N°. 10602. Vrijdag 14 September. A0. 1894. <§eze (Courant vrordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. LEIDSCÏÏ DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT; Voor Leiden per 3 maandon. f 1.10. Franco per post1.40. AfzonderlRlce Nommers0.05. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 1-6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17j. Orooter» letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten do stad wordt f 0.05 berekend. Leiden, 13 September. Benoemd is tot onderwijzer aan het instituut-Poutsma, te Leeuwarden, de heer J. P. Fortanier, te Leiden, (met akte Engelsch middelbaar onderwijs). In bijvoegsels der Staatscourant van 13 dezer zjjn opgenomen de bij koninklijk besluit goedgekeurde statuten van de Maatschappij tot exploitatie van het koffieland „Sindoran", te Leiden, met een kapitaal van ƒ60,000, in 80 aandeelen van 750, waarvan 74 genomen zijn. De overige moeten geplaatst zijn binnen een jaar na 20 Augustus 1894. Als directeur treedt op de heer P. Meeter. Het doel der vennootschap is de exploitatie van het land „Sindoran" door beplanting met koffie. De Staatscourant van 13 dezer bevat een koninklijk besluit van 28 Aug. jl., waarbij op voorstel van den minister van financiën wordt verklaard dat het verzoek van T. Marrenga, te 's-Gravenhage, wed. van E. H. Themps, adjunct-commandant voor den huis- houdelijken dienst in de militaire strafge vangenis te Leiden, om weduwenpensioen, niet voor inwilliging vatbaar is. Dit besluit is genomen overeenkomstig de zienswijze van den Pensioenraad, die in over weging gaf afwijzend op het verzoek te be schikken op grond dat de verzoekster onder de werking der wet van 9 Mei 1890 (Stbl. 79), namelijk op 18 Nov. 1891, in het huwelijk is getreden mot een vóór 10 Dec. 1888 ge- pensionneerd ambtenaar. De Raad van State, afdeeling voor de ge schillen van bestuur, daarentegen was van meening dat noch art. 4, noch eemge andere bepaling der genoemde wet de aanspraak op pensioen, welke de belanghebbende ontleent aan art. 28 zooals het gewijzigd luidt te niet doet, en mitsdien haar verzoek ge grond is. De Raad van State is dus, zegt de minister van financiën, in tegenstelling met den Pen sioenraad, van oordeel dat, terwijl de weduwen van hen, die bij de invoering der wet van 9 Mei 1890 in dienst waren of later in dienst traden, geene aanspraak hebben op pensioen, als het huwelijk is gesloten na do pension- neering van den ambtenaar, of nadat hy den 60-jarigen leeftijd bereikte daarentegen weduwen van hen die reeds gepensionneerd waren vóór 1 Januari 1891 en na dien datum in het huwelijk traden, ja zelfs al werd het huwelijk is extremis gesloten, aanspraak hebben op pensioen. Dat deze bevoorrechting van de weduwen, tot wier opname in de oorspronkelijk niet voor haar ontworpen rege ling van het jaar 1890 werd besloten, in niemands bedoeling heeft gelegen, behoeft geen betoog. De vergadering van de Tweede Kamer op a. s. Dinsdag, 's namiddags te drie uren, is belegd voor de nominatie voor het voor zltterschap en het trekken der afdeelingen. By den heer J. Odé, te Schiedam, zal dezer dagen verschijnen Dr. Isaac Hooykaas, herdacht door zyne vrienden A. P. G. Jorissen en H. C. Lohr. Van het 4de reg. infanterie te Gouda hebben zich nog aangemeld om by het Indisch leger gedetacheerd te worden de lste luitenant P. H. Specht Gryp en de 2de luitenants G A. Leers, J. A. Leers en H. Dijkstra. Ook bij de andere regimenten geschiedt hetzelfde. By de verkiezing voor drie leden van den gemeenteraad van Amsterdam werden uitgebracht 3921 stemmen geel biljet; hier van verkreeg de heer J. F. M. Sterk (r.