Leiden, 18 Januari.
In het Nutsgobouw alhier werd gister
avond eene vergadering gehouden van de
Afdeeling Leiden van den Nederlandschen
Protestantenbond.
Nadat de voorzitter had gezegd, dat het
bestuur geen ander middel tot byeenroeping
der leden meende te kunnen vinden dan per
advertentie in 't Predikbeuitenblad, in 't Adver
tentieblaadje en in het „Loidsch Dagblad,"
omdat convocatiebriefjes rond te zenden een
bijna onmogelijk werk zou zyn voor den
secretaris, deelde by mee, dat er twee vragen
waren ingekomen, waarvan de eene luidde:
„Hoe is over de dusgenaamde noodleugen te
denken
Hy begon met een antwoord te geven op
die vraag. Als de beteekenis moest zyn of
men recht kan hebben onder zekere omstan
digheden te liegen? dan zou zjjn antwoord
zjjn: onder geen omstandigheid is het ge
oorloofd te liegende eisch om waarheid te
spreken is onafwijsbaar, ernstig en heilig.
Toch, meent spr., is er verschil tusschen
niet de waarheid zeggen en liegen, d. i. met
bewustheid onwaarheid spreken met lage,
gemeene, zolfzuchtigo bedoelingen; wie dat
doet bezondigt zich tegenover den ons ge-
steiden eisch om waar te zijn. Hoe moeiiyk
de beslissing ook mogo zyn in zoovele ge
vallen, die zich aan den mensch kunnen voor
doen, men kan bijv. tegenover vragen van
kinderen, V3n zieken soms wel genoodzaakt
zijn om niet de waarheid te zeggen, men
kan daar zoo zelfs handelen overeenkomstig
zijn plicht.
Nu moge het den schijn hebben, alsof daar
meo de noodleugen verdedigd wordt; men
kan wijzen op het moeilijke van het trekken
der grenzen in deze; maar indien wij daarbij
in 't oog houden, dat by ons altyd alleen
van den hoogsten plicht, den plicht der liefde,
sprake is, dat zy hot welzyn van anderen
bedoelen, dan is dat niet de waarheid zeggen
geen liegen. Moge er misbruik van gemaakt
kuonen worden, wy weten, dat dat van de
heiligste zaken zoo vaak wordt gedaan, als
wy maar in eigen gemoed verzekerd zyn, dat
wy, by den stryd der plichten, naar ons
zuiver, onzelfzuchtig geweten hebben gehan
deld, dan is dat voor ons genoeg.
Deze voorstelling word door sommigen be
streden en door anderen beaamd. Op den
voorgrond stond by den inleider, gelyk by
allen, dat alle liegen zonde is, dat niemand
ten accoord met liegen mag sluiten; alle
leugen, ook de zoogen. noodleugen, is zonde;
maar daartegen werd opgemorkt, dat liegen
alleen zonde is, waar een ander tegenover
ons recht heeft op onze waarheid. Bestaat dat
recht niet, en kan ons waarheid zeggen een
ander schaden, ten verderve brengen, dan kan
er hooger beginsel zyn, dat tot niet waarheid
zeggen dringt, in oorlog byv., waar het belang
van het vaderland hoven alles geldt, enz.
Terwyi zoo van beide zydon de zaak word
beschouwd, bestreden, verdodigd, eindigde de
'voorzitter met do verklaring, dat hy raoendo,
dat allen, die over deze zaak van gedachten
hadden gewisseld, hot er over eens waren, dat
liegen zonde is, al meenden sommigen dat
niet de waarheid te zeggen niet altyd liegen
mag heeten.
Een en ander werd duidelyk gemaakt door
voorbeelden, waaruit bleek, dat ook deze tot
verschillende beschouwingen aanleiding kun
nen geven; 't komt er maar op aan op wolk
standpunt men zich plaatst tegenovor de ver
schillende gevallen,waarin men verkeerenkan.1)
Aan 't einde der vergadering verzocht ds.
