N°. 11101.
<§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Eon- en feestdagen, uitgegeven.
Maandag 4 3Iei. A°. 1896
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURAUT:
Voor Leiden per 3 maanden, it i
Franco per post-i s j
Afzonderlijke Nenmers i
f 1.10.
1.40.
0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17^. Grootero
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
•wordt f 0.05 berekend.
Dit nomrner bestaat uit DRIE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 2 Mei.
- Hebben wy reeds in ons vorig nommer
met een enkel woord vermeld, dat het den
eerwaarden heer M. Van Wesel niet aan
huldeblijken ontbrak ter gelegenheid van zyn
40 jarig ambtsjubileum als leeraar en gods
dienstonderwijzer bij de Israëlietische ge
meente alhier, thans willen wy een en ander
wat uitvoeriger mededeelen.
Den geheelen dag regende het als het ware
ten zynent telegrammen, brieven en visite
kaartjes, terwijl van vele vrienden prachtige
bloemen en bouquetten aan den jubilaris ge
zonden waren.
Te ongeveer één uur 's namiddags was eene
commissie van oud leerlingen, bestaande uit
de keeren S. Vies, M. Marsman en M. Van
Geldoren, den heer Van We3el namens diens
oud-leerlingen komen complimenteeren. De
heer Vies gaf den jubilaris met welgekozen
bewoordingen de verzekering van sympathie,
die er voor hem bestaat by zijne oud leerlingen,
en bood den jubilaris namens hen een stof
felijk bewijs biervan aan, zijnde een prachtig
boekwerk in verscheidene deelen, mot staander
en album, bevattende de namen dier oud-
leerlingen.
Diep geroerd bedankte de heer Van Wesel
voor dit bewijs van achting zijner vroegere
leerlingen.
Te twee uren verscheen de geheele kerke-
raad der Isr. gemeente en het bestuur der
vereniging „Gerailoth Casadim Obiekoer
Choulim." Door den heer M. R. Beuth, voor
zitter der gemeente, werd namens den kerke-
raad, de gemeente en genoemde vereeniging
de jubilaris gecomplimenteerd en er op ge
wezen dat het thans 40 jaren geleden was
sinds hy zijne function bü de gemeente en
gezegde vereeniging aanvaard had; dat hij
40 jaren achtereenvolgens de gemeente op de
hooge feestdagen in het gebed was voorge
gaan en dat spreker dan ook gaarne de taak
aanvaard had hem namens de gemeente en
de vereeniging „G. C. O. Ch." tovens een
geschenk aan te bieden (bestaande in eene
prachtige pendule met bijbehoorende ornamen
ten), benevens eene oirkonde, sierlijk op
perkament gedrukt en namens de gemeente
geteekend door de heeren M. R. Beuth en
A. De Leeuw, voor de vereeniging „G. C. O.
Ch." door den heer S. Tbors. Ten hoogste
bewogen en met eene prachtige rede aan
vaardde de heer M. Van Wesel dit blijk van
waardeering.
Vervolgens werd door den heer S. Tbors
als voorzitter der vereeniging „G. C. O. Ch."
'en door den heer W. Marsman als president
der schoolcommissie de jubilaris met hartelijke
en welgekozen woorden toegesproken en ge-
lukgewenscht. Ook de heer Staal bleef niet
achter zijn ambtgenoot een hartelijk woord
toe te spreken.
Gisteravond te zeven uren werd de jubilaris
door eene commissie uit den kerkeraad in de
voor deze gelegenheid sierlijk met bloemen
getooide kerk door de hoofddeuren binnen
geleid, waar hij door een koor met lofzangen
werd begroet, alvorens de gewone kerkdienst
werd aangevangen.
Heden, Zaterdag-morgeD, by den ochtend
dienst werd den jubilaris in eene predikatie,
gehouden door den eerw. heer Staal, hulde
gebracht voor zijnen 40-jarige onafgebroken
trouwe dienstbetrachting in zjjne verschillende
function, die hij by de gemeente bekleedt.
Daarna betrad ook de jubilaris den preekstoel
om het kerkbestuur, de gemeente en den
vorigen spreker te bedanken voor de eer hem
bewezen, terwyi ook nu de ochtenddienst door
koorgezangen werd opgeluisterd.
