N«. 11095. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven Dit noiumer bestaat uit DRIE Bladen. Maandag 27 April. A°. 1896 LEIDSCH PRIJS DEZER COURAUT: Voor Leiden per 3 maanden. Franco per post Afzonderlyko Nommers f 1.10. 1.40. 0.05. PRIJS DER AD VERTEN TIËN": Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17|. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. Eerste Blad. Leiden, 25 April. De „Vrijzinnige Kiesvereeniging" alhier hield gisteravond in het Nutsgebouw eene ledenvergadering. Als punt van behandeling was aangekondigd: het programma der Liberale Unie. Het bestuur gaf naar aanleiding hiervan aan de leden de volgende motie in overweging Do Vrijzinnige Kiesvereeniging, te LeideD, spreekt als haar gevoelen uit: a. By de regeling van het Kiesrecht binnen de Grondwettelijke grenzen dient in het oog gehouden, dat toelating van alle geschikten dringender eisch is, dan het weren van allo ongeschikten. b. De wetgeving van Staat en Gemeente moet in de naaste toekomst vooral gericht zijn op verbetering van de maatschappelijke ver houdingen en van den toestand der lagere klassen. c. De invoering van leerplicht, de verschaffing en ondersteuning van practisc.h ingericht Volks onderwijs en de krachtige bevordering van Vak-, Ambachts- en Landbouw onderwijs be- hooren tot de eerste plichten van den wetgever. d. Vasthoudende aan het beginsel van be lasting naar draagkracht, dient de wetgever bovenal op het voorkomen van vermeerdering van belastingdruk bedacht te zijn. De vergadering werd geopend door den voorzitter, prof. Fockema Andreae, en de motie ingeleid door pro'". Oppenheim. Beide sprekers zeiden dat het doel der motie was van verzoenenden aard tusschen de liberalen, zoodat niet in bijzonderheden van het programma der „Liberale Unie" zou worden getreden, ook omdat dit te veel tijd zou vorderen en omdat, waar daarover zoo groot verschil van gevoelen bestaat, het bijeen houden der liberalen in één party moeilyk zou biyven. Nadat prof. Oppenheim breedvoerig de vier punten der motie toegelicht bad, werden de algemeen© beraadslagingen geopend, waaraan deelnamen de heeren prof. De Goeje, Van Doisburgh, Kouw en prof. Greven. Het gevolg was, dat het slot van bet vierde deel der motie: „bovenal op het voorkomen van vermeerdering van belastingdruk bedacht te zyn", vervangen werd door de woorden: „er op bedacht te zyn zoo mogeiyk bet vermeerderen van belastingdruk to voorkomen". Aldus gewfizigd, werd de motie in haar gebeel ten slotte, by zitten en opstaan, met groote meerderheid aangenomen. De Engtlscbe mail met berichten uit Nedeil.-Inotó kan morgen alhier worden verwacht. De maatschappy „De Toekomst", te 's-Gravenhage, waarvan Gottfried Mann direc teur is, heeft haar 81ste concert gegeven. De verslaggever van het „Vad." (dr. Do Jong) herinneit er in zyn overzicht aan, hoe Mann gerunnen tyd „under a cloud" was; hoe hy met tegenspoeden te kampen had en hoe ziekte hem van zijn energie beroofde. Maar ziet, de zon brak door de wolken en het is alsof er een nieuw leven voor hem is begon nen. Do eene nieuwe compositie volgt op de andereDuitsche liederen, Hollandsche liede ren, vrouwenkoren, werken voor orkest en viool, enz. En, zooals het concert van gister avond leerde, met den ouden werklust heeft Mann ook de oude inspiratie teruggevonden. Er spreekt frissche kracht uit zyn 3de Suite, overschuimende levenskracht zelfs uit zyn lied „Jonge liefde" (op een zeer schoon ge dicht van Marie Boddaort). In de Suite is veel, dat my niet oorspronkelijk voorkomt; ook was Mann niet altyd kieskeurig genoeg hy heeft dat met velen gemeen, die gemak- keiyk schryven, o. a. Adam byv. in