N°, 10570. Woensdag; 8 Augustus. A°. 1894-, <§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 7 Augustus. LEIDSCH DA&BLAD. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maandon. 1.10. Franco per post 1.*®- Afzonderlijke Nommers0.05. PRIJS DER ADVERTENTIEN: G regels f 1.05. Van 1 letters naar plaatsruimte, wordt f 0.05 berekend. Iedere regel meer f 0.171. Grooter» Voor het incasseeren buiten de stad Yoor het examen Fransche taal (L. O.) z\)n geslaagd de hoeren: P. J. Litjens, van Hillegom, en H. A. Poelman, van Leiden. De commissie van advies Yoor landbouw belangen, uitgaande van de Nederlandsche patroonsvereeniging „Boaz," hield verleden week te Amsterdam hare derde vergadering. In de eer6te plaats werd een rapport vast gesteld, dat aan het hoofdbestuur zal worden uitgebracht in zake invoerrechten op graan. Dit rapport, dat de wenschelykheid van be schermende rechten betoogt, zal nader in be spreking worden gebracht in eone vergadering van landbouwers, welke by gelegenheid der jaarvergadering van „Boaz" op 25 September a. s. te Leiden zal worden gehouden. De commissie besloot verder het hoofd bestuur uit te noodigen, pogingen te willen aanwenden tot aansluiting aan het officieel erkende Nederlandsche landbouw-comité. De oprichting van Kamers van Landbouw werd algemeen zeer wenschtliJk geacht, mits de leden dier Kamer» gekozen worden door de landbouwers zeiven. De wanverhoudingen tusschen verpachters en pachters werden breedvoerig besproken, doch te dien aanzien kwam men niet tot een dadelijk resultaat. (Ned.) In de „Haagache Sprokkelingen" van het „Utr. Dbl." lezen wy het volgende omtrent eene grootsche afbraak en eene historische herberg der residentie: B. en Ws. hebben weer eens getracht, groot te doen. Zooals men zich zal herinneren, besloot de gemeenteraad ten vorigen jare verbetering te brengen in den verkeerstoestand in het midden der atad, door achter het stadhuis in de Driehoekjes huizen weg te breken, ten einde daar een pleintje of eene breede straat te maken. Dat was verstandig en wel wat waard. Doch waarmede werd de Baad nu Dinsdag verrast? Met oen voorstel om daartoe weer drie perceolen aan te koopen voor te zamen de kleinigheid van 128,0001 Is 't niet alsof wy, in plaats van een lang zamerhand eerbiedwaardig cijfer van schulden tot onzen last te hebben, in overvloed baden? "Want van die kapitale som was 20 percent bestemd voor twee panden, maar de overige honderdduizend voor éón huis, wel een groot en breed perceel, maar toch maar óón. Wat er over gesproken is in de geheime zitting, die twee uren duurde, werd natuurlijk niet bekend. Maar mij dunkt, dat de Raad verstandig deed, toen hij ten slotte, na eene korte gedachten wisseling in openbare verga dering, twee derdon van dat voorstel verwierp en de herberg „de Dolfijn" voor f 14,000 kocht, maar voor de beide andere aanbiedingen be dankte, want het perceel, waarvoor de meer derheid van B. en Ws. eene ton wilde betalen, is voor de betrokken verbetering van het verkeer onnoodig en zal de gemeente, als zy rustig den ,t\jd afwacht, op een of anderen dag ver moedeiyk voor misschien de helft van den nu gevraagden prijs kunnen krijgen. Dat afwachten is daarby te meer moge lijk, omdat er toch aan don anderen kant - by de Groenmarkt een huis in den weg staat, dat men vermoedelijk zelfs tegen een zeer hoogen pry's niet zou kunnen krygen, en dat doortastende, afdoende verbetering toch onmogelijk maakt, nl. het koffiehuis „de Kroon" (naast „het Gouden Hoofd"). Eerst als ook dat viel, zou men achter het stadhuis eene breede straat