N°. 11036
Zaterdag 1.5 Februari.
A0 1896.
feze <§oumnt wordt dagelijks, met uitzondering
van §on- en feestdagen, uitgegeven
Feuilleton.
LAURENS.
LEIDSCH
DAdBLAD
prijs dezer courant:
Voor Leiden per 8 maanden.
Franco por post
Afzonderlijke Nommers
f 1.10.
0.05.
prijs der advertentxën:
Van 1—6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17$. Grootore
letters naar plaatsruimte. Voor het inoasseeren bulten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Leiden, 14 Februari.
De aflevering der by de nationale militie
dienst 1896 in te lyven manschappen is be
paald: voor Leiden op 9 Maart te acht uren
in het invalidenhuis alhier; voor Leiden (de
buitengemeenten) op denzelfden datum in
hetzelfde gebouw te halfnegen.
Gekozen is tot president van de Stu
dentensociëteit „Minerva" alhier de heer A. R.
Roosegaarde.
Men bericht ons, dat alsnog in verband
met de aanhangig zynde grensregeling van
Leiden met Zoeterwoude, Oegstgeest en Lei
derdorp, een ambtenaar ter secretarie alhier
(Leiden) dezer dagen bezig is geweest ter
verkrijging van eenige inlichtingen, zijnde
eene opgave uit het register van bevolking
van Zoeterwoude, Oegstgeest en Leiderdorp
van het aantal personen, die van af September
1894 tot heden in het door Leiden te annex-
eeren gedeelte zyn komen wonen en daaruit
vertrokken zyn, zoomede eene opgave van
het getal geboorten en overledenen in ge
noemd tydstip, die in het te annexeeren ge
deelte hebben plaats gehad.
Het fanfarecorps van Benthuizen zal op
Dinsdag den 18den dezer, des avonds te 7
uron, in het logement „De Zwaan", zyn eerste
openbare uitvoering geven.
By kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrond. Haarlem, ter standplaats
de gemeente Aalsmeer, de heer J. M. Neomagus,
candidaat notaris te Vianen.
By het voordrachten-concours, door de
's-Gravenhaagsche Tooneelvereeniging „Con
cordia" den 9den dezer te 's Gravenhage ge
houden, werd, evenals ten vorigen jare, de
eerste prijs, ditmaal een verguld-zilveren
medaille, toegekend aan den heer G. Eggink
Jzn., aldaar.
De vorige week werd abusieveiyk ge
meld: aangenomen naar Waarder c. a., dit
moest zijn: bedankt doords. J. BoerKnottnerus,
pred. by de Ned.-Herv. gem. te Enoon, door
wien nu ook een beroep is ontvangen naar
Oppenhuizen c. a.
Gisteravond gaf de tooneelvereeniging
„Voorwaarts" in 't lokaal „Café Flora", te
Hillegom, hare tweede uitvoering.
Opgevoerd werd een tweetal stukken en
uitgevoerd een zestal voordrachten.
De rollen waren goed ingestudeerd en ver
deeld; vooral de „Marskramers" vond alge
meen byval van de overvolle zaal.
Een geanimeerd bal besloot dezen ge-
noegiyken avond.
Door Dykgraaf en Hoogheemraden van
Rynland is tot voorzitter benoemd voor het
stembureau in het 14de district ter verkiezing
van een hoofdingeland op Donderdag 2 April
a. s. de hoer E. Groen, wethouder te Oegst
geest.
Door bet gemeentebestuur van Den Haag
is aanbesteed het maken van een strandmuur
met straatweg te Scheveningen. Ingeleverd
13 biljetten. Minste inschrijvers op korten
leveringstermijnvolgens bestek P. Vlasman
te Utrecht en G. A. Van Spanje te Haarlem
voor 468,400; op langen termyn B. W. De
Blécourt te Ny mogen voor f 463,479; dezelfde
was minste inschrijver by gewyzigde besteks-
voorwaarden ten aanzien van de te gebruiken
steensoorten op langen termyn voor 468,079
en op korten voor f 478,079.