Hagen diegenen, die nog niet geteekend heb
ben op het adres aan de Synode, om in de
N. H. Kork het recht der minderheden te
erkennen, dat alsnog te doen en anderen op
te wekken, om hun namen nog op dat adres
te plaatsen, dat nog eenigo dagen daartoe ter
toekoning zal liggen by do hoeren Blankenberg
en Doesburgh alhier.
De Engelscho mail, met berichten uit
Batavia tot 19 Dec., wordt 19 Jan., des morgens,
alhier verwacht.
In verband met een voorgenomen over-
Drenging van de opleiding tot adspirant admi
nistrateur by de marine, van Helder naar
Amsterdam, zullen dit jaar geen plaatsen als
adspirant-administrateur worden opengesteld.
Door den hoer E. W. Van Broekhuyse,
vischhandelaar te Haarlem en aldaar over
leden, zyn de volgende legaten toogokend:
N.- en Zuid-Hollandscho Rcddingmaatschappy
f 10,000, Prins Hendrik-stichting te Egmond
f 10,000, Inrichting voor oude zeelieden te
Ylaardinger. f 3000, Stedoiyk Museum te
Haarlem f 3000 on Gesticht van de Broeders
van Barmhartigheid der Orde van den H.
Johannes de Deo te Haarlem f 2000.
Hot departement Dordrecht der „Maat-
schappy tot Nut van 't Algemeen" hoeft
bosloten, aan de algemeeno vergadering voor
te stellen, een post van f 3000 uit te trekken
voor Toynbeewerk.
In de commissie voor hot op 2 Maart
1896 en volgende dagen te 's-Gravonhago
af to nemen examen, tweede gedeelte, van
surnumerair der directe belastingen, invoer
rechten en accynzen, zyn benoemd de heeren
tot lid en voorzitter L. E, Uyttenhooven,
directeur van 's Ryks belastingen in Noord-
Brabant, te 's-Hei togenboschmr. P. A.
Tukker, advocaat en notaris to Delft; D.
Schindlor, inspecteur van 's Ryks belastingen
Wegwis bet vergevorderde nor stolde de roor-
■itter voor de behandeling der andere vraag tot eene
volgends vergadering nit te stellen, wat werd aan
genomen, terwijl hjj er op aandrong, dat meerderen
eioh opgewokt mooliteu gevoelen, om bjj bet bestuur
vragen in te dienen.
te Tiel; G. H. W. A. Lauten, inspectenr van
's Ryks belastingen te Almeloo; J. J. G.
Van Wicheren, inspecteur van 's Ryks be
lastingen to Bcrgen-op-Zoom; G. B. Wendel,
inspecteur van 's Ryks belastingen te Gorkum.
Kerkelyke Beriolitea.
Oude-Wetering: Voor leden van en
belangstellenden in de afdeeling „Oude-Wete
ring en Omstreken" van den Nederlandschen
Protestantenbond hoopt a. s. Donderdag, 23
Jan., '6 avonds te 7 uren, in het kerkgebouw
der Rem. gem., op te treden: ds. M. Van
Kleef, predikant te Leiden.
Katwyk a/d. Ryn: Herv. Kerk. Zon-
dagvoorm. halftien ds. C. B. Oorthuys, van
Katwyk a/Zee.
EERSTE KA91ER.
De Eerste Kamer heeft hedennamiddag het
ontwerp-Hartogh aangenomen met 24 tegen
13 stemmen.
Burgerlijke Stand.
KATWIJK. Geboren: Jan, Z. v. G. Haasnoot
en M. Van Duyvcnbode. Arie, Z. v. A.Zuyder-
doyn en M. De Vreugd. Adriana, D. v. P.
Varkevisser cn T. Van der Plas. Coraelis, Z.
r. C. Van der Plas en A. Van Duvn Pieter,
Z. v. W. Van der Plas en N. Ouwehand. Huig,
Z. v. J. Haasnoot en G. Gujt.
G e h u w d: J. Schaap on A. Van der Plas.
