N°. 11035 "Vrijdag 14= Februari. A0 1896. geze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Eon- en feestdagen, uitgegeven. Feuilleton. LAURENS. IEIDSCH DA&BLAD PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden. 1.10. 1.40. - 0.05. Franco per post Afzonderlijke Nommers PRIJS DHR ADVERTKNTLKN Van 1—6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17 j. Grootera letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad wordt f 0.05 berekend. Leiden, 13 Februari. Blykens mededeeling van commissarissen der Stedelijke Gasfabriek is eeno aanvulling lioodig van het Uitbreidings-en Vernieu wings fonds en van het Bedrijfskapitaal,, en wel tot een gezamenlijk bedrag van f 24,000. "Wat het Uitbreidings- en Vernieu wings fonds betreft, is aanvulling noodig wegens de gasverlichting van het te bouwen Krank zinnigengesticht „Endegeest" en van de daarbij beboorende terreinen. Ten einde het gesticht van voldoende gas te voorzien, is het noodig, ook in verband met de gasverbruikera in de stad naar de zijde van de Turfmarkt en den Stationsweg, de pijpenleiding van de gasfabriek af te verzwaren en te verbeteren. Voor het leggen van de benoodigde leidingen van de gasfabriek tot aan de verschillende gebouwen op „Endegeest" en voor de binnen leidingen wordt in het geheel noodig geacht een bearag van f 26,000. Hiervan moet een bedrag van f 14,000 komen ten laste van de op- en inrichting van het Krankzinnigenge sticht en f 12,000 ten laste van het Uit breidings- en Vernieuwingsfonds, daar eene "vernieuwing van de buisleiding tot de Poel- wetering, met het oog op de vermeerdering van het aantal gasverbruikers, toch niet lang meer had kunnen worden uitgesteld. Voor aanvulling van het Bedrijfskapitaal is mede een som van f 12 000 noodig voor den aanleg van muntgasleidingen en -meters, ingevolge besluit van den Raad van 28 Oct. 1895, waarbij commissarissen der gasfabriek zijn gemachtigd tot de invoering van den muntgasmeter over te gaan. Hierbij is gerekend op 280 gebruikers van muntgasmeters, welk getal spoedig zal zijn bereikt en waarvoor de gelden grootendeels zijn "uitgegeven. Blijkens het voorstel van B. en Ws. van 27 Jan. jl. tot het aangaan van eene geld- leening is op deze uitgave van f 24,000 bjj het opmaken van het door geldleemng te vinden bedrag gerekend. Wanneer nu, zeggen B. en Ws., tot de voorgestelde aanvul ingen van het kapitaal der gemeente in de gasfabriek wordt besloten, dan zal daarbij tevens moeten worden bepaald dat door de gasfabriek, ook voor deze kapi talen, evenals voor het overig aan de gasfabriek verstrekt kapitaal, eene jaariyksche rente van 5 pet. aan de gemeente wordt vergoed. Wat aangaat de aflossing, behoeit uit den aard der zaak alleeh eene regeling te worden getroffen ten aanzien van het kapitaal, strek kende tot aanvulling van het Uitbreidings- en Vernieuwingsfonds, en niet voor de aan vulling van het Bedrijfskapitaal. Ook met het oog op den aard van de uitgave, waarvoor het kapitaal is benoodigd, vernieuwing van buizenleiding, meenen B. en Ws. een gelijk bedrag voor aflossing te moeten voorstellen, nl. van 5 pet. van het kapitaal 'sjaars, als bij vorige Raadsbesluiten, laatstelijk van 16 November 1893, is bepaald. Zjj geven op grond van het bovenstaande in overweging: lo. te besluiten tot aanvulling van het Uitbreidings- en Vernieuwingsfonds der Stede lijke Gasfabriek met f 12.000 en van het Bedrijfskapitaal met gelijk bedrag van/" 12,000, de gelden te vinden uit de Buitengewone Ontvangsten, onder bepaling dat door de gasfabriek eene rente van 5 pet. 