Door het kiescollege der Nederd.-Herv.
gemeente te 's-Gravenhage is het volgend
zestal predikanten opgemaakt: Dr. H. M. Van
Nes, te Rotterdam; dr. J. H. Gunning J Hzn.,
te Utrecht; A. J. Th. Jonker, te Dordrecht;
C. L. Laan H.Azn., te Rotterdam; W. Hoek,
te Brussel, en dr. Ph. J. Hoedemaker, te
Amsterdam.
Het bericht omtrent den gezondheidstoe
stand van den heer Fransen van de Putte
luidt heden: „Nacht onrustig, toestand minder
gunstig".
Werd deze week melding gemaakt van
de samenstelling van een nieuw bestuur der
te 's Gravenhage gevestigde afdeeling van
den Bond van Oud-onderofficieren van het
Ned. leger in een jl. Zondag daartoe belegde
vergadering, thans is het bestuur, dat onlangs
op één lid na zyn ontslag had genomen,
tegen de wettigheid van deze verkiezing opge
komen in een circulaire aan de leden. Laatst
genoemd bestuur ziet in de byeenroeping eener
vergadering door het niet-demissionnaire be
stuurslid een eigenmachtige handeling, nadat
het by zjjne ontslagneming bepaald had dat
commissarissen in functie zouden biy ven totdat
in eene in Maart a. s. te houden vergadering
in hun plaats een nieuw bestuur zou be
noemd zyn.
Het Hoofdbestuur van den Bond maakt
tevens aan de leden te's-Gravenhage bekend,
dat het, zich vereenigende met de zienswyze
van het nog in functie zynd bestuur, de
verkiezing van jl. Zondag onrechtmatig acht
en dientengevolge de feestviering op 15 Febr.
niet beschouwt als uitgaand© van de afoeeling,
doch als een byeenkomst van particuliere
personen.
Het tot Maart blijvende bestuur had nl.
besloten die feestviering niet te doen doorgaan.
Bevorderd is te Frayburg i. B. tot doc
tor in de geneeskunde summa cum laude op
proefschrift: „der Nachwois der Milc.hs&ure
und ihre klinische BedeutuDg", de heer J.
Herman De Jong, arts, 1ste hulpgeneesheer
in het gemeente ziekenhuis te 's Gravenhage.
Naar het „Haagsche Dagbl." verneemt,
zullen binnenkort te 's-Gravenhage een vijftien
tal publieke telephoonstations worden geopend,
terwijl de ondergrondsche telephoonverbin-
dingen zullen worden voortgezet o. a. van het
Stadhuis af naar de Anna Paulowna straat.
Het Centraaltelephoonbureau op de Kapels-
brug zal vrorden verbouwd en in dit perceel
een verdieping lager worden geplaatst.
De geabonneerden te Scheveningen, die
tot dusver via Den Haag gemeenschap hadden,
zullen thans rechtstreeks verbonden worden
door de oprichting van een Centraalstation
aldaar, waarvoor een stuk terrein is aange
kocht van den tuin van wyien den heer
J. Pleiisier aan de Haringkade aldaar.
Naar men met zekerheid verneemt, heeft
mr. H. Croockewit Jr., kantonrechter te
Amersfoort, als zoodanig ontslag gevraagd,
De Utrechtsche afdeeling van de ver-
eeniging „De Dageraad" heeft besloten den
sterfdag van Multatuli op plechtige wyze te
hordenken, en richt daartoe een kunstavond
in, welke gehouden zal worden op 18 Februari
a. s. in de groote zaal van „Tivoli", te
Utrecht.
Zy heeft zich daartoe van de medewerking
verzekerd van het Utr. Stedeiyk Orkest, onder
leiding van den heer W. Hutschenruyter,
terwyi de heer Richard Hol zich welwillend
belast heeft met de samenstelling van het
muzikaal programma voor dien avond. O. m.
wordt diens compositie voor cello: Elegie
„Saidja" door den heer Bernh. Rehl ten ge-
hoore gebracht. Verder verleent mevr. C.
Dirckx Van de Wegbe, lste zangeres van de
Nederlandsche Opera, hare medewerking door
het zingen van eenige toepasseiyke zang
nummers, en zullen mevr. Holtrop-Van Gelder,
lid van de Koninkiyke Vereeni«ing „Het
Nederlandsch Tooneel", de heer Willem
Royaards, lid van dezelfde vereeniging, en de
heer Joh. G. Andriessen, de bekende declama
tor, de mooiste fragmenten uit de werken
van Multatuli voordragen, terwfll de heer C.
