N°. 10508.
Maandag; 3® Mei.
A0. 1894
(gourant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit DRIE
Bladen.
Derde Blad.
Leiden, 26 Mei.
Feuilleton.
Het houtvestershuisje te Tauberbach.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandon. i f 1.10.
Franco por post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER AD VERTEN TIÜN"
Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer f 0.17Grootero
letters naar plaatsruimte Voor het incasseeren buiten de stad
wordt 0 05 berekend.
OfGciëelo Kennisgevingen.
Hoogerc Burgerschool voor Meisjes.
Burgomeester en Wothondere der gemeente Leiden
brengen ter algemeene kennie, dat de gelegenheid tot
inaohrijving ran leerlingen voor de
Hoogero Burgerachooi voor Meiajee
wordt opengeateld gedurende de maand Juni op eiken
Maandag, van 2 tot 4 uren in den namiddag, in hot
echoolgobouw aan de Garenmarkt.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, F. WAB, Burgemeester.
25 Mei 1894. E. KI8T, Secretarie.
Ingevolge beslissing van den min. van
oorlog is de 1ste luitenant. J. M. H Kroese,
than6 gedetacheerd bp bet leger in Neder-
landsch-Indië, overgeplaatst by het 4de reg
inf. alhier. Genoemde luit. wordt by aankomst
alhier ingedeeld by de 3de comp. van het
4de bat., alhier in garnizoen.
- Door den minister van koloniën zpn de
heeren H. D. Canne, oud-gouverneur van
Sumatra's Westkust, en mr. J Spanjaard,
hoogleeraar-directeur van de Indische instel
ling te Delft, benoemd onderscheideniyk t.<
lid en voorzitter en tot lid en secretaris van
de commissie, welke in 1894 in Nederland
zal afnemen het groot-ambtenaars examen voor
den Indischen dienst, bedoeld by afdeeling I
van het kon. besluit van 29 Aug. 1883, en bet
eerste gedeelte van het groot ambtenaars
examen voor den Indischen dienst, bedoeld
by art. 2 der Bepalingen beboorende by bet
kon. besluit van 20 Juli 1893, en tot leden
de heeren mr. L. W. C. Van den Berg, hoog
leeraar aan de Indische instelling te Delft,
J. A. Van den Broek, leeraar aan die instelling
F- S. A. De Clercq, oud-resident, vao Riouw
ea OnderhoorighedenJ. S. A. Van Dissei,
leeraar aan de Inaische instelling te Delft, J ft
P. F. Gonggrpp, hoogleeraar aan die instelling,
mr. G. J. Grashuis, lector aan de Upks-
universiteit te Leiden; dr. J. J. M. De Groot,
hoogleeraar aan die Universiteit; mr. J. C.
Th. Heyligers, hoogleeraar aan de Indische
instelling te Delft; mr. A. J. Immink, oud
raadsheer in het hooggerechtshof van Ned.
Indië; dr. H. Kern, hoogleeraar aandeRpks-
universiteit te Leiden; E. B. Kielstra, oud lid
van de Tweede Kamer; mr. P. A. Van der
Lith, hoogleeraar aan de Ryks univorsiteit te
Leiden, G. K. Niemann, hoogleeraar aan de
Indische instelling te DelftG. Poenson, boog
leeraar aan dezelfde instelling; A. J Spaan,
oud-resident van Soerakarta; dr. A C Vreede,
hoogleeraar aan de Ryks-universiteit te Leiden
A. D. W. De Vries, hoofdcommies by bet
departemont van justitie, gewezen advocaat
en procureur by den Raad van Justitie te
Soerabaia, en L. Wessels, oud-resident van
Japara.
De vastgestelde rekening over 1893, van
den drooggemaakteo Veender en Lpkerpolder
te Alkemade, bedraagt aan mkomsten 3980,79,
uitgaven ƒ3135,900, batig saldo 844.886. De
begrooting voor 1894, aan inkomsten en uit
gaven, een gelyk bedrag van ƒ3287.005.
De omslag voor 1894 ƒ2.50 per hectare.
Tot bestuursleden werden met nagenoeg al
gemeene stemmen herkozen de heeren A.
