feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven 3?* e-ua-ille1toü. 13°. 11005 Vrijdag lO Jamtaii. A0.1893 LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden per 3 maanden. 1.10. Franco por post 1.40. Afzonderlijke Nommors 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 1 6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17|. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad ■wordt /'0.05 berekend. Tweede Blad. Engelands vermeend suzereiniteits- recht over Transvaal. De departementen van oorlog en marine in Engeland ontwikkelen eene groote bedrijvig heid, met het oog op de eventualiteiten, waar toe de gebeurtenissen in Zuid-Air.ka zouden kunnen leiden. Doch men mag aannemen, dat piet daar het beslissen Je woord zal worden gesproken omtrent d^n loop, dien de zaken in Zuil-Afrika zullen nemen, maar dat het geschieden zal by de vreedzame overleggingen, die tusschen de kabinetten van Londen en Pretoria hangende zjjn. Paul Kruger en Sir Hercules Robinson, die deze overleggingen samen voeren, hebben indertijd ook de con ventie van 1884, het staatsstuk, dat thins de verhouding tusschen Groot-Britanriié en de Zuid-Afrikaanscbe Republiek regelt, samen onderte-'kend. Do thans op den voorgrond tiedenae vraag of Eng'land een suzeroiniteitsrecht over Transvaal heeft, wordt op afdoende wyze beantwoord, door ae conventiën van 1881 en 1884 naast elkander te leggen. In de over eenkomst, die den 3den Augustus 188L te Pretoria tusschen Transvaal en Groot-Britan- nië gesloten werd, was uitdrukkelijk de suz.reiniteit van de koningin van Engeland aver Transvaal erkend. Art. 2 van dat ver drag bepaalde: „Hara Majesteit behoudt zich- telve, haren erfgenamen en opvolgers het •echt voor van tijd tot tijd een Britschen lesident in en voor den genoemden staat te benoemen, met de navolgende verpachtingen en functiën: het recht, in oor'ogstfld of in geval een oorlog tusschen den suzereinen staat en een vreemden staat of een ingeboren stam in Zuii-Afrika onmiddellijk te vreezen is, troepen door den genoemden staat te laten trekken; verder de buitenlandsche betrekkin gen van genoemden staat, met inbegrip van het sluiten van verdragen en de leiding van het diplomatiek verkeer met vreemde mogend heden, onder baar toezicht te nemen en dit verkeer door Hr. Ms. diplomatieke en con sulaire ambtenaren in het buitenland te laten voeren." Volgens den inhoud van deze overeenkomst waren de bewoners van Transvaal Britsche onderdanen mee uitgebreide autonomie. Maar reeds in 1883 werd eene deputatie, met Paul K uger aan het hoofd, naar Londen gezonden, om onder aanbieding van eene grensregeling in het zuidwesttn de opheffing van dit suze roiniteitsrecht en daarmede eene doortastende verandering in het verdrag van 1881 te ver krijgen. Den 27sten Februari 1884 kwam eene nieuwe overeenkomst tot stand, die de con ventie van 1881 ophief en nergens het woord suzereinïteit bevat. Die overeenkomst kent alleen in art. 4 eene beperking by het sluiten van verdragen met andere staten; iedere andere beperking der onafhankelykh-id, die het oude verurag had bepaald, is in het nieuwe opge heven en ter zyde gesteld. Lord Derby, de minister, die de onderhande lingen met de Transvaalsche deputatie voerde, hoeft hierover duideiyke verklaringen afgelegd. In een officiëel schreven, dd. 15 Februari 1884, heeft hy gezegd: „Door weglating van die artikelen van het verdrag van Pretoria, waardoor aan Hare Majesteit en aan den Britschen resident Z'-kere bevoegdheden met betrekking tot het binnenlandsche bestuur en do huironlan eche betrekkingen van Transvaal werden 1o gekend, wordt aan uwe regeering (ril. die van d9 Zuid Afrikaansrhe republiek) vrjjheid gelaten het 1 nd zoider inmenging te bes-uren, zyn diplomatiek verkeer te leidon en zyne buitenlandsclie politiek te voeren, behoudens de enkele voorwaarde, die in art. 4 Vein h-t nieuwe ontwerp opgenomen is, dat een verdrag met een vreemden staat geen geldigheid zal hebben zonder de goedkeuring van do Koningin." Met het oog op deze duidelijke verklaring, kan het geen vraag meer zyn of een suzerei niteitsr.