Van dor Zeyde, van Zaandam, zoo welwillend
is als feestredenaar Multatuli als dichter, als
denker, als mensch te huldigen.
Aan bet departement van W., H. en N.
heeft Woensdag eene conferentie plaats gehad
van het hoofd van dat departement met do
Commissarissen der Koningin in de provinciën
Friesland en Groningen en commissiën uit de-
Gedeputeerde Staten dier provinciën over het
aanhangige plan vaa eene afsluitiog der
Lauwerszee.
Do studenten-vereenigmg „Hendrik De
Cock", die hare afdeelingen aan de univer
siteiten te Utrecht, Leiden, Amsterdam en
Groningen heeft-, zal 20 Februari te Amster
dam haar tweede lustrum vieren. Behalve de
leden, nemen oud leden, w. o. geneesheeren
van de stichting Veldwijk en Loosduinen,
aan de herdenking van het 10 jarig bestaan
deel. Tot deze vereeniging beboeren uitsluitend
loden der Ger»formeerde Kerken, welko zich
bezig houdt met bet bespreken van onder
scheiden vraagstukke ter bevordering der
geloovige wetenschap. Zy tracht tevens den
onderlingen vriendschapsband te versterken.
De heer Van 't Kruys ontving naar
het „Yad." meldt van de firma A Fürstner
te Beriyn de opdracht, do ouverture „Tann-
hAuser" voor groot orgel te bewerken; de
bewerking zal by die firma in druk verschynen.
Op verzoek van de uirectie der Fransche
Opera te 's-Gravenhage zal Van 't Kruys
Maandag-avon zelf de uitvoering van zyn
ballet „Psyche" dirigeeren.
Het stoomschip „Ardjoeno", van Batavia
naar Rotterdam, passeer ie 12 Febr. Sagrès;
de „Prinses Wilhelmina", van Amsterdam
naar Batavia, vertrok 13 Febr. van Suez; de
„Reichstag", van Hamburg en Vlissingen naar
Oost-Afrika, arriveer ie 11 Febr. te Lissabon;
de „Sumatra" arriveerde 13 Febr. van Batavia
te Amsterdam; de „Merapi", van Rorierdam n.
Batavia, vertrok 13 Fe^r vaD Marseille; de
„Prins Willem III", v*n Suriname naar Am
sterdam, arriveerde 13 Febr. te H&vre; de
„Spaarndam" arriveerde 13 Febr. van Nieuw-
York te Rotterdam; de „Bundesrath", van
Oost-Afrika naar Rotterdam en Hamburg,
passeerde 13 Febr. Ouossant; de „Gelderland",
van Java naar Rotterdam, is 13 Febr. Pantel-
laria gepasseerd; de „Werkendam", van Am
sterdam naar Nieuw-York, is 13 Febr. Beve-
zier gepasseerd.
By kon. besluit is goedgekeurd dat C.
Neefjes, burgemeester van de gemeente West
woud, is benoemd tot secretaris dier gemeente.
Aan mej. W. Chr. Scbröder, geboren te
Neuenkirchen (Duitscbland), Th. B. Haver
kamp, geb. te Muckhorst (Duitscbland), S.
H. M. Kellermann, geb. te Munster (Duitsch-
land), en A. Kemper, geb. te Bentrop (Duitsch-
land), vergunning verleend tot het geven van
lager onderwys, mits zy overigens aan de1
daartoe by de wel gevorderde vereischten
voldoen.
Gemengd Nieuws.
Aan S. Yalientgoed zal morgen,
Zaterdag, het voorrecht ten deel vallen ge
durende 40 jaren werkzaam te zyn geweest
in de steenhouwerij, opgericht door wyien
den beer J. C. Van Venetie en thans gedreven
door diens zoon den heer P. J. Yan Venetie.
Yalientgoed is er dan ook de oudste knecht.
Het Openbaar Ministerie by het
kantongerecht te 's-Gravenhage heeft hooger
beroep aangeteekend tegen het vonnis des
kantonrechters, waarby een lid eener weer-
baarheidsvereeniging is ontslagen van rechts
vervolging ter zake overtreding der wapenwet.
