(Mare frliilo Ysrtoojli,
Horlter Fratpls el Suisse.
ZUID-AFllIKA.
Werken over Afrika.
De Gracieuse.
Z
Schilder- en Teekenles.
N*. 11010
O on Terclaaf 16 Januari.
A0 139
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PERSOVERZICHT.
Vervolg der Advertentiën.
te huur of te koop gevraagd,
A. WOUTERS VA» DER VELDE,
Te Huur:
ZUID-AFRIKA
La Hollande
JBoelhuis.
Prijscourant van fijne Luxe-Zeepen.
Per dozijn met 15 pCt. korting,
TH. F1. Hoosemans,
Openbare Verkooping
WEILAJVD.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Leiden per 3 maanden.
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
f 1.10.
0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIKN
Yan 1—6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17J. Grooter»
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Ticeede Blad.
Onder het hoofd Schoolgeldheffing
bevat Be Standaard de volgende driestar:
De houding van Minister Van Houten in
zake de Schoolgeldheffing to Alfen aan
den R n is in het weekblad Be Neder
lander (zooals ons uit een vorig Overzicht is
geblekon) vrjj scherp gecritiseerd.
De redactie zag het hoogst ongaarne, dat
die Schoolgeldheffing van hooger hand goed
gekeurd was; achtte dat de regeling zelve in
strjjd met de bedoeliog van de wet was; en
eprak den wensch uit, dat de Rogeering
voortaan soortgelijke regeling niet meer
sanctioneeren mocht.
Voor zoover dit geding tusschen de heeren
van Be Nederlander en Minister Van Houten
staat, laten we hen dit saam uitvechten.
Daarin mengen we ons niet.
Maar voor zoover het weekblad de Verorde
ning zelve in strijd met de wet acht, mag een
woord van protest niet uitblijven.
De Verordening bepaalt, zoo zegt het week
blad, dat voortaan f 16.80 per kind voor lager
onderwjjs zal worden betaald, minvermogendon
betalen half, onvermogenden niets.
Daar nu de gemeentelijke kosten der school
f 2732 bedragen, en er slechts 158 leerlingen
op gaan, zou dit, werd de volle kostende prijs
betaald, slechts f 17.30 bedragen, d. i. 50 cents
hooger zijn.
En overmits nu de schoolgelden volgens de
wet het karakter dragen van een tegemoet
koming in de kosten, is, naar het oordeel der
redactie, dit schoolgeld te hoog.
En wat de min- en onvermogenden aangaat,
ze geeft toe, dat voor dozen een uitweg ge
opend is, maar ze vertrouwt de wethouders
niet, die bi) dien uitweg de wacht houden,
want de één is Antirevolutionnair en de ander
Roomsch. Ze had daarom de beslissing wie
min- of onvermogend is, liefst niet aan het
Dag. Bestuur zien overgelaten, maar geregeld
naar eenig belastingkohier.
In dit laatste nu gaan we ten deele met de
redactie mede. Een tarief of classificatie schept
vaster recht.
Doch wat het eerste punt betreft, zij op
gemerkt, dat Be Ned. de rekening op een wijs
opzot, die niet wel te verdedigen is.
Als ja alle 158 kinderen vol schoolgeld be
taalden, dan zou het schoolgeld op f 78 na
de kosten dekken.
Maar dit is volstrekt niet het geval.
Velen gaan voor niet, anderen voor half geld
en slechts eon deel betaalt f 16.80.
Wat er inkomt, is dus volstrekt niet het
geen wat de school kost, maar nauwelijks
de helft, en al het overige mag de gemeente
bijpassen.
Ja, meer nog. De rijkssubsidie wordt niet
verstrekt om rijke en gegoede ouders te ont
heffen, maar om de hulpbehoevenden tegemoet
te komen.
Als ge, doelende op een man van middelen,
vraagt, wat de kostende prijs van het onder
wijs van zijn kind is, moet ge dus niet eerst
de rijkssubsidie van het totaal aftrekken, maar
zbij dit totaal laten, en dan vragc-nals ik
nu de niet-betalers geheel, en de halfbetalers
voor de helft aftrek, op hoeveel komt dan
voor zulk een school de kostende prijs?
Aldus gerekend zal Be Ned zelf moeten
toestemmen, dat f 16.80 voor Alfen op geen
voeten of vamen na de uitgaven van Rijk en
Gemeente dekt, en dat feitelijk niets meer dan
een „tegemoetkoming" in den geest der wet
gevraagd wordt.