Los en J. Ca6teiyn. De visschery is publiek
verpacht voor 366, de jacht voor f 35.
Bedankt is voor het beroep naar de
Ned.-Herv. gemeente te Boskoop door ds. H. H.
Schermerhom, te Beets (cl. Hoorn).
De inspectie van de verlofgangers van
de gemeenten Zoetermeer en Zegwaard zal
plaats hebben op Donderdag 14 Juni, te 10
uren voormiddag, te Stompwyk, gemeente
Leidschendam.
In de to Zoetermeer gehouden vergade
ring van ingelanden van den Zoetermeerschen
of nieuw drooggemaakten polder onder die
gemeente is ter vervulling der vacature van
dykgraaf van dien polder gekozen de heer
J. Scheer aldaar.
Wegens de stygende uitgaven van het
lager onderwijs en het. burgeriyk armbestuur,
is de boofdeiyke omslag in de gemeente
Haarlemmermeer met. 20 pet. verhoogd.
Aan do drukkerij van do firma Ten
Hagen, to s Gravenhage, was het eergisteren
feest rer gelegenheid van het zilveren jubiló
van den drukker R. Cools.
In tegenwo yi.jigheid van hot geheel© perso
neel werd de jubilaris door een der firmanten,
den heer F Ten Hagen, op recht hartelyke
wyze toegesproken, waarna hem eene fraai ma
honiehouten linnenkast, als geschenk zyner
patroons werd aangeboden.
Daar in de drukkerp geen feest gevierd kon
wordon, maakte bet personeel, daartoe door de
patroons in staat gesteld, een rytoer naar „De
Vink", by Leiden, waar de patroons des avonds
ook kwamen en waar menige hartelyke toost
werd geuit
Op 3 Mei, den eigenlpken feestdag, ontving
de jubilaris van zyne kameraden eene prachtige
hanglamp en zes stoelen, doch wegens verbou
wing kon het jubileum toen niet gevierd worden.
Door het bestuur der werklieden-kies
vereeniging .Ontwikkeling", te 's-Gravenhago,
is thans uitvoering gegeven aan het plan om
den oud-minister Tak van Poortvliet na zyn
aftreden een nationaal huldebiyk der Neder-
landscbe werklieden aan te bieden uit erken
telykheid voor zyne poging om het kiesrecht
t.e regelen op dien breeden grondslag, dat ook
de werkman tot de stembus zou worden toe
gelaten.
Het voorloopig plan bestaat een Album aan
te bieden met calligraphische opdracht, be
vattende de namen der vereenigingen, die aan
deze hulde deelnemen, benevens de onder
teekeningen van voorzitter en secretaris.
Het bestuur van „Ontwikkeling" heeft zich
thans tot bestuurders van werklieden en
vakbonden eo vereenigingen gericht met het
verzoek zedelpken en finantióelen steun te
verleenen, ten einde dit plan te verwezeniyken.
Het bestuur wensebt dat geene porsoons-
vergoding, maar alleen bet rechtvaardigheids
beginsel de dryfveer der deelneming zp.
In iedere bydrage, boe klein ook, zal het
bestuur het bewps zien, dat de geest van den
Nederlandschen werkman, na de geleden
nederlaag, niet dood is en dat hp met kracht
protest blyft aanteekenen tegen de houding
van die mannen, die, ondanks zyn herhaalde
lyk en bescheiden vragen, niet geaarzeld
hebben gehoor te weigeren aan zijne billpke
wenschen.
Voor het Indische Genootschap te 's Gra
venhage is de dag van heden een belangrpke
dag, daar veertig jaren geleden die vereeni
ging werd gesticht en op 26 Mei 1854 hare
eerste vergadering hield onder leiding van den
heer jbr. J P Cornets de Groot van Kraayen
burg
In do algemeene ledenvergadering, beden-
middag onder presidium van den heer H. D.
Canne gehouden, is dat feit herdacht door den
secretaris, den heer J. Boudewynse, die sedert
eene reeks van jaren deel van lu r bestuur
uitmaakt. In een zeer merkwaardig verslag
gaf hy een overzicht van de lotgevallen der
vereeniging, die samenhangen metdegewich
tigste koloniale-politieke gebeurtenissen in deü
loop van datzelfde veertigjarig tpdvak. Zoo is
de oprichting van het Genootschap het ge
volg van de zucht om de koloniale belangen
meer op den voorgrond te doen treden en zp
valt samen met de indiening en behandeling
van het nog vigeerend Indisch regeerings
reglement.
