N°. 1090?
Zaterdag September.
A0. 1895
,§eze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
W enilleton.
Met scherpe wapenen.
-y. v wi
LEILSCH
DA&BIAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco por post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER AD VERTEN TIÉN
Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel moer f 0.17£. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.05 berekend.
Leiden, 6 September.
De gedenkdag van Lridens Ontzet nadert
weer met rasscho schreden, op welken feest
dag dan tevens het 10 jarig bestaan der
„3 October-Vereeniging" zal worden gevierd.
Is het dan wonder dat sommigen zich opge
wekt gevoelen om ook voor deze gelegenheid,
evenals voor do jongste Maskerade-dagen,
hunne bekwaamheden in het componeeren
van feestmarschen te teonen? Zeker niet.
Reeds is er dan ook een van die toon
zettingen verschenen by de firma Blanken
berg Co., alhier. Deze „3 October-feest-
marsch" is opgedragen aan en onder beleefde
dankzegging aanvaard door het bestuur van
genoemde dubbel feestvierende Vereeniging.
In dezen marsch is door den componist,
den heer J. C. Geyp, door vroegere werken
wel bekend, gebruik gemaakt van de oud-
Nederlandsche liederen „Glyck den grootsten
rapsack," een lied, dat op Leidens Ontzet be
trekking heeft, en het „Wilhelmus van Nas-
sauwe."
Het eigenaardige van het Leidsche lied zal
zeker aanleiding geven aan de loden van de
„3 October-Vereeniging" 6n anderen, die aan
piano-spel doen, om zich voor een geringeu
prys dezen feostmarsch aan (e schaffen, ook
als een souvenir aan het tienjarig bestaan
der Vereeniging.
De druk is zeer net en duidelijk.
's R(jks Ethnographisch Museum heeft
van den h6er I. G. H. Schuller totPeursum,
controleur bij het binnenlandsch be3tuur, de
navolgende voorwerpen, herkomstig van
Palembang, ten geschenke ontvangen: Vijf
diverse ligmatten, zes modellen van prauwen.
Aan den schenker is de dank der Regeering
betuigd.
De Fransche mail met berichten uit Batavia
tot 9 Aug. kan morgen hier worden verwacht.
Er bestaat gelegenheid tot verzending
der correspondentie naar Nieuw-York, door
middel van het stoomschip „Werkendam", van
Amsterdam vertrekkende. Ten postkantore al
hier moeten de brioven, enz. uiterlijk heden
avond om 10.30 bezorgd zyn.
De wijze van verzending behoort duidelijk
op het adres vermeld te worden.
Voor den heer F. Oostdijk, wonende
onder de gemeente Zoeterwoude, nabij Leiden,
was het gisteren een zeer gewichtige dag,
daar hij toen het feit mocht herdenken, dat
hij vóór vjjf en twintig jaren de betrekking
aan do Sterrenwacht aanvaardde, welke by
er nog steeds mot lust en ijver vervult.
Die gewichtige dag, dat belangrijke feit
gingen dan ook voor hem geenszins onop
gemerkt voorby; integendeel, hy mocht tal-
rgke bewijzen van sympathie en vriendschap
ondervinden, allereerst van den professor-
directeur der Sterrenwacht, dr. H. G. Van
de Sande Bakhuyzen, van de hoeren obser
vatoren dier Rijksinrichting en voorts van
allen, in eenigerlel betrekking tot haar staande.
Zoowel van den hoogleeraar-directeur als
van de observatoren en de verdere geëm-
ploieerden ontving hy, onder toespraken, op het
feit betrekking hebbende, stoffelijke bewyzen
van waardeering en vriendschap, we'ke hem
ten zynen huize werden aangeboden.
De heer Oostdyk was zeer gevoelig voor
een en ander en betuigde allen dan ook by
herhaling zyn harteiyken dank. Hy blyve nog
lang nuttig aan de Sterrenwacht verbonden
Op het telephoonkantoor te Sassenheim
werden gedurende de maand Augustus 1895
behandeld 219 telegrammen, waarvan ver
zonden 106 en ontvangen 113.
De heer B. P. Roest, lid van den Raad
der gemeente Sassenheim, heeft voor zyne
benoeming tot wethouder bedankt.