Be Werkmansbode (orgaan van het „Alge
meen Nederlandsch Werklieden-Verbond",
redacteur het Kamerlid de heer Heldt) is het
eens met de bedoeling van het wets-ontwerp
op de K a m e r 8 van Arbeid, dat de
patroons hun afgevaardigden kiezen, en de
werklieden hun vertegenwoordigers, beide
groepen afzonderlijk.
Want wanneer beide groepen gezamenlijk
allo leden der Kamer kozen, dan zouden de
werklieden, die de grootste meerderheid vor
men, do patroons geheel overstemmen, en
alleen de zwakste patroons, of hen, waartegen
de hunnen het best kunnen optornen, kiezen,
zoodat de patroons alle zekerheid zouden
missen door do besten uit hun midden ver
tegenwoordigd ts worden. Daarentegen zou de
invloed der patroons op de keuze der werk
lieden-afgevaardigden gelijk nul zijn.
Het blad stemt er niet mee in, dat zij, die
drie jaar een vak hebben uitgeoefend, ver
kiesbaar zullen zijn volgens het ontwerp; het
zou willen bepalen, dat zij, die langer dan tien
jaar uit het vak zjjn, niet verkiesbaar zfin.
Ook acht het de onderscheiding tusschen
patroons en werklieden in het ontwerp lang
niet gelukkig, en zou het in ieder geval de
leeftijdsgrens hooger, bijv. op 21 jaar, willen
stellen.
Dat onderbazen, opzichters, meesterknechts,
enz. zooals de ministers aannemen tot
de werklieden behooron, ontkent het blad ten
stelligste. Rekent men hen tot de patroons,
of houdt men ze onzijdig, dan zullen de
arbeiders daarvan geen nadeel ondervinden.
Het best ware, meent het blad, bazen en
meesterknechts onzijdig te laten.
In zijn „Kroniek" in de Stemmen voor Waar
heid en Vrede, zoo zegt Het Centrumwaar
schuwt dr. A. W. Bronsveld tegen zekere
ascetische neigingen, welke zich bij velen
beginnen te vertoonen. Ten strengste worden
door den schrijver de weelde en de weeke-
ljjkheid afgekeurd, waaraan vele jonge man
nen zich overgeven maar aan den anderen
kant behoort men zich te wachten voor een
onevangelische asceseI „Ik vreeze zeer—dus
zegt hij dat zij op een andere wijze, naar
de wet der reactie, zich wreken zal."
„Gaarne breng ik mijn eere saluut aan den
moed, waarmee men tegen dronkenschap en
drink gewoonten getuigt. Ik zou den dag
zegenen, waarop zoo menig jonge man den
sterken drank voorgoed van zich stiet maar
men make geen regel, die voor allen gelden
moet; men stelle geen wet, waardevrijheid
in Christus gepredikt wordt, en moet geëer
biedigd worden. Geen vriend van Schiedam
zou er wèl by varen, indien hij zich op het
bovenstaande beriep, als een getuigenis voor
het gebruik, zö het ook met mate, van den
traditioneelen borrel, maar wij komen op
voor het evangelisch begirssl der vrijheid.
„"Wij mogen niet geoordeeld worden in spijs
en drank. Wanneer een geheel-onthouder mjj
de eer zijner gastvrijheid gunt en hy plaatst
aan zijn disch naast mijn bord een halve
flesch wijn, terwijl de leden van 't gezin
water zullen drinken, dan moet het den
indruk maken, alsof hi), die den wijn drinkt,
toch eigenlijk op een lager standpunt van
heiligmaking en zelfverloochening staat, en
zie, dat noem ik nu onevangelisch. En het is
hierover alleen, dat ik hier spreek.
„Mijne vrienden de geheel-onthouders (ik
tel onder hen vele vrienden) zullen nu wel
zoo goed zijn, van op mj) niet &1 hun pijlen
te richten, en mij met citaten van medici,
philanthropen en psychiaters te bestoken. Die
pijlen zijn aan mij slecht besteed. Zjj vliegen
over mfin hoofd.
„Ik bepleit hier alleen het groote beginsel
der vrijheid van een christenmensch tegen
een opkomende ascese, welke mij toeschijnt
met die vrijheid te strijden, en moet leiden
tot allerlei onevangelische praktijken. Overi
gens sta ik, gelijk zij, die ons kennen, wel
weten, menigmaal met de bestrijders van den
alcohol schouder aan schouder, doch ingedeeld
by oen brigade ben ik met."
Naar aanleiding van het bovenstaande ont
ving de redactie van Het Centrum een inge
zonden stuk van dr. Banning, te Nijmegen,
luidende:
Dominee Bronsveld eo de Geheel
onthouding.