W. Zwaan en A. Guyt.
Overleden: D. Van Duyn 1 j. L. Den
Haas lj. A De Jong 3 j. J. v. d. Weyden,
wed. v. G. De Smit, 75 j. J. De Jong 6 j.
A. Vooys, wednr. v. W. Van der Plas, 65 j. N.
Zonneveld, wod. v. AL Schaap, 90 j. A. Van
Duyvcnbode 11 m.
LISSE Geboren: Josina, D. v. G. Segers en
J. Mijuders. Cornelia, Z. v C. Van Klaveren
cn J. Krüsscliell. Uendiikus Remigius, Z. v.
R. C. Smakman en M. Van der Knde Huberts
Maria, D. v. J'. C. Laarman en H. M. Steekers
OEGSTGEEST. Gehuwd: J. J. Duivenvoorde
34 j. en P. v. Moorsel, wed. v. C. Warmerdam,
48 j. H. J. Eoring 27 j. en M. J v. d. Ham 24 j.
Overleden: 11. Schipper 6 d. Levenloos
aangegeven kind van het mannek gesl. van W.
Holleman en A. H. Burghout. idem van het
vrouwe). gesl. van W 11. C. J. v. Rooyen en
H. M. Kriiger. idem van het mannek gesl. van
H. v. Kampen en M Langcveld.
RIJNS BURG. Geboren: Johannes. Z. v. P.
Ravensbergen on II. De Mare. Johannes, Z. v.
J. Van der Me ij en K. Yianen. Catharina, D.
v. H. De Mooij en H. Brusséo.
Overleden: J. De Best 4 d., Z. v. C. De
Best en Al. Schoneveld.
SASSENHEIM. Geboren: Johanna Wilhel-
mina, D. v J. J. Nicola en E. Kromhout.
Johanna, D. v. D. Mieremet en A. Van den Bos.
Ondertrouwd: T. C. Mens jm. 27 j.,
Voorhout, en J. AL Elstgeest jd. 25 j.
Overleden: G. Geerling 2l/a m., D. v. J. C.
Geerling en R. Hoogeveen.
WOUBRUGGE Geboren: Hendrika, D. v.
A. Maat en M. Kroon.
Gehuwd: A. Clemens Borst jm. 32 j. on M.
Van Hetercn jd. 25 j
WASSENAAR. Geboren: Justus Cornelis, Z.
v. A. Duetz en 11. J. S. VcrhoefF. lluiberta
Cornelia, 1). v. A. Oosterveer en J. Beijeisbergen.
Overleden: Al. Dun opaal 43 j., geh. mot
W Brak P. Broekman 83 j., wednr. v. G.
Lamm era.
LevonJoos geboren: Een D. v. W. Brak
en M. Dorrcpual.
BUITENLAND.
Franltrjjk.
In Frankryk is, gelyk men weet, tot presi
dent van den Senaat gekozen de heer Emile
Loubet, oud minister president.
Aanvankelyk schoen de stryd te zullen zyn
tusschen Constans, den energieken bestryder
van het Boulangisme, en Magnin, gouverneur
der Franscho Bank. Maar men ziet het meer
bU verkiezingen, dat wie in 't eerst haast
niot in aanmerking komt, toch eindigt met
de overwinning te behalen, en zoo kwam
ditmaal Loubet met 183 van de 243 stem
men uit de bus.
De Kamer tobt met de aanvulling van haar
bureaux. De radicaal Sarrien word tot onder
voorzitter gekozen, zoodat nu do gematigden
en de radicalen beiden een der hunnen onder
de vice presidenten hebben. Er zyn nu nog
twee andore plaatsen te vervullen.
De vervulling van de drie plaatsen van
quaestoren is zeer vlug van stapel geloopen.
Dat is anders een nogal bonyd postje; het
wordt beloond met 9000 fr. toelage, benevens
vrye woning.
