangst 1774.48®, in uitgaaf ƒ908.775, batig saldo ƒ865.71. Als sprekers zullen dezen winter o. a. optreden de heeren Van Bachum do Boer, dr. Bleekrode en ds. Van Kleeff. In de gisteren gehouden vergadering van den gemeenteraad van Gouda werd mej. A. De Graaf van Bodegraven benoemd tot hoofd eener gemeente-bewaarschool. Ds. P. J. Wautere, predikant te Rozen burg, heeft een beroep ontvangen naar de Ned. Hervormde gemeente te Ter-Air. De verbouw van de pastorie der Herv. gemeente Woubrugge, is gisteren toegewezen voor ƒ5900. Aannemers zijn de heeren C. Stigter, timmerman, en W. Strookman, metse laar te Woubrugge. Op Zondag, 1 November, zal tegel ijk met de herdenking van de Kerkhervorming In do kerken der Ned.-Herv. Gemeente te 's Gravenbage een collecte gehouden worden voor de vervolgde Armeniërs. Gisteravond is in het „Hotel des Indes" te 's-Gravenhage uit Brussel aangekomen de heer Gijldenstolpe, gezant van Zweden en Noorwegen aan ons Hof. Heden had de minis ter een onderhoud aan het Departement van Buitenl. Zaken. De Japansche hoofdambtenaren van de post en telegraphie in Japan hebben slechts een kort verblijf *n Den Haag gehad en zijn heden naar Brussel vertrokken. Met het oog op het feit dat thans Zon dags een godsdienstoefening voor do Protes tantsche verpleogden en verpleegsters in htt Gemeenteziekenhuis te 's Gravenhage wordt gehouden, is voor het aanschaffen van een orgel als eerste gift 100 bij den geneesheer directeur dr. Roessingh ingekomen. Het Nederlandsch Tooneel heeft den heer Jos. Mertens verlenging van de concessie als directeur van do Fransche Opera te 's Graven hage aangeboden. (D.) In de gisternamiddag gehouden vergade ring van de afdeeling Rotterdam der „Ver eeniging tot bescherming van dieren" werd een woord van nagedachtenis gewijd aan den overleden secretaris der vereeniging den heer A. De Jager Jr. De heer D. v. Stolk, die zich tijdelijk met het secretariaat welwillend belastte, werd thans definitief lot secretaris gekozen. De rekening sloot met een batig saldo van 1,562,03'/,, terwijl bovendien nog aanwezig is ƒ3000 in aandeelen Rott. Hyp.-bank bel-gd. Een der leden uitte den wensch dat de beesten spellen van de kermissen mocht n worden geweerd, daar deze niet alleen gevaarlijk, maar ook demoraliseerend zijn. De voorzitter deed opmerken dat de Ver eeniging hieraan weinig doen kon, doch deze opmerking door de pers toch onder de oogen van het hoofd der gemeente zou komen. Na nog enkele opmerkingen werd de ver gadering geslote*). Vóór enkele dagen maakte „De Tyu" in het bericht over het vertrek van pater Van Schijndel terloops gewag van de katholieke studenten-vereeniging „Sint Thomas van Aquino." Aangaande dezo Verc-eniging vinden wij de volgende bijzonderheden in hetzelfde blad. Reeds geruimen tyd bestond bij eenige katholieke studenten ter Amsterdamscbe Uni versiteit do meening, dat naast het alom ba kende „Geloof en Wetenschap", een vereeni ging, waar meer bijzonder werk werd gemaakt van debatteeren, veel nut zou kunnen stichten, vooral indien zij uitsluitend voor studenten bestemd werd. Na de noodzakelijke besprekingen werd in Juni 11. de Vereeniging geconstitueerd, in dier vo^ge, dat zij zustervereeniging zou zijn van „Geloof en Wetenschap", welker lidmaatschap verplichtend werd gesteld voor de leden van „St. Thomas", terwijl de voorzitter van „Ge loof en Wetenschap", rechtens moderator van den dispuutkring werd. Beide vereenigingen behielden echter een afzonderlyk bestuur en een eigen reglement. De reeks van bijeenkomsten zal weldra worden geopend met een plechtige vergade ring, voor welke e nige uitnoodigingen zijn rondgezonden en waarop o. a. pater H. v. Schijndel, voorzitter van „Geloof en Weten schap", en prof. V. De Groot het woord zullen voeren. Het Is, zegt „De Tijd", een heuglijk ver schijnsel, dat waar, om licht te