en jhr. mr. R. De Marrees van Swinderon,
substituut griffier by de arr -rechtbanken te
Tiel, Zwolle en Zutfen.
Maandag-avond kwamen een groot aantal
ingezetenen der gemeente Wassenaar in de
openbare school aldaar te zamen, om het doel
te hooren bespreken van een op te richten
vereeniging ter „behartiging der dorpsbelan
gen". Nadat de heer M. Peereboom het doel
der nieuwe vereeniging had uiteengezet,
meldden zich 32 personen aan, die lid wenschten
te worden. Uit die personen word een zestal
gekozen, dat een reglement zal ontwerpen.
In een volgende vergadering zal dit aan de
goedkeuring der leden onderworpen worden,
en tevens zal dan het bestuur worden go-
kozen.
De „Staatscourant" van 20 Maart bevat
eone opgaaf van onbestelbare en geweigerde
pakketteD, die nog eene maand na deze aan
kondiging by het hoofdbestuur der posterijen
en telegraphie ter beschikking biyven van de
rechthebbenden, om na verloop van dien ter-
m(1n, voor zooveel zy niet zijn opgevraagd,
te worden verkocht. De namen en woonplaatsen
der geadresseerden zynS. Oppenheimer, te
Southampton, O. Kolb, te Königsberg (2 pak
ketten), Merk &Co., te Rotterdam, E. Podio,
te Parijs, L. Luursema, te Appingedam, Malm-
berg, te Nijmegen, E. R. Hoekstra, te Balk,
P. Mercier, te Parijs, S. H. Van Adelsbergen,
te Groningen, HufTmann Co., te Haan, F. De
Vries, te Eindhoven, DufFeler, te Eysden (2
pakketten), firma L. Friezer, te Rotterdam, C.
Krol Jr., te Haarlem, J. Bieshaar, te Weosp,
Unger, te Delft, P. Borema, te Bunde. Voorts
zyn nog ter beschikking van de rechthebben
den: een tangetje, 2 broches en een rozen
krans, welke voorwerpen met de pakketpost
verzondon zijn, doch waarvan tijdens hot ver
voer adres en nummerstrook verloren zyn
geraakt.
De minister van binnenl. zaken brengt
tor algemeene kennis, dat het examen om als
leerling aan 's Rijks veeartsenijschool to Utrecht
te worden toegelaten, ingevolge het reglement
voor die school, zal plaats hebben in de eerste
helft der maand Juli a. s., en dat zij, die dat
examen willen afleggen, zich schriftelijk, mits
portvrij, vóór 1 Juni a. s., bij den directeur
der school moeten aanmelden.
Men zie verder do Staatscour. van 20 Maart.
Ingevolge machtiging by kon. besluit
van 19 dezer wordt door den minister van
marine: lo. Hr. Ms. pantserschip „Buffel"
met 10 April a. s. te Hellevoetsluis in dienst
gestold als tydolfik logementschip voor oplei
ding van matrozen lste klasse tot kwartier-
moester, enz., en het bevel over dien bodem
opgedragen aan den kapitein luitenant ter zee
H. O. Feith, onder eervolle ontheffing van
het door hem gevoerde bevel over Hr. Ms.
instructieschip „Nautilus". Voorts worden aan
boord van genoemd pantserscliip geplaatst do
luit. t/z. lsto kl. G. C. D. baron Van Harden-
broek, als lste officier, de luits. t/z. 2de kl.
P. G. J. graaf Van Hogendorp, L. Hamming
on J. R. Van Osselen, de off. van gez. lste
kl. G. O. Snyders, de off. van adm. 2do kl.
J. M. Tromp en de lste luits. der mar. J. C.
Schravor en C. P. Van Borsolen; het bevel
over Hr. Ms. instructieschip „Nautilus" opge
dragen aan den kapitein-luit. t/z. P. F. H.
Voleko.
Er is weer een wedstrijd in voordrach
ten, monologen en fragmenten tegen 16 April
uitgeschreven door de Utrechtsche Tooneel-
verooniging Apollo".