kunnen krygen, maar daar mede zou het goheele werk zeker dicht by eene uitgaaf van een half millioen komen, enDen Haag is zóó ryk niet, om zich zulke zaken te veroorloven. In elk geval zou 't, als men er te eeniger tyd op terugkwam, m i. aanbeveling ver dienen, zich eerst eeim te verzekeren van de modewerking der trammaatschappy, die, als men doortastend verbroeden ging, ddarvoor ook wel iets zou overhebben. Met „de Dolfijn" verdwijnt nu eerlang een der oudste huizen van onze stad. Do steen in den gevel wijst er op, en de herberg heeft dan ook zelfs eene historische beteekenis. Reeds een paar eeuwen geleden zaten de Hagenaars er by roemer en bierkan, eD men zegt dat de kopstukken er samenkwamen en overlegden, toen in 1672 het schandstuk werd afgespeeld, waarvan de gebroeders De IVitt de slachtoffers werden. Als men nu ook nog voldoet aan den wensch van den schrijver var. den „Geïllustreorden Gids"de verzameling mantelwerktuigen uit de Gevangenpoort naar een zolder van het Rijksmuseum overbrengt, en dan die poort tegen den "rond werpt, dan zal de laatste monumentale herinnering aan eene schandvlek m de geschiedenis van Den Haag zjjn ver- wyderd. Maardat zie ik vooreerst niet gebeuren. Te Delft is in den ouderdom van 91 jaren overleden de oud-stryder G. H. Biggelaar, ge rechtigd tot het dragen van het Metalen Kruis. Op ruim 80-jarigen leeftyd is te Haarlem overleden mr. J. G. Thierry de Bye, oud bewaarder der hypotheken en van het kadaster te Haarlem De opperceremoniemeostor maakt bekend dat, ingevolge de bevelen van H. M. de Koningin Regentes, het Hof den liphten rouw zal aannemen voor den tyd van zeven dagen, ingaande op 6 dezer, wegens het overlyden van den aartshertog Wilhelm van Oostenryk. Van den Nederlandschen gezant te Parys, jhr. De Stuers, worden voor de tentoonstelling van oude schilderkunst te Utrecht twee zeer merkwaardige stukken van oude.Utrechtsche meesters verwacht. De bibliothecaris dor Kon. Bibliotheek, dr. Wynmalen, reeds geruimen tyd ongesteld, verkeert in de laatste dagen in een zeer zorgeiyken toestand. De benoeming van dr. Van Aalst tot hoogleeraar te Groningen heeft aanleiding ge- goven tot krachtige protesten van den kant van „De Amsterdammer", omdat de regeering zou zyn afgeweken van de voordracht van curatoren, waarop dr. Kernkamp No. 1 zou zyn geplaatst. Niet onduidelyk gaf men te kennen, dat de laatste zou zyn gepasseerd omdat hy radicaal is. Thans komt echter hot „Vaderland" mede- deelen, dat de voordracht der Groningsche faculteit voor de vacature Blok was als volgt: lo. dr. Kernkamp; 2o. Van Aalst en mr. J E. Heeres, te 's Gravenhage, naast elkander. Curatoren echter dróègen den heer Van Aalst als No óón voor. Wy hebben reeds een paar weken geleden gemeld, dat alle vreemdel ngon in de Trans vaal van den militairen dienst zjjn vrfigesteld en wel op aandrang vau den Engelschen Hoogen Commissaris, nadat van de zaak in het Engelsche Parlement, als gowoonlyk, wanneer het de Zuid-Afrikaanscbe Boeren geldt, veel ophef was gemaakt. Het schynt dat velen, die familie of ken nissen hebben in de Transvaal, dat nog niet weten. Tot hunne geruststelling strekke, dat de Volksraad, toen aan de Engelschen dit privilege werd verleend, door een gevoel van rechtvaardigheid geleid, het aan alle vreem delingen heoft toegestaan, dus ook aan de Nederlanders, die trouwens tegen het deel nemen aan den laatsten Kafferoorlog zich niet, als de Engelschen, hadden verzet, (f7. D.) Een aardigen trek van naïeveteit van onze jeugdige Koningin Wilholmina deelt de Beiorsche „Corr. Wetzstein" mode. By