-Uitgaven
J. VM DER STOK. Doukersteeg.
Goederenvervoer
van de 3-Oetober-Etalages.
dor Badinrichting
GoolMi ba snelste ÊBleÉBnlieltt voor Be verzenilng van Goefleren.
HEDENAVOND OPENING
N°. 10923.
I)oii<Iei'da<>: 3 October.
A0. 1895.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PERSOVERZICHT.
BLANKENBERG Co.,
JIV LOSSING:
Wed. W. VAN DER W1LK,
nette Zit- en Slaapkamer met Pension.
Stoomtram LeidenVoorschotenVeur (Leidschen-
dam)VoorburgDen Haag.
Tarief voor Bestelgoed
Bestelgoedoron worden aangenomen in liet Sigarenmagazijn van den lieer
J. C. VAN 'T ÜÖOFT, Brccstraat 106. eo62 40
ROLLANÖEÏ Co.,
Zee-Assurantiën. 1490 9
Jb. BUSSiNK's
DEVENTERKOEK.
C. ROODENBURG Jzn.,
Decnsch. - Noorsch.
De prijs der geélaleerde HORLOGES is van al' heden tot
en mei 3 October
Deze Horloges zijn van de beste qualileit, wat er in dal artikel
in den handel is, en loopen dertig uur.
Elk eventueel niet juist loopend Horloge wordt teruggenomen,
TARIEF
BADHUIS TE LEIDEN,
IDSCH
DAGBLAD
B
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per 3 maanden1.10.
Eranco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTLËN:
Van 1 6 regels ƒ1.05. Iedore regel meer 0.17Grootero
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeron bulten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Tweede Blad.
Wtct Nieuws van den Dag heeft al meer
malen een ornslig protest doen weerklinken
tegen de overdrijving, waarmede de
8 p o r t wordt beoefend. Thans schrijft het
blad o. a.
„Niet tegen de sport gaat de strijd, maar
tegen hare overdrijving; niet tegen het wiel,
maar tegen zijne alleenheerschappij. Er wordt
geklaagd, dat de carrière onzer jongelieden go-
vaar loopt door hunne voreering van het
rijwiel, de fetis van het laatst der negentiende
eeuw, en tevens valt het feit te coustateeren
dat de sport het bestaan bedreigt van de
gymnastiek."
Dit betreurt Het N. v. d. D. „Toegestemd
moet worden, dat de sport op de gymnastiek
éénen voorsprong heeft: zij wordt beoefend in
do vrije lucht, terwijl men in den regel binnens
huis gymnastiseert. Maar daar staat tegenover,
dat roeien, schieten, wielrijden, dat zelfs zwem
men niet het geheele lichaam in werking stelt,
terwijl de gymnastiek het lichaam harmo
nisch oefent. De spieren, wier werkzaamheid
ons dagelfjksch leven r iet eischt, zet zij aan het
werk. Geen enkel gewricht laat zij ongebogen,
geen onzer scharnieren laat zij gelegenheid
tot roesten, geen spierbundel laat zy in rust.
Zoo herstelt zij het verstoorde evenwicht en
zij doet dit zonder geweld. Geen ruwheid,
geen schokken, geen jagön, geen arbeid, waarop
het menscbeiyk lichaam niet is ingericht. Zy
schrydt bedaard voort, van het lichte tot het
zwaardere, van het gemakkeiyke tot het
moeiiyke, van het eenvoudige tot het samen
gestelde."
„Men gloeit, zoo eindigt het blad, voor do
sport met een ijver, als gold het een nieuw
geloof. Eene waarschuwing tegen do onzinnig
heden, ook in don zachtsten vorm, prikkelt de
yveraars, als had men iets heiligs aangetast.
Het wordt meor dan tyd, dat de geneeskundige
faculteit hare stem doe hooren en medewerke
aan de herstelling in eore van de gymnastiek,
die in deze dagen als meer goeds, dat wree-
deiyk wordt achteruitgezet vernederd wordt
tot eene plaats beneden haren wettigen rang."