'sjaars aan de gemeente worde betaald, en dat van het voor aanvulling van het Uitbreidings en Ver nieuwingsfonds verstrekt kapitaal ad f 12,000., jaarlijks 5 pet, worde bestemd voor aflossing van schuld of tot kapitaalbelegging, aan te vangen met 1897; 2o. vast te stellen den overgelegden sup- pletoiren staat van begrooting, dienst 1897, i ontvangst en uitgaaf met f 24,000. Door bestuurderessen van de Christelijke school voor Fabrieksarbeidsters alhier is aan den gemeenteraad het gebruik verzocht van eenige lokdien der Jongensschool 2de klasse op het Pieterskerkhof ten behoeve van hare Zondagsschool. Na ingesteld onderzoek is B. en Ws. ge bleken dat het verzoek kan worden toege staan, terwijl er termen bestaan om in dit geval het gebruik kosteloos te verleenen, evenals zulks is geschied krachtens Raads besluit van 31 Mei 1894, ten aanzien van het godsdienstonderwijs aan Israëlietische kinderen. B. en Ws. geven mitsdien in overweging aan bestuurderessen voornoemd tot weder opzeggens vergunning te vtrleenen om ten behoeve van hare Zondagsschool eenige der genoemde lokalen te gebruiken, onder bepaling dat de kosten van verwarming, vorlichtiDg, schoonhouden en bediening, alsmede voor her- stel van eventueel aan gebouw of meubilair toegebrachte schade door ie gobruiksters worden vergoed en dat de door of vanwege Burg. en Weths. gegeven of te geven voor schriften omtrent het gebruik der lokalen worden opgevolgd. De commissie van financiën heeft geene bedenkingen tegen den in hare handen ge stelden staat van af- en overschrijving op de begrooting der dd. Schutterij voor hot jaar 1895 en adviseert den gemeenteraad dien goed te keuren, in ontvangst en uitgaaf ad f 253 05. Zij heeft insgelijks geene bedenkingen tegen de begrooting voor 1896 van het College van Vrouwen Kraammoeders, en adviseert dus ook die goed te keuren, in ontvangst en in uitgaaf ad f 2410.135. Eveneens stelt zij voor den staat van af- en overschrijving van het Geref. Minne- of Arme Oude Mannen- en Vrouwenhuis op de begrooting dier inrichting voor 1895 goed te keuren, in ontvangst en uitgaaf ad ƒ356.39. Naar aanleiding van een verzoek van den heer W. F. Verhey van Wijk geven B. en Ws. in overweging aan adressant vrij stelling of terugbetaling te verleenen van schoolgeld voor W. Van Wyk, vroeger leerling der Hoogere Burgerschool voor Jongens, over de laatste twee kwartalen van den cursus 1895/96, en naar aanleiding van een verzoek van den heer D. F. Mayer stellen zij voor aan adressant vrijstelling te verleenen van schoolgeld voor zijn zoon, vroeger leerling der Hoogere Burgerschool voor Jongens, over de laatste twee kwartalen van den cursus 1895/96 en afwijzend te beschikken op het vërzoek om terugbetaling van schoolgeld over het tweede kwartaal, omdat die zoon eerst in Januari de school heeft verlaten. Ter vervuiling een er vacature van de school der 3de kl. No. 1 wordt den gemeenteraad de volgende voordracht aangeboden ter be noeming van eene tweede onderwijzeres in de handwerken aan genoemde school: lo. mejuffrouw J. Nieuwenburg, 2o. raoj. C. F. Van Wijk en 3o. mej. P. J. Klikee, allen derde onderwijzeres aan de openbare scholen van de 3de en 4de klasse Aan den Raad der gemeente Leiden is het volgende adres gericht: EdelAchtbare Eter en l De Afdeeling Leiden van het Ned. Werk lieden-Verbond „Patrimonium", met diepe smart kennis genomèn hebbende dat de Stads Gehoorzaal iederen Zondag-avond misbruikt wordt tot