100 Visitekaarten,
Frits Van Haarlem.
Elixir Aruba.
KOOYKER's Boekhandel.
Leidsche Telephoonnet
YiorlQDH Benen.
P. J. KEULS Co., Wijnhandelaren,
COGNAC PUR VIN
Kermis Leiden 1896.
van af Gö Cents,
N°. 11162.
Donderdag 10 Juli,
A0.1898
,§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven
PERSOVERZICHT.
Vervolg der Ad verten li ën.
3-October-Vereeniging.
Inschrijving voor den Wielerwedstrijd,
GEHOORZAAL.-
Dinsdag SI Juli
ll)U!
Specialiteiten-Gezelschap
Nieuwste en Grootste Specialiteiten
Excentriciteiten.
DIENSTVERRICHTING (KLIKEE),
RÖLLANDEÏ êt Co.,
Zee-Assurantiën. 1490 9
H. F. HQOSEMANS,
StoomtramLeiden - de Vink - Voorschoten - Veur
(Leidschendam) de Wijkerbrug -Voorbnrg-'s-Gravenhage.
In de trammen van 7.55, 12.en 4.10 (Amster-
damsche Tijd) naar 's-Gravenhage bij mooi weer
open Ti-amrijtiiig. sm is
Burgsteeg 3,
GROSSIERDERIJ
geopend tot des avonds 11 uren.
J3vii*gsteeg 6,
KANTOOR
des avonds 8 uren.
Zuivere Bordeaux-, Rijn-, Moezel-, Champagne-, Bour
gogne-, Sherry- en Portwijnen per anker en per flesch;
bijzonder brengen wij thans onder de aandacht de
RIJNWIJNEN,
de la Distillerie ST.-jOSEPH ST.-AIQULIN (France).
Vraag Prijscourant! 463i 52
f 1.40. MEIKERSEN f140.
op fijn Karton,
SkIês verschil cd wordt tralis aai ie aloaaés venlca:
OFFICIÊELE GIDS
en voor de Intercommunale Aansluitingen.
Uitgevers BLANKENBERG Co., Mare No. 58.
LEIBSCH
DA&BLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Leiden per 3 maandenf 1.10.
Franco per post1.40.
Afzondorlijke Nommersons.
PRIJS DER ADVERTENTTEN:
Yan 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17 Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt C 0.05
Tweede Blad.
Maakten we in een vorig Overzicht melding
#an een artikel des heeren mr. De Vos van
Steenwyk, die de oprichting van een afzon
derlijk ministerie van landbouw te
kostbaar achtte, en schadelijk, wijl een minis
ter altijd staat onder den invloed der politiek,
en wilde de schrijver daarom den landbouw
brengen onder het departement van buiten-
landsche zaken, en evenals de post en tele
graaf, plaatsen onder het beheer van een
directeur-generaal; thans kunnen we melden,
dat met dat artikel De Volksstem het niet
eens is, die meent, dat er wel geld zou te
vinden zijn voor een departement van land
bouw. Ook lacht haar het denkbeeld niet
toe, den landbouw onder buitenlandsche zaken
te trengen.
„Een minister van Buitenlandsche Zaken
zal toch als Minister van Landbouw zjjn poli
tiek hebben. Van deze politiek komt men
niet af. Maar hoe zonderling zal de politiek
op den landbouw werken, juist als men mi
nisters van Buitenlandsche Zaken moet zoeken,
voor het beheer van een landbouw-departement
geknipt. Immers, groot-grondbezitters zijn tot
bet dragen van zulk een portefeuille wel het
allerminst geschil! Een diplomaat-groot
grondbezitter, die voor de belangen der boeren
moet zorgen, wie heeft dat nu uitgedacht?
Trouwens, de heer De Vos van Steenwük
Bchijnt reeds tevreden, als hij voor den mi
nister van Buitenlandsche Zaken-Landbouw
iemand vindt „met relatiün op het land,"
„geen volslagen vreemdeling in de belangen,
waarvan hier sprake ist"
En als de heer De Vos van Steenwyk
buitenlandsche zaken zoo geschikt vindt, met
het oog op den uitvoer onzer zuivel producten
en op den weinigen omvang, dien thans de
workzaam heden van dit departement hebben,
ÖiD antwoordt De Volksstem:
„De zaak is juist, dat de Minister van
Buitenlandsche Zaken, Minister van den Handel
en de Nijverheid zou behooren te zijn. Het
is zeker meer dan tijd, dat wij bijna geheel
onze diplomatieke vertegenwoordiging af
schaffen, om ze te vervangen door een con
sulaire. En hervormde men eindelijk eens
dat departement, tot dusverre voor een deel
een luxe- en voor een ander deel een papieren-
documenten departement, tot een echt depar
tement ter bevordering van onzen buitenland
schen Handel, het zou het drukste departement
kunnen en moeten zijn, dat te 's-Hage een
bureau had.