Mijyiheer de Redacteur l
In uw nummer van heden geeft u als
„waarschuwing tegen ascese" een
citaat uit do Stemmen voor Waarheid en Vrede
van Dr. Bronsveld.
Ik wensch tegenover dezo volkomen on
tijdige waarschuwing, welke u zonder eenig
commentaar overneemt, een paar andere citaten
te plaatsen en put deze uit: „Der Karapf gegen
den Miszbraucb geistiger Getranke, Mahnwort
der Schweizorischen Bischöfe an die Gl&ubigen
ihrer Diözesen (1894)".
Ik lees daarin o. a:
„De geheel-onthouding is wel is waar geen
gebod, maar de maagdelijke kuischbeid, de
overige evangelische raden en zekere werken
der naastenliefde zjjn het evenmin Toch heb
ben de evangelische raden voor de christelijke
volksopvoeding bon groote beteekenis.
„Voor het doel van het rijk Gods is het
noodzakelijk, dat zjj beoefend worden, al bljjft
ook ioder voor zich vrij. Evonzoo is het ge
steld met de geheel-onthouding. Voor de zede
lijke hervorming der hedendaagsche levens
wijze vol weelde en genot is het noodig, dat
sommigen door gehoel-ontbouding wat verder
gaan dan strikt geboden is, om hem te red
den, die van de geboden zijn afgeweken, of
in het Notarishuis aan Den Burcht te Leiden,
bij opbod Vrijdag 7 Februari, bij afslag Vrij
dag 14 Februari 1896, beide dagen des voor
middags te elf uren, ten overstaan van
Mr. C. H. P. KLAVERWIJDEN, Notaris te
Leiden, van:
Eene BOUWMANSWONING met HOOI
BERG, SCHUUR en ERF, TUIN en BOOM
GAARD, benevens eenige perceelen uitmunten I
en wel toegemaakt WEI- en HOOILAND,
in den Oost- en Westbroekpolder, onder
Zoeterwoude, te zamen groot 11 Hectaren,
53 aren, 45 centiaren.
Te veilen in 4 perceelen.
Breeder bij biljetten omschreven.
Dagelyks te beziebtigen in de weken van
veiling en afslag, behalve des Zondags.
Betaling der kooppenningen den 16den
Maart 1896.
Te aanvaarden: de Woning met 1 Mei a. s.
en de Landerijen by de betaling der koop
penningen.
Meeraere inlichtingen zijn te bekomen ten
kantore van genoemden Notaris KLAVER-
WIJDEN, Plantsoen 45, alwaar op iederen
werkdag tusschen de veiling en den afslag
tot en met Donderdag 13 Februari a. s., van
10-3 uren, verhoogingen kur.nen worden
gedaan tegen genot van één vijfde der
vtrhoqgsom. 364 32
In het centrum der stad
tegen Mei of Augustus: een Hoerenhuis
met Tuin of Achteruitgang. Brieven aan
het Bureel van dit Blad onder No. 294. 6
Recommandeert zich voor alle reparation
met een jaar garantie, ook voor de nieuwe
veeron.
Horloges schoenmaken fl.-,nieawe
Veeren ƒ0.75 en ƒ1. Pendules ƒ3.—
a ƒ2.25. Regulateurs ƒ2. Kelting-
klokken ƒ0.75 en ƒ1.-. 321 23
Hoek Haarlemmerstr. Scliapensteeg
IN o. 3.
het HEEREXHCIS, Nieuwe R(Jn No. 103,
bevattende: 7 Kamers en Dionstbodekamer,
voorzien van Gas- en Waterleiding en verdere
gemakken. Te bevragen b(j P. L. v. ERKEL Jr.,
Heerengracht No. 10. 206 7
Korte geschiedenis
van 1186 tot 1895,
DOOR O E O. 11. T II E E.
2de verbeterde en vermeerderde uitgave.
365 bladz. m. 12 kaarten en platen.
Groot 8vo. In linnen b. Prijs ƒ4.80.
ET
LA BAXE-DELAGOA,
PAR W. L. v. DEVENTER.
80 bladz. kl. 8vo. Prijs 50 Cents.
magazijncatalogus No. 252.
880 Nrs.
Over ZUID-AFRIKA. komen hier
171 Nrs. voor. 344 31
MARTINUS NIJHOFF, te 's-Qravenhage.
in gevaar verkeeren daarvan af te wijkon".
