N°. 10884 ^laandag 19 Augustus. A". 1895 tgeze (Couiar.t wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Eerste Blad. LEIDSCH DA&BLAB PRIJS DEZER COURANT; Yoor Leiden per 3 maanden5 i f 1.10. Franco per post Afzonderlijke Nommers 1.40. 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1-6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt 0.05 berekend. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Leiden, 17 Augustus. Naar wjj vernemen, is de heer W. Van Iperen dezen winter weder voornemens de leiding van een zangkoor op zich te nemen. In aansluiting aan bun rapport van 31 Juli 11., waarbij de gemeenterekening over 1894 aan den Raad wordt overgelegd, geven B. en Ws. thans eene uitvoerige toelichting op die rekening. Volgens de oorspronkelijke begrooting zoudende ontvangsten over dat dienstjaar bedragen 816,266. Bij verschillende Raads besluiten is deze som echter verhoogd met ƒ57,335.78 en gebracht op ƒ873,601.78. In werkelijkheid is echter slechts ontvangen ƒ831,859.34. Die mindere ontvangst is te wijten aan verschillende omstandigheden; o. a. heeft de bruggeldheffing ten gevolgo van de nieuwe verordening op dat onderwerp 3793.57 minder opgebracht dan geraamd was; de rente van kapitalen bleef 1591 beneden de raming; als gevolg eener latere opneming van 24,000 door de gasfabriek voor do telescopeering van den gashouder, en vermits de exploitatie der bank van leening in plaats van de geraamde ƒ850 rente, een verlies van 442 19 op leverde; verder door de lagere winst der gas fabriek ad ƒ1121.67; doordien ƒ40,000 minder werd vereischt als kasgeld, alsmede op grond, dat de geraamde 24,661, als geldleening ter voorziening in do buitengewone werken (telescopeering gashouder en aankoop huisjes in de Sionsteeg) niet behoefden te worden opgenomen, aangezien voldoend kapitaal aan wezig was. Tegenover deze mindere ontvangsten stonden weer meerdere ontvangsten op andere posten, welke de lagere ontvangst tot bovengemeld c(jfer van 41,742.44 terugbrachten, o. a. 1284 95 als plaats der belasting by supple toirs kohieren geheven; ƒ1202.75 op de wik-, weeg-, meet- en keurloonen, 1007.45 op de banken en staanplaatsen op markten; ƒ8000 als teruggegeven in de bank van leening, 2250 als boogere winst in de duinwaterleiding en 19,966.45 als opbrengsten verkochte ge meente- eigendommen. Wat de uitgaven betreft, deze waren oor spronkelijk, evenals de ontvangsten, uitge trokken op ƒ816,266 en werden by verschillende Raadsbesluiten verhoogd met 57,335.78 en alzoo gebracht op ƒ873,601.78. De werkelijke uitgaaf bedroeg echter 779,794.09, dus 93,807.68 minder dan ge raamd was. De mindere uitgaaf aan de eene en de meerdere uitgaaf aan do andere zyde, alsmede de verschillende posten der rekening in ontvangst en uitgaaf, worden daarop door B. en Ws. uitvoerig toegelicht. In verband met die toelichting stellen B. en Ws. den Raad voor, de geheelo rekening der ontvangsten en uitgaven over 1894 voor- loopig vast te stellen: 1°. De ontvangsten ten bedrage van ƒ831,859.34; de uitgaven ten bedrage van 779,794.09s, en mitsdien met een batig saldo van ƒ50,065.248; 2°. het bedrag van hetgeen als oninbaar is afgeschreven vast te stellen op ƒ9946.90; 3°. het bedrag van hetgeen nog blijft te verhalen en in de eerstvolgende rekening be hoort te worden verantwoord, vast te stellen op ƒ508.26. Ten slotte wordt voorgesteld, een som van 44,734.90, in het batig slot der rekening begrepen en bestemd om te worden belegd, op de begrooting van 1895 over te brengen, te gelijk met de nog verschuldigde betalingen over 1894 