Het voorhangsel voor de H. Arke, indertyd
door wyien den schoonvader van den jubilaris
aan de gemeente geschonken, prykto voor de
H. Arke by bovengenoemde korkdiensten.
Ter aanvulling en verbetering van het
gisteren door ons opgenomen bericht aan
gaande het 25-jarig jubileum van den heer
C. Bonger, directeur der Kon. Ned. Grofsmedery
alhier, vernemen wij nader, dat heeren com
missarissen, mede namens aandeelhouders,
hem, met eene hartelijke toespraak, waarin
ook vooral werd betoogd wat de heer B. in
dit tydsverloop voor de Kon. Ned. Grofsmedery
is geweest, hoe hy de fabriek heeft verbeterd
en uitgebreid, oene schilderij van Mesdag
schonken.
Van het gezamenlijk ambtenaarspersoneel
ontving hy een geschenk in zilver en een
bloemstuk; van de werkmeesters een zilveren
presse-pspier, z\1nde eene eigenaardige voor
stelling van heigeen in de verschillende werk
plaatsen wordt vervaardigd, en ten slotte
overhandigde hem eene deputatie van de
werklieden eene zilveren statue op marmeren
voetstuk, voorstellende de ijzerindustrie.
Het overhandigen der geschonken ging go-
paard met harteiyke en van hooge waar
deering getuigende toespraken, en algemeen
werd de wensch geuit, dat de heer Bonger
nog een reeks van jaren aan het hoofd der
Kon. Ned. Grofsmedery moge biyven.
Ook ontving de heer B. van verschillende
corporation, waarin hy als bestuurslid zitting
heeft, waardeerende blyken van belangstelling.
Ter voorloopige herdenking van het
25-jarig bestaan der vereeniging „Musis
Sacrum" hadden zich gisteravond ingevolge
een van het bestuur uitgegane oproeping
een kleine honderd leden naar het in het
Plantsoen gelegen sociëteits gebouw begeven,
waar boven het buffet een verlichting met
ballons was aangebracht, terwyl op het zich
mede daarboven bevindende orkest eenige
musici der dd. schuttery hadden plaats ge
nomen. Overigens bevond het lokaal zich
in zyn gewonen toestand.
De president der vereeniging do heer J. J.
Van Masyk Buyser Van Reenen, heette allen
welkom en wees in korte trekken op de ge
schiedenis der oprichting van „Musis Sacrum",
welke sociëteit in het bloedige jaar 1870 tot
stand kwam nadat pogingen om op het Ruïne
plein een groot Harmonie-gebouw te stichten,
hadden schipbreuk geleden.
Spr. bracht in herinnering enkele namen
van hen, die tot de oprichting van „Musis"
een krachtigen stoot hadden gegeven, o. a. het
driemanschap H. "W. F. Bakker, J. C. Fischer
en H. N. Veefkind, aan welke drie namen
hy ook vastknoopte dien van den ontwerper
van het gebouw, den heer J. W. Schaap,
evenals de beide eerstgenoemden overleden,
erwyl de heer Veefkind zich al sedert lang
in verre streken bevindt.
Een woord van hulde bracht hy aan het
thans nog in functie zyndc oudste bestuurs
lid, (nl. wat het aantal lidmaatschapsjaren
betreft), aan mr. C. H. P. Klaverwijden, die
reeds gedurende 20 jaren als penningmeester
steeds met yver voor de önantieele belangen
der vereeniging zorg draagt.
Spr. bracht dank aan allen, die de Vereeni
ging hadden gesteund of op andere wyze ter
wille ware geweest, o. a. het gemeente
bestuur, wat den afstand van grond in bruik
leen, het politie-toezicht by uitvoeringen enz.
betreft, aan de muziekcorpsen der infanterie
en schuttery, welke hun best deden om den
leden op de concerten het beste aan te bieden
wat zy konden, enz. enz., en deed tevens
mededeeling, dat, in overleg met een daartoe
benoemde sub-commissie, het plan bestond
om eerlang, als de dagen hot langst en de
nachten het kortst waren, het zilveren feest
van „Musis" op meer grootsche wyze dan nu
geschiedde, te vieren.