De commissie van het Museum van
Kunstnijverheid te Haarlem deelt mede, dat
heden op genoemd museum eene tentoonstel
ling wordt geopend van kunstindustriöele
ontwerpen, schotsen en teekeningon, alsook
keramieko producten, vervaardigd en geschil
derd door den heer A. Le Conté, oud leeraar
der Polytechnische School te Delft.
Hot stoomschip „Conrad", van Amster
dam naar Batavia, arriveerde 19 Maart te
Padang; de „Gelderland", van Batavia naar
Rotterdam, passeerde 16 Maart Sagrès; de
„Gedó", van Batavia naar Rotterdam, vertrok
18 Maart van Port-Said; de „Reichstag", van
Hamburg en Amsterdam naar Oost-Afrika,
vertiok 16 Maart van Napels; de „Kaiser",
van Oost Afrika naar Rotterdam en Hamburg,
passeerde 19 Maart Dover; de „Prins van
Oranje", van Batavia naar Amsterdam, pas
seerde 19 Maart Perim; de „Prins Maurits",
van West-Indiö naar Amsterdam, vertrok 19
Maart van Havre; de „Veendam", van Nieuw-
York naar Rotterdam, passeerde 19 Maart
Bevezier.
By koninklijk besluit is benoemd jhr.
E. Quarles van Ufford, met ingang van 1 April
a. s., tot burgemeester der gemeente Maar-
tensdyk.
Aan don luitenant ter zee 2de kl. H. J.
Knottnerus, op zyn verzoek, met 1 April a. s.,
eervol ontslag uit den zeedienst verleend.
Aan W. Bontjes, weduwe van den broeder
der orde van den Nedorlandschen Leeuw C. A.
Lankhout, oene toelage verleend van f 100
's jaars.
De gewezen lste luit. der cav. jhr. L. J.
Quarles van Ufford by vorniouwing een tydeiyk
pensioen ton bedrage van f 450 's jaars toe
gelegd voor den tijd van vyf jaren, gerekend
wordende aanvang te hebben genomen met
den dag, volgende op dien, waarop het vroeger
aan hem verleend tydeiyk pensioen heeft op
gehouden.
Met ingang van 1 April a. 8., by het hoofd
bestuur der posteryen en telegraphie bevorderd:
a. tot commies, J. S. Simons, thans adjunct
commies; b. tot adjunct-commies W. A. J.
Becht, C. P. J. Koiser, \V. M. C. Liernur, J. F.
E. W. Zey en B. P. J. R.nsvelt, allen tbana
eerste klerk.
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer zotte de beraadslaging
voort over de motie van den heer Dobbelmann
tot herziening en uitbreiding van het tarief
van invoerrechten (graanrechten).
De heer Boessingh bestrydt de motie. Zy
is hem te beperkt, omdat zy niet spreekt van
protectie in het algemeen, en zjj is hem weer
te vaag, te algemeen, omdat zy niet aangeeft,
welke middelen tot verbetering van den toe
stand moeten worden aangewend. Een groot
bezwaar voor spreker is ook, dat de kleine
stand, de arbeider, by invoering van graan
rechten zou worden gedrukt; de kleine land
bouwer er niet door zal worden geholpen.
Waar blyft de meerdere arbeid, die de duur
dere broodprijzen zou moeten dekken?
Waar de motie zoo weinig preciseert, kan
hy haar niet steunen. En dat zy dit niet doet,
toont hy aan vooral ten aanzien van de veen-
industrie.
De heer Zijp acht zich verplicht zyn stem
tegen de motie te moeten motiveeren. Deze
motie beoogt niet alleen de invoering van
graanrechten, maar het teweegbrengen van
een volslagen omkeer op handelsgebied,
waarover wy ons wel eens tweemalen mogen
bedenken. Doch al beoogde de motie alleen
de heffing van graanrechten, ook dan zou
hy er tegen stemmen. Door den heer Yan
Kerkwyk werd een middenweg aangegeven,
maar spreker meent, dat men de quaestie
duidelyk en zuiver moet stellen. Ook al ware
hy voor graanrechten, dan nog zou hy tegen
de motie stemmen, omdat zy ook de industrie
omvat, door wier bescherming de toestand
van den landbouw nog onhoudbaarder zou
worden.