ad ƒ1478.48*. Het batig saldo van den dienst 1894 in de begrooting voor 1896 als eerste post van ontvangst over te brengen, zal alzoo moeten bedragen ƒ5851.16. '8 Rijks Ethnographisch Museum te Leiden heeft van den Pangeran Wira Krama, te Pasirab, afd. Ogan Komering Ilir en Belidah (Palorabang), de navolgende voorwerpen, her komstig van Zuidoost-Sumatra, ten geschenke ontvangen (geïnventariseerd als serie 1008&): Twee sarongs, twee slendangs, een baadje voor mannen, een dito voor vrouwen. Aan den schenker is de dank der Regcering betuigd. (Sts.-Cl). - Prof. Guye, te Amsterdam, prof. Doyer, te Leiden, en dr. H. Burger, te Amsterdam, bestuursleden van de „Nederlandscbe Keel-, Neus en Oorheelkundige Vereeniging", heb ben zich tot een commissie vereenigd om gelden bijeen te zamelen voor een gedenk- teeken van dr. Hans Wilhelm Meyer, die on langs te Kopenhagen is gestorven. Tot dat doel hebben zjj een oproeping geplaatst in het „Ncderl. Tijdschrift voor Geneeskunde." Men schrfift ons uit Woubrugge: Mtt de keurig ingerichte stoomboot „Aalsmeer" van de onderneming „Carsjens" maakte giste ren de zangvereeniging „Zanglust", van Wou brugge, een reisje naar Amsterdam. Begunstigd door b(j uitstek fraai weder, liep de tocht in de beste orde af. Bezocht werden de Tentoonstelling, het Panopticum, het Ryksmuseum, „Natura Artis-Magistra", enz. Zeer voldaan keertle men huiswaarts. Een woord van dank aan de werkende leden en den directeur van „Zanglust," den heer Drenthen, hoofd der school, die het den opvarenden niet aan zanggeoot deden ont breken, is hier zeker niet misplaatst. De heer M. Bertels, hoofd der R.-K. Parochiale School te Noord wijk, is, naar wy van wélingelichte zyde vernemen, benoemd tot hoofd van een inrichting van onderwijs te Rotterdam. De „Martba-stichting," eene inrichting voor onverzorgde kinderen te Alfen a/d Ryn, zal belangryk worden uitgebreid. Door het bestuur is aangekocht een groot gebouw met tuin en grooten boomgaard, gelegen op tien minuten van de inrichting. Dit gebouw zal, indien het daarvoor gereed is, vooreerst be stemd worden tot huisvesting van groote jon gens. Wel kan reeds op de koopsom 6000 worden afbetaald, doch zeer veel is nog noo- dig om het zonder schuldenlast te kunnen aanvaarden. Andermaal vergaderde te Scheveninger. het uitvoerend comité voor het adres omtrent de haven aan H. M. de Koningin Regentes, versterkt met de leden, door ieder der verte genwoordigers van de beroeps-vereenigingen aangewezen. Van de onderteekening van het adres werden uitgesloten zy, die den leeftijd van 18 jaren niet hebben bereikt, en vrou welijke ingezetenen, geen gezinshoofden zynde, met uitzondering echter der boetsters (netten- herstelsters). Tor bevordering eener spoedige uitvoering van de teekenirig, werd het dorp in gedeelten gesplitst, waarvan iedere afgevaardigde eener commissie een deel voor zijne rekening neemt. Heden vangt dit werk reeds aan. Het adres is van den volgenden inhoud: Aan Hare Majesteit de Koningin- Weduwe, Regentes van het Koninkrijk! Geven met verschuldigden eerbiod te kennen de ondergeteekenden, allen wonende te Sche- veningen dat het strand te Scheveningen in den nacbt van 22 op 23 December 1894 door een hevigen storm in groote mate is afgeslagen; het bestuur van den polder Delfland dien tengevolge genoodzaakt was hoofden in zee op dat strand te doen aanleggen en een muur aldaar te doen bouwen, welk laatste werk door de gemeente 's-Gravenhage over eene aanzienlyke lengte wordt voortgezet, alles tot beveiliging van de zeewering; daardoor zal bet vooi