De toespraak werd herhaaldelijk door toe
juichingen onderbroken en beantwoord door den
heer A. G. Hessels, die op zyne echt ge-
moedeiyk en kalme wyze eveneens veel in
herinnering bracht van wat hem was byge-
bleven sedert de oprichting van „Musis." dat
hij had zien geboren worden, ja uit de hem
door den heer Schaap vertoonde plannen reeds
vóór de tot stand-koming Kende, den architect
die een gebouw stichtte, dat na do 25 jaren,
welke het nu bestaat, nog wel minstens even
veel jaren dienst kan doen.
Als een bewys dat ook buiten Leiden aan
den gedenkdag van „Musis" gedacht werd,
strekte een telegram, dat van sprekers zoon
uit Groningen was ontvaDgen, den heer J. T.
Hessels, die vele jaren secretaris der ver
eeniging is geweest en nu de beste wenschen
voor haren verderen bloei uitsprak.
De aanwezigen bleven verder nog enkele
uren gezellig byeen, dezen zich amuseerend
met whist- en ander kaartspel, genen zich
onledig houdend met de edele biljartkunst,
terwyl de muziek, welke by de toespraken
reeds eenige fanfares had doen hooren, in
den verderen loop van den avond by afwis
seling eenige opgewekte nummers ten beste gaf.
Het samenzyn kenmerkte zich door een
prettigen, aangenamen, ongedwongen toon,
welke er immer heerschte.
Naar wy van t^r zyde vernamen, zal het
eigenlyke herdenkingsfeest in de maand Juni
worden gevierd o. a. den eenen dag met feeste-
ïykheden voor de kinderen der loden (o. a.
kinderbal met aanbieding van versnaperingen
enz.), en den volgenden dag met een concert
op het singelwater en in den geheel met
lampions verlichten muziektempel in den tuin,
waar ook een schitterende gasilluminatie zal
worden aangebracht en een bal champêtre
zal worden gegeven.
Men schryft ons heden uit Leidschen-
dam: In het café „de Zwaan" alhier is eene
vergadering gehouden van werklieden, per
strooibiljet byeengeroepen door de heeren
J. Vleut en L. Van der Togt, beiden werk
lieden, om het door hen opgeworpen plan,
het oprichten van eene vereeniging tot uit-
keering aan werklieden, die door ziekte of
een ongeiuk buiten staac zyn hun werk te
verrichten, nader te besprekon.
De opkomst voldeed echter niet geheel
aan de verwachting. Ongeveer 30 werklieden
waren aanwezig, terwyl eenige notabelen,
w. o. burgemeester, predikant, dokter en het
hoofd der school, mede door hunne tegen
woordigheid blyk gaven van hunne belang
stelling in deze zaak.
Op het verzoek van bet voorloopig comité
nam de burgemeester de leiding der vergade
ring op zich.
Na met een enkel woord het doel dezer
vergadering uiteengezet te hebben, gaf Z.E.A.
het woord aan den heer Heyer, van 's Gra-
venhage.
Deze, volgens zyne verklaring zelf werk
man, verzekerde gaarne de uitnoodiging der
voorloopige commissie te hebben aangenomen,
ten einde deze zaak alhier nader te bespreken.
Met den gloed der overtuiging schetste
spreker het nut van samenwerking voor den
werkman, waardoor men in de gelegenheid
is, elkander by ziekten en ongelukken te
steunen. Met voorbeelden uit eigen ervaring
kon hy zyne woorden bevestigen. Hy waar
schuwde vooral tegen verdachtmaking en
ouderlingen nay ver, waardoor zooveel goeds
onuitvoerbaar gemaakt wordt. Na een opwek
king tot de aanwezige werklieden, om toe te
treden tot de op te richten vereeniging, en na
de hoop te hebben uitgesproken, dat de meer
gegoeden haar mochten steunen, eindigde
spreker zyn rede.
Na enkele besprekingen werd op voorstel
van den voorzitter besloten, tot het oprichten
eener vereeniging tot uitkeering by ziekte.
23 werklieden traden terstond als leden toe,
terwyl 10 personen zich bereid verklaarden,
de vereeniging als donateurs te steunen.
