GEBRS. BERKELJON,
ANTHR ACIET-KOLEN,
Uit Geest
en Gemoed.
STOOMTRAM
GKLKGI.MI IAD!!!
Goedkoopste n snelste pHeid voor de verzeediDtm «fleren.
LANGE MARE 40. LEIDEN.
No. 10685.
Donderdag SO December.
A0.1894,
(Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PERSOVERZICHT.
Bij J. ODÉ, te Schiedam,
Gebroken Giet-Cokes,
K. T. CA.H01SStationsweg
Toespraken van F. HAVERSGHMIDT,
Voor Nieuwjaar.
IAN 6. HOGENKAMP,
Hooigracht 100, LRIPEN, Hooigracht 100.
LEIDEN - VOORSCHOTEN -VEUR (Leidschendam)
VOORBURG-DEN HAAG.
Bestelgoed per 100 K.G. 30 Cts.
Vrachtgoed voor de eerste 100 K.G. 15 Cts.
Voor elke volgende 100 K.G. 12 Cts.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PEU8 DEZER COURANT:
Voor Leidon per 3 maandenf 1.10.
Franco por post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
FBUS DER AD VERTEN TIEN
Van 1—6 regels 1.06. Iedere regel meer 0.17J. Grootere
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt 0.05 berekend.
Tweede Blad.
Tot de nieuwe Kamerleden, die
gich bij de behandeling der Staatsbegrooting
▼oor het eerst deden hooren, behoort de
Leidsche hoogleeraar D r u c k e r, die mr.
Van Houten te Groningen verving.
Zijne maidenspeech over de onbe
woonbare woningen, waarvan in onze rubriek
.Tweede Kamer" een overzicht is gegeven,
maakte over het algemeen een gunstigen
indruk. Zeer welwillend en opmerkelijk is
het oordeel van De Standaard. Het anti-rev.
hoofdorgaan, er op wijzende, dat de storm
der vorige dagen had uitgewoed, toen de
Kamer Woensdag jl. weer bijeenkwam, teekent
mr. Drucker als volgt:
„De kalmte was weer teruggekomen en
rustig zetten de afgevaardigden zich onder
het professoraal vertoog van den hoogleeraar
Drucker, thans afgevaardigde van Groningen
In plaats van mr. Van Houten, en gewezen
voorzitter der „Liberale Unie."
De heer Drucker is met zijne sprekende
gelaatstrekken en gitzwarten baard eene
aangename verschijning. Man van beschaving,
geleerdheid en vormen, was hij van 't begin
aan op zijne plaats onder de verkorenen van
het tegenwoordig kiezerspersoneel; en staat
door het hoffelijke in zpn doen wellicht
meer nog dan door znnö positie, met de hoofd-
mannen Tan alle richtingen op goeden Toet.
Dicht bü den heer Tak gezeten, onderhoudt
zich het meest met dien staatsman, tevens
*ijn geestverwant, maar strekt hij zijne
conversatie ook uit tot mannen als mr. Van
Delden, jhr. De Savornin Lohman en dr.
Schaepman hoewel deze laatste zich in
deze dagen uiterst zelden laat zien. Voor het
©erst nam prof. Drucker deel aan het debat,
©n hij deed dit op eene wijze, zoo helder,
logisch en duidelijk, dat Buys, zoo hij nog
in leven ware, hem zeker niet zou brengen
onder hen, van wie hy klagend zeide, dat
hunne redevoeringende voornaamste
ruimte van het Bijblad innemen.
De Nederlander (Red. De Savornin Lohman)
noemt prof. Druckors rede „in menig opzicht
uitnemend".
„Daar was in deze redevoering veel aan
trekkelijks," zegt het blad verder. „Veel dat
van een practischen blik en ernstige studie
getuigde en gunstig afstak by de sociale tinne-
gieterij, waaraan velen van sprekers geest
verwanten zich schuldig maken. Het was
dan ook te begrijpen, dat de heer Lohman
zich in hoofdzaak by bet betoog van den
heer Drucker aansloot."