taan voor de visschers- vloot onmogelijk zijn om, evenals tot voor dezen geschiedde, te Scheveningen te landen en zullen do reedtrs genoodzaakt zyn, hunne schepen in andere havens te doen binnen- loopen. Zulks veroorzaakt niet alleen voor de reeders groote onkosten, maar sleept daaren boven voor alle middellijk of onmiddellijk by den handel en de visschery belanghebbenden onberekenbaar nadeel na zich. Indien deze toestand zou worden bestendigd, is het niet alleen te vreezen, maar kan als zekerheid worden aangenomen, dat de handel en de retdery zich verplaatst, en van de een maal zoo bloeiende visschersplaats Scheve ningen niets zal overblijven dan de geschie denis en de naam. Om dit onheil te voorkomen, is vergunning aangevraagd om te Scheveningen een visschers- baven te maken. Alleen zulk een haven kan de totale onder gang van de bloeiende visschery en het nijvere Scheveningen voorkomen. Redenen waarom de ondergeteekenden zich tot Uwe Majesteit wenden met het eerbiedig verzoek dat het Uwe Majesteit moge behagen, de stappen, die worden gedaan tot het ver krijgen van een visschershaven te Scheve ningen, met Uwe Hooge medewerking te willen steuneD. Moge de Almachtige Uwer Majesteits hart daartoe leiden! 't Welk doende, enz. In do gisteren gehouden zitting der Synode van de Ned.-Herv. Kerk was aan de orde de behandeling van het rapport, uitgebracht op het verzoek van de „Vereeniging ter bevor dering van inwendige zending", bedoelende de opleiding van predikanten in de Ned.-Herv. Kerk. Dit verzoek strekt om het studoeren van theologische studenten tot hun propae- deutische studiën aan de gemeente-universi teit te Amsterdam mogelijk te maken. De conclusie van het rapport was, om aan de vereeniging te antwoorden, dat de Synode als haar gevoelen heeft uitgesproken, dat de zoogenaamde propaedeutici behooren tot de aanstaande evangelie-dienaren, bedoeld in art. 11 Reglement op het Hooger Onderwijs, over wie het toezicht is opgedragen aan de kerke lijke hoogleeraren; dat hieruit voortvloeit, dat de studenten verplicht zullen zyn, zich reeds van den aanvang hunner studiön te do8n inschrijven in hot kerkelijk album, ver meld in ait. 12 van genoomd Reglement, cn dat de Synode het niet noodig heeft geoordeeld andere bepalingen of voorschriften hieraan toe te voegen. Door den heer Rens werd voorgesteld, te antwoorden, dat er, naar het oordeel der Synode, geen bezwaar bestaat tegen het stu- deeren van zoogenaamde propaedeutici aan de gemeente universiteit te Amsterdam, mits zy zich van den aanvang hunner studie af, laten inschrijven in het album der kerkelijke hoog leeraren aan een universiteit, waar deze ge plaatst zyn. Dit voorstel werd verworpen en daarop de conclusie van bet rapport met groote meer derheid van stemmen aangenomen. In behandeling kwam daarna het advies, uitgebracht door de commissie ad hoc, over de vraag of zy, cie zich tot het proponents examen voorbereiien, doch niet voornemens zijn de Ned. Herv. Kerk te dienen, op denzelf den voet als de overige studenten in het album der kerkelijke hoogleeraren kunnen ingeschre ven worden. De conclusie der commissie strekte, om een verandering voor te stellen in art. 12 Reglement op het Hooger Onder wijs, aldus luidende: de namen der studenten in de godgeleerdheid, d,3 zich voorbereiden voor het examen ter toelating fot do Evangelie- bedie .ing in de Ned.