-cht van Groot Britannië over Trans vaal bestaat sedert 1884. "Wel hebben de laatste gebeurtenissen de vraag doen rijzen, of de overeenkomst van 18S4 voldoende waar borgen verschaft voor de ban 1 having van Transvaals duur gekochte onafhankelijkheid. Het. in ons vorig numm r opg r omen telegram, door den tjjdelyk t9 Berlyn vertoefd hebbenJen Transv «alsch^n gezant (jhr. Be 1 erts van Blokl nd, te 's-Hagc) aan den consul te Brussel gr-zonden, dat het gebeurde een niouwe regeling der verhoudingen noodig maakt, opdat men in staat zij de volmaakte cnafhankelykheii van Transvaal op meer deugen lijken grondslag te vestigen, schijnt er op te wijzen, dat werkelijk pogingen in dien zin worden aange wend. En het mag ah vaststaande wordon aangenomen, dat die pogingen buiten Engüand met sympathie worden begroet. Het is een illusie van den heer Chamber lain, schrfift de „Temps", te geloovon dat hy, door de handhaving van de conventie van 1884 op d<m voorgrond te stellen, aan alles tegemoet komt en den status quo arde in Afrika herstelt. Men zal aan de wer ld niet doen gelooven, dat er niets veranderd is in Afrika, dat er slechts eenige arme gevan genen zijn die aan de wraak der Boeren moeten worden onttrokken. De waarheid is, dat er een groote schipbreuk heeft plaats gehad: die van het huichelachtige stelsel van den heer Cecil Rhodes, van de gechar terde maatschappijen, van do revolution by procuratie en van de oorlogen met beperkte verantwoordelijkheid. Men moQt weten onder de oogen te zien wat die groote gebeurtenis meebrengt en na zich sleept. In de „Köln. Ztg." worat het denkbeeld geopperd om eene conferentie samen te ro pen, wanneer Engeland de hierboven vermelde ui'legging van de overeenkomst niet wil erkennen. Zy hoopt dat het diplomatiek initiatief daartoe zeer spoedig van de eene of andere met Engeland en Duitschland bei Jen bevriende mogendheid moge uitgaan. De taak van zulk een conferentie zou ook zijo, de verhoudingen der Zuid-Afrikaansche republiek zoodanig te regelen, dat zjj toekomstige gewelddadige aanslagen niet meer zou hebben te vreezen. Daartegen zou een behoorlijk gewaarborgde onzijdigheid het beste voorbe hoedmiddel z(jn. Gemensfd Nieuws. By een Haagsch geneesheer heeft een belangrijke diefstal plaats gehad. Een zoogen. patiint zou op den dokter wachten en wist zich in dien tyi van esn trommel met eenige duizenden aan effjcten meester te makenen daarmede te verdwijnen. Men meent den dief te kennen. Beslaglegging. De arrond.- rechtbank te Rotterdam (tweede Kamer) heeft gisteren een begin go maakt met de behandeling van de zaak der hand Isven- noo^schap onder de firma C. Lonrens t Rotter dam tegen Will ;m Van Berkel Do firma Lou- rens dead onlangs onier handen van beheer van d-. n griffier der Rotterdamsche rechtbank arrafrt onder derden leggen op de gelden, welke de griffier onder zich heeft en welke genoemden Van Berkel to'jbehooron. De procureur der firma Lourens is de heer mr. A v. d. Hoeven. Gistermorgen is een 6 2-jarige vrouw in de Haariemmer-Houriuinen te