Ned.-Herv. studenten te Amster
dam. Over de vraag of de Ned.-Herv.
studenten, ook die het propaedeutisch examen
nog niet hebben afgelegd, ai of niet aan de
gemeentelijke Universiteit in Amsterdam
mogen biyven studeeren, is een lange stryd
gevoerd. De eene autoriteit meent ja, de
andere neen.
In antwoord op een schrijven van dr. Brons
veld, die betoogd had, dat het Synodaal besluit
niet van toepassing is op de studenten, die
nog het propaedeutisch examen niet hebben
afgelegd, betoogt de Kerkelijke Ct. dat dit
wol het geval is, en de Synodale Commissie
het besluit der Synode wel degeiyk correct
heeft verklaard.
En dan maakt de Kerk. Ct. eenige opmer
kingen, die eenige lezers wel interessant zullen
vinden. Het blad zegt:
„De Synodale Commissie heeft natuuriyk
niets te maken met de, in de Handelingen
trouwens niet uitgesproken, bedoelingen van
hen, die de wet maakten, en later haar ver
klaarden. Zy heeft zich te houden aan die
verklaring in verband met de letter en den
geest, beschouwd van de kerkelijke verorde
ningen, die ter zake bestaan.
„En zoo hebben we hior, naar het ons voor
komt, weer eene geschiedenis als met de
Wet op de Kerkgenootschappen van 1853 is
afgespeeld. De Regeering en Staten-Generaal
dachten eon eenvoudigen politie maatregel te
nemen. Het bleek later, van jaar tot jaar
méér, dat die wet eene van de meest ingrypende
staatsrechtelijke verordeningen was, die in
deze eeuw tot stand kwamen. De Reserves
van 1852, de politieke regeling van het beheer,
tal van Kon. besluiten werden er door ge
troffen en vielen."
Ds. Van Dijk, directeur dor Christelijke
philanthropische inrichtingen, schrijft, na eerst
het artikel van dr. Bronsveld over de theolo
gische studenten te Amsterdam uit De Vader
lander te hebben overgenomen, in zyn orgaan,
het Doettnchemsch Weekblad, o. a. het volgende
„Aan duidelykheid munt het stuk van dr.
Bronsveld uit boven dat der Synodale Com
missie, doch daarbij hebben wij weinig belang.
„Op de juistheid komt het aan, want dat
is voor ons van het grootste belang.
„De pijnlijke dagen, die wy doorleefden,
zyn veranderd in meer hoopvolle, maar zeker
heid is er o. i. nog niet.
„Het zal voor ons in allen gevalle zaak
zyn, maatregelen te nemen. Zoo mogeiyk,
dan blyven wy in Amsterdam; wij zyn daar
eenmaal op zoo nobele wyze ingeburgerd,
en gemakkelyk krygt men er ons niet uit.
Maar bovendien zouden wy nog zeer goed
een studentenhuis kunnen bevolken, want,
behalve dat onze vier studentenhuizen bevolkt
zyn, wonen nog byna 20 onzer studenten
elders en in September '95 zullen wy voor
23, thans te Amsterdam vertoevende studen
ten, elders plaats moeten zoeken.
Ds. Van Dyk schryft verder: „Te Utrecht,
waar wy reeds twee studentenhuizen hebben,
wordt ons een by uitnemendheid geschikt
huis voor eene matige som aangeboden, maar
wie zal het betalen?
Te Groningen heeft men reeds eenige hon
derden guldens byeengebracht voor een stu
dentenhuis, maar zoolang die niet tot eenige
duizenden zyn aangegroeid, kunnen wy daar
ook niets doen.
Te Leiden wordt ons een zeer geschikt
groot huis en tuin aangeboden maar ook.
daarvoor hebben wy geen geld en zonder dat
dit er is, wagen wy ons niet om iets te doen,
want wy willen geene schulden maken."
Omtrent de begrafenis van dr.
Nu yen s bevat Het Centrum thans het vol
gende, dat we om de volledigheid in ons over
zicht hier opnemen:
Wy ontvangen het volgende schryven:
In uw nommer van Vrydag 14 Dec. komt
een stukje voor over de begrafenis van dr.