"Wat doet nu echter de heer De Vos van
Sleenwyk? In plaats van krachtig op te treden
on ons een werkzaam departement van bui
tenlandsche zaken te bezorgen, lijft hij er
een stukje landbouw-dopartoment bij in, alsof
éón groot handelsdeparteraent, waaronder óók
de buitenlandsche zuivelhandel moet ressor
teeren, ovorbodig ware. Een stukje landbouw-
departement, want het landbouw-departement,
G it begeerd wordt en hoog noodig is, zal
voornamelijk zich moeten toeleggen op het
beramen en toepassen van maatregelen, be
vorderlijk voor de ontwikkeling van alle moge
lijke takken van landbouw."
BTet weekblad Patrimonium bevat een hoofd
artikel tegen de gedwongen winkel
nering. Het blad doet uitkomen, dat niets
meer verkwisting en kooplustigheid kweekt
dan het leven op krediet, en daartegenover
staat, dat niets zóó tot zuinigheid dringt en
leidt dan zyn loon in geld te ontvangen en
zijn benoodigdheden dadelijk A contant met
klinkende munt te betalen.
Leven op krediet zoo Z9gt Patrimonium
is altijd schadelijk, maar hoe zal de arbeider
aan de schadelijke werking er van ontkomeD,
zoo h\J na zesdaagschen arbeid don winkel
van zijn baas betreedt en wel winkelwaren,
doch maar weinige centen tot zijne vrfle be
schikking in handen kan krijgen?
't Is wel jammer, dat de zaak der gedwon
gen winkelnering op het Sociaal Congres niet
is besproken, en dat te meer, omdat de kans
op een tweede Congres, nu de Christenen,
wij zouden bijna zeggen, hopeloos verdeeld
zyD, voorshands wel tot de pia vota, vrome
wenschen, zal blijven behooren en de begeerte,
in artikel 10 van ons .Sociaal Program uit
gesproken, dat de overheid zich deze zaak
zal aantrekken, zóó „dat alle gedwongen win
kelnering (van het terrein van den arbeid)
buitengesloten", door de bespreking van ons
Sociaal Program ter jongste jaarvergadering
als „staatssocialisme" onder verdenking is
gebracht.
En verder merkt het blad nog op:
Inderdaad, het geschiktste middel om den
arbeider gedwee en aan zich meer onderge
schikt te houden dan een vrijen arbeider voegt,
is hem te gewennen aan leven op krediet,
door die gedwongen winkelnering, die nu al
acht jaren lang af en toe in 's Lands Raad
zaal ter sprake kwam en door den heer
Doraela Nieuwenhuis in een wetsontwerp, hoe
ongaarne anders ook, bestreden werd, doch
waarop toen van de Regeering afdoening
werd toegezegd, waarnaar nog altijd tever
geefs wordt uitgezien.
Uit Den Haag wordt aan de Arnhemsche
Courant het volgende geschreven:
Er is een klein, maar leerzaam boekje in
Don Haag uitgekomen, over het „pension
leven", dat daar zooveel omvang neemt;
het is v/el een beetje duur betaald met een
kwartje, terwijl het maar juist tien volge-
drukte bladzijden telt, maar het werpt toch
een eigenaardig Jicht over de gruwelijke
onbescheidenheid en gewetenloosheid, niet
waarmede de pensionhouders de pensionaires
exploiteeren, maar waarmede do pensionaires
misbruik maken van de pensions. Ik citeer
óón staaltje. „Ontbijt en tweede ontbijt ge
bruikt ieder [in de groote pensions namelijk]
in zijne appartementen. De huisvrouw voorziet
de buffetten in da kamers van thee, koffie,
brood, boter, kaas, koek, beschuit en eieren
Nu wordt door de inwonenden een ergerlijk
misbruik gemaakt van het overvloedige, door
de directrice ten hunnen behoeve in de
buffetten geplaatst Bijv. twee personen met
twee of drie kamers gebruiken per week twee
koeken, 2 kilo boter, om den anderen dag 5
ons suiker, of soms wel 2 tot 3 kilo in de
week, benevens 1 kilo thee en 1 kilo koffie."
De onbescheidenheid en inhaligheid van de
1 o g 8 ('t zullen wel 1 o g 6 e 8 zijn) biyken
daaruit wel, maar my dunkt, de pension
houdster heeft het geheel in de hand dit te
beletten, hetzy door den pensionaires meer
op tax te zetteD, hetzy door den prys naar
het gebruik te rekenen. Onbescheiden menschen
geneert men niet door hun bedryf in een
boekje te verraden; veeleer is het te denken,
dat ze zeggen zullenwanneer onze buffetten
„overvloedig" worden voorzien, zien wy daarin
de aansporing om 't er „overvloedig" van te
nemen. Ik heb echter wel eens erger staaltjes
van deze zelfde menscbeiyke ondeugd gehoord.