Am sterdam met een ketel kokende koffie van de trap gevallen. Ernstig gewond en verbrand weri zfi naar het Binnengasthuis vervoerd. Een kleermakersknecht te Breda verbrijzelde met zijne schoenen twee groo:e sp;eg fruiten by zfin patroon, omdat deze niet genegen was hem een gunstig getuigschrift af te geven. De dader, die een groot gezin heeft, zit in hechtenis. Omtrent den kaashandel kunnen nog altijd dezelfde gunstige berichten gegeven worden, al is het ook. dat reeds een paar weken de haadel op enkele markten traag werd genoemd on de hoogste noteeringen boneden die van eene maand geleden bleven Ter verklaring van dit verschijnsel wordt herhaald, wat reeds vroeger werd opgemerkt, nl. dat de qualiteit der tegenwoordig aange voerde kaas belangrijk minder is dan die van eenige weken geleden, en ook dat de op- koopers nu eenmaal voor slechte kaas geen lste-soort-pryzen geven. De noteeringen van wtrkelyk fijne soorten hebben geen noemens waardige verandering ondergaan, en nu Duitschland nog altijd bljjft vragen naar Goudscho en Edammer en de aan oeren be langrijk afnemen, in sommige streken zelfs geheel ophouden, bestaat er alle reden om aan te nemen, dat die boeren, welke nog voorraad hebben, voorloopig wel goad geld zullen blijven maken voor hunne goede waar. In de Alhlasserwaard werd do vorige week van ƒ21 tot 25 besteed; in de Lopiker-en Krimpenerwa -rd liepen de marktprijzen van lste soort Goudsche tot ƒ24.50 en war'n dus prima qualiteiten niet aangevoerd, 2jo soort ƒ19 tot f 22; Edammer lste soort tot 27, 2de soort 22 tot 24. Naar men verneemt, liet H.M. de Koningin Regentes informeeron naar den toestand van de slachtoffers van den brand op Donderdag jl. te Ylissingen. Als gevolg hi.-rvan zond H. M aan den burgemeester een bedrag van 60, om uit ten b ite van het gezin aan te wenden. Het ver loor by den brand niet allaen de kinderen, maar ook alles, wat hot bezat. Niets was verzekerd en niets kon gered worden. Serum. In een te Utrecht ge houden voordracht over het scrum tegen diphtheritis, <elüe prof. Spronok o. a. mede, dat de statistiek van hot Utreehtach zieken huis, dio op 63 gevallen slechts 9.5 pet. overled nen aantoont, waaronder eenigen, die reeds énkele uren na aankomst overleden, ook ze«.r gunstig blijkt te zjjn. Van bevriende zijde werd den heer Jo s. Van Wotki, te Rotterdam, dez r dagen uic Duitschland bericht, dat de in het vorige j v .r door middel van braak uit zyne woning ontvreemde effect- n in handen zou ien z. n van een puit^cher, te Londen woonachtig. Aan de werd terstond bierv.in mede deeling ged .an en naar ainleiding daarvan begaf zich Zaterdag de onder-inspecteur van politie, de hGer K. F. Go- 1st, naar Londen. Met de hulp van Lonüensche detectives werd deze Duitscher opgespoord; hy bleek iemand te zyn, van wien het bekend is dat hy er zijn werk van maakt effecten en andere waarden te koopen, zonder naar de herkomst te vra gen. In verhoor genomen, erkende hy de gestolen effecten izi]n bezit gehad to heb ben; hy zeide ze g kocht te hebben van een hem onbekend man, van wien hy eene v.ige pr-rsoonsbeschryving gaf. Hij bad ze echter reeds weder van de hand gedaan. Of by, wat dit laatste betreft, waarheid spr k, is niet geoleken; eene huiszoeking te zjjnent werd den heer Go 1st niét toegestaan. Oak de verdere nasporingen te Londen hadden geen resultaat. (A. C.) Een nieuwe ramp hoeft ver- moe-dtlyk het vissehersdorp Zwartewaal ge troffen Da aldaar- thuisbehoorendo visohsloep „Koningin Emma", welke voor ten hoogste veertien dagen naar zee was vertrokken, beeft nu raeds drie