het laatste deel van zyn werk. Het meest hebben my door vinding en instrumentatie de twee middendeelen getroffen: het eerste een lande ïyk Allegretto met een hartstochtelyk tus- schengedeelte, het tweede een Andante miste- rioso (Songe arabe), waarin een Arabisch almeeön lied is verwerkt (in „Constantinopel- Scheveningen" verscheen het voor piano). Dit Andante kan gerust gesteld worden naast het beste, dat do Fransche school op dit ge bied heeft geleverd. Ook in „Jonge liefde" (lat by den heer Eggers te Leiden zal ver- schynen) verloochent Mann aan het slot zyn Fransche voorkeur niet, maar ik zal de laatste zyn hem daarover hard te vallen. In de te Boskoop gehouden zitting van den gemeenteraad is aan de heeren Gauverit en De Kanter, te Amsterdam, concessie ver leen d tot 1 Januari 1897, tot den aanleg van eene electrische tram tusschen Gouda, via Boskoop en Alfen, voor zooveel de gemeente Boskoop betreften tot electrische verlichting der gemeente en telepboonveroinding. Naar wy van goede zyde vernemen, zyn reeds geruimen tyd by het ministerie van binnonlandsche zaken voorstellen in voorbe reiding betreffende de oefeningen der schut- teryen, doch was er bezwaar deze ter hand te nemen vóór de afdoening dor Kieswet. Men meldt uit Amsterdam van 24 April omtrent het verblyf der Koninginnen aldaar: De dagen van heden en morgen zyn 'be stemd om belangrijke instellingen to bezoeken. In de eerste plaats begaven Hare Majesteiten zich hedenochtend naar het Ryks Museum, waar zy door den directeur Obreen, den directeur van het Museum van Geschiedenis en Kunst jhr. Van Riemsdyk en een vyftal leden der commissie van toezicht werden ontvangen en rondgeleid, allereerst door de afdeeling textiele kunst en ceramiek. Daarop werden achtereenvolgens verschillende andere afdee- lingen bezocht en begaven de Vorstinnen zich Daar het Musoum voor Geschiedenis en Kunst. Een aardige byzonderheid was, dat onder de oude muziekinstrumenten H. M. een spinet kon worden vertoond uit het jaar 1640, waarop Moz;rt nog moet gespeeld hebben. De heer Ivruger, van het Concertgebouw, blies er thans het oud-Wilhtlmus op. Ook in het Museum voor Geschiedenis en Kunst werden vele merkwaardige voorwerpen met belangstelling bezichtigd en het was reeds byna twaalf uren geworden, toen Hare Majesteiten het Museum verlieteD, om zich naar het Blinden-Instituut in de Vossiusstraat te begeven. Door het bestuur en den directeur Lenderink verwelkomd, deden de Vorstinnen een omgang door het gebouw, hier en daar op haar weg door zang of muziek van de blinde verpleeg den begroet en dezen on genen hunner een minzaam woord toesprekende. Na den middag, om twee uren, werd een bezoek gebracht aan het Burgerweeshuis, waar den Vorstinnen insgelijks liederen werden toegezongen en zy door den directeur, den heer J. Stork, overal werden rondgeleid, waar men kon vermoeden, dat iets te vinden was, dat de belangstelling van Hare Majesteiten kon gaande maken. Nadat H.H. M.M. het Burgerweeshuis ver laten hadden, begaven zy zich naar het Ste- delyk Museum. Daar werden zy ontvangen door de wethouders Van Hall en Van Leeu wen, en door de bestuursleden der vereenigin- gen „Moderne Kunst" en „Rembran Jt". Mevrouw Six bood H.H. M.M. elk een fraai gebonden catalogus aan. Nadat H.H. M.M. de schilderyen bezichtigd hadden, werd een be zoek gebracht aan de historische verzameling der schuttery byeengebracht door den kapitein- adjudant J. A. Jochems, welke verzameling door H.H. M.M. met groote belangstelling werd bekeken. Hierna reden de Koninginnen langs den aangegeven weg naar de "Willemstraat. 