-k.) 2921 stemmen, zoodat deze gekozen is. De heeren A. "W. De Flines en P. Sebbelee verkregen 104 en 359 stemmen. Voor het witte biljet werden uitgebracht 8936 stemmen; hiervan verkreeg de heer Hooglandt (liberaal) 2134 stemmen; deze is dus verkozen. Herstemming moet plaats hebben tusschen de heeren Kater (anti-rev.) 839 stemmen en Bensdorp (r.-kath.) 974 stemmen. De uitslag der verkiezing voor een lid der Prov. Staten van Friesland, in het district Leeuwarden, is, dat werden uitgebracht 1860 stemmen; van onwaarde 14 st.; volstrekte meerderheid 924 st. Gekozen is jhr. mr. C. Van Eysinga (can- didaat der liberalen en katholieken) met 1080 st. De overige candidaten verkregen: R. Van Zinderen Bakker (soc.-dem.) 456 st.; C. Byienga (antir.) 106 st.J. T. De Boer (antir.) 79 st.; J. T. Meinesz (lib.) 110 st. Te Batavia is op 38-jarigen leeftyd over leden de heer Johann Groothoff, oud genie- offifier, laatstelyk hoofdadministrateur g$r Billiton-Tinmaatschappy. By koninkiyk besluit is do heer A. N. C. S. Van Buren erkend en toegelaten als consul van Bolivia te Rotterdam. Ingevolge koninklyke machtiging is aan den heer H. Labouchère, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend uit zyne betrekking van vice-consul te Lausanne. De keizer van Rusland heeft den heer H. A. Benier, consul van België en Rusland te Vlissingen, benoemd tot ridder in de orde van St.-Stanislaus. By het vertrek van mgr. Wulfinghnaar zyne missie in Suriname, vergezellen hem 6 kloosterzusters uit Nedeiland, ter verpleging van de melaatschen. Zoodra de aanvrage van den bisschop be kend werd, hadden zich 90 zusters aangebo den. Thans kan worden bericht dat voor de 6 plaatsen in het geheel ongeveer 300 reli gieuzen hadden verzocht in aanmerking te mogen komen. Tot leeraar in de Nederlandsche taal- en letterkunde aan de hoogere burgerschool en burgeravondschool te Zieriksee is benoemd de heer E. Hazelhof te Groningen en de heer Belmonte opnieuw voor het tydvak van een jaar belast met het onderwys in de Engelsche taal- en letterkunde aan de eerstgenoemde school. Niet lang geleden werd melding ge maakt van eene oproeping om deel te nemen aan het reservekader, gericht tot de leer lingen van Gymnasium en Hoogere Burger scholen en uitgaande van eenige Utrechtsche jongelui. Thans hebben eenige leerlingen van Rotter- damsche inrichtingen van middelbaar en hooger onderwys een soortgelyke circulaire verspreid. Ook daarin worden de jongelui opgewekt om zich op te geven voor het reservekader. De circulaire is geteekend door: Vincent van Peski, Gymn. Erasm.A. Rypperda Wierdsma, Med. Stud.; K. A. Rombach Fzn., Med. Stud.; C. De Smalen, Gymn. Erasm.; H. B. Dries- sen'Jr., leerl. M. U. L. O., en C. DeRegtJr., leerling H. B.-S. De heer A. Kolkman, te Goes, is ander maal voor een jaar benoemd tot leeraar in de Hoogduitsche taal- en letterkunde aan de H. B.-S. met vyfjarigen cursus aldaar. De kapitein J. D. Wagner, van het 3de reg. veld-artillerie, wordt, naar men mededeelt, overgeplaatst by het corps rydende artillerie. Jongstleden Zaterdag zyn, naar de „O H. Crt." mededeelt, by den minister van binnen landsche zaken ter audiëntie geweest de heeren Claassen, kapitein, Van der Steur, lste luit., en Noé, 2de luit. by de dd. schuttery te Haarlem. Het onderhoud moet in verband hebben gestaan met de door mr. W. Jager Gerlings aan H. M. ingediende aanvrage om eervol ontslag als majoor-commandant. De minister van marino bericht, dat, krachtens