Door Evolutie wordt het zeer betreurd dat
mevrouw Le Grand-Goudschaal, com
mies der telegraphie en resideerende te Zwolle,
togen 15 October haar ontslag heeft aange
vraagd. Het blad gelooft, dat de Nederlandsc'-e
vrouwenbeweging voor het oogenblik al geen
gevoeliger slag kon krygen en zy karakteriseert
den door mevrouw Le Grand gedanen stap
als onbogrypbaar en onvergeefbaar, als volgt
„Onbogrypbaar, wijl Mevr. L. G. G., alvo
rens zich in het begin van 1894 te wenden tot
het publiek, kende de hoegrootheid der opoffe
ring, welke haar zou opleggen e9n weder in-
dienst-treding, een opoffering trouwens niet
grooter dan die, waaraan dageiyks zich hebben
te onderwerpen en dit ook zonder morren
doen hondorden vrouwen van marine-officieren
en duizenden van minder in raog zijnde zee
lieden wist dat het Departement v. W., H.
en N. zich kantte tegen haar begeeren en in
geen geval zou overgaan tot een haar aan
stellen in dezelfde plaats waar ook haar
echtgenoot stond.
„Onvergeefbaar, wyi van het oogenblik af
dit Mevr. L. G. G. de quaestie bracht cp
openbaar terrein, deze niet meer was haar
zaak, maar der vrouwen zaak; door deze te
offeren aan haar individueele neigingen, heeft
zy gesanctioneerd de meeningen der de vrou
wen-emancipatie vyandig gezinden, den vyand
prijs gegeven een vesting, welker verdediging
zy ongevraagd op zich had genomen, vooraf
wetende dat zy niet in het bezit was van
de voor zoo grootsch een taak noodige
factoren: moed, opoffering, volharding. De
soldatenstand noemt zoo iets verraad en straft
het met den kogel.
„Mevr. L. G. G.'s straf zal bestaan in be
wierooking, verheerlyking van personen, die
met den minister v. d. Sleyden uitroepen:
„Ü9 vrouw behoort by haar manl" doch uit
wier monden nog nooit is gehoord een
protest tegen het in het huweiyk verbinden
van twee menschen, waarvan men vooraf
weet dat hun positie medebrengt, dat zy
niet by elkander kunnen of mogen verbiy-
ven van wie nog nooit i6 opgegaan een
kreet van afschuw, wanneer zy daar zagen
verplaatsen naar Atjeh of Lombok gehuwde
mannen, manneD, wier respectieve weder
helften gepersuadeerd waren te wonen in
Batavia, Semarang of Europa.
„"Wat wy in mevr. L. G.-G. wraken, is
niet, dat haar echtgenoot haar hooger is dan
do zaak van de vrouw ambtenaar, wel dat
zy heel Nederland in opstand bracht, ten
einde zich recht te verschaffen, om, nadat
haar dit was geworden, het verre van zich
te slingeren. Wat wij in haar wraken, is,
dat zy zich heeft opgeworpen als pionierster,
zonder ten volle te besc-ffen de verantwoor
delijkheid, die op zoo eene ru3t. Aan li6t pal-
staan der voorhoede toch het behoud van
heel het leger I"
Onder het opschrift „Oorzaak en Gevolg"
lezen wy in de Nieuwe Delflschc Courant:
Byna overal en altyd waar en wanneer
men hoort spreken over het sociale vraag
stuk, wordt van de sociale crisis, welke wy
te doorleven hebben, gezegd, dat zy in hoofd
zaak, zoo niet geheel en al, berust op roaat-
schappeiyke wanverhoudingen, bloot stoffe-
lyke gronden.
Wy kunnen dit niet geheel en al ontkennen.
Er zy'n in verloop van tyd door veranderde
wyze van handel en industrie nieuwe wegen
geopend en oude gesloten.
De toepassing van machinerieën deed veel
kwaad aan den werkman.
Maar is daarmee alles gezegd?
Wy gelooven het niet. Wy voor ons meenen
dat de sociale crisis even goed en meer nog
is een moreele crisis.
