N°. 11040 A° 1895 feze iCourant wordt dagelijks, met uitzondering van <§on- en (feestdagen, uitgegeven. Feuilleton. Het wapen van edel metaal. Dondei-day: 20 Februari. LEIISCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden, 1.10. Franco per post B 1-40. A/zonderlyke Noinmers0.05. PRUS DER AD VERTEN TJLËN Van 1 6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.05 berekend. Dit uomiuer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 19 Februari. Ia de Lakenhal is thans do verzameiing ontwerpen te bezichtigen, ingekomen op de door do firma Loosjes te Haarlem uitgeschre ven prysvraag voor een omslag vanD De Bol- lanclsc/tc Rtvue". De twee ea dertig tee- keningen zijn op een afzonderlijken lessenaar in do Kunstzaal goótaleerd. De drie bekroonde ontwerpen, van de beeren J. P. Van den Berg, W. J H Muiier te Brussel, en Henricus, Den Haag, zfin in het midden geplaatst. - Er zfin ook onder de niet bekroonden fraaie omslagen, zoo o a. een paar van de architecten X. De Basel en M. Lauweriks, te Amsterdam. Door het bestuur der afdeeling Leiden van de Vereeniging van gepensionneerde onder officieren en minderen van het Nederlandsche leger werd gisteravond, voor de tweede maal gedurende dezen winter, aan 9 behoeftige leden en 8 weduwen een bedrag van ƒ346 uitgekeerd. De heer J. B. Kan Jr. is cum landt tot dr. in do staatswetenschap gepromoveerd op een proefschrift over een actueel onderwerpDe comptabiliteit in het staatsbestuur." In dit proefschrift worden, behalve de rogeling der comptabiliteit in het buitenland, behandeld onze gemeente- en ryks-comptabi- liteit, zoowel wat de geschiedenis daarvan als wat den actueelen toestand betreft. Terwyl tegenwoordig voor de gemeente comptabiliteit het repressieve, voor de ryks comptabiliteit het preventieve stelsel bestaat, blykt de schrtfver van het proefschrift ook voor het rijk aan het repressieve stelsel de voorkeur te geven. In het laatste hoofdstuk van zijne disser tatie geeft hij eene proeve van regeling der rijkscomptabiliteit, op dit stelsel gegrond, en behandelt daarbij in verschillende paragrafen contracten, voorloopige verevening, definitieve verevening, geldelijk beheer, contróle van de vertegenwoordiging en geldelijke aansprake lijkheid. Ongetwijfeld, zegt de „N. R. C.", zal dit proefschrift, waarin de schrijver zijne denk beelden met bescheiden schroom ontwikkelt, met het oog op het gebeurde met de voor schotten van 14 ton van het departement van oorlog, do aandacht van belangstellenden in dit onderwerp trokken. Hedenmiddag ontvingen wij per Neder landsche mail de Bataviasche bladen van 17 - 21 Januari. Hedenavond wordt de Fran- sche mail verwacht. Men schrijft ons uit Noordwijkerhout, dd. 18 Febr.Hoewel Woensdag de eigenlijke dag was-, vierde heden, Dinsdag, de wel eerwaarde heer J. Opmeer, kapelaan te Noord wijkerhout, den gedenkdag, dat by voor 12'/a jaar zyn priesteriyke wyding ontving. Parochianen en kerkelyke vereenigingen had den als om stryd zich opgemaakt, dien ge denkdag voor don jubilaris een feestdag te doen zyn. 