koninkiyk besluit van 7 dezer, Hr. Ms. raderschip „Valk" met 14 dezer uit dienst wordt gesteld en de kapitein ter zee M. J. C. Lucardie alsdan eervol van het bevel over dat schip wordt ontheven. Het te Soestdyk, voor den duur van het Hofverbiyf aldaar, geopende Rykstelegraaf- kantoor wordt op 17 dezer na afloop van den dienst gesloten. Het stoomschip Conrad", van Batavia naar Amsterdam, passeerde 12 September Kaap Rocca; de „Koningin-Regentes", van Batavia naar Amstercium, arriveerde 12 Sep tember te Suez; de „Maasdam" arriveerden September van Nieuw-York te Rotterdam; de „Prinses Marie", van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 12 September te Port Said; de „Prinses Wilhelmina", van Amsterdam naar Batavia, passeerde 12 Sept. Ouessant; de „Soenda" vertrok 12 September van Am sterdam naar Java; de „Amsterdam" vertrok 12 Sept. van Rotterdam naar Nieuw York; de „Merapi" vertrok 12 Sept. van Batavia naar Rotterdam; de „Soembing", van Rotter dam naar Batavia, arriveerde 11 Sept. te Marseille; de „Utrecht" arriveerde 12 Sept. van Rotterdam te Batavia; de „Zulu"', van Amsterdam via Londen naar Kaapstad, pas seerde 11 Sept. Prawlepoint; de „Claucus", van Amsterdam naar Java, passeerde 12 Sept. Gibraltar; de „Reichstag" arriveerde 11 Sept. van Port-Elisabeth te Durban; de „Gedé", te Suez uit zee teruggekeerd, heeft na vol brachte reparatie do reis voortgezet. By koninkiyk besluit is aan H. B. H. Malingré, ontvanger der dir. belast., invoerr. en acc. te Eindhoven c. a., op zyn verzoek eervol ontslag uit 'sRyks dienst verleend, behoudens aanspraak op pensioen. Aan A. J. Knaap te Appingedam, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend als landmeter der lste kl. van het kadaster, behoudens aanspraak op pensioen, en zyn benoemd tot landmeter der lste kl. van het kadaster J. J. Kuipers te Alkmaar, thans van de 2de kl tot landmeter der 2de kl. van het kadaster, J. Yan der Rest te Gorkum, thans van de 3de kl. Ingetrokken, op diens verzoek, het kon. besluit van 6 Aug., voor zooveel daarby aan H. G. Van der Scheer, overeenkomstig zyne aanvrage, eervol ontslag is verleend als kapt. by de dd. schuttery te Utrecht. Pensioen verleend aanJ. C. Van de Vy ver, weduwe van A. Huet, commies lste kl. by 'sRyks bel., ƒ261; C. Lewis, weduwe van P. Chevallier, deurwaarder der directe bel., 540 's jaars. Benoemd by het wapen der cavalerie, by het 2de reg. huzaren, tot ritmeester, de lste luit.-adj. H. D. Twiss, van het 3de reg. huzaren; tot lsten luit., de 2de luit A. Simons, van het corps. De koninginnen in Den Helder. Over het bezoek van HH. MM. aan den Helder wordt nog van daar bericht, ten ver volge op het bericht, dat in het vorig num mer kon worden opgenomen Eene groote massa was aan het station by de aankomst der Koninginnen tegenwoordig. De schout-by-nacht Uhlenbeck namens de marine, en de burgemeester Beukenkamp namens de gemeente, door een aantal autori teiten van lageren rang omringd, verwelkomden de Koninginnen, die zich onder het gejuich der menigte te voet over het stationsplein voorby de eerewachten van schutterij en garnizoen naar de gereedstaande rytuigen be gaven. Terwyl het geschut bulderde, reden HH. MM. met gevolg in een vijftal rijtuigen naar het pantserdekschip „Koningin Wilhel mina", dat aan den Zeedyk lag. De reusachtige oorlogsbodem werd met be langstelling bezichtigd. Als herinnering aan dit bezoek werd aan HH. MM. namens de marine door schout-by-nacht Uhlenbeck een model van de „Koningin Wilhelmina'1 aange boden, dat uitmunt door fraaie