N°. 10937
Zaterdag 19 October.
A0. 1895
<§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven
Feuilleton.
Ecu Londensclie AuarchistengcscMcdenis.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden. f 1.10.
Franco per post 1.40.
Afzonderlijk© Nommors 0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1 6 regels f 1.05. Iedero regel meer f 0.17 Grootero
letters naar plaatsruimte,
wordt f 0.05 berekend.
Yoor het incasseeren bulten de stad
Leiden, 18 October.
Gisteren herdacht de heer J. W. P. Licht
don dag, waarop hij vóór 25 jaren in betrek
king trad by mr. J. A. F. Coebergh, notaris
alhier, welke dag niet onopgemerkt voor hem
voorbijging. In het met groen bezette kan
toor werden hem als herinnering aan dien dag
aangebodendoor z'jn patroon een prachtig
schrijfbureau en door het personeel een mak
kelijke stoel; terwyi hy met het geheele
kantoorpersoneel door den patroon aan een
diner werd genoodigd. Verder ontving de
jubilaris zoowel van-cliënten van het kantoor
als van kennissen veTe bewijzen van belang
stelling. Voorzeker zullen velen met ons deze
feestviering met genoegen vernemen.
De by het 4de regiment infanterie nieuw
benoemde 2de luitenants zyn ingedeeld als
volgt: de 2de luit. Van Eorselen by de 3de
comp. 3de bataljon te Haarlem; Gysberti
Hodenpyl by de 1ste compagnie 1ste bataljon
te Delft; - terwyl de 2do luit'.-kwartier-
meester Verbrugh is ingedeeld by het 4de
bataljon, alhier in garnizoen.
Morgenochtend om elf uren zal op het
Schuttersveld alhier de plechtige eedsaflegging
plaats hebben van de by genoemd regiment
infanterie nieuw benoemde 2de luitenants.
Voor de akte lager onderwys yzn ge
slaagd mej. P. "W. De Vries en de heer M. De
Carpentier "Wildervanck, van Leiden.
Te Dordrecht is geslaagd by het examen
in de vrye- en orde oefeningen in de gym
nastiek de hoer J. Christiaanse, van Leiden.
By de te Amsterdam door het departe
ment van koloniën gehouden aanbesteding
was minste inschrijver voor do levering van
700 vel voeringleder de firma J. Van der Meer,
te Leiden, voor f 707.
De „Zuid-Hollandsche IJsvereeniging"
zal Zaterdag-middag te 's-Hage in het „Zuid-
Hollandsch Koffiehuis" de algemeono vergade
ring houden.
Wanneer men op buiteniandsche bad
plaatsen komt, is steeds een der eerste in-
koopen een boekje, waarin men alles vindt
beschreven, wat op het „Kurort" betrekking
heeft, als de geneeskrachtige eigenschappen
van het bronwater, de temperatuur, de wan
delingen, de uitstapjes enz.
De badplaats Haarlem wenscht ook in dit
opzicht niet by haar zusteren achter te
blyven. Door dr. C. E. Daniels, geneesheer
te Amsterdam, is naraelyk een boekje go-
schreven, dat uitgegeven is door de Maat
schappij tot Exploitatie van Staalwater-
bronnen.
Men vindt daarin uitvoerig beschreven, door
welke voortreffelijke eigenschappen het staal-
water zich kenmerkt en de gunstige oordeel
vellingen, door tal van binnen- en buiten
iandsche geleerden daarover uitgesproken. Tal
van fraaie plaatjes met gezichten van Haarlem
en Omstreken sieren het aardige boekje op.
In de laatst gehouden vergadering van
den Raad der gemeente Schoonhoven werd
bosloten, voor de te bouwen gasfabriek oen
leening aan te gaan van ƒ80,000, tegen 31/-,
pet., met de Maatschappij van Gemeente
krediet te Amsterdam.
Naar het „Hbl." verneemt, is in eene bui
tengewone raadsvergadering te Alkmaar de
gemeente ontvanger aldaar in zyne betrekking
geschorst. Aan B. en Ws. is een verder onder
zoek der boeken en kas opgedragen. De heer
G. G. Vonk is voorloopig met de waarneming
dier betrekking belast.
De lieeren Gaicbart, directeur, en J.
