N°. 10920.
Maandag 30 September
A0. 1893.
(Deze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit DRIE
Bladen.
Leiden, 28 September.
Feuilleton.
Met scherpe wapeneii.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PRIJS DEZER COURAIÏT:
Voor Leiden por 3 maanden. 1.10.
1.40.
0.05.
Franco por post
Afzonderlijke Nommers
PRIJS DER ADVERTEMHËN:
Van 1—6 regels ƒ1.05. Iedoro regel meer 0.17J. Groeitere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad
wordt 0.05 berekend.
Eerste Blad.
Heden is de 3-October tentoonstelling in
do Kunstzaal van het Stedelijk Museum in
gereedheid gebracht.
Een tropee van wapenen, tegen een oranje
fond uitkomend prijkt aan den ingang,
te midden van nationale en stadskleuren.
In het midden der zaal, waar ook een klein
model naar Yan der WerfFs standbeeld is
opgesteld, zijn verscheidene merkwaardigheden
in eene vitrine verzameld, op Leidens beleg
en ontzet betrekking hebbende.
De vermaarde „hutspot-pot" staat op een
afzonderlijk piëdestal.
De gemeente-archivaris mr. Dozy stond uit
zijn verzameling een reeks fraaie gravures
af, meerendeels portretten, o. a. van Prins
"Willem I, Louise De Coligny, Van der Werff,
Jan Van Hout, Jan Van der Does, Filips II,
Valdez, Magdalena Moons, Boisot, enz.
Deze tentoonstelling blijft, ook na 3 October,
nog eenige dagen ter bezichtiging.
Na lang tobben en veel moeite is het de
Inrichting voor fabrieksmeisjes gelukt een kook
school te krijgen. Een oude schuur, die een
maal dienst heeft gedaan als varkensslagerij,
is omgetooverd in een ruime, luchtige keuken,
waar iederen avond van halfacht tot halftien
wordt les gegeven aan een twaalftal fabrieks
meisjes. Ieder twaalftal komt tweemaal per
week, zoodat 36 meisjes den cursus van crie
maanden bijwonen. Mej. E. Maas, gediplo
meerde onderwijzeres, in dienst van het Hoofd
bestuur van 't Nut van 't Algemeen, staat
aan het hoofd der school.
Wat het bijwonen van dezen cursus betee-
kent voor meisjes, die totdat zij trouwen op
de fabriek zijn, ligt zóó voor de hand, dat het
haast overbodig is er op te wijzen. Orife,
zindelijkheid, zuinigheid, overleg, het wordt
hun hier practisch geleerd. En men bedenke
wat het zegt dat deze meisjes dertig ver
schillende middagmalen leeren klaarmaken,
berekend naar het gemiddelde arbeidersbudget,
alle van voldoende voedingswaarde en daaren
boven bestaande uit grondstoffen, die binnen
het bereik der fabrieksbevolking liggen.
Een minder voor de hand liggend gevolg,
maar wellicht het meest ingrijpende, is de
hoogore opvatting van huishoudwerk, die de
meisjes van do kooklessen, zooals ze hier ge
geven worden, kunnen medenemen. En nog
spraken wij niet van de bevordering van hui-
selykbeid.
Het Nut staat juffr. Maas slechts voor drie
maanden aan de Inrichting af. Het bestuur
hoopt echter dezen tydelyken tot een biyven-
den cursus te verlengen. Aan de opleiding van
een permanente onderwijzeres wordt met het
oog hierop krachtig gewerkt.
Het zal den contribuanten aan de Inrichting
aangenaam zijn, dat hunne bijdragen, behalve
de instandhouding der club-avonden, der biblio
theek, van uen kuipsursus, de inrichting van
dezen kookcursus mogelijk maakten. De pri
mitieve inrichting van de keuken wyst echter
op de groote zuinigheid, die moet worden in
acht genomen.
De gewone jaariyksche vergadering van
de afdeeling Leiden van den Nederlandschen
Protestantenbond werd gisteravond in het
Nutsgebouw gehouden.
Na opening van de vergadering door den
voorzitter, prof. dr. H. Oort, las de secretaris de
notulen voor en daarna het verslag over den
toestand en de werkzaamheden der Afdeeling.
