KillI
Leesbibliotheek
Achtste Vervolg
In de Koffiebaal
Delftsche Roomboter
III,
N». 10730.
Donderdag 14 Februari.
A°. 1895.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PERSOVERZICHT.
GEBR. HARZINS.
Aanleg voor Gas-. Stoom- en
Waterleiding. 988 6
Echte Friesche Schaatsen
E. «T. Wijntjes,
(Nos. 9531—9760),
GEBROEDERS VANDER UOEK.
Het abonnement voor de
tijdschriften afzonderlijk per
jaar 5. 1012 20
Hoe vrijwaart men zich tegen
Geheime Ziekten?
zuivere Preanger-Koffie,
TWAALF NIEUWE KINDERSPELEN
Scliolen en
Huisgezinnen,
Prijs gekartonneerd ƒ1.40.
HOEST en VERKOUDHEID.
KRAEPELIEN HOLM,
Wedstrijd op Schaatsen,
te Oud-Adc, op Donderdag 14 Februari,
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURAET:
Voor Leiden por 3 maandon.f 1.10.
Franco por post1.40.
Afzondorlyke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
1 6 rogels 1.05. Iedere regel meer 0.17Grootere
Van
letters naar plaatsruimte,
wordt ƒ0.05 berekend.
Voor hot incasseoron buiten de stad
Heel 's-Gravenhage loopt uit, vinnige kou
en ventfnigen wind trotseorendo, zoo schreef
een paar dasren geleden de Haagscbe Kouter
in de Provinciale Qronmger Courant, om het
Koninginnetje te zien schaatsenrijden
op den vijver achter het „Huis ten Bosch".
Duizenden en duizenden staan op den Bezui
denhoutschen weg, blauwbekkend en trappe
lend van de v'nnige koude, bun aanstaande
regeerster met naïeve bewondering en hooge
vereering aan te gapen en na te staren
omdat zij schaatsen rijdt als een gewoon
sterveling, want, zegt de Koutor verder, on3
Koninginnetje rijdt heel gewoon schaatsen,
niet beter of slechter dan de dochter mijner
schoonmaakster of freule X. of Z., hetgeen
evenwel niet wegneemt dat het zeer natuurlijk
is, dat men de éénlge afstammelinge van een
vorstelijk geslacht, aan hetwelk men sinds
jaren verkleefd is, vergoodt en elke barer
handelingen, hoe gewoon-monschoiyk en alle-
daagsch die ook wezen moge, als iets zeer
bijzonders en buitengewoons opmerkt en uit
bazuint.
Zoude men anders, zoo vraagt hij, in deze
barre dagen nog menschen vinden, die soms
één uur of twee uren lang voor het Paleis
in het Noordeiode, stampvoetend en bibberend,
staan te wachten, om het Koninginnetje te
zien uitrijden, haar één enkel oogenblik te
zien en een groet van haar op te vangen?
Haar groet is vriendelijk en de overgang
van kind tot jonkvrouw heeft bij haar op zoo
gelukkige wijze plaats, dat zij weldra met de
bevalligste en slankste meisjes in ons land
zal kunnen wedijveren. Doch ware zij geen
Koninginnetje - zou men haar zóó op de handen
dragen
Verbeeld u eens een Nederlandsch Koningin
netje, dat geen schaatsen rijdt, terwijl de heele
wereld op ijsvleugels zwiert, alles in de war
•en op bet ijs is en het ijs alles te zoggen heeft
In het eerste nummer van Dc Volksstem
zet de heer J. De Koo in ecu hoofdartikel het
doel van dit weekblad uiteen; het zal weer
getuigen en strijden voor do democra
tische beginselen:
„Voor de democratie, als de bron van alle
gezag", aldus schrijft hij„voor de democratie,
als do stuw- en stuurkracht van het schip
van Staatvoor de democratie, in hare wijding
OD verheffing van het gemeenschapsgevoel,
geneesmiddel voor het kwijnend lichaam onzer
maatschappij; voor de democratie met haar
veracht en moeitevol verleden, maar ook met
hare oogverblindende toekomst, waarvan zij
de gouden stralen als in dageraadstooi voor
zich uitwerpt, zal deze Volksstem spreken
week aan week, gelijk wij twaalf jaren lang
voor haar gesproken hebben, dag aan dag.
