UITVERKOOP
„De Volharding."
STOOMTRAM
JAN BREYÉE, Yliet 23, Leiden,
„Witte Kruis."
Herman F. A. Damen Zoon,
KACHELS, HAARDEN,
Vertrilc naar Amsterflai 'snor» 5 uren, 'suite 2 men.
Ma 's mms 6.30, 's iaieis 12.15 en 4.45.
Stoomtram HAARLEM-LEIDEN.
KOOYKER's Centraal Advertentiebureel.
Het Goedkoopste Lot
Premie-Lot
ƒ25000, 15000, ƒ10000,
Leidsche Stoomboot-Maatschappij
De Graciense, Prijs per kwartaal f\$l\
Er biedt zich aan:
VERKADE COMP., Zaandam.
van
Steenkolen.
WIJNHANDELAREN—HOFLEVERANCIERS,
Vermonth van G. L. FRATELLI CORA, Torino.
HARVEY's Scotch Whiskies.
Merk „Chateau Cognac" is Algiersche Gopac,
Zuivere, onversneden Rordeanx-Wijnen,
KantoorBurgstecg Nos. 2 a cn 2 b.
Depot: Visclunarkt Ne. 19.
LEIDEN—VOORSCHOTEN—VEUR (Leidschen-
dam)—VOORBURG—'s-GRAVENHAGE.
Tarief voor Bestelgoedj
Ju tien <3rrooteir Liquidatie-
worden tegen veel verminderde prijzen
alle voorhanden goederen opgernimd.
Alles legen spotprijzen!
Passagiers- en Goederendienst op Amsterdam en op
Gouda, in verbinding met alle plaatsen in Nederland.
Goederen worden bezorgd en afgehaald. 6542 *0
Telephooimummer 67.
NIEUWS VAN DEN DAGf,
NIEÜTVE RIJN No. 16 en HOOGEWOERD No. 20.
Plaatsing van Advertentiën in alle Dag- en Weekbladen
zonder verhooging van prijs 409 24
ken en die roet modder dichtgemaakt Daar
tegenover stonden wy met een paar stukken
geschut en onze compagnieën, maar geheel
ongedekt. De uitwerking was dan ook ver
schrikkelijk.
Yan mijne compagnie werden achtereen
volgens de kapitein en de andere luitenant
neergeschoten, zoodat ik commandant werd,
en zoo duurde het schieten voort tot 's morgens
halfacht. Toen was van de afdeeling, die ik
eerst gecommandeerd had, van 30 man nog G
man over. Het is bepaald een wonder, dat
ik niet getroffen werd, want het was voort
durend eene ware hagelbui van kogels en
rechts en links violen de soldaten om m\j
heen, terwijl wij bl(1kbaar niet de minste
uitwerking hadden op de zware muren, waar
de kanonskogels niet doordrongen. Des mor
gens hadden wij dan ook van de 450 man,
14 dooden en 94 gewonden en moesten wij
terugwijken. Wij waren natuurlijk doodop:
den geheelen nacht heb ik in slaapbroek en
kabaai gestaan, omdat er geen tijd was om
ons te kleeden. Wij zijn toen teruggetrokken
in een tempel, die ook door muren omgeven
was en waar wij dus niet veel gevaar meer
liepen, doch moesten het bivak opgeven. De
ruinfte in dien tempel was echter klein en
w|j lagen tusschen alle dooden en gewonden,
tewyi er geene verbandmiddelen meer waren,
omdat men er totaal niet op gorekond had.
Het ergste was echter, dat onze munitie
op raakte. Tegen 8 uren werd het watrusti-
gor en toen werden vier boden uitgestuurd,
om te trachten Mataram te boreiken en ver
sterking te vragen. Dit is slechts op een
l/K uur afstands; dus had men daar alles
kunnen hooren. Het werd echter 10 uren en
er kwam niets. Later vernamen wij, dat die
boden afgemaakt waren.
Om 10 uren werd toen een raad belegd en
uitgemaakt, dat wij verloren waren, als wij
geen uitval beproefden. Alles word nu voor
bereid voor den aftocht, doch veel hoop was
or niet. Alleen de 100 gewonden vorderden
200 man om te dragen, dus bleef er niet veel
over. Niets mocht dau ook meegenomen worden
dan wapens en hetgeon wi) droegen aan
kleoron. Ik moest dus ook alles achterlaten.
