N°. 10462.
Maandag 2 April.
A0. 1894.
geze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <Zpn- en feestdagen, uitgegeven.
Vierde Blad.
Fouilleton.
IN BLOEI GEKNAKT.
LEIDSCH
DA&BLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Loiden por 3 maanden110.
Franco per post. 1.40.
Afzonderlijke Nommere 0.05.
PRIJS DER AD VERTEN TIEN:
Van 1 6 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.17{. Grootore
letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad
wordt f 0.06 berekend.
Dit noiumer bestaat uit VIER
Bladen.
Yergadering van de afdeeling Leiden
en Omstreken Tan de Maatschappij
tot bevordering der Bonwkunst.
Door tusscbenkomst van den heer "W. C.
Muldar waren voor dezen avond ter expositie
afgestaan, de friesversieringen van het koorhek
der Pