N°. 10890 Maandag 26 Augustus. A0. 1895 (§eze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. PRIJS DEZER COURANT: Toor Leidon per 3 maanden Franco per post Afzonderlijke Nommers f 1.10. 140- 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer/" 0.17{. Grootero letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. Dit noininer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 24 Augustus. De conservator van het Stedelijk Museum deelt ons mede dat er op 3 October in de Kunstzaal alhier eene kleine expositie zal 'plaats vinden van enkele prenten en gravures, betrekking hebbende op Leiden3 beleg en ontzet. Voorts vernamen wjj nog van den heer Verster, dat het hem aangenaam zyn zal ook van ingezetenen bedragen voor dit doel te ontvangen.. Door den.concierge va.n de Lakenhal worden verder -do -gewenschteinlichtingen verstrekt. Tydige opgave wordt beleefdelijk verzocht. - 's Rijks Ethnographisch Museum alhier heeft van den heer M. Muller, te Donggala, de navolgende voorwerpen, herkomstig van Celebes, ten geschenke ontvangen: Geïnventariseerd als serie 1008 w. E»-n sarong, twee baadjes, een monster kant, drie sirihtasschen, twee hoeden, twee aarden potten. Aan den schenker 13 de dank der Regeering betuigd. De Franscho mail met berichten uit Batavia tot 26 Juli kan 25 oezer alhier worden verwacht. Op de tweede lijst van de zeventiende jaarcollecte voor de Scholen met den Bybel in „De Standaard" komen o. a. voor: Alf.n aan den Rijn met Goudsche Sluis (kerken) met een bedrag van f 201 68s; Hazerswoude (dorp) met ƒ210.08. De Unie collecte bracht te Alfen opin de Herv. kerk f 56.51 en in de Gereformeerde kerk f 145.17s. Woensdag 28 Augustus, des namiddags te 3 uren, zal de opening plaats hebben der Bijzondere School van de Vereeniging voor Gereformeerd onderwijs te Katwijk aan Zee. Dj heeren Crans Co., aanvragers van een concessie voor een tramlijn van Duinoord en Den Haag naar Scheveningen, hebben in een adres aan B. en Ws. verzocht aan de Haagsche Tramwegmaatschappij niet toe te staan dubbel spoor aan te leggen op hare drie hoofdlijnen, aangezien daardoor de con currentie langs die Jijnen geheel onmogelijk zou worden gemaakt. H. K. H. .d©-" hörth^in van Albany met Hdz kinderen en H. D. H. prinses Elisabeth van Waldeck en Pyrmont worden Maandag a. s. voor eenige dagen op het Loo verwacht. De erfprins en de erfprinses van Anhalt zijn wegens ongesteldheid van een hunner familieleden hedenochtend van Schevenin gen voltrokken en naar hun land teruggekeerd. Zy zouden anders tot 31 Aug. op de badplaats gebleven zijn. In het Kurhaus-Hotel te Scheveningen is aangekomen de heer Da Cunha de Man cellos, marine-attaché by de Portugeesche legatie te Beriyn, die belast is met eene zending van zyn land te Rotterdam. Iiy zal hier eenige weken vertoeven. Te rekenen van 30 Augustus a. s. zal, be halve des Dinsdag, Donderdags en Zater dags, langs den weg van Southampton, per Duitsche paketboot, ook nog des Vrydags, langs den weg van Queenstown, per Britsche paketboot, eene verzending van brieven en aidere stukken naar Noord-Amerika plaats vinden. Z. K. H. de Oro'othertog van Saksen bracht gisternamiddag een bezoek aan het Mau- ritshuis te 's-Gravenhage, alwaar hy door den directeur, den heer Bredius, werd rond geleid. Ook bezocht de Groothertog, vergezeld van zyn adjudant, graaf Yan Bylandt-Rheidt, de tentoonstelling van de Hollandsche teeken- maatschappy in „Pulchri Studio". Inzake de telephoonquaestie te Rotter dam wordt gemeld dat het Donderdag by den Raad iDgekomen praeadvies van B. en Ws., in verbrnd met een nader rapport van den directeur van gemeentewerken, strekt tot afwyzende beschikking op het adres van de directie der Bell Telephoon-Maatschappy en tot ongewyzigde handhaving van het reeds overgelegde voorstel tot het nemen van de telephoon in eigen beheer. In eene te Utrecht gehouden vergade ring is besloten tot oprichting van een fonds tot geldclyke uitk:ering by overlijden, waarin door allo gemeente-ambtenaren in Nederland kan wor ien deelgenomen. Op 31 dezer zal een voorloopig bestuur "worden benoemd coor eene te Amsterdam k°u<ien algemeene vergadering van den Nedeilandschen bond van gemeente-ambte naren. Ruim 250 belanghebbenden hebben zich reeds tot deelneming.aangemeld. Tegen heden, Zaterdag, is in het Haag sche Koffiehuis te Utrecht eene vergadering belegd door kwartiermeesters van hetNeder- landsche leger. Op "deze vergadering zullen de hangende quaesties, betreffende het stellen van een borgtocht*, enz-, behandeld worden. Ook gisteren kon de zitting van den gemeenteraad van Utrecht niet doorgaan, daar van de 37 leden slechts 5 (Donderdag 16) waren opgekomen. Ovoreenkomstig de bepalingen der gemeen tewet heeft de burgemeester thans de zitting bepaald op heden, Zaterdag. Naar de „Tel." verneemt, zou in bewer king zyn een nieuwe regeling voor het corps machinisten van 's Ryks stoomvaartdienst. Ook wordt daarin opgenomen een opleiding voor sergeant-stoker. Hiervoor zouden worden aangewezen de beste vuurstokers der 1ste kl., die na eene opleiding van ongeveer een jaar op de kleinere schepen en stoombarkassen zouden cienst doen in plaats van do mindere machinisten. Tevens zou het aantal officieren zoodanig worden geregeld, dat voor de grooto schepen alle een officier-machinist beschikbaar zou zyn, om op te treden als chef van het machine kamer personeel. In verband daarmede zou dus het aantal officieren machinist voor deze nieuwe regeling worden vermeerderd. Volgens het „Utr. Dbl." is de door de „Haarl. Crt." vermelde merkwaardige ope ratie door prof. Von Eiselsberg, te Utrecht, op een onderofficier van het N.-I. leger, die elf kogels in zyn lichaam zou hebben gehad, te Utrecht niet geschied en is de genoemde hoogleeraar reeds langer dan een maand bui tenslands. In de Friesche gemeente Smallingerland zal op den verjaardag van H. M. de Koningin, 31 Aug. a. s., een groot feest plaats hebben o. a. een historische optocht, rcatinëe musicale, optocht door 800 schoolgaande kinderen, kermesse d'été, kuisjesteken, boegsprietloo- pon, enz. De minister van marine heeft de benoe ming van den jongeling J. T. W. Boxman tot adelborst 3de kl. voor den zeedienst, op daar toe gedaan verzoek, ingetrokken en met 1 Sept. a. 8. als zoodanig benoomd den jongeling F. A. Budaingh. Blykeos een telegram van-den gouver neur-generaal van Nederi, Indië, van 23 dezer, wordt de gouvernements-koffieoogst op Java voor dit ja'argeraamd op 338,200 pikols. (S. C.) Het stoomschip „Kaiser", van Amster dam en Hamburg naar Oost-Afrika, arriveerde 21 Aug. te Lissabon; de „Reichstag", van Natal naar Hamburg, arriveerde 23 Aug. te Aden; de „Sumatra" arriveerde 23 Aug. van Batavia te IJmuiden; de „Voorwaarts" vertrok 21 Aug. van Batavia naar Amsterdam; de „Veendam", van Rotterdam naar Nieuw-York, passeerde 22 Aug. .Lizard; de „Zaandam" arriveerde 23 Aug. van Nieuw-York te Am sterdam; de „Admiral", van Oost-Afrika naar Rotterdam en Hamburg, passeerde 23 Aug. Gibraltar; de „Gelderland", van Batavia naar Rotterdam, arriveerde 23 Aug. te Suez. By koninklyk besluit zijn,.met ingang van 1 Sept. a. s., bevorderd tot officier van admin. 2de klde adj.-admin. T. H. H. Bodde en J. H. Ruygrok. Met ingang van 1 Sept. a. s. is benoemd tot commies der telegraphie 4de kl. D. Van den Berg, thans telegrafist. Hare Majesteiten op de Amsterdamscho tentoonstelling;. H. M. de Koningin-Regentes heeft gisteren de in April 11. gedane belofte ingelost door met Koningin Wilhelmina een bezoek te brengen aan de tentoonstelling te Amsterdam. Op den aangegeven tyd, te 2*/4 uur, reed de extra-trein uit Apeldoorn het Cen traal-Station binnen, waar de Vorstinnen voor de met veel smaak gedecoreerde koninklyke wachtkamer werden opgewacht en verwelkomd door den burgemeester van Amsterdam, mr. Vening Meinesz, mr. Westerwoudt, president- commissaris van de Hol). IJzeren Spoorweg- Maatscbappy, den heer Van Hasselt en den kamerheer baron A. Tindal. H. M. de Koningin was in het wit ge kleed met den bekenden wit veeren hoed en met opgestoken haar. H. M. de Regentes was in het zwart gekleed met zwarten hoed en lila bloemen. Na eenige oogenblikken in de wachtkamer te hebben vertoefd, werd de tocht in een la daumont bespannen rytuig met vier paarden naar het Ryks-Museum ondernomen, langs den gisteren vermelden weg. De stoet werd niet geëscorteerd door politie of huzaren. Langs den weg was veel gejuich. Op do Prins-Hendrik kadé"* was een troep fluitende socialisten, die later de stad doortrokken langs hot tentoonstellingsterrein. Daarentegen hield de Koninklyke stoet aan de Heerengracht een oogenblik op, om de be kende Chrisje van der Wouden uit de Wil lemstraat, de gelegenheid te geven H.H. M.M. een bloemruiker aan te bieden, die welwil lend aanvaard werd. Te ruim drie uren kwamen de rytuigen door den hoofdingang van het Ryks Museum op het terrein gereden en bielden stil voor den middenkoepel van het hoofdgebouwL waar de echtgenoote van den burgemeester, mevrouw Vening Meinesz, en mevrouw Caliscb, benevens de leden van het Uitvoerend Comité en andere tentoonstellingsautoriteiten, de Vorstinnen opwachtten. De koepel was, evenals trouwens alle ge bouwen, op feestelyke wyze versierd. Hier had de firma Vos <fc Le Grand, in samen werking met den heer Galesloot, een prach tige entrée gemaakt van kostbaar decoratief en bloemen. Van de galery hingen fraaie tapijten in statige plooien neer, de gewone deuren waren weggenomen en in plaats daarvan was de fluweelen baldakyn ver rezen, waarop de wapens prfikten van Neder land, geflankeerd qoor de wapens van het Koninkryk tn van WTaldeck-Pyrmont, met vlaggentropeeön in de overeenkomstige kleuren. De Koninginnen werden hier door het uitvoerend comité, met den burgemeester eerevoorzitter aan het hoofd, verwelkomd, terwyl hot tentoonstellingsorkest, onder Wede- meyer's leiding, op de galery de volksliederen liet hooren. Bouquetten werden hier aan geboden door jongejuffrouw Van Nierop en een zoontje van den architect Breman. De voorzitter, mr. N. A. Cilïsch, richtte daarna enkele woorden tot HH. MM., waarby hy dank zeide, namens het uitvoerend comité, voor dit bezoek, dat een hoogere wyding gaf aan de tentoonstelling, nu het der Beschermvrouwe eD Koningin Wilhelmina behaagde daar andermaal te komen. De Koninginnen met Haar gevolg begonnen hierop een wandeling door de afd6eling Neder land en bezichtigden met veel belangstelling do voornaamste inzendingen. Zy worden daar by begeleid door den burgemeester en mr. Calisch, terwyl de heer N. Le Grand, commissaris van exploitatie, voortdurend de gewenschte in lichtingen verstrekte. De eerste étalage van deze