't Spreekt vanzelf, dat deze kerkelijk werd begonnen. By do verschyning van den priester op het altaar hief het zangkoor het 3-stemmig „Veni Creator" van Fr. Eppink aan, t- rwfli, tydens door den jubilaris de Solemneels TT. Mis. werd gecelebreerd, dit het viur&Loaiiuige „Missa Sine Nomine" van L. Viadama ten gehoore bracht. Ongetwyfeld waren dit voor den jubilaris aangrijpende oogenblikken. Niet alleon toch dankt hem het zangkoor zyn ontstaan, maar is nog steeds eén voorwerp van zyn aanhoudende zorg. By de receptie, die na den dienst in de kerk plaats had, bleek eerst recht hoeveel hoogachting niet alleen tegenwoordige, maar ook vroegere parochianen hun leeraar toe dragen en tal van prachtige cadeaux waren daarvan de tastbare bewyzen. Zoo vereerden hem de parochianen alhier by monde van den heer A. B. Vermeulen een prachtig stel tafelzilver met monogram in étui, waarvan het bybehoorend album prijkte met de namen der gevers, gecalli- grapbeerd door de eerwaarde zusters van het klooster „Do Voorzienigheid" alhier. Het zangkoor bood hem by monde van den directeur, den heer B. Chr. Vos, een prachtigen stoel met fraaie opdracht aan. Selatrices gaven een prachtige lamp, do kloosterzusters eigen- gewerkte kerkgewaden, de jongere zangers voorwerpen in brons, de leerlingen der zuster school weer tafelzilver en nog veel meer, terwfjl ook de vroegere standplaats van den jubilaris (Den Helder) niet was achtergebleven. Ongetwyfeld is voor den weleerwaarden heer Opmeer deze gedenkdag als in marmer ge houwen. De schietvereniging „Hollandia" te Katwijk heeft bet eere lidmaatschap der ver eeniging aangeboden aan den heer T. A. O. Do Ridder, burgemeester dier gemeente. Te Katwyk zyn 103 paarden, toebe hoorende aan 70 eigenaars, die in de termen vallen voor de in 1896 vanwege het Depar tement van Oorlog to houden keuring van paarden, geschikt voor den krijgsdienst. De vergadering der Afd. Landbouw „Noordwyk en Omstreken", gisteren (Dinsdag) in het hotel van mej. de wed. De Wilde, te Noordwijkerhout, gehouden, was goed bezocht. De landbouwleeraar (ie heer Bos hield eene lezing over de opvoeding van het vee. Overi gens is voor die gemeente alleen de ver melding waard, dat werd besloten in den loop van don zomer te Noordwykerhout een ringrydery te houden. De lotelingen der gemeente Sassenheim zullen worden afgeleverd te Leiden, op Maandag 9 Maart a. s., 's morgens te negen uren. In de gemeente Aarlanderveen vallen van de 110 paarden slechta 20 in de termen om aan de keuring te worden onderworpen. Wegens het plotseling vertrek van den waarnemend geneesheer M., uit Woubrugge, en het daardoor ontstane totale gemis van plaatselyke genees- en verloskundige hulp, zyn door het gemeente-bestuur bereids maat regelen genomen, die eene spoedige vervulling dezer vacature doen verwachten. De Tweede Kamer der Staten Generaal heeft gisternamiddag te halfdrie hare werk zaamheden hervat. Na meJedeeling van de ontvangst der sedert het recès ingekomen wetsontwerpen en andere bescheiden, zyn de afdeelingen hernieuwd, die tot bare voorzitters hebben gekozen de heeren Scbaepman, Vee- gens, Borgesius, Mees en Cremer, en tot hare onder voorzitters de heeren Lohman, Haffmans, Yan Alphen, Michiels en Hartogh. Heden en morgen onderzoek in de sectiën van de reeds gemelde ontwerpen, behalve die betrekkelyk de voormalige beambten van den Rynspoorweg en betrekkeiyk den suiker- accyns, en Vrydag openbare behandeling van de wetsontwerpen betrekkeiyk de geldleening voor productieve werken in Suriname, en verder nadere regeling yan werkzaamheden. In de gisteren gehouden zitting is nog ingekomen een wetsontwerp tot bekrachtiging van den kosteloozen afstand van eene strook strand te Scheveningen aan de gemeente 's Gravenhage, en voorts een brief, waarby de heer Pyttersen, ten gevolge van de laatste Regeeringswyziging in het wetsontwerp tot regeling der Personeele belasting, verklaart in te trekken zyne amendementen