en
N°. 10971
A". 1895
r 1.10.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Premie St.-Nico!aas.
F3. Louwerse:
Leiden, 27 November.
i Het oordcel ?an Parii.
U»onderdag 28 November.
IEIDSCH
DAG-BLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden por 3 maanden
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
1.40.
0.05.
PRIJS DER AD VERTENTTEN"
Yan 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17 J. Grootero
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Dit nominei1 bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
^an eenige Abonnés ontvingen wy aan
Vragen om ook een boek als premie te willen
'geven voor jongens, ouder dan 10 jaar. Daaraan
willen wy voldoen, door op dezelfde dagen,
'til, 2 en 3 December, als premie te geven
voor 25 Cents.
Voor zoover do voorraad strekt, kan men
dit werkje gebonden bekomen
voor 50 Cents.
Aanstaanden Zaterdag-avond zal men
in het LEÏDSCH DAGBLAD den bon
vinden, waarop men dus kan verkrygen:
3 verschillende prentenboekjes a 10 Cts.
8 99 99 9f 25
1 ex. Louwerse, Krijgsman, ing. 25 Cts.
I geb. 50
DE UITGEVER.
De boekjes zyn aan het Bureel,
Doezastraat, te bezichtigen.
Tot medewerker aan het „Woordenboek
der Nederlandsche Taal" is benoemd de heer
G. J. Boekenoogen, alhier.
De Afdeeling „Katwijk en Omstreken"
van de vereeniging ter bevordering van de
Bloembollencultuur zal Vrijdag avond a. s. in
het hotel „De Roskam" te Katwyk aan den
Ryn eene vergadering houden. Behalve de
afdoening der gewone huishoudelijke zaken,
zal er ook eene verloting van eenige Flora's
kinderen plaats hebben.
In de zitting van de Tweede Kamer
werd voortgezet de beraadslaging over het
wetsontwerp tot regeling der pursoneele be
lasting en wel over art. 12 (vrijstelling van
zeker minimum).
Op dit artikel is een amendement voor
gesteld door de heeren Roessingh c. s. om
in de 8ste klasse in plaats van f 37.50 te
lezen f 40. en in de 9de klasse, in plaats
'van ƒ25.-, ƒ32.50.
Dit amendement verdedigende, zeide de
heer Eoess'nyhdat de bedoeling is, de grens
van vrijstelling iets te verhoogen en meer
in overeenstemming te brengen met den
werkelyken toestand. Zeer uitvoerig - toe
gelicht met cijfers trachtte spr. aan te
toonea dat dit doel door het amendement
bereikt zal worden. Uit een sociaal en een
moreel belang durfde spr. dit amendement
aanbevelen.
De heer Pijnappel zou tegen het artikel
stemmen, omdat het voorgestelde cijfer voor
do laagste klasse te laag, voor do eerste
klasse te hoog en de afstand van 15 te groot
is. Met belangstelling wachtte spr. 's ministers
nadere verdediging af, maar dit wilde hij wel
vast zeggeD, dat het argument, dat in de kleine
gemeenten de belasting gemakkelijker kan
worden ingevorderd door toepassing van
inlegering, dan in groote gemeenten, en men
dus r.iet bovreesd behoeft te zijn voor oninvor
derbare posten, juist voor hem een motief
zal zijn om tegen de voorgestelde regeling
te stammen.
Elk verband met de Kieswet moet ook hier
worden losgelaten, en deze wet zuiver en alleen
als belastingwet beschouwd worden. Eene ver
andering der grenzen van belastbaarheid in den
geest als door het amendement wordt beoogd,
juichte spreker toe.
De heer Truyen had eenige feiten ver
zameld en trachtte met eenige voorbeelden
aan te toonen, dat het belastbaar minimum
voor het platteland verhoogd moet worden
om billik te zijn tegenover kleine gemeenten.
De Voorzitter verzocht spreker zich by het
amendement te bepalen on niet te veel uit
te weiden.
De heer Truyen zetto zyne becyferingen
voort.