Met de voorlezing van een artikel uit het
„Landbouw Weekblad" tracht spr. aan te
toonen, dat graanrechten voor streken van hooi
bouw en veeteelt nadeelig zullen zyn. Spr. ver
trouwt dat de Regeering op andere wyze den
landbouw zal willen helpen, door afschaffing
der tollen, door aaüleg van stoomtrammen;
door wyziging in de tarieven van 't Staatsspoor
in het belang van den landbouw; door betere
rogeling van het pachtwezen; door wyziging
en aanvulling van sommige bepalingen in het
Burg. Wetb. ten aanzien van de verhuring van
landerijen; door gelegenheid te stellen voor
landbouw-krediet; door afschaffing van den
vleeschaccyns en door bevordering van den
invoer van vee naar het buitenland; door be
vordering van de veefokkerij en bepaaldeiyk
van de paardenfokkery. Door behartiging der
belangen van de nationale industrie by aan
bestedingen zal de landbouw beter geholpen
worden dan door graanrechten.
De beer De Lange is niet op theoretische,
maar op practischo gronden tegen de motie.
Wy allen willen zeker verbetering van den
onmiskenbaar treurigen toestand, waarin
althans een gedeelte van den landbouw ver
keert. Doch hoe is die treurige toestand van
don landbouw ontstaan? Is dit geheel te
wyten aan de landbouwers? Geenszins, zy
hebben er niet moer of minder schuld aan
dan hunne voorgangers, die vroeger slapende
ryk zijn geworden. Het is eenvoudig een
gevolg van de tydsomstandigheden na 1870.
Men hoeft landrente en pacht ontzettend doen
stygen en zelfs gedisconteerd. En wie heeft
nu alleen voordeel gehad by die stijging?
Alleen de grondeigenaar, maar niet de schat
kist. En thans, nu grondrente en grondwaarde
gedaald zyn, is het nu biliyk om hen, die
niet in de winst gedeeld hebben, wel in het
verlio3 te laten deelen? De landbouw kwynt
Diet, maar de landbouwer. Hy kan do hooge
rechten en pachten niet moer betalen. En nu
vraagt men van ons don landbouw in staat
te stellen den grondeigenaren dezelfde hooge
rente en pacht uit te keeren als vroeger. Spr.
kan dus niet voor deze motie stemmen, omdat,
het niet biliyk is de gevraagde bescherming te
vorleenenomdat er goen enkele reden bestaat
af te wyken van bet billykheidsmotief.
Thans de industrie behandelende, betoogt
spr. dat voor haar de beschermende rechten
nooit voordeel kunnen aanbieden. Zy toch legt
zich tegenwoordig niet zoozeer toe op con
currentie, maar moor om door de oen of andere
nieuwigheid zich voor een oogenblik hot mono
polie te verzekeren. Allerminst zou spr. aan
do industrie het recht willen ontzeggen de
handen in elkaar te slaan om een loonenden
prys te verzekeren, mits dit niet worde gedaan
met de hulp van den S:aat.
Ten slotte wyst spr. op de bedenkelyke
gevolgen van eene zy het ook indirecte be
scherming van het kapitaal in de tegenwoor
dige tydsomstandigheden. Do steun, uit arbei
derskringen aan deze motie geschonken, is
voor spr. dan ook niet wel begrypelyk. Zy
mogen zich spiegelen aan den toestand van
ellende en ontbering, waarin velen hunner
vakgenooten in Amorika verkeeren.
Gr e in e ii s *1 Nieuws.
Naar wy vern ern en, zal de hier
ter stede bestaande gymnastiek- en scherm-
vereeniging „Sparta" den 20sten April a. s.
haar 12'/* jarig bestaan vieren met eene uit
voering in de Stadszaal.
