Vrijdag 2± September. A0.1894. feze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering van <gon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 20 September. No. 10608. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT; Voor Leiden per 8 maanden. e f 1.10. Franco per post. -i 110. JMzondorljjke NommerB 0.06. PRIJS DER ADVERTENTEËN: Van 1-6 regels 1.05. Iedere regel meer f 0-17 J- Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekend. De loting der in het loopond jaar voor de lichting der nationale militie voor 1895 inge schrevenen zal dit jaar alhier plaats hebben van 8 tot 11 October. Gevolg gevende aan eene daartoe strek kende beleefde en lithographisch keurige uit- noodiging, brachten wij gisteravond een bezoek nan het „Hotel du Lion d'or", aan de Bres- straat alhier, tot het bezichtigen der benedon- zalen aldaar, welke de heer J. A. Smulders in den st(jl uit den tijd van Lodewijk XV heeft laten restaureeren. By het binnentreden werden wy dadelijk getroffen door den aangenamen, rustigen in druk, welken de twee, in één loopende salons teweegbrengen. Men vindt hier geen overdaad van kleuren, maar iets stemmigs, iets deftigs. De kunstenaarshand van onzen stadgenoot den heer J. Van Dam heeft daartoe het hare bijgedragen. Het decoratie-schilderwerk boven de in zachte tint met goud afgezette enkele en dubbele deuren en de schoorsteenvakken getuigt van kennis en smaak. In de zinnebeel dige figuren zit leven en de ornamenten, welke als eene voortzotting van die van het gestu koerde plafond moeten beschouwd worden, z(jn zoo natuurlijk nagebootst, dat men eerst bij zeer nauwkeurige beschouwing tot de ontdekking komt, dat men hier voor een gezichtsbedrog staat. De uilvoering er van was des te moei lijker wegens de lichte kleur, welke ook hier moest worden in acht genomen, zoodat het effect grootendeels door schaduw moest worden verkregen. Ware dit anders geschied, de stijl zou verbroken zijn geworden, welke nu in alles streng is volgehouden, gelijk ook blijkt uit de kunstig bewerkte schoorsteenmantels met de daarop aanwezigo voorwerpen en daarby passende marmeren vazen. In overeenstemming met genoemden styl zjjn dan ook do door de bekende Haagsche firma H. Pander en Zn. geleverde notenhouten meubelen, tapyten en gordynen of draperioën, terwyi de wanden bovendien door haar bekleed zyn met kostbaar rood zyden damast, dat, niettegenstaande den eenvoud, aan het geheel niettemin een min of meer levendig, bevallig karakter verleent Voegen wy hier nu nog by dat de nieuwe fraaio gaskroon in de voorzaal afkomstig is van de aSociété des bronzes", Kalverstraat 73 te Amsterdam, dat een jour bewerkte haard is geleverd door den hoer J. A. Harm, Leidschestraat aldaar, en dat de spiegels gerestaureerd zyn door de firma Sala en Zn., bibier, waarby men in alles tot in byzonder heden denzslfden styl terugvindt, dan kan men gemakkeiyk nagaan hoezeer de heer Smulders er voor geyvord en geene kosten Ontzien heeft om zyne inrichting ook in fiit opzicht te doen zyn een der eerste hotels, waar luxe, eenvoud en degelykheid band aan hand gaan. Hedenmiddag ontvingen wy per Neder- tandsche mail de Bataviasche bladen van 17 tot 21 Augustus. Er bestaat gelegenheid tot verzending der correspondentie naar Nieuw-York, door taiddel van het stoomschip „Caland", van Am- Sterdam vertrekkende. Ten postkantore al hier moeten de brieven, enz. uiteriyk Vrydag- hvond om 10.30 bezorgd zyn. De wyze van verzending behoort duidelyk bp het adres vermeld te worden. Geref. Kerk. Tweetal te Oudshoorn: de heeren D. Bakker, te Broek-op Langendyk, Bn A. Van Dyken, te Marken (alphabetisch). Do loting