Uit dat verslag bleek dat, dank zij een ge
nomen maatregel om de nieuw toegetreden
leden van verschillende gemeenten, die de
richting van den Protestantenbond toegedaan
zijn, per circulaire tot lid worden uit te noo
digen, het getal leden met 81 is vooruitga-
gegaan, zoodat het aantal leden thans is 433,
tegen 352 in 't vorige jaar. De contribuanten
aan de algemeene kas verminderden met 9
en daalden tot 42.
Na do veranderingen in 't bestuur en de
gehouden lezingen herinnerd te hebben, wer
den de verslagen meegedeeld van de verschil
lende instellingen der Afdeeling; alleen niet
meer van de Inrichting voor fabrieksmeisjes,
die thans afgescheiden van den Bond werkt.
De Zondagsschool telt 530 leerlingen, aan
wie om de 14 dagen door 30 dames in drie
verschillende lokalen onderwys wordt gegeven.
In de school Middelweg zet mej. E. C. Knap
pert met den meest gunstigen uitslag haar
catechetischen arbeid voort. Van het wyk-
gebouw kwamen de meest bevredigende berich
ten in. (Reeds vroeger werd het verslag daar
van in ons blad opgenomen).
De rekening van den penningmeester, den
heer M. P. Meerburg H.Cz., door de hoeren
Binnendijk en De Tombe onderzocht, werd in
orJe bevonden en den penningmeester dank
gebracht voor zyn nauwkeurig beheer. De
ontvangsten bedroegen 851.86, de uitgaven
571.86, zoodat er een batig saldo is van 280.
Tot nieuwe bestuurders werden benoemd:
vac.-prof. Oort, prof. Van Manen; vac.-ds.
Schim van der Loeff, de heer J. Korevaar
Pz.; vac.-R. Moquette, de heer H. C. Van
der Heyde.
Na mededeeling van den inhoud van den
beschrijvingsbrief voor de Algemeene Verga
dering te Zwolle, werd tot afgevaardigde ge
kozen ds. H. P. Schim van der Loeff, tot z(jn
plaatsvervanger dr. H. O. Hagen.
Besloten werd den 3lsten October's avonds
in de Remonstrantsche kerk wederom den
gedenkdag der Hervorming vanwege de Afdee
ling feestelijk te vieren.
Eindelek werd aangenomen om aan de
Algemeene Vergadering voor te stellen, die
't volgend jaar te Leiden te mogen ontvangen.
Nadat de voorzitter nog een en ander had
medegedeeld over de wijze, waarop de Afdee
ling hare werkzaamheden kan uitbreiden, en
voor 't vertrouwen den aftredenden bestuur
ders geschonken, namens dezen dank bracht,
sprak de heer Lojenga den dank der ver
gadering uit voor 'tgeen de aftredende be
stuurders in 't belang der Afdeeling hebben
gedaan. Daarna werd de vergadering gesloten.
Tot heden zijn alhier nieuw ingeschreven
117 studenten, van wie 107 candidaat leden
voor het corps.
In eene algemeene vergadering van de
Leidsche Maatschappij van "Weldadigheid
werden tot leden van het hoofdbestuur her
kozen de heeren O. F. Alsche en Th. M.
Roest en benoemd in de plaats van den heer
L. G. Le Poole, die de gemeente metterwoon
verlaat, de heer J. M. Van Houten.
Andermaal doet bet ons genoegen te
kunnen gewagen van de goede verstand
houding, die bestaat tusschen patroon en
arbeiders.
Het was den 27sten September nl. de dag,
waarop de heer J. Zaalberg de gedachtenis
mocht herJenken van zijn 40 jarige echtver-
eeniging. Die gedachtenis wenschte het per-
sonoel der fabriek van wollen dekens van do
firma J. C. Zaalberg Zoon waarvan de
heer J. Zaalberg thans de oudste firmant
is niet onopgemerkt te laten voorbijgaan.
Hot kantoor was daartoe keurig met groen
en bloemen gesierd, en nadat de jubilaris met
zijne echtgenoote was uitgenoodigd om aldaar
plaats t-e nemen in de voor hen gereedstaande
zitplaatsen, werd hy bij monde van een der
oudste werklieden uit aller naam met een
korte, gepaste en hartelijke toespraak, die ge
tuigde van de sympathie, die voor den hoog-
geachten patroon steeds wordt gekoesterd
met het feit van dezen dag gelukgewenscht,
daarbij den wensch uitsprekende, dat het hun
moge gegeven worden om nog eenmaal het
gouden huwelijksfeest te mogen beleven en
met hunne kinderen en kleinkinderen to vieren.