Volgens het „Vad." is het terrein,
gelogen tusschen de twee Yan-den-Boschstraten
te 's Gravenhage, door eene commissie aan
gekocht en zal daarop, behalve een villa, oen
nieuwe kookschool gebouwd worden.
De bomschuit „Scheveningcn
283" hoeft met hare netten in het wrak van
de „Elbe" vastgezeten en daarvan aangebracht
den windwyzer.
De Amerikaansche sergeant-
detective, die, zooals onlangs werd gemeld,
te Woerden ern Italiaan verlacht van ver
duistering van eenige duizenden dollars
heeft aangehouden, keert heden met zyn
arrestant naar Nieuw-York terug.
Een tegenvaller. De diaconieën
der Hervormde gemeenten te Amsterdam od
te Haarlem zyn gisteren door de rechtbank
in laatstgenoemde gemeente veroordeeld tot
terugbetaling eener som van ongeveer f 80,000.
Den Ilden Juli 1890 overleed te Amsterdam
zonder testament na te laten de heor H. W. B.
en werd zyne erfenis verdeeld tusschen de
erfgenamen van vaders- en moederszyde. De
eenige erfgename van moederszijde, mejuffrouw
H. K., overleed den 23sten December 1893
en stelde tot erfgenamen aan de diaconieën
der Nederlandsch-Hervormde gemeente te
Amsterdam on to Haarlem. By onderzoek
bleek toen aan voormelde erfgenamen van
vaderszyde, dat de moeder van mej. H. K.
een niet erkend kind was geweest, zoodat
mej. H. K. geonerlei recht had gehad op de
erfenis van den heer H. W. B. en zy niet als
bloedverwante-erfgename van moederszyde had
mogen optreden, maar dat die erfenis had
moeten verdeeld zyn alleen tusschen de twee
erfgenamen van vaderszyde.
Dientengevolge werd onder handen en be
heer van don door mej. K. benoemden execu
teur conservatoir arrest gelegd op alle gelden,
effecten, enz., welke doze in zyne qualiteit
onder zich had en daarna de diaconieën ge
dagvaard tot afgifte van de gelden, enz., die
mej. K. indertyd geërfd hal van den heer
H. W. B. met de daarop verschenen rente.
Van de zyde der diaconieën werd deze vor
dering tegengesprokon onder andore op grond,
dat niot bewezen was dat de moeder van de
erflaatster een niet erkend kind geweest was
en omdat het recht om tegen de boedelscheiding
op te komen, verjaard was.
De rechtbank stelde de eischers in het gelyk.
Overwogen werd, dat door de overgelegde
akten voldoende bewezen was, dat de moeder
een niet erkend kind was, dat mej. H. K.
dus ten onrechte als bloedverwante van
moederszyde opgetreden was; dat zoo by de
boedelscheiding, door iemand die de hoedanig
heid van erfgenaam mist, is medegewerkt, die
boedelscheiding nietig is, waaruit voor dien
persoon de verplichting volgt om uit te keeren
wat ten onrechte in zyn bezit gekomen is. De
eisch tot teruggave der verschenen rente werd
afgewezen, omdat niots gebleken was van een
bezit to kwader trouw.
In verband met het bezoek van
generaal Booth aan Nederland, heeft het
Leger des Heils te Amsterdam besloten, 500
van de armsten van Amsterdam den Generaal
te laten verwelkomen, Zaterdag-raiddag om
één uur in het „Paleis voor Volksvlyt", by
welke gelegenheid dezen 500 armen een flink,
warm middagmaal zal worden verstrekt. De
Goneraal zal hen na afloop van dezen maaltyd
toespreken. Kaarten voor dezen maaltyd zullen
kosteloos verkrygbaar zyn.
Het gerechtshof te Amsterdam
bevestigde gisteren hot vonnis der rechtbank,
waarby een jonge dame voor twee maanden
naar de gevangenis werd verwezen, wegens
diefstal van een presse-papier en een binocle
ten nadeele van een winkelier in de Kal-
verstraat.