-Herv. Kerk, worden jaar- lyks door den in ciensttijd oudsten boogleeraar in elke universiteitsstad in een album inge schreven. Dienovereenkomstig werd zonder hoofdelijke stemming besloten. De heer mr. J. F. Houwing, benoemd tot gewoon hoogleeraar in het burgerlijk recht en de burgerlijke rechtsvordering aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam, zal die betrekking aanvaarden den lsten Oct. a. s. Het Museum Meermanno WestreeDianum (Prinsesscgracht no. 30, te 's-Gravonhage) zal gedurende Septembor 1895 geopeni zijn op den 5Jen en den 19Jen. Op die dagen zijn toegangskaarten, zoowel aan het Museum zelf als aan de Koninklijke Bibliotheek (Voor hout no. 34), te verkrijgen. Men meldt uit Haarlem: In plaats van 160,000 is nu door een ander deskundige berekond, dat de sluis te Spaarndam 180,000 zal kosten. De gemeenteraad wil in die kosten ook s/, bydragen, ia de hoop, dat de minister van waterstaat in het overige door het Rijk te geven, geen bezwaar zal zien. Benoemd is tot leeraar aan de hoogere burgerschool te Goes de heer A. Borgeld van Sappemeer. Men meldt uit Amsterdam, eenigermate afwijkend van de aan „De T(jd" ontleende mededeeling: De kans, dat prof. Van 'tHoff voor de Amsterdamsche universiteit behouden zal blyven, is iets verbeterd. De aandrang der studenten heeft reeds eenigen invloed geoefend op de plannen van den hoogleeraar. Zeker heid bestaat echter nog niet. Het geïllustreerde „Zendingsblad", orgaan van het „Java comité" te Amsterdam, meldt in zijn nummer van 15 Augustus, dat de ontvangsten van deze vereeniging van 18 Juni tot 9 Juli 1222.16 hebben bedragen. Het „Java-comitó" hoopt nog dit jaar zijn 40 jarig bestaan te herdenken. Te Freiburg is bevorderd tot doctor in de geneeskunde de heer J. V. De Jong, arts, op een proefschrift: „Beschreibung einesFalies von Hemiatrophia Cerebri mit Atropbie der gekreuzten Kleinhimhemisph&re." Gedurende de wintermaanden zal, even als dit reeds bij andere groote garnizoenen het geval is, t9 Amsterdam een officier belast worden om de militaire bescheiden en docu menten, welke tot het archief op het stadhuis behooren en speciaal voor den Nederlandschen krijgsdienst van belang zijn, uit te zoeken en te rangschikken. De leiding van dezen belangrijken arbeid in geheel het land berust bij den luitenant kolonel De Bas, van de cavalerie. Naar „De Bredenaar" verneemt, zal op de schako's van de officieren der infanterie de witte panache vervangen worden door haneveeren, model artillerie. De heer J. Van Dyk Mzn. te Deutichem heeft van iemand, die onbekend wenscht to blyven, een gift van ƒ3000 ontvangen voor de opleiding van jongelingen tot predikanten in de Ned.-Herv. Kerk. De minister van oorlog brengt ter voor- loopige kennis van belanghebbenden, dat, ten gevolge van den uitslag van htt toelatings examen aan de Cadettenschool, voor eene plaatsing als cadet in aanmerking komen Voor den dienst hier te lande: A. Th. A. Heyting, J. E. Haitsma Muiier, O. L. baron Bentinck, J. J. Hoogeboom, .T. J. CollarJ, jhr. K. F. Quarles van Ufford, C. W. Visser, G. Doorman, D. J. Gorter, F. J. J. baron Van Heemstra, J. Oele, J. A. Ten Klooster, A. H. Sirks, H. J. Van der Tak, H. J. Van Veen, C. C. Pels Rycken, L. H. A. Crommelin, J. Kamphuis Suermondt, G. T. H. Ragay, A. P. M. A. Storm de Grave, C. E. Blauw, F. G. H. M. Stoenberghe, A. J. Van Riemsdijk, A. M. Verhaar, F. E. baron Van Heerdt, L. J. De Wolf en J. L. Van Riemsdijk. Voor den dienst in Noderlandsch Indie: J. T. W. Boxman, E. Sieburgh, C. Schultz, J. H. E. Rückort, G. E. Van Lier, W. K. L. H. C. Campen, C. W. Ten Brink, M. J. E. Bos, B. W. A. Koopman, J. H. Van Velthuysen, H. J. Vermeer, M. J. Van Lakerveld, A. Weber, E. J. Van Son, M. Barings, J. Rtiche, E. Wytema, A. J. C. Jonqu.