Scbotel, ingonicur van de Rotterdamsche
Tramweg-maatschappij, hebben dezer dagen
een bezoek gebracht aan het eiland Ooltgens-
plaat en met invloedrijke personen in ver
schillende. gemeenten geconfereerd over den
aanleg van een stoomtramweg van Ouddorp
naar Ooltgensplaat.
Gisteren, Donderdag, zyn de Commissaris
der Koningin in Limburg, zyn particulier
secretaris en de rijksarchivaris uit Maastricht te
Roermond aangekomen, ten einde verder de
rijksarchieven uit to zoeken.
Dezer dagen werd door „De West-Indiër"
medegedeeld met hoeveel ingenomenheid te
Suriname het bericht is ontvangen, dat de
aan de beide ommegaande rechters door den
Gouverneur verleende toelage by kon. besluit
tot de helft is verminderd.
Te Paramaribo loopt hot gerucht, dat jhr.
mr. T. A. J. Van Asch van Wijck nu als ge
volg daarvan per tolegram aan de Regeering
zyn ontslag als gouverneur van Suriname
heeft aangevraagd.
De Historische Galerij, afkomstig van
„Arti", te Amsterdam, is gisteren in haar ge
heel het eigendom geworden van een Haagsch
kunstliefhebber. De naam van den kooper
mag op dit oogenblik nog niet bekend ge
maakt worden.
Het stoomschip „Admiral" arriveerde
15 Oct. van Hamburg c-n Amsterdam te
Tanga; de „Prinses Amalia" vertrok 16 Oct.
van Batavia naar Amsterdam; de „Prinses
Mario" arriveerde 15 Oct. van Arasterdam
te Batavia; do „Amsterdam" is 15 Oct. van
Rotterdam te Nieuw York aangekomen de
„Prins Hendrik", van Amsterdam naar Batavia,
vertrok 17 Oct. van Genua; de „Werkendam",
van Rotterdam naar Nieuw-York, passeerde
17 Oct. Wight; de „Zaandam" arriveerde 16
Oct. van Amsterdam te Nieuw York.
By Koninklyk besluit is verleend, met
ingang van 1 November a. s., aan A. C. Groene-
veldt Hz., op zyn verzoek, eervol ontslag als
burgemeester van Brandwijk.
Aan B. Tb. A. Westerouen van Meeteren,
met ingang van 1 Nov. a. s., op zyn verzoek,
eervol ontslag verleend als burgemeester van
Zandvoort.
Met ingang van 1 Nov. a. s. benoemd tot
commies der telegraphie 4de kl. H. C. S.
Wanting, thans telegrafist.
Benoemd tot commies ter directie der be
lastingen te Leeuwarden, do heer H. Masman,
tydelyk die betrekking waarnemende.
TWËËDË KAMER.
Het debat over de Landbouwschool teWa-
geningen wordt voortgezet.
De heer Viruly Verbrugge ziet geen kans
om in een repliek den minister te overtuigen
van de noodzakelijkheid eener zelfstandige
Tuinbouwschool, den vorigen dag door hem
verdedigd. Er moge geen juiste definilie zijn te
geven van tuinbouw, in de praktyk kent
men zeer goöd het onderscheid tusschen land
bouw en tuinbouw. Terecht zeide de minis
ter, dat te Wageningen een landbouw-atmos-
feer heerscht, maar deze wil spr. niet nog
met een tuinbouw-atmosfeer aanvullen. De
minister heeft duidelijk: uiteengezet, dat de
tuinbouw te Wageningen zal worden onder
geschikt aan den landbouw, wat juist een
hoofdbezwaar is van spreker.
De heer Cremer meent het best de be
slissing over zyn bedenkingen omtrent de
Indische afdeeling te kunnen overlaten aan
de toekomst, die hem wel geiyk zal geven.
Hy houdt zyn meening vol, dat pas van do
school gekomen jongelieden van 17 a 18 jaar
niet geschikt zyn om in Indië opzicht te hou
den over oudere planters.