wtken reis. Het getal opvarenden bedraagt dertien. De boerderij, bewoond doorJ. T. Bakker, te Vinkega (Fr.), is geheel afgebrand. Ook twee koeien kwamen in de vlammen om. Huis en inboedel zyn verzekerd. De oor zaak is onbekend. Te Straebeek onder de gemeente Houthem (L.) zyn de schuur en stal ing n van den heer Croon aoor brand v.rnield. Al de granen en geborgen landbouwgereedschappen zyn een prooi der vlammen geworden. Mede kwamen 7 koeien, 13 varkens en ongeveer 80 kippen in de vlammen om. Aan het optreden der inwoners is het te danken, dat het woonhuis gespaard bleef. Te Spandau hoeft eeninbraak plaats gehad in een kanongietery. De inbre kers haa en het natuurlyk niet zoozeer op den magazynvoorraad als wel op de kas voorzien. Daaruit ontvreemdden zy dan ook een bedrag van 60,000 mark aan bankpapier on 10,000 mark in goud- en zilvergeld. De deur van den brandkelder toont geenerlei spoor van geweld, zoodat men het er voor houdt, d»t zy met een valsalva sleutel is geopend gbW«rucn. Alles is zoo gehei nzinnig in zyn werk g-gaan, dat men niet eens den tijd kan vaststellen, waarop do diefstal kan hebben plaats gehad. De pol.tie is ciruk in de weer om de inbiek-rs op het spoor te komen, maar tot nu toe tast zy nog in den blinde. Zooals men weet, werd eenigen tyd geleden de officier van justitie Lorenz te Erfurt veroordeeld wegens beleeaiging van een beschulJigdo. Dezer dagen nam de verdedi ger iu een strafproces te Boriyn de gelegen heid te baat om naar deze zaak te verwijzen. Het gold hier een straattounceltje, waarby e«n politie-agont belee ligd was door een paar- dentvooprr. Deze, deswege, voor het kanton gerecht gedaagd, werd door den voerzitt-r voor een „vlegel" uitgemaakt. Zyn advocaat protesteerde met klem tegen deze uitlating en ontzegde den kantonrechter het recht een bo- schulrigde btleedigingen toe te voegen De kantonrechter antwoordde, dat hy zich door geen verdediger het recht liet ontnemen een beschuldigde met den naam te noemen, ci9 hein goeduacht, waarop de aivocaat weer repliceerde, dat hy hot altyd niet alleen als zyn recht, maar zelfs als zyn plicht zou ue- schouwen, een fdtsoeiilyk beschuldigde, tiie nouit eenige straf liaa ondergaan, te bescher men tegen een lompe behandeling van het gerecht. De zaak was biermede afgedaan en de be schuldigde werd wegens beleediging van een rechieriyk beambte in de uitoefening zyner funclij veroordeeld tot een geldboete van 20 mark. Te Deutschendorf hoeft een ziekenverpleegster een arbeider en zyne vrouw in de plaats van rhabarber-tioctuur bij ver gissing opium-iinctuur toegeaiend. De man is aan de gevolgen overleien, terwyi er weinig hoop bestaat, dat men de vrouw in het leveQ zal kunnen behouden. In een Hongaarsche stad werd in Augustus 1893 een weddenschap aangegaan, over de nauwkeurigheid der postery' n. In een g zeischap word beweerd, dat deze nog wel eens wat te wensclien overliet, De plaatselijke postdirecteur nam het voor de post op en wedde, dat zelfs uit het verst verwyderde hoekj9 der aarde een onbestelbare brief aan het adres van den afzmder zou worden terug bezorgd. Hy heeft de weddenschap glansryk gewonnen, want een brief, geadreseerd aan een zek|ren heer Fliegel, te Kantscheufu, het noordoostelijkste hoekje van China, kwam dezer dagen t'rug met bet opschrift: „onbestelbaar". Deze rondreis brief zal voor menigen philathe- list zeer begeerlyk zyn, natuurlyk niet zoozeer om zyn inhoud als wel om de talryke post stempels op het couvert. Te Ruvo (Apulië) is overleden Giovanni Jatta, een bekend verzamelaar van antiquiteiten; onder zyn prachtige collectie bevond zich een menigte Apulische vazen, die hy in een voortreffeiyken catalogus uit voerig beschreven heeft. Hy was, hoewel autodidact, een in Italië zeer gezien oudheden vorscher. TE IWEUWSGSERSC. 