De Kamer kan zich de weelde gunnen om
wat te talmen met de bezetting van haar bu
reau, want er is voor 't oogenblik niets van
gewicht aan de ordo, en de zondvloed van
intorpellatiën, die anders rekenschap vorderen
over de handelingen der regeering gedurendo de
vacantie, is ditmaal geheel achterwege gebleven.
Do verwachting der „Westminster Ga-
zette", dat do by legging van het geschil over
do Siamoescho quaestie spoedig gevolgd zou
wordtn door het herstel van de vorige vriend
schappelijke betrekkingen tusschen Engeland
en Frankryk, hoeft tot dusver nog geen groote
kans op vervulling.
Een bewys daarvoor is o. a. een betoog
van de „Tempo" over deze schikking, welke
door dit blad als een accord partial wordt
bestempeld on waarin op krachtige wyze de
eisch tot ontruiming van Egypte wordt ge
handhaafd. De „Times" betoogde gisteren, dat
do jongste gebeurtenissen geen invloed had
den geoefend op de houding der Engolschen,
die Egypte niet oer zulltn verlaten, voordat
het land op eigon beenen kan staan.
De „Temps" antwoordt daarop, dat Frankryk
zich door dorgelyke verklaringen niet zal
laten afschrikken en op de ontruiming van
Egypte moet biyven aandringen.
In denzelfden geest laat zich ook het
„Journal des Débats" uit. Dit blad komt tot
de slotsom, dat door het Mekong tractaat
wel niet het belangrykste, maar toch een
van de geschillen tusschen Frankryk en
Engeland is opgelost.
Zoo spreken de .France" de *Llbert&", de
„Jour", de „Patrie" en vele andere bladen.
De heer Jean Hess, in de „Figaro" de Mo-
kong quaestie besprekende, vindt het zelfs
eenigszins beschamend voor de Fransche
diplomaten, dat het bun eerst mocht geluk
ken te verkrijgen, waarop Frankrijk recht
had, nalat do Venezueltnen en du Boeren
hun een les hadden gegeven. Kortom, de
openbare meening in Frankrijk blyft, ondanks
hetgeon reeds is verkiegon, nog nr.cr ver
langen, vo r l it van een volkomen verzo ning
tusschen Fr.j.kryk en Engeland kan worden
gesproken.
Dultsehland*
Bij de voortzelting der discussies over het
voorstel-Kanitz verklaarde gisteren prins Rad-
zlwill (Pool), namens zyn party, dat hy zich
geheel kon neerleggen by hetgeen den vorigen
dag de mini ter Von Marschall zakelijk en
met gezag had betoogd, nl. dat de voorge
stelde weg bedenkeiyk, zelfs noodlottig was.
De heer Von Bormigson (nationaal lneraal)
gaf te kennen, dat zijn party, op zeer enkele
uitzonderingen na, tegen het voorstel zou
stemmen. Zyns inziens druisebt het voorstel
niet alleen in tegen de strekking, maar ook
tegen den inhoud der handelstractaten.
De minister van landbouw, de heer Von
Hammerstein Loxten, betoogdo nog dat de
heer Von Kanitz, door later zyn eerste voor
stel te wyzigen, tot zekere hoogte zelf hoeft
erkend, dat het niet in overeenstemming
was te brengen met de handelstractaten.
Reeds in vorige tyden heeft men meermalen
beproefd, invloed to oefenen op de vaststel
ling der graanpryzen, maar daarmede is nooit
het gewenschte resultaat bereikt.
„Door het voorstel-Kanitz aan te nemen",
zeide de minister, „zou men den weg in
slaan, die leidt naar den socialistiscben staat.
Ook door de zoogenaamde „kleine middelen"
kan men wel dogelyk invloed oefenen op de
graanpryzen."