Nuyens te Wostwoud.
Ik wensch hierover ten behoeve van my-
zelven en, voor zoover dat noodig is, ook van
anderen een kort woord te zeggen.
Op Maandag-morgen 10 December ontving
ik de uitnoodiging, om de begrafenis, die,
naar men nog meldde, „in allen eenvoud" zou
plaats hebben, by te wonen. Zy was vast
gesteld op Dinsdag 11 Dec. te negen uren.
Onmiddellyk heb ik geantwoord, dat het
my ondoeniyk was aan myn overleden vriend
de laatste eer te bewyzen. Ik was juist min
of meer van eene tamelyk zware verkoudheid
hersteld en ik moest op Woensdag 12 te
Sappemeer en Donderdag 13 te Zwolle spreken.
Ik wist dat het, met name te Sappemeer,
ondoeniyk was de lezing nog te verschuiven.
Ik lag dus onder overmacht.
Maar er was meer. Ik moest, om tegen
Dinsdag 9 uren te Westwoud te zyn, van
hier vertrekken Maandag-namiddag te
4.23 West Europeesche tyd. Te 6 39 W. E.
te Hoorn aangekomen, had ik my per rytuig
naar Westwoud moeten begeven. Zeker, ik
kon ook later vertrekken: te 6.53 W.-E. en
te Westwoud aankomen te 11.10 W.-E.
De Weleerw. Heer Pastoor van Westwoud,
aan wien myn besten dank, had my de gast-
vrybeid doen aanbieden. Maar wat baatte my
dit? Ik verloor, met de twee lezingen in het
vooruitzicht, vier volle dagen met reizen en
trekken en niemand zal ontkenneD, dat dit
voor een bezig man eene zaak is van be
teekenis.
Het door my aangevoerde betreffende de
reis geldt voor alle vrienden van dr. Nuyens,
die niet in zyne onmiddellyke nabyheid woon
den. Wie van Amsterdam to 9 uren te West
woud wilde zyn, moest van het Centraal
station vertrekken 's morgens te 6.14 W.-E.
tyd. Men zal toegeven, dat dit in dit jaar-
getyde een harde eisch is. Men zal toch waar-
lyk niet gaan aanvoeren, dat men den nacht
te Hoorn of te Westwoud had kunnen door
brengen.
Over den toon van het stuk geen woord
als dit: Ik geloof dat dr. Nuyens, zaliger,
goeder en grooter gedachtenis, zich over
zulk geschryf zou hebbon geërgerd.
DK. SCHAErMAN.
Onze correspondent te Westwoud heeft ons
de verzekering gegeven, dat het allerminst
zyne bedoeling was, om aan eenig bepaald
persoon te wyten wat slechts een gevolg was
van een samenloop van omstandigheden. Het
schryven bedoelde alleen uiting te geven aan
iets, wat vooral ter plaatse algemeen gedacht
en gevoeld werd en waarvan men zich ook
wellicht daarbuiten rekenschap zou vragen.
Uit Groningen wordt aan het dagblad De
Nederlander (Rotterdam) geschreven:
Als bewys, dat de minister Van Houten
conservatief is geworden, wordt in De Stan
daard de critiek overgenomen, die de radicale
Nederlander (van Kerdijk c. s.) levert over
het voorbygaan van dr. Kernkamp voor de
vervulling van een leerstoel voor de geschie
denis aan de Groningsche Universiteit.
Tot twee keer toe zou dr. Kernkamp zyn
voorgedragen èn door de faculteit èn door
curatoren.
Het ligt niet op den weg van schryver
dez^e, den handschoen op te nemen voorden
heer Van Houten, maar wel om de versprei
ding van onware geruchten zooveel mogelyk
tegen te gaan.
Daarom zy hier vermeld dat, geiyk te
Groningen van algemeene bekendheid is, wel
de meerderheid dor faculteit, maar niet het
college van curatoren de benoeming van dr.