Het is niet altyd het brood, dat den werk
man ontbreekt. Let hierby vooral eens op het
feit, dat byv. de groote werkstakingen juist
altyd voorkomen in de industriëele centra, in
de groote steden, waarheen juist do werk
man van het platteland nog altyd heen trekt,
omdat daar nog werk te vinden is.
Klinkt dat niet ongerijmd? By het volgen
van het verloop van zulk een werkstaking
ziet men toch in den regel, dat het loon nog
zoo laag niet is, en dat in elk geval een
goed geordend gezin het met zulk een loon
nog wel doen kan, totdat tyd en wyle de
gelogenheid om meer te verdienen wat gun
stiger wordt.
Gewooniyk echter is het weer het oude
liedje: panem et circenses, brood en
spelen, en ontbreekt het den werkman meer
aan deugd dan aan brood.
Wie het in zyn macht had om de ver
slaafdheid aan zekere noodzakelyk genoemde
uitgaven te beteugelen en in het gezin van
den werkman den geest van nederigheid,
ondergeschiktheid en zedigheid terug te
brengen, by zou waarlyk voor de sociale
bevrediging zeer veel gedaan hebben en op
weg zyn de sociale quaestie voor een goed
gedeelte van de baan te schuiven.
Of meent men soms dat de ontevreden
heid noodzakelyk moet samengaan met armoede
en ontbering?
Hoeveel groote mannen en heilige vrouwen
hebben hun leven in armoede en ontbering
doorgebracht! En toch is hun leven altyd
een voorbeeld van tevredenheid geweest, zelfs
wanneer zy het noodigste voor hun onderhoud
nog moesten missen.
Inderdaad, indien armoede en ontevreden
heid altyd moesten samengaan, dan begrypen
wy niet, waarom in de wereldgeschiedenis
lange episodes zyn aan te wyzen, waarin
men van geen proletariërs en hunne klachten
hoorde.
En toch is do wereld nog geen dag zonder
armen en zonder armoede geweest.
Vindt men wel ontevredenheid by hen,
die deugd, geloof en godsdienst genoeg hebben,
om hun lot in lijdzaamheid te dragon? Dezen,
ze mogen klagen, maar maken zy oproer of
zetten zy anderen tot oproer aan? Zy mogen
zuchten onder hunne ontberingen, maar de
gedachte komt hun niet in het hoofd, zich
te rangschikken in de gelederen der oproer-
scbreeuwers, of verbetering van hun lot te
verwachten uit de handen van hen, die meenen
dat zulk een verbetering alleen geboren kan
worden uit de algeheelo omverwerping der
bestaande maatschappy.
Het huiseiyk en het maatschappeiyk leven
hebben door alle tyden heen groote afwisse
lingen en groote verbeteringen ondergaan en
vertoonen zich in onze dagen onder vry wat
gunstiger en veel aantrekkeiyker vorm dan
veel eeuwen terug.
En zyn wjj er nu zooveel beter om? Is
het niet waar, dat de maatschappy in
vroegere eeuweD, by de onbekendheid met
zooveel zaken, die ons tot genot of gemak
dieneD, moer vrede genoot dan nu, te midden
van den betrekkelyken overvloed, die nog
altyd heerscht? En nu is de mensch nog
meer tot oproer geneigd!
Hoevelen zyn er, die toch in onze maat
schappy de minsten nog niet behoefden te
zyn, wien het leven zooals zy zeggen
byna onmogeiyk is geworden.
Maar als wy de rekening van zulke lieden
eens mochten opmaken, dan zou er hoogst-
waarscbyniyk heel wat anders te zien komen,
en zou al spoedig biyken dat de crisis yoor
zulke lieden meer ligt in de zeden dan in de
ontoereikbaarheid van het stofTuiyke leven.
Daarmede willen wy niet zeggen dat alle
klagers bepaald opmakers zyn, die maar van
den hoogen boom leven en roosje maar laten
zorgen. Volstrekt niet. Er is veel in onze
maatschappy, dat een rechtmatige klacht
verdient. Maar toch niet zooveel als sommigen
wel voorgeven.