ère, W. C. Okhnyzen, S. G. Badings, J. A. Munniks de Jongh, J. A. Ten Cate, H. J. K. Schuitenvoerder en J. H. F. Gelpke. (Sts. Ct.) Door het Ryk is op de Groote Bresde- plaats te Harlingen een dubbel huis aange kocht, om daarop een gebouw in te richten tot post- en telegraafkantoor. Z. D. H. de Groothertog van Saksen bracht gisternamiddag een bezoek aan bet Mauritshuis te 's Gravenbage, waar de vorst werd ontvangen en rondgelöiJ door den direc teur, dr. A. Bredius, en door den onder-direc teur, dr. C. Hofstede de Groot. De nuntius, Mgr. Lorenzelli, begaf zich gisterochtend naar Roermond. By gelegenheid van het bezoek van H.H. M.M. aan Kampen zal door de jeugdige Koningin een gedenksteen gelegd worden voor het nieuw te bouwen gasthuis. By die gelegenheid zal door een aantal dames en heeren, onder directie van den heer A. J. Gaillard, een cantate worden uitgevoerd. De heer H. Pierson, directeur der Hel dringgestichten te Zetten, meldt dat op de jaarvergadering van „Talitha" besloten is, een prijsvraag uit te schrijven over het onderwerp, daar behandeld: de bescherming van minder jarige kinderen. De commissie, daarvoor be noemd, is bezig zich uit te breiden en eenige mannen van naam op juridisch gebied uit te noodigen daarin zitting te nemen. Doch eer mtn tot het uitloven van een premie kan overgaan, moet ƒ1100 a 1200 voor een en ander aanwezig zyn, en zal men degelijk werk mogen verwachten, dan moet men twee premies kunnen uitloven. De hoer Pieroon vraagt de medewerking van velen om die som bijeen te brengen. Naar het „H. Dagbl." verneemt, zal de onlangs benoemde Staatscommissie in zake pensioenverzekering voor werklieden op Maan dag 2 September a. s., des namiddags te half- drie, in de Trèves-zaal van het departement van waterstaat worden geïnstalleerd. Het stoomschip „Ceres" vertrok 15 Aug. van Gibraltar naar Amsterdamde „Kanzier", van Hamburg en Amsterdam naar Oost-Afrika, arriveerde 14 Aug. te Durban; de „Prinses Marie" arriveerde 16 Aug. van Batavia te Amsterdam; de „Prinses Wilbelmina", van Batavia naar Amsterdam, vertrok 16 Aug. van Port-Said. De minister van marine heeft den kapi tein-luitenant ter zee J. H. M. Jansen, uit Oost Indiè in Nederland teruggekeord, op non-activiteit gesteld. Bij koninklijk besluit is benoemd jhr. F. G. A. Gevers Deynoot tot burgemeester van Kethel, en J. W. DoiTegnies tot burge meester van Diepenveen. De eerste luit. C. E. A. Copes van Hasselt, van het reg. grenadiers en jagers, op zijn verzoek, krachtens punt 4 van art. 38 der wet van 28 Augustus 1851, op non-activiteit gesteld. Praatjes over Kunst. Vlokken. LX. By den heer E. Horloos (die onlangs aan zyn magazijn eene groote verbetering met het oog op passender étaleeren aanbracht) zag ik onlangs een fraai borduurwerk, dat stellig e< rtyds op een of ander gewaad, voor kerkdijken dienst bestemd, zal hebben ge prijkt. Het geeft den gestorven Jezus to aanschouwen, door een der met den tiara gekroonde Pausen by de schouders opgeheven, en door wolken omringd. Evenals bykans all 9 textiele arbeid uit dat zéér-supérieure tydoerk (wat kunst betreft), ademt dit werk, zeker door bekwame hand uitgevoerd, een pieus gevoelen, en de maker of vervaardigster was wél doordrongen van de groote Liefde, die by 't tot stand brengen van dergclyxon arbeid éérste fact of''bty ven moet. Tot de z. g. „Nadelmalerei" behoorend, is hier ter dege met do naald naar schilderirg gestreefd. Toch is do grens tusschen borduur- en penseelkunst niet overschreden. Met strakke lijnen is o. a. het lichaam van den Heiland geteekend