Zoo houdt do reglementswijziging van
November 1861, eene zeer gewichtige episode
in het leven van het Genootschap, verband
met den strpd in het toenmalig kabinet Van
ZuylenLoudoü over de koloniale quaestie,
de optreding van het tweede ministerie—
Thorbecke met den minister Uhlenbeck En
zoo ook vindt de aftreding in 1865 van den
heer Van der Linden als president van het
Genootschap hare verklaring in den6tryd,die
in het. kabinet-Thorbecke was ontstaan tus-
schen dien leider en den heer Fransen van
de Putte.
Do heer Boudewynse lichtte elk dezer ge
beurtenissen toe met. eene breedvoerige her
innering aan den polilieken toestand van die
dagen en deed duidelpk doorschemeren dat het
Genootschap door zpne werkzaamheid indirect
grooten invloed heeft uitgeoefend op de kolo
niale politiek. Die arbeid is steeds geweest
een van voorlichting. Aanvankelpk wilde men
eene kiosvereeniging van het Genootschap
maken en noemde men het het Indisch vóór-
parlement, maar men heeft spoedig ingezien
dat het veel krachtiger leven en bloei kon
genieten als het zich onthield van rechtstreek -
schen invloed, van het aannemen van moties
en dergelpken. En zoo is het Genootschap
dan ook geworden en gebleven een gezelschap
van Indische deskundigen en belangstellen
den, waarin alle Indische quaestion, dio de
gemoederen bezighouden, onpartpdig worden
ter sprake gebracht en door mannen van
kennis en praktyk ouder de oogen worden
gezien. De publioeering der voordrachteu en
discussiën geeft gelegenheid tot nader onder
zoek en overweging. Sedert die weg is inge
slagen wint het Genootschap jaariyks in
ledental en belangstelling bp staatslieden
en Indische ambtenaren. Op 1 Mei jl. bedroeg
het 290. Daarby is de bibliotheek eene biy vendo
en hoogst belangrpke vrucht van zpn bestaan.
Van de 28 leden-stichters zpn nog twee
in leven, de oud-hoogleeraar dr. P. J Veth
en het togonwoordig bestuurslid, de heer G.
H. Van Soest.
Het verslag, dat uit een historisch oogpunt
zeer belangwekkend is, werd zeer toegejuicht.
Heden werd te 's Gravenhage op de
begraafplaats „Eik en-Duinen' ter aarde besteld
het stoffelpk overschot van den met den
titulairen rang van schout-bp nacht gepen-
sionneerden kapitein ter zee J. W De Ruyter
do Wilde, in den ouderdom van 82 jaar te
Maarsei overleden.
Als jongeling van 15 jaar werd do ont
slapene geplaatst als cadet op de Artillerie
Genie school to Delft, en twee jaar later
overgeplaatst naar het Instituut te Medemblik.
Het volgende jaar werd hy benoemd tot
adelborst lste kl. en in 1835 tot luitenant
ter zee 2de klasse. Vervolgens klom hy voort
durend in rang op, totdat hp in 1863 tot
kapitein tor zee werd bevorderd, waarna in
1869 zyne ponsionneering volgde.
Gedurende zpn langdurigen dienst, als zee
officier voerde de overledene by herhaling
het commando over onderscheidene bodems;
in 1865 was hp o. a. commandant over hot
wachtschip te Makassar.
In het jaar 1859 was hij gedetacheerd
by 'sRyks werf te Hellevoetsluis ter waar
neming van de betrekkingen van equipage
meester en van havenmeester der marine aldaar.
De eerste audiëntie van den minister van
marine sedert zyn optreden word gisteren
bezocht door onderscheidene vlag- en hoofd
officieren der zeemacht, o. a. door den schout
by-nacht Kruys, benoemd commandant der
zeemacht in Indië.