De „Zutf. Ct." ontvangt het vol
gende schryvon:
„Diakenen der Hervormde gemeente ver
klaren, ter logenstraffing van alle loopende
geruchten, dat Aaltje Schurink, by wie Zondag
avond jl. brand is ontstaan, geene bedeeling
der diaconie ontving. Alleen werden haar van
de zoogenaamde gratis-bedeoling slechts drie
maal 2 Kgr. roggebrood en 25 turven ver
strekt, hetwelk onmiddellyk na het bevestigen
van haar bezit van zooveel geld is geroyeerd."
Uit de Zuid-Willemsvaart te
'8 Hertogen bosch is het ïyk opgevischt van
zekeren D., die sedert het carnaval vermist was.
Een schip in do lucht gevlogen.—
By Lobith is gisternamiddag om halfzes een
met dynamiet geladen schip in de lucht ge
vlogen. Een in de nabijheid gelegen schip is
daardoor in brand geraakt. De omliggende
huizen bekwamen veel schade.
De ontploffing had plaats te Salm Orth (by
Spyck) en het scbip heet „Elisabeth" (schipper
Reymers), welks lading bestond uit 1000
kisten dynamiet, inhoudende 20,000 KG.
Het aantal dooden bedraagt 13, dat dor ge
kwetsten vermoedelijk 5, terwyi één krank
zinnig is geworden. Het scbip „De Hoop"
(schipper Gerritsen) is verbrand, andere
schepen zyn ernstig beschadigd. Op do plaats
des onheils is de verwoesting verschrikkeiyk.
Nader meldt men aan het „Hbl.":
Terwyl men bozig was een transport dyna
miet van ongeveer 9000 kisten, of ruim 22,500
KG. en verdeeld over 6 schepen, bestemd voor
Maassluis, weder in te laden, nadat het onge
veer vier weken geleden, toen de rivier met
ys was bedekt, in een loods aan deoverzyde
der rivier was opgeslagen, deed zich om half
zes, toen men begonnen was met de lading
van het derde schip, een hevige ontploffing
hooren. Byna onmiddellyk volgde een nog
heviger knal.
De huizen waggelden op hunne grondvesten,
en toen men de straat opvloog, zag men een
reusachtige dampkolom boven de ligplaats
der dynamietschepen opstygen. Nadat deze
was opgetrokken, bleken er twee schepen,
beladen met ongeveer 1600 kisten, in de
lucht te zyn gevlogen. Een dorde schip stond
in brand, doch gelukkig bleek dit nog geen
lading aan boord te hebben. Intusschen is
dit schip door het vuur vernield. De andere
nabygelegen vaartuigen moeten betrekkelyk
weinig geleden hebben.
De ramp is niet op Nederlandsch, doch op
Pruisisch grondgebied voorgevallen.
De Schade te Lobith zelf is gering, alleen zyn
er een groot aantal ruiten vernield. Te Spyck
en in tal van andere dorpen in den omtrek
zyn vele huizen ernstig geteisterd. Ook te
Elton en Emmerik heeft de ontploffing schade
veroorzaakt en in den ganschen achterhoek
van Gelderland heeft de dreunende slag heel
wat ontsteltenis verwekt.
Een dynamietaanslag is Zondag
geploegd op den directeur der suikerfabriek
te Fleurus, in België. De dynamietpatroon was
in een vensterbank der woning nedergelegd;
door de ontploffing werd het raam verbryzeld
en het meubilair omvergeworpen, maar goen
persooniyk letsel veroorzaakt.
Een paar dagen te voren was reeds een
dergelijke aanslag gepleegd op de woning
van een ingenieur. Het onderzoek had toen
geleid tot de ontdekking van een aantal
dynamietpatronen en een lont by iemand, die
beweerde ze gevonden te hebben. De zaak
is nog niet opgehelderd.
Yan de semaphore te Oran is
bericht ontvangen, dat op een tiental mylen
van Tarifa overblyfselon van een schip zyn
gezien en wel onderdoelen, die blijkbaar hebben
toebehoord aan oen oorlogsschip. Men vreest,
dat dit wrakhout afkomstig is van de „Reina
Regente."