De Voorzitter zag zich verplicht nogmaals
spr. te verzoeken zich te beperken.
Da heer Truyen zag verder van het woord af.
De heor Veeg ens herhaalde dat hy dit ont
werp beschouwde als geheel los van het kies
recht. Daarom zou hy voor het amendement
Roessingh stemmen, dat by uit een oogpunt
van bc-lasting eene verbetering achtte in dit
overigens voor hem onaannemeiyk wetsont
werp.
De heer Van Dedem vond het een voordeel
van deze wet, dat zy, die nu niet betalen,
ook in de belasting zullen gaan bijdragen. Ook
tegonover de groote steden, waar de romissie
komt. Het amendement-Roes8ingh werd door
spr. bestreden, vooral omdat daarin geen on
derscheid gemaakt wordt tusschen huurprys
en huurwaarde. Ook het regeeringsstelsel is
niet aanbevelenswaardig. De amendementen-
Heldt (remissie opcenten) en Bahlmann (aftrek
voor kinderen) zullen beter effect hebben.
Op de Personoele Belasting zyn weer nieuwe
en gewijzigde amendementen ingediend. Tot
de nieuwe behoort: lo. een amendement-
Heldt, dat andere minima stelt voor niet-
heffing van de bel-sting naar den eersten
grondslag, aanvangende voor do eerste klasse
met f 135 en eindigende met f 35 voor de
negende klasse; 2o. een sub-amendement-
llarte op het voorstel van den heer Bahl
mann en strekkende om met eigen kinderen,
wanneer 2 pet. reductie wordt voorgesteld,
geiyk te stellen ook by den voogd inwonende
pupillen.
Do beer Bouman beeft zyn amendement
betreffende de niet vrystelling van jagers en
de vrijlating van de eenige vrouwelyke dienst
bode ter bevordering eener zuiverder stemming
gesplitst en tevens eene verduidc-iyking aan
gebracht in dien zin, dat geen belasting wordt
geheven wegens bet houden van een eenige
vrouwelyke dienstbode voor iemand, die geen
andere dienstbode houdt.
De heer Pyttcrsen heeft de aanvankeiyk
door hem voorgestelde opklimmende bedragen
voor de belasting op de haardsteden nog
eenigszins verlaagd.
De gemeenteraad van Den Haag heeft
met algemeene stemmen op één na, die van
den heer Van Kempen, het geschenk aanvaard
van den heer Van Hattum van Ellewoutsdijk,
die de bekende Arti"-galtry in bruikleen aan
de gemeente afstond. De heer Van Kempen
achtte de gangen in een stadhuis niet de plaats,
om oen geschenk van zoo groote waardo te
herbergen.
De gemeenteraad heeft tevens den schouw
burg aldaar op 15 Januari in gebruik afge
staan aan den heer Schürmann, zoodat hbt
thans zeker is, dat Duse alsdan in de resi
dentio optreedt.
Biykens een in dezelfde zitting gedane mede-
deeling heeft de bouwkundige de heer De
Vos grond aangevraagd aan den weg langs
het Kanaal tusschen de algemeene begraaf
plaats en de Haringkade te Scheveningen, ter
bebouwing met lustverbiyven.
Na benoeming van het raadslid den heer
Papo tot lid van de commissie van bystand
in het beheer der gemeente-financiön, vierde
de Raad in allen eenvoud het doopfeest van
eenige nieuwe straten in de omgeving van de
Regentesse-laan en benoemde deze naar de
beroemde technici en natuurkundigen Stephen
son, Copernicus, Daguerre, Galilei en Watt.
Verder werd nog een wellicht zeer uitge
breid debat door den burgemeester afgewend,
althans verschoven. De heer Van Hattum
toch deed aan het einde der vergadering een
voorstel, verband houdende met don door hem
als onhoudbaar gesehetsten toestand van het
Schevtningsche strand, dim spreker hoofdza
keiyk weet aan de willekeur, waarmede het
hoogheemraadschap Delfland in deze handelt
en ten gevolge van welk onbegrypuiyk op
treden de gemeentebelangen zoozeer worden
Een aantal grieven voerde de heer Van
Hattum aan, om aan te toonen, dat genoemd
hoogheemraadschap belemmerend influen-
ceert op den goeden gang van zaken en daarby
ondankbaar te werk gaat tegenover de ge
meente, die Dclflands eischen zooveel moge-
lyk inwilligt.