Uit aller naam werden hun 2 prachtige
cadeaux aangeboden, bestaan Je in een cuivre
poli salonlamp op tafel met onixblad en ge
dragen door vier consoles, alsmede een prach
tig bewerkte kristallen bloemenmand, rijk
met zilver gemonteerd en vervaardigd in de
fabriek van zilveren werken van de heeren
Van Kempen, te Voorschoten.
Ook het personeel der administratie
wenschte op dezen dag niet achter te blijven
en bood den geachten oudsten patroon en
zijne echtgenoote een paar keurige beelden
aan, elk op een kolom rustende. Deze wer
den hun met eene even hartelijke toespraak
bij monde van den oudsten boekhouder aan
geboden, die, ook namens zijne collega's, het
feestvierende echtpaar den wensch toebracht,
dat dit feest nog eenmaal moge gevolgd
worden door eene 50 jarige echtvereeniging.
De heer en mevrouw Zaalberg, zichtbaar
getroffen door zoovele blijken van achting en
toogenegenheid, betuigden allen hun harte-
lyken en oprechten dank.
'b Ryks Ethnograpbisch Museum heeft van
den heer H. Th. M. Pino Post, controleur,
de navolgende voorwerpen, herkomstig van
Nias, ten geschenke ontvangen:
20 baadjes, 1 sjerp, 4 doeken, 1 reiszak,
12 matten, 1 jas, 6 hoofdsieraden, 1 stuk
snijwerk, 3 kammen, 1 mondtrom, 2 kruiden-
wrfjvers, 3 dekens, 1 stuk boomschors, 17
tasschen, 1 bak, 1 sigarenkoker, 2 lepels, 1
klopper, 8 doozen, 9 halssieraden, 4 zakken,
8 fluiten, 2 kussens, 1 kistje, 1 boor, 3 hoofd-
ringen, 1 bordenhanger, 4 trommen, 3 muziek
instrumenten, 10 armringen, 3 manden, 7
helmen, 1 spatel, 2 kloppers, 3 inhoudsma
ten, 8 oorsieraden, 2 haaientanden, 1 wan, 1
pluim, 1 gietvorm, 12 hooden, 1 stuk leder,
23 beelden van voorouders, 3 harnassen, 1
schelp, 4 stokken, 1 maatstok, 1 waaier, 4
schilden, enz.
Aan den schenker is de dank der Regeering
betuigd.
In ons kort overzicht der jongste ge
meenteraadszitting staat, b(j de quaestie der
telephoon concessie-verlenging, dat de heer
Drucker door het nader rapport van B. en Ws.
nu van gedachten was veranderd. De lezer
zal wel begrepen hebben dat dit niet moest
wezen, want spr. was nog dezelfde meening
als vroeger toegedaan.
Het Nederlandsch Instituut van Accoun
tants, gevestigd te Utrecht, heeft den heer
C. A. J. Simonis, van Leiden, als lid tweede
klasse benoemd.
Op het viertal ter beroeping van een
predikant bij de Ned.-Herv. Gem. te Middelburg
komon voor de predikanten J. J. Van den
Broek, te Noordwfikerhout, en dr. A. J. Van
't Hooft, te Nootdorp.
H. K. H. Prinses Von Wied woonde
gisteravond met hare dochters het eerste
gedeelte van het symphonie-concert bij in de
Kurzaal.
H. K. H. werd ontvangen en uitgeleid
door den directeur generaal van da Maat
schappij „Zeebad", den heer GolJbeck.
H. K. H. de Prinses Von Wied bracht
gistervoormiddag met hare dochters en ge
volg een bezoek aan de tentoonstelling van
de Historische Galerfi in „Pulch'ri Studio",
waar de heer en mevrouw Bisschop H. K. H.
ontvingen. Met de grootste belangstelling en
onder het geleide van den heer Tersteeg
werden de schil Jeryen door H. K. H. be
zichtigd, nadat zy bjj herhaling hare hooge
bewondering had betuigd voor de talrijke
meesterstukken op deze tentoonstelling.
