No. 10598.
Maandag ÏO September.
A0. 1894.
Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Feuilleton.
Eeu familiedrama uit vroegere dagen.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden por 3 maanden. 1.10.
Franco per post 1.40.
Afzonderlijke Nommera0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 1—6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17j. Grooter#
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stud
wordt ƒ0.05 berekend.
Tweede Blad.
Finantiëele Kronielr.
Het verloop der geldmarkt was in deafge-
loopen week gelijk aan vele der vorige, en
hoewel eene voortdurende herhaling van den
zelfden aanhef op den langen duur een een
tonig karakter begint te verkrilgen, is de
lichtzijde daarvan toch, dat telkenmale op
een niet ongunstigen toestand der geldmarkt
kan worden gewezen. Al mogen nu vele hou
ders van Portugeesche, Italiaansche en Ameri-
kaansche fondsen den tegenwoordigen toestand,
vergeleken bij die van een paar jaar geleden,
niet vinden om veel redenen tot tevredenheid
te geven, zoo valt toch niet te ontkennen dat,
rekening houdende met hetgeen achter den
rug en geleden is, de tegenwoordige toestan
den eer op vooruitgang wijzen dan op het
tegenovergestelde.
Wat nu hot geldbeleggend publiek aangaat,
hiervoor is het tegenwoordig zeker niet ge
makkelijk om eene geschikte geldbelegging
uit te vinden. Eene solide belegging bij niet
te lagen rentevoet wordt b\j den dag moei
lijker te vinden, waarbij menigeen van den
aankoop van fondsen wordt teruggehouden
door het zeer hooge peil, hetwelk de koersen
der meeste geldbeleggingsfondsen hebben be
reikt.
Eene voldoende oorzaak te vinden voor de
tegenwoordige houding van het pubhek, is
hoogst moeilijk, zoo niet onmogelijk. Voor
een groot deel zal de terughoudendheid, om
tot aankoop van industriöele of staatsfondsen
over te gaan, wel schuilen in overgrooten en
overdreven angst en wantrouwen, doch daar
toe wettigt de tegenwoordige toestand toch
zeker niet.
In de laatste jaren hebben zooveel uitbarstingen
on ontladingen plaats gehad, zijn op zulk eene
radicale wijze ongezonde en lijdende toestan
den aan den dag gekomen, dat men nu veilig
mag aannemen dat de flnantióele wereld wel
eene zuivering heeft ondergaan.
Evenwel, vrees is eene slechte raadgeefster,
en het is beter om door eigen overtuiging
tot andere gedachten te geraken dan door
kunstmatige middelen een vertrouwen op te
dringen, hetwelk toch niet met vertrouwen
wordt aanvaard.
Een ongekend feit is, dat de prolongatiekoers
op de Eeurs het lage peil heeft kunnen be
reiken van I pet., zeggeéén percent!
Het is geen wonder, dat daarbij telkenmale
de vraag wordt vernomen „waar dat heen
moet."
Eene beantwoording dezer, overigens natuur
lijk, vraag is niet mogelijk en het eenige,
dat ons rest, is kalm af te wachten wat de
4Jden geven zullen.
Het is onder deze omstandigheden niet te
verwonderen dat de gemeente Rotterdam is
overgegaan tot het uitschrijven eener d r i e-
percents-leening, een rentevoet, welke voor
stedelijke leeningen weinig of niet is aan
genomen, waarby de inschrijvingen beneden
98l/k pet. niet zouden zjjn gegund.
De markt der verschillende tabak swaar-
dön was deze week erg onvast. De koersen
gavon in hunne onbeduidende slingeringen
eigenlijk een toonbeeld van verveling. Voor
het oogenblik valt er over de tabakondeme-
mingen weinig te vermelden. De verwach
tingen van het product zijn gunstig en men
stelt zich van de verlaagde tarieven in Amerika
flinke vraag voor.