Wat verder lees ik ten opzichte van de
plaats, welke de geestelijkheid in de gebeel-
onthoudingsbeweging moet innemen: „Zij
hebben in haar eene bondgenoote te begroeten,
welke zij ondersteuning moeten schenken
en van welke zij ondersteuning erlangen
zullen."
Met woorden alleen, ook al zijn deze nog
zoo waar en krachtig, wordt de wereld niet
hervormd. Zjj kunnen wel enkelen verlichten
en bekeeren, maar voor de verbetering der
maatschappelijke zeden en toestanden is nog
iets anders noodig. Daartoe is noodig, dat de
hulpbrengende krachten in de maatschappij
en in het gansche volk opgeroepen en ver-
eenigd worden.
Toon vóór zes eeuwen de verbetering der
zeden noodzakelijk werd, zjjn naast de ker
kelijke organen de Orden als hulptroepen
opgetreden. Maar dit was niet genoeg. Om
die Orden vormden zich genootschappen van
Tertiarissen, die in leekengewaad midden
onder het volk den Christel ijken geest en
het christelijke leven beoefenden en verbreidden
en zoo het zout der aarde werden. De Kerk
der negentiende eeuw heeft ook Tertiaris
sen noodig en van eon bjjzondero soort en
met het oog op een der grootste nooden heet
men hen geheel-onthouders. Met dezer bulpe
is het mogelijk, dat niet alleen, zooal3 tot
op heden, tegen de onmatigheid, enz. woorden
zonder uitwerking verspild worden, maar dat
ook daadwerkelijk eenige verbetering komen
zal Ieder zielzorger, die den geest van Christus
bezit, die zijne plichten en zjjne verantwoor
ding kent, moet daarom tegenover de geheel
onthouding de taal van het kind der wereld
afleggen en zjjn oordeel en zjjne houding
bepalen naar de beteekenis, welke zjj heeft
voor het hei) der onsterfljjko zielen en de
welvaart des volks. Hfi zal niet anders over
haar willen oordeelen dan Jezus Christus.
En hoe oordeelt Deze? In bet- licht Zjjns
evangeliums doet zjj zich voor als zelfver
loochening, als christelijk liefdewerk, al3 middel
tot redding der zielen".
Hior is „het groote beginsel der vrjjheid
van een christenmensch" gewaarborgd, hier
is tevens de zedeljjke waarde der geheel-ont
houding gehandhaafd.
Tolgeld voor Tramwagens.
Het bestuur der Noord-Zuid-Holland6che
Stoomtramweg Maatschappij Haarlem-Leiden,
gevestigd te Hillogom, heeft zicb tot den
minister van financien gewend om verlaging
van het tarief van tolgelden voor tramwagens
te verkrijgen.
In het adres wordt gezegd, dat door ge
noemde Maatschappij jaarlijks aan tolgeld
wordt betaald het buitengewoon hooge bedrag
van ongeveer f 5500, terwjjl de lengte Rijks
straatweg, waarop en waar langs hare Ijjn
ligt, slechts 19 kilometer bedraagt, dat door
het Rjjk bovendien ten laste van de Maat
schappij jaarljjks gebracht worden zeer be
langrijke kosten voor vernieuwingen en onder
houd van bestratingen, waarvan de tramweg
geen genot heeft, dat voor een groot d'el
d spoorbaan niet op den Rijksstraatweg, m- ar
op den berm ligt, voor welke bermen, die hior
en daar particulier eigendom zjjn, de Maat
schappij ook nog recognitie heeft te betalen,
terwjjl, waar die bermen te smal waren, de
Maatschappij door aankoop van naastliggend
t rrein die bermen heeft moeten verbroeden;
dat de tramweg ook zoo goed als geen gc-not
heeft van de verdere Rijkswerken in oen
weg, als zjjnde do Maatschappij verplicht ge
weest te haren koste nieuwe bruggen naast
de Ryksbruggen te maken en te onderhouden.
Vorder betoogt adressant, dat wegens het
buitengewoon zware toltarief voor tramwa
gens het bestuur het aantal en de lengte der
treinen moet beperken, hetgeen ten nadeele
is van het publiek verkeer, maar vooral ten
nadeele van de ontwikkeling van landbouw,
handel en nijverheid, waarop ook de directie
der Ooster-Stoomlramweg-Maatschappjj nog
onlangs do aandacht heeft gevestigd.
Reeds sedert een tiental jaren wordt
zegt adressant algemeen erkend, dat het
toltarief voor tramwagens niet alleen te hoog,
maar ook onbilljjk is, maar men heeft in de
laatste jaren de afschaffing van tolgeld voor
tramwagens ongelukkigerwijze verbonden aan
afschaffing der tollen op alle land- en water
wegen.