Ook spreker wenscht wetenschappelijke
voorbereiding voor hen, die in Indië den
landbouw willen uitoefenen, maar degelijk en
practisch onderwys, dat aan de Landbouw
school voor Indische behoeften niet te geven
is. Veel beter is het dan nog algemeen ont
wikkelde jongelui, dan die, welke aan de
Indische afdeeling zyn gevormd en meenen
zullen de wijsheid reeds in pacht te hebben.
Da minister van Binnenl. Zaken wyst er nog
op, dat, ten aanzien van de Indische afdeeling,
hy feitelijk ondergeschikt is aan de inzichten
van den minister van koloniën, die de gelden
daarvoor op de Indische Begrooting moet
brengen. Hy houdt vol, dat van do onderge
schiktheid van den directeur der eene afdeeling
aan dien van de andere geen sprake zal zyn
en zet uitvoerig het belang uiteen voor Indië
om daarheen jongelieden te zenden, die hier
voor hun werkkring op landbouwgebied aldaar
zyn voorbereid.
De minister van Koloniën voegt hierby nog
eenigo beschouwingen ter bestrijding van het
betoog des heeren Cromer.
Het algemeen debat wordt gesloten.
Gelyk gemeld, is op art. I. een amendement
voorgesteld door den heer Viruly Verhrugge,
om de Kamer te doen verklaren dat zy een
zelfstand ige Rijkslandbouwschool wenscht,
zonder administratieve banden met de Ryks
landbouwschool.
De heer Viruly licht dit amendement nader
toe. Het beslist niets omtrent de plaats, waar
de Tuinbouwschool zal zyn gevestigd, daar
spr. de beslissing daaromtrent aan de Regee-
ring overlaat.
Do minister van Binnenlandsche Zaken con
stateert dat bet amendement voor vestiging
van eene 6chool elders dezelfde cijfers aan
neemt als de Regeering voorstelt door vesti
ging te Wageningen. Met dezelfde sommen
als de Regeering vraagt is echter het systeem-
Viruly niet uit te voeren. De minister stolt
het verband der Land- en Tuinbouwscholen
op grond van de ncodige sommen voor per
soneel en leermiddelen nogmaals in 't licht.
Zonder verband zal mon, de tuinbouwschool
te Wageningen vestigende, afhankelijk zyn
van de goedgunstigheid van den directeur der
Landbouwschool.
Het amendement is opbouwend voor het
stelsel Viruly, dat echter in stryd is met hst
stelsel der Regeering. En als de Kamer zou
verlangen, dat de Regeering haar wel over
wogen plan prys gaf op het hoofdpunt, dan
zou dit voor de Regeering een daad zyn, die
zy moeilijk kan aanvaarden. Do minister
althans wil in het stelsel-Viruly noch bouw
heer, noch bouwmeester zyn.
De heer Viruly meent dat de minister zich
wel bij aanneming van het amendement daarbjj
zou kunnen neerleggen.
De heer Viruly betoogt, dat de cyfers er
voor dit jaar minder toe doen, maar dat 't
beginsel door het amend, wordt uitgemaakt,
en hoopt dat de Minister by 't gering verschil
van gevoelen niet zal weigeren het besluit
der Kamer uit te voeren als 't amendement
wordt aangenomen, tevens mededeelende,
dat de commissie van rapportèurs verdeeld is
over het amendement.
De Minister houdt vol, dat de finantiëele
gevolgen van het stelsel-Viruly veel zwaarder
zullen zyn dan hij aanneming van het stelsel
der Regeering. Wordt het stelsel der Regeering
niet aangenomen, dan blijkt, dat op dit punt
gemeen overleg niet mogelijk is en hy niet
tot de uitvoering van het amendement zal
medewerken.
Het amendement Viruly wordt verworpen
met 58 tegen 10 stemmen. Vóór stemden de
heeren Pynacker Hordijk, Cremer, Veegens,
Kerdijk, Heemskerk, Viruly, Van Borselen,
Van Alphen, v. d. Bergh en Seret.
Het wetsontwerp wordt hierna aangenomen
met 55 tegen 14 stemmen.
Tegen de heeren Travaglino, Cremer, Van
Delden, Truyen, Michiels, De Ram, Heemskerk,
v. d. Kun, Bahlmann, v. Alphen, v. d.
Schrieck, v. d. Bergh, Seret en Hintze.