Eene commissie van vyf leden, bestaande
uit do heeren J. Yleut en L. Van der Togt,
bovengenoemd, en P. Van Duyvenöyk, burge
meester, R. Visscher, predikant, en P. Huyser,
dokter, werd by acclamatie benoemd tot het
samenstellen van een reglement, zullende dit
in eene nader te houden vergadering worden
behandeld, terwyl alsdan ook een definitief
bestuur zal worden benoemd.
Na een woord van dank aan den inleider
en de aanwezigen voor hunne opkomst, sloot
de voorzitter do vergadering.
Gedurende de maand April zyn aan hot
Rykstelephoonkantoor te Lisso behandeld 180
telegrammen, als: ontvangen 99 en verzon
den SI.
In de maand April van het vorige jaar
werden behandeld 154 telegrammen.
De keuring van paarden ten behoeve
van 's Ryks dienst zal in de gemeente Lisse
gehouden worden op Vrydag 22 Mei a. s., des
namiddags te halféén, en te Woubrugge op
Vrydag 29 Mei, des namiddags te één uur.
Als advocaat en procureur by den Hoogen
Raad is beëedigd mr. J. Dermout, te Scheve-
ningen.
In de algemeene vergadering van „Plaat-
seiyk Volksonderwys" te Waddingsveen werd
door den penningmeester rekening en verant
woording gedaan. Do kas sloot met een voor-
deelig saldo. Aan de hoofden der beide open
bare scholen werd weder een toelage verstrekt
tot het aanschaffen van boekwerken in do
schoolbibliotheek. Op voorstel van den voor
zitter, den heer C. C. Regt, werd besloten
pogingen aan te wenden tot het doen van
een reisje naar Rotterdam mot de leerlingen
der hoogste klassen. In den loop dezer maand
zal deze zaak nader worden besproken en ge
regeld- Tot bestuurslid werd gekozen dr. C.
W. Corts.
Door den gemeenteraad te Waddingsveon
is besloten het ontslag van den heer Sterk,
ondanks zyn adres en dat van hot Hoofdbe
stuur van den Bond van Ned. Onderwyzers
der Afd. Gouda dezer Vereeniging, te hand
haven. M--j. Hymans, van Leiden, zal tydeiyk
als onderwyzere9 worden aangesteld.
Het Pakis in het Lange Voorhout te
s-Gravenhago, tot dusver toebehoorenie aan
H. K. H. Mevrouw de Groothertogin van
Saksen-Weimar, is gisteren in eigendom over
gegaan aan H. M. de Koningin-Regentes. Dit
geschiedde ten overstaan van den notaris
Eikendal. De Hooge Partyen waren daarby
vertegenwoordigd: H. M. de Koningin-Regentes
door jhr. De Ranitz, Hr. Ms. particulier secre
taris, en G. Ch. baron Snouckaert van Sohau-
burg, thesaurier der Koningin; H. K. H.
Prinses Sophie door de heeren Vinkhuyzen,
intendant van Hare Domeinen, en Couturier,
thesaurier der Groothertogin, secretaris der
intendance.
De kunstschilder Mesdag, voorzitter van
„Pulchri Studio" te 's-Gravenhage, is gister
ochtend naar Berlyn afgereisd, ten eindo als
gedelegeerde tegenwoordig te zyn by de
opening der Nyverheidstentoonstelling aldaar.
B. en Ws. van Haarlem hebben den
Raad voorgesteld zyne medewerking tot het
tot stand komen der reeds vermelde over
brugging van de sporen by den Kruisweg te
verleenen. Ongeraden komt het voor, den
tegenwoordigen toestand, die een voortdurende
bron van ongerief en gevaar is, weder voor
onbepaalden tyd te bestendigen. Zy stellen
daarom voor, een bedrag van ten hoogste
f 2000 daarvoor beschikbaar te stellen.
Door B. en Ws. wordt ook voorgesteld het
aantal scholen voor lager onderwys met één te
vermeerderen en wel met een derde tusschen-
school voor onderwys aan minvermogenden.
Ds. J. Doorenbos, preoikant te Barne-
veld, heeft een beroep ontvangen naar de
Ned.-Hervormde gemeente van Ter Aar.