Het door Burg. en Weths. van Sassenheim
gesloten inschryvingsregister der nationale
militie lichting 1896 bevat 11 namen.
Men schrijft ons uit Lisse, dd. 4 Sept.:
Dat getrouw schoolbezoek op prys wordt
gesteld, bewees heden weder het prettige
feest, dat door de dames Van den Broek aan
de leerlingen van hare naai- en breischool
was bereid. Met een achttal versierde brikken,
daartoe door de eigenaars welwillend afge
staan, ging het onder vrooiyk gezang naar
den Drechsberg, alwaar de dag met verschil
lende spelen genoeglijk werd doorgebracht,
tot met hot vallen van den avond de kinderen,
ieder nog voorzien van een prijsje, hoogst
voldaan huiswaarts reden.
In de vergadering van den Raad der
gemeen te Zegwaard werden de herkozen leden
de heeren A. J. Van Reeuwyk en C. Van
Dorp en het nieuw gekozen lid de heer A.
Van "Wijk beëedigd. De voorzitter wenschte
dien heeren geluk met hunne verkiezing,
hopende dat zij vele jaren in het belang
der gemeente zouden werkzaam zyn.
In deze vergadering werd door burgemeester
en wethouders den Raad de begrooting voor
den dienst van 1896 aangeboden.
Het is zeker een zeldzaamheid, dat een
boek, dat grootendeels bespiegelingen bevat,
in ons land een derden druk beleeft. Dat is
thans „Verbonden Schakels" van mej. Hólène
Mercier te beurt gevallen. Maar met een boek
als dit, kan de heer Tjeenk Willink, te Haarlem,
gerust een derdon druk wagen.
Uit een ingezonden stuk van den hoor P.
Frère in „De Maasbode" blykt, dat de pogingen
om te Maastricht een fabriok op te richten
voor de vervaardiging der nieuwe geweren,
afgestuit zyn op den eisch van den minister
van oorlog, dat de fabriek meer dan honderd
geweren daags zou afleveren. Het door een
consortium bijeengebrachte kapitaal voor de
oprichting der fabriek bleek daarvoor niet
groot genoeg.
Te Rotterdam is gisteren plotseling over
leden de heer Jean Browne, onder den naam
„Jan Valjean" bekend als schryver over too-
neelzaken en auteur van enkele tooneelstukken.
In de zitting van Dinsdag heeft de Raad
van Roermond met zes tegen vyf stemmen
besloten een adres te richten tot den minister
van binnenlandsche zaken, ten einde te ver
nemen de redenoD, waarom de Commissaris
der Koningin in Limburg aan HH. MM. een
bezoek aan Roermond ontried.
Op verzoek van den burgemeester benoemde
de Raad eene commissie, belast met het op
stellen van het adres aan den minister. Daar
toe werden gekozen de heeren jhr. Michiels,
H. Drehmanns en P. Höppener.
Het Leger des Heils houdt elk jaar
over de geheele aarde omstreeks dezen tyd
eene week van Gebed en Zelfverloochening.
De officieren, soldaten en "vrienden van het
Leger worden dan uitgenoodigd gedurende
die week zich het een of ander te ontzeggen
en het daardoor bespaarde geld te storten in
een fonds, genoemd „Zelfverloocheningsfonds",
dat gebruikt wordt ter verspreiding van het
Evangelie over de geheele aarde. Dit jaar zal
die week gehouden wor Jen van den 6den tot
den 12den October.
By koninklyk besluit van 3 dezer, mede
gedeeld in de Staatscourant van 6 dezer, is
op de voordracht van den raad van minis
ters van 30 Aug. jl. bepaald, dat de tegen
woordige zitting der Staten-Generaal zal
worden gesloten op Zaterdag 14 Sept. a. s.,
des namiddags te 3 uren.
De minister van binnenlandsche zaken wordt
gemachtigd zich op het vermelde tydstip te
begeven naar de vergadering der Staten-
Generaal, ten einde in eene vereenigde ver
gadering der Kamers de zitting in naam der
Koningin te sluiten.