Aan de orde is het wetsontwerp tot be
krachtiging van den onderhandschen verkoop
van A. J. M. Mulder, te 's-Gravenhage, van
een strookje spoorweggrond aan het Stations
plein van den Staatsspoorweg aldaar.
Dit wetsontwerp wordt aangenomen.
De heer Van Limburg Stirum heeft een
interpellatie aangevraagd aan den minister
van Waterstaat omtrent den dy nam ietopslag
op het eiland Rozenburg.
De Kamer is hierop verdaagd tot heden
namiddag te halftwee.
Personeele belasting.
Blijkens het eindverslag over dit ontwerp
is de Commissie van Rapporteurs van oordeel,
dat de openbare behandeling voldoende is
voorbereid.
Een der leden heeft zich met dit besluit
niet kunnen vereenigen, daar z. i. eerst nadere
inlichtingen noodig zijn: lo. waarom de
Minister meent dat gelyktydige invoering van
de nieuwe personeele belasting en van een
herziene regeling der gemeente-financiën niet
mogelyk is;
2o. indien zulks niet mogelyk is, waarom
dan de overgangsmaatregel ten behoeve der
gemeenten niet kan worden ingediend vóór
de openbare behandeling van het Personeel
3o. wanneer de Minister meent dat die
overgangsmaatregel zal moeten worden in-
g woerd, welk bedrag voor het leooglo doel
nooiig zal zyn; naar welken maatstaf er
naar welke grondslagen do vtrdeeling dier
som zal plaats vinden, en in hoeverre het
Ryk zal kunüen bepalen hoeveel vergoeding
aan elke gemeente toekomt; waar zoolang
de personeele belasting nog ni.t in haai ge
heel is toegepast, do gemeenten niet kunnen
weten, hoeveel zeker aantal opcenten zal op
brengen.
De meerderheid der commissie kan zich
met dit standpunt niet vereenigen, uief alleen
omdat zy voor e n nader overleg van de com
missie met den Minister omtrent de ger.o jmde
punten geon voldoende reden aanwezig acht,
maar ook omdat zy, tot zoodanig overleg
overgaande, zou teslissen, dat het wetsont
werp voorshands niet aan de orde zal worden
gesteld. Zy meent d9 beslissing omtrent het
tijdstip der openbare behandeling aan de
Kamer zelve te moeten overlaten. Zy zou het
echter op prijs stellen, indien de Minister vóór
de openbare beraadslaging schriftelijk aan de
Kamer eenige nadere inlichtingen wilde ver
strekken omtrent de grondslagen, naar welke
en de wijze, waarop by de toepassing van
den bovenbedoelden overgangsmaatregel, de
vergoedingen aan de gemeenten zullen worden
berekend en uitgekeerd.
Wijziging Oorlogsbcgrooting 189$.
Bij de begrooting van het Departement van
Oorlog voor het dienstjaar 1895 is voor
tijdelijke pensioenen toegestaan oen bedrag
van f 50,000.
Het blijkt dat gemeld bedrag ontoereikend
is voor de voldoening van de reeds toege
kende tijdelijke pensioenen en het laat zich
aanzien, dat het toegestaan bedrag met om
streeks f 32,000 zal worden overschreden,
Het komt den minister van oorlog regel
matig voor het te kort komende, door ver
hooging van het toegestaan bedrag, by do wet
aan te vullen. Het bedönkeiyk stygen van
het cyfer voor tijdelijke pensioenen heeft den
minister er toe geleid aan den geneeskun
digen inspecteur der Landmacht op te dragen
in overleg met de autoriteiten der landmacht
na te gaan aan welke oorzaken moet worden
toegeschreven, dat in de laatste jaren veel
meer militairen uithoofde van in en door den
dienst ontstane lichaamsgebreken moeten wor
den gopensionneerd dan vroeger het geval was.
Gemengd Nieuws.
Alles kost een dubbeltje. Tegen
een dubbeltje per persoon zal, te beginnen
met 1 November a. s., de heer M. Poot,
kastelein en stalhouder te Zoetcrmeer, go-
durende het winterseizoen, met een daarvoor
wèl ingericht rytuig, zooveel mogelyk naar
de aan het station ZoetermeerZegwaard
stoppende treinen rijden, hetwelk voorzeker
voor het roizend publiek zeer welkom zal zyn,
aangezien het station minstons 15 minuten
van die dorpen gelegen is.