53) Was ik reeds bewogen, hoe zal ik beschry- ven wat ik nu gevoelde? Ik kon niet spreken, ik durfde nauwwlyks deuken. Ik kon alleen Franks hand grypen, die hy my als onweer staanbaar toestak en die ik hartelyk drukte, bevende van blyde opgewondenheid. Toen zeide hy: „Zy wilde niets meer zeggen; maar voor my was het genoeg. Ik begreep, dat wat zy besloten had hot beste was. Maar," voegde hy er mistroostig by, „natuurlyk zal het een verschnkkeiyk standje geven. Of liever, een standje juist niet. Lumley maakt zich nooit erg druk over zulke dingen, maar by zal vreeselyk zyn op zyne kalme, vastberaden manier. Ik weet niet, wat hij zal doen. Maar ik veronderstel, indien Ethel by haar besluit bljjft en dat zal zy zeker er een eind zal komen aan onze compagnieschap, en ik z&lf zal moeten zien vooruit te komen, zoo goed als het gaat. Maar dat is niets, ik ver trouw dat het wel gaan zal. En nu, beste Paul, is er niets, dat u weerhouden kan met Ethel te trouwen zoo spoedig gy en zy ver kiest, of zoodra zy wél genoeg is, en dat zal wel niet lang duren." Ik kon nauwelyks gelooven dat ik waakte, dat ik bestond het leek my een al te heerlyken droom. Dat ik werkelyk op het punt stond, dat geluk deelachtig te worden, waarnaar ik zoo vurig verlangd had, kon ik my moeilyk voorstellen. Op dat oogenblik kwam Horton weer binnen. „Wel," zeide hy lachende, „Paul, ik zal u huur moeten laten betalen voor het gebruik van deze kamer. Ik moest er eigeniyk eene zware boete op zetten, dat gy my myne beste gasten ontrooft eerst Eilel en nu Rayner. Kom, beste luitjes, het gaat er wüt grappig toe biernaast l Eifel is hard aan het werk met zyne waarzeggery en doet iedereen ver baasd staan." „Eene kleine verontschuldiging, Horton," zeide Frank„Paul is niet in orde. Gy weet, dat hy pas hersteld is van eene zware ziekte, en de warmte en benauwdheid van de andere kamer hebben hem aangepakt." „Zeker," antwoordde Horton, „geef u den tyd om wat te bekomen. Maar zoodra gy u wèl genoeg voelt, kom dan binnen, daar ik niet gaarne zou willen, dat gij de grap mistet. Maar ik zal trachten ze aan den gang te houden totdat gy u in staat gevoelt by ons te komen." Toeu ging hy weer heen. „Laat ik u niet tegenhouden," zeide ik tot Fraok; „ik weet zeker, dat gy gaarne iets van dien aard wilt bywonen. Laat my nog een poosje hier. Ik zal gauw weer in orde zyn. Ik moet nog eenige minuten alleen zyn, om tot kalmte te komen na het kostelyke, heeriyke nieuws, dat gy my gebracht hebt." „Goed," antwoordde Frank, „ik zal dan gaan. Maar volg myn raad, beste vriend! Blyf hier niet langer. Ik zie, dat gy zeer bewogen zyt, en de warmte in de andere kamer zou u kwaad kunnen doen. Neem dus een rytuig en ga naar huis l Rust wel van nacht; dan zult gy morgen weer geheel in orde zyn." Ik zeide dat ik dit misschien straks zou doeninmiddels wenschte ik nog eens alleen gelaten te worden met mijne eigen gedach ten op zulk een oogenblik was zelfs Franks togenwoordigbeid ondraaglyk. Toen wy dit overeengekomen waren, ging by heen, my goeden nacht wenschende, en verdiepte ik my in de vc-rrukkelyke gedachte aan de heeriyke mededeeling, die by my ge bracht had. Ik zal niet verwylen by de zalige overdenkingen, die dat nieuws by my op wekte. Ik droomde van het geluk, dat nu, naar het scheen, volkomen in myn bereik was. In myne verbeelding stond myne geliefde