afwerking. Na dit bezoek gingen HH. MM. aan boord van het koninklyke stoomjacht „Valk", dat in de nabijheid lag. Daar werd het déjeuner gebruikt. Koningin Wilhelmina droeg een witcachemir kleedje, H. M. de Koningin-Regentes een donker toilet. Aan het dejeuner werd deelgenomen door verschillende militaire on civiele autoriteiten, daartoe door H. M. uitgenoodigd. Ongeveer halftwee vertrok de „Valk" met do Koninginnen en verdere gasten aan boord naar de reede, waar de oorlogsschepen en torpedobooten, welke deel uitmaken der revue, in twee liniën opgesteld lagen. Om balftwee begon, door prachtig weder begunstigd, de revue over de vloot, het hoofd nummer van het feestprogramma, dat echter alleen door de uitverkorenen kon worden genoten. Geen andere vaartuigen dan de oor logsschepen werden op de reede toegelaten. De marine-autoriteiten hadden echter wel willend vergund, dat de vertegenwoordigers der pers op een der torpedobooten, die de revue meemaakten, het schouwspel Konden volgen. Het was een indrukwekkend tafereel; 19 oorlogsschepen twee fregatten, twee pant serschepen, een pantserdekschip, vyf monitors, een korvet, een instructievaartuig, twee schoe ners, een artillerie-instructievaartuig en vier kanonneerbooten in twee liniën geschaard, namen aan de revue deel; in de derde linie waren 11 torpedobooten opgesteld. De ma noeuvres werden besloten met het lanceeren van een torpedo en het ontsteken van een myn met een spartorpedo. In de haven teruggekeerd, legde de „Valk" aan vlak by het Marine-instituut te Willems oord, waar H.H M.M. aan wal stapten om het verbiyf van de toekomstige marine-officieren te bezichtigen. Dit bezoek werd besloten met eene exercitie van de adelborsten in het tuig van de Urania. Tydens de anderhalf uur van het verbiyf van HH. MM. op de „Valk" wachtte het volk geduldig aan den waterkant en even rustig bleef de drukte tydens het vertoef op zee, dat tot 4 uren duurde. Men begreep dat het bezoek van HH. MM. meer de marine gold dan de gemeente. Toch moet gezegd worden, dat de gemeente zich niet onbetuigd heeft gelaten, en de Koninginnen zullen dan ook ongetwy- feld een alleraangenaamsten indruk hebben meegenomen van het laatste gedeelte van het bezoek: den rytoer door de feesteiyk ver sierde stad. By het telegraafkantoor werden HH. MM. opgewacht door een kinderkoor van 900 jon gens en meisjes. Een eind verder, op het nieuwe Kerkplein, voerde een mannenzang- koor „Hollands Glorie" uit. Op het plein voor de synagoge der Israëlietische gemeenten zong weder een kinderkoor HH. MM. een heilgroet en bede toe. Nog werd stilge houden voor het algemeen weeshuis, waar het gezang der weeskinderen weerklonk, en voor het kerkgebouw der Roómsch Katholieke gemeente, waar de leden der plaatseiyke af deeling van den R.-K. Volksbond gezameniyk het bondslied aanhieven. Voordat HH. MM. den stationsweg bereik ten, passeerden zy een eerepoort, waarnevens de besturen van een vyftiental vereenigingen met banieren geschaard stonden, alsmede een tiental nog in loven zynde oud-stryders van 1830-32. Koningin Wilhelmina had den oudjes met hooge hoeden reeds opgemerkt en had aan hare Moeder gevraagd: „Wie zyn die oude hoeren met ridderorden?" De Regentes had de Koningin daarop ingelicht. By het vertrek om 6.20 namiddags vonden H.H. M.M. in haar salonwagen een album in omslag van wit satyn, als herinnering aan het bezoek aan den Helder. Aan de binnen- zyde van het omslag is de opdracht gedrukt, luidende: „H. M. Koningin Wilhelmina der Nederlanden by H.D. bezoek aan de gemeente Helder op 12 