afdeeling, d1. die van den heer De Gruyter, was smaakvol versierd met bloemen en planten. By de étalage van de heeren Vos Le Grand werd aan H. M, een bouquet aangeboden door de jongejuffrouw Vos. Langzaam voortwandelend, werd nagenoeg de geheele afdeeling, waar overal in sterke mate carbol was gestrooid, bezocht, waarna do stoet door Duitschland en Italië, langs de Russische inzendingen in de Franscho afdee ling kwam. In de Italiaansche afdeeling waren de Koninginnen ontvangen door den president, gekleed in de uniform der grenadiers. De Koninginnen verwyiden geruimen tyd by het model der Pieterskerk. In de Franscbe afdeeling werden HH. MM. ruikers aangeboden door de jonge dames Le,- Lorrain en Ancelot. Ook hier waren als elders de étalages op feestelijke wyze versierd. Door den linker gang ging men naar het salon d'honneur, waar het geheele Fransche comité HH. MM. opwachtte. Ook dit eere-salon prykte met e*n smaakvolle decoratie, eenvouaig, maar passend in de omgeving. De heer Lourties, oud-minister van Koop handel en eere-voorzilter van het Fransche comité, sprak de Koninginnen toe en heette Haar welkom in de afdeeling. Uit naam van den president der Fransche Republiek ver zocht spr. der Koningin-Regentes een prach tige Sèvres-vaas te willen aannemen als her innering aan dit bezoek. Welwillend werd het geschenk aanvaard. Nadat men enkele oogenblikken in het eere salon had vertoefd, trok de stoet door de rechterhelft der afdeeling naar den uitgang en verliet het hoofdgebouw by het secretariaat. Ter handhaving der goede orde waren geen bezoekers in het hoofdgebouw toegelaten; by de étalages waren alleen de exposanten en hunne vertegenwoordigers aanwezig. Op ver schillende plaatsen in het gebouw waren een 70-tal Ryks veldwachters geplaatst, onder commando van den heer Buseck, inspecteur der Ryks-veldwacht, terwyl een aaDtal leden der commissie van bystand als ceremonie meesters fungeerden. In Oud-HoHand. Onder het luiden der klokken en terwyl de statige tonen van het „Oud Wilhelmus" weeiklonken, traden HH. MM. de Nymeeg sche poort binnen, alwaar zy werden opge wacht door het comité van Oud Holland, be staande uit de heeren A. N. J. Fabius, voor zitter; Ed. Van Biema, M. B. Wezelaar, N. Van Harpen en A. Mensing, secretaris. Twee zoontjes van Oud-Hollands burge meester boden HH. MM. op een blauw fluwee len kussen der stede sleutels aan, welke gracieuzeiyk door de Koninginnen werden aanvaard. Een eigenaardigheid hierby is, dat het ktièsen, prykendo met de fraai geborduurde wapens van Amsterdam en van Oud-Holland, zoowel als de twee zilveren 6loutels, door bewoners van Oud-Holland geleverd zyn; het kussen door de afdeeling Amsterdam van „Arbeid Adelt", de sleutels door den heer G. Schoorl, goud- en zilversmid. De kinderen, die den Koninginnen by haar komst in Oud-Holland bouquetten gaven, zagen er in hun Oud-Hollandsche pakjes allerkeurigst uit. Terwyl de Oud-Hollandsche kapel oude liederen speelde, wandelden de Koninginnen langzaam over de gracht, wier bewoners allen de vlaggen uilgestoken en hunne woningen op aardige wyze versierd hadden. Aan de Stadsdruckerye van de kinderen van Isaac en Johannes Enschedé zou een bezoek ge bracht worden. Dit bezoek is echter achter wege gebleven, hetzy doordat er gebrek aan tyd was, hetzy door een misverstand. De hoer R. G. Rijkens, redacteur van „Oud-Hol- landt's Nieustydinghe", had voor deze gele genheid een Oud-Hollandsch gedicht gemaakt, luidende als volgt: OP DE BLYDE INKOMSTE VAN It. M. Koningliiu Wilhelmina RN H. M. de Koninghiime-Regcnte