Ten slotte herinnerde do minister aan de
opheffing van de verplichting tot het bewy-
zen van de herkomst der waren (Identit&ts-
Nachweis), do wyziging der spoorweg-tarieven
en de suiker belasting en 6prak de boop uit,
dat de afgevaardigden, wanneer zij, na daar
over driemaal te hebben beraadslaagd, het
ontwerp zullen verwerpen, genoeg vader
landsliefde zullen betoonen, om de oplossing
van dit vraagstuk aan een objectief onder
zoek over te late:
Ten slotte werd by hoofdeiyke stemming
het voorstel van den heer Von Kanitz met
219 tegen 97 stemmen verworpen.
Het voorstel luidde aldus: „De in- en ver
koop van het voor de consumptie in Duitsch-
land bestemde buitenlandsche graan en de
buitenland8che producton van graan geschiedt
voor rekening van het ryk op eene wyze, die
niet in stryd is met de tusschen 1891 en
1894 gesloten handelstractaten, of wel op
grond van nadero overeenkomsten met de
betrokken contracteerende staten."
Het voorstel werd derhalve niet eens de
verwyzing naar de commissie waardig ge
keurd.
De feesten, die heden, 18den Januari, ge
geven zullen worden ter herdenking van de pro
clamatie te Versailles, schynen niet voor de
pers toogankelyk te zyn. Hierover maakt de
„Kölnische Ztg." zich nogal boos en spottend
zegt zy, dat het „MiLtiir Wochenblatt," dat
dezer dagen een uitvoerige beschryviog gaf
van de proclamatie in 1871, waarschyniyk den
18den Januari 1921 wederom in de gelegen
heid zal worden gesteld een verslag te leveren
van de feesten van den 18den Januari 1896
De keizer moet professor Anton von "Werner
opgedragen hebben de foesten, die den 18den
Januari in hot keizerlyk palels zullen plaats
hebbeD, op het doek te vereeuwigen. Deze
schilaery zal dan een pendant zyn van het
doek, dat de proclamatie te Versailles voorstelt.
Het is niet meer dan natuurlijk, dat dit
jaar, herinnerende aan de vestiging van het
Duitsche ryk, tevens herinnert aan de grond
slagen, waarop het gebouw van Duitschlands
eenheid werd govestigd. Men kan veilig zeg
gen, dat deze grondslagen de overwinningen
zyn, die de vereenigde Duitsche legers 25 ja.ir
geleden op do Franschen hebben behaal J. De
waarheid van het „Eendracht maakt macht"
bleek toen zoo duidelyk, dat alle Duitschers,
die onder éón vellheer de zege hadden be
vochten, behoefte gevoelden zich ook in den
vrede onder éón hoofd te scharen en den
Koning van Pruisen tot hun keizer uit
riepen.
De kroon op het werk dezer overwinningen
zette de inneming van Parys, een beschamend
antwoord op den kreet d Berlindoor de
Franschen in het begin van den grooten
kryg met zooveel overmoed uitgeroepen. Het
is aan deze inneming der Fransche hoofd
stad, dat iD do „KOln. Ztg." herinnerd wordt
door een artikel van de hand van een der
belegeraars. Men is gewoon, zegt de ODgo-
uoemde schryver, te spreken van „het bom
bardement van Parys". Die benaming is
onjuist. Een eigenlyk bombardement heeft
alleen plaats gehad in den nacht van 8 op 9
Januari, toen elke battery om het kwartier
een granaat in de stad wierp. Maar de hoofd
zaak is geweest de van 5 tot 28 Januari
voortgezette aanval der artillerie, die meer op
de wallen en bastions gericht was en de
bestorming der stad door het slaan van
bressen moest voorbereiden. Men stiet hierby
op krachtigen tegenstand. De sterke ommuring
van Parys en haar groote omtrek vereischten
ontzettend veel artillerie-materiaal. Ware Parys
zoo uitgestrekt geweest als het thans is, de
▼oor insluiting en beschieting beschikbare
krachten zouden niet toereikend ziin geweest.
Nu was die uitgestrektheid toch al zoo groot,
dat men den aanval der artillerie niet gelyk-
tydig op alle zijden kon richten.