en de uitdrukking op het gelaat van den neerzienden Geesttlyko evenals de lydenstrekken op het aangezicht van den Verlosser dwingen ons tot bewondering, en, al is dit werk eeuwen geleden gemaakt, het heeft den tand des tjjds krachtig weerstand geboden. Want bet vluchtige, het luchthartige, dat onzen tyd zoozeer kenmerkt, was toen ton eonenmale onbekend. Nauwkeurig werden kleurstoffen vervaardigd en grondstoffen onder zocht, die aan zulk werk dienstbaar werden gemaakt. Ook aan 't bewerken werd voel tyd besteed, door menscbenhandenhet machinale bleef er vreemd. Thans is in de borduurkunst het mensch- beeld een gruwel geworden. Om de heden- daagsche handwerken, waar het een enkelen keer een rol vervullen moet, kan niet anders dan worden gelachen, gelachen om die tronies, waar van uitdrukking der oogen geen sprako kan zijn, uitgeteld als zy worden in enkele ruitjes, of ook wel aangeduid door een zwarte kraal of een parel. En het kan heilzaam werken in deze tijden van wufte oppervlakkigheid, weer eens zulk ernstig, zulk bijkans ongeschonden subliem borduurwerk terug te zien, dat ons aan de degelijkheid dier voorbijgegane eeuwen her innert, aan die kunst, die én uit missalen en getijboeken, uit kasuifels en altaarkleeden ook nu nog tot ons spreekt; onwankelbare beelden van den kunstzin, de piëteit en de volharding onzer voorvaderen, die de echt-naïeve voort brengselen hebben gewrocht, welke als rotsen in de eeuwen zullen blyven staan. De twintigste tentoonstelling van do Hol- landscho Teekenmaatschappij in „Pulchri- Studio" te 's Gravenhage is niet zoo heel belangryk. Van Isaac Israels een knappe zwartkrijt- teekening „B(j Prot", en twee kranige pastels „Windvlaag", en „Do meisjes van de Munt." Ik aarzel niet dit laatste werk het belangrijkste van deze expositie te noemen. Voorts Bauer, met de oorspronkelijke schets voor zijn „Kathedraal", mevrouw Bisschop Robertsen, Etienne Bosch („dokken te Lon den"), Breitner, Gabriél, Haverman, De Josselin de Jong (met een klourigo aquarel, een „Puddler", voor een oven staande), J. en W. Mari3, Ter Meulen, Tony Offermans („Potten bakker"), D. Oyens, Poggcnbeek, Roelofs, Tholen (vooral diens „Bij de broeibakken" is mooi gevoeld) en Weissenbruch. Van Jozef Israels oen vreemd werk, heel anders dan gewoonlijk herinnering aan Tangor. De Italianen zyn gelukkig heel-even ver tegenwoordigd, en nog wel met. zeer middel matig werk. Als eigenaardig, doch niet pakkend, wil ik de inzending van Max Liebermarin noemen. Over 't algemeen heeft deze verzameling weinig tot me gesproken, 't Kan ook wel zyn dat de waardige collectie aan den Bosch- kantvandon „Haagschen Kunstkring" afbreuk aan den indruk heeft gedaan. A. s. Woensdag wordt deze laatste gesloten. Op 1 September wordt er in den „Rotter- damschen Kunstkring" een „Mauve tentoon stelling" geopend. Reeds zijn belangrijke toezeggingen uit particuliere verzamelingen gedaan. Uit „Le Courrier francais" dit gedichtje van Georges Gillet: Après? Lorequc da moribond eet close la piupière, Qu'u^e ;1 nche a cacbó lo corps a tous lea ycux; Loreque des gene en deoil, un instant eourieox, Ont euivi le codyo'i jueqies au clmeiièro; Loreqao pi-.-ure, cris, soupirs, join's a qnolque prièr#»' Ont rodit la chanson banale des ad eux; Qaand cbacnn a eosdó d'un regard anxicux Lo trou beaat encore eü va poarrir la bióro; Le champ des morte so vide. On se eépare, on fait; On retoarno i la vie, au mouvement, aa brait; Le temps traine en eon coura le eonvenir qui eombre.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1895 | | pagina 1