De valsche beginselen hebben het mensch-
dom met geweld in een verkeerde richting
gebracht. Genieten, het veld der behoeften
altyd grooter maken, zyn lusten steeds meer
voldoeD, ziedaar de fouten, waar het op aan
komt. En toch, juist in onze dagen zou het
zoo nuttig zyn, indien velen geleerd hadden,
wat meer te ontberen, wat minder te genieten,
wat nederiger te zyn.
Vandaar het sociale ïyden, de sociale
ellende, die meer uit het gemis van het
betrekkeiyk overbodige, dan van het strikt
noodzakelyke geboren is.
Het komt er maar op aan, by bet monsch-
dom wat meer oprechten christenzin, meer
deugd en meer godsdienst aan te kweeken,
wil men oorzaak en gevolg beiden te niet
doen.
Gemengd Nieuws.
Had ongetwyfold iedereen mede-
lyden met den man uit Leidon, die onlangs
terechtstond en gestraft werd, omdat hy een
knaapje met zyn te zwaar beladen wagen,
komende van een hooge brug, had doodgere
den, niemand zal medelyden gevoeld hebben
voor den arbeider C. W., uit Noordwyk aan
Zee, die zich gisteren voor de Haagsche
rechtbank te verantwoorden had wegens het
veroorzaken van zwaar lichameiyk letsel.
Rydendo met een disbelwageD, op den grind
weg naar Noordwyk, had de man met het,
zooals men weet, moeilyk bestuurbare voer
tuig onverstandig hard gereden, zoo hard, dat
het de aandacht had getrokken van een poli
tiebeambte en twee voerlieden, die zich ook
op den weg bevonden.
Eón hunner had hem zelfs nog toegeroepen
„denk om die vrouw", maar hetzy W. dit
niet hoorde door het ratelen van do kar, hetzy
uit onverschilligheid, hy reed dpor en een
oogenblik later gebeurde wat het drietal ge
vreesd had, en wierp de slingerende dis el-
wagen oen 70 jarige vrouw omver en gingen
twee wielen haar over de beenen, waardoor
een beenbreuk ontstond, waarvan het oudje
volgens den doctor op haar leeftyd niet
meer genezen kan.
De man beweerde dat zyn paard geschrikt
was voor een tramlocomotief, die water stond
in te nomen, later dat zyn paard onrustig
was geworden door het omhoog waaion van
een tip van bet zeil van een wagen, welke
hem passeerde, maar noch het een noch het
ander werd door de getuigen bevestigd. Allen
waren het er over eens, dat de beklaagde
onbesuisd had gereden en zyn paard niet Jn
de hand had.
Subst.-officier van Justitie mr. Pleyte achtte
het hoog noodig, dat aan die geïmproviseer e
barddraveryon een3 voorgoed een einde werd
gemaakt en ZEd. Achtb. hoopte dat te berei
ken door eens een flink voorbeeld te stellen.
Daarom vorderde hy de veroordeeling van den
beklaagde tot óón maand hechleni
Maandag-avond is een stier uit
den stal van den vleeschhouwer S. N., in de
Keizerstraat te Scheveningen, uitkomende aan
de Nieuwe Laantjes, losgebroken. Na een
vrouw omvergeloopen te hebben, die daardoor
eenige kneuzingen bekwam, werd het dier in
een open gang aan de Keizerstraat gegrepen
en gebonden. Het wist echter spoedig zy'n
banden te verbreken, rende toen in woeste
vaart voort en sprong door de ruit van do
winkeldeur eener broodbakkery van do wed.
v. P. Deze vrouw en hare twee kinderen
werden in den winkel omvergeworpen, doch
bekwamen geen letsel. Vervolgens verliet de
stier den winkel door een ruit van oen
winkelraam en rende door naar het strand
voorby Seinpost en Kurhaus totdat het beest
in do richting naar Katwyk uit het gezicht
verdwenen was.
Een der Amsterdamsche sigaren
fabrikanten zal zyne fabriek naar Zaandam
overbrengen.
Te Almeloo is de hoogbejaarde
J. T. H., die vóór eenige dagen zyn gouden
huwelyksfeest vierde, door een rytuig, be
spannen met twee paarden, overreden. Hy
werd met gebroken beenen naar het ziekenhuis
vervoerd, waar hy des avonds onder hevige
pynon is bezweken.