Do schryver, die toen officier eener battery
is geweest, geeft vervolgens een uitvoerig ver
slag van zyn werkzaam aan 'eel in de be-
schieiing van Parys. Hy roemt d© energie en
bekwaamheid van den vyand, die telkens naast
een verwoest bastion een nieuw oprichtte. In
den breede gaat hy de uitwerking na van het
geschut, die hy na de overgave der stad, op
den 27sten Januari, in staat was op te nemen.
Zy was verschrikkelijk. De wallen der-forten
waren niets meer dan vormloozo aardmassa's,
de kazernes ruïnen en van de meeste kanonnen
waren de affuiten vernield.
Eene vertaling van het verhaal van den be
legeraar komt ons overbodig voor. Waartoe
de vreeseiyke herinneringen op te halen, -die
verbonden zyn aan don val van Parijs? Straks
zullen de kanonnen, met eikenloof bekranst,
weer hun stem verheffen, die zoo lang heeft
gezwegen. Laat ons dankbaar zyn, dat het
thans een lofzang is, dien zy zingen, geen
krygslied.
De „Vorwarts" publiceerdo reeds giste
ren een keizerlyk amnestie besluit voor het
leger, dat gedateerd is 18 Januari en eerst
heden moest versehynen. Dit feit lieeft in
politieke kringen een onaangenaraen indruk
gemaakt; de minister van oorlog heeft een
onderzoek bevolen, langs welken weg do
redactie van de „Vorwarts" in het bezit is
gekomen van dit besluit.
ItaUBt
Voor de Italianen in Oost-Afrika begint het
er beter uit te zien.
Ten minste volgens de laatste tydingen,
te Rome uit Massowah ontvangen, zal majoor
Galliano zich te Makalló wel kunnen hand
haven, totdat generaal Baratieri daar is aan
gekomen. Nu alle uit Italië gezonden troepen
haar bestemming hebben bereikt, heeft gene
raal Baratieri 25,000 man te zyner beschik
king.
In den ouderdom van 64 jaren is teRomo
overleden Bianca Freiin v. Korff, tweode dochter
van «!en componist AL yerbeer, gehuwd met
Freibeirr v. Korff, io zich thans op een reis
om de wereld bevindt.
G^rfKn-Bf! t iiiuil3.
De koning der Belgen, die thans voor
zaken te Londen vertooft, heeft gisteren een
langdurig onderhoud gehad met lord Salisbury,
in diens woning iu Arlington-street. Wat daar
verhandeld is, weet men nog niet, waar
schyniyk Congo-zaken.
De Engelsche minister van oorlog ver
klaart, dat hy nog geen officiéél bericht heeft
ontvangen van koning Prempehs onderwer
ping. Toch wordt te Londen heden do be
slissing verwacht, daar Sir Francis Scott
Koomassie, do plaats, waar Prempoh troont,
reeds heeft bereikt.
Prins Hendrik van Battenberg, gehuwd
met do jongste dochter van koningin Victoria,
wordt beter. De prins is nu te Cipe-Cosst-
Castle gearriveerd en zal van daar naar Madera
vertrekken.
Cuba.
Een telegram uit Havana meldt, dat de
party van de Constitutioneele Unie en de
Hervormingsparty het eens zyn geworden om
de vervanging van maarschalk Martinez Cam
pos te verzoeken en in dien zin aan de regee
ring hebben geseind. De autonomisten zyn er
voor den maarschalk te handhaven.
Offtcieele telegrammen uit Havana melden,
dat generaal Lucque het kamp der opstan
delingen by Angostera heeft overvallen. De
opstandelingen sloegen op de vlucht en lieten
hun paarden wapenen en krygsvoorraad achter.