Zoo gebiedt het. meenen wij, onze plicht. En
mochten er zijn, die, meer opportunistisch
dan democratisch, deze stem liever het zwijgen
zagen opgelegd, wyi zij hun misschien iets
van het genot zou kunnen vergallen, in stilte,
onopgemerkt en ongestoord, gebruik te maken
van een gelegenheid, die wat belooft, zij
mogen het ons vergeven, en bedenken, dat
het volk, welks stem iD dit orgaan weer
klinken moet, van nature democra'isch, alle
opportunisme haat".
De quaestie der graanrechten brengt
bij voortduring veel pennen in beweging. Wy
hebben or in den laatsten tijd telkens melding
van gemaakt in verband met de motie Dob-
b lmann, die nog in de Tweede Kamer in be
handeling moet komen, en met de pogingen
zoo in het noorden als in het zuiden des lands,
iu Groningen en Limburg, gedaan om het
stelsel van protectie op landbouwgebied toe
te passen. Thans is weer een nieuw adres,
uit onze buurt, aan de Tweodo Kamer ge
richt en wel door den heer J. Heemskerk,
oud-landbouwer te Hazerswoude, waarin even
eens aangedrongen wordt op heffing van
graanrechten in het belang van den volgens
hem verongelijkten boerenstand.
Van den pennestrijd, gevoerd tusschen do
Amliemsche Courant en den hoer Treub in
het Sociaal Weekbladzy hier herinnerd dat
geen van beide partijen is voor graanrechten.
De Amh. Ct. wil ze niet, de heer Treub
zou ze alleen willen, als er kon worden ge
zorgd dat do voordeden althans den pachters
en boeren zelvon ten goede kwamen. De pole
miek- is allengs overgegaan in een bespreking
over de middelen, door dea heer Treub aan
gegeven, om te zorgen dat by eventueels
heffing niet de grondeigenaars met het voor
deel zullen gaan strijken en de kleinere man.
die duurder brood te eton krijgt, het gelag
zou betalen, en de Amh. Ct. heeft er op ge
wezen dat een premie aan de graanbouwers
dan wellicht nog do voorkeur zou verdienen
boven de middelen van den heer Treub.
Hiertegen voert laatstgenoemde nu weer in
het Soc. Weekblad aan dat de Amh. Cl. ve?
moedeiyk heeft bedoeld een bewijs uit het
ongerijmde te geven. Op zichzelf zou er zeker
als noodmaatregel nieta togen te zeggen zyn,
maar in de practfik zou zy vrijwel onuitvoer
baar blijken to wozen Ten slotte verdedigt
hy de door hem voorgestelde, vroeger reeds
vermelde, maatregelen.
Hot slot van dit artikel is gowyd aan den
rechtsgrond voor het nemen van de
verschillende maatregelen, welke de heer
Treub noodig acht, o. a. het vaststellen van
pachtprijzen. Wy meenen dit gedeelto, het
welk een belangrijk en veelbesproken punt be
handelt, iets uitvoeriger te moeten vermeden.
De rechtsgrond tot het grypen in do parti
culiere aangelegenheden bestaat, naar de heer
T. doet opmerken, voor den Staat overal, waar
de onbeperkte individueele vryheid leidt tot
toestanden, die uit een algemeen maatschappe-
ïyk oogpunt bedenkelijk zyn. Dio lechtsgrond
ia het, welke don Staat er toe leidt, eischen te
stellen aan het byzonder onderwys, ongevac
cineerde kinderen van de scholen te weren, het
vervoer van landverhuizers aan zekere voor
waarden te binden, het oprichten van fabrieken
niet onbeperkt toe te laten, regelen te stellen
voor vrouwen- en kinderarbeid. Die rechtsgrond
is het, welke den Staat er welhaast toe leiden
zal maatregelen voor te schrijven tot be
veiliging van werklieden tegen ongelukken in
fabrieken on werkplaatsen, verplichte ver
zekering tegen de gevolgen van ongelukken,
invaliditeit en ouderdom in te voeren, regelen
te stellen voor de volkshuisvesting, leerplicht
in te stellen, enz.
Tegenover deze opvatting wordt gewoonlijk
aangevoerd, dat men zoo den voet zet op een
hellend vlak, dat naar de socialistische maat-
schappy voert. De beer Treub is intusschen
van meoning, dat deze boeman uitgediend
heeft en alleen by gebrek aan atoekhoudendo
argumenten wordt voor den dag gebaald.