Voor de Rotterdamsche recht-
bank is gisteren behandeld de zaak van den
Duitschen zeeman W< inroth, beschuldigd op
22 Aug. des vorig n jaars een vrouw, met
wie hy geruimen tyd omgang had, van het
leven te hebben beroofd, door haar aan het
hoofd te verwonden en daarna te wurgen.
Omtrent bekl., die gepoogd h id door zelf
moord onmiddellijk na het plegen zjjnerdaad
zich aan de justitie te onttrekken, werden
ge->n ongunstige verklaringen afgelegd; wel
omtrent het slachtoffer.
Uit de getuigenverklaringen is niet af te
leioen of de wond aan het hoofd een gevolg
is van een val tegen de tafel, dan wel door
een of ander voorwerp toegebracht. Het O.
M., dat acht jaren gevangenisstraf vroeg,
nam echter aan, dat bekl. zeker heeft gehad
het opzet om te dooden, en niet het plan om
te mishandelen. Als het opzet om te dooden
bestaan heeft, doet de wyze, waarop gedood
is niets ter zake. Op de dagvaaming moet
hy dus veroordeeld worden. De zaak blyft
ernstig, het ontnemen van het leven by een
medemensch is een der hoofdzonden sedert
de oudste tyden.
Dit laatste zeide het O. M. In antwoord
op de verdediging van mr. Fruin, die bekl.'s
schuld niet bewezen en in elk geval de straf
te zwaar achtte, daar z. i. de dood een ge
volg is geweest van een val, tydens een
worsteling.
Gisteravond om zes uren onder-
vond trein 119 van Amsterdam naar Helder
belangryke vertraging, doordat de mach ue
van den goederentrein 1020 ontspoor e, waar
door beide sporen versperd werden. Per^oon-
ïyko ongelukken hadden niet plaats.
Te "Wormerveer verwisselden de reizig rs
van de treinen 119 en 134 met elkander van
trein.
Er wordt hard gewerkt om de sporen vry
te krygen, daar het verkeer belangryke ver
traging ondervindt.
Yan den doofstommen wielryder
Sutherland Royaards is bericht ingekomen,
dat hy dacht hedennamiddag tegen 4 uren
op het Frederik8plein te Amsterdam aan te
komen.
Omtrent de aanranding te Elat
verneemt de „Tel.'' nader het volgende:
De landbouwer B. V., aldaar, had Dinsdag
avond eene byeenkomst bygewoond en keerde
tegen halfclf ongeveer huiswaarts. Op het
binnenpaadje, dat naar zyne woning leidt, ge
komen zynde, werd hy eensklaps door iemand,
die zich achter de heg had schuil gehouden,
beetgepakt, en door dezen tevens om f 200
gevraagd.
B. V., die weigerde, zette het daarna op een
loopen, waarna hy met een revolverschot in
het achterhoofd werd getroffen.
Gelukkig is de toestand niet levonsgevaariyk.
Spoedig werd de politie met het voorgevallene
in kennis gesteld, waarna èn ryks èn gemeente
politie naar alle kanten onmiddeliyk naar den
vermoedeiyken dader zoebten.
Een paar personen werden reeds in verhoor
genomen, doch zonder resultaat.
Een derde persoon bevindt zich als vermoe-
deiyke dader, naar wy vernemen, in voor-
loopig arrest.
In verband met dezen moordaanslag werd
Woensdag door de politio to Tiel nauwkeurig
op de vreemde landloopers toegezien. Een,
wiens signalement veel overkomst heeft met
dat van den dader, is aangehouden en gisteren
naar Elsfc overgebracht.
In hooger beroep is voor de
Groningsche rechtbank behandeld de zaak
van H. Oosta, beurtschipper van Aduard op
Groningen, beschuldigd geen pogingen in bet
werk gesteld te hebben om zyn zoon te redden,
die over boord was geslagen en verdronk.
Beklaagde waa in appèl gekomen van een
vonnis van den kantonrechter te Zuidborn,
waarby hy veroordeeld was tot 3 maanden
hechtenis. De rechtbank heeft het vonnis van
den eersten rechter vernietigd en don beklaagde
vrygesproken van het hem ten laste gelegde,
als zynde dit niet bewezen.