Aandeelen HandeI-Maatschappij had
den een zeer onrustig verloop. Flauwe en
vaste markten wisselden elkaar af, waarbij
bleek dat voor dit fonds eene zeer sterke con-
tramine-partjj bestond. Het gevolg daarvan
is dat voor deze speculatie zich een groot
gebrek aan stukken doet gevoelen, zoodat
voor de aanstaande rescontre „huur" wordt
besteed. Wat evenwel het lot zal zijn dezer
waarden, wanneer de contramine aan het
woord is, valt niet te bepalen. De beoordeeling
over het algemeen, in verband met de Indische
toestanden, is niet bijzonder gunstig, doch
het jaariyksche verslag over den toestand der
Handel-Maatschappij blijft steeds een gesloten
boek, zoodat eene beoordeeling in werkelijk
heid hoogst moeilijk is.
Onder de Stoomvaart-aandeelen gingen die
der N e d e r l.-A m e r i k. Stoomvaartmaat
schappij niet onbelangrijk terug, waarbij het
besmet verklaren der Nederl. havens wel ad
notam zal zijn genomen.
Aandeelen Paketvaart moesten ook
een gedeelte hunner zeer hooge noteering
prijsgeven, zoodra de berichten uit Lombok
iets gunstiger uitvielen. Vermoedelijk werd
voorzien dat een spoedig eind der expeditie
de kans op een groot gebruik der stoomsche
pen zeer zou verminderen.
Wat de Europeescho markt aangaat, ver
keerden alle soorten zonder uitzondering in
gunstige stemming. Russen bleven zeer
vast en waren in hooge mate gezocht voor
België. Portugal bleef onder den zeer
gunstigen invloed derParijschobeurs, waarde
speculatie zoo opgewonden is, dat voor de
nieuwe, nog uit te schrijven Parijsche leoning,
waarvan noch de rentevoet, noch de koers was
vastgesteld, reeds aanzienlijke premie voor de
toewijzingen werd besteed!
Italiaansche fondsen waren mede
hooger, in verband mot de verlaging van den
wisselkoers.
Onder de Europeescbe Spoorwegwaarden
trok eene tijdelijke rijzing der aandeelen
Russische Zuid-West-Spoor de
aandacht. Hieraan werd hot gerucht vastge
knoopt, dat de Russische regeering, nu de
resultaten voor dezen spoorweg zoo schitterend
beloven te worden, wellicht geneigd zou zijn,
om by de overname den aandeelhouders eene
meer voordeelige aflossing aan te bieden dan
waartoe z|j overeenkomstig de bepalingen
verplicht is. Hoewel deze meening reeds
meermalen door buitenlandsche bladen is ver
spreid, meent men toch in bevoegde kringen
dat van eene zoodanige, meer voordeelige af
lossing voor het oogenblik geen sprake is, en
er waarschijnlijk ook zeer weinig kans toe
bestaat.
Reeds langen tijd trok eene voortdurende
koersverbetering der certificaten Circum
E t n e a de aandacht, welke werd toege
schreven aan geruchten eener zeer voorspoe
dige afwerking der ljjn. Langzamerhand zijn
daaromtrent eenige meerdere bijzonderheden
bekend geworden, waaruit blijkt dat de vol
tooiing met kracht wordt onderhanden ge
nomen en een gedeelte van de lijn reeds in
November voor exploitatie zal gereed zijn.
Voorts schijnen de vooruitzichten voor exploi
tatie van vervoer van reizigers en goederen
bijzonder gunstig, zoodat daaromtrent zeer
groote verwachtingen worden gekoesterd. Op
de Zuid-Amerikaansche markt was over het
algemeen een levendige handel waar to nemen.
Londen gaf hiertoe het sein, aangezien aldaar
eene buitengewoon willige stemming heerschte,
ten gevolge der zeer gunstige verandering in
den toestand der Baringliquidatie. Het ver
trouwen in de Zuid-Amerikaansche waarden
schynt vanlieverlede terug te keeren, zoodat
het langzamerhand mogelijk is geworden een
groot godeelte der fondsen, welke zich nog in
den boedel bevonden, te verkoopen. In ver
band daarmede was vooral voor Colum-
bianen en Dominicanen de vraag bij
zonder groot.