op de artt. 14 en 16 van dat wetsontwerp. Mede is ingekomen bet schoolverslag over 1894'95. Het Comité voor „De Blauwe Winkel" op de wereldtentoonstelling te Amsterdam heeft verslag uitgebracht van zjjn werkzaam heden. De tyd voor voorbereiding om op de tentoon stelling den stryd tegen den alcohol aan te binden was zeer kort, en dit in aanmerking genomen, is het streven met een zeer gunstigen uitslag bekroond. Wel sluit de rekening met een nadeelig saldo van ƒ1066, doch uit het gebruik, dat van den winkel werd gemaakt, mag men af leiden, dat vele bezoekers ingenomen waren met deze wyze van drankbestrijding. Verspreid werden ruim 50,00u exemplaren van het manifest en verkocht 7384 tractaton, 5408 boeken en brochures, 596 liederenbundels, 328 couranten, 290 platen, 105 plaatwerken, 40 aanplakbiljetten, 402 recepten; totaal 14,553 drukwerken en 96 blauwe knoopen. Verkocht werden: pl. m. 10,000 kop thee, 6400 glazen citroen-limonade, 5700 glazen frambozen-limonade, 3300 glazen duinwater, 2900 glazen napolitain (sinaasappel-limonade), 2200 kop koffie, 1200 glazen melk, 800 glazen mineraalwater, 700 glazen (zoogenaamd nuchtere) boerenjongens, 1800 kop cacao in 26 dagen. Verder is de thee als monster by het gewicht verkocht tot een hoeveelheid van 325 HG., terwyi desgevraagd by de thee on by de cacao beschuitjes werden verstrekt tot een totaal van pl. m. 4000. Men schryft uit Ommeren: Daar het kerkhof dezer gemeente te klein is en toe. behoort aan de Ned.-Herv. Kerk, hebben kerkvoogden en notabelen, op voorstel van den predikant, bepaald, dat voor hen, die buiten de gemeente wonen, of die niet tot de Ned.- Herv. Kerk behooren of die daartoe wel be- hooren, maar nochtans zich hebben aangeslo ten by eene andere kerkelyke gemeenschap, voortaan dubbele begrafenisrechten zullen worden betaald, te voldoen 24 uren vóór de ter-aarde bestelling. Hoewel de dag van zyne aankomst nog niet bepaald is, kan intusschen worden mede gedeeld, dat het verblyf van den secretaris van Staat der Z.-A. Republiek te 's-Graven- hage slechts van korten duur zal zyn. Door de arrondissements rechtbank te Amsterdam is, ter vervulling van eene vacature van rechter in dat college, opgemaakt de volgende alphabetische lyst van aanbeveling: mr. S. Gratama, ryksarchivaris in Drente, te Asson; mr. T. Henny, voorheen landsadvocaat te Batavia, te 's Gravenhage, en mr. R. L. Scholten, rechter plaatsvervanger in gemelde rechtbank, advocaat en procureur te Amsterdam. Men schryft uit Middelburg aan de „N. R. Ct.": „De onwil van het orthodoxe kiescollege der Ned.-Herv. gemeente alhier, om in de vacature, ontstaan door het overlijden van Ds. Sibmacher Zynen woer een modern pre dikant te beroepen, waardoor de rechten van een niet gering te schatten minderheid zouden worden erkend, heeft ten gevolge, dat kerk voogden en notabelen (van welke de over- groote meerderheid modern is) weigeren de betaling van de gemeentetoelage aan den in die vacature to beroepen predikant, terwyl zy reeds in twee kerken, de Nieuwe en de Oost- kerk, de niet verhuurde zitplaatsen onbruik baar hebben gemaakt door zo met yzer af te sluiten." Van de plaatsen voor behoeftige krank zinnigen uit gemeenten in de provincie Drente, door Gedeputeerde Staten dier provincie by contract bedongen in het gesticht „Dennen oord," te Zuidlaren, zyn nog slechts weinige beschikbaar. Het komt Gedeputeerden Staten wensche- ïyk voor, deze, of althans enkele van die plaatsen beschikbaar te houden voor lyders, die, met