Een voormalige dienstbode van eene my be
kende familie had een legaatje gekregen en
zette zich, volgens het doorgaand ideaal van
menschen, vooral vrouwen, in hare positie,
nu neer om kamers te verhuren. Zy kreeg
er twee, ik zal maar zeggenheeren, op, die
tot zeer biliyke pry zen door haar van al het
noodige werden voorzien. Onder het Voor
wendsel, dat de kamerverhuurster zoo'n
uitstekend adres voor kaas had, stak een
van die „heeren" telken reize het voor hem
bestemde stuk kaas in den zak, om zyne in
Den Haag wonende familie, die biykbaar
„veel van kaas hield" met dat voortreffeiyk
zuivelproduct in kennis te brengen.
Toen de kamerverhuurster, op raad van
eene vriendin, de verdwenen stukken, die
voortdurend vernieuwd moesten worden, op
het verschotboekje ging schryven, was het
uit. Met den tweeden „keer" deed zy ook
eene eigenaardige ondervinding op. De man
had by het huren van de kamers en het
bespreken van de kostconditiön blijkbaar niet
goed begrepeD, dat hy voor een vasten prys
in den kost was. Trouwens, hy behoorde niet
tot het ras van hen, die den aard van een
cor.tract spoedig begrijpen, en de huiBwaardin
muntte van den anderen kant uit door de
uitvoerigheid en verwardheid harer woorden.
In de eerste maand at de man byua niets
en de juffrouw moest hem by herhaling vragen
of hem haar pot niet smaakte, dan wel of hy
ziek was. Maar toen hy zyne eerste maand
betaald had en bemerkte, dat hy in den kost
was tegen vasten prys, zoodat zyn voordeel
medebracht flink toe te tasteD, ontwaakte
'8 mans honger in scbromelyko mate. Hy „ging
er aan staan", zooals de juffrouw verklaarde,
als een echte veelvraat. Matig toen zyn eigen
belang het meebracht, schrokkig toen hy het
kon zyn op kosten van een ander.
Zie, dit zijn alle van die toepassingen, met
meer of minder overdriving van de economi
sche leer; laag koopen, duur verkoopeD, maar
in het extra commorciëel verkeer in de meer
nauwe betrekkingen van het maatschappelyk
leven staat zulk een optreden den menschen
toch „gans niet fraai", om het woord van
den 8choolmeester te gebruiken.
Onder het opschrift „Na het eindexa
men H. B.-S." brengt dr. A. Halberstadt,
leeraar aan het gymnasium te Leeuwarden,
het volgende in Eet Nieuws van den Dag iD
herinnering
Wanneer de eindexamens der H. B.-scholen
zullen afgeloopen zyn, zullen niet weinigen
zich naar de hoogeschool begeven, om er de
natuurwetenschappen te gaan beoefenen.
Zoo ooit, daD is in die dagen de les: „haast
u laDgzaam", voor oogen te houden. De haast,
waarmee de jongelieden zich naar de acade
mie spoeden, berouwt menigeen tydens de
studie, velen ook daarna.
Immers, het einddiploma eener H. B.-S.
geeft in ons land het recht niet om aan eene
universiteit te promoveereD, en terwyi de
studie aan de universiteit overigens dezelfde
is als voor hen, die van een gymnasium
komen, kunnen alleen de laatstgenoemden
mettertyd den doctorstitel krygen. Wie zich
al niet bekommert om den titel, dien zal het
wezen der zaak, de meer universeele oplei
ding, niet onverschillig zyn, waarop het recht
steunt om den doctorstitel te verkregen. En
dat, zooal niet de ouders, dan toch de stu
deerenden zeiven op het bezit van den
doctorstitel prys stellen, bewyzen de talryke
promoties van Nederlandsche joDgelui in het
buitenland.
Intusschen en dat is aan vele ouders
onbekend is het geheel onnoodig, de paar
den achter den wagen te spannen. De wet
op het Hooger Onderwys erkeDt het eind
diploma der H. B.-S. en vordert voor de
faculteit B, d. i. die der natuurwetenschappen,
slechts een aanvullingsexamen uitsluitend in
Latyn en Grieksch. Dat die kennis door
goede oud-leerlingen van H. B.-scholen, die
zich met de borst op de studie van de oude
talen toeleggen, in elf tot tien maanden in
voldoende mate kan verkregen worden, heoft
my de ondervinding gedurende een reeks van
jaren geleerd; zelfs kwam het voor, dat
zalke extraneï door de verdeoliDg van hun
arbeid beter beslagen ten ys kwamen dan
leerlingen eener afdeeling B, die niet allen de
verscheidenheid der gaven bezitten, welke
leeraren en gecommitteerden by hen wenschen.