Mexicanen waren meer het onderwerp
van speculatie. Tegelijkertijd doen twee be
richten de ronde, volgens welke aan de eene
zijde de mogelijkheid wordt besproken van eene
vermindering der couponbetaling, aan den
anderen kant wordt gemeld dat de regeering
aan het onderhandelen zou zijn met de aan
nemers van nieuwe spoorwegen, over het
afkoopen der door de regeering toegekende
subsidiön, waartoe Mexico eene nieuwe leening
zou willen uitgeven. By eene dergelijke tegen
strijdigheid in de berichten, is het niet te
verwonderen dat de koersen een zeer onvast
verloop hadden.
DeAmerikaan8cheSpoorwegmarkt
was over het algemeen in gunstigen toestand.
Wel word nu en dan eenige reactie waarge
nomen, doch over het algemeen bleven de
koer .sen tamely k vast.
Union-Pacific waard en waren belang
rijk beter op hot bericht, dat dezer dagen de be
taling der coupons der 5 pet. en 6 pet. Collateral-
Trust-obligatiën zou kunnen worden verwacht.
De tweede-hypotheek obligation Cleveland
Akron C o 1. werden tot hoogeren koers
door speculatie van de markt genomen, het
welk evenzoo het geval was met aandeelen
St.-Louis Cairo.
De spoorwegontvangston verbeteren lang
zamerhand, en de MissouriKansas Texas
kon over de vierde week van Augustus
eene vermeerdering aanwyzen van 84,000 doll.,
waartegenover verleden jaar echter eene ver
mindering van hetzelfde bedrag stond. Toch
zyn de oogstramingen niet zoo heel gunstig,
zoodat men hierdoor wel eenige vermindering
in ontvangsten te gemoet ziet.
Omtrent aandeelen Baltimore Ohio
wordt vernomen dat de gelden voor het a. s.
October-dividend voorhanden zyn en de ont
vangsten dezer lyn op bevredigende wyze
toenemen. Btjnlandsche Bank.
Gemengd Nieuws.
By het ophalen van eene torpe
doboot op eene helling op 'sryks werf te
Willemsoord kregen 5 werklieden een slag
van een windboom, waardoor 2 ernstig en
3 personen licht verwond werden.
Op verschillende plaatsen in
Friesland beleggen de huurders van hooi
landen vergaderingen, om met elkander in
overleg te treden, hoe zy moeten handelen
tegenover de verhuurders, daar de hooioogst
grootendeels is mislukt.
In den nacht van Dinsdag op
Woensdag is te Bergen-op-Zoom by de dames
Yan Overstraten, den architect Van denk en
den gemeente-archivaris Mes, wonende in ver
schillende ver van elkaar liggende huizen,
op brutale wyze ingebroken en diefstal ge
pleegd. Aanzienlijke partyen vorken, lepels,
messen, taartscheppers, oud porselein, odz., enz.
worden vermist.
Men vermoedt dat de dieven naar België
gevlucht zyn, daar men in een klaverveld
aan den straatweg naar Antwerpen eenige
vernielde voorwerpen heeft gevonden.
De zeven nog in behandeling
zynde gewonde vuurstokers van het pantser-
schip „Stier" te Ylissingen, nemen in beter
schap toe. Er bestaat gegronde hoop hen
allen in het leven te houden.
Op het eiland Kreta heerscht
nog altyd groote opgewondenheid en even
groote ellende. Turksche bewoners van het
platteland zoeken met hunne familie oene
toevlucht in de versterkte steden. Meer dan
150 Christenen zitten nog in do gevangenis
onder verdenking van deel te hebben genomen
aan den moordaanslag tegen Machmud Pacha.
De cholera richt nog steeds
groote verwoestingen aan in de omstreken
van Luik, te Jemeppe, Tilleur, Angleur, enz.
Dagelijks komen talryke gevallen met doode
ïyken afloop voor.
De geneesheeren hebben tyd te kort om
de tallooze zieken by te staan. Doch niet
mag worden verheeld, dat de vrees niet
weinig bydraagt tot de vermeerdering van
het aantal lyders.
In eene belangryke inrichting te Ougrée
heeft men Maandag den arbeid moeten staken,
omdat tal van werklieden ontbraken. Zater
dag avond waren zy naar Hesbaye, naar hunne
familie, gegaan en des Maandags durfden zy
niet terugkeeren. In eene andere instelling
telde men op één dag 120 absenten.