het oog op de godsdienstige richting, welke in „Dennenoord" voorzit, opneming in dat gesticht verlangen. Zy noodigen daarom de gemeentebesturen uit, om voortaan, wan neer door hen aanvrage tot plaatsing van krankzinnigen in „Dennenoord" aan Gedepu teerde Staten wordt gedaan, tegelykertyd de reden op te geven, waarom plaatsing in dit gesticht wordt verlangd. De gewone audiëntie van den Minister van Koloniën zal Vrydag a. s. niet plaats hebben. By koninkl. besluit is aan den heer J. A. Kruyt, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend uit zyne betrekking van consul gene raal der Nederlanden te Penang, onder dank betuiging voor de diensten, door hem aan den lande bewezen, en is benoemd tot consul te Penang, met behoud van den persoonlyken titel van consul-generaal, dr. J. A. De Vicq, laatsteiyk consul generaal te Melbourne. Met ingang van 1 Maart a. s. benoemd tot hoogleeraar aan de Polytechnische School de herren A. Huet en G. J. Morre, beiden thans leeraar aan die inrichting. Pensioen verleend aan: S. C. Van Deinse, wed. mr. W. F. Van Deinse, raadsheer in het gerechtshof te Amsterdam, ƒ600; J. L. Baart de )a Faille, wed. mr. E. J. Thomassen Thuessink van der Hoop, griffier by het kan tongerecht te Leeuwarden 575J. Koopmans, wed. J. S. Byisma, brievengaarder, ƒ88; A. Wit, wed. M. Hendriks, verificateur 3de cate gorie by 'sRyks belastingen, ƒ414; M. A. Schoordyb, wed. W. Janssen, rijksveldwachter- jachtopziener, ƒ191, de kinderen uit het huwelyk van wfilen mr. F. F. Karseboom, officier van justitie, en wijlen C. W. Kist, 400; do dochter uit het huwelyk van wyien F. F. Karseboom, officier van justitie, met wyien E. H. Wentholt, 200 'sjaars. Oprichting van een Internationaal Gerechtshof. De „Haarl. Ct." ia in staat gesteld den tekst mede te deelen van het besluit, in Aug. 1895 op de vergadering van de Interparle mentaire Vereeniging voor arbitrage en vrede te Brussel genomen. Ter vergadering, in 1894 te 's-Gravenhage gehouden, is op het voorstel van den heer Philip Stanhope, lid van het Engelsche Huis der Gemeenten, eene commissie benoemd, om een ontwerp voor de oprichting van een ge rechtshof voor het beslechten van internatio nale geschillen door arbitrage samen te stellon. De commissie bestond uit de heeren Philip Stanhope (Engeland), dr. Max Hirsch (Duitsch- land), Trarieux (Frankryk), Houzeau de Lehaye (België), mr. E. N. Rahusen (Nederland) en dr. A. Gobat (Zwitserland). De heer Trarieux, inmiddels als minister van justitie in Frankryk opgetreden, kon aan de werkzaamheden der commissie geen deel nemen, maar bleef in haren arbeid een levendig belang stellen. De commissie droeg haar ont werp voor op de vergadering, te Brussel ge houden, en benoemde den heer Houzeau de Lehaye tot haren rapporteur. Met geringe wyzigingen werd het ontwerp met algemeene stemmen aangenomen. Aan het ontwerp heeft de commissie den vorm van een ontwerp tractaat gegeven, dewyi zy van oordeel was, dat alleen langs dien weg het doel was te bereiken. Afschaffing wan den verplichten eed voor Raadsleden en leden der Provinciale Staten. De heer Gerritsen heeft zyne Memorie van Antwoord by de Tweede Kamer Ingezonden betreffende dit wetsontwerp. Hy wyst daarin nogmaals op het meenings- verschil by de autoriteiten, die na de Grond wetsherziening van 1887 geroepen zyn het laatste lid van art. 61 Prov. wet en art. 39 Gemeentewet toe te passeri. Het bezwaar, aan de onzekerheid van dit voorschrift verbonden, is heelwat grooter dan de slechts