Hy achtte het dringend noodig dat de
regeering, die by den gang der zaken eveneens
belang heeft, tusschenbeide koine, terwyi, by
weigering van de Regeering om haar invloed
te doon golden, toevlucht moest worden go-
zocht in t en poging om in deze iets gedaan te
krygen van het parlementair initiatief. Hy
stel'o dus voor, dat het gemeentebestuur zich
richte tot de Regeering in den door spreker
bedoelden zin.
De burgemeester achtte een dergeiyk in-
grypend voorstel, waarvan 't gevolg zou zyn
een algeheels omkeer in de staatsrechter
Hike begrippen, niet ryp, om reeds dadeiyk
besproken en zeer zeker niet beslist te worden
dan na kalm overleg, waarna de heer Van
Hattum ten slotte bereid bevonden werd, het
indienen van zyn voorstel te verschuiven
tot nader.
Naar aanleiding van de dreigende gevaren
voor onzen boterhmdel door het voor vervalscht
verklaren van zuivere Friesche natuurboter,
beeft dr. Van Hamel Roos zich op uitnoodi-
ging van Frioscho boteFfabrikanten en hande
laren naar Londen begeven, ter bywoning
van de buitengewone zitting van de Kamer
van Koophandel aldaar, en tor verdediging
der bel mgen onzer zoo hoog6t belangryke
zuivelindustrie.
In de Zondag gehouden vergadering der
Sociaal D^mocratischen Arbeidersparty is bo-
slottn, dat met 1 Januari de sociaal demo
cratische weekbladen „De Baanbreker", red.
Troelstra to Utrecht, en „De Wachter", red.
Schaper te Groningen, zullen ophoudon te
bestaan en in hun plaats een nieuw week
blad pDe Sociaal Democraat" zal verscbynen.
Dit blad zal het orgaan zyn van de Soc.-Dem.
Arbeidersparty.
Aan de afdeelingen zal verzocht worden
dezo besluiten goed te keuren, terwyl hun
tevens als redacteur van het blad zal worden
voorgedragen rar. P. J. Troelstra.
Het stoomschip „Ardjoeno", van Rot
terdam naar Batavia, arriveerde 26 Nov. te
Port-Said; de „Prins Alexander", van Amster
dam naar Batavia, arriveerde 27 Nov. te
Genua; de „Prinses Wilaolmina" vertrok 27
Nov. van Batavia naar Amsterdam.
Gr eui.encrtl Nieuws.
De „Schipbreuk-avond" is voorbyi
Wat nog nooit gebeurde: de Stadszaal was
te voren geheel besprokengeen plaats mis
schien een enkele, tegen den post van een deur
geleund was meer te verkrygen. Een totaal
afdoend antwoord werd verkregen op de eenige
maanden geleden gestelde vraag: of in Leiden
de „Schipbreuk" wel tweemaal zou kunnen
gegeven worden. Wanneer men rekende naar
de vraag om kaarten op den laatsten dag,
dan zou er nog wel een derde avond by kun
nen. Maar dit zal wel niet gebeuren.
Wagenaar heeft zich hier van zyne beste
zijde leeren kennen; zyn naam, te voren aan
menig Leidenaar onbekend, is voorgoed ge
vestigd. En hy verdient hetl
Zyn talent bleek nog, toen na afloop eenige
mannelyke koorleden in „Suisse" zich aan
een nabroodje hadden vereenigd. Wagonaar
was onophoudelijk aan de piano; zyn „hob
belcantate" had een onuitsprekeiyk succes 1
Mogen we spoedig weer met een noviteit
van zyne hand verrast worden!