Op de paardenmarkt van 17
October 1895 te Hoofddorp waren aange-
7)
„Juist op lijd," zeide zjj, den sleutel in
't slot stekend, „om halfzes begint de ver
gadering."
In zichzelf vloekend, volgde Kirwan het
mois-ja door een lango, flauw verlichte gang,
oen steile donkere trap af, die in een kelder
uitkwam. Een der hoeken van het lage,
donkere gewelf was verlicht door een nacht
pitje. Er waren geen meubelen, behalve een
kolossale, ouderwetsclie Normandische kast,
die tegen den muur tegenover den ingang stond.
Het rook er vuns en het was er klam koud.
„Een mooi hol, om my in te breDgen,"
bromde John.
Ellen gaf geen antwoord, ging naar de
kast, opende deze en sloeg vier maal tegen
het paneel tegen den muur. Onmiddellijk
sprong dit paneel terug en werd er een verlicht
vertrek zichtbaar. Een roodgebaarde man
gluurde door de opening en nadat er nog een
paneel was losgemaakt, wenkte hy het
tweetal binnen te komen met een: Welkom,
kameraden 1"
Voorgegaan door Ellen, stapte Kirwan door
de kast naar binnen.
„Geef mij die tascb, broeder," zeide de man
met den rooden baard. „Dat is het dynamiet,
nietwaar, spotvogel?
„Ja, veertig bommen."
De kamer was zóó vol rook, dat het John
eerst onmogelijk was iets te onderscheiden.
Twee lampen, üalf onzichtbaar door den dik
ken, blauwen damp, hingen van de zoldering
af. Eindelijk, na herhaaldelijk zijn tranende
oogen uitgeveegd te hebben, zag hy dat by
zich in een langwerpig vertrek bevond, in
het midden waarvan een tafel stond, waarom
heen een aantal mannen met weerzinwek
kende gezichten gezeten waren. In den eenen
hoek lagen hoog opgestapeld oud ijzer, ver
roeste sloten en gebroken sleutels, terwyl
in den anderen een dronken individu lag.
Kirwan herkende in hem zyn kennis van
den vorigen avond. Op de tafel stonden ver
scheidene glazen retorten en chemische
apparaten. Overal langs den muur stonden
op een witten grond, in tloedroode letters,
verschillende motto's geschreven, alsNi Dieu
ni Haitre, Dood aan de Kapitalisten, Lang
leve Koning Dynamiet, Brood of Lood. Verder
waren de muren versierd met prenten, ge
knipt uit oude illustraties van het geheele
vasteland. Er was een afbeelding van de
terechtstelling van Emile Henry te Parys en
een van Caserio onder de guillotine te Lyon.
E9n groot portret van Ravachol had de eere
plaats tusschen twee kleinere van Vaillant
en Heunier. Een silhouet van Lhérot, den
kellner, die het arrest van Ravachol bewerk
stelligde, hing boven de tafel en daaronder
was mot vette letters geschreven: „Veroor
deeld ter dood."
Kirwan voelde hoe een onaangenaam, kil-
koud gevoel hem bekroop onder het lezen
dezer vreeselyke woorden. Werktuiglyk keerde
hy terug naar de kast, waardoor hy wa3
binnengekomen, om zoodoende veilig c'e
straat te bereiken. Haar de roodharige deur
wachter had het paneel reeds weder kunstig
dicht gemaakt; hy zag niets dan zware yzeren
platen, daarenboven nog verzekerd met wich
tige bouten.
„Wees welkom, kameraad," zeide een oude
man, van zyn zitplaats aan de tafel oprijzend.
„Onze zuster heeft ons reeds van u verteld;
wy danken u voor uwe medewerking; neem
plaats aan onze tafel."
Ivirwan koos de wyste party en gehoor
zaamde; voorzichtig nam hy plaats op den
wankelenden stool, die hem werd aangeboden.
De man, die aan het hoofd der tafel zat,
was een lange, imposante figuur; de lange
gryze baard en het haar, van het voorhoofd
gestreken, gaven hem een eerwaardig voor
komen. De roodharige dorpelwachter niet
medegerekend, waren er vyf mannen byeen.