bevroeden redenen, de katholieke studenten meer en meer naar de Amsterdamscbe Stedelijke Uni versiteit komen, er onder hen een steeds toenemend streven valt waar te nemen om zich grondig voor te bereiden tot den strijd voor de goede zaak, welker verdediging later voor een groot gedeelte aan h6n zal zijn toe vertrouwd. Het nationaal congres voor Geheel-Ont- houóing zal op 6 en 7 November a. s. te Utrecht worden gehouden in het „Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen" aldaar. Het programma der werkzaamheden, dat ook de conclusies zal bevatten der verschillende inlei ders, zal vooraf aan loden en begunstigers worden tosgezonden en voor het publiek wor den verkrijgbaar gesteld tegen betaling. Ook bezoekers niet-leden mogen aan de debatten deelnemen. Tevens zal 5 November een volks- meeting plaats hebben, waar verschillende sprekers zullen optreden en ook gelegenheid tot debat zal zijn. Dinsdag, 20 October, zal het rectoraat van de „Vrije Universiteit" in een openbare samenkomst, die aanvaDgt des namiddags te twee uren ia de Keizersgrachtkerk te Amster dam, door den aftredenden rector, prof. "Woltjer, worden overgedragen aan den nieuwen rector, prof. Goesink. Te GroniDgen zal den 27sten October een vergadering gehouden worden van alle bur gerlyke armbesturen in de provincie. Daarin zal ter sprake komen het gevaar, dat voor de gemeentelijke keienklopperijen ontstaat door het veelvuldig gebruik van de Belgische quenast. Voor de mac-adam zijn, volgens het armbestuur te Zuidbroek hetwelk de oproeping tot deze bijeenkomst heeft uitge lokt byna geen koopers moer te vinden. Het Belgische wielrijdersverbond (laLigue vélocipó;ique beige) heeft aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal een verzoekschrift gericht om de vele Belgische toeristen, die per wiel een uitstapje over de Nederlandsche grenzen doen, van de verplichting vrij stellen een kaart van 3 te nemen. Zondag 25 October a. 8. zal de heer H. M Wierts van Coehoorn, directeur van het postkantoor te 's Hertogenboscb, den dag herdenken, waarop hy vóór 40 jaren bij de posterijen in dienst trad. Het Hoofdbestuur van het Ned. Zendeling- Genootschap benoemde in de vacature van director van het Zendelinghuis en secretaris, ds. J. W. Gunning Jr., theol. docts. en predi kant te Eerbeek. Men meldt uit Leeuwarden, dd. 16 Oct.: Heden had op de algemeene begraafplaatsje teraardebestelling plaats van het stoffelijk overschot van den heer C. A. De Bock, in leven leeraar in de Fransche taal aan de Rijks hoogere burgerschool alhier. De directeur en leeraren, benevens de oud directeur, volgden in rijtuigen de lijkkoets. Aan don ingang der begraafplaats hadden de leerlingen der school, benevens vele vrienden van den overledene, zich geschaard, om hem de laatste eer te bewijzen. Aan de geopende groeve herdacht de direc teur der school, dr. J. Ariëns Kappers, de verdiensten van den overledene, diens groote gaven als leeraar, zijn bescheidenheid, bovenal zijn ijzeren wil, die hem in staat stelde, de laatste zes jaar, hoewel zijn lichaam door een ongeneeslijke kwaal werd ondermijnd, nog met toewijding zyn zware taak te ver vullen. Met ingang van 1 November zijn bij de Exploitatie-maatschappij benoemdtot stations assistent eerste klasse t9 Utrecht, de stations assistent tweede klasse J. Tjabring; tot sta tions-assistent tweede klasse te Feyenoord, de stations-assistent derde klasse W. Kok; tot stations assistent derde klasse, te Zwolle, de klerk-telegrafist 3de klasse H. Yos te Dedems- vaart, te Feyenoord, de klerk-telegraphist 3de klasse P. RitmaD, te Geldermalsen. Tot hoofdcommies ter gemeente-secretarie te Maastricht is benoemd mr. L. B. J. Van Oppen, advocaat en procureur aldaar. De majoor J. M. Campbell, van den generalen staf te Arnhem, wordt dezer dagen bevorderd tot luitenant-kolonel. De kapelmeester