September 1894 eerbiedig aan geboden door de directie der naamlooze ven nootschap „Bad-paviljoen Huisduinen." Het album bevat 18 photographieön, groot formaat, gevende de voornaamste gezichten van Helder, Nieuwediep en reede, alsmede van twee der schepen, die deelnamen aan de revue, t. w. de „Koningin Wilhelmina" en „de Valk". By het vertrek aan het station waren weder dezelfde autoriteiten als 's morgens aanwezig en evenals toen bulderden saluutschoten. De Koningin op het balkon en de Regentes achter het venster van het salon ry tuig, groetten allen, ook de achter de hekken by honderden samengestroomde menigte. Het is weer een echt ouderwetsche Oranje- dag geweest. Ook de avond is prachtig ge slaagd. Het schitterende vuurwerk lokte dui zenden naar de Binnenhaven by de Nieuwe Brug, die voor haar kranige versiering wel een afzonderlyk pluimpje mag hebben. De gondeltocht was in óén woord eenig. Van de Dykstraat door het Kanaal naar de Binnenhaven slingerde zich een waariyk onaf zienbare reeks van lichtjes. Er moesten 31 booten zyn, maar er waren zeker veel meer. Aan den wal stonden op bepaalde afstanden personen met blauw schynende toortsen, welke weinig licht, maar een mooie pbantastische vlam gaven. Soms werd hier en daar Ben- gaalsch vuur afgestoken en dan sprong opeens op den rooden achtergrond een'massale silhouet van figuren te voorschyn, terwyl altyd door voortbengelden de gele, groene en roode bloe men. Op het zwarte veld de lampions der booten tegen de donkere lucht, waaruit ge lukkig slechts enkele droppeltjes even kwamen neerdreigen. Het was eene prachtige Chineesche toover- tocht, veel grootscher en mooier dan do laatste gondelvaart te Amsterdam en ook die te Mid delburg kon er niet by halen, zegt het „Hbl." De stemming der bevolking is voortdurend uitstekend geweest; vol geestdrift by het voorbygaan der vorstinnen en overigens uiterst opgewekt en prettig. De verkoopers van zoo genaamde „feestvogels" van oranjepapier be hoefden waariyk niet te zingen. „Zeven centen nationaal, Wie het niet draagt is sociaal," want de menschen vlagden met oranje op hun borst, als de huizen zelfs in de straten waar de Koninginnen niet verschenen met rood, wit en blauw. Men beweert trouwens zeer stellig dat niet één, maar vele socialisten dapper hebben meegevlagd. Het bezoek is, trouwens natuuriyk, ook van zeer veel practisch voordeel geweest by de gemeente. Honderden hebben een goeden dag gemaakt. Inmiddels waren om 8.10 des avonds H.H. M.M. terug aan het station Baarn. Zy dineerden in het paleis te Soestdyk. By koninkiyk besluit van 12 dezer zyn benoemd in de orde van Oranje Nassau tot commandeur, de schout-by-nacht C. E. Uhlenbeck, directeur en commandant der marine te Willemsoord; tot officier de kapitein ter zee M. J. C. Lucardie, commandant van Hr. Ms. raderschip „Valk", en de kapitein ter zee, adjudant van H. M. de Koningin, P. Zegers Veeckens, com mandant van Hr. Ms. pantserdekschip „Ko ningin Wilhelmina der Nederlanden." LOMBOK. Het „Nieuws v. d. Dag" ontving het vol gende telegram: „De colonne onder commando van den tweeden bevelhebber, generaal Segov, trekt naar Rembega en beschiet den vyand, die witte vlaggen vertoont, „Te Mataram is het rustig. „Hevige branding maakt de ontscheping van het geschut gevaariyk". Dit telegram bevestigt dat de onzen flink vooruitgaan en het doel meer en meer nade ren, om den vyand met behulp van de Sasaks van alle kanten in te sluiten. Generaal Segov, de opvolger van generaal Van Ham, is met eene colonne en de noodige artillerie van Ampenan