By koninklyk besluit van 3 dezer is tot
voorzitter van de Eerste Kamer, gedurende
do zitting, die zal aanvangen op den derden
Dinsdag in September 1895, benoemd de heer
mr. A. Van Naamen van Eemnes, lid van
die Kamer.
Naar het „Vad." verneemt, kan men ook
te 's-Gravonhage tegen het a. s. seizoen de op
richting verwachten van een nieuwe Zang-
vereeniging voor gemengd koor.
Naar „De Stand." uit goede bron ver
neemt, denkt prof. Fabius er niet aan, zyn
werkzaamheden aan de Vrye Universiteit af
te breken Vandaar dan ook, dat de nieuwe
wethouder zyn function nog niet heeft aan
vaard. Of, en wanneer dit zal geschieden,
hangt af van de mogelijkheid, om die schik
kingen te maken, welke noodig worden geacht.
Door den gemeenteraad te Breda is
afwijzend beschikt op het verzoek van mej.
Ankersmit, om een subsidie van f 500, tot
de oprichting van een kookschool voor kinderen,
die de kostelooze school verlaten hebben.
Naar het „Vad." verneemt, heeft H. M.
de Koningin-Regentes, als altyd deelnemend
aan alles, wat er in ons land gebeurt, per
telegram aan den burgemeester van Hooge-
Zwaluwe volledige inlichtingen gevraagd om
trent den omvang der ramp, die de plaats
getroffen heeft.
Naar gemeld wordt, heeft mr. E. Van Loon
ontslag aangevraagd als griffier der Provin
ciale Staten van Groningen.
Gisteren vertrok van Amsterdam met het
stoomschip „Prins Willem I" van den Kon.
West Ind. Maildienst naar Paramaribo de
heer L. H. M. Hartogh Heys, ingenieur der
Fransch-Nederlandsch West-Indische Com
pagnie, ten einde zich van daar via Cayenne
naar het grondgebied der Maatschappij te
begeven, tot het verrichten van myn-explo-
ratie en -exploitatie.
Het stoomschip „Lawoe", van Batavia
naar Rotterdam, vertrok 5 Sept. van Port-
Said, de „Maasdam", van Rotterdam naar
Nieuw-York, passeerde 5 Sept. Prawlepoint;
de „Obdam", van Nieuw York naar Rotterdam,
vertrok 5 Sept. van Boulogne sur Mer; de
„Prinses Sophie", van Amsterdam naar Batavia,
vertrok 5Sept. van Genua; de „Prins Hendrik",
van Batavia naar Amsterdam, passeerde 5
Sept. Kaap Rocca.
Koloniaal Terslag ?an 1895.
Omtrent den politieken loop van zaken op
Lombok, gedurende het tydvak September
1894-Mei 1895, bevat het Koloniaal Verslag
eenige mededeelingen, zich aansluitende by de
vroeger medegedeelde Nota's en waaruit kan
blyken hoe groote werkzaamheid er op Lombok
ontwikkeld wordt, nu ons bestuur in de plaats
van het vorstenhuis i3 getreden, om zooveel
mogelyk orde en regel te brengen in de sterk
gedesorganiseerde toestanden, zoowel in de
Balische streken van hot eiland als en vooral
in de sedert 1890 (toen de opstand der Sassaks
tegen het vorstenbestuur uitbrak) zoo getei
sterde Sassak-landen.
in Mei jl. heeft de Indische Regeering het
besluit genomen om het bestuur over Karang-
Asem voorloopig aan Djilantik te laten. By
de verkregen zekerheid, dat deze aan het
verraad geen deel heeft gehad en integendeel
tot het laatste toe het gewelddadig verzet
tegen de uitvoering van onze eischen tegen
hield, was in het niet waarschuwen van onze
bevelhebbers op zichzelf geen voldoende grond
meer aanwezig om Djilantik te ontzetten uit
het bestuur en alzoo eene straf op te leggen,
die, kwaiyk gemotiveerd tegenover de bewijzen
van goede gezindheid, door hem na zyn terug
keer van Karang-Asem gegeven, hem als het
ware met geweld gedreven zou hebben in de
armen der aan ons gezag vijandige elementen
in genoemd landschap Het bestuur over
Karang Asem zal door Djilantik gevoerd
worden als stedehouder namens het Gouver
nement en hy zal daa'rby, behoudens nadere
bevelen van het Gouvernement, als leiddraad
hebben te volgen het in 1849 met het Lom-
boksch vorstenbestuur voor Karang-Asem
gesloten contract. Schrifteiyk zal hy moeten
verklaren, dat hij in het bestuur over Karang
Asem zich als een goed en getrouw regent zal
gedragen. Aan het beleid van den resident
is het geheel overgelaten om, naar gelang
van omstandigheden, te beoordeelen, welko
de beste weg zal zyn om eerst by Djilantik
het wantrouwen weg te nemen omtrent onze
bedoelingen en daarna de gelegenheid te zoeken
om de te treffen regeling met hem te bespreken
en verder te beslissen hoe en waar zyne
officiëele bevestiging als stedehouder van het
gouvernement zal plaats vinden.