Zooals wij wel dachten, was de terugtocht
verschrikkelijk. Voortdurend langs die muren
met schietgaten loopende, ontstond er eone
ontzettende paniek; alles schreeuwde en gilde
en drong samen, zoodat de gewonden achter
bleven. Ik was commandant van de voorhoede
en liep er met den generaal met opgeheven
armen voor, om de manschappen tegen te
houden, doch ten slotte waren wij zoover
vooruit, dat wy halt moesten houden, om op de
gewonden te wachten. Er kwam echter niets,
want zij waren teruggevlucht, en toen ging
hst maar weer verder langs oen omgang naar
Mataram, waar het 7de bataljon lag.
Toon wij daar eindelijk aankwamen, werden
wij van uit het bivak beschoten, terwijl er
een kanon omgekeerd op den weg lag. Het
7de bataljon had het even zwaar te verant
woorden gehad en was roede vroeger verjaagd
naar een nabijgelegen kerkhof, dat ook weer
door muren omgeven was. Hier werden wij
toen opgenomen on verzamelden ons met 000
man in eene ruimte, waar geen 150 man be
hoorlijk in konden. Overal, waar men keek,
lagen dooden en gewonden, waaronder voel
officieren.
Nu waren wij voorlooplg gered en hadden
het geluk, dien nacht niet moer overvallen
to worden. Het was echter geen benijdens
waardige toestand, want wij zaten in het
stikdonker; maanlicht was er niet en men
kon geen stap doen, of men trapte op gewon
den en dooden.
Generaal Van Ham werd dadelijk bU het
begin van den aftocht zwaar gewond in de
borst en de armon en zoo ging het met ver
scheid jne officieren. Er word opnieuw beraad
slaagd, wat ons te doen overbleef. Het beste
vas terugtrokken, doch de teruggeslagen troep
met alle gowonden van Tjakra-Negara was
niet aangekomen en scheen ingesloten. Wij
bleven dus den geheelen nacht wachten en
intu88chen kwam do andere helft van ons
bataljon terug, doch ook met veel gewonden
en gesneuvelden.
Een der gesneuvelden was mijn vriend
Musquetier, met wien ik, zooals u weet,
te Magelang samenwoonde. Daar er echter
niemand kwam van de achtergeblevenen,
maakten wij ons klaar en rukten 's morgens
om 6 uren uit door eene poort achterin on
marcheerden in een groot vierkant met de
zieken in het midden naar Ampenan. Deze
aftocht ging vrij goed, doch wij wilden niet
binnendoor langs do muren en trokken dus
de natte rijstvelden in. De afstand van Mataram
tot Ampenan is maar 1 uur, doch wy kwamen
er 's middags om halfóén aan, uitgeput en
hongerig, maar we hadden geene gewonden meer
gekregen. Gisteren en vandaag z\jn nu nog
verschillende afdeelingen aangekomen, ook dat
gedeelte, dat van ons achtergebleven was, en
er waren er bij, die 12 uren lang door de natte
klei haddon geloop9n, waar men steeds tot
halfweg de knie inzakt.
Op Ampenan, waar de helft van het 9de
bataljon lag met de marine-landingsdivisie,
kwam men ons inhalen en wij waren blij,
dat wfi koL%n neervallen. De gewonden zijn
dadelijk aai* boord gebracht, waaronder myn
bataljons-commaudant en mijn compagnies
commandant. De commandant van het 9de
bat. is dood.
\Vy bobben ons nu hier versterkt met de
drio bataljons en de marine, terwijl, van de
schepen uit, Mataram gebombardeerd wordt.
Gevaar is er nu niet veel meer en de bedoeling
is, geloof ik, om langzaam weer voorwaarts
te rukken en het verlorene te herwinnen, want
wfi kunnen na zulk eeno nederlaag niet weg
trekken. Wy zijn volkomen in de val geloopen
en dus veel verder achteruit dan by het begin
van de expeditieHet vertrek van de
troepen was reeds bepaald, doch daar zal nu
vooreerst niets van komenAlles rondom
onze stelling is nu neergehaald en verbrand en
dus heeft men nu een uitzicht. Bovendien zitten
wy nu achter versterkingen. U behoeft dus
niet ongerust meer te zyn
Tot zoover de briefschrijver. De kranige
jonge man, die onder zulke ontmoedigende
omstandigheden zyn vuurdoop ontving, sneu
velde helaas eene maand later, 30 Sept., bij
de inneming van Mataram. Reeds de kalme
toon van zyn schryven, een dag na dion ver-
schrikkelyken aftocht, en zijne houding naast
generaal Vetter, aan het hoofd van den orde-
loozen troep, bewyzen welk een dapper en vast
beraden officier in hem voor het vaderland
verloren is gegaan.