De werving voor het O.-I. leger is, door
dien het contingent voor dit jaar voltallig is,
gesloten.
De luitenant ter zee der 1ste kl. J. H.
Van Hoogstraten en de luitenant ter zee der
2de kl. W. De Ruyter van Steveninck zullen
wegens lichaamsgebroken den dienst met
pensioen verlaten.
Baron Von Braun, voormalig 1ste secretaris
by de Oostenryksche legatie, en zyn gade
hebben gistermiddag de residentie verlaten.
Aan het Staatsspoorstation namen o. a.
oen hartelijk afscheid van de vertrekkenden:
de gezanten bij ons Hof van Italië en Spanje,
de zaakgelastigden van Duitschland en Frank
rijk en ce opvolger van baron Von Braun,
de heer Slavensky, die tijdens de afwezig
heid van den Oostenrijkschen gezant dezen
als zaakgelastigde vertegenwoordigt.
Te 's-Gravenhago is het bericht ontvangen
der benoeming van RifkiEffendi, vroeger
consul generaal van Turkije te Athene, tot
consul generaal van dat rfik te Batavia, ter
vervanging van Beh Bey, tot andere function
geroepen.
Vier jaren geleden beeft de nu benoemde
consul-generaal reeds de consulaire functie te
Batavia vervuld.
De heeren dr. A. Franz, te Berlijn, dr.
F. Ritter, te Emden, A. J. Smith, te Noord
broek, en C. Bauwens, te Weenen, hebben een
bezoek gebracht aan het standbeeld te Heili-
gerlee, om te onderzoeken, waar de slag in
1568 werd geleverd. Het terrein van den slag
is nog altijd niet nauwkeurig vastgestelJ. De
resultaten zullen door den heer A. J. Smith en
dr. Franz onderscheidenlijk in een Nederlandsch
en een Duitsch tijdschrift worden medegedeeld.
Dr. H. A. Groskamp heeft tegen 1 Januari
a. s. eervol ontslag aangevraagd als genees
heer van hot krankzinnigengesticht te Deventer.
Do heer W. L. Combo, aan wien tegen
1 Januari eervol ontslag is vorleend als leeraar
aan het gymnasium en de Hoogere Burger
school te Schiedam, onder dankbetuiging, voor
zijn veeljarige diensten, is in het academisch
ziekenhuis te Utrecht op zeventigjarigen
leeftijd overleden.
De Staatscourant van 28 dezer bevat
een rapport van den commandant van Hr.
Ms. schoener „Zeehond," belast mot het
politietoezicht op de visscherij in de Noordzee,
van 19 Aug. tot en met 7 Sept. De barin, -
vloot was zoer verspreid en over het alge
meen werd, hoewel de vangst zeer ongelijk
was, over de geringheid der vangst geklaagd.
Van M. A. 35 werd de klacht vernomen, dat
hem door vreemde visschers, vermoedelijk
Engelschen, 3 breels ontroofd waren. Daar
dit des nachts was geschied, de roovers geen
lichten op hadden, nummers en zelfs nationali
teit geheel onbekend waren, kon aan deze
klacht niets worden gedaan.
De door den Raad der gemeente Reeuwijk
vastgestelde en door Ged. Staten goedgekeurde
rekening, dienstjaar 1894, bedraagt aan inkom
sten 16,821.16 en aan uitgaven 16,348.20,
derhalve een batig slot van 472.96. De aan
den Raad aangeboden begrooting, dienstjaar
1896, bedraagt aan inkomsten en uitgaven
/"16,825.92s; waarby de hoofdelijke omslag
is bepaald op 0000.
De kosten van het onderwijs en de ver
leende subsidie aan het burgerlijk armbestuur
zyn respectievelijk vastgesteld op 6,435.01 en
1,250; dit laatste is 100 meer dan het
vorige jaar. De schuldaflossing is dit jaar
bepaald op 200.
Bij koninklijk besluit is aan den hoer
L. Van Riet, consul-generaal der Nederlanden
te Buenos-Ayres, de persoonlijke titel van
zaakgelastigde verleend.