De Amerikaanscho bladen melden, dat
een troepjo Amerikaanscho vrybuiters, 17 man,
onder aanvoering van generaal Wilson, aan
de Zuidkust van Cuba is geland. Binnen enkele
dagen had Wilson 200 man om zich verza
meld. Do bende was gewapend met 200 ge
weren van het nieuwste model, 50,000 pa
tronen, een groote hoeveelheid dynamiet en
electrische batteryen, om de ontplofbare stof
te doen ontbranden. Merkwaardig is, dat de
expeditie bestaat uit lieden, die tegen de wyze
van oorlogvoeren van Maceo zyn gekant, en
onafhankeiyk van dezen opereert.
Japan.
Op het nieuwe Japansche begrootings-
ontwerp is, volgens mailberichten uit Tokio,
20,000,000 yen meer voor het leger en byna
24,000,000 yen moer voor de zeemacht uit
getrokken dan op het vorige ontwerp. Voor
gesteld wordt de effectieve sterkte van het
leger te verdubbelen en die van de zeemacht
te verdrievoudigen in den tyd van tien jaren.
Transvaal.
Nu Sir Hercules Robinson het met presi
dent Kruger eens is geworden over de uit
levering van Jameson en zyne manschappen,
is de gouverneur der Kaapkolonie uit Pretoria
naar Kaapstad teruggekeerd. Het zal nu aan
komen op de wyze, waarop de bekende „Uit-
landers" quaestie zal worden opgelost.
Naar men weet, heeft president Kruger
zich bereid verklaard de eischen der „uitlan-
ders" te Johannesburg in ernstige overweging
te nemen en de Engelsche regeering blyft
haar eisch bandhaven, dat den „uitlanders"
meerdere rechten worden toegestaan. Ten
bewyze daarvan kan o. a. dienen de ver
klaring, door den minister Balfour in zyne
rede te Manchester afgelegd, dat de rust in
Zuid-Afrika niet op vasten grondslag kan
worden gevestigd, tenzy ingrypende hervor
mingen te dezen opzichte worden iageroex).
Intusschen beeft Sir Hercules Robinson
met president Kruger niet over de rechten
der „uitlanders" onderhand LJ. Eerstgenoemde
beschouwt dit als een binneilandscho aan
gelegenheid van Transvaal zelf, die zy alleen
te regolen hoeft.
Volgens do overtuiging der Boeren mist de
uitlandersbeweging trouwens eiken grond en
werd zy alleen van buiten af aangestookt.
Te Johannesburg duren de iiui.szoekingon
nog voort, de Booren gelooven dat de opst.md
nog voortsrreult on dat do wapenen voorliet
grootste deel niet uitgeleverd, maar vercorgen
zyn, om weer voor den dag te komen zoodra
do commando's vertrokken zyn. Om die reden
blyven nog 6000 gewapende Boeren in den
omtrek van Johannesburg.
Een vyftigtal der „lèadi g inhabitants"
zittun thans in de gevangenis te Pretoria.
-De heeren Joel en Bettelheim zyn tegen borg
tocht van 2000-pd. st. elk losgelaten, mits
zy zich. vry willig te Pretoria aanmelden;
Leonard, president van de „National Union,"
is nog niet gevat. De koopman Hosken, vice-
voorzitter dier vereeniging, is ook achter slot
en grendel gezet.
Volgens etno depeche uit Johannesburg,
in de „Glasgow Mail" opgenomen, worden de
werkzaamheden in de mynen van den Wit-
watersrand sterk belemmerd door het gebrek
aan kaffers en steenkolen en. door het in
hechtenis zyn van zojvele mynbestuurders,
zoodat zich voor de eerste tyaen ©ene be-
langryke inkrimping dar productie laat ver
wachten.
Sir Hercules Robinson heeft, op zijn terug
reis van Pretoria naar Kaapstad, het volgend
telegram gezonaen aan den Engelsehen mi
nister Chamberlain, in antwoord op diens aan
vraag om inlichtingen over het proces tegen
de gevangen Joh in nes burgers
„Do beschuldigden tellen tusschen de 50
eri 60, meerenüeels ieJen van het hervormings-
coruiró. Zy zyn gearresteerd onder de be
schuldiging van verraad en poging om den
staat ouiver te werpen door de medewerking
te vragen van een gewapende macht. De
vervolging is, naar ik verneem, gebaseerd op
beéedigde vi rklar ngen, en het proces zal
gevoerd worden voor het hooggerechtshof.