40 kinderen, in het wit gekleed, stonden daar H.H. M.M. op te wachten en zongen haar, toen de rijtuigen zich in do straat vertoon den, een lied toe. Even word er stilgehou den; en ook werd der Koningin een bouquet aangeboden. Natuurlijk was ook Chrisje Van der Woude daar ter plaatse. In den Zandhoek waren aan den bekenden boom de oranjevlaggen geplant. Vorvolgens werd do terugtocht naar het paleis ondernomen. Overal langs don weg verdrong zich eene dichte volksmassa om de Koninginnen te zien passeeren; vooral in de Jordaan was het buitengewoon druk en wer den de Vorstinnen luide to?gejuicht. Te kwart over vieren bereikte men het paleis. Aan het diner ten Hove, dat uit 70 couverts bestond, zaten alle hoofdofficieren van het garnizoen en der schuttery aan. Ook de presidenten, vice-presidenten en procureur- generaal van het gerechtshof, benevens de president en officier van justitie van de ar rondissements-rechtbank, alsmede de president van de Nederlandsche Bank, de directeur van het Grootboek, de agent van het ministerie van financiën, de president der Kamer van Koophandel en Fabrieken, de president der Nederlandsche Handelmaatschappy, de direc teur der Registratie en Domeinen in Noord- Holland en Utrecht, de directeur der directe belastingen, invoerrechten en accynzen van Noord Holland en Utrecht, de Ryksbetaal- meester in het arrondissement Amsterdam, de waarn. Ryksadvocaat voor Noord-Holland en Utrecht en de hoofd-ingenieur van 's Ryks Waterstaat, waren de gasten van H. M. de Regentos. Het diner werd in de groote zaal gehouden en door de stafmuziek van het 7de regiment infanterie, directeur de heer Zaagmans, op geluisterd. Aan het diner is door H. M. de Koningin- Regentes de volgende rede gehouden op het leger in Indië. „Mijïie heeren! „Ik stel u voor met de Koningin en my te drinken op onze krygsmacht in Atjeh, welke in deze dagen een zoo ernsligen en moeite vollen stryd beeft te voeren voor de belangen van het Vaderland en voor de Koloniën. „Indien Ik uiting geef aan de waardeering en het vertrouwen, waarmede wy do kiygs- verrichtingen onzer legermacht op Atjeh volgen, ben Ik zeker, dat myne woorden instemming vinden by u allen, en indien Ik mede namens de Koningin den oprechten wensch uitspreek, dat de offers, die ginds voor het Vaderland worden gevraagd, niet vele mogen zyn en niet vergeefs mogen gebracht worden, weet Ik dat Ik de gevoelens vertolk van elk rechtgeaard Nederlander. rIk verzoek u met my een dronk van eer biedige hulde te brengen aan heD, die ginds voor ons stryden, en uw glas te ledigen op den voorspoed van ons dapper en getrouw Indisch leger." Gisteravond werd de gala voorstelling door de Koninklyke Vereeniging „HetNeder- landseh Tooneel' in den Amsterdamschen Stadsschouwburg gegeven, bygewoond door Hare Majesteit de Koningin-Regentes. Tegen acht uren kwamen de hofrytuigen op den Dam voor en reed Hare Majesteit in een gesloten galakoets, op de vier hoeken van de kap dragende de koninklyke kroon en van den staatsiebok gereden, naar den Schouwburg. De weg, die gevolgd werd, was door huzaren en politie-agenten afgezet. Toen de Vorstin aan den schouwburg was aangekomen, werd H. M. daar verwelkomd door de heeren G. A. baron Tindal en J. A. Schuurman, namens den Raad van Beheer van de „Stadsschouwburg Maatschappy", en door de heeren L. "Wichers en W. Van Korlaar, namens den Raad van Beheer der Kon. Vereeniging „Het Nederlandsch Tooneel." Do voorzitter van den Raad van Beheer der Koninklyke Vereeniging, de heer L. Wichers, bood Harer Majesteit den welkomstruikor aan. Door genoemde heeren naar de sierlyk gedrapeerde en van smaakvolle bloemen voor ziene Koningsloge geleid, werd Hare Majesteit aan den ingang door de