Van der Linden van de Koninklijke Mil. kapel van het reg. gren. en jagers, zal weldra wegens ziekte den dienst met pensioen verlaten. Naar de „Tel." verneemt, kan de deta cheering van de kapiteins bij de landmacht in West-Indiè niet vóór begin November wor den tegemoet gezien. Het stoomschip „Admiral" arriveerde 15 Oct. van Hamburg en Vlissingen via Kaap stad te Durban; de „General" vertrok 14 Oct. van Durban naar Rotterdam en Hamburg; de „Prins Alexander," van Batavia naar Amster dam, passeerde 16 Oct. Perimde „Soenda," van Batavia naar Amsterdam, passeerde J6 Oct. Gibraltar; de „Lawoe," van Rotterdam naar Java, passeerde 16 Oct. Kaap Carvoeiro de „Prins Hendrik" vertrok 17 Oct. van Am sterdam naar Batavia. Uit de „Staatscourant". Kon besluiten. Buiten werking gesteld het bepaalde bij koninklijk besluit van 15 Juli 1896 en in verband daarmede de kolonel C. O. Van Kesteren eervol ontheven van het tijdelijk bevel over de 2de divisie infanterie, onder dankbetuiging voor de goede diensteu door hem in dat bevel bewezen. Aan den gepensionneerden luitenant-kolonel der artillerie van het leger in Nederlandsch-Indiê jbr. R. Van Hoogenhouck Tulleken, alsnog verleend de titulaire rang van kolonel. Benoemd tot kantonrechter te Schiedam, mr. II. M. G. Kloppenburg, than3 kantonrechter te Ter Neuzen; tot rechter in de arrondissements rechtbank te Groningen, mr. J. A. G. Gockinga, thans rechter in de arrondissements-rechtbank te Alkmaar. Verleend een pensioen van ƒ381 aan P. Peters, laatstelijk kommies 1ste klasse bij 'a Rijks be lastingen. Tijdelijk belast met de waarneming der betrek king van inspecteur der rijksbelastingen te Alfen J. Egberts, adjunct-inspecteur te Rotterdam,en met die van adjunct-inspecteur te Rotterdam C. W. Bodenhausen, thans ontvanger to Leemde. De minister van marine heeft het volgende be paald De luitenants ter zee 1ste kl. W. P. Cool- haas en E. F. T. Bik, respectievelijk behoorendo tot de rol van Hr. Ms. wachtschip te Willems oord en te Amsterdam, eerstgenoemde belast met het bevel over Hr. Ms. kanonneerboot .Bever," laatstgenoemde met dat over Hr. Ms. kanonneer boot .Hydra," worden met 30 October a. s.. onder eervolle ontheffing van dat bevel, op non-activi teit gesteld. De luitenants ter zee der '2de klas; e A. N. Van Santen en J. J. De Vries, gedetacheerd aan boord van genoemde kanonneerbooten, worden met donzelfden datnm eveneens op non activiteit gesteld. Museum Meermanno Westreenianun. Dit museum (Prinsessegracht No. 30, te 's Gravenhage), zal ge durende November 1S96 geopend zijn op den óden en 19den. Op die dagen zijn toegangskaarten, zoo wel aan het museum zelf als aan de Koninklijke Bibliotheek (Voorhout No. 34), te verkrijgen. Gemengd Nieuws. Ben-Ali-Bey's tweede voorstelling in de Stadszaal werd gisteravond wederom door een talrijk publiek bijgewoond en onder vond andermaal do grootste belangstelling van de aanwezigen, die het by herhaling niet aan luide toejuichingen lieten ontbreken over het wonderbaarlijke, geheimzinnige, dat zy te zien kregen. Voor hen, wien de entrée-prljs van een gulden soms te hoog mocht geweest zijn er heen te gaan of voor hen, die op bei ie avonden geen gelegenheid hadden, wordt morgenavond, Zondag, een voorstelling gege ven tegen verminderden, namelyk den halvon prijs. Dat zal ongetwijfeld zeer velen aange naam zijn. Dezer dagen hadden voor het kantongerecht alhier zich te verantwoorden twee personen, te 's-Gravenhage woonachtig, wegens overtreding der wet op de visschery. Daar het echter beide heeren begon te vervelen dat ze wat lang moesten wachten naar hun zin, achtten ze het noodig voor tydpasseering maar een borreltje te gebruiken, omdat ge noemde persooen bereids een halve flesch jenever hadden meegebracht. Ze schaamden zich zelfs r.iet in de rechtszaal voor het oog van het publiek een glaasje te