N°. 1074' Woensdag 2*7 Februari. A#. 1895. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van <§on- en feestdagen, uitgegeven. Prijsvraag. Wed. J. A. KALDENBERG, Leiden, 26 Februari. LEIDSCH DA&BLAD PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden. Franco per post t V Afconderlijko Nommers f 1.10. 1.40. 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIE!*: Van 1-6 regels 1.05. letters naar plaatsruimte, wordt 0.05 berekend. Iedere regel meer 0.17J. Grootore Voor het incasseeren bulten do stad Dit noininer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. In het morgenavond verschijnend nummer van het „Leidsch Dagblad" voor alle Lezers van ons Blad een ■Prijsvraag worden uitgeschreven, voor welker beantwoording als Prijs zal worden uitgereikt: uit het Magazijn van de Firma IVieuwe Rijn, bij wie de Pendule gedurende deze week voor iedereen in de Étalage- kast ter bezichtiging is gesteld. De antwoorden op de prijsvraag, ■waarop iedereen in staat is een ant woord te geven en welke ten over vloede in het Zaterdag-avond ver schijnend Blad zat worden herhaald, moeten op een in dat nummer af te drukken formulier worden ge schreven. De antwoorden kunnen worden ingezonden tot Maandag-middag, 4 Maart, te één uur. DE UITGEVER. Gisteravond hiold hot departement Leidon Van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen een vergadering, waarin dr. Van 't Hof, van Rotterdam, als spreker optrad. Hfi behandelde het onderwerpcholera, typhus in verband met ons drinkwater. Na op den invloed, dien ons drinkwater op onzen gezondheidstoestand heeft, te hebben gewezen, herinnerde hfi', dat men door planten- analyse tot de ontdekking van de bacteriën was gekomeD, waaraan de ziekteverschijnselen als cholera en typhus e. a. moeten worden toegeschreven. Want het onderzoek had na drukkelijk bewezen, dat bijna alleen door 't drinkwater die ziekton veroorzaakt werden, omdat men bfi gebruik van ander water, of algeheels zuivering van het gebruikte, de ziekte niet zag voorkomen of wel zag verdwenen. Daarom was het oonige, maar zekere middel om het water zuiver te ültreeren, wat op verschillende wijzen kan geschieden, maar voor huishoudelijk gebruik 't best door de Cham- berland-filtors. Filtreeren of koken, want'door koketi worden alle bacteriën onvermijdelijk gedood. Met aandacht werd deze uiteenzetting ge volgd, die niet weinig in waarde verhoogd werd door de lichtbeelden, waarin ons èn de bacteriën zeiven èn afbeeldingen van besmette plaatsen en meer te zien werden gegeven, terwijl allerlei kaarten op den wand ons een statistiek overzicht gaven van de woede, waar mede in de laatste jaren de cholera geheerscht heelt, maar ook van de macht, die zuiver drink water daarover geoefend had on waardoor de woede vrijwat werd getemperd of geheel beheersebt. Op filtreeren of koken van drinkwater dus gepast I i~ Hot was al een aardig poosje geleden, «lat de „Leidsche Dilettantenclub" eene uit voering had gegeven, en het zou nog betrek kelijk lang (tot in April) duren eer er weder eene voering vanwege de vereeniging zou plaats kuvüen, en daarom had het Club bestuur besloten gisteravond eene buitenge wone uitvoering te doon geven, evenals gewoonlijk ook nu met introductie. Deze mededeelingen vormden den hoofdinhoud van het openingswoord van den voorzitter der „Lcidsche Dilettantenclub", den hoer F. J. De Jong, dio echter tevens daarbij de beleefd heid niet uit het oog verloor en allen aan wezigen in het lokaal, of, zooals het na de gelukkige restauratie genoemd wordt: de concertzaal Ephralm, hartelijk