DER NEDERLANDEN Binnen Oud-Hollandt den xxxu van Ooghstmaendt VAN DEN JAERE MDCCCXCV. Vorstinnen, welkoom hier; koom staetlyck ingetogen, Tot deen wen oude Stadt, daer elek cm etrgtU looft, En bloemenkransen vlecht om U gezallefd hooft, En zeegen voor U emeeckt van uyt de hemelbogen. Woea welkoom, jongste Telg van 't hoogh geslacht 1 van helden Yan Ntfs9.ou, door wier moedt, die hun in 't herte blaeckt', Ood-Hollandt vry en groot en roemryck wort ghemaeckt, Ghelyck d'hietorie one op yeder bladt kan melden. Wees wolkoom, Regentes, in onse oude veste; Gby die met liefd' en zorgh i n wysheidt on veretandt, De Komnghin bewaeckt voor 't lieve Vadorlandt, En blaekend zyt van litfd' tot het gemc-ene beste. So ia deez' Stadt vol vreughda cn al do straet vel bloomeD. Deez' huyzen weer verg&eo, en wel in kleenen tyt; Maer niet verlooren ga et, don nydt dea tydta ten epijt, De liefde tot bet Huys, daer in wy blyven roemen. Van dit gedicht worden den Koninginnen twee exemplaren, gedrukt op zwaar geschept Hollandsch papier, aangeboden, vervat in een sitrlyke portefeuille. Deze portefeuille is op do ouderwetsche manier van geboenderd kalfsleer gemaakt en bestaat uit twee platten met vergulde omiys- tlng en door groen band vereenigd. Op hot voorplat prykt het wapen van Holland, naar de oude teokening. De portefeuilles, beide geheel 'aan elkaar geiyk, zyn van binnen be kleed met oranjekleurig satyn. De stoet ging door de Prinsenstraat naar het Marktplein, waar HH. MM. met het gevolg eenige oogenblikken onder de Vierschaar plaats namen, om ververschingen te gebruiken. Burgemeester Fabiu3 nam hier het woord en hield een berymde toespraak: Heil, KoDingianeD, heil in deze stad van weken, Brooa en vergankelijk, en toch vol hoovaardy Op eeuwen heugenia; hoo groen haar jeugd ook zij, 't Verleden doemt bier op,'t is of do steenen spreken: Oud-Hollaad rijke troost uw rcem kan niet verbleeken; Onsterflijk ia uw kunst van hoogere waardy, Onschatbaar 't etout beetaan dier fiere burgerij, Die voor Europa 't licht der vrijheid deed ontsteken. Uw vloot ploegde iedere zee; gy tartt' 't (jzig Noorden; Heel Indië bracht U cyna, terwijl Uw krygsroem gloorde. Uw Hoir een leerschool werd, gestempeld door de Faam; Herdenk dat trotsch vorleên, dat rustloos stout vol voeren, En steekt dan uw trompet en laat uw trommen roeren Eén ging u immer voor Oranje is z|jn naaml Het vendel was intusschen op het markt plein op de gracht „en haie" geschaard en hadden de trompetters van den toren het „Wilhelmus" gespeeld, dat door de muziek was overgenomen. Toen de Vorstinnen onder de Vierschaar waren gezeten en do burgemeester zyn be rymde toespraak had gehouden, begonnen de exercitiën van het vendel onder bevel van den hopman De Boer. Keurig werden de exercitiën gedaan, zeer trokken zy de bewon dering der Vorstinnen, die zich, 't zy door den burgemeester Fabius, 't zy door den burgemeester Vening Meinesz of den schepen Van Biema, inlichtingen lieten geven en zich ook den hopman De Boer liéten voorstellen. Ondertusschen hadden de dames mevr. Kruis en mej. Teugels in Oud-Hollandsch kostuum en de baboe uit de Parakan Salakthee onder noming H H. M.M. ververschingen aangeboden. Aardig was het boe de baboe, naar den aard. van haar land, de Koninginnen kruipend op< de knieën naderdë en toen, de beenen geferöïst in haar beste sarong en kabaai gestoken, met het zilveren presenteer-tlad en de prachtige Japansche kopjes, aan de voeten der Koningin nen bleef zitten, tot dezen haar diensten niet langer behoefden. Na afloop