nu en dan voorkomende conflicten doen vermoeden, daar velen tegen overtuiging in tot eedsafleg ging overgaan, vaak „onder protest." De hoer Gerritsen zet nader uiteen, dat de opheffing van do bestaande administratieve e> En toch is het ook weer waar, dat men alles zou willon ontberen om dien eenen. Juist daar het het kind haar cavalier van de polonaise staan en schudde met het hoofd, waarby ik naast my een zucht van verlichting hoorde. Alsof zy zich door zyn tegenwoordig- h<.id voelde aangetrokken, zóó droDg zy door het gewoel der dansenden tot by de deur, aan welke wy stonden, en keek in den herfst nacht uit. Ik trad terug en hy boog zich naar het glas. Of zy elkaar herkenden en door de oogen met elkaar gesproken hebben, weet ik niet; ik zag alleen door het andere raam, hoe de prins met zyn oogen door de zaal zocht, zyn adjudant wenkte, hoe deze eveneens rondkeek en daarop naar de deur yide. Onwillekeurig trad ik weer nader op Von Botterode toe; ik hoorde zyn snelle adem haling gedurende de oogenblikken, waarin Isotta een dans weigerde aan den prins, die nu zelf ook nader was gekomen; de opper houtvester had zich eveneens by hen gevoegd en het had den scnyn alaof zy een zeer hoffeiyk, schertsend gesprek voerdeD. Daarop legde de prins zyn arm om Isotta'a middel en trok haar mee in den stroom der dansen den. En vervolgens, eer ik er iets tegen doen kon, verhief Botterode zfln vuist en sloeg een van de groote glasruiten in. Ik hoorde he^ nog rinkelen, toen hy zich reeds omwendde, de treden van het terras afging en wegliep. Toen de gastheer, rood van woede, en de opperhoutvester de deur openden en de gasten zich om die beiden verdrongen, om te zien wat er toch te doen was, was Botterode reeds in de duisternis verdwenen en stond ik daar, bleek en bevend, als een betrapte zondares. „"Wie was daar?" vroeg my de opperhout vester op beftigen toon, terwyi ik het doods- bleeke gelaat van Isotta achter hem zag. „Gy moet den onbeschaamden vent gezien hebben, die zoo onbehoorlyk te werk ging!" Ik wilde antwoorden, maar kon niet, zóó angstig zagen de donkere meisjesoogen my aan. „Spreek dan toch!" donderde de gastheer. Toen zei ik stotterend, dat ik by vergissing te heftig tegen het glas was geloopen, om dat ik den prins gaarne met onze freule had willen zien dansen. Het was een leugen, en er was waarschyn- ïyk niemand, die het geloofde, maar het was in alle gevalle een verklaring en men nam er genoegen mee en keerde in de zaal terug. Isotta wilde by my blyven, maar haar vader nam haar heftig by den arm en trok haar mee naar binnen. Ik had echter genoeg van het zien en ging weer in de garderobe, en daar zat ik, tot de onzen kwamen, die dadelyk na den prins het feest verlieten, wyi mevrouw zei, dat meneer den volgenden morgen weer vroeg op de been moest zyn. In het rytuig werd geen woord gesproken, behalve door den opperhoutvester; toen het naineiyk met groote vlokken begon te sneeuwen, zeide hy: „Dat is toch iets, waar men zich in verheugen kanl" hy meende ter wille /an de jacht. Maar thuis kwamen de poppen nog aan het dansen en zal ik daaraan denken, zoo lang ik leef; ik moest er, helaas, van het begin tot het einde by zyn. En daarby kwam hot uit, dat Botterode den vorigen dag by haar vader aanzoek had gedaan om de hand van Isotta, en daarby door den heer Von Stetten met een kort, beslist „nimmer 1" was afgewezen, wat ten gevolge had, dat de jongelui elkander „eeuwige trouw" zwoeren en dat Isotta dezen avond zoo krachtig tegen haar