Pensioen verleend aan: J. W. Callenfels,
ontvanger der directe belastingen en accijnzen,
2737; G. J. Buekers, id., 1577; R. W.
K. M. Dierkens, id., ƒ1183; J. Wetselaar,
commies 1ste kl. bij 's Ryks belastingen, ƒ555;
A. Kamminga, commies-ontvanger 1ste cate
gorie by 's Ryks belastingen, 734 'sjaars.
Met ingang van 1 Nov. a. s. benoemd tot
directeur van het telegraafkantoor te Nieuwe-
diep F. J. Van der Mueren, thans directeur-
brievengaarder te Kralingschevoer.
76)
„Je weet," zeide Sir John ernstig, „dat hot
nu juist mijn aard niet is van opinie te ver
anderen. Niet, dat ik wil beweren het juist
altyd by het rechte eind te hebben, maar wat
daar ook van zy, gewoonlijk blyf ik er by.
Toen je mo verleden jaar de eer aandeedt mij
over die zaak te sprekeu, gaf ik je myn opinie."
„En is daar niets in veranderd?"
„Niet het minste! Ik zou niet weten waarom."
„Niet een klein beetje?" smeekte Jack.
„Neen."
„Niet het minste?"
Jack haalde diep adem.
„Neen."
Langzaam blies hy de opgehaalde lucht weer
Uit, opdat het niet zou lijken alsof hij zuchtte.
„Wilt u me ten minste zeggen waarom?"
vroeg hy; ik ben toch geen kind!"
Sir John bracht de hand naar zyn mond
en keek zyn zoon scherp aan.
„Ik geloof," zeide hij, „dat ge beter zoudt
doen dit niet te vragon."
„Ik zou graag weten," hield Jack vol,
„waarom u eigenlijk tegen mijn huwelijk met
Millicent zyt."
„Eenvoudig, omdat ik do slechte vrouw weet
uit te vinden, als ik haar ontmoet," ant
woordde Sir John beslist.
Jack trok de wenkbrauwen op en wierp
een schuinschen blik naar de deur, alsof hy
er over dacht de kamer op staanden voet te
verlaten. Het was opmerkelijk hoe weinig dit
antwoord hem scheen te hinderen. Neen, meer
dan opmerkelijk veelbeteekenend. Aan Sir
John, die hem gadesloeg, ontging die blik
niet en hij begreep wat Jack wilde. Onver
zettelijke zelf behoer8ching was het eerste, wat
hy hem had geleerd, vele jaren geleden, toen
Jack nog de korte broek droeg, en de leerling
had die les goed onthouden.
„Het spyt me, dat u dat gezegd hebt,"
sprak de zoon.
„Juist zooals ik ook een goede vrouw weet
uit te vinden," vulde Sir John aan.
H(j zweeg en beiden dachten aan dezelfde
vrouw Jocelyn Gordon.
Sir John had zijn oordeel over Millicent
Chyne nu duidelijk genoeg uitgesproken, en
de zoon wist, dat de zaak hiermede was
afgedaan. Zy was een slechte vrouw. De oude
man zou dit blijven volhouden.
„My dunkt," hernam Jack, „dat het tot
niets zou leiden, dit onderwerp nog langer te
bespreken."
„Neen. "Wanneer denk je te trouwen?"
„Zoo spoedig mogelyk."
„Alleen een quaestie van de modiste?"
vroeg Sir John zoetsappig.
„Ja.
Sir John knikte ernstig.
„Wel," begon hy weer, „je hebt gelfik, je
bent niet langer een kind; dat heb ik mis
schien wel eens vergeten. Ik wil dan ook niet
probeeren je er af te brengen. Misschien be
grijp je die zaken beter dan ik."
Hij zweeg, plaatste langzaam zijn handen
op de knieën en tuurde in het vuur, alsof
daar z\jn levenslot geschreven stond.