de reis van HH. MM. uit Munchen naar Holland hield de trein plotseling stil, naby hot station Röhrmoos (Beieren.) Of er moest aan den noodrem getrokken zyn, öf er was iets defect geraakt, dacht men. Het personeel van den trein stelde dadeiyk met den verantwoordelykon koninklyken reiscoramissaris een onderzoek in de laatste ging den trein langs en kwam ook by den salonwagen der beide Koninginnen. Juist stolde toen de commissaiis een bediende de vraag: wie dan toch aan den noodrem zou kunnen getrokken hebben. Eensklaps kwam het hoofdje der jeugdige Koningin buiten het venster en riep den donker kykenden ambte naar toe: „Ik heb het niet gedaan". De aldus toegesproken ambtenaar had nauwelyks aller- eerbiodigst kunnen verzekeren, dat eene plot selinge storing ontstaan was, toen bleek, dat eene verbindingsbuis van den remtoestel tusschen twee wagens gesprongen was, waar door de trein tot stilstand gebracht werd. De schade word na eenige minuten hersteld en zonder verdere ongevallen werd de reis voortgezet. De Staatscourant van 7 dezer bevat een rapport van den gezagvoerder van Hr. Ms. schoener „Zeehond," belast met het politie toezicht op do visschery in do Noordzee, van 16 Juni tot 10 Juli jl. Overtredingen worden niet geconstateerd en klachten worden niet vernomen. Aan twee Nederlandsche vaar tuigen (V. L. 74 en V. L. 50) en aan een Fransch visschersvaartuig (B. 1689) werd op verzoek geneeskundige hulp verleend. De minister van marine heeft den officier van gez. 1ste kl. by de zeemacht P. W. R. Petri, dienende aan boord van Hr. Ms. fregat „Do Ruyter," met 16 dezer op non-activiteit gesteld. By koninklyk besluit van 4 dezer is: lo. aan den heer J. Van Sommeren Brand, adju dant in buitengewonen dienst van H. M. de Koningin, op zyn verzoek, eervol ontslag ver leend als kolonel-commandant der dienstdoende schuttery te Amsterdam, met dankbetuiging voor zyne veeljarige by die schuttery bewezen uitstekende diensten en met vergunning om de uniform der schuttery, met de onderschei dingsteekenen, aan zyn rang verbonden, t# biyren dragen; 2o. benoemd tot kolonel-com mandant der dienstdoende schuttery te Am sterdam, de gepensionneerde kolonel der in fanterie J. W. Boellaard. By koninklyk besluit van 4 dezer is, met ingang van 15 dezer. lo. aan den heer R. Mysberg, op zyn verzoek, eervol ontslag ver leend als majoor-commandant, met den per- soneelon rang van luitenant-kolonel, van de dienstdoende schuttery te Utrecht, met dank betuiging voor zyne veeljarige by die schuttery bewezen diensten en met vergunning om de uniform 'der schuttery,^met de onderscheidings- teokenen, aan zyQ rang verbonden, te blyven dragen; 2o. benoemd tot majoor-commandant 'van de dienstdoende schuttery te Utrecht, mr. A. J. M. Bake, thans kapitein by die schuttery. - Het stoomschip ^Drente", van Java naar Rotterdam, arriveerde 5 Aug. te Suez; de „Soembing", van Java naar Rotterdam, ver trok 5 Aug. van Marseille; de „Utrecht", van Rotterdam naar Java, arriveerde 5 Aug. te Southampton; de „Maasdam", van Nieuw- York nar»r Rotterdam, passeerde 6 Aug. Praw- lepoint; de „Prins Willem III" arriveerde 6 Augustus van West-Indië te Nieuw-York; de „Soenda", van Tjilatjap naar Amsterdam, passeerde 6 Aug. Perim. - By koninklyk besluit zyn benoemd by den. generalen staf, tot sous chef van dion stafj, do kolonel W. Rooseboom, van den generalen »taf, en tot kolonel, de luitenant kolonel W."'G. F. Snyders, van het 4de regi ment infanterie. Eervol-ontslagen L. L. F. Mispel blom Beyer, op zyn 'verzook, als lid en voorzitter van het college van regenton