Het sprak vanzelf dat Wagocaar enkele
woorden wydae aan den stadgenoot, die
belangeloos zorgde voor deD goeden loop van
zaken, met eeno zinspeling natuurlijk op dat
gedeelte van het publiek dat meent dat onze
stadgenoot met een gedeelte van de winst
gaat strykenl
Wat kan het publiek toch verkeerde, grie
vende gevolgtrekkingen maken I Laten wy
liever onzen stadgenoot dankbaar zyn, dat hy
onze leverkens heeft doen schudden 1
Te Schiedam worden gisteren
de wed. Kok en haar l'/g-jarig kleindoch
tertje door een sleeperswagen overreden. Het
kind werd by na onmiddeliyk gedooJ. De
toestand der weduwe is zorgelyk.
Gisternamiddag is, op den Oost-
BlommerJykschen weg, te Rotterdam, van
eene 20 jarige dienstbode, die, om zich te ver
warmen, te dicht by eene kachel ging staan,
do kleeding in brand geraakt. Zy liep de
straat op en dit wakkerde de vlam nog aan.
Aan de tyrige hulp van een paar voorgan
gers, die haar de rokken van het lyf trokken
en het vuur doofden, dankte zy het, dat zy
er met lichte kwetsuren afkwam.
Gisteravond bracht depolitie
te Rotterdam, daartoe genoodzaakt door het
ontstaan van volksoploopen, naar het bureau
in de LaDge Torenstraat eene 45 jariga vrouw,
die uit hare woning in den Nieuwen Voge
lenzang was gezet en nu smoordronken met
haar schamel inboedel tje op do straat zat,
met haar vyf kinderen om zich heen. Haar
man, die haar verliet, bevindt zich in het
Ziekenhuis. De politie heeft de kinderen, be
halve een, dat achterbleef om de meubeltjes
te bewaken, onderdak gebracht.
Uit Madrid is gisteren door den
heer C. J. F. De Vos te Rotterdam bericht
ontvangen, dat by de Spaansche marine zyne
uitvinding betreffende het te water laten van
reddiug8booton in toepassing gebracht zal
worden. Dn oorlogshaven Cartagena is daar
voor aangewezen.
Voor de Eerste Kamer der arr.-
rechtbank te Amsterdam is gisteren behan
deld de zaak van David Tobias Bamberg
contra de vereeniging „Hotel- en Reiswezen-
teDtoonstelling".
Men herinnert zich, dat de eischer naar do
meening der Commissie van Oud Hollandt op
te luidruchtige wyzo eerst door een gong,
later door een trompet de aandacht van
het publiek trachtte to trekken voor zyn
„sprekend menschenhoofd". Toen hy weigerde
het toeteren te staken, werd eerst zyn tent
op last van rar. Caliscb, voorzitter van bet
Uitvoerend Comité, gesloten, en drie dagen
later ontving de heer Bamberg wededeeling,
dat de Commissie van Oud Hollandt do met
hem aangegane overeenkomst als geëindigd
beschouwde.
Voor den eischer werd gepleit door mr.
Lioni, die betoogde dat do overeenkomst voor
den ganschen duur der Tentoonstelling was
aangegaan, en slechts door wederzydsche op
zegging kon worden ontbonden. Daar de
commissie van Oud Hollandt handelde op last
van het Uitvo?rend Comité, geiyk in „Oud-
Hollandt's Nieustydingho" was geprocla
meerd, heeft de Hotelwezen-tentoonstelling
zich dus aan wanpraostatie schuldig gemaakt,
en eischt Bamberg deswege van haar schade
vergoeding.
Voor de gedaagde Veresniging trad mr. W.
Heineken op, die tetwistte dat de Commissie
voor Oud-Hollandt slechts als mandataris van
hot Uitvoerend Comité was opgetreden. De
voorstellingen van den „oolyken koockelaer"
waren aldus betoogdupl. voorts een amu-
euilleton.