welkom heette en eenigo waardeerendo woorden richtte tot den heer Ephralm, aan wiens krachtige m dewerking het voor een groot deel te danken was, dat voor de Club gisteravond het tooneel- en café-concert gezelschap van den heer H. D. Nieuwenhuyzen, van Rotter dam, optrad, welk gezelschap d« voorzitter aan de aanwezigen voorstelde en dat wel als hier ter stede zeer gunstig bekend. Zooals men het van dit gezelschap gewoon is, was ook nu zfin programma zeer uitge breid en bood het veel afwisseling. Zonder tot bijzonderheden af te dalen, kunnen we vermelden dat èn de zangeressen (vooral mej. Catharina) èn de heer Nieuwenhuyzen en zfine eebtgenoote èn Tom Pouce veel succes hadden, dat zfi telkens worden teruggeroepen en dat den heer Nieuwenhuyzen aan het 6lot een „Lang zal hfi levent" werd gewijd. Ook de heer Nieuwenhuyzen van zijn kant dankte voor de ontvangst, inzonderheid den heer Ephraïm en den president der Club, en voegde er by dat het hem aangenaam wa3 geweest dat hfi er getuige van mocht zfin hoe do heer De Jong tot eerelid der Club was benoemd. Die benoeming tot eerelid was dan ook een sprekend bewijs van de sympathie, welke den heer De Jong wordt toegedragen, en maakte, vooral ook door de toespraak van den vice- preeident-secretaris, den heer J. B. A. M. Huver, op allen een diepen indruk. Het was voor de talrijke aanwezigen een genotvolle avond, ook nu eens bij uitzonde ring van 't begin tot 't einde voor de anders werkendo leden, die toch ook wel eens eene enkele maal rustig mogen genieten Het bal was, dank zij den goeden zorgen van den balcommissaris, de groote activiteit van de musici (ook gedurende het andere deel van het feest) en de tegenwoordigheid van vele dames, zeer geanimoerd. De afdeeling Leiden en Omstreken der Maatschappij tot bevordering van Bouwkunst zal Donderdag-avond a. s. in het Nutsgebouw weder eene vergadering houden. Men verzoekt ons mede to deelen dat de ingekomen antwoorden op de prijsvragen voor belangstellenden 's avonds van halfzeven tot halfacht te bezichtigen zfin. De tot luit.-kol. benoemde majoor P. J. Von Stein Callenfels, van het 2de reg. veld artillerie te Leiden, blfift in zfin nieuwen rang alhier in garnizoen. Naar wfi vernemen, is mejuffrouw A. Omviee, hoofdonderwfizeres aan de bijzondere bewaarschool Stille Rfin, hoek Stille Mare, benoemd aan eene dergelijke instelling te Amsterdam. - De ritmeester F. E. M. Van Lilaar, van hot 2de reg. huzaren te Venloo, worlt over geplaatst bij het 3de reg. huzaren to Leiden. - Voor de akte nuttige handwerken is ge slaagd mej. C. E. De Vos, uit Leiden, leerlinge van mej. M. Spamaay. - Wie kent niet de „Gedichten van den Schoolmeester" en wie kent dan niet de „Schipbreuk", haast wel het meest humoris tische gedicht van den geheelen bundel? Dit gedicht nu gaf aan een onzer meest begaafde toonkunstenaars van den jongeren tfid aan leiding om te beproeven Yan den zoo bfi uit stek dwazen tekst eene muzikale schildering te geven, waarin hfi tegen verwachting mees terlik is geslaagd. Dat de verwachting daar omtrent niet hoog kon zfin, is eenvoudig te verklaren. De tekst toch is reeds zoo hoog komisch, zoo vol dwaasheden, en schildert zoo kostelfik de onmogelijkste toestanden, dat het haast niet mogelfik scheen, hieraan door middel der muziek nog eenige illustratie te geven, zonder de laatste een rol te geven waarin zfi in de minderheid blfift. Toch is do j schepping van den heer Joh. Wagenaar, toon- kunstenaar te Utrecht en loeraar aan de Muziekschool der Maatschappfi tot Bevordering der Toonkunst en organist aan de Domkerk aldaar, een succes geweest. Niet alleen dat hfi meesterschap toonde om door muziek komische effecten teweeg te brengen, doch met al het lachwekkende en bespottelfike, zoowel in de solo's, als in de koren, is zfin muziek gebleven geestig en degelijk, is zfi niet gedaald tot het gewone, goedkoope. laag komische van caféchantant muziek. De begeleiding is van dien aard, dat, ten minste wat de piano partfi aangaat, deze niet door velen zal worden nagespeeld, en de uit voering der solo's is slechts weggelegd voor kunstenaars, die, behalve over groote muzi kaliteit, over eene groote dosis humor moeten beschikken. Wfi maken eenige uitvoerige melding van deze nieuwe compositie, omdat wfi vernemen dat eerlang deze cantate alhier onder andere werken zal word et: gehoore gebracht, waarvoor de ropelititö onder leioing van den componist reeds een aanvang hebben genomon. Het uitbundig succes, dat deze cantate bfi de herhaalde uitvoeringen te Utrecht, Amsterdam, enz., heeft ondervonden, en de zoo 'ofizonder gunstige beoordeeling onzer eerste Neder- landsche muziek-autoriteiten doen ons met verlangen naar deze uitvoering uitzien, welke evenwel vermoedelfik eerst na Paschen zal plaats hebben. Yan het „Woordenboek der Nederland- sche Taal" is heden verschenen de 6de afle vering van het 2de deel, behandelende de woorden Azuur Band, bewerkt door dr. A. Kluyver. De eerste letter van het alphabet is dus nu compleet. Ten bewfize hoe uitvoerig ze be handeld is, blijkt hieruit, dat ze 794 compres gezette kolommen besiaat. Den lsten Maart hoopt mej. Gerardina Van Betben den dag te herdenken, waarop zfi 12y2 jaar geleden benoemd werd tot hulp- onderwfizeres aan de openbare school te Roelof- Arendsveen. Allen, die juffrouw Yan Bethen gedurende dit tijdsverloop hebben werkzaam gezien, moeten luide de zorgen en opoffe ringen prfizen, dio zfi zich getroost tot oplei ding en vorming der jeugd. Het is voorzeker de hartewensch van allen, dat juffrouw Van Bethen nog tal van jaren hare uitstekende krachten mag blfiven besteden aan die eer volle, maar moeilfike taak, en dat de inwo ners van Roelof-Arendsveen dien dag niet onopgemerkt zullen laten voorbfigaan. De herziene Ifist van stemgerechtigde inge landen van den drooggemaakten Veender- en Lfikerpolder onder de gemeente Alkemade, zal ten kantore van den secretaris van dien polder voor ingelanden ter inzage liggen van 27 Februari tot 13 Maart 1895. Het bestuur van den Noordeind- en Geer- poldor, onder do gemeonten Tor Aar en Lei- muiden, brengt ter kennis van belanghebbenden, dat, naar aanleiding van art. 26 van het Alg. Reglement der polders in Zuid Holland, de Ifist dor stemgerechtigde ingelanden ter inzage zal liggen ten kantore van den voorzitter des Polders te Langeraar van 1 tot. 15 Maart 1895; in welk tfidsverloop de bezwaren tegen die Ifist, volgens art. 28 van genoemd Reglement schriftelfik aan het Bestuur kunnen worden ingediend. God. Staten van Zuid-Holland hebben, met verwerping van het daartegen door J. P. Mooyman c. s., te Stompwfik, aangevoerde bezwaar, bevestigd de toelating yan oen heer D. C. Lans tot hoofdingeland plaatsvervanger van Delfland in het 1ste district. Morgen (Woensdag) voor het laatst is de verzameling oude prentkunst in do „Pulchri"- zaal te 's Gravenhage ter bezichtiging, wolke 28 Februari onder den hamer komt. Do collectie (van do firma v. Stockum Zn.) is meer dan belangrijk. Daaronder o. a. een zeer mooie Dürer (portret van Ulrich Yambühler 1522), vier gravures van Lucas van Leiden, ornamentiek© tableaux, on David de harp voor Saul