voor de nationalo militie zal bp 16 Oct. a. s. voor de gemeenten Haarlem mermeer en Aalsmeer weder worden gehouden ten Raadhuize te Hoofddorp. De minister van binnenlandsche zaken brengt ter kennis van belanghebbenden, dat het examen ter verkryging van akten van bekwaamheid voor huis- en schoolonderwys in de vrye en orde-oefeningen der gymnastiek zal aanvangen op 16 Oct. a. b. Zy, die zich ban dit examen wenschen te onderwerpen, gelieven zich vóór 4 Oct a. s. aan te melden by den voorzitter der commissie, voor welke ty verlangen te verschyDen. De commissiên, met het afnemen van dit examen belast, zullen zitting houden te Ny- megen, Rotterdam, Haarlem, Deventer, Gro Dingen en Roermond en zyn benoemd in de commissie te Rotterdam: tot lid en voor titter J. C. Fabius, insp. in de 2de inspectie; tot leden: G. C. A. Meurs en A. Flothuis, te Rotterdammej. J. Berkhout, te Dordrecht, mej. I. De Zwaan, te 'e Gravenbage; tot plaatsvervanger van den voorzitter G. Blok huis, schoolopziener in het district Dordrecht; tot plaatsvervangende leden: J. Tuinenburg, le Dordrecht, mej. E. J. Korthals, te Dordrecht. De Staatscourant van 20 dezer bevat het koninklyk besluit, waarby mr. J. G. Gleich- man wordt benoemd tot voorzitter der Tweede Kamer, voor het tydpork der tegenwoordige zitting. De Paus heeft den heer J. H. L. F. Van Franck, secretaris van de kanselary der Neder- landscbe orden, benoemd tot commandeur in de orde van St. Sylvester of Gouden Spoor. By het examen voor adjunct-ingenieur by de Exploitatie-Maatschapay zyn geslaagd de heeren M. L. Bleuland van Oordt en A. J. Roelofsz., beiden centraal-bureau Utrecht (dienst van weg en werken.) Het bericht dat de Koninginnen op Don derdag 27 dezer een bezoek aan de Cadetten school en aan Alkmaar zullen brengen, is door de ingezetenen aldaar met groote geest drift ontvangen. De gemeenteraad, onmiddeliyk byeenge- roepen, benoemde uit zyn midden eene com missie van 5 leden, nl. de heeren mr. J. P. Kraakman, C. J. Canters, A. Goede, C. W. Bruinvis en J. Do Wit Dz., ten eindo de komst voor te bereiden en de ontvangst zoo luisterryk mogelyk te doen zyn. Een blanco krediet werd daartoe aan B. en We. verleend. De feestcommissie noodigde nog 27 heeren uit, die haar zullen assisteeren. Besloten werd lysten by de ingezetenen te doen rondgaan, ten einde gelden te verkrygen voor de algemeens feestviering; te trachten de ingezetenen op te wekken tot het brengen van éénheid in de wyze van versiering van straten en huizen; op verschillende plaatsen in de stad muziekuitvoeringen te doen plaats hebben en 's avonds een schitterend vuurwerk af te steken. By koninklyk besluit is benoemd tot lid der Permanente Militaire Spoorwegcommissie de kolonel van den generalen staf W. G. F. Snyders. Deze hoofdofficier is tevens aange wezen om te behooren tot het deel der com missie, bedoeld sub II van het kon. besluit van 7 Jan 1877, No. 10. Ste.Ct Het is zeer waarschyniyk dat, in weer wil van het vergevorderde seizoen, de bad plaats Domburg nog door de familie Von Wied zal worden bezocht, om een der prin sesjes door dr. Mezger te doen behandelen. Prinses Marie Yon Wied komt heden te Middel burg en logeert in het Hotel de Abdy. Morgen gaat zy naar Domburg, om een onderhoud met dr. Mezger te hebben. Naar uit 's-Gravenhage bericht wordt, zal de prinses Von Wied met den erfprins en hare beide dochters deze week te Scheveningen komen en in het „Hótel Garni" intrek nemen. Een by voegsel der Staatscourant van 20 dezer bevat de by koninklyk besluit goed gekeurde statuten van de naamlooze vennoot schap „Voormalig waarborgfonds van de premie- leening der vereeniging