De beschuldigden worden goed behandeld en
worden by gestaan door bekwame advocaten.
Men zegt dat do regeering de bewyzen in
handen heeft van het bestaan eener wyd-
vertakte samenzwering, met het doel de
regeering omver te werpen en de ryk
dommen des lands aan te wenden om de
firutneión der Chartered Company in beteren
toestand te brengen. By myn afscheid van
president Kruger heb ik heui op het hart
gedrukt, gematigdheid tégenover de beschul-
cig en lo betrachten, om defsympathie, welke
alle weidenkenden hem nu toedragen, niet
te verbeuren. De quaestie vaa borgtocht
hangt geheel van den advocaat-generaal af.
De regeonng schynt te handelen binnen hare
wettelyke rechten. In de mynen wordt ge
werkt en de industrie schynt niet gedesor
ganiseerd te zyn."
De Engelsche regeering zendt een rechts
geleerde naar Pretoria, om de belangen van
haar eigen en van de Belgische en Acaeri-
kaansche onderdanen te behartigen.
Een burgerlijk wetboek voor het
Duitsche Rijk.
De Duitsche Rykskanselier heeft by den
Ryksdag oen wetsontwerp tot wyziging van
het Burgeriyk Wetboek ingeiiend voor het
geheelo Duitsche Ryk, dat vergezel J gaat van
een memorie van toelichting, waarin do be
langrykste bepaii.igen, onder vergeiyking met
de tot nog toe bestaande rechtstoestanden ia
Duitschland, worden toegelicht.
Ook zal een ontwerp worden ingediend, dat
een reeks van bepalingen zal bevatten van
algemeenen aard, en tevens zal opgeven, tot
hoever in dezen d© landswetten der verschil
lende staten van het Duitsche Ryk nog van
kracht bly /en, ondanks de invoering van het
gemeenschappeiyk wetboek voor bet geheele
Duitsche Ryk.
Do rykskanselier bracht in herinnering dat
hy dit werk, ontsproten aan ae eerste vader-
landsche geestdrift, thans indiende, „nu wy",
zeide hy, „den herinneringsdag vieren aan den
grooten tyd, waaraan wy de stichting van
het Ryk te danken hebben".
Prins Hohenlohe eindigde zyne rede met
den wensch uit te spreken, dat de uitslag
van de beraadslagingen van den Ryksdag
over dit onderwerp moge beantwoorden aan
de wenschen der Bondsregeeringen. Dezs woor
den werden met levendige toejuiching begroet.
Ds voorzitter, de heer Von Buol, verklaarde
dat de Rijksdag zich zeer goed bewust is
niet alleen van de politiek-sociale beteekenis
van het wetsontwerp, maar ook van de
juridische moeilykheden, welke daaraan ver
bonden zyn.
„Zoowel wat inhoud als wat omvang be
treft zeide de heer Von Buol „is dit
ontwerp van grooter gewicht dan een der
andere wetsontwerpen, welke gedurende de
laatste vyf en twintig jaren aan de goedkeu
ring van den Ryksdag zyn onderworpen.
Het is byna overbodig nog te herinneren
aan den grooten tyd (de vestiging van het
vereenigde Duitsche Ryk in 1871), waaraan
ook dit nationale werk zyn oorsprong te
danken heeft, ten einde ons aan te sporen,
evenals de Bondsregeeringen, onze geheele
kracht te wyden aan de bevordering van
dezen arbeid.
„De Ryksdag" aldus eindigde do pre
sident „zal, daarvan ben ik overtuigd,
de hem toevertrouwde zaak zoo snel, als in
zyn vermogen is, verrichten tot heil van.
het volk en het vaderland."