Men verneemt dat do baron Guillaume,
Raad van Legatie by het Belgisch gezantschap
te 's Gravenhage, is benoomd tot gezant van
België te Athene
Men bericht dat de internuntius te
's-Gravenhage heden die stad verlaat tot het
bezoeken van do provinciën Noord-Brabant en
Limburg.
Uit Kiol wordt het volgende gemeld
De keizer van Duitschland zal 22 Juni
a. 8. vandaar uit met zyn jacht „Hohenzol
lern" eene reis van eenigo weken aanvangen,
met het voornemen in do eerste plaats
eenigen tyd aan het Nedorlandscho Hof te
komen vertoeven.
Do kapel van meer dan 50 man der eerste
matrozendivisie zal mede aan boord gaan, om
in vereeniging met de matrozen van de
„Hohenzollern" in Den Haag voor Neerlands
Koninginnen do Nedorlandscho Volksliederen
voor te dragen.
Ook Amsterdam zou dan weer met een
bezoek worden vereerd.
Van Nederland, waar bet verblpf eene week
zou duren, zou Duitschlands keizer een be
zoek gaan brengen aan Cow66, alwaar bp
dan de groote zeilwedstrpcfeh "jjfóti fep wónen.
Van Cowes uit gaat hqéjlÓaii herder naar"
Schotland, waar door den tëklzer'zal worden
deelgenomen aan groote jachtpartyen.
(In verband met de voorgenomen reis onzer
Koninginnen naar Zwitserland, dient alsnog
op eene nadere bevestiging van bovenstaand
bericht te worden gewacht.)
Ton overvloede wordt reeds aan de „Köln.
Ztg." uit Berly'D geschreven dat het bericht
uit Kiel, volgens hetwelk keizer Wilhelm
tegen het einde van Juni eene reis naar Nedor-
land en Engeland zou maken, onjuist biykt
te zyn. De keizer zal waarschynlpk in het
laatst van Juni den zeilwedstryd te Kiol
bywonen en in bot begin van Juli met de
keizorin een tocht maken naar Noorwegen,
met de „Hohenzollern;" in het begin van
Aug zal de keizer den zeilwedstryd by Cowes
bjjwonen en in het begin van September
de groote manoeuvres
De leden van de Tweede Kamor zyn
gisteren uiteengegaan om don 19don Juni
hunne werkzaamheden te hervatten.
Als biyk van instemming met het doel
der Vereeniging, ontving de Zeemansbond te
Rotterdam van H M de Koningin eene gift
van ƒ100 en van H M. do Regentes eene
van f 50.
Zy, dio zich aan het examen voor de
hoofdakte, waarvan het schrifteiyk gedeelte
op 26 Juni a. s zal plaats hebben, terwpl het
mondeling onderzoek op 16 Juli daaraanvol
gende zal aanvangon, wenschen te onder
werpen, gelieven zich vóór 10 Juni a. s. aan
te melden by den voorzitter der commissie,
voor welke zy verUugbxi te verschynen, met
overlegging van:
a geboorteakte,
b getuigschrift van zedelpk gedrag;
c. reeds verkregen akte en toelatingen;
d. bewy* van tweejarige werkzaamheid aan
eene of meel scholen
Do voorzitters dor commission zpn
voor de comruissio te Breda, J. Ringeling
te 's-Hertogenbosohto Arnbem, jhr. mr. J. B.
A. J. M Verliepen te 's Hertogen boschte
's Gravenhago, J C Fabius te Delft; to
Amsterdam, mr J Gerdenior te Bussumte
Leeuwarden, mr C J Prakken te Leeuwarden;
te Zwolle, mr Th Ruy« te Kampen
Deze aankondiging, tot uitvoering van art.
62, 3de lid, der wol op het lager ondorwys,
wordt door de voorzitters der commission
alleen in de „Nedorlandscho Staatscourant"
geplaatst
De voorzitter dor commissie te 's Graven
hage noodigt hon, die zich bp hem aanmelden,
uit, om bpzondere wenschen ten aanzien van
het tpdstip voor het mondeling examen, reeds
bp de aangifto, met opgave van redenen, ken
baar te maken.
Voor de betrokking van directeur van
de Academie van beeldende kunsten en
technische wetenschappen to Rotterdam komt
als No 1 op de voordracht van het bestuur
aan B en Ws voor do heer A. Nolen, van
Schiedam.