Rotterdamsche Schouw burg", te Rotterdam, met een kapitaal van 10,000, in aandeelen van f 100, die allo zyn geplaatst. Haar doel is: waarden, bezittingen en schuldvorderingen, behoorende tot het aan de houders van obligatién der premieleening van 1 Maart 1882, oorspronkeiyk groot een millioen gulden, der vereeniging „Rotter damsche Schouwburg" krachtens vonnis der arrond. rechtbank te Rotterdam van 13 Maart 1893 in betaling verbleven waarborgfonds dier leening, van de daarop rechthebbenden over te nemen en in eigendom te verkrygen die waarden, bezittingen en schuldvorderingen en al zoodanige andere, als daarvoor in verloop van tyd ten gevolge van wederbelegging als anderszins in de plaats mochten treden of er aan toegevoegd mochten worden en de vruchten of renten van een en ander, over welke niet anderszins mocht worden beschikt, verder vruchtdragend te beleggen of te doen beleggen. Directeuren zyn de heeren W. Stronck P.Azn. en P. A. Dyxhoorn; by afwezigheid van een hunner treedt op de heer D. Lutomirski. Te Amsterdam is mr. W. P. Sautyn Kluit gisteren plotseling gestorven. De heer Sautyn Kluit was het type, zegt het „Hbl.", van een Amsterdammer van den ouden stem pel en hy droeg zyns geboortestad eene groote liefde toe; hy woonde er als ambteloos burger, maar was in vele zaken flnantiëel betrokken. In 1863 promoveerde de heer Sautyn Kluit op een proefschrift, getiteld: „Geschiedenis en invloed van het continentaal-stelsel op den staatkundigen en maatschappelyken toe stand van Europa." Een paar jaar later gaf hy in het licht: „De Amsterdamsche Beurs in 1763 en 1773. Eene bydrage tot de geschie denis van den handel." Maar het was vooral als schryver van de geschiedenis der journalistiek, dat hy zich ver- dienstelyk maakte. Van zyne hand versche nen in verschillende tijdschriften 68 studiën over de geschiedenis der Nederlandsche dag bladen. De heer Santyn' Kluit bereikte den leeftyd van 56 jaar. Voor zyne vele vrienden is zyn heengaan een groot verlies. De schoolopziener in het arrondissement 's-Gravenhage, de heer W. J. Snouck Hurgronje, heeft aan den gemeenteraad medegedeeld dat hy zyn voorstel tot ontslag van den onder- wyzer D. Boer heeft ingetrokken, na eene verklaring van dezen, die wel niet gohoel overeenkomt met die der commissie, maar toch van gelyke strekking is. Het stoomschip „Ardjoeno", van Batavia naar Rotterdam, vertrok 18 Sept. van Port- Said; de „Borneo", van Batavia naar Rotter dam, arriveerde 17 Sept. te Adende „Burge meester Den Tex" vertrok 19 Sept. van Batavia naar Amsterdam; do „Bundesrath" arriveerde 17 Sept. van Durban te Port- Elizabeth; de „Koningin-Regentes", van Bata via naar Amsterdam, vertrok 18 Sept. van Genua; de „Maasdam" vertrok 19 Sept. van Rotterdam naar Nieuw-York; de „Prinses Wilhelmina", van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 18 Sept. te Genua; de „Veendam", van Nieuw-York naar Rotterdam, passeerde 18 Sept. Wight; de „Admiral", van Hamburg naar Oost-Afrika, passeerde 18 Sept. Dover; de „Kanzler", van Oost Afrika naar Rotter dam en Hamburg, arriveerde 18 Sept. te Napels. By koninklyk besluit is vergund aan den heer W. A. F. baron Gevers, minister resident van H. M. de Koningin te Bern, het aannemen der versierselen van grootcomman deur der orde van den Verlosser van Grie konland. Benoemd tot rechter in de arr.