Als men het beeld van het hellend vlak
wil gebruiken en beweert dat de sociale her
vormers zich op zulk een vlak bevinden, dan
zijn naar de heer Treub doet uitkomen
de d idrinaire individualisten bezig boven op den
scherpen kant hun partes posteriores
door te zitton. Maar van een hollend vlak is
hier geen sprake. De weg, waarlangs de maat
schappij zich beweegt, is niet hellend naar
beneden. Wil men een boeld, dan kan men
spreken van een langzaam etygenden, in het
midden hoogon, aan boide zijden geleideiyk
in oen moeras afloopenden weg. Aan deeene
zyde het moeras van het dogmatische indivi
dualisme, aan de andere dat van het dogma
tische communisme. Op dien weg gaat de maat-
schappy niet rogelrecht voort, maar wordt zij,
al voort8chrydende, heen en weer geslingerd,
nu een3 meer naderende tot het oeno, dan weer
tot het andere moeras. In den loop dezer
eeuw, tot slechts weinige jaren geleden, ia
de maatschappij hoe langer hoe verder uit
het midden van den weg naar den kant van
het individualistische moeras afgezakt en dat
niet toevallig, maar gedreven door een open
bare meening, die vast overtuigd was van
aan don individualistischen kant niet een
drassen, majr een vasten bodem te vinden.
Nog juist bytijds, tuon de kans reeds groot
was, dat de maatschappy voor altyd in den
drassen grond, die tegen de verwachting
aanwezig bleek te zijn, zou worden vastge
zogen, is dit gevaar ingezien en is do maat
schappy begonnen den gevaariyken kant van
den weg te verlaten en zich weer naar het
midden van den weg te bewegen. Dat dezo
beweging, wanneer zy te lang naar dezelfde
richting wordt voortgezet, over het midden
van den weg kan en zal heen brengon, en
do maatschappy in de niet minder gevaarlijke
nabijheid van het communistische moeras zal
voeren, verhelen de voorstanders van sociale
horvorming noch aan zichzelven noch aan
anderen. Maar dit belet hun niet de bewe
ging onder de gegeven omstandigheden, nu
de maatschappy te veel naar den individua
listischen kant is afgedwaald, met vol ver
trouwen te bevorderen. Op de individualistische
richting van do voorafgaande periode heeft de
socialistische, welke de maatschappy thans
u tgaat, dit althans voor, dat, terwyl de vooraf
gaande beweging werd aangewakkerd door
de algemeeue overtuiging, dat zy niet ver
genoeg kon worden voortgezet, thans allen,
wier blik niet door het sociaal-democratische
dogma is beneveld, de gevaren van het te
ver voortzetten van den nieuwen koers voor
oogen ou ten on dat dientengevolge het ge
vaar van overdryving nu veel minder groot
is dan voorheen.
De vooruitgang der maatschappy dwingt
tot een voortdurend zoeken naar het juiste
midden tusschen de individualiteit en de
communistische neigingen van de haar vor
mende leden en groepen, 't Is oen voort
durend slingeren aan het onvatbare juste
milieu, maar naarmate de maatschappy er
verder van verwyderd wordt, naar die mate
worden ook de bezwaren van hun afdwaling
voelbaarder en wordt de drang naar koers
verandering grooter.
Die drang is thans zeer sterk. Men moet
beginnen met te trachten den wagen weder
in het reebte spoor te brengen en eerst dan
kan men gaan philosopheeren over de vraag
of hy aan den anderen kant weer zal uitglyden.
Dit laatste is mogelijk, is niet onwaarschyniyk
zelfs, maar vooreerst is daarvoor nog geen
gevaar. Hot gevaar, om aan louter individua
lisme te bezwijken, is onze maatschappy nog
niet te boven en het is ons aller plicht haar
daartegen in bescherming te nemen, zelfs al
moeten daartoe individueele rochten worden
beperkt en aan banden gelegd. „Het welzyn
der maatschappy is de hoogste wet, die wy
erkennen. Alle individueele rechten, die daaraan
in den weg staan, hebben hun rechtsgrond
verloren," aldus besluit de heer Treub.
De Veldpost schryft over tuberculose
het volgende
Wat tuberculose of parelziekte by het vee
is, hebben we reeds vroeger in De Veldpost
medogedeeld en daaraan meermalen de aan
dacht geschonken. Genoeg zy het, dat do
oorzaak daarvan de tuborkel-bacillus is en
dat deze bacillus door inademing of door middol
van voedsel de tuberculose (in de wandeling
tering genoemd), op den gezonden mensch
kan overbrengen.
Nu, naar wy vermeonen, de regeering haar
aandacht aan deze ziekte gaat schenken,
meenen wy niet achterwege te mogen biy ven
nog eens op die ziekte terug te komen.