„In alle geval," vervolgde hy, „is de bron
zuiver. Het is toch een huweiyk uit liefde,
als ik me niet vergis. Ik heb geen verstand
van zulko zaken. Uw moeder, myn zeer be
treurde vrouw, was een voortreffelijk wezen,
misschien zóó voortreffelyk, zou ik haast
zeggen, dat zy een gewoon menschenkind
geen liefde kon inboezemen. De engelen mis
schien my ten minste nooit! Myn eigen
leven hier, in deze vertrekken, is nu juist
niet rooskleurig geweest. Daar buiten had ik
een schitterend succes en verstrooiingen van
allerlei aard. Dat was wel noodig. Er zyn deelen
aan sommige machines, die veerkracht ver-
toonen zoolang ze in beweging worden ge
houden. Sommige menschen zyn daarby te
vergelyken. Ik beklaag me niet. Ik ben or
niet slechter aan toe geweest dan myn buur
man, maar ik had het wel anders ge-
wenscht."
Hy leunde in zyn stoel achterover en een
vreemd lachje vertoonde zich op zyn gelaat.
Jack boog zich naar zyn vader toe en
luisterde met den eerbied, dien hy hem altyd
betoonde.
„Ik voor my geloof," ging Sir John voort,
„dat romanschryvers en dichters het nog zoo
mis niet hebben. Er schynt zoo iets te bestaan
als kalm geluk in het huweiyk. Ik heb zelfs
oude menschen gezien, die nog behagen vonden
in elkanders gezelschap. Met het voorbeeld
van myn eigen leven voor oogen, zou ik
jouw leven anders wenschen. Ik meende het
goed met je, maar je zult zelf wel beter
weten wat het best voor je is. Hoeveel geld
heb je?"
Jack draaide ongedurig op zyn stoel.
„Ik heb de laatste bezending Simiacine ge
heel verkocht," begon hy categorisch. „De
vraag er naar was toegenomen. Wy hebben
nu voor tweemaal honderd duizend pond in
Engeland en Amerika geplaatst. Myn deel
bedraagt omtrent zestig duizend pond. Ik heb
die som grootendeels uitgezet en myn tegen
woordig inkomen bedraagt een beetje moer
dan twee duizend pond 'sjaars.
Sir John knikte ernstig.
„Ik feliciteer je," zeide hy, „je hebt je flink
gehouden. Een ding heb je ten minste be
wezen: dat de edelman, die zich in den handel
wil begeven, evengoed kan slagen als de
burgerman. Daaruit moet men wel opmaken,
dat de Engelsche adel nog niet zoo snel ver
valt als de radicale nieuwsbladen beweren
voor den geringen prys van een halven stuiver."
Maar hier zweeg hy met een veelbeteekenend
handgebaar; „ik voor my zou wel willen,
dat een ander dan juist myn zoon dat bewys
had geleverd."
„Ik zou zeggen," antwoordde Jack, „dat
men onze onderneming moeiiyk handel kan
noemen. Wy waagden niet ons geld, maar
ons leven."
Sir Johns gezicht betrok.
„Avonturen," zeide hy binnensmonds, „reis
avonturen! Er zyn van die menschen, men
ontmoet ze dikwyis, die in onbekende streken
wat rondreizen en er den mond vol van hebben.
„Faute de mieux" pryzen ze ons zonder
blikken of blozen het een of ander middeltje
aan, dat zy, als ze van streek zyn, zeggon
in te nemen, en het hindert hun volstrekt
niet om by voorbeeld zeep te adverteerenBen
je soms van plan een boek te schryven?"
„Neen, ik zou niet weten, waartoe dat zou
dienen."
„Hoe zoo?"
„Wel, wy willen de plaats, waar de Simiacine
groeit, geheim houden."
„Maar je gaat er toch niet weer naar toe?"
riep Sir John onwillekeurig uit.
„Wy zyn natuurlyk niet voornemens ons
Plateau weer op te geven."
Sir John leunde voorover. Zyn belde han
den rustten op de knieën en hy was geheel
in gedachten verdiept.
„Een getrouwd man," hernam hy, „kan
het moeiiyk met zyn geweten overeenbrengen
zyn leven by zulk een gevaarlyko expeditie
te wagen."
„Neen," antwoordde Jack op kalmen, veel-
beteekenenden toon.
Sir John lachte gedwongen.
„Zoo," zeide hy, „je bent me te slim af
geweest. Als ik myn toestemming niet geef tot
dit huweiyk, dan keer je naar Afrika terug?"
Jack knikte toestemmend.
Er volgde een langdurig zwygen, terwyi
de mannen naast elkander in het vuur zaten
te turen.
tWordt vrvolgd,)