NTog ccn particuliere brief.
Het volgende is ontleend aan een particulier
schryven uit Soerabaia, welwillend aan het
„A. H." ter beschikking gesteld.
Zooals u door telegrammen reeds bekend is,
is bier sinds myn laatste schryven iets voor
gevallen, dat voor altyd eene der donkerste,
zoo niet de donkerste passage, uit de Neder-
landsch-Indiscbe geschiedenis vormen zal. Als
een wapenfeit van den vyand kan men het
niet beschouwen; het is een moord geweest
op reusachtige schaal en slechts mogeiyk
gemaakt door de verregaande achteloosheid
van een man, die als opperbevelhebber de
meest minutieuze zorgvuldigheid in acht had
moeten nemen.
Om u een klein voorbeeld te geven,
wil ik u slechts meedeelen, dat een sergeant
aan generaal Vetter 's middags kwam
melden, dat de Baliërs zich in de huizen
verzamelden en men hen met geweren had
gezien, waarop geantwoord werd„Kom my
nu niet meer met dien nonsens aan"; 's avonds
kwamen twee Sasaksche mannen en vrouwen
hem waarschuwen, dat er onraad broeide,
maar ook hier werd geen acht op geslagen,
niettegenstaande er om 7 uren een paar
schoten gevallen waren. Niet eens verliet hy
Mataram, om in het open veld zyn bivak op
to slaan, maar bleef in de stad, die een waar
doolhof is van smalle straten tusschen hooge
muren, waarin de Baliërs gaten gemaakt
haddon en daardoor schoten, doch zelf onbe-
schietbaar bleven. Naar men zegt, waren deze
gaten al lang geJoden gemaakt, doch weer
met klei en kalk dichtgestopt.
Overste Lawick kreeg een briefje van gene
raal Vetter met order om te retireeren
zonder meer. Lawick, van geen onraad wetende,
marcheerde dag en nacht door zonder vivres
en drinkwater. Toen zy voor Tjakra-Negara
kwamen, stonden buiten de muren emmers
en bakken met water, waarop de soldaten zich
als ultgehongorde wolven wierpen. Nauwelyks
was dit echter gedaan, of de schoten knalden
by honderdtallen door de gaten der muren,
en werden onze jongens als honden by massa's
neergeschoten.
Te hopen is het, dat men nu eindeiyk eens
zal breken met dat ellendige kassianstelsel,
waardoor wy al zoo dikwyis bekocht geworden
zyn en wat alleen ten gevolge heeft, dat in
plaats van de zwartjes onze manschappen
gedood worden.
Heeft de Ballsche oorlog dan ni-ts geleerd?
Mon wist doch wat een verrader)yke en valsche
aard in de Baliërs zit. Nog dageiyks hoor ik
dat nu van de Arabieren, die by ons op het
kantoor komen en die veel op Bali en Lombok
reizen. Om maar een voorbeeld te noemen
alle gewonden, die zy konden krygen, licht
of zwaar, hakten zy handen en voeten af en
lieten ze dan liggen.
Woensdag-middag kwam de „Maetsuyker"
hier aan met 300 gewonden en begon men
dadelyk te ontschepen. De ellende, die men
dan aanschouwt, laat zich beter voorstellen
dan beschryven en roept by menigeen eene
machtelooze woede te voorschyn togen hen,
die door zorgeloosheid daar de oorzaak van zyn.
Zooals to begrypen valt, was er veel te
weinig hospltaalpersoneel en werd dan ook
door iedereen, ryk en arm, jong en oud,
geholpen om de gewonden in den gereed-
staanden trein te brengen van uit de prauwen.