publiek danshuis; overtuigd dat dit geheel in strijd is met het doel, waartoe de zaal is gesticht, als moetende dienen tot bevordering van schoone kunsten en wetenschappen; wetende dat dit leiden moet en zal tot be vordering der uithuizigheid en tot ontzedely- king der bezoekers; het groote gevaar erkennende, dat hierin vooral is gelegen voor den werkmansstand, door de laaggestelde entrée; bovenal in onderwerping aan de Wet des Heoren, waarin de heiligiag van den Rustdag wordt geëischt; veroorlooft zich UEdelAchtbaren eerbiedig te verzoeken,, zulke maatregelen te nemen, dat de Stads Gehoorzaal voortaan op den Zondag voor publi.-ke vermakelijkheden gesloten zij; zij dringt hierop met te moer vrg moedig heid aan, omdat zij weet dat het verhuren der zaal door de Gemeente geschiedt, en dus niets in den weg staat dit verzoek in goed gunstige overweging te nomen. Met verschuldigde hoogachting, namens de Afdeeling voornoemd, (was get.) H. v. d. Mkbr, Voorz., H. C. Caspari, Secr. De christelijke zangvereeniging „Zingt den Heer" alhier zal Woer.sdag avond in het kerkgebouw der Ev.-Luthersche gemeente eene uitvoering geven ten voordeele van het bouw fonds der Christelijke Wykvereeniging (gebouw Levendaal). Gedurende de 2de helft der maand Jan z\jn aan het postkantoor alhier bezorgd de volgende brieven, welke, door onbekendheid der geadresseerden, niet besteld konden worden: Blaser, K Klaesen, Yinteman, J. J. Muller, Amsterdam; C. B^ek, Van Iterson, J. Bernard, W. A. Düllemond, Beschoor, B. Van Werk hoven, 's Gravenbage, J. Lagas, Harderwijk; Van Ravesteyn, Vlaardingen; Van Mingelen, Voorschoten. Briefkaarten: J. H. Smit, M. E. A. Van Leeuwen, Amsterdam; A. Wunderik, Gorsel G. Piek, Utrecht. Brieven, verzonden geweest naar het buiten land: Duitschland; F. Baeke, KeulenD. Van de Ham, niet vermeld; Frankrijk: dr. C. Sigaud, Parijs; Zuid-Afrika: M. J. Seepens, Port Natal. In het laatste nummer van het Algemeen Nederlandsch Studentenweekblad „Minerva" komt eene korte bespreking voor van „De Eollandsche Revue" (gerodigoerd door Frans Netscher en uitgegeven door de Erven Loosjes). Er wordt daarin de wensch geuit, dat ook weldra in de Lakenhal te Leidén, door de goede zorgen van den heer Verster, de ver schillende ontwerpen voor het omslag ter bezichtiging zullen worden gesteld. De conservator heeft zich thans tot de uit gevers gewend en tot antwoord bekomen, dat reeds in de volgende week de 30 ontwerpen zullen kunnen worden geëxposeerd in de Harte velt-zaal. Ook in andore steden worden deze teeke- ningen te zien gegeven. De Bondskring Leiden en Omstreken van Geref. Jongehngsvereenigingen, die onlai gs een bijeenkomst hield te Rijnsburg, zal Dinsdag 25 Februari te Leiden vergaderen. Er zal ge sproken worden door de heeren J. Holster en A. Boekkooi, van Leiden, W. Riemersma, van Hazerswoude, en G. A. Kempff, van Hillegom. Uit Leidschendam ontving de „T(jd" voor het idiotengesticht, door de St.-Vincentius vereeniging by gelegenheid van haar gouden jubilë op te richten, de som van f 50, uit Bodegrave f 10. Men schrift ons uit Voorhout, 13 Febr. 