In verband met den onzekeren toestand in
Karang-Asem heeft de Indische Regeering
voorshands geen vryheid kunnen vinden do
sedert 1 Juni 1894 op Bali geleverde observatie
troepen van daar weg te nemen, maar wel
is in het begin van April jl. machtiging ver
leend tot ontbinding van de te Malang geree^
gehouden resorve. Nu de expeditionnaire
troepen grootendeels op Java teruggekeerd zyn,
kunnen versterkingen, als het onverhoopt
noodig mocht wezen, cok zonder dat er eene
speciale reserve is, binnen zeer korten tyd
naar Boeleleng worden gezonJen.
In verband met de wijziging in de offi
cierssabel van het Indisch leger, is een nic-uw
model vastgosteld voor de eeresabel, die sedert
1855 wordt uitgereikt als belooning voor
schitterende daden, te velde verricht.
Aangaande eene herziening van het regie
ment op de rechterlijke organisatie en het
beleid van justitie in Ned.-Indié en daarmede
samenhangende onderwerpen, en het daarover
door het Hooggerechtshof uitgebracht rapport,
wordt het advies van de Indische Regeering
ingewacht.
Voorstellen tot herziening van de rege
lingen wegens het rechtswezen in de Vorsten
landen op Java zyn in Indië in behandeling.
Omtrent het door de Staatscommissie tot
herziening van de Indische wetgeving op
privaatrechteiyk gebied gedane voorstel lot
volledige regeling van het onderwerp der huwe
lijken buiten personen, die in Ned.-Indië aan
een verschillend recht zyn onderworpen, werd
hot advies der Indische Regeering ontvangen,
dat aanleiding gaf tot verdere raadpleging der
Staatscommissie.
Het ontwerp van een nieuw Strafwetboek
voor Europeanen is nog in Indië in behandeling.
Na het staken van de opdracht tot het ont
werpen, onder leiding van den directeur van
justitie, van een nieuw Strafwetboek voor in
landers en van de, m samenhang met do
nieuwe codificatie van het strafrecht, gevor
derde wyzigingen in de geheele Nederl.-Indische
wetgeving, maakt de wijze, waarop deze zaak
tot een goed einde is te brengen, nog een punt
van overweging uit.
Over de indertyd in de Tweede Kamer
der Staten Generaal ter sprake gebrachte
vraag, of het ook nuttig kon zyn om, in
navolging V3n eene dergelijke instelling by
het Britsch Indische leger, door htt beschik
baar stellen van eenvoudige werkloodsen den
manschappen gelegenheid te geven in hun
vryen tijd het door hen vroeger beoefende
handwerk te onderhouden, waardoor de zoo-
danigen zich nog eenige extra-verdiensten
zouden kunnen verschaffen on in elk geval
lediggang en de schadelyke gevolgen van dien
zouden kunnen worden geweerd, heeft het
Indische legerbestuur de chefs van verschil
lende wapens en diensten gehoord, doch alge
meen is men, gelet ook op hetgeen de onder
vinding, indertyd in een drietal garnizoens
plaatsen op Java opgedaan, ten deze geleerd
heeft, tot eene negatieve conclusie gekomen.
Gemengd Nieuws.