Hoewel de anarchisten in hun vergaderingen
geen hoofd erkennen, genoot deze oude Pool,
Azacki geheeten, toch de eervolle onder
scheiding, dat men het meest naar zyn raad
luisterde. Naast hem zat een man met een
gladgeschoren gezicht; men zou hem ge
houden hebben voor een kellner, uit een der
Parysche café's van den Boulevard. Aan zyn
rechterhand had een man van middelbaren Ieef-
tyd plaats genomeD, met een joviaal uiterlyk, en
die zichzelf gedurig inschonk uit een flesch
absinth, welke vóór hem stond. Een jongeling
met een lykachtige gelaatskleur was naast
hem gezeten. Tusschen dit groenachtig-bleek
personage en Ellen Driver zat een tenger
bocheltje van niet te bepalen laeftyd.
Klaarbiykelyk had Kirwans binnentreden
den bultenaar in een redevoering gestoord,
want zoodra de nieuwaangekomenen hun
plaats hadden ingenomen, stond by op en
zeide: „Zooals ik daareven opmerkte, kunnen
wy omstreeks Kerstmis het meest uitrichton
met plumpuddings, doozen met bonbons,
manden wyn en muis-jes-rookvleeschdaar
kunnen wy dan do landedellieden, predikanten
en rechtsgeleerden mede begiftigen en ver
giftigen. We hebben strychnine genoeg om
vijftig van die pakjes klaar te maken. Wy
schry ven er dan by„Van tante Jans," ot
van „Ellen uit dankbaarheid," enz.
„Een uitstekend idee," zeide de oude man,
die aan het hoofd der tafel gezeten was;
„maar hoe komen wy aan al die puddings,
manden wyn en al die andere heerlyke zaken,
die ge daar opnoemt?"
„Dat zal ik wel op my nemen," ant
woordde de bult, „indien ge my ten minste
toestaat er de kas voor aan te spreken."
„Toegestemd!" riepen allen in koor.
„En nu iets omtrent het dynamiet," zeide
de man met den blauwen bril. Door eon for
tuintje hebben wy nu honderd patronen by
elkaar. Elke bom we kunnen er in het geheel
twintig van krygen is bestemd voor een
kapitalist-uitzuiger, waarvan de lijst reeds is
opgemaakt. Aan publieke gebouwen verspillen
we geen dynamiet meer; dat spelletje dient
slechts om de architecten te vorryken. Neen,
twintig bommen in twintig huizen van
rykaard3, gevoegd bij een Kerstmisuitdeeiing
van de cadeautjes van „tante Jans" en de
„dankbare Ellen," zal een aardig effect maken.
Eindeiyk zal men dan toch wel eens gaan
inzien, dat, in spyt van knoet, galg
en guillotine, wy, anarchisten, toch voort
gaan met de tirannen te beoorlogen. Want
oen oorlog is het, een strijd op leven en dood;
het dynamiet en de strychnine zijn onze
wapenen I"
Een hevige hoestbui, evon overdreven als
gefingeerd, deed den spreker zyn bombastische
rede even staken en van dat oogenblik maakte
Ellen gebruik om te zeggen:
„Eén naam kunt gy van de lyst schrappen,
want vyf patronen eiscb ik voor myn parti
culier eigendom. Schud uw hoofd maar niet,
ik zal tóch myn zin hebben; al gooi ik alles
zoo ongebruikt in de Theems, want ik heb
het eerlyk verdiend en kan er dus mede doen
wat ik wil. Ik denk den gouverneur der ge
vangenis van Woking eens een kleine attentie
te zenden over een paar dagen."
„Zeker een familie quaostie," merkte do
oude Pool Azacki op. „De goede zaak gaat
echter vóór particuliere belangen."
„Laat haar die patronen maar behouden,"
zeide de absinth-drinker; „zooals zy zegt,
heeft zy ze eerlyk verdiend."
„Maar wien moeten wy dan van do iyst
schrappen; de heole bende is al even ver
dorven."
Hot is vandaag de achttiende, schrap dan
nummer achttien door," opperde de rood
harige.
„Algemeen aangenomen?"
„Ja, ja."
(Wordt vervolgd.)