In de Friesche Zevenwouden
zyn de greidlanden, in de polders gelogen,
reeds alle „onder den mest." Het zachte
winterweder liet dit toe, de wyken en vaarten
waren geheel vry van ys, waarom de boer
den mest, direct uit den stal niet zelden, naar
de landeryen liet varen en daarover uitstrooien.
Dit werk geschiedde thans door de vaste
arbeiders van den boer, tusschen de melk-
tyden id, met behulp van losse arbeiders, de
laatsten tegen een daggeld van 60 a 70 ets
Slot.)
Dat zal een feestdag zyn, als hy den jongen
•en sommetje in de hand kan drukken en
zeggen: Hier, jongen, kleed je goed, opdat
je eene fatsoenlyke betrekking krygtl
En hy zou zich een paar nieuwe pakken
koopen en er goed, zeer goed in uitzien 1 De
oude droogde zich de oogen. Waariyk, de
tranen kwamen hem by de gedachte reeds
in de oogen. Laurens was nameiyk zyn afgod I
Ook daarin hadden zy geiyk, al de neven
en nichten. Maar nog eenmaal: het ging hun
niets aanl
Maar zal by zeker komen? Ja, ja, hy zal
zeker, zeer zeker komen. Misschien duurt het
zoo heel lang niet meer, dat hy het geld
voor de reis by elkaar heeft. Het kan hem
immers van morgen af—nu reeds beter gaan 1
Yan toen af was de oude Klettner een
ander. Slechts zelden mopperde hy nog over
zyn dom been of den ouden, krommen rug.
Onverdroten, vroeg en laat was hy aan het
werk. Dikwyls prevelde hy iets binnensmonds,
en dan gleed als 't ware eensklaps een zonne
straal over het gerimpelde gezicht.
De neven en nichten stonden verbaasd.
Let eens op, dat staat in verband met zyn
Laurens I
Maar zy zeiden en vroegen niets. Het was
nu eenmaal het gevoeligste punt van den oude.
Zoo ging de zomer voorby. De herfst kwam.
Een natte, ongezellige, koele herfst. Klettner
had nog altyd werk, dag aan dag. Hy was
opgewekt en tevreden.
Al heelwat blanke zilverstukken lagen
gereed voor hem! En hy hoopte er nog
etteiyke by te leggen eer de winter kwam.
Maar deze had ditmaal haast l
Het domme verwenschte been! bromde de
oude weer eens op /.ekeren dag. De natte
bodom bekwam hem niet goed, hy moest het
werk staken vroeger dan andere jaren.
Drommels, dat do winter ook zoo spoedig
komen moest l En de brandstof I Wat kostte
die een heidenech geldl
Andere winters dacht hy daar nauwelyks
aan. Hoe heerlyk, als het zoo gezellig warm
was. Ditmaal echter kon hy het geld anders
gebruiken l
Maar als hy nu als hy nu eens niets
daarvoor uitgaf -—
Zoo'u uur lang per dag zou hy het wel
volhouden in het bosch. En dan zou hy toch
menigmaal een arm vol naar huis dragen.
Zeker, zoo gezellig warm zou het dan niet
in zyne kamer zyn. Maar zyn Laurens dankte
misschien den Hemel, als hy het zoo warm had!
De verwondering van de nichten en neven
werd nog veel grooter, toen de oude zelfs
hout begon te sprokkelen. De koekoek mag
weten, wat dat beteekent l
Er waren koude dagen in dezen winter
byzonder koude. Groote yskegels hingen by
dozynen aan de dakgoten en de sneeuw
kraakte by eiken voetstap. Wie maar even
kon, bleef ln de warme kamer.
De oude Klettner strompelde en hinkte dag
aan dag naar het bosch. Mot zyn been ging
het slechter dan ooit. Geen wonder by die
Siberische koudel
Dat het anders kon zfin, bekende hy zich-
zelven slechts zeidon. Alleen, als hy styf van
de kou was en nauwelyks zooveel hout thuis
bracht, dat hy een heel klein beotje warm
kon worden, begon hy heel stil en zachtjes
te overleggen, dat het eigeniyk toch eene
eene domheid was, zich zoo af te beulen voor
den jongen, die hem toch byna al zyn
geld Yerder kwam hy echter nooit. Foei,
oude foei!
De koude hield aan.