Voor de Haagsche rechtbank
stonden gisteren weder 22 personen terecht
wegens landloopery. Éen was er by, die pas
drie weken geleden met ruim f 51 uitgaans-
kas werd ontslagen en nu weder opzending
vroeg. Gemiddeld werden er in de laatste
weken vyftien personen per week opgezon Jen.
15)
Ala zy eons gehoor gaf aan den bjjna
onweerstaanbaren drang, dien zy gevoelde,
om hem alles te vertellen, wat zy uit den
mond van Guy Oscard had vernomen? Zy
kon toch naar waarheid beweren, dat zy het
deed om het geluk te bevorderen van twee
achtenswaardige mannen?
Jocelyn had niemand om te raadplegen,
niemand, tot wien zy zich kon wenden om
raad of sympathie in deze teedere zaak.
Eet was om gek te worden. Zy moest het
alles alleen uitvechten 1 Zy moest om de vele
klippen heeozeilen, geleid door een kompas,
waarvan ze geen haarbreed wilde afwyken
bet kompas van haar eer en maagdelyken
schroom.
Juist omdat haar liefde zoo groot was, was
het haar onmogelyk de dubbelhartigheid van
Millicent Chyne aan hot licht te brengen. Zy
meende dat, als Millicent daalde in de ach
ting van Jack Ueredith, haar geheele sekse by
hem zou dalen, tygovolg ook zy, en durfde
Millicent niet verraden, omdat zy de eer harer
sekse moest ophouden door aan haar eigen
eergevoel zeer hooge eischen te stellen. Zoo
bond haar liefde voor Jack Meredith baar de
handen en moest zp stil toezisn, dat misschien
zyn leven schipbreuk leed door een band, die
hem niets dan ongeluk kon brengen.
Met den helderen blik van iemand, die
slechts toeschouwer is, begreep Jocelyn Gordon
nu, uit alles wat Jack Meredith haar had
medegedeeld, dat Millicent hem volkomen
onwaardig waB. Tevens herinnerde zy zich
woorden, wenken en zelfs oogenblikken van
zwygon, waaruit zy ontegenzeglyk tot de
treurige gevolgtrekking moest geraken, dat
hy haar werkelyk liefhad. Zy was oud genoeg
en bad genoeg ondervinding, om zich te ont
houden van de ydole bespiegeling, hoe toch
die liefde kon zun ontstaan.
Zy wist dat de mannen soms vrouwen
huwen, die, volgens het oordeel van de hen
omringende betrekkingen, hen niet waard zyn,
en dat ze later zelfs met die vrouwen gelukkig
loven, zonder dat zy het ooit noodig oordeelen
aan die betrekkingen te verklaren, waarin dat
geluk eigenlijk bestaat.
Nu wilde het lot, dat Jocelyn Gordon niet
tot de vrouwen behoorde, die zichzelf op het
geschikte oogenblik met een zekere gratie
verraden en dan terstond daarop een ver-
logenheid laten blyken, die haar zoo goed
staat. Neen, zy was sterk en volhardde dus
in haar besluit zichzelf te beheerschen en het
diepste stilzwygen te bewaren. Deze taak toch
had zy zich vrywillig opgelegd, nadat ze ge-
ruimen tyd had neergezeten, om allee zorg
vuldig te overleggen, in de veranda met haar
geurige planten en lieflyke herinneringen. Zy
was volstrekt niet romanesk gestemd. Alles
was eenvoudig waar, niets zóó waar als haar
liefde voor Jack Meredith.
In haar dagelyksch leven was geen merk
bare verandering gekomen. Maurits Gordon
bemerkte niet het minste verschil. Zy was
nooit luidruchtig geweest. Nu liep zy door
het huis, verrichtte haar huishoudelijke bezig
heden, betoonde zich voor iedereen vriendelyk
en onuitputtelyk in haar goedheid, stiller dan
gewooniyk; alleen wanneer de gelegenheid
zich voordeed of de wellevendheid het van
haar eisebte, was zy misschien wel meer dan
anders gereed op allerlei onverschillige onder
werpen in te gaan en te lachen over zooge
naamde geestigheden. Zy, die ooren hebben
om te hooren en oogen om te zien, leeren
den lach wantrouwen, die te spoedig gereed
is, en de sympathie, die zich al te rykeiyk
over de menschen uitstort. Het geluk is in
zichzélf gekeerd 1
Zoo verliepen er vier maanden en de indruk,
in de kleine West-Afrikaansche wereld teweeg
gebracht door het eerste schitterende succes
van de Simiacine-expeditie, begon te ver
flauwen. Alles ging weer zyn gewonen gang.