Dientengevolge is niet te verwachten, dat
op die wjjze de Tramweg-Maatschappjjen
„spoedig" van het zoo drukkend toltarief
geheel of ten doelo zullen ontheven zjjn,
maar daar het toltarief voor tramwagons reeds
vroeger een paar malen (kon. besluit van 30
December 1882 en van 17 April 1885) zonder
eenig bezwaar is herzien, kan het thans
evenmin bezwaar hebben opnieuw tot een
billjjk geoordeelde verlaging van het t.trief
over te gaan, in afwachting van de wet tot
afschaffing van alle tollen. Daarom verzoekt
adressant het toltarief zoo spoedig mogeljjk
minstens te wjjzigen als volgt:
lo. van de wagens, op een paardenspoorweg
gebruikt wordende, voor ieder aangespannen
trekdieréén cent;
2o. voor elke stoomtram-locomotief twee
cents
3o. voor eiken door stoomkracht be
wogen tramwagen één cent;
door welke tariefswijziging de pacht der vier
Rjjkstollen op den weg dor Maatschappij ver
moedelijk toch nog f 5200 per jaar zal op-
brengen, alzoo nagenoeg evenveel als die op-
trengst was vóór het in exploitatie brengen
van den tramweg HaarlemLei Jen.
HAARLEMMERMEER. Ondertrouwd: T.
Boelaard wodr. en A. Rijlaarsdam gesch.
Bevallen: M. De Boor geb. Pasmoojj D.
Z. Bosman geb. Blaauw D- L. Boudowijn geb.
Touw Z. 11. C. Van der Beek geb. Verwoij Z.
C. J. De Koning geb. Kos Z. B. Üttcn geb. Van
Berkel D. K, Eveleens geb. Spaargaren D.
M. Brands geb. Van Dillewijn Z.
Overleden: J. Van Leeuwen 7 m. C.
Romers 85 j. W. Roest 7 m. A. C. Bus geb.
Van Meer, 52 j. J. De Graaf geb. Van Hof
wogen, 75 j.
ZEGWAARD. Overleden: Cornelia Wijsman
60 j. Dirk Kruithof 8 j.
ZOE TERMEER. Overleden: Cornelis Schuur
82 j. Meindert liermanus Begeer 73 j
De Notaris FRIJLINCK, te Warmond, zal
op Donderdag 23 Januari 1896, des voor
middags te 11 uren, in „Het Bruine Paard",
te Sa88enheim, OM CONTANT GELD ver-
hoopen
Meubilaire Goederen, Koper-, Tin-,
Glas- en Aardewerk en eenig bewerkt
Zilver. Te bezichtigen des morgens vóór de
verkooping van af 8 uren. 368 11
Concurrentlc-Zcep per stok 5 Cis.
Zephyr 7j
Koren ÏO
Dulcinea ÏO
Universal ÏO
Eau de Cologne ÏO
Favorite ÏO
Oranje n 15
aux Violette» 15 n
Lelie 99 99 99
Melk 99 99 99 99
Deze Zeepen zyn alle zeer zacht,
fijn geparfumeerd en zonder eenige
scbadeiyke bestianddeelen.
verkrijgbaar bij 7728 25
103 Breestraat.
99
99
In het Schilderen en Teekenen wordt
ondcrwjjs gegeven door den onderge-
teekende, oud-leerling der Rijks academie van
Beeldende Kunsten te Amsterdam.
328 10 Aanbevelend,
P. Gr. MAAN,
raarcndfjli No. 78. Kunstschilder,,
YAN
De Notaris W. F. KAISER, te Leiden, aal
op Vrijdagen 17 en 24 Januari 1896, telken»
dea voormiddags te tl uren, in het Notarishuis
aan den Burg te Leiden, bjj opbod en afslag
in het openbaar verkoopcm;
Eenige percetlen vreltoegemaakt WEILAND
liggende in den Broekpolder onder de ge
meenten Oegstgeest en Warmond, te zamen
groot 12 Hectaren, 33 Aren, 80 Centiaren.
Breeder by biljetten omschreven.
Aanvaarding bj) de betaling der kooppen
ningen op 2 Maart 1896.
Verdere inlichtingen zyn te verkregen ten
kantore van Notaris Mr. C. J. BOERLAGE
te Uithoorn, en ten kantore van voornoemden
Notaris KAISER, Bree6traat No. 157, te Lei Jen,
alwaar de kadastrale kaart van de te veilen
perceelen gratis verkrijgbaar is. 9083 2