opgerukt in Noordoosteiyke richting. De plaats Rembega ligt aan een weg, die van Ampenan naar Goenoeng Sari, een der lustverbly ven van den vorst, voert. Het eerste gedeelte, van Ampenan af, bestaat uit mul zand; na ongeveer 500 M., tusschen steenen en bamboehuizen, komt men aan een passar, uit kleine hutjes bestaande. Kort daarna be reikt men den bedoelden zy weg naar Goenoeng Sari. Eerst is die weg tot aan den kampong Toempit vry goed, maar van daar tot Rembega wordt hy hobbelig, aan de kanten afgebrok keld, en wordt op verscheidene plaatsendoor slokans (slooten) doorsneden, die niet over brugd zyn, welke tot geleiding dienen van het bevloeiingswater van de rystvelden en niet meer dan 1.5 M. water hebben. De zyweg zet zich dus van Rembega in Noordoosteiyke richting voort langs de kampongs Medam en Sela naar Goenoeng Sari, maar van Rembega loopt weder een andere weg recht Zuid naar Mataram. Dit gedeelte is wederom goed en, heeft eene breedte van ongeveer 5 Meter. De geheele weg is goed beschaduwd van den passar tot halfweg Rembega en van deze plaats tot Mataram. De colonne Segov heeft dus vermoedelyk stolling genomen by Toempit en Rembega beschoten. Of de vyand de witte vredesvlag nu juist /iter heeft laten waaien is uit het telegram niet duideiyk op te maken. De verzekering, dat Mataram tot zwygen is gebracht, kan na het vroeger gemelde niet zeer verwonderen Men zal daarby echter in het oog moeten houden, dat Mataram hier staat voor de geheelö vijandeiyke hoofdstelling, niet in engeren zin voor de hoofdplaats, welke door ons geschut geducht is geteisterd en zelfs volgens een vroeger bericht werd ont ruimd. Noordeiyk en Oosteiyk van de vorsten- verbiyven te Mataram liggen zeer groote kampongs, en van den Oostelyken pagger (bamboeversperring) strekt zich weder ter lengte van ongeveer 2500 M. aan beide zydeu van den weg een kampong uit, welke eerst eindigt by het vorsteiyk verbiyf te Tjakra- Negara. Naar „De Avondpost" verneemt, hebben zich in het geheel 250 man aangemeld, gehoor gevende aan de oproeping van den heer L Den Beer Poortugael. Op grond van inlich tingen meent het blad echter te mogen ver onderstellen, dat ook met het oog op de jongste tydingen, minder alarmeerond dan in den aanvang het aanbod niet zal worden aanvaard. In Nieuwer-Amstel wordt eene commissie gevormd tot inzameling van gelden voor de ondersteuning der nagelaten betrekkingen voor hen, die in de Lombok expeditie voor het vaderland hun leven lieten en eventueel nog zullen laten. Het comité te Arnhem van de Vereeni- ging „Het Roode Kruis", heeft ƒ300 gezon den ten dienste van de zieken en gewonden der Lombok-expeditie. Uit Amsterdam is, onder de letter O, by het Departement van Koloniën ontvangen eene som van 4000 ten behoeve van de zieke en gewonde militairen der Lombok- expeditie, en van de directrice van het „Tehuis voor zenuwiyderessen" te Scheveningen eene som van 40, als opbrengst eener collecte, onder de patiënten en verpleegsters van dat gesticht gehouden, ten behoeve van de ge kwetsten der voormelde expeditie. Beide bedragen zullen, overeenkomstig de bedoeling der gevers, ter beschikking wordon gesteld van het Centraal Comité van het „Roode Kruis" te Batavia. Door tu88cbenkomst van het Departement van Koloniën zullen nog naar Indië worden verzonden de volgende geschenken, aange boden voor de militairen of gewonden van de Lombok expeditie sigaren (W. G. Boele, te Kampen); een vaatje cognac (A. A. Polvliet, te 's-Gra venhage);

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1894 | | pagina 1