Onder de voedingsmiddelen, die do menschon
met tuborculoso kunnen besmetten, speelt de
melk van parelzioke runderen een groote rol.
Daar van hot totale aantal koeien dikwyis 30
tot 40 pet. aan parelziekte ïyden, is het ook
natuuriyk, dat de melk dikwyis groote hoeveel
heden van be8metting8kiemen (bacillen) bevat.
Daar echter oen korten tyd koken, en dit
geschiedt thans vry algemeen, voldoendo is
om alle bacillen te dooden, kan een iedor
zich tegen deze wyze van besmetting vrywaren.
Geheel anders staat het echter met de
boter, die door verwarmen in qualiteit verliest.
Brengt men met opzet tuberkel-bacillen in
boter, dan biyven zy lang levensvatbaar en
houden hun besmettend vermogen.
Volgens de onderzoekingen van Barry, gaat
een groot godeelte van de tuberkel-bacillen by
het centrifugeeren in het bezinksel over; niet
temin hebben entingsproeven mot room en
afgeroomde molk by proefdieren tuberculose
teweeggebracht. Boter uit room, die door te
roomen zetten van raongmelk uit gezonde en
Hoo;eweerd 109. Hoogewocrd 109.
De vanouds bekende
zijn wederom to bekomen by 1079 7
HEERENGRACHT 122.
Heden verschijnt het
aio Cis., van den Catalogus der Hollacdsche,
Fransche, Engelsche en Hoogduitsche
van de Boekhandelaren
bt complete Catalogus, Nos. 1 - 9760, 75 Cts.
By A. VAN KLAVEREN, 15 Burraanstr
te Amsterdam, verscheen:
door Dr. WILEY HAHN.
Ernstig woord aan Mannen en Jongelingen
over de beteekenis der Geheime Ziekten en
de voorbehoedmiddelen daartegen. 972 11
Prys 85 Cents, fr°. onder Couvert.
brandt men dagelijks op Duitsche
wijze: 389 12
uitmuntende door geur en smaak.
Prys per 5 ons HO Cents.
VERKOUW STOKHÜYZEN, j
NIEUWE RIJN 47.
BU A. W. SIJTKOFF, te Lelden, is zooeven verschenen:
DE TWEEDE HERZIENE DRUK VAN
ZANG EN PIANO-BEGELEIDING,
ten dienste van
DOOR
W. HAANSTRA,
Directeur van de Kweekschool voor Bewaarschoolonderwyzeressen te Leiden.
Deze 12 Kinderspelen zyn, na langen tyd uitverkocht te zyn geweest, eindelyk door den
auteur horzien en opnieuw uitgegeven. Dit bericht zal met vreugde worden vernomen door
een ieder, die gezien heeft hoe prettig en gezellig jonge kinderen met dezo Kinderspelen
worden beziggehouden. Ze zyn getiteld: De Schoenmaker. Het Smidje. De pas van zes. -
Het Bakkertje. - De Verver. - De Kuiper. - De Molenaar. - De Boor. - Het Hooien. -
Strekt nu goed. - Wy moeten in een kring gaan staan. - De Tuinman. - Moeders van
jonge kinderen hetzy dezen al of niet op de Bewaarschool gaan - vinden in deze
Kinderspelen eeu uitstekende remedie tegen verveling.
uuiuiiikn-i utmiiL».
Algemeen erkend als hot beste middel by
Het is een slymoplosscnd en ver
zachtend middel by uitnemendheid.
Verkrygbaar by de meeste Apothekers en
Drogisten.
Prys per ileschjc 20 Cents.
Alleen echt in fleschjes, voor
zien van étiquette, waarop de Handteekening
van 7615 22
Hofleverancier* te Zeist.
ziöke kwartieren van een parelzioke koe was
verkregen, bracht hooggradige tuberculose by
konynen teweeg, waarby slechts 2 kubieke
c.M. in de buikholte was gebracht. Hieruit
trok Barry de gevolgtrekking, en wy zyn het
volkomen met hem eens, dat het gebruik van
boter, afkomstig van een parolzieken veestapel,
in den regel gevaren oplevert.