't Valt niet te ontkennen, dat onze gemeente in de laatste jaren, doch vooral sinds den tyd, dat de heer J M. De Kemponatr bur gemeester is, een tydperk van blo i is inge treden. Onder diens bestuur zjjn de wegen, onder toezicht van den heer G. Prins, belang ryk hersteld, is het Raadhuis inwendig geheel opgeknapt en de sloot vóór de school gedempt, een verbetering, die zoowel den schoolkind© ren als de hygiene ten goede komt. Op becoelde sloot zal binnenkort een sierlijk hek verryzen, zoodat alsdan daar ter plaatse de omgeving niet weinig zal zyn verbeterd en verfraaid. Enkele lantaarnpalen zjjn voorts reeds besteld, en zoo zal binnenkort ook de verlich ting zeer voldoende wezen De dorpsstraat begint langzamerhand even eens een beter aanzien te krijgen. Nieuwe woningen worden van tjjd tot tijd bygebouwd. Voegen wy hierby, dat te Voorhout 10-maai per dag de trein stilhoudt, dat er een hulp- postkantoor en een telephoonkantoor is, dan gelooven wy te mogen constateeren, dat de gemeente best kan mee tellen in de r(j harer zusteren. Wat hier ontbreekt is een runderslachter. Zoo hier echter een flink jongraensch, die zich voorstelt goed vleesch te verkoopen, zich kwam vestig n, vertrouwen wjj dat hy wel kans van slagen zal hebben, onder voorwaarde evenwel, dat hy zijn voornemen, om goede waar te leveren, ook zal uitvo ren. Wy meenen belanghebbenden, die voor plaatsing op de kiezerslysten 1896 in aan merking komen, nog eens er op te moeten wijzen, dat de termijn van aang. te op 15 Februari a. a. gesloten is. Verzuim van deze aangifte vóór den paal den termyn heeft ten gevolge, dat rechtüh - benden voor dit jaar van kiesrecht zuil n verstoken blijven. De te 's-Gravenhagö in den ouderdom van 51 jaren overleden gepensionneerde kapi tein van het Ned.-Indisch leger Ekhard Greve was een buitengewoon goed kameraad, wiens nagenoeg onverwachte dood by allen, dio hem kenden, groote deelneming heeft verwekt. Greve vertrok in Augustus 1864 als ser geant der infanterie naar Indiè en werd be noemd in September 1869 tot tweeden, in October 1873 tot eersten luitenant eD in Aug. 1881 tot kapitein. Hy nam aan de krijgsverrichtingen in Atjeh deel in»de jaren 1873, 1674, 1882, 1833 en 1884 en heeft zich onder bevel van genen 1 Pel op het oorlogsterrein verdienstelijk ge dragen. Het Eereteeken en de Atjeh-medaille versierden zyn borst, In 1887 op z(jn verzoek gepensionneerd, werd hy, na terugkeer in het modderland, in September 1888 gedetacheerd by het Milit ir Bureau aan het departement van koloniën en belast met de afmonstering van militairen, onder dat ministerie beboorende. Ten behoeve van het departement van binnenlandscbe zaken is door tusschenkomst van Gedeputeerde Staten der provinciën aan de gemeente-besturen verzocht, te willen zenden een tabellarisch overzicht van de be waar en kleinkinderscholen in elke gemeente, met vermelding in de kolom van aanmerkingen der nieuwopgeriebte of opgehevene gedureDde den loop van het jaar 1895. In eene algemeene vergadering van do 's Gravenhaagsche Tuinbouw-Vereeniging, op a. s. Vrydag avond te houden, zal een voorstel worden behandeld tot ontbinding der Vereeni ging en samensmelting met de Nederlandsche Maatschappy voor Tuinbouw en Plantkunde. Tegen den 27sten Mei a. s. zullen 10 geweren van 6.5 mM. per compagnie kunnen worden uitgereikt en tegen den lsten Juli a. s. wordt dit getal gebracht op 40 per compagnie, terwyi door verdere aanvullingen in dit jaar dit getal omstreeks 1 September 150 zal bedragen. Totdat alle geweren van 6 5 mM. zullen zyn ontvangen, biyven de gewone ge weren btf de corpsen aanwezig. De miliciens der lichting 1896 zullen in verband met een en ander zoodanig geoefend worden, dat zy tegen 1 Juli met het nieuwe geweer de schiet oefeningen kunnen aanvangen. De Koningin en de Koningin Regentes, met prinses Elisabeth, woonden gisteravond het eerste gedeelte van het Diligentia concert te '8-Gravenhage by, waar prof. Joachim optrad, die door het publiek met geestdrift en door het orkest met fanfares begroet werd. Het stoomschip „Bundearath", van Oost- Afrika naar Rotterdam en Hamburg, is 11 Febr. van Lissabon vertrokken; de „Prins van Oranje", van Batavia naar Amsterdam, passeerde 12 Febr. Perira; de „Spaarn lain", van Nieuw York naar Rotterdam, is 12 Febr. Prawlepoint gepasseerd. i) Hij las den brief voor de eerste maal met halfluide, bevende stom. „Beste Vader I Ik heb u slecht behandeld, maar het wordt my tienvoudig betaald. Ik kom byna om van honger en ellende. Als u het kon zien, zou u sterven van medelijden met uw Laurens. Het zyn allen gekken, die naar Amerika gaan. Het zou iemand daar goed gaan? Nergens slechterZoodra het mogeiyk is, pak ik myn biezen. Nooit wil ik bet weer zien, dit zwendelland, waar men doodgejaagd wordt, alleen, om weer ergens een ellendige bete onder de tanden te krygen. Frankeeren kan ik den brief niet, het geld daarvoor zou ik moeten.Ik kan het woord niet neer schrijven. Ja, ik heb slecht tegen u gehan deld, en was altyd zoo goed voor my. Vergeef my, als u kunt. Ik schryf alleen, opdat u weet, dat ik myn loon heb. Uw Laurens." Met een langen, steunenden zucht vouwde de oude den brief weer dicht. Z(Jn Laurens in ellende! In diepe, wreede ellende? Waren dat menochen, die zyn Laurens lieten ver hongeren Maar wat voor menschen I Heidenen misdadigere, tirannen! Dat ze allen I Drom mels, wat stormde het bloed door zyneoude aderen I Ja, al was hy ook een oud maD, hy kon nog zoo echt en oprecht toornig worden. Hot is waar, zoo'n kleine straf was wel goed voor den dom men jongen. Voor den dommen jongen 1 Wat zei hy daar? Zyn Laurens een domme jongen I Alles eerder dan dat. Spits spitsboef hadden al de neven en nichten hem al honderden malen genoemd, sinds toen. Eigenlyk al vroeger. Hy, de oude, was altyd blind en doof ge weest voor zyne fouten en had de licht zinnigheid niet gezien, die den jongen op tien mylen afstands uit de ondeugende oogen gestraald had. Neen, hy had er werkeiyk niets van ge zien Maar wat ging het hun aan Niets in 't. geheel niets 1 Laurens had bun immers niets.Neen, ook hy kon het woord er niet uit krygen. Was het dan zoo afscbuwelyk? Ze-ker. Hy by voorbeeld, ja zeker hy in Laurens' plaats zou zich voor eiken voor eiken steen zou hy zich geschaamd heb ben alleen by de ge dachte.Maar Laurens, in 's Hemelsnaam l Hy was nu eenmaal anders en ja, daar hadden zy geiyk in, de bloedverwanten - hy was lichtzinnig. Als hy maar niet zoo'n knappe jongen ge woest ware, dan zou hem ook eerder de lust vergaan zyn, met de meisjes te coquetteeren. Maar zy waren gek op hem en lieten hem geen rust. Dat kostte geld! Ontzaglyk veel geldl Daarby al die gelegenheden en par- tytjes. En het beetje klerkenloonl En ook ging hy anders, sedert by in de stad was. Knap en driest 1 Brutaal had de familie het genoemd. Maar wat wisten die er van? Als iemand wat meer beteekende aan een lompe boerenvlegel, was het natuuriyk al niet meer in den haak met zyne deugd en rechtschapenheid. Hoe dikwyis had hy hem in bescherming genomen tegen al die aanvallen 1 In bescherming genomen! Wat praatte hy weer? Dol werd hy, als zy hunne breede lastermonden openscheurden l En dan legde hy de woorden niet op de weegschaal. Ten slotte mopperde niemand meer, als de jongen in het dorp kwam. En hy kwam dikwyis! Zóó dikwyis, dat hy er zich dikwerf in stilte over verwonderde. Maar hy verheugde zich, het deed hem goed. Zoo laDg