De voordeelen, verkregen door de opoffering
om nog een jaar het student worden uit te
stellen want oude talen beoefenen en te
gelijk colleges in natuurvakken loopeD, is zeer
Z9ker te ontraden zyn:
lo. dat de aanstaande medicus of philosoof
inderdaad eenige kennis heeft van de oude
talen, wat zyne ontwikkeling in 't algemeen
verbroedt en hem by zyne vakstudie zeer te
stade komt;
2o. dat hy zich het recht verschaft om
hier te lande te promoveeren en daartoe niet
naar het buitenland behoeft te gaan, nadat
zyne examens hier doorgeworsteld zyn;
3o. dat hy een uitstekende voorbereiding
krygt tot wat men Doemt vrije studie, en in
de praktyk geleerd heeft, een omvangryken
arbeid te verdoelen en daardoor het geheel
te beheerschen.
Dengenen, cie iets te vor
deren hebben van of ver
schuldlgd zyn aan de
nalatenschap van den Heer DIRK LA9!«
BINOK Willemszoon, gewoond hebbende
en overleden te LeideD, den 20sten Juni jl.,
wordt verzocht daarvan vóór den lsten
Augustus a. s. opgave of betaling te do-n
ten kantore van Notaris J. F. MEINERS,
Noordeinde 22, te Leiden. 5250 10
Zaterdag IS Juli, 'e namiddags tusschen
12 en 4 uren, in het gebouw „Nut en
Genoegen", ingang Schoolsteeg.
Programma's zyn allerwegen aangeplakt en
thans gratis verkrygbaar by de Bestuursleden
der 3-October-Vereeniging en by Heeren
Rywielhandelaars, alhier.
5297 14 EET BESTUUR.
en vervolgens EL KEN avond
gedurende de Kermis:
DOOR HET
OPTREDEN DER
EN 5354 29
Hoogewoerd 130, Hartesteeg Sa,
Telephoonnummer 178.
TABIEP
Mondelinge Boodschap in de stad 5 Cents.
Pakjes of Briefjes 10
Koffers en Kisten 15 a 30
Kleine Verhuizingen, Circulaires verspreiden,
allerlei Huiswerk, Lysten loopen, enz.
BE»TELLl\OEW voor
Zoutkeet, Bier, Brandstoffen en Glazenwas
sers kosteloos. 5357 14
NIEÜWE RIJN 8,
Agenten derstoomvaartmaatschappij
„Nederland."
Zoowel voor passage-bespreking als
verzendêng van goederen.
JJeeciyke 'Toiletzeep is
Zeopfobriek di- L«-lu* -
CJ.E.Repel£ Cinphovch.
De LELIKZEEP is gegarandeerd Chemisch
Zuiver, malsch en zacht van schuim, fijn
geparfumeerd: onovertrefbare Klndeizeep,
net en zeer eenvoudig verpakt en is minstens
30 a 50 pCt. goedkooper dan andere prima
Zeepen.
15 Cents per* stuk.
Per doos a 3 stuks 40 Ots.
Uitsluitende ailccnverkpop voor Leiden
en Omstreken:
3314 26
Brecstraat 103.
By gunstig weder verzend ik nog deze
geheele week een geplombeerd pakket, netto
4 ys KG., van de prachtigste Meikersen,
na ontvangst van postwissel groot ƒ1.10.
H. A. VAN DEN HEUVEL,
5326 8 Culemborg.
De Reuk-extracten, Poudres de Rlz
en Toilei-ïeepen der Parfumerie A.
BOURJOIS Co., te Parys, worden meer
en meer in Nederland gezocht sedert dat zy
do Gouden Medaille op de Tentoonstellingen
te Antwerpen 1894 en Amsterdam 1895 ver
kregen hebben, zynde de twee hoogste beloo
ningen, toegekend aan cie Parfumerie. Paul
Piérard, Depothouder, België en Nederland,
17 Rue de Bavière, Brussel. 4991 10
X*Ï^TNIN>ÏO.
Ter overneming aangeboden: eene goed
ondorhouden PIA.WI!%0, prachtig van toon,
voor f ISO, met garantie.
Te bevragen: Rapenburg 75. 5322 6
IN
4956 13
YAN HET
5347 30
No. 7. Juli 1896'97
Abonnementen worden aangenomen en inlichtingen verstrekt door do