gebruiken. Zeer spoedig echter werd hun versnapering door de aldaar aanwezige politie in beslag genomen en van een en ander proces-verbaal opgemaakt. De bouw van de vier eerste paviljoens en van de centraal-gebouwen van het op „Endegeest" in aanbouw zijnde krank zinnigengesticht is thans zoo ver gevorderd, dat vermoedelijk reeds in Januari het nieuwe gesticht geopend zal kunnen worden. In de gemeente Te r A ar is 's avonds om halftien brand ontstaan in eene woning, bewoond door P. Broer te Korteraar. De brand had in het begin een hevig aan zien, doch wegens het nog niet vergevorderde uur om ter ruste te gaan, waren er spoedig manschappen op de plaats aanwezig om met- de inmiddels aangerukte spuit uit de buur schap Korteraar met de blussching te kunneL beginnen. Door het stille weder is de brand dan ook tot het aangetaste perceel gebleven en U twaalf uren des nachts kon de spuit wee inrukken. i) De smid Jozef Muller ging met krakende laarzen, in een nauwsluitende overjas mot een spiogelgladden cylinder op het roode hoofd de smalle trap van zijn huis af. Dit huis geleek in zekeren zin op zyn eigenaren. De mooie verf, het glanzende vernis, waar mede men het opgesmukt had, vermochten de oorspronkelijke bekrompenheid en eenvoud der burgerwoning evenmin te bedekken, als de mooio kleeding de afkomst van den eige naar. Ook de brave juffrouw Walburga, de vrouw van den smid, die een heel knappe vrouw geweest was, zoo lang zy nog in het schort, de mand aan den arm, naar de markt ging, maakte, sedert zy een zyden mantel en een veerenhoed droeg en haar dikke vingers in glacó-handschoenen perste, een zeer komisch figuur. De smid had zich stellig beter op zyn gemak gevoeld in den tyd, toen by in den werkkiel over de straat liep en 's avonds met zyn buren in de kroeg een glas bier dronk. In deze viytige, spaarzame jaren bad hy, door het geluk begunstigd, door de opbrengst eener bloeiende zaak, nog meer door eenige gunstige speculaties met bouwgrond zyn tegenwoordigen welstand verworven. Toen begon hy met zekere minachting op die vro3gere gelukkige jaren terug te zien en de oude kennissen, die eenvoudige ambachts lieden gebleven waren, te ontwyken, liet zich nu „hofleverancier" noemen, reed des Zondags met eigen equipage uit, dronk zyn bier in een voornaam restaurant onder handelaren, kunstenaars en ambtenaren, en achtte zich gelukkig, als een heusche meneer een paar woorden met hem wisselde of een jonge advocaat hem wat vuur vroeg. Hy wildq hooger op, wat op zichzelf zeer pryzenswaard is, maar hy legde het op een geheel ver keerde wyze aan en zocht alles in vertoon. Terwyl hy deze steile, halfdonkere trap afging, wierp hy een minachtenden blik door het kleine venster op het erf van zyn buur man. Daar woonde een vlytige kunstdraaier, die het ook al tot iets gebracht had, maar een eenvoudig ambachtsman bleef en ook in zyn huis alles by het oude liet. De uitdrukking van zelfvergenoegden spot over de smaakloozen barak week echter eensklaps uit het gezicht van den hofleveran cier. Hy werd rood van woede. „Frans 1 Frans I" riep by op een toon, die voor dezen geen vriendelyke ontvangst deed hopen. Een jongen van ongeveer veertien jaar, die op het erf van den buurman was, liet by den klank der vaderiyke stem een stuk hout, waaraan by gesneden had, verschrikt vallen en keek angstig in 't rond, alsof hy zich het liefst onder de planken wilde verbergen. Maar zyn vader stond met dreigende oog6n in de deur en hief de vuist op, terwyl hy nog eenmaal zyn naam herhaalde. Frans had stellig dikwyis genoeg kennis gemaakt met deze vuist, want hy klom mot een doodsbleek gezicht over de schutting, die de beide erven scheidde, en dook schuw en bevend ineen, als een hond, die bang is voor slaag. „Wee, als ik je daar nog eenmaal ziel" bromde Muller. „Je gaat direct aan je werk, luie rekel 1 Ik wil