Te Weesp heeft een 13- a 14-jarigo
knaap een fabrieksmeisje, dat zich trachtte
te onttrekken aan plageryen, met een dolkmes
a in den linkerarm ernstige verwondingen
toegebracht, waardoor zy zeer veel bloed
verloor on buiten kennis geraakte. In het
gast- en armenhuis werd zy door twee genees-
heeren verbonden, en het bleek gelukkig, dat
de wondon niet levensgevaarlyk zyn, hoewel
zy voor haar werk geruimen tyd ongeschikt
zal wezen.
Van het geval is door de politie proces
verbaal opgemaakt.
UCHTSTERHTfi.
Resultaten der waarnemingen aan de Gasfabriek.
"WEEK van 15 tot 21 Sept.
Datum.
Uur
Aantal.
Gom. Eng.
Standk.
15 Sopt.
7.— 8.45
7
16.4
1G
7.— 8.45
8
1G.4
17
7.— 8.45
7
16.8
18
7.— 8.45
8
10.8
19
7.8.45
7
16.4
20
7.— 8.45
8
16.6
21
78.45
8
16.6
Dit betoekent; Wanneer men 5 cubic feet 141.»
liters por uur van zulk gas verbrandt in een 8ugg'^
London-Argaud-Btandard burnor No. 1, met 24 gaatje,
wordt een licht verkregen, dat in sterkte gelijk staat
met 16.4, 16.4 enz. 8tandaardl;aarson, waarvan elko
kaars 20 grains 7.8 grammen Spermaceti per uur
verbrandt.
GEYP. 3-Oclober-Feestmarsch, opge
dragen aan de 3-October-Vereeniging ter ge
legenheid van haar 10 jarig bestaan, ƒ0.40.
KASK, 3-Ocföbcr-Eeesf0iarsch,fO.4O.
GERDE§. l'lt bange Dagen. Een ver
haal tydens Leidens Beleg, f 0.20.
Vcrkrygbaar by de Uitgevers 6082 15
58.
eene lading GROVE KACBEEKOEEK.
Kruisstraat 37. 6655 6
Een Heer verlangt te Leiden (geen buiten-
wijken): eene
Brieven met prysopgave onder No. 6694
aan het Bureel van dit Blad. 6
0-5 KG. 0.10, 5-10 KG. 0.15, 10-20 KG. 0.20, 20-25 KG. 0 21,
2-5-30 KG. ƒ0.22, 30-35 KG. ƒ0.23, 35-40 KG. ƒ0.24, 40-50 KG. ƒ0.25.
NIEUWE RIJN 3,
Agenten derStoomvaartmaatschappij
„Nederland."
Zoowel voor passage-bespreking als
verzending van goederen.
Bekroond met Eere-Diploma's, Gou
den en Zilveren Medailles, is te Lei
den steeds versch verkrygbaar tegen
Deventer winkelprys, by 4414 14
Haarlemmerstraat 22.
Mejuffrouw M. A. 8. MEYBOOJf, trans-
latrice voor 't Deensch en Noorsch, hervat
haar Onderwijs in die Taal half October.
Hun, die wenschen deel te nemen aan een der
CURSUSSEN, wordt verzocht zich aan te
melden vóór IO October, Celebesstraat 31,
te 's-Gravenhage, 's middags tusschen 2 uren
en halfvljf. 6594 10
6610 40 f 2.oO.
BEOEH HARKT 31.
De prijzen zijn voor gewone warme of koude
baden buiten abonnement per bad 0.50.
1 abonnement van 10 baden 4.—
1 ,80 7—
1 n 50 „15.-
1 100 „25.-
Onder deze prijsopgaaf is begrepen het ge-
nik van twee handdoeken
BLOEMMARKT 21,
is geopend:
Maandag van 8 uren v.m. tot 5 uren n.m.
Dinsdag 8 5
Wo.nsdag 8
Donderdag 8 5
Vrijdag 8 9
Zaterdag 8 „„9„
556 26 De Administrateur,
N. 13. IIATVr.