K. gewild hoeft. Bedenkt men nu, dat volgens
de wet de faculteit wel gehoord moet
worden, maar geone voordracht doet, dan
kan men toch den minister er geen verwyt
van maken, dat hy heeft gehandeld overeen
komstig het advies van curatoren. Beweerd
wordt dat de heer Van Aalst, die eerst werd
benoemd, nooit „gescb odkuudig werk had
geleverd". Dit is onjuist, maar, ook al ware
het anders, dan zouden, daar hy reeds jaren
lang leeraar in de geschiedenis is, zyne ge
leerdheid en zyne geschiktheid toch wel uit
andere feiten dan uit het schryven van veel
boeken kunnen worden opgemaakt. Dereden,
waarom by bedankte, is dan ook eenvoudig
deze, dat hy geene zitting wilde nemen in eene
faculteit, die zyn naam reeds by voorbaat met
eene zwarte kool aanteekende, om hem onmo
gelijk te maken by de studenten.
De toeleg van de faculteit, om hem voor de
benoeming te doen bedanken, is gelukt, maar
niet haar dry ven om den leerstoel te doen bo-
zejtton door dr. Kernkamp. Een oordeel over
dezen persoon kan schryver dezes niet vellen,
maar wel behoort ieder goed anti-revolution-
nair er zich over te verbiyden, dat het gezag
is gehandhaafd, nu curatoren, die zyne benoe
ming niet achtten in het belang te zyne van
het onderwys, zich niet hebben laten dwingen,
en dat de minister meer waarde heeft ge
hecht aan de voordracht van het onafhanke-
ïyke college van curatoren dan aan het advies
van oene faculteit, die in de eerste plaats een
politiek geestverwant in haar midden ver
langde. Het is toch niet de eerste maal, dat
zy, by bet doen van eene keuze, de politiek
op den voorgrond stelde. En een feit is het,
dat herhaaldolyk benoemingen, welko geschied
zyn in stryd met het advies der faculteit,
gebleken zyn de beste te zyn geweest.
Hel Vaderland wil den minister van binnen-
landache zaken van de blaam ontheven zien,
hem opgelegd ter zake vau die hoogleeraars
benoeming te Groningen.
„Het ts volkomen waar", zegt het blad uit
vertrouwbare bron vernomen te hebben, „dat
op de oorspronkelijke faculteitsvoordracht dr.
Kernkamp No. 1 stond, terwyi in de tweede
plaats de heeren Van Aalst en Heeres ge-
ïykeiyk waren aanbevolen. De curatoren, ook
van elders hunne inlichtingen inwinnendo,
plaatsten dr. Van Aalst 1, dr. Kernkamp 2.
Dat eene minister een voordracht van curatoren
volgt, is een zeer gewoon verschynsel. Boven
dien verklaren onze beste historici, dat de
heer Kernkamp, schoon hy enkele verdienste-
ïyke studiën heeft geleverd, toch niet zooveel
voortreffeiyks heeft gepresteerd, dat anderer
aanspraken daarvoor behoefden te wyken.
Behoefde hy als radicaal niet geweerd te wor
den, evenmin behoefde zyn radicalisme als
aanbeveling te worden beschouwd.
Maar nu de tweede maal. Ook toen pas
seerde de minister dr. Kernkamp. Toch is hot
niet meer dan schyn, dat hier nevenbedoe
lingen in 't spel waren Het is waar, wederom
plaatste de faculteit dr. Kernkamp No. 1. De
curatoren schynen met hunne voordracht geen
spoed te hebben gemaakt, wat niet de schuld
is des ministers. Maar wat gebeurde inmid
dels? Er was eene prysvraag van Teylers
Genootschap beantwoord met een geschrift,
dat volgens de hoogst bevoegdo beoordeelaars
een meesterwerk bleek te zyn.
Wie van onze historici dit werk las, ei kende
dat deze schryver zich met één slag alsprfc
mus inter pares deed kennen. Der faculteit
was dit, voor zy hare voordracht opmaakte,
niet bekend. De curatoren, hieromtrent inge
licht, plaatsten den schryver dr. Bussemaker
No. 1 en dr. Kernkamp No. 2 op hunne voor
dracht en de minister was volkomen verant
woord, toen hy eerstgenoemde ter benoeming
aan do Regentes voordroeg. Er is reden te
vermoeden, dat ook de faculteit zich allerminst
gekrenkt acht."