anders zoo geéerden vader optrad, dat deze in gelyke mate verwonderd en ver toornd werd. „En nooit of te nimmer geef ik myn toe stemming tot een huwelyk met een man, die sluipt en broedt als iemand met een kwaad geweten, die wraakzuchtig en daardoor tot alle boosheid in staat is, die een vrouw maar ongelukkig kan maken I" verklaarde meneer Von Stetten op Isotta's zeggen, dat zy nimmer een ander zou beminnen. Mevrouw zat er in haar staatsiekleed met bleek gelaat by; Isotta stond, de armen neer hangend en de kleine handen gebald, met het hoofd omhoog en de bliksemende oogen, midden in de kamer en zag er in bare opge wondenheid uit om bang van te worden. „Ik zal nimmer anders over hem denken dan ik tot dusverre deedl" stiet zy uit. „Lieve meid, denk wat gy wilt, gedachten zyn tolvry - maar het blyft by wat ik zeide. Ik kan, helaas, den jongen hier niet de deur wyzen, want hy is op bevel van den vorst bier en het is diens huis, waarin ik woon; maar ik kan wel de plaats bepalen, waar myn dochter wonen zal. Ik breng u overmorgen naar Pommeren, naar uw zuster Mina. Morgen kan het helaas niet, omdat op morgen de zwynenjacht te "Wendelingen bepaald is, maar inmiddels kan moeder voor uw kleeding zorgen." Isotta antwoordde niet, maar haar bleeke lippen trilden. m. „Na zyn gedrag van hedenavond," voer hy voort, „had ik overigens niet gedacht, dat gy hem nog zoudt verontschuldigenGy waart anders altyd een fljngevoelend meisje, met een gezond oordeel. Die slag in de ruiten, die een vroolyk feest geheel kon bederven, was een kwajongensstreek, een domheid en ik dank u wel, Doortje, voor uw goed gelukte noodleugen," zei hy, zich tot my wendend, „al ben Ik u ook geenszins dank baar voor de diensten, die gy als koppe laarster aan den heer Von Botterode hebt bewezen." Ik was diep beschaamd. „Meneer de opper houtvester," stiet ik er uit „Zwygl" Mevrouw koek my aan en logde den vinger op den mond. Isotta had het hoofd nog meer in den nek geworpen. „Ga naar bedl" beval haar vader. Zy ging zonder „goeden nacht" de deur uit dat was nog nooit gebeurd. Ik volgde haar, want zy beefde over haar geheele lichaam, en achter my kwam mevrouw; zóó ylden wy het meisjo na, zoo schieiyk als wy konden, de trappen op, maar kwamen toch te laat want achter haar vloog de grende' op de deur, en hoe wy ook baden en vleiden zy opende niet. „Lieve Hemel," zeide mevrouw, „waaron* kwam dat mensch toch in ons vreedzaan huis, Doortje 1 Ik moet naar beneden naa' myn man, hy moet een paar uur slapen het is een eind naar Wendelingen en Zyi Doorluchtigheid zelf zal met den erfprins bfc de jacht tegenwoordig zyn, en de Heme weet, wie nog meer l Hoor eens, Doortje, w1 beiden zullen van nacht wel niet kunner slapen, want morgennamiddag hebben wt het groote diner, en hoe ik ook vooruit ge zorgd heb, er blyft nog zeer veel te doen. En nu verzoek ik u, Doortje, Jet gy op he kind, ik stel u verantwoordeiyk voor Isotta Ga niet van voor haar deur weg, klop en vraap onverdroten dat zy u binnen laat; ik keer terug, zoodra mynheer slaapt. En, Doortje, als Botterode soms thuiskomt ik moet hem spreken, al was het ook midden in den nacht." Op hetzelfde oogenblik hoorden wy de luide stem van meneer beneden in de gang: „Meneer Von Botterode mag morgen geen deel nemen aan de jacht, Ziegenfusz" dat was een der houtvesters „zeg gyhetheml Hy moet met Christiaan naar het beuken bosch gaan en toezien op de nieuwe voeder plaats." Wordt vervolgdJ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1