Luitenant Dooremans, die verscheidene kogels
in borst en buik had, stierf gedurende dit
transport. Een soldaat, die een kogel door
den pols had gehad en door bloedverlies zeer
verzwakt was, hielp ik uit de prauw; ik
vroeg hem hoe het ging, waarop hy ant
woordde: „die pols, dat is niks, maar hier
(op zyn helm wyzende) heb ik er een gehad,
was die iets lager geweest, dan was ik er
geweest, maar die pols is niks, als die weer
beter is, zal ik weer vragen om terug te
mogen komen."
Als men staaltjes van een dergelyken geest
onder de troepen by woont, krygt men eerbied
voor den soldaat en begint men toch wat
beter over „een koloniaal" te denken, is 't
nietl Ook onder de suppletie-troepen, die
Vrydagmorgen van hier vertrokken, heerschte
een opgewekte geest; onder gezang en ge
juich had het embarkement plaats. Officier
en soldaat, blank en bruin, allen werd door
den compagniecommandant by het vaarwel,
misschien voor het laatst, de hand gedrukt.
Door de dames met bloemen getooid en
door heeren rykelyk van sigaren voorzien,
ging men onder zeil. Geve God, dat wy hen
allen behouden en als overwinnaars zien
wederkeeren 1
Luitenant Timmer, wiens heldhaftig gedrag
o. a. in de „Soerabaia Ct." uitvoerig werd
vermeld, is thans, nagenoeg geheel hersteld,
te Salatiga. Hy zelf had den moed den kogel,
die in zyn been was gedrongen, te ver-
wy deren.
Eene nog onbeantwoorde vraag.
De laatste Indische mail heeft eene over
stelpende hoeveelheid byzonderheden en be
schouwingen gebracht over de treurige ge
beurtenissen van 25 en 26 Augustus.
Die berichten leeren ons hoe en wanneer
de verraderiyke aanval is geschied; met
hoeveel overleg en list die was voorbereid,
door onze troepen onder voorwendsel van de
meest vredelievende bedoelingen naar de vyan-
delyke versterkingen te lokken, over verschil
lende plaatsen te verdeelen en de onderhande
lingen over het uitvoeren der voorwaarden
van de geveinsde onderwerping te rekken tot
de Baliërs zich geheel en al gewapend hadden.
Zy leeren ons ook, met hoeveel moeite en
na hoe groote verliezen de troepen de haven
plaats Ampenan hebben bereikt, en getuigen
weder van de heldhaftigheid en zelfopoffering,
die in de geschiedenis van de Indische krygs
bedryven zoo vaak zyn voorgekomen.
Omtrent de vraag echter, hoe het mogelyk
is geweest dat de bevelhebbers zich aldus
lieten verrassen, geven de ontvangen berichten
nog geen zekerheid.
Er worden wel gissingen geopperd en fei
ten medegedeeld, maar met stelligheid is nog
niets gebleken. Zoo wordt gemeld dat de
opperbevelhebber gewaarschuwd is, doch daar
aan geen geloof sloeg; maar zelf heeft hy
in een telegram aan den Gouverneur-Generaal
ontkent zulke waarschuwingen te hebben ont
vangen.
De minister van koloniën beeft aan de
Staten-Generaal medegedeeld dat de heer
Scherer, do directeur van binnenlandsch bestuur,
naar Lombok is gezonden om een onderzoek
in te stellen. Volgens het laatste ontvangen
telegram is de heer Scherer de vorige week
naar Batavia teruggekeerd en zal zich wel
geheel op de hoogte hebben gesteld. Wellicht
verneemt men weldra een en ander van zyn
rapport, althans by de behandeling der Indische
begrooting door de Tweede Kamer in de vol
gende maand.
Vervolg der Advertentiën.
een flinke fats. B-K. Bakkersknecht, van
goede getuigen voorzien. Adres: G. GAAL, p. a.
C. J. VAN GINKEL, Ryswyk. 6553 5
GEBRUIKT GIJ
BESCHUIT in Bussen V
Wenscht gy do eerste en beste soort?
Eisch dan merk „VERKiADE" en weiger
de nabootsingen. 270 7
IS HET
VAN HET
Kleinste Prys, welke op ieder
Lot gewonnen moet worden,
is f 14-15. 5882 24
iikx 3
benevens talryke andere prezen.