bespelend. Voorts zijn Goltzius, Beham, Bloemaert, Blooteling, Brueghel, Romein De Hooghe, Houbraken, Aldegrever, M. Le Blon Ridinger, Adam Van Vianen e. a. vertegenwoordigd. Twee niet voel voorkomende lithographieën, een van Grasset (een Jeanne d'Aro door ridders omBtuwd) en een van Steinlen (kippen), zfin er tot opluistering aangebracht. Vermelding verdient bovenal een zeer mooie pbotographie van onze bekoorlfik Koningin. In meer dan óón opzicht verdient deze verzameling, die gratis te bezichtigen is, een druk bezoek. Dezer dagen is gomeld dat zestien oud ambtenaren bfi den aanleg van Staatsspoor wegen zich tot de Tweede Kamer der Staten- Genoraal hebben gewend met oen adres, waarbfi zfi wfizen op de billfikheid, dat de regeling, aanhangig gemaakt bfi het wets ontwerp, strekkende om do tfidelfike diensten van de bureelambtenaren van '3 Rfiks Water staat, die 6edert enkele jaren in vasten Staats dienst zfin overgegaan, bfi de vaststelling van hun pensioen in aanmerking te doen komen, ook op hen van toepassing worde verklaard. De inhoud van dat adres zoude tevens ter kennis zijn gebracht van de Ministers van Waterstaat, Handel en Nfiverheid en van Financiën. Een verzoekschrift van gelfiko strekking is mede opgemaakt door eene andere categorie van ambtenaren, namelfik door een 14 tal opzichters bfi de Landsgebouwen, die geheel in dezelfde omstandigheden verkeeren als de bureelambtenaren van den Waterstaat en de bedoelde oud spoorwegambtenaren. Een groot deel dezer opzichters toch heeft het Rfik vóór hunne vaste aanstelling gedurende 20 jaren onafgebroken gediend, zoodat zfi ook in dat opzicht in hetzelfde geval verkeeren als de beide andere categorieën van ambtenaren. Dit verzoekschrift van de opzichters bfi de Landsgebouwen werd vergezeld van eene warme aanbeveling, door hunno onmiddollfike chefs aan Zijne Excellentio den Minister van Waterstaat, Handel en Nfiverhei j ingezonden. Het is zeker wenschel jk, dat, wanneer de bedoelde regeling tot stand wordt gebracht, ook de belangen van do opzichters bfi de Landsgebouwen evenzeer werden In aan merking genomen. De algemeene vergadering van de maat schappfi tot Nut van 't Algemeen zal dit jaar op Woensdag 5 Juni te Amsterdam worden gehouden. Door 't hoofdbestuur is mr. R. Van do Werk tot voorzitter benoemd. Over de punten van behandeling kan het volgende worden gemeld In de eerste plaats wordt voorgesteld het bedrag, vroeger beschikbaar gesteld voor een onderzoek ten behoeve van hot leerlingwezen, ook voor het volgende jaar te bestendigen. Het rapport is gereed, maar de uitgave wacht op het nationaal congres nopens het vak onderwijs, in April en Juni a. s. to Amsterdam te houden. De ƒ800 zullen dus nader worden uitgegeven. Ter bevordering van 't houden van voor drachten wil het hoofdbestuur 3000 beschik baar stellen in stedo van do ƒ2250, in het loopende jaar gogoven. De bfidiage, die een departement moet geven, zal dan van 10 tot ƒ6 worden verminderd. Voor de oprichting van volksbanken wil het hoofdbestuur f 500 beschikbaar gesteld zien, torwfil hot ƒ1000 wil gestort zien in het schoolfonds, ƒ2000 wil bestemmen voor maatregelen tor bestrfiding van werkeloosheid en haar nadoelen, alsmede 2000 voor tfide lfike cursussen in koken on andere huishou- dolfiko bezigheden voor huisvrouwen en toe komstige huisvrouwen uit de kleine burgerfi en den werkmansstand. Voorts stelt het hoofd bestuur voor, ƒ700 beschikbaar te stellen voor de vereonigingen, die zich het onderwfis voor schipperskinderen ten doel stellen. Ten behoeve van oen uit te geven liederen boek