In den Salon des Champ sElysées
was dit jaar do busto te zien van eene
honderdjarige vrouw, mme. Priaux. De dame,
den 4den November 1792 geboren, is nu ge
storven. Tot het laatste oogenblik had zy hare
helderheid van geest behouden.
Een merkwaardig ongeval had
Woensdagmiddag in het kamp te Aldershot
plaats, in de afdeeling voor militaire lucht
scheepvaart. Een nieuwe ballon van buiten
gewone grootto zou door de hertogin van
Connaught, de schoondochter van koningin
Yictoria, „gedoopt" worden, toen er plotseling
eene onweersbui kwam opzetten. Drie sappeurs
waren bezig den ballon, die aan een metalen
kabel verbonden was, met eene windas naar
beneden te halen. Eensklaps sloeg do bliksem
in den ballon, het gas verbrandde met eene
reusachtige vlam, en de sappeurs, die aan het
handel draaiden, werden op den grond ge
worpen. Zy hadden pyn over het geheel»
lichaam en brandwonden aan de handen.
Een dergeiyk ongeluk is vóór eenige jaren
met oen militairen ballon in Italië gebeurd.
Blykens eene mededeeling in de
„Revue politique et parlementaire" bedraagt
het aantal gesalarièerden, werklieden on be
ambten, in Frankryk byna evenveel als dat
der patroons. Er zyn 7,171,358 patroons en
7,104,949 werklieden. Deze cyfers heeft men
gekregen, door alle bedry ven samen te nemen.
Men komt evenwel soms tot geheel andere
uitkomsten, wanneer men de vakken afzon-
deriyk neemt.
In den handel en den landbouw zyn minder
gesalarieerden dan patroons en het kapitaal
is in die vakken dan ook zeer verbrokkeld.
In do industrie daarentegen is het aantal
werklieden driemaal zoo groot als het aantal
patroons.
De meeste werklieden tolt men in het
centrum en in het westen van het bassin der
Seine, in het oosten, van Belfort naar de
Ardennes, en de Bouches van de Rhóno, de
Aube en de Gironde. Doch nergens is het
getal grooter dan in Parys.
Te Batna, in de provincie Con-
stantine, is eergistermorgon het doodvonnis
voltrokken aan vyf inlanders, die voor eenigen
tyd een boerengezin van 4 personen op de
gruwelijkste wyze hadden vermoord. Diefotal
was de beweegreden van de misdaad. Een
zesde medeplichtige is tot levenslangen dwang
arbeid veroordeeld.
De doodstraf door de guillotine is voorden
Muzelman, die anders moedig den dood te
gemoet gaat, byzonder afschrikwekkend, omdat
hy geleerd heeft dat hy zonder hoofd niet in
het paradys der geloovigen komt.
Te Londen is bjj de daar goves^
tigde filiaal van het Parysche Crédit Lyonnaia
eone valsche chèque uitbetaald, ton bedrage
van 4800 pd. st. Eerst nadat het geld was
uitbetaald, ontdekte men dat de chèque valsch
was. Do politie heeft tot dusver nog geen
spoor kunnen ontdekken van den man, die
de chèque heeft aangeboden.
De filiaal, gehouden door de heeren Glyn,
Mills Co., in Lombardstreet, had bericht
ontvangen, dat daar eene chèque ten bedrage
van 48 pd. st. zou worden aangeboden. Naar
deze chèque werd blijkbaar de valsche tot
een bedrag van 4800 pd. st. nagemaakt. Do
persoon, die do chèque ter betaling aanbood
en het geld ontving, wordt beschreven als
een net gekleed heer, met glacé handschoenen
aan en eene bloem in het knoopsgat. „Toen
hy de banknoten had ontvangen" zegt een
der Engelsche bladen „nam hy beleefd zyn
hoed af en wenschte den beambte een vrien
delijk „good morning" toe". Dit wordt er
bygevoegd, omdat uit de wyze, waarop hy
deze woorden uitsprak, wordt opgemaakt, dat
do oplichter een vreemdeling is.
i)
Geiyk gedurende den dertigjarigen oorlog
alle bloesems van stoffelyke en geestelijke
welvaart op Duitschen bodem vernield werden,
zoo dreven ook de demons van wilden harts
tocht en brutaal geweld binnen de engere
grenzen van het familieleven hun onzalig spel.