In hoever hieraan waarde is te hechten,
besloot prof Roth de mogeiykheid om tuber
culose door boter over te brengen, a in een
nauwkeurig onderzoek te onderwerpen en voor
namelijk de boter van don handel op de aan-
wezigbed van levensvatbare tuoerkel-bacillen
te onderzoeken. Voor dit doel bepaalde hy
voornamolyk het besmettingsvermogen dor
voor de boter gebruikte molk, door Chineesche
biggeij s (;avia's) te besmetten en nam als
ontmateriaal
lo. sterk veranderde melk uit het rechter-
achterkwartier; 2o. normale melk uit de overige
kwartieren en 3o. een mengsel van 1 en 3.
De cavia's stierven ria inspuiting van 10
kub. c.M. in de buikbolie by ieder der drie
melksoorten na 24, 35 en 66 dagen en ver
toonden allen hooggradige tuberculeuse ver-
schynselen.
Uit deze melk werd boter gemaakt en wel
door 1 deel melk uit het rechter-aohter-
kwartier met 5 deelen melk uit de vorige
kwartieren te vermengen, dit mengsel 2 dagen
te roomen te zetten en van den room door
karnen boter te maken. De boter werd in 2
deelen gedeeld. Het eeno gedeelte werd door
kneden mot water als gewoonlyk uitgewas-
schen, het andere door herhaald uitwasschen
grondig gereinigd. Beide gedeelten werden
vervolgens by eene temperatuur van 35°C.
gesmolten en in de buikholte van cavia's ge
spoten, De dieren stierven allen aan tuber
culose; het grondige uitwasschen van het
2de gedeelte boter had een duidelyko, maar
niet aanzieniyke verlenging van het ziekte
proces ton gevolge.
Eveneons nam prof. Roth proeven mot boter
van 20 handelaren, die uit verschillende kan
tons van Zwitserland hunne waar betrokken.
In 2 van de 20 botermonsters waren levens
vatbare tuberkol-bacillon. Volgens dezo uit
komsten moet aan de boter eene grootere
opmerkzaamheid worden geschonken dan tot
nu toe geschiedt.
Toch kan men dit voedingsmiddel, wanneer
het tuberkel bacillen bevat, niet van liet be
smetting6vermogen berooven zonder hot on
bruikbaar te maken. Daarom is het noodig,
hoog noodig, dat de parelziekte by het melk
vee wordt bestreden, of men zou de melk
van tuberculeuse dieren van den handel en
de verdere bewerking moeten uitsluiten. Kon
de tuberkel-bacll, in deze producten snel wor-
don aangetoond, dan zou de overbrenging
der tuberculose door melk en boter werk
zaam te bestryden zyn, doch er is nog geen
methode, die hieraan voldoet, zoodat het proef-
nemen op dieren alleen beslissende uitkom
eten geeft.
om pryzen van 20, ÏO en 5 Qulden.
Aangifte te 11 uren 's voorinlddags.
1071 7 DE COMMISSIE.
Vaste prys tot 1 April 1895, franco rem
bours door geheel Nederland, 10 K.O. 13. -
ih f 6.30, 2| f 3.50. Wlntcrprovisle-
Boler, fijn bereid, dezelfde prys, buiten
i^nd 5 Cent» per J K.G. honger. Ovirluigt
u van de geurige en fijne qu.diteit en vraagt
monster a f 1.40 per K.G. Gestichten en
groote inrichtingen aanzienlijk rabat.
Hoogacliiend,
WILLEM VAX MAXTEX Jein.
Rijswijk«che Weg, by Don Haag. 223 14
in het Notarishuis aan den
Burg, to Loiden, by opbod op
Zaterdag 16 Fobruari 1895,
b(j afslag op Zaterdag 23
Februari 1895, telkens des
avonds to 7 uren, ten ovor6taan van A. VAN
LEEUWEN, Notaris te Leiden, van:
Een BURGERWOONHUIS te Leiden, aan
do Hooigracht, No. 05, groot 56 centiaren,
bevattende beneden: Gang, Opkamer, Zy
kamertje en Kelderkeuken; boven: Portaal
met grooto Kamer en voorts een Zolder.
Hot perceel heeft Gas- en Duinwaterleiding
en is verhuurd beneden voor ƒ2.— 's weeks,
boven voor ƒ8. 's maande.
Te bezichtigen op Dinsdag en Donderdag in
de weken van veiling en afslag, van 1 4 uren.
Aanvaarding by de totaling der kooppen
ningen op 16 Maart 1895.
Ten kantore van genoemden Notaris VAN
LEEUWEN worden tusschon de veiling on
den afelag tot Yrydag 22 Fobruari a. s., dos
namiddags t9 2 uren. dagelijks verhoogingen
aang r omen tegen genot van één «yrdc
der verhoogsom. 956 2'