overige leden der Raden van Beheer ontvangen en toen de Vorstin do loge wa3 binnengetreden, stond het publiek op van zyn zitplaatsen, tarwyl het orkest het „Wilhelmus" speelde. Hare Majesteit hoorde dit staande aan en nam to=n, na vri&ndelyk tot het publiek te hebben gebogen, plaats op den koninklyken zetel. De Regentes droeg een zwart zijden kostuum, aan den hals laag uitgesneden en op den haartooi een diadeem van edelgesteenten. Aan Haar rechterzyde nam plaats jonkvrouwe Van de Poll, aan haar linkerzydo de dame du palais mevr. Hartsen-Van Lennep. De schouwburgzaal bood een recht feeste lyken aanblik, geheel bezet als zy op alle raDgen was door heeren in schitterende uni formen of in rok, door dames in de keurigste avondtoiletten. Vooral de consuls der ver schillende landen in hun ryk met goud en zilver gedekte gala-rokken trokken de aan dacht der aanwezigen. In do loge van het Dagelyksch Bestuur der gemeente bevonden zich o. a. de Com missaris van Hare Majesteit de Koningin in Noord Holland jhr. Schorer, de wethouders Van Hall, Treub, Schölvinck en Van Leeuwen en de secretaris der gemeente, de h er Le Jolle, met enkele damesde burgemeester had by het gevolg van Hare Majesteit plaats ge nomen. In de bovenloge bevonden zich een aantal leden van den Gemeenteraad in gala- kleeding. Zoodra Hare Majesteit bad plaats genomen, rees het doek en begon de voorstelling van „Denise", tooneelspel in 4 bedry ven van Alexan der Dumas Fils, vertaald door C. B. H. Spoor. De etrste drie bedry ven werden vlug aebter elkander afgespeeld, toen volgde een korte pauze, die Hare Majesteit in den foyer achter de loge doororacht. Daar onderhield Zy zich met de leden van den Raad van Beheer, aan wie Zy Hare hooge tevredenheid over de voor® stelling te kennen gaf. Hare Majesteit woonde daarna de voorstel ling tot den einde toa by en toen het scherm was gevallen, groette Zy vriendeiyk het pu bliek, om ongeveer halfelf den schouwburg te verlaten en naar het Paleis terug te keeren. Zooals tydens het geheele verblyf van de Koninginnen, zegt het „Hol.", had ook gister avond do politie op het Leidscheplein uitne mende voorzorgsmaatregelen genomen. Het plein en het voorste gedeelte van de M irnix- straat waren afgezet. Een detachement huza ren, onder bevel van den 2den luitenant Yreede, werkte tot de handhaving van de orde mede, die niet een oogenblik verstoord werd. Zoowel by de komst als by het vertrek van den koninklyken stoet hadden honderden nieuws gierigen in de buurt van den schouwburg een plaatsje veroverd, om der Regentes harte- lyke ovatién te brengen. Ook langs den weg, dien de rytuigen volgden, was een groote menigte op de been. Heden (Zaterdag) reden de Vorstinnen des morgens tegen halfelf weder uit om te be zoeken bet Wilholmina-Gasthuis en het Museum-Willet, Heerengracht by de Utrecht- schestraat. Na den lunch werd 's middags een bezoek gebracht aan het R.-K. Gesticht van Liefdadigheid, Heerengracht by de Raad huisstraat, vervolgens aan het Museum van voorwerpen ter voorkoming van ongelukken in fabrieken en werkplaatsen aan den Groen burgwal. Daarna volgde een groote rytoer. 's Avonds groot diner, waarby o. a. de leden van den Gemeenteraad zullen aanzitten. De godsdienstoefening, welke Zondag in de Nieuwo Kerk te Amsterdam door HH. MM. zal worden bygewoond, zal geleid worden door ds. F. H. Herfkens. Op eene oproeping van sollicitanten naar de betrekking van gemeente geneesheer te Lange Ruigeweide en te Waardor, op eene jaarwedde van f 400, met vrye woning, koets huis, stalling en tuin, meldde zich slechts één sollicitant aan, zoolat besloten werd etn tweede oproeping te doen. In de vo'ksuitgave van Justus Van Mau rik's werkeD is thans ook „Van allerlei S:ag" verschenen met de verhalen „Grootvador," „Op 't Amstelveld te Amsttrdam," „E n oude jongi-juffrouw," „Isaak op den Dam," „Tijs de Jolleman," „'t Genootschap Eloquentia," „Een verhaal van Ko us uit Dj dr.e Kroon tjes" en „Een avond van kunstgenot." In de plaats van wylen don gep. luit.