4)
Hior scheen by het meer op de kostbare
jiyst met haar edelgesteenten dan op de
echildery gemunt te hebben. Hy had wel een
uur lang werk, eer hy de lyst uit haar houten
omiysting geschroefd had, maar toch gelukte
het hem. Hy wikkelde de scbildery met de
heide anderen in een donkeren doek en keerde
langs denzelfden weg, dien hy gekomen was,
terug. Op den Judenhof verdween zyn ge
stalte tusschen de daar opgerichte kramen.
De eerste, die den volgenden morgen de
inbraak in de galery bemerkte, was de
bewaarder Schneider. Hy nep onmiddeliyk
zyn collega Pechwell, wien de geopende
lessenaar behoorde; weldra verschenen ook
de overige bewaarders. De galery werd door
zocht en na ontdekking van den diefstal de
inspecteur Riedel gehaald, die drie dagen
later naar Londen wilde vertrekken.
Ook graaf Marcolini verscheen nog des
voormiddags in de galery, om zich peraooniyk
yan het gebeurde te overtuigen en den keur
vorst verslag te doen van zyn bevinding. Er
was geen enkel spoor van den misdadiger
te vinden. Onwillekeurig echter had de
miüister onmiddeliyk, toen hy hoorde, dat
zich onder de gestolen schilderyen ook het
„Oordeel van Paris" bevond, zich het zonder
linge onderhoud herinnerd, dat hy voor
weinige dagen met den heer Van der Werff
gehad had, doch de uitstekende inlichtingen,
welke de Nederlandsche gezant van dezen
wel is waar als een dwarshoofd bekenden,
maar zeer respectabelen en zeer ryken Am-
sterdam8chen koopman verstrekte, veijoegen
elke verdenking tegen hem. Bovendien was
de Nederlander reeds een dag na het be
wuste onderhoud met den ouden Casanova
weer vertrokken.
Maar wie was dan de dief?
De politio begon onmiddeliyk oen omvangryk
onderzoek in te stellen. By de antiquaren
en 8childeryenhandelaar8 te Dresden werden
huiszoekingen gehouden en toen deze niets
opleverden, werd er een bekendmaking uit
gevaardigd, waarin duizend dukaten beloofd
werden aan hem, die de gestolen schilderyen
kon terugbreDgeD.
Dat scheen te helpen. By de politie meldde
zich de vergulder Karei Spiesser aan, die
een merkwaardige geschiedenis vertelde. Hy
wilde voor ongeveer drie weken een gesprek
afgeluisterd hebben, dat zyn buurman, de
schilder Leonhard Friese, met oen vreemden
heer, een buitenlander, gehad had, en wilde
gehoord hebben, dat in dat onderhoud veel
van het „Oordeel van Paris" en van de
mogelykheid eener ontvreemding dezer schil-
dery sprake geweest was.
Daarop werd Leonhard Friese onmiddeliyk
in voorloopige bewaring gehouden. Hy was
doodeiyk verschrikt, toen de politie zyn kamer
binnendrong en hem gevangennam. Zyn
reputatie stond op het spel en dus vertelde
hy naar waarheid het bezoek van den heer
Van der Werff en diens zonderling aanbod.
Doch hy had er weinig geluk mede; men
geloofde hem niet en hield hem in bewaring.
Om dien tyd keerde ook de heer Van der
Werff naar Dresden terug. Hy had Casanova
naar Dux teruggebracht, daar eenige genoeg-
lyke dagen met den nog altijd levenslustigen
avonturier doorgebracht en wist nog niets
van wat er intusschen te Dresden gebeurd
was. Hy zou het evenwel spoedig vernemen.
Pas was Van dor Werff in zyn hotel warm
geworden, of ook by hem verscheen de ge
wapende macht om hem, niettegenstaande
zyn verzet, naar de gevangenis te brengen,
wel is waar niet naar die voor gemeene mis
dadigers, maar in elk geval in een voor ver
wende heeren recht ongezellig vertrek. Daar
werd hy met Leonhard Friese geconfronteerd
en in tegenwoordigheid van den commissaris
van politie aan een eerste verhoor onder
worpen.