-rechtbank te Almeloo, mr. R. P. Cleveringa Azn., thans kantonrechter te Enechedee. Herbenoemd tot kantonrecbter-plaatsver- vanger: in het kanton Alfen, de heer J. C. Spruyt. Verleend: een pensioen van ƒ113 aan W. Bakker, weduwe H. R. Jetten, bewaarder in het huis van verbetering en opvoeding voor Jongens te Alkmaar, en een pensioen van 399 aan T. Hessels, laatstelyk commies ontvanger 2de categorie by 's Ryks belastingen. Benoomd tot adjudant by het reg. grenadiers en jagers, de eerste luits. W. H. Van Wie- ringhen Borski en W. C. Schönstedt, beiden van het corps. Met ingang van 1 Nov. a. s. benoemdtot hoofdingenieur van den Rykswaterstaat 1ste kl. R. O. Van Manen, thans 2de kl.; tot id. 2de kl. A. A. Bekaar, thans ingenieur lste kl.; tot ingenieur van den Rykswaterstaat lste kl. R. P. J. Tutein Nolthenius, J. C. Ramaer en C. A. Jolles, thans 2de kl., eD tot id. 3de kl. W. F. Druyvesteyn, thans adspirant-ingenieur. J >e Troonrede. Eet Vaderland, dat zich steeds op het standpunt heeft gesteld, dat de kiesrechtrege ling geene oorzaak behoeft te zyn, om anderen wetgevenden arbeid te doen rusten en dat zelfs na de aanneming eener nieuwe kieswet de uit den aard der zaak eenigszins langdu rige voorbereiding der invooring tot anderen wetgebonden arbeid gelegenheid kan geven, heeft er vrede mede, dat menig onderwerp wordt aangekondigd, ook al laat het zich voorzien, dat het onmogelyk zal zyn in een enkel zittingjaar dat alles te voltooien. In elk geval zal de Vertegenwoordiging er voor kunnen en moeten waken, dat de hoofdtaak van het Kabinet geone vertraging lyde. „Wie het met ons betreurd hebben, dat het afsnyden van den levensdraad van het vorig Kabinet aan veel nuttigen arbeid een ontydig einde heeft gemaakt, zullen met voldoening waarnemen, dat het tegenwoordig Kabinet van dien arbeid het een en ander weder heeft opgevat." Hot werkplan der Regeering heeft voor het blad veel aanlokkende, doch laat ruimte voor eenige vragen: „Zoo mag het verwondering baren, dat de minister Van Houten weigert de twee vruchten te plukken, die verleden jaar al ryp waren, nl. de regeling der eedsquaestie en die der ïykverbrandingevenzoo dat de regeling van den leerplicht, die de minister Tak gereed had, aan het lystje ontbreekt. Moet men het daaraan toeschryven, dat zoo al niet positief dan toch negatief de invloed der krachten, waaraan het Kabinet het aanzyn te danken had, zich doet gevoelen? Het verdient daar tegenover waardeering, dat.dezelfde minister, groot voorstander van de ontwikkeling der vrouw, de subsidiêering van middelbare scholen voor meisjes op zyn programma heeft gezet. Nadere verklaring zal het behoeven, waarom hy daarnevens juist wettelyke regeling van land- en tuinbouwonderwys het meest noodig acht en niet die van vak- en ambachts- onderwys". Het Vod. noemt, wat omtrent Lombok gezegd wordt, sober, maar flink: in eene Troonrede waren breeders beschouwingen misplaatst geweest. Met vertrouwen, besluit het blad, mag de Regentes een beroep doen op de toewyding der Staten-Generaal ter vervulling hunner ernstige en mooilyke taak. Ongetwyfeld zal de Regeering de welwillendheid en tegemoet koming ondervinden, waarop zy aanspraak heeft. Ook zy, die zich met vertrouwen ge schaard hadden om de banier der vorige Regeering, wier nederlaag nog steeds door hen wordt betreurd, zullen het woord te schande maken, dat do Heiss spome der „anti- Takkianen door dik en dun" nog een paar malen in de kalmte van dezen zomer hebben - doen weergalmen, als zou het tegenwerken en bemoeilyken van dezo Regeering en het afstemmen van wat zy maar mag voorstellen, de lust van hun leven zyn. De Tel. zegt dat ook wie niet sympathiseert met hot aandeel, dat de heer Van Houten tot dusver genomen heeft in den arbeid tot rege ling van het kiesrecht, niettemin behoort te erkennen, dat hy den stryd niet ontwykt en nummer één stelt wat nummer één behoort te zyn. Dat eene regeling van de personeels belasting