Kwam hy nu toch eindeiykl
Hy zou kunnen sterven, eer hy zyn Laurena
weergezien heeft.
Maar dan schudt hy het hoofd. Domkop,
hy sterven I Geen mensch zou zoo wreed
kunnen zyn, laat staan onze Lieve Heer!
Neen, Die zou het nooit kunnen gedoogen,
dat de modder op den ouden Klettner neer
plofte, nog eer hy zyn Laurens weergezien
hadl
Het was reeds einde Februari en de koude
verminderde nog altyd niet. Integendeel. Het
was byna nog kouder dan vroeger. Klettner
strompelde nog altyd naar het bosch, om hout
te sprokkelen.
Reeds op twee avonden, juist als de oude
in het bosch waa, zag de een of ander een
jongen om het huisje sluipen. Hy waagde
zich niet tot de deur; maar door de vensters
keek hy in het met sneeuw bedekte tuintje.
Ik verwed er myn hoofd op, dat het
Laurena is.
Tot den oude echter zeide niemand wat.
Men wilde eerst den derden avond nog af
wachten.
Maar ale hy het was, mocht men den oude
dan feliciteren Lieve Hemel, wat zag de kerel
er uitl Verscheurd en verwilderd als een rood
huid! Hy is zeker met do roodhuiden op de
buffeljacht geweest l
De derde avond kwam. Het had hard ge
vroren. De boomen hingen vol kristallen.
Overal glinsterde en schitterde het. De oude
strompelde en hinkte weer naar het bosch.
Zyn been sleepte hy met moeite over den
met ys gepantserden bodem voort.
Een een domheid l prevelde hy weer
een8 binnensmonds.
Schurk, roofdier, ontaarde vader I Maar het
verwenschte been had schuld. En Laurens liet
ook zoo verweD8cht laDg op zich wachten.
Jammer, de deugniet, Laurens, kwam dit
maal niet. En de oude bleef ook zoo eeuwig
lang weg van zyn sprokkelen. Maar wat
gingen Laurens en zyn gekko oude hun ook
aan. Men was het spionneeren in de koude
moede en zat liever achter de warme kachel.
Laurens ging intusecben de stad uit. Het
was zeer donker. Anders was hy om dezen
tyd al lang weer terug geweest. Maar van
daag kwam hy maar niet terug. Hy had niet
eens een ellendig koperstuk meer in den zak.
Zoo ging het toch niet meer! Misschien ware
het toch beter geweest, ginds te blyven. En
werken als een os en daarby het koeter-
waalsch van Engelschl
En gedurende al dien tyd die verwenschte
drukking daar op de borst. Anderen zoudeu
het misschien heimwee genoemd hebben.—
Heimwee I Belachlyk I Maar het was ten slotte
toch niets anders. Hoe zou hy zich anders
zoo hebben laten afbeulen op het schip, alleen,
opdat hy weer thuis kon komen. Nu was
hy er.
Dat hot hem nu zoo'n heillooze overwin
ning kostte, den oude weer onder de oogen
te komen! Zeker, hy had er zyn redenon
voor. Bovendien, de oude had van kindsbeen
af onzinnig veel van hem gehouden. Zoo iets
breekt altyd weer door door dik en dun
van de ergste ondeugden I De Hemel weet
het: de oude wordt gek van vreugde, als hy
zyn Laurens maar eerst weer beeft. Op het
hoe komt het hem in 't geheel niet aan.
Nu ging hy direct het bosch in. De Land-
straat maakte daar juist zoo'n domme bocht.
Hy wilde toch eens zien, of hy nog den weg
vond in de duisternis. Yroeger had hij er een
dolzinnig genoegen in, zoo in het donker er
op los te loopen. Het bosch was zyn moest
gelief koosd terrein. Byna elk boompje kende by.
Of de oude eik daar nog stond En de kleine
bauk daaronder? Hier links moet het zyn
nog wat verder naar voren, juist.
De sneeuw maakte het behoorlyk licht l
Wat grijnst zy iemand van de takken aan!
Zoo lykacbtig, zoo onheilspellend! Dat doet
de mane8Chyn.
Daar is de eikEu de baukHel en
duivel, daar zit iemand 1
Hél
Hé! Dat is om zich de longen uit te
schreeuwen I
h y zoekt in de broekzakken keert ze