juist naar de leeraar. Hy heeft me laten roependaar zal ik weer wat moois over je hooren. Maar wacht maar, als ik thuis kom. Dan spreken wy elkaar nader 1" Voor ditmaal gingen de woorden slechts v rgezeld van een s-tedt, die den jongen de eerste treden deden opvliegen. Hy was klein voor zyn leeftyd, en terwyl hy nu den haastig voortstappenden vader nakeek, lag op het ronde kindergezicht met de vochtige oogen een uitdrukking van wanhoop. De gymnasiumleeraar, doctor Oscar Thal- hofer, die den vader van zyn leerling by zich had laten vragen, woonde op een eenvoudige kamer op do derde verdieping. De smid was verrast, een man aan te treffen, die zoo schuchter optrad, en de bescheiden woning van den geleerden heer gaf hem zyn zelf gevoel, dat hem by de deur een weinig ver laten had, terug. Hy nam plaats, rinkelde met zyn zwaren gouden ketting en vroeg heel vertrouwelyk „Nu, wat is er, meneer? Wat heeft u over myn zoon te klagen? Ik heb hem al een f-rm pak slaag aangekondigd, omdat ik vooruit xeet, dat het weer spookt." „O neen, meneer Muller," antwoordde de jonge leeraar, „ik heb niet over uw zoon te klagen. Hy is vlytig, hy doet zyn best, het is niet zyn schuld, dat hy niet kan voldoen aan de eischen, die wy stellen moeten. Ik wilde nu reeds by het einde van het kwar taal u er opmerkzaam op maken, dat aan oen overgaan niet te denken is." Hier viel hem de luide en heftige stem van den smid in de rede, die met zyn zware hand op de tafel sloeg, zoodat de daar lig gende 8cbryfboeken door elkander vielen. „Hy moet overgaan! Dat moe3t er nog by komen l Weer zitten biyvenl Ik zal hem wel zoo ver krygen, dat hy zyn hersens gebruikt." „Ik geloof niet, meneer Muller, dat mot slaan in dit geval iets te bereiken zal zyn," ging de leeraar voort met een kalmte, die den smid nog meer opwond. „Eerlyk gezegd, ik heb modeiyden met den armen jongen. Hy is een prettige leerling en ook niet dom. Maar voor Latyn en Grieksch heeft hy geen hoofd. Hy zou met de handen veel knapper zyn. Daarom raad ik u in het werkeiyke belang van Frans: neem hem van het gym nasium, waar hy nimmer verder zal komen en zyn tyd verliest. Dwing hem niet tot een loopbaan, waarvoor hy geen aanleg en geen neigiDg heeft. Waarom zal hy niet een ambacht leeren of technicus worden? Waarom niet een beroep gekozen als dat van zyn vader?" Muller had een paar keer toornig gesnoven. Nu sprong hy met een roodgloeiend gezicht op. „O, moet het dien kant uit! Myn zoon is zeker niet goed genoeg om te studeeren." „Maar, meneer Muller, ik beu zelf de zoon van een ambachtsman, en myn vader was niet ryk; maar ik heb gemakkeiyk en graag geleerd. Daarin ligt toch het zwaartepunt 1" trachtte de jonge geloerde den opgewondene te sussen. Doch Muller was niet meer vatbaar voor een verstandige opmerking. „Ik loop zelf niet met molentjes," ging hy op zóó luiden toon voort, dat Thalhofer haastig het venster sloot. „Ik heb geen raad noodig, meneer. Ik heb gezwoegd, opdat myn kinderen hooger op zouden komen. Myn dochter Angelina was op een zeer voorname kostschool. Zy krygt nu zangles by een jonk vrouw, waar elke les drie mark kost Naar haar ontwikkeling kan myn Angelina met een baron trouwen. En myn Frans moet by de magistratuur, zoo waar ik Jozelf Muller heetl" Thalhofer stond eerst verwonderd, schouder ophalend tegenover deze uitbarsting van woede; maar by de laatste woorden werd hy eensklaps bleek. Met een uitdrukking van ontzetting richtten zyn oogen zich op den toornigen man, die naar zyn stok greep, den cylinder met een heftige beweging op het hoofd drukte en zich met een kort uitgestooten „Goeden morgen 1" naar de deur wendde. De leeraar zeide geen woord meer. Hj boog, maakte een medeiydend gebaar, geleidde den woedende uit en liet zich toen weer in zyn stoel vallen. {Wordt veroolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1