De katholieke loden der Tweede Kamer
hebben Woensdag avond eene vergadering
gehouden Te dezer gelegenheid zyn de jongste
gebeurtenissen op politiek gebied besproken,
vooral in vorband mol do samenstelling van
het ministerie. (Centrum.)
2)
„Zorg goed v0or Wallach, want hot paard
naast hem eet al <le haver op," zeide de boor.
Ignaz verdween.
„Wat had hp daar voor een pak in de
hand?" vroeg de boer aan zyne vrouw.
„O, hy heeft gisteren voor Mine een iakje
als Kerstgeschenk gekocht
„Nu, dat zal eene vreugde zpn! Ja, die
I heerlpke Kersttpdl O denneboom, o denne
I booml Maar, och hó! nooit wordt er hier in
I het bosch meer gestolen dan nu 't Is om
I den moed te verliezengisteren nog lagen
I er in het woud drie prachtige dennen geveld.
I Als de opperhoutvester dat ziet, zal het me
I een leventje geven, ea toch kan ik er met
I den besten wil niets aan doen. Zy bestormen
I het bosch van alle kanten als raven op het
I aas. Tk zal wat blpde zyn als het Kerstfeest
I achter den rug is."
Gedurende dit gesprek zat Ignaz op den
I voederbak in den stal hp had het jakje,
I zpn geschenk voor Mine, uitgepakt en bekeek
het van alle kanten hy rukte aan de knoopen,
om te zien of zp goed vast zaten, bevoelde
de voering en het goed, keerde de zakken
om en werd niet moede, dit kostbare stuk
van alle kanton te bekyken. Van tyd tot tyd
echter keek hy naar de paarden, streek toen
het verkreukelde nieuwsblad glad op zyne
knieën, beet in een stuk brood en begon
langzaam ie spellen. T Waa het opschrift
van eene annonce:
„Honderd gulden belooning
aan hem, die juist weet aan te wyzen, waar
zich de vierjarige knaap „Willie Lüning"
ophoudt. Het kind heeft blauwe oogen en een
vrooiyk gezichtje. Berichten onder No. 195
aan het Bureau dezer Courant."
Ignaz keek een poosje naar den zolder,
van waar lange, bestoven spinnewebben af
hingen, las toen de annonce nog eens drie
of viermaal, altoos naar de zoldering starend.
Mme trad den stal binnen en riep: „Kom,
lieve jongeD, sta maar eens op en haal wat
hout naar beneden!"
„Drommels I" riep Ignaz. Honderd gulden l
„Mine, als wy die honderd gulden eens kregen,
dan waren wp geholpen."
„Kom, Ignaz, haal hout naar beneden;
waar zouden wp die honderd gulden van daan
krpgen?"
Ignaz las haar het antwoord voor.
„Weet ge, Mine, dat alles komt met den
vreemden jongen hier uit; hp heeft immers
blond krulhaar? En gisteren heeft hp my
van Beriyn vertelddeze courant is uit Berljjn.
Misschien krygen wy er antwoord op, ala ik
schrpf. Zal ik het doen?"
„Haal hout naar beneden, Ignaz, droog hout
en laat my met rust," antwoordde Mine.
Toen Ignaz het hout in den oven had ge
bracht en Mina den gloed regelde, stootte
Ignaz haar met den elleboog in den rug
en vroeg:
„Zal ik Bchrpven, Mine?"
„Laat my met rust," was het antwoord.
Toen hij na eeo poosje in den koestal kwam
en hy het baar weer vroeg, zeide zy zonder
hem aan te zien: „Ignaz, schrpf."
Toen ging Ignaz m den paardenstal en
Bchreef.
Buiten aan de deur stond intusschen de
vrouw, knoopte Willie's manteltje atpf vaat
om zyn hals en drukte de pelsmuts (liep
over zyne blonde lokken.
De kippen, eenden en duiven schaarden
zich weldra in een dichten kring om hem
en de kleine stedeling had zooveel schoons
en nieuws te zien en moest over do zonder
linge gebaren der eenden, het kirren en
draaien der duiven zóó harte)yk lachen, dat
vrouw Birkholz er zich over verheugde.