By de oorlogsfurie voegden zich de ontketende
hartstochten van lage hebzucht, brutale wille
keur, en eene ganscheiyk bedorven rechts
pleging werkte de misdaad in de hand, zoodra
de bemanteling er van den rechter eenige
winst beloofde. Een tragisch-schokkend beeld
dezer verwilderde toestanden ontrolt de familie
geschiedenis van het machtigste Boheemsche
huis, dat in het begin der 17de eeuw met
graaf Johan Albrecht Von Smirczicky uitstierf.
Graaf Von Smirczicky behoorde tot de
aanvoerders der Boheemsche „malcontenten",
die den 23sten Mei 1618 naar Praag trokken
en de gehate keizerlijke raden Martinitz en
Slavata uit de vensters der kanselary op den
Hradschin wierpen, waarmede, zooals men
weet, het eerste alarmsignaal tot het uit
breken van den dertigjarigen oorlog gegeven
werd. Behalve graaf Matthias Thurn - de
ziel der onderneming - en graaf Albrecht
Von Smirczicky waren nog vier Boheemsche
„landheeren" persoonlijk betrokken by het
zooeven genoemde feit; het waren de heeren
Lobkowitz-Hassenstein, UlrichKinsky, Colonna
Von Fels en Martin Von Frübwein. Slechts
een der Boheemsche edellieden, die hunne
deelneming aan de in hare gevolgen zoo ge
wichtige onderneming toegezegd hadden, de
jonge graaf Otto Von Wartenberg, was dien
dag tevergeefs door zyne zes bondgenooten
verwacht, en diens afvalligheid van de ge
meenschappelijke zaak was de eerste schakel
In den ketting der navolgende verwikkelingen.
Graaf Otto Von Wartenberg, wonende op
het slot Dimokur, in het district Kdniggratz,
was de onmiddellijke buurman van graaf
Albrecht Von Smirczicky, die, nog ongehuwd,
ofschoon reeds op zekeren loeftyd, mot zyne
boide veel jongere zusters Elisabeth Katharina
en Margaretha Salome op het slot Chotielitz
woonde. Katharina, de oudste zuster, was
toen vijf en twintig; Salome, de jongste, drie
en twintig jaar. Aan talrijke aanbidders had
het den beiden toekomstigen erfgenamen van
den rijken Smirczicky niet ontbroken, want
graaf Albrecht schatte zjjn jaarljjksch inkomen
op do destijds zeer aanzienlijke som van
500,000 gulden. De reden, waarom de gra
vinnen Katharina en Salome nog ongehuwd
het vrygezellenleven van hun broeder deelden,
was gelegen in eene toevallige ontmoeting
van hare neigingen, die op den persoon van
één en denzelfden man gericht waren.
Katharina zoowel als Salome, heiden van
een even hartstochtelijk temperament als haar
broeder, beminden, zonder dat zt) het elkaar
wederkeerig wilden bekennen, den jongen
graaf Otto Von Wartenberg, die sedert jaren
dagelijks op het slot Chotielitz kwam, aan
beide zusters op dezelfde w()ze het hof maakte
en daardoor beider hart tegelijkertijd in
vlam zette.
Dat bij deze door graaf Wartenberg ge
volgde liefdespolitiek, die evenwel niet uit
eene gril, maar veeleer uit bedachtzaam
heid voortvloeide, tueechen de zusters eene
ijverzuchtige, ja vijandige spanning ontstond,
is verklaarbaar. Katharina en Salomo haakten
met een bang bart naar het oogenblik, waarop
de geliefde man zioh verklaren zou. En dit
vurig gewenschte oogenblik kwam zeer eens
klaps, kort na den Meidag, waarop haar
broeder, graaf Albrecht, zijn arm geleend had
tot de daad op den Hradschin.
Graaf Albrecht, wiens natuur van kinds
af tot daden van ontembare drift neigde, open
baarde na zijn terugkeer eene grootere prik
keibaarheid, waarvan de oorzaak gezocht
moest worden in Wartenbergs ontbreken bi)
de gebeurtenissen te Praag.