Te Berlijn is van regeeringswege
een laboratorium geopend, waar het vervaar
digde serum tegen diphtheritis aan een onder
zoek moet worden onderworpen.
In verband met de tegenwoor
dige zitting van den Staatsraad brengt de
„Frankfurter Ztg." een gezegde van Yon
Bismarck in herinnering. In een brief, in 1854
aan Gerlach geschreven, zegt de beroemde
Staatsman onder andere:
„Mijne vrouw vroeg my, wat de Staatsraad
toch eigenlijk is; ik antwoordde haar: een
samenraapsel van alle domheid en dwaasheid,
die men in Pruisen onder het begrip „Ge-
heimrath" samenbrengt. Gy ziet, dat ik my
niet veel van eene vergadering van dit Staats
lichaam voorstel."
Tot dusver hebben, voor zoover
bekend, by de ontploffing in de steenkolen myn
Hohenegg, by Troppau.in Oostenryksch-Silezië,
48 werklieden het leven verloren, terwyl 8
werklieden ernstig werden gewond. Aarts
hertog Froderik, tot wiens goederen, voor
heen hot eigendom van aartshertog Albrecht,
de mijn behoorde, heeft onmiddellyk last
gegeven, dat aan de weduwen der veronge
lukte werklieden elk 100 gulden moest worden
uitbetaald. De oorzaak van het ongeluk is
nog niet bekend. Men vermoedt dat de ramp
is teweeggebracht door de ontploffing van
een dynamiet patroon.
In de „Union Bank" te Londen Is
1800 pd. st. aan banknoten gestolen.
Een der bedienden, wiens plaats niet, zooals
in byna alle banken, door traliewerk was ge
scheiden van het loket daarnaast, was bezig
zyne kas op te maken, toen hem iets werd
gevraagd. Hy keerde zich een kort oogenblik
om, ten einde te antwoorden, en daarvan
maakte de dief gebruik om door het loket
een pakje banknoten te grypen ter waarde
van 1800 pd. st., waarmede hy ongemerkt
verdween.
Naby Bakoe is eene nieuwe
naphtbabron ontdekt, die naar schatting 15000
tonnen per dag zal opleveren. Alle beschik
bare reservoirs zyn reeds gevuld. Men laat
het overige in de Kaspische Zee loopen.
Het vergaan van den Spaanschen
kruiser „Reina Regente" is nu zeker. Do
kruiser „Alphonso," tot het opsporen van het
vermiste vaartuig uitgezonden, is teruggekeerd
met de treurige tyding, dat de „Reina Regente"
in de baai van Accetunas by Conil aan de
kust van Sevilla is gezonken. Van degeheele
bemanning, die ongeveer 500 koppen telde, is
niemand gered.
De werkstaking der schoon
makers in Engeland is nog in vollen gang.
Te Leicester zyn 130 od te Northampton 80
fabrieken gesloten. Te Leeds zyn 6000 en te
Londen 5000 schoenmakers zonder werk. Hoe
dit geschil zal eindigen, is niet te zeggen,
want tot dusver weigeren de werkgevers be
slist, toe te geven aan de eischen der werk
lieden, die zich nu in het geheele land hebben
aangesloten, met het vaste voornemen, om den
strijd tegen de fabrikanten tot het uiterste
door te zetten.
Burgerlijke Stand van Leiden,
yan 14 tot en met 20 Maart.
BEVALLEN: M. Strijk geb. Gnoechi Z. J.
Keereweer geb Dubbelaar Z. J. DoLangegeb.
Cival Z. M. Wall aart geb Massaar Z. H.
W. M. v. d. Biezen geb. De Ridder D. A- v.
ToDgerou geb. Don Oude Z. C. S. M. Griffioen
ceb. Slewe Z. H. G. Massaar geb. v. Weizen
L. C. Smit geb. ThielZ. M. P. M. Hollants
geb. Kimman l>. S. A. Pracht geb. v. Heijniugen
2. J Cram a geb Kikkert Z. C. v. Strien
geb. v. Westbvuek" D. A v. Klaveren geb Kors-
wagen D. W. E. v. Gelder geb. Zaalberg D.