- gon. A. W. Ph Weitzel, in leven eere-voorzitter van de „Vereeniging van gepensionneerde onderofficieren en minderen van het Neder landsche Leger" (onderstand aan militairen, gepensionneerd vóór de wet van 1877 en hunne weduwen) is als zoodanig opgetreden de gepensionneerde luit.-gen. P. G. Booms, te 's-Gravenhage. Naar de „Zw. Ct.", verneemt, is het speciaal vrachttarief der Holl. IJzeren-Spoor- weg-Maatschappy voor het vervoer van (Engel sche) steenkolen van Rotterdam en Amsterdam naar Twente by ministtriüel besluit goed gekeurd en zal dit reeds Maandag a. s. in werking treden. Dj minister van financiën maakt bekend dat hij, door tusschenkomst van een geestelyke to 's-Gravenhage, uit Haarlem ontvangen heeft /'210 ten behoeve van 's Ryks schatkist. Mr. J. G. Gleichman, voorzitter van de Tweede Kamer, is gistermiddag van zyn buitenlandscho reis in de residentie terug gekeerd. Men meldt uit Den Haag, dat de Com missaris der Koningin in de provincie Limburg, jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, daar ziek is aangekomen. Het stoomschip „Ajax," van Amsterdam en Liverpool naar Java, arriveerde 24 April te Gibraltar, en de „Edam" vertrok 25 April van Cuxhaven naar Nieuw York. De Gouden Legende. Een hoogst aangename taak en een, waar van ik my met voorliefde kwyt, is het rny, het schoone werk van den beroemdsten der Amerikaansche dichters by het publiek in te leiden. Niemand, die gevoel heeft, voor waar achtige poézie, zal kunnen ontkennen, dat de Gouden Legende, èn om den vorm èn om den inhoud, den naam van Gouden Legende verdient. Op deze schoone bladzyden uit de Engelsche poëzie vinden wy de verheerlyking van het ideaal der liefde, dat in zelfopoffering en zelfverloochening bestaat. Longfellow heeft de stof, die hy volkomen beheerscht, met eene afwisseling behandeld, die het groote gedicht tot alleraangenaamste lectuur maakt, waar van wy de kennismaking ten zeerste kunnen aanbevelen. Om de eenvoudige reden, dat ik het werk nog nooit heb hooren uitvoeren, kan ik niet over de muzikale behandeling naar een (uit treksel van Bennett oordeelen; maar indien deze aan de letterkundige waarde beant woordt en de naam van Sullivan is ons daar eenige waarborg voor dan voorzeker mogen we de beste verwachtingen van de uitvoering koesteren. Het was daarom eene zeer gelukkige gedachte van don heer Van Iperen dit werk in onze stad ten gehoore te doen brengen en ik meen aan zjn verlangen, om het werk by het publiek in te lelden, het best te voldoen door eene korte analyse van bet stuk te geven. Irmingard, zooals ds lezing van bet ge heele werk ons leert, eene schoone Zwabische jonkvrouw, wier bart blaakt voor de kunst en deze ook aanmoedigt door de minne zangers vriendelyk en gastvry op haars vaders kasteel te ontvangen, bemint "Walter Von der Vogel weid, die baar bart veroverd heeft door zyne schoone liederen. Haar vader echter verlangt, dat zy hare hand zal schenken aan Prins Hendrik van Hoheneck. Zy volgt even wel de inspraak van haar hart en vlucht met Walter. Met geweld naar het kasteel haars vaders teruggevoerd, wordt zy voor de keuze geplaatst: öf Prins Hendrik te huwen óf den sluier aan te nemen. Zy kieet het laatste. Hendrik van Hoheneck, wiens liefde onbe antwoord is gebleven, leidt daarna een kwy- nend bestaan naar