is nog 1000 noodig. Do bundel zal binnen niet al to langen tfid voor de pers gereed komen. Een 170 tal liederen zfin bfi- eengobracht. Zóoals men zich herinneren zal, waren de hh. Daniel De Lange, jhr. mr. J. C. M. Van Riemsdfik en dr. G. Kaïff met de samenbronging belast. De bundel zal voor ƒ1 in den handel worden gebracht en voor 80 ets. voor de leden van de Maatschappij be schikbaar worden gesteld. Voorts heeft het hoofdbestuur een voorstel gedaan ten behoeve van den algemeenen secro- taris, don boekhouder en den klerk, de drie ambtenaren, die in dienst zfin der Maatschappfi, Het wenscht genoemden personen pensioen te verzekeren, een pensioon, dat ook tot hun weduwen en weezen zal worden uitgestrekt. Voor den algemoonen secretaris zal dat 700 kosten per jaar, voor den boekhouder ƒ150 en voor den klerk 25. Eindelfik stelt het hoofdbestuur nog voor 500 op de bogrooting te brengen, om kleinere departementen, die het Toynbeo-werk willen aanmoedigen, te steunen. Door het departement Utrecht is voorgesteld opnieuw /"500 toe te kennen voor het Museum van Kunstnijverheid aldaar en door het depar tement Purmerend om de kleine departementen te steunen, als zfi voordrachten willen houden in verband met het streven der Maatschappfi. Het ontwerp van wet, aangeboden door de commissie van wetsherziening, zal mede in deze vergadering word6n behandeld. Zfi, dio in aanmerking wenschen te komen om te worden aangesteld al6 conservator bfi de bibliotheek aan do Rijksuniversiteit te Gro ningen, op een jaarwedde van 1200, worden uitgenoodigd, vóór 4 Maart a. s., een daartoe strekkend, op klein zegel geschreven, aan den minister van binnonlandsche zaken gericht, request in te zenden bfi het college van cura toren der Rfiks universiteit te Groningen Do 1ste luit. van den staf der huzaren, W. H. Piepers, leeraar aan de Kon. Mil. Aca demie te Breda, die in den zomer van 1894 aan den kapitein der artillerie P. Grönvall, van het Zweedscbe leger, die de manoeuvres der 3de divisie infanterie van ons leger hoeft bfigewoond, was toegevoegd, is door don koning van Zweden on Noorwegen benoemd tot ridder 1ste kl. der orde van Wasa. Bfi het wapen der infanterie ontbreken niet minder dan 450 korporaals, terwijl 65 onderofficieren over-comploet zfin. Van do aan wezige korporaals hebben er 173 het examen voor sergeant of fourier met goed gevolg afgelegd, De Raad in Weststellingwerf heeft besloten niet te voldoen aan den wensch van Gedep. Staten tot wfiziging der gemeonto-begrooting voor 1895, maar in hooger beroep te gaan. Het jaarlfik8che mandement, bfi het begin van de vasten door mgr. P. M. Snickers aan de Pvoomsch Katholieken van het aarts bisdom Utrecht uitgevaardigd, heelt ditmaal tot onderwero de onderlinge liefde en eens gezindheid, niet woord en voorbeeld geleerd door den Heero J. C., beoefend vooral door de eerste christengemeente te Jeruzalem, en bevestigd door de leer der apostelen, kerk vaders en evangelieverkondigers; eene waar heid, die meer dan ooit in den ernstigen vastentfid moet worden overwogen, en in de tegenwoordige ernstige tfiden beoefend. Na het schrfiven worden gebeden bevolen voor Z. H. den Paus, voor H. M. de Koningin en voor H. M. de Koningin-Weduwe-Regentos on voor allo geestelijke en wereldlfiko over heden, en worden do gewone vastendispen- satién verleend. Te Amsterdam is eene vergadering ge houden van klerken der registratie en domeinen uit verschillende plaatsen des lands, wa.irin behoudens koninklijke goedkeuring is -pge- richt een Bond van klorken der Regjatratie en Domeinen in Nederland. In