A. Beerenfenger geb. v. Ankum Z. A. M. Plant-
feber geb. v. Leeuwen D. C. Schouten geb.
Martijn Z. C. Kapaan geb. Betgein D. E.
v. d. Meer geb. Seisel D. M. Zaalberg geb.
Maas Z. li. Libochont geb. Leupe Z. G. v.
Duuren geb. Dionet D.
GEHUWD: A. Brandt jm. en J. Koekebakker
id S. Koning jm. on J. F. RatiDg jd.
OVERLEDEN J. Vlendré D. 2 j. M. Huijgens
B. 25 j E. Dreef D. 10 m. M. Simonisgeb.
Kriek W. 75 j. S. A. Haarmans Z. 6 w. E.
Verhnd geb. Raar W. 71 j. C. v. d. Wijngaard
geb. v. d. Linden Z. levenl. M. W. Koolloos
1 m. E. Nieuwenhuijzen D.6m. A. Delfos
Z. 2 i. -- S. M. v. Veggel D. 2 m. A. P. v.
Yenetien W. GS j. M. Zitman geb Kuvt D.
levenl J. Leugering W, 52 j. C. M. Pleyte
geb Templeman v. d. Hoeven V. 55 j. J. S
M. v. d Linden D. 4 m. M. Cornelisse D. 6 d.
J. F. Teeken W. 86 j. A. v. d. Veen geb.
Boxhooru Z. levenl. N. De Swijger geb Molder
V. 40 j.
SASSENHEIM. Geboren: Petronella Maria,
D. van J. Bader en E. Mesman.
Overleden: Catharina Maria Van der Wilk,
30 j., echtgenoote van J. P. Oudshoorn. Aafj"
De Groot, 41 j., echtgenoote van Th. Van Kesteren
Gehuwd: Jacob Bouwmeester, 25 j., met
Guurtje Maria Ciggaau, 21 j.
Ondertrouwd: Hubrecht Willem Speelman,
28 j., met Teuntje Pietortje Huisman, 28 j.
carmen.
Eene goede opvoering bywonen van deze
opera wil evenveel zeggen als genoten hebben1,
van hoog, heel hoog kunstgenot 1 „Carmen"
is een van die werken, die ons zoo diep in
de ziel grypen, dat men weken en weken
nadat men het weer heeft zien opvoeren,
telkens in zich voelt opkomen eene herinnering
aan de muzikale gedachten; de muziek van
„Carmen" openbaart zich by iedere herhaling
in nieuwe schoonheden, melodisch en van
instrumentatie, en telkens ook weer stemt
het drama tot napeinzenWant daar zit
in dit drama, of juister nog in de novelle,
waaraan het i6 ontleend, een schat van psy
chologische vraagstukken.
Hebt ge wel eens u ernstig afgevraagd of
Carmen een persoon is, die afschuw verdient
of medelijden of onze bewondering? Hebt go
u wel oona rekenschap trachten te geven of
Don José een flauwe sukkel is, die niet beter
verdiende dan het lot, dat hem ten deel viel,
of is hij een van die ongelukkige slachtoffers
der conventionneele moraliteit, die de maat
schappij geeselen en doen veroordeelen om
haar enghartigheid? Vergelijk dan eens on
derling de oprechte liefde, waarmede zy Don
José afwacht by Lillas Pastia; de droevige
boosheid, waarmede zy zyn zucht tot gehoor
zaamheid aan militaire verplichtingen leert
kennende onverschrokkenheid, waarmede zy
liever den dood tegemoet gaat dan Don Josó
langer te volgen en haar passie Escamillo ie
overwinnen. Alleen reeds over de zielsont-
leding van Carmen zou men meer bladzyden
kunnen volschrijven dan de novelle van Prosper
Mérimé er bevat.