lichaam en naar geest. Op zyn kasteel Vautsberg ligt hy ziek en zendt van daaruit een boodschap naar de beroemde dokters van Salerno, om een middel tegen zyn kwaal. Het antwoord is, dat er geen ander middel ter genezing bestaat dan bet bloed van een maagd, die vry willig haar leven geeft om het zyne te redden. Daar de prins dit middel voor onmogeJyk houdt, geeft hy zich aan wanhoop over en ln dien toestand wordt hy door Lucifer, die zich als een rondreizend dokter heoft vermomd, bezocht. De duivel biedt hem een drank, Alcohol, aan, als bet eenige redmiddel. De prins, die schynbaar baat by bet mildel vindt, geeft zich op buiten sporige wyze aan het gebruik er van over, zikt daardoor al lager en lager, worat van zyn aanzien en macht beroofd en genoodzaakt- als oen verworpene rond te dolen. IIij vindt op zyn zwerftochten een toe vluchtsoord onder btt gastvrye dak van een zijner boeren, wiens dochter Elsie, uit mele- lyden met zyn deerniswaardig lot, besluit haar leven voor hem op te pfferen. De gebeden van h re moeder Ursula, om haar van haar voornemen af te brengen, baten niet, en op den bepaalden tyd begeven do prins, dio haar offer heeft aanvaard, en Elsie zich op weg naar Salerno. Op hunne reis derwaarts ont moeten zy een troep pelgrims, by wien zich Lucifer heeft aangesloten in de vermomming van een monnik. Hy gaat ook naar Salerno. Als zy de plaats hunner bestemming heb ben bereikt, worden Prins Hendrik en Elsie door Lucifer ontvangen, dre nu de gostalte heeft aangenomen van den monnik Angelo, een beroemd doctor van de medische school. Elsi9 biyft by haar besluit om te sterven, niettegenstaande den tegenstand van den prins, die nu verklaart, dat hy slechts de be doeling had hare standvastigheid op de proef te stellen. Lucifer, die, als de geest des kwaads, èn Elsie èn den prins in het verderf wil storten, voert haar mede naar een vertrok, waar zy haar voornemen om te eterven zal ten uitvoer brengen. Do prins echter, di9 voelt dat de ziekte, die hel gevolg is geweest van eene ongelukkige aardsche liefde, door de goddeiyke liefde van het meisje roads ge nezen is, en dat zyn eenige hoop op 't loven nu bestaat in baar te mogen behouden, breekt met zyn bedienden de deur met geweld open en redt haar op het laatste oog jublik. Geheel hersteld, huwt de prins Elsio en krygt zyn macht en aanzien weder terug. De zes tooneelen, waaruit de cantate be slaat, geven de verschill nde pbasen in den loop der geschiedenis weer. In den proloog wordt de nederlaag, die Lucif r lydt in den stryd, welken hy met de goddeiyke liefde zal aanbinden, reeds voorspeld door een mis lukte poging, om met zyne trawanten den Kathedraal van Straatsburg te vernielen In den nazang wordt de weldadige liefde van Elsie vergeleken by een bergstroompje, dat do dorre vlakte verfrischt en vruchtbaar maakt, Ziedaar de legende, waarvan de dichter zelf zegt: „I have called this poem the Golden Legend because the story upon which it is founded seems to me to surpass all other legends in beauty and significance." Ik wil eindigen met mede te deelen, dat eene door my inderhaast geschreven metri sche vertaliDg in de tekstboekjes aan den Engelschen inhoud zal toegevoegd worden, om hen, die nut genoegzaam vertrouwd zyn met hot Engelsch, in de gelegenheid te ste len het stuk op den voet te volgen Ik heb er naar gestreefd zooveel mogeiyk de Holland- ache veitaling, wat maat en rym betreft, in overeenstemming te brengen met den Engel schen tekst, zoodat ik meen, dat zy zelfs di ;nst zou kunnen doen by eene eventueele uitvoe ring in het Hollandsch. Mochten er, ón wege®* DAG-BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1