myne aanstaande vrouw voor mjj, en ik kuste de lucht, waarin ik haar gelaat zag. Toen namen myne overdenkingen eene nieuwe wending. Ethel had besloten niet met Lumley te trouwen, en ik genoot in het geloof, dat zy dus zich met my wilde vereenigen. Dat zy my bjj myn voornaam genoemd had, was afdoende. En wat zou nu het gevolg zyn wat Lumley betreft? Wat zou by doen? Ik hield er mjj van verzekerd, dat, na Ethels verklaring, al zyn invloed, al zyn meesterachtig gebieden haar niet in haar besluit zou doen wankelen. Hy kon haar dooden, maar hy zou baar nimmer overreden of dwingen van besluit te veranderen. Haar dooden? Neen, dat zou hjj niet kunnen doen I Zelfs niet door bedreigingen of vervolging, want ik zou weldra aan hare zijd9 zyn om haar te beschermen. Maar nu wat my aangaat? Herinnerde ik my niet, wat de woestaard my in myne kamer gezegd had? „Als gy myn huweiyk mot Ethel Rayner verhindert, zal ik u het loven be nemen." En nu was dat huweiyk verhinderd. Zou hy zyDO bedreiging uitvoeren? Ik lachte een t by de gedachte. Het scheen te monster achtig te ongerymd meer als de bedrei ging van een tooneelschurk in een transpon- tynsch melodrama dan de taal van een koopman in de City in het hartje van het beschaafde Londen. Hy was echter oen koel bloedige, vastberaden schurk, die nergens voor zou terugdeinzen een schurk, die zyn vrioDd en compagnon kon bestelen en verloten, wiens roemen, dat hy meer dan eens „zyn man gedood had," zooals hy zeide, waarschyniyk waar was, al had hy het zeker niet in een „oeriyk gevecht" gedaan. 01 Daar kwam eene plotselinge gedachte eene vreeseiyke gedachte by my op. Goede Hemel! Veronderstel, dat ik my vergist had, dat de misdaad, waarvoor deze man zou ge straft worden, niet zyn beroovon van Gomëz, maar myn dood was! Veronderstel, dat hy my uitdaagt op eene afgezonderde plaats, waar niemand ons zien kan, mjj .uitdaagt tot wat hy een eorlyk gevecht noemt, en my doodt of ver8Chrikkelyk wondt in den stryd. Het was niet waarschyniyk, maar toch ook niet onmogelyk. Zal ik ontkennen, dat de schrik my o het hart sloeg by die gedachte Ik heb reo verklaard, dat ik geen held ben, en ik b ronduit, dat by den eersten aanblik de ga- dachte om vlak tegenover dien wreeden, vast beraden man te staan, gewapend met mos of pistool, waarvan by een waardig gvbruik kon maken en die ik hoegenaamd niet han- teeron kon, my geen aangenaam gevoel gaf. Toeu kwam de reactn. Km ik, de ver loofde, de erkende verloofde, naar ik voor zekor hield, van Ethel Rayner, my een laf aard toonen? Indien dit myn lot moest zyn godood of gewond te worden door dien onbeschaamde» dief, zou ik er mij aan kurmen onttrekken of het ontvluchten? Neen! Ik zou stand houden en hem tarteD, en indien ik moest sterven ter wille van E hel, dan zou ik sterven. Zal hy my dooden? Zal by my wonden? 01 De Gavel Daar bad ik niet aan gedachtI In eon oogenblik kon ik mjjre m cht uit oefenen en er my van verzekeren w^t er gebeuren zou. Ik had my altijd zorgvuldig gewacht haar te gebruiken om naar myn eigen lot te vragen of naar dat van i m n die my dierbaar was, daar my herh ...ló-iyk gebleken was, tot welke verschrikkel'jke openbaringen dit dikwyis leidde. Koa ik, zou ik die macht nu uitoefenen? Het was vreeselyk. Zou ik durven vragen, of Craven Lumley my het leven zou benemen of er een aanslag op doenr. wetende dat bet woord bevestigend kon zjju Maar vreesde liet te vragen? O! de gedachte was oven uandeiyk als die om my te verbergen, of e vluchten, voor myn vyand. Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1896 | | pagina 5