daarmee ln één adem genoemd wordt, spreekt, bet standpunt van den heer Van Houten in aanmerking genomen, vanzelf, on dat daar spoed achter zit, is ook op zichzelf een gelukkig ding. Opmerkeiyk is het, dat diegenen zyn in 't ongeiyk gesteld, die meenden dat ook de regeling van de gemeente- financiën zou moeten vooraf- of samengaan blykbaar wordt dit punt niet met de kieswet in verband gebracht, niettegenstaande deze ook bet gemeenteiyk kiesrecht zal regelen. Wat do verder aangekondigde lyst betreft, merkt De Tel. op: Er is dus werk voor dit jaar genoeg, het is alleen maar de vraag hoe veel daarvan werkelyk in dit jaar behandeld zal worden. Het ontwerp kieswet komt in dit zittingjaar is de belofte, maar wanneer? Weldra o'f over een jaar; daar hangt veel van af ter beoordeeling van de vraag wat er in dit jaar gedaan zal worden. De Amst. Ct. constateert eveneens dat de Troonrede van dit jaar zich in de allereerste plaats onderscheidt door hare byzondere lengto. Zy is ongeveer driemaal zoo lang als die van het vorig jaar en tweemaal zoo lang als die van 1892. Als er in gelyke verhouding zooveel tot stand gebracht wordt als door het vorig minis terie, dan zal deze Regeering met recht een „ministerie van zaken" kunnen heeten. Wyi echter veelal de beloften in de Troon rede in omgekeerde verhouding staan tot de daden, vreest het blad dat de oogst aan bet eind van het jaar zal tegenvallen. Wat we in elk geval krygen, is verhooging van belasting. Dal is het leelykste van de Troonrede en het meest belangwekkende ook. Het Nbl. voor Ned. merkt op dat Thorbecke eens gezegd heeft dat men in dergelyke rede voeringen, die van de Regeoring uitgaan, kort en bondig moet zyn. Dit kan nu van de thans uitgesproken Troonrede niet gezegd worden. Wat tal van wetsontwerpen zyn in dat staatsstuk voorgespiegeld, als de toekomstige vruchten van het nieuwe zittingjaar! Wat tal van ontwerpen en onderwerpen in zoo'n enkele Troonrede 1 Ons was het wel zoo lief geweest, als men alleen van bet kiesrecht, als eersten eisch van 'toogen- blik, bad gesproken, desnoods in verband met eene regeling van gemeente-financiên. Opmer king verdient, dat de Regeering hst stilzwygen bewaart omtrent hare plannen tot reorganisatie van ons krygswezen hier te lande. Zyn de voorstellen van Bergansius geheel in den doofpot? vraagt het blad. Zware verplichtingen heeft desniettemin de Regeering op zich geladen. Laat ons hopen, dat het in dezen niet zal gaan als met den boer, die te veel hooi op zyne vork genomen had. Moge het zittingjaar van Sept. 1894 1895 gelukkiger voor ons vaderland zyn, dan bet thans geslotenel De vooropstelling van het kiesrecht in de openingsrede acht De Standaard bemoedigend. Wel niet in dien zin, dat zy ons afdoening van de electorale quaestie belooft; want die kan deze Regeering ons niet brengen, daar zy geboren werd juist uit het conflict met Taks kieswet. „Neen, maar bemoedigend, omdat we de oplossing dan toch nader komen. De weg, dien Tak in één marsch wilde afleggen, zal nu in twee marschen worden verdeeld; en voor den eersten marsch staat de Regeering aangetreden onder leiding van minister Van Houten. „Na hem komt een ander leider voor da laatste helft van den weg. „Maar het begin van het einde mag nu dan toch worden verwacht; immers, nog in „dit zittingjaar" zullen we de nieuwe kies wet ontvangen, en dus in staat gesteld worden weer vooruit te gaan, na zoo lange rustpoos. „Dat de wyziging van de wet op het personeel geen langer uitstel ïyden kan na de invoering der bedryfsbelasting, is duidelyk, en ook door de Regeering in Mei erkend. De belasting-betalende Nederlanders zullen dus wel