Eerst wilden de experts het niet gelooven;
toen voorspelden zy, dat het geen stand zou
houden. Eindeiyk maakte het veelbewogen
tydperk van afgunst, haat en kwaadwilligheid
plaats voor een nokkende berusting, verge
zeld van een onbestemde ontevredenheid over
de Fortuin, die nog eens aan de zyde van
de stoutmoedigen was geweest.
Maurits Gordon verwachtte dagelyks tyding
uit bet vèrafgelegen, gelukkige oord, dat hy
slechts onder den naam van het „Plateau"
kende. Jocelyn Gordon van haar kant be
proefde het zelfs niet een hoop te verbergen,
die haar geheel vervulde de hoop, dat
Jack Meredith zelf in persoon die tyding zou
brengen.
In zyn plaats verscheen - Victor Durnovo.
Hy overviel haar op zekeren avond, dat
zy langzaam naar huis wandelde, van een
stille theevisite by den zendeling terugkeorende.
Toen zy voetstappen in het zand hoorde,
keerde zy zich om en - Durnovo stond vlak
vóór haar.
„01" riep zy uit en haar stem getuigde
van een ontroering, die hy verkeerd uitlegde.
„Is u het?"
„Ja ik ben het," antwoordde hy en hield
baar hand langer vast dan noodig was.
Zyn reis van Msala door de meer beschaafde
streken van de benedenrivier, zyn reis met
den kustvaarder, zyn aankomst te Loango,
dat alles had veel op een triomftocht geleken.
Victor Durnovo was verrukt als een meisje,
dat een nieuw kleedje aan beeft.
„Ik ben gekomen om u te bezoeken," ging
hy voort en er was iets in zyn toon, dat
haar hinderde.
Zy gaf zich de moeite niet hem te vor-
tellen, dat Maurits voor tien dagen afwezig
was. Zy voelde dat hy dat wist.
Er was in zyn gang iets woests, dat haar
tegenstond, maar één ding was haar duidelyk
dat zy niet langer bang voor hem was. Dit
gevoel had nog geen bepaalden vorm aange
nomen. Zy wist het niet onder woorden te
brengen, maar zy kende geen vrees meer.
„Heeft u succes gehad?" vroeg ze met
een twyfelachtige vriendelykheid in haar toon,
voortkomende uit haar teruggekeerd zelfver
trouwen.
„Dat geloof ikl De bezending, die Oscard
vervoerde, was op zichzelf al een fortuintje.
Maar natuurlyk, u heeft Oscard gezien. Heeft
hy in de bungalow gelogeerd?"
„Neen, in het hotel."
„Mocht u hem graag?"
Terwyi hy deze vraag tot iiaar richtte,
keek hy baar even met zyn yverzuchtige
oogen van ter zyde aan.
„Ja, heel graag I"
„Hy is een beste kerel een flinke vent.
Natuurlyk heeft hy zyn gebreken, maar wy
schoten samen best op. Hy is geëngageerd,
weet u."
„Dat vertelde hy my."
Durnovo vestigde op haar nog eens een
onderzoekenden blik en scheen gerustgesteld.
Hy lachte even onbeholpen.
„En het zou me niet verwonderen als
Meredith ook in dezelfde benydenswaardige
positie was."
„Zool"
Durnovo gaf zich nu aan een veelbetooke-
nend zwygen over.
„Wanneer gaat u er weer heen,?" vroeg
zy terloops.
„Zoo spoedig mogelyk," antwoordde hy op
een toon, alsof hy het betreurde, haar ver
driet te moeten aandoen.
„Morgen of overmorgen moet ik vertrekken.
Ik heb er geen vrode by, dat ik Meredith
heb moeten achterlaten met zoo'n gering
aantal manschappen. Natuurlyk moest ik wel
een behooriyk gelelde meenemen. Ik had wel
voor zestig duizend pond aan Simiacine by qk
Wordt vervolgd.)