Is het te verwonderen, dat een opera met
zulk ernstig dramatisch onderwerp altyd
boeiend blyft? En bovendien, hoe ver verheft
zich het decoratieve gedeelte van deze opera
niet boven alles, wat vóór Carmen geschreven
is; wat neemt het volk hier niet een levendig
aandeel in do handeling (byv. in de eerste
acte na den twist in de „manufacture de
tabac", en in de 4de voor den aanvang van
het stierengevecht) en door welk een menigto
kleinere versieringen is den componist niet
gelegenheid geboden om te schitteren met
het volle licht van zyn onovertroffen muzikal6
ornamentiek!
Hier kom ik op een gebied, dat ik zelfs
niet durf entameeren, want de muzikale ver
diensten van „Carmen" zyn zóó verscheiden
en zóó talryk; de rykóom der motieven, h9t
treffend te pas komen van ieder, deik
zal volstaan met enkele woorden over de op
voering te Leiden op gisteravond 19 Maart
1895. In eon dagbladcritiek wordt enthusiasm©
slechts noode geduld. Maar toch kan ik het
bykans niet onderdrukken; want al ben ik
maar al te zeer overtuigd dat het orkest zich
niet met de noodige zorgvuldigheid kweet
van zyne zoo interessante party, al klonken
do koren over hot algemeen onbeschaafd en
al was het ballet weinig smaakvol gearran
geerd laat ik expresselyk opmerken dat
dit Zondag-avond in Den Haag juist hetzelfdo
was, behalve wat aangaat de opmerking over
het orkest), kregen wy een overigens in
alle opzichten uitstekend ensemble.
Het was juist iets typisch in deze uitvoe
ring, dat er geen enkel persoon was, die al
de andere overschaduwde, en dat aileD ruim
voldoende capaciteiten hadden voor de rol, die
ze vervulden: Carmen wint meer sympathie,
nog door haar voorkomen en onverbeteriyke
actie dan door haar stem, al is het niet to
ontkennen dat in de diepe tonen vooral
een hartstocht ligt, welke niet beter te ver
langen is; in jaren zag ik geen artiste, die
als Carmen zulk een diepen indruk achterliet
als Mme Boyer.
En was niet Mme Van E melen met haar
lieve, zachte sopraanstem uitstekend in de
rol van de eenvoudige, naïeve Micaëla? De
Don José van Samaty is te bekend reeds
dan dat wy hierover behoeven te schrijven;
wel echter verdient het opmerking, dat iedef
jaar deze zanger als acteur zulke verbazende
vorderingen maakt. Ook gisteravond weer
legde hy, vooral in de vierde acte, een merk
waardige passie in zyn spel.
Uit een muzikaal oogpunt moet ik nog
melding maken van Mercédès en Frasquita,
die beide kleinere rollon voortreffelijk zongen,
en dit geldt vooral Mercédès werkeiyk
zeer goede stem bleken te bezitten. Ook
Escamillo was by den heer Audra in beste
handen; deze baryton bezit niet veel stem,
maar weet ze te gebruiken; zoodat zyn optre
den voortdurend sympathiek blyft.
Ik eindig mot to vermelden dat my byzonr
der gefrappeerd hoeft de uitstekende wyze,
waarop het qaintett in de tweede acte (dat
nogal een8 in 't honderd loopt) werd uitge
voerd; dit feit alleen zou reeds voldoende
bewys zyn voor de stelling, dat in alle onder-
deelen de opvoering van „Carraen" mot bijzon
dere zorg is voorbereid. Me. E.
buitenland.
DultHChluudi
Thans verlangen de agrariërs iii Pruisen,
dat de staat den nooalydenden grondbezittere
met geld zal te hulp komen.
In het Huis der Afgevaardigden is een voor
stel ingekomen, „aan de koninklijke staats-
regeering te verzoeken, een bedrag tot 20 mil-
lioen M. beschikbaar te stellen voor do behoeft®
aan krediet van landbouw-vereenigingon (voof-