der exercitiën begon de wande ling over het Marktplein, waar de niet zeer talrijke bezoekers de Koninginnen zeer toe juichten. In de Beursstraat toefden de Koning innen even by den zilversmid Kruis, die daar aan het dry ven was; ook by het Hollandsch houtsnywerk, by „Arbeid Adelt" en „Tessel- schade" werd even getoefd en by dezj laatste inzending werden ook aan de Vorstinnen bloemruikers vereerd. Langs „de Doolhof" ging het de Nymeogsche poort weder uit. Toen ging bet over het terrein langs den "Wereldbazaar. Even werd een wandeling over het dek van het schip gedaan, waar de tafels gedokt stonden, alle met bloemen gesierd. Op het terrein vereerde o. a. een Arabische vrouw in prachtige Oostersche kleeding HII. MM. een ruiker en op een der trappen by het koffiehuis van den „Volksbond" wtrd aan de Koningin een bouquet aangeboden door jongejuffrouw Walburgh Schmidt. De kio^k der „Delftsche Gist- en Spiritus fabriek" werd even bekeken, ofschoon de Koninginnen er niet binnen gingen, daar het onderwyl reeds laat was geworden en de Belgische afdeeling in het hoofdgebouw nog moest bezocht worden. Op weg naar het hoofdgebouw, even voorby de kiosk bovengenoemd, wilde een, blykbaar eeoigszins benevelde man HH. MM. een glas wfin aanbieden. De heer Gezelschap zag dit echter intyds, nam den man het glas af en duwde hem terug; de Vorstinnen hadden van het geheele incident niets bemerkt. By den ingang tot de Belgische afdeeling werden de Vorstinnen door den heer Verkruy- sen Braag, Belgisch senator en vertegenwoor digende den Belgischen minister van handel, met een kort woord verwelkom! en boden de jongedames Elise Zech en Tiberghien bou quetten aan met linten in de Belgische kleuren. De étalage des heeren Gust. H. Antoine werd door de Vorstinnen met aandacht be keken. Deze Antwerpsche juwelier had dan ook iets keurigs gemaakt. Hy had in zyn étalage de portretten der Koninginnen geplaatst te midden van levende bloemen en op elk dier bloemen flonkerde een kleine edelsteen. Nadat in het eere-salon nog eenige verver schingen waren gebruikt, werd de wandeling voortgezet. O. a. ontvingen HH. MM. in de Oostenryksche afdeeling bouquetten van een dochtertje van den commissaris generaal den heer Gustave Hartberger, en van een dochtertje van diens vervaDger, den heer Wittig. Ook de machine galery werd nog even be zocht; de ledige ruimte was daar met bloemen aangevuld en de "Vorstinnen bekeken met aan dacht de machines, vooral de nieuwe zet machines. Toen was het ongeveer halfzes en was het tyd van vertrekken. De rytuigen stonden weder voor den hoofdkoepel. Alvorens in Haar rytuig te stappen, verzekerde de Regentes aan- mr. Calisch „dat hetgeen Zy gezien had Haar verwachtingen ver had overtroffen en dat Zy blyde was geweest eene gelegenheid to hebben gevonden de tentoonstelling te zien", terwyl de jonge Koningin zeide „dat Zy hoogst erkenteiyk was voor de ontvangst en het ge heel op Haar grooten indruk had gemaakt". Ook aan den „burgemeester" van Oud- Hollandt hadden de Vorstinnen herhaalJelyk Hare ingenomenheid betuigd, verklarende „dat Zy van Oud-Hollandt veel hadden gehoord, doch dat hetgeen Zy hadden gezien verre ver heven was boven hetgeen Zy er van gedacht hadden". Toen de koninklyke stoet van het tentoon stellingsterrein kwam, werd de volgende weg naar het Centraal station genomenStadhou derskade, Vyzelgracht, Vyzeistraat, Heeren?r. (oneven zyde), Thorbeckeplein, Rembrandts- plein, Halvemaansteeg, Kloveniersburgwal (on

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1895 | | pagina 1