over het huis van be waring te Heerenveen, onder dankbetuiging voor de in dit» betrekkingen bowezen dienston, en benoemd: tot voorzitter van dat college mr. H. W. De Block van Scholtinga, lid van het college; tot lid mr. H. Binnerts, advocaat, procureur en lid van de Prov. Staten van Friesland, te Heerenveen. Benoemd A. Verschoor, secretaris der ge meente Schiebroek, tot burgemeester dier gemeente. De heer D. Stibbe, arts, benoemd en aan gesteld tot off. van gez. 2de kl. by het per soneel van den geneeskundigen dienst van het leger in Nederlandsch-Indiö. De cholera lo Nederland. Er is nog geene reden voor ernstige onge rustheid, maar wel voor voorzichtigheid. Van de vyf aangetasten te Halfweg zyn twee overleden. De ïyder te Am-terdam en die te Haarlem zfln bezweken. Het blykt dat de vaarten on openbare wateien besmet zyn. Dit wyst op de voor zorgen, die men nemen moet. Ten eerste is dus het zwemmen en baden in onze binnenwateren af te raden. Vervolgens wordt herinnerd aan den raad, welken het Geneeskundig Staatstoezicht een vorig jaar gaf: ieder, die met besmet water in aanraking komt, wassche de handen terdege met zeep en liefst met creoline, vóórdat hy met de handen eten naar den mond brengt of den mond aanraakt. Melk, die met verdacht water aangelengd of behandeld kan zyn, worde in deze dagen altyd gekookt. Vruchten van de markt kan men eten als men ze tien seconden in kokend water dompelt. Dit gaat zeer goed met appelen, peren, drui ven en pruimen. Spyzen en dranken moeten goed gedekt bewaard worden om te beletten dat ze door vliegen besmet worden. De kans om op deze wyze besmet te wor deu, is zeer gering, maar met weinig moeite kan men ook deze kans wegnemen, en 't is in elk geval eene zindelyke gewoonte. En er is eene andere gewoonte, welke menigeen zich in dagen als deze kan aan wennen. Men zy matig met alcohol, matig in drinken, maar ook matig met eten. Dank zy ons duinwater, kan ieder, die voor zichtig geliefd te zyn en zindelyk en matig, schier alle kansen op besmetting ontkomen. Maar ieder houde dan ook dit in gedachte het gevaar dreigt byna uitsluitend van de vaarten en openbare wateren, die besmet zyn alle wateren staan met elkander in verbinding en daarom zyn ze thans minstens verdacht. Indien allen, die dit lezen, hierop de aan dacht van hunne omgeving, hunne dienstboden en kinderen willen vestigen, dan handelen ze zeer verstandig. Uit hot Gemeenteverslag over 1893. Heerschende ziekten. Gedurende het jaar 1893 werden ten Raad- huize aangegeven als aangetast doordiphthe- ritis 63 personen, waarvan 17 overleden; 6 personen aan roodvonk, uie hersteldentyphus en febris typhoidea 3 personen, die herstel den; mazelen 160 personen, waarvan 5 over leden. Geene besmettelijke ziekten werden epide misch verklaard. Cholera asiatica, die zich in naburige ge meenten aan den Ryn vertoonde, kwam hier ter stede niet voor. Toen het gevaar dreigde, zyn weder maatregelen genomen tot ophef fing van schadelyke toestanden, o. a. in het dempen van putten, waarvan het water by onderzoek was gebleken te zyn ongeschikt voor het gebruik. Begraafplaatsen. In den toestand der begraafplaatsen, in vorige verslagen vermeld, is geene verandering gekomen. Het aantal lyken, op elke begraafplaats in hot afgeloopen jaar begraven, is als volgt: Algemeene begraafplaatsgeene Afdeeling, bestemd voor de Israëlieten. 1 Begraafplaats aan de Groenesteeg 45 Begraafplaats aan de voorm. Marepoort 246 Begraafplaats aan de voorm. Heeron- poort481 R.-K. begraafplaats273 Totaal. 