Van over den weg kon men het ratelen
van wielen hooren; kort daarop reed een
rytuig de schuurdeur voorbp en hield bp de
huisdeur stil.
De opperhoutvester, een zwaarlpvig heer
met gryzen baard, klom uit het rytuig en
naderde vriendelijk groetend vrouw Birkholz.
„Nu zie ik meteen uw kleinen bescherme
ling," riep hg; .goeden morgen, mijn jongen."
„Ooml" riep de kleine een weinig teleur
gesteld, „waar is Papa?"
„Die komt, als wp den Kerstboom gaan
aansteken, myn jongen."
Willie vroeg ook naar zpne moeder, maar
de opperhoutvester deed alsof hp zpne vraag
niet hoorde.
„Och, dat zal voor Willie eene vreugde
zyn, al dat mooie speelgoed en het lekkers
en de appels en noten," zeide hy.
„Ja, maar Mama moet ook komen."
De opperhoutvester wist niet wat te zeggen
Hp was blyde dat hp Mine aan zag komen,
die geschilde appels naar den oven droeg.
De appels lokteo den jongeD, hy liep het
meisje na en daalde al keuvelend de trap
met haar af, die naar den kelder voerde.
De opperhoutvester verzocht nu vrouw
Birkholz eenigo oogenblikken met hem in
de kamer te gaan, daar hij met haar wilde
spreken.
„Myn vriend, de advocaat Lüning, heeft
mp zooeven een telegram gezonden, dat hy
tegen Kerstavond hier hoopt to wezen. Ik.
hoop dan ook een uurtje te komen, langer
kan ik niet weg Zorg dat er een mooie
denneboom aangestoken kan worden, dien
moet uw man maar afstaan, daar helpt
niets aanmaak ook een heerlyk eouper klaar,
reebok, haas en gevogelte den wyn zal ik
zenden."
Vrouw Birkholz beloofde haar best te doen.
De opperhoutvester vroeg naar haren man,
naar de boerdery, naar de pryzon der boter,
maar men kon bemerken dat hy nog meer
op het hart had. Zy begonnen nu weer van
den kleinen Willie te spreken.
„Mynheer," waagde de vrouw te zeggen,
„als ik den kleine met liefde moot oppassen,
dan meet ik weten waaraan ik my te hou
den hebl"
„O, de heer Lüning is heel ryk."
„Dat bedoel ik niet; ik wilde graag weten
waarom men den kleine hier zoo verbergt. Ik
wil niet gaarne onrecht in de handwerken."
„Maar, lieve vrouw, gy doet er geen kwaad
aan; ikzelf heb myn vriend geraden den
jongen bp u to brongon; gp zpt goed, stil-
zwygend en verstandig. Eón ding mag ik u
echter wol zoggenmyn vriend hooft met
zpne vrouw verschil gehad. Zp zpn beiden
nogal driftig, daarom ben ik wol eens be
vreesd, dat de zaak niet goed zal afloopon."
„Hoe is hot mogeiykl" nop de vrouw, „dat
de menmhon elkaar zoo ongelukkig kunnen
maken."
„Ja, lieve vrouvr, wy, boschbewoners, mer
ken niet veel van de stormon, die in de
vlakte woeden."
Mpn vriend heeft hot altoos druk met zyne
zaken, hp kan zich zou niet aan zpn huis
gezin wpden als wp.
„Dan hoeft hy de mooato schuld."
„Mpn vriend, weineen, die is onschuldig
en zoo deugdzaam als goud. Maar jaloezie
moet de vrouw blind gemaakt hebben en
dat is eene ondeugd, die do sterkste bandon
vanoen scheurt."
„Doch als de vrouw daar nu in 't geheel
geene reden voor heeft
„Zeker niet, en toch óón 'moet er aan
dit nare geval schuld hebben. Dat is zeker,
dat is zeker 1 Hoe meer ik over de zaak denk,
hoe duidelpker my dat wordt, en dat ver
ontrust en kwelt my."
De oppci I outvoster was opgestaan en wan
delde heen en weer in de kamer, zette zich
toen weer neer en streek met de hand over
het voorhoofd.
Wordt vervolgd.)