hy van zyn ouden vader houdt, staat het niet slecht met hem, dacht hy. Laat ze maar schelden en lasteren 1 Verzonnen en gelogen is het, wat zy zeggen, allen met elkander. Dikwyis echter deed de jongen recht zonder ling. De onrustige, gryze oogen waarden eigenaardig de kamer rond. En hy was zoo opgewonden, zoo verstrooid. Hy gaf soms heel verkeerde antwoorden. Maar hy zeide niets. Heb je gold noodig, Laurens had hy hem toen eens gevraagd. Hoezoo, geld? Hy keek hoogmoedig tot hem op. Nu, des te beter, ik dacht zoo Dat zou niet leeiyk zyn, als ik geld noodig badl Integendeel, ik heb een aardig sommetje bespaard. Drommels, jongen I Ik wil naar Amerika, Waarom dat? Ik wil fortuin maken! De oude lachte spottend en drukte den brief vaster in de harde hand. Fortuin maken I Maar daarom was hy niet weggegaan. De Hemel beware l Dat alles vernam men zoo vóór en na, - alles, het een na het ander. Hy had schulden gemaakt, veel schulden en moest zien, weg te komen. Maar eer hy ging, had hy het spaarboekje van zyn vader weggenomen en de domme oude had er niets van bemerkt. Lieve Hemel, wat was hy toen woedend geworden! zyn jongen, zyn Laurens bracht hem hem aan den bedelstaf l Of hy was gedwongen, weer te werkenAls daglooner te werken I En hy was oud, over de zeventig, en zyn verwenscht been maakte hem zoo verschrikkelyk onbeholpen. In het dorp wist men spoedig hoe laat het was. Nu begon het gebabbel over Laurens eerst recht goed. Luiaard, schurk, dief, geen titel was te slecht voor hem. Dat verdroeg de oude niet. Zoo erg was het toch niet met zyn Laurens gesteld. Uit lichtzinnigheid, maar niet uit slechtheid had hy zich zoo ver ver geten. Hy zal het eenmaal inzien, vroeger of later, inzien en berouw hebben. Hy zal aan zyn armen, ouden vader terugdenken, en eens alles weer goed maken. Maar intus- schen Het werken ging moeiiyk, heel moeiiyk. Als hy zoo dagen lang onkruid wiedde of hout hakte en zaagde, meende hy dikwyis, dat hy gaan noch staan kon. Het been, het verwensebte beenl En de rug, zyn oude, kromme rugl Drommels, het ging niet meer zooals voor twintig en tien jaar! En zyn Laurens! Hm - die leidde misschien wel een vrooiyk leventje Nu, daarover behoefde hy zich nu niet meer het hoofd te breken! Maar wat had hy dan met het geld gedaan? Na nog geen twee jaar? Was hy werkeiyk zoo arm als hy voor gaf, of loog hy hem weer voor? Men wordt ten slotte toch wat wantrouwig l Hy las den brief voor den vierden keer. Neen, neen, ditmaal zeide hy de waarheid, ditmaal loog hy niet. Zyn Laurens wa3 wer keiyk arm, verschrikkelyk arm. Wat deed hem dat zeerl Het was toch zyn jongen zyn Laurens l En hy had berouw I Wist hy het niet? Ja, ja, het was zonneklaar, dat het zoo moest gaan. En hy wil terugkeeren I Zoodra het mogelyk is, dat wil zeggen zoodra hy geld heeft Als als ik het hem nu Maar waar heen? Er staat geen adres in. Misschien heeft hy wel geen adres, misschien is de straat zyne woning l Arme Laurens I Eene rilling vaart hem door de leden! Ja, Laurens, je hebt je loon en nog veel meer dan dat. Maar je vader zal je goed ontvangen, als je terug komt. Je zult geene verwyten hooren - alles, alles zal vergeten zyn. Was hy maar al bierl Zou hy er nog zoo knap uitzien? Lieve Hemel, wat kan dat domme, oude hart nog slaan en kloppen l Hy krygt een idee. Sparen wil hy nu sparen, wat hy kan. En werken, werken l Zoo veel ztyne ouu handen nog tot stand kunne- or gen! Alles voor zyn Laurensl (Slot volgt.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 1