1046 Gast- en ziekenhuizen en krankzin nigengestichten. De bydrage voor de verpleging van de zieke stadsarmen in het ziekenhuis der Ryks Uni versiteit is vastgesteld op f 0 75 per dag en per persoon, zynde dit contract krachtens Raadsbesluit van 10 November 1892 wederom voor 5 jaren verlengd. In 1893 werden aldaar opgenomen 176 personen, tegen 171 in 1892, waarvan 28 overleden zyn; het aantal ver- plsegdagen bedroeg 5628, tegen 6710 in 1892. In het voormalig Caecilia-Gasthuis zijn eenige lokalen ingericht voor de tydelyke bewaring van krankzinnigen, wier verpleging aan huis onmogelyk is, en wel gedurende enkele dagen, totdat zy naar een gesticht kunnen worden overgebracht Van deze lokalen is, evenals in vorige jaren, enkele malen gebruik gemaakt, in drin gend noodige gevallen. Op 1 Januari 1894 werden in de genees kundige gestichten voor krankzinnigen, voor rekening der gemeente, verpleegdte Delft 29; te Medemblik 10; te 's-Hertogenbosch 1 te Coudewater 15; te Ermeloo, gesticht Veld- wyk, 2; in het gesticht Voorburg te Vucht 1en in het gesticht Bloemendaal te Loos duinen 7 te zamen 65. In het ziekenhuis der Waalsche Diaconie, aan het Rapenburg, bestaat gelegenheid tot plaatsing van zieken van alle gezindten, eiken leeftyd en beide geslachten, volgens de voor waarden, in het Reglement opgenomen. Gedurende het jaar 1893 zyn in bovenge noemde inrichting opgenomen 177 patiënten, waarvan 60 mannelijke en 117 vrouwelijke, verdeeld als volgt: 63 lyders der 1ste kl., 42 der 2de kl. en 72 der 3de kl. Hiervan be- hooren tot de Nederduitsche Hervormde ge meente 121, Fransche of Waalsche 9, Evan- geüsch-Luthersche 9, Doopsgezinde 3, Remori- strantsche 11, Gereformeerde 3, Roomsch- Katholieke 15, Israëlietische 2 en niet opge geven 4. In het geheel zijn hiervan overleden 11 personen. Het aantal verpleegdagen bedroeg voor die van de 1ste klasse 1977, 2de klasse 1158, 3de klasse 2315. Van het lokaal voor besmettelijke ziekten werd gedurende het afgeloopen jaar geen ge bruik gemaakt. Voor de buitenverpleging werd door 10 patiënten voor 136 dag- en 42 nachtwachten de hulp ingeroepen, terwyl voor 2 lyders de baden werden voorgeschreven. Van de in het Reglement voor ce verpleging opgenomen bepaling, dat ook lyders tegen ver minderden prijs of kosteloos konden opgenomen worden, werd door 15 lyders gebruik gemaakt. Het Bestuur onderging dit jaar eene wijzi ging door het uittreden van den heer J H. Van der Burg als regent. In zyne plaats werd tot regent verkozen mr. C. M Dozv. EvoDeens verkreeg do aanwezige directrice wegens ziekte het door haar gevraagd pen sioen en werd vervangen door mej. C. Fabius. Onder deze waren nog werkzaam 10 pleeg zusters, 1 huiszuster, 1 juffrouw, 3 dienstboden en 2 huisknechten. De gebouwen bevinden zich in goeden staat. In het St.-Elizabeths-gasthuis werden ge durende 1893 verpleegd 69 patiënten, waarvan 35 uit de gemeente Leiden, en de overige uit andere gemeenten. Hiervan overleden 6 personen uit Leiden en éón persoon van buiten de gemeente. I>e Hagelslag-. Na eene drukkende warmte, van 's ochtend» vroeg af reeds, deden alle teekenen in de natuur gisternamiddag na een zeldzaam zon- nigen dag tegen halfzes verwachten, dat an dermaal een geweldig onweer in aantocht wa». En die verwachting kwam dan ook uit. "Weldra hoorde men in de verte het rollen van den donder, dat, gepaard gaande met felle blik semschichten, al nader en nader kwam, tot het, aldoor voortrommelend, boven Leiden hing. Eon onweer is steeds ontzagwekkend, me nigeen schrik aanjagend, maar als het roorby is, al ging het vergezeld van stortregens, wordt er in eene stad