die vergadering is de volgendo motie met algemeene stenamen aangenomen „De vergadering van klerken, bfi verschil lende takken van Registratie en Domeinen werkzaam, spreekt den wensch uit, dat wordt opgericht eon Bond der klorkon, ten oindo gezamenlijk op do moest ordelijke wijze hunne belangen in 't algemeen en van elk in 't bfizonder te kunnen behartigen." Tot dezen Bond zfin reeds toegetreden 72 personen. Zfi, die dit alsnog wenschen te doen, kunnen zich schrifteifik aanmelden bfi den voorloopigen secretaris, den hoer W. F. Slagt, te Amsterdam, Govert-Flinck-straat 406. De gewone audiëntie van den minister van financiën op 28 Februari en die van den minister van marine op 1 Maart a. e. zuilen niet gehouden worden. - Bij koninklijk bosluit is toestemming verleend aan 11. H. Lemke, secretaris der ge meente Kortenhoef, om te 's-Gravenland te wonen. Pensioen verleend aan: P. H. Van Woel- deren, wed. mr. J. Reynvaan, bewaarder van de hypotheken, het kadaster en do scheeps- bewfizen, ƒ600; F. J. Foonstra, wed. J. Zui- dema, commies 1ste kl. bfi's Rijks bel., ƒ122; J. E. Blfi, wed. J. F. ICnufman, id., 264; J. Junrsema, wed. F. of F. H. Loonstra, commies to water bfi 's Rijks bel., 236; M. F. L. H. Le Brun, wed. Th. E. Motkó, betaalmeester en ontvanger der directe belastingen, enz., 840; C. M. De la Rive Box, wed. mr. J. Boldingh, rechter in de arr. rechtbank te Leeuwarden, ƒ960; A. Voordfik, wed. J. A. Bakker, brievenbesteller, 324het kind van wfilen den brievenbesteller J. A. Bakker, f 40 'sjaars. Met ingang van 1 Maart a. s. benoemd tot ingenieur 2de kl. bfi het aan 't departement van koloniën verbonden technisch bureau, de met ingang van genoemden datum, op zfin ver zoek. eervoi uit den militairen dienst ontslagen eerste luit. der genie van het Ned. leger op non-activiteit J. E. Verbrugh, thans tfidolfik ingenieur bfi genoemd technisch bureau. Do kapitein J. P. Van Vherden, van hot 2do reg. inf., met ingang van 1 April a. s., op zfin aanvrage, op pensioen gesteld en het bedrag van het pensioen bepaald op ƒ1502 's jaars Benoemd bfi het wapen der genie, bfi den staf van het wapen, tot kapitein, de eerste luit. J F. De l'Espinasse, van dien staf. Benoemd, voor den tfid van vfif jaren, ge rekend van 14 dezer, bfi het personeel van den geneeskundigen dienst der landmacht, tot reserve officier van gez. 2do kl., do heer P. Van Dam, arts. Met ingang van 1 April a. s., bonoomd tot adjunct commies bfi het departement yan oorlog mr L. M. Rolliu Couquerque, advocaat en procureur te 's Gravenhage, thans als tfidelfik ambtenaar werkzaam bfi gemeld departement. "Willem "Van Zuylen. Sinds 17 December waren de Rotterdammers niet hier geweestmen vroeg, men werd ongeduldig, men begreep niet, maar telkens, van week tot week, word hunne komst, nu om deze, dan om gene reden, uitgesteld. Einde lijk, ja, daar zoudon ze woer verschfinen, het zou een feestavond worden, een eerè-voorstelling voorWillera Van Zuylen, en het Leidsch publiek gordde zich aan om dien avond dan ook recht l'eestelfik te maken voor den jubilaris. Do schouwburg was gehoel uitverkocht, tot aan do nok toe zaten do belangstellenden, vrion den en vereerders van den held dezer dagen, gereed om hom warm te ontvangen, hem too te juichen 011 dan te lachen, te lachen, zooals ze misschien nog nooit om hem gelachen hadden. Bfi eene gelegenheid als deze, dacht men, zou hfi zeker wel extra dwaas doon en zfin vermakelfikste beentje voorzetten. Nu, hierover straks; thans eerst even eoo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1895 | | pagina 1