GARANTIE-FONDS en RESERVE
FONDS gedeponeerd by de
KEBERLAVDgCHE BANK.
DE BEROEMDE HAARKERSTELLER
HEBT U GRIJZE HAREN?
HEBT U ROOS?
ZIJN UWE HAREN ZWAK OF
VALLEN ZIJ UIT?
ZOO JA,
Gebruikt do ROYAL
WINDSOR, diooando
grijze haren denatuur-
lijko kleur en sohoon-
hcid der jeugd weder
teruggeeft. Zij gaat
don val dor haren te
gen en doet de Roos
i&'Jb verdwijnen. Zij is de
EENIOE IIAASHERSTELLER welke bokroond 1». On
verwachte uitkomsten Steeds bloeicndcr verkoop.
Op de flacons de woorden ROYAL WINDSOR
elschen. Verkrijgbaar bl de Kapporsen Roukver-
koopers in licele cn halve flacons. Entrcnfit 22,
l'Echlquicr, Parijs. Franco toezending op
aanvraag van den Prospectus, bijzonderheden en
getuigschriften bovattondo.
Verkrygbaar te Leiden by den Heer P. J.
W. KNAAP, Kapper-Reukverkooper, 118
Breestraat. 6181 24
Wed. F. HAAKSBERGEN A DtJTILH
bevelen zich beleefd aan voor de levering van
Eng. en Dultsche Steenkolen, voor Haar
den en Kachels, Gascokcs, Eng. en Belg.
Anthracictkolen, Bruinkool- en Houts
kool-Briketten en verder alle andere
Brandstollen. Alles prima qualiteiten en
concurreerende pryzen, waarvan pryscouranten
op aanvrage verkrygbaar. 6760 13
Kantoor en Magazyn: Oude Vest 7 en 9.
Telophoon nummer 190.
vestigen de aandacht van consumenten op onderstaande merken:
Doux moins'ïieux f 1.26. - Doux extra vieux f 1.60. Sec et amer f 1.60 per bterflosch»,
Merk Scotch Blend f 1.45 per fl. Pure Malt Scotch Whisky f 1.65 per fl.
The Fik-Jamei very old Scotch Whisky, Jaar oud, f2.SO per II.
welke, alleen gestookt uit gegarandeerd zuiveren Wyn, de Franscbe Cognacs evenaart,
Per flesch f 2.- Per kistje van 12 fl. f 22.80. 6521 50
1890®r Taffard Blaignonf 28.—
Palus de Bourg„32.—'
1889er St. Foyf 32.-
Cötes Paillet34.—
1820or Léognan34.—
Lamarque Medoc„34.—"
Per anker van acht en veertig flesschen met inbegrip van accijns.
Voor contante betaling wordt tien percent korting op de gewone pryzen toegestaan.
van O-A H.C. ƒ0.10.
5-10 „0.15.
io-ao 0.20.
20-25 „0.21.
En verder voor elke 10 K.G. 0 01 meer tot een maximum van 100 K.G.
van 25—30 K.fi. ƒ0.22.
30-35 „O 23.
35-40 r. 0.21.
Onder dit tarief is begrepen bet loon voor bet aan huis bezorgen in de kommen öe$
gemeenten. Voor bezorging buiten de kommen wordt f 0.05 extra gerekend.
Bestelgoederen worden aangenomen bij "W. jr. DEVELINö,
Breestraat INTo. 138, en in het wachthuis van de stoom
tram (naast de „Practische Ambachtsschool.") 6420 40
6555 50
VAN
Eene groote sorteering-
Veevoederkelels, Waschmangels,
Keukenfornuizen, Ledikanten,
Rookstellen, Kleerslandaards, Keuken
gereedschappen, enz.
Zeer laag tarief voor Bestelgoederen.
Onverschillig over welk gedeelte van den Tramweg het vervoer
plaats heeft:
Per zending van 5 Kilogram of minder gewicht 1® Cents.
Van elke 25 Kilogram of onderdeel daarboven wordt per
zending berekend5 Cents.
Zendingen tot een gewicht van 200 Kilogram worden als bestelgoed
aangenomen.
Lichte goederen van grooten omvang, zooals Meubelen en dergelijken,
worden berekend naar het dubbele gewicht. 5940 32
HOOFDAGENTSCHAP
VAN HET