De koetsier Jakob.
i)
Ten tyde van de onlusten wegens de
pachten in sommige oorden van ons vader
land had er te A. een gebeurtenis plaats,
welke de aandacht der toenmalige woelzieke
geesten voor eenige oogenblikken van hun
staatkundige bemoeiingen scheen af te leiden.
Jakob S., of eigenlyk, zooals hy in de
crimineele akten betrekkelyk zyn zaak bekend
staat, Jakob Frederik S., diende als koetsier
by den toenmaligen burgemeester, naderhand
gezant der Republiek aan het .sche Hof,
den heer Van L., te A. Hy was reeds ver
scheidene jaren by dezen in dienst geweest,
was in dien tyd gehuwd en dacht nu eerlang
zyn hoop bekroond te zien, om door den
invloed van zyn heer, den burgemeester, een
stedelyk ambtje te verkrygen, dat hem zoo
veel zou opbrengen, dat hy er gemakkelyk
zweep en roskam by neerleggen en er toch
mot zyn vrouw en drie kinderen fatsoenlyk
van leven kon, toen onverhoeds al zyn
hoop opeens verydeld, al zyn uitzichten op
het wreedst hem benomen werden, en hyzelf,
yselyke teleurstelling zijner wenschen 1 z-ich
overgeleverd zag in handen van het gerecht.
Ziehier, hoe, volgens echte bescheiden
dienaangaande, vergeloken en in hoofdzaak
overeenstemmende met de primitieve aan-
klacht van den toenmaligen hoofdofficier te
/A., de omstandigheden, welke tot die treurige
lotswisseling aanleiding gaven, zich zouden
hebben toegedragen:
Het was in het begin van den herfst,
dat burgemeester Van L. zyn huis op de
K-gracht metterwoon verliet en een ander
huis in de D-straat ging betrekken. Daar
er evenwel nog eenige vertimmeringen aan
de nieuwe woning moesten geschieden, eer
ze geheel bewoonbaar was, liet men niet
alleen vele van de kostbaarste en grootste
meubelen tot zoolang in bet verlaten huis
staan, maar bleef men voorloopig nog gebruik
maken van den stal en het koetshuis, die by
do voormalige woning behoorden en daar
achter gelegen waren; en daar er omstreeks
dien tyd binnen A., blykens de menigvuldige
inbraken en diefstallen, die aldaar werden
begaan, een aanmerkoiyk en uitgebreid dieven-
komplot scheen te bestaan, achtte de heer
Van' L. het niet veilig, het verlaten huis,
zoolang zich daarin nog eenige goederen van
waarde bevonden, zonder eenig opzicht en
aan de roofzucht van stoutmoedige nacht
zwervers ten prooi te latonhy verzocht dus
den koetsier, die anders met zyn huisgezin
afzonderlyk woonde, voor eenige nachten
de oude woning te betrekken, terwyl de
palfrenier des nachts zoolang in den stal
daarachter zou slapen.
Beiden namen dezen last volgaarne op zich,
wel wetende, dat het hun gedurende dien
tyd aan niets ontbreken zou, en om zelfs
aan het oogmerk van hun meester te gemoet
te komen, begaven zy zich eiken avond reeds
als het begon te schemeren, naar het onbe
woonde huis. Dan wisten zy weldra den voor
hen achtergelaten voorraad in turf- en wyn-
kolder op te sporen, zetten zich te zamen
aan den warmen keukenhaard neder en lieten
zich, onder het spelen van een kaartje, den
ouden wyn des burgemeesters tameiyk goed
smaken. Dikwyls werd het dan onder kout
en spel wel eens middernacht, eer zy hun gezel
lig kolenvuur verlaten konden; maar dan ook
legde elk zyn pyp neder, terwyl de een de
lantaren opnam, om zich naar zyn slaap
plaats in den stal te begeven, en de ander,
na de tuindeur achter zijn metgezel gesloten
te hebben, zich naar de voorkamer van het
huis, welke op de straat uitzag, ter ruste
begaf.