zelden na afloop meer zoo algemeon over gesproken als dit het geval was en is met het noodweer van gis teren, toen het onweer zelf in de schaduw werd gesteld door den hagelslag, welke hot, by hevigen wind, onmiddellijk opvolgde. Het was angstverwekkend, boos weer; de natuur was meesteresse. toonde hare almacht; allo» wat adem had, beefde of vreesde voor haar; ge on mensch verkeerde in de open lucht; geen spotter opende den mond. Een hagelslag, eone stortbui van Ijskegels, scherp gepunt, van witgekernde, yzorharde ijshallen ter grootte, 6ommige. niot van duive- of kipeieren, maar van mannenvuisten, joeg op en tegen alles, wat hy ontmoette, met ontzaglyke kracht, planten, ook fiere en 6terke, neerslaande; vruchten met tak en al neer en ver weg smytende; de wateren omhoog werpende, gewassen geeselonde; begrypeiykerwyze tal van ruiten, ook van de dikste soort, verbrij zelende, welke, door haar goraasmakend, rin- kinkelend instorten, liet angstige dor bange tien minuten omstreeks zes uren nog ver meerderden. Is het wonder dat er menschen waren, die dachten aan den jongsten dag, aan het ver gaan der wereld? Falb voorspelde dat het van 1 tot 10 Augustus mooi weer zou zyn, behalve 2 Augustus, als wanneer we met een kritieken dag zouden te doen hebben. Heel precies komt die voorspelling r iet uit en dien kritieken dag hebben we ongetwyfeld eerst gisteren beleefd Van alle glasverwoestingen nauwkeurig melding te maken, gaat niet aan, evenmin als cyfers te geven van vernielde ruiten, daarvoor is de verwoesting te algemeen. Vermeld zy echter allereerst dat de kasser in den Acadomietuin vreeseiyk geloden hebben dat een gelyk lot als dezen kassen is ten deel gevallen aan do Universiteits-bibliotheek niet hare glazen bekapping, welke bezweek en het regenwater vrijen toegang gaf voordat reuzenzeilen het glas hadden vervangen. Vela boeken zyn natuurlijk nat geworden. De wevery der Leidsche Katoenmaatschnppy had het hard te verantwoorden: glasscherven-regen, en dat met den gewonen regen tusschen da machines en goederen! Drukkeryen en tal van andere gebouwen hebben glasschade be komen, evenals het grootste aantal derLoidsche straatlantaarns, welke echter gisteravond naar behooren haar licht konden verspreidenlan taarns in anderen zin, reflectors, glazen dak pannen, enz. Voor ververs oftewel glazenmakers was het gisteren de dag der dagen; kort na het nood weer reeds renden zy. overrompeld als zy werden, glasdragende, door de straten, of zag men ze glassnydende of bestellingen doende by firma's als die van de heeron Visser, op de Mare, en Herfst en Helder, op do Hooge- woerd. Heden hadden zy het, als te begrij pen is, verbazend druk volgende dagen, naar te voorzien is, ook nog. Persooalyke ongelukken hebben gelukkig alhier niet plaats gehad, alleen kreeg eeR® dame, aan den Nieuwen Ryn voor een raam zittende lezen, eene scherf glas in het gelaat, waardoor eene bloedende wond ontstond. Een gerucht van brand, dat spuiten uit hare verblijfplaatsen deed halen en door de stad vliegen, in de richting van Gasfabriek en „Pittenfabriek," (Neltonfabriek van de firma Jaeger Cobleek woldra een loos alarm te z\in. Een uitspanselverschynsel, naar beweerd wordt door eene wolkbreuk veroorzaakt, had daartoe aanleiding gegeven en vooral naar de Borstelbrug, van waar het woeste en aangry- pende schouwspel naar den zeekant goed te zien was, eene groote menigte doen heen- stroomen. De hevigo wind, welke den hagel- of ysslag-" die ontzettend veol schade heeft beroken!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1894 | | pagina 1