Hy ontkende niets en was zeer verwonderd
toen men hem op zyn opmerking, dat hy
slechts een aardigheid had willen uithalen,
antwoordde, dat by onder alle omstandigheden
wegens het aanzetten tot eene misdaad voor
den rechter gedaagd zoude worden. In elk
geval hield men hem voorloopig in arrest,
waar de volbloedige en driftige man tot razerny
verviel, zoodat zyn overbrenging naar het
krankzinnigengesticht noodzakelyk werd.
Weer gingen eenige dagen voorby. Toen
verscheen in 't begin van November eon ste-
dejyke lantaren-opsteker op het politieburoau,
die des morgens een pakket met twee schil
derijen en een brief gevonden had. De bride
scbilderyen waren „Het Oordeel van Paris" en
de portretstudie die van Seybold de brief
echter, op grof papier met verdraaide hand
geschreven, luidde als volgt:
„De schilderyen, hierby gaande, zouden
naar Amerika gezonden worden. Maar die ze
genomen heeft, wil geen groot vermogen heb
ben en ook de heilige Magdalena zal terug
gebracht worden, als men de beloofde duizend
dukaten op het Wildemansveld in een, achter
den aan de Radeborger straat aldaar staanden
mylpaal zich bevindend gat legt en dat met
zoden bedekt."
Geadresseerd was het schryven aan Zyne
Doorluchtigheid den Keurvorst, in handen.
De vondst was van gewicht. Graaf Mar
colini beval, dat eenige jagers zich naby de
in don anoniemen brief aangeduide plaats
verdekt zouden opstellen en alle personen,
die den mylpaal naderden, onmiddeliyk moes-
ted arresteeren. Het Wildemansveld was een
woest stuk land, dat Georg Wochatz voor
een of ander doel gepacht had. De bewuste
jagers lagen drie nachten achtereen op de
loer, maar de briefschryver moest gewaar
schuwd zyn, want in de nabyheid van den
mylpaal liet zich niemand zien.
Het feit, dat Wochatz het bewuste land
gepacht had en de slechte naam van den voor-
maligen schoenmaker hadden do verdenking
op hem gevestigd. Zyn kui3 werd omsingeld
en hy zelf bespied, maar men vond niets,
dat er op wees, dat by do misdadiger was.
Marcolini, die het onderzoek ixet groot en yvor
leidde, had zich ook brieven van Wochatz
weton te verschaffen, doch het handschrift
geleek in 't geheel niet op dat van den
anoniemen brief. Het was niet onwaarschyn-
lyk, dat de dief de politie op een dwaalspoor
had willen brengen en de Magdalena met
de kostbaro lyst al lang in veiligheid ge
bracht had.
IV.
Intusschen smachtte Leonard Friese nog
altyd in de gevangenis. Zyn gevangenschap
was wel is waar draaglyk, doch men had
hem nog niet vrygelaten, wijl oen uit Gera
verzonden, niet ondeitoekende brief hem in
vereeniging met oen Amenkaanechen schilder,
Louis geheeten, onder aanvoering van allerlei
karakteristieke byzonderheden, van den schil-
doryendiofstal betichtte. Het heette in dit
schiyven onder anderen: de medeplichtige
van LeoDhard, do Amerikaansche Louis, houdt
zich nog in de omgeving van Dresden ver
borgen en heeft de schilderyen van Van der
Werff en Seybold alleen teruggegeven, omdat
hy ze niet verkoopen kon, zonder onmiddeliyk
gearresteerd te worden; de zilveren lyst der
Magdalena is reeds gesmolten en de diamanten
zyn uitgebroken, de schildery zelve vernietigd.
In het midden van November vroeg een
jong meisje, Anna Schneider, audiëntie by
graaf Marcolini. Zy verklaarde do bruid
van Leonhard Friese te zyn en vertelde het
volgende
Toen de aanklager van Friese, de vergulder
Karei Spiesser, het eerst mot z(jn beschul
diging voor den dag gekomen was, had zy
onmiddeiyk argwaan gekoestord, dat hy tot
don schilderyendief in eenige betrekking stond.
Slot volgt.)