Zoo hadden zy reeds menigen November
avond genoeglyk doorgebracht en altyd den
daaropvolgenden nacht gerust geslapen, zonder
eenig onraad te vernemen, toen zy op zekeren
avond overeenkwamen, ook eens een goeden
bekende in hun gezelschap te noodigen. Zy
lieten den zadelmaker, die voor hun heer
werkte, vragen of hy zin had, een avond
uurtje by hen te komen doorbrengen. De
zadelmaker, die een eerste liefhebber van
een kaartje was en zich recht gaarne aan
een stevig glas wyn te goed deed, liot zich
zoo iets geen tweemaal vragen. In het denk
beeld, aan den Bordeaux des burgemeesters
zyn hart eens lustig te zullen ophalen, was
hy met het vallen van den avond de eerste
aan het huis en had reeds een kleine poos
voor de deur staan wachten, toen Jakob S.
en de stalknecht daar aankwamon en met
hem binnentraden.
"Weinig dacht toen de ongelukkige man
weinig dacht toen één van beu driün, dat
die avond voor twee van hen zoo noodlottig
zou afloopen; integendeel stelde elk zich
voor, dien eens recht aangenaam te zullen
doorbrengen.
Het genoegen der byeenkomst was kort
stondig van duur. Reeds spoedig werd de
vreugde der gezolligheid door ouderlingen
twist gestoord. Eer ik daarvan de aanleiding
meld, wil ik myn lezers met een oigenaardigen
karaktertrek van Jakob, den koetsier, en van
den zadelmaker bekend maken.
Jakob S. was een hupsche, oppassende
kerel, goedhartig en verdraagzaam jegens
elk in den omgang. Zelden gebeurde het, dat
hy zich in stork9n drank te buiten ging;
maar wanneer hy ook ongelukkig slechts een
kleinen roes weg had, dan was hy een
onverdraagiyke twistzoeker, die over elke
kleinigheid viel, en wanneer zyn diift gaande
werd, een onstuimige woesteling, die even
zeer om zyn ongomeene lichaamskracht als
om zyn boosaardige woede te duchten was.
Allen, die hem kenden en hem slechts een
maal in zulk een staat van razemy gezien
hadden, vermeden zorgvuldig, dien man by
zoodanige gelegenheid iets in den weg te
leggen of hem tegen te spreken, maar
wendden allea aan om hem ter neder te
zotten en tot bedaren te krygen.
Had de zadelmaker dit geweten en dien
avond de verstandige party gekozen van op
de woeste uitvallen des anderen te zwy'gen
en zich zyn bedreigingen te laten aanleunen,
voorzeker ware alsdan de twist zoo hoog
niet geloopen; doch deze, een man, die het
niet licht gewonnen gaf, maar altyd zoolang
aanhield, tot zyn haan koning kraaide, bad
den onstuimigen driftkop welhaast tot het
uiterste gebracht. Gelyk gewoonlijk, gaf ook
hier een armzalige kleinigheid, oen gering
verschil over de kans van het spel, de eerste
aanleiding, om de onbeteugelde hartstochten
in ziedende beweging te brengeD, en waro
niet da stalknecht tydig genoeg tusschen-
beide gekomen, en had hy niet do toevlucht
genomen tot den hem bekenden kunstgreep,
met den koetsier neder te zetten en den ander
te do6n zwygen, dan zou het wellicht reods
vroeger met dezen laatste slecht zyn afge-
loopen. Door de bezadigdheid en bedaarde
bemiddeling van den stalknecht, die zyn
lieden kende, werd niet allen de twist bygelegd,
maar ook de ziedende toorn van den koetsier
tameiyk gekoeld. Nu ging men weder bedaard
en vreedzaam aan het spel, en er viel vorder
niet het minste voor, dat den vrede stoorde.
Het werd acht uren. Toen de klok geslagen
had, stond de stalknecht op, voorwendende
ergens een noodzakelyke boodschap te doen
te hebben. By het proces, waarin hy nader
hand als getuige geboord werd, verklaarde
hy, dat hy door zyn meisje bescheiden was
om haar op dat uur op te wachten. Hy wilde
aJzoo het gezelschap voor eenige oogen
blikken verlaten en beloofde binnen bet uur
terug te zullen zyn, terwyl hy zyn kameraad,
den koetsier, verzocht in dien tusscbentyd
de paarden te voederen, welke gewooniyk
op dat uur haver kregen, en den hond in
den stal van drinken te voorzien.
{Wordt vervolgd.)
DAGBLAD.