allen spoed waardeeren, dien dé Regeering achter die wyziging zetten wil. „Het vermoeden ryst echter, dat dit in één adem noemen van kieswet en personeel, heen- wyst naar een C e n s u s-kiesrecht Doch w3 moeten afwachten." Tevredenheid zou echter over de geheelo Troonrede bestaan, indien de Regeering zioh bepaald had tot de drie punten, door haar by haar optreden als de „hoogst gewichtige, schoor beperkte taak" genoemd: 1. een uitgebreid kiesrecht; 2. herziening van de wet op het personeel; en 3. regeling van de verhouding tusschen ryks- en gemeente-financiên. Al wat meer genoemd wordt, beschouwt De Standaard als „Een soort van parade, waarin alle uniformen blinken. „Een uitstalling van vele gewilde artikelen, die den toeschouwer doet zeggen „dat do firma goed gesorteerd is. „Eene verzameling van allerhande genees' middelen uit de politieke apotheek, tegen allerhande kwalen. „Eene lyst van d e s s e r t-gerechten van zéé buitensporigen omvang, dat de eigenlyke spys- lyst er schier geheel by wegvalt; of wilt go lieverzóóveel bloemen op tafel, dat 't kostolyke hoofdgerecht byna geheel aan het oog wordt onttrokken". Immers, met de aanneming eener nieuwe kieswet is het doodvonnis van dit ministerie geteekend, en De Standaard heeft geene reden te twyfelen aan de belofte van dit ministorie tweemaal gedaan dat het kiesrecht voorop zou gaan. „De algemeene indruk, dien de Troonrede maakt, is niet die van teleurstellingintegen deel, zy blyft het uitzicht openen van voort gang op den weg, door den val van Taks kiesrecht als met een slagboom versperd; en dat is onder de gegeven omstandigheden zoo veel als De Standaard met billykheid kan verwachten. De Tijd acht het een voorrecht, onder de aangekondigde ontwerpen er meerdere te ont moeten, waarmede het blad zich hoogstwaar-, schijnlyk ten volle zat kunnen vereenigen, of die ten minste geen principiëelen tegenstanq behoeven te vinden. Kamers van Arbeid, verzekering van werk lieden, herziening van het personeel en van de belastbare opbrengst der gebouwde eigen dommen, verhooging van het tarief der in- en uitvoerrechten in Indié, ter bevordering van land en tuinbouwonderwys, daarover zal wel alleen op on dergesch ik te punten verschil bestaan, meent De Tijd. Praatjes over Kunst. Vlakken. XXXVIII. fn de gerestaureerde zolen van hel Hótel „du Lion d'Or." Wat een gezellig intérieur! Smaakvol syn ze ingericht, die beide in-elkaar-Ioopende salons. Het gouden gaslicht, uit fraai gemo delleerde kronen, stralend op de ryk-roode wandvlakten, geëncadreerd in dof witte om- lystingen, „rehaussé" d'or, in „style Louis XV", op het tapyt, harmonieus in deze omga- ving, dankbaar verlichtend ook de notenhouten meubelen, waarby eene reeks stoelen van een eenvoudig, passend model, kalm-geornamen- teerde bekleedingen dragen. En de zware dof- roode gordynen met sobere styivolle versiering completeeren dit geheel ten volle. Maar by bet berdenken van wat hier door de firma H. Pander en Zonen ('s-Gravenhage), de „Compagnie des bronzes" (Amsterdam), alsmede door de hoeren J. A. Harm (Amster dam) en J. v. Dam (Leiden) werd te zamon gebracht, dient wel allerminst de grondslag, waarop in dit voormalig woonhuis werd voort gebouwd, te worden vergeten Wat een heerlyk gevoelde lynen in die oude marmeren schoorsteen-versieringen, zich aan sluitend by de zóó los daarheen-geworpen mo tieven van houtsnywerk. Hoe eenvoudig dat vergulde biesje zich omkronkelend rond 't witte encadrement, en toch zoo innig- wédr. En de twee steenen console versieringen, zouden (als ze konden spreken) do pendu'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1894 | | pagina 1