Marktberichten.
A.llëu, 17 Doe. A&ugevoerd 28 wagons kaas, te
zameo 1211 stuks. Prijs: Qoudsohe kaas late quel.
f 20.— a 22.—, 2de qual. f 16.a 19.—. Handel
matig.
Bxle?r<ive, 13 Deo. Aangevoerd 134 wagens Kaaa,
7535 atnka, wogondo 29,196 KQ. Prjjs late soort
Qondeoho 21. a f 23.zwaardore f 2do soort
ƒ18.— ƒ19.50; hierondor 2 wagons Derby kaas, pryo
lsto eoort 19 50 a 2de soort a
27 wagenu Edammer Kaaa, prge Into soort 21.50
a 2de eoort ƒ19.ƒ22 60, oommiesie
1 wagen Leideoho Kaae f—het sohip-
pond. Handel matig.
Aangeroerd 1 biggen.
Alkmaar, 17 Dec. Voj. Aangovoerd: 19 Bundoren,
vet vee 0.68 a 0.70, 90 votto kalveren, 0.70 a ƒ0.75,
beide per KG., 8 nnobtere id., f 8 a 16, 542
schapen, ƒ16 28, 298 vette varkens 33 a 40 o.
per KG.. 32 magere id. 12 a 16.
Kampen, 17 Docomber. Boter. Aanvoer 6150 KQ.
al»; 225/8 v. ƒ19.- a 23.-, 150/16 v. ƒ9.60
ƒ11.50; 300 et. van Vs Ka- 40 a 60 ctB-
Schiedam, lö Dec. Moutwgn: offloiëele noteering
by do makelaars ƒ5.50, (by don Braodorsbond /"54/g a
Jenever 9.50, id. Arnst 11.—. 8pocling 1.
In de filed. Werklnr. ii)i opieioneai
DATUM
DiQIR.
Voiw.
pers.
Kin (la
ren.
Totaal
9 Deo.
Zondag
60
14
74
10
Maandag.
83
15
98
11
Dinsdag
90
15
106
12
Woensdag
93
19
112
13
DoDdordag
90
18
108
14
Vrydag
90
13
103
15
Zaterdag.
80
11
91
is verschenen:
8321 17
Iste qualltelt, werden door ondergetekende in het jaar 1882 alhier roor het eerst in
den handel gebracht; te zgn oolc thans wederom, ln verschllleade grootten, goed ge-
•orteerd en gezuiverd.
Verkrijgbaar naar gelang der grootte van de Kachels.
ongeveer eene kleine vuist groot, by verschillende groote en kleine Bloemisten bekend als
«fttstekend voor Kasverwarmlng door hunne hitte en veel minder verbruik in verhou
ding tot Gas-Coke6.
Verder: prima KACHELKOLEN, NACUV!VE., gewanschen KOLK*, laatste
in verschillende grootten. CAI- en grove GIET-COKES. 6795 36
tn leven Predikant le Schiedam.
Jlet PORTRET.
Prjjs ingenaaid f 2.2», gebonden f 2.7».
Zoo goedkoop nergens verkrijgbaar.
Iets, dat ieder noodig heeft.
ÏOO extra fijne Vhlfckasriea.
IOO beste daarby passende Enveloppen.
1 Scheurkalender met Dagblok.
ÏO fijne Fellcltallekaarten.
Dit geheele pakket voor den spotpry6 van
slechts /"0.80, zegge tachtig Cents, zoo
lang de voorraad strekt.
P.fi. Dit pakket ligt steeds voor een ieder
ter inzage by 8350 18
Algemeene Boek-, Kantoor tn Papierhandel
8055 40
Bestetgoederen worden aangenomen Breestraat 138, bestel- en vracht
goederen Wachtkamer Stoomtram, naast „de Practische Ambachtsschool."
6674 30
BIJ