Katharina zoowel als hare zuster zagen dus,
toen op zekeren avond de deur van hunne
gemeenschappelijke woonkamer geopend werd
en graaf Otto Von Wartenberg met de onbe
vangenheid van een oud vriend binnentrad,
haren broeder verschrikt aan, die, zonder de
hand ter verwelkoming te verroeren, in zijn
zetel leunde, met somberen blik zich op de
onderlip bjjtend. Daarop was graaf Wartenberg,
ten spijt der koele ontvangst, met warmte
begonnen te zeggen, hoe by, door de lieftal
ligheid en de goede eigenschappen der beide
zusters aanvankeiyk evenzeer geboeid, zyn
hart lang en eerlyk onderzocht had; dat tel
kens echter meer en meer een gevoel van
vurig verlangen voor Katharina de overhand
gekregen had, en nu stond hy hier, om zyn
vriend, die tegenover zyne zusters de plaats
van vader vervulde, en naar Boheemsch recht
en gebruik by de keuze van een echtgenoot
de beslissing had, om Katharine's hand
te vragen.
By Wartenbergs woorden, die op Katha
rine's gezicht een glans van zalig geluk too-
verden, was Salomo doodsbleek geworden.
Heur handen zochten een houvast, het be
slissende woord van den graaf, het lang ver
wachte en gevreesde, trof hare borst als
scherp geslepen staal. Zy was dus de ver
smade! In de wrange smart harer verloren
liefde, die haar het bloed onstuimig naar het
hart dreef, mengde zich op dit oogenblik, nu
Katharina met stralende blikken de hand
van den geliefde met de hare omvatte, een
plotseling opflikkerende, doodelyke haat tegen
hem, die haar versmaad had, tegen de zuster,
die In den heimelyken stryd om zyn bezit
verwinnares geworden was.
Graaf Albrecht had, terwyi Wartenberg
sprak, met gekruiste armen geluisterd, zonder
den candidaat in de rede te vallen, met
de houding van iemand, die direct na de
eerste woorden van den ander in de betrok
ken zaak zyn besluit genomen beeft en hem
alleen uit beleefdheid laat uitspreken.
„Gy spreekt, zooals het een verstandig
man betaamt, graaf Wartenberg", begon hy
nu, toen deze zweeg. „Zeker I Naar Boheemsch
recht en gebruik heeft de oudste broeder te
beslissen over de hand der ouderlooze zuster,
zelfs als zy op waardige jaren gekomen is.
Ontvang dus zonder omwegen myn antwoord;
„Ik weiger u Katharina 1"
„Dat kan u onmogeiyk ernst zyn", barstte
Wartenberg verschrikt los; „wat is de oorzaak
van dezen ommekeer in onze vriendschap?"
Albrecht Von Smirczicky was opgestaan en
koud, elke lettergreep afwegend, antwoordde
hy: „Vraagt gy dat nog? Waar bleef uwe vriend
schap, uwe belofte, met mannenmoed voor
de zaak van ons land op te troden; waar
waart gy op den dag, die alle onversaagde
landheeren vereenigd vond, om d6 keizerlyko
handlangers te Praag te tuchtigen? Wat heb
ben wy in de moeiiyke tyden, die ons tegen
Oostenrijks wapengeweld te weer roepen, te
wachten van iemand, die zich lafhartig van
de gemeenschappeiyko zaak terugtrekt, die
zich egoïstisch wacht om de plichten, die hy
voor de vergadering der landstanden zelf mede
predikte, zelfs ook maar den eersten mede te
vervullen? Wat hebt gy daarop te ant
woorden
„Dat gy onwaardig van my denkt", ant
woordde graaf Wartenberg, op een toon, waar
uit innerlyke overtuiging sprak, „als gy meent
dat egoïstische, erbarmelyke lafhartigheid my
van deelneming aan den opstand teruggehou
den heeft. Wel stemde ik in den eersten
onbedachton roes der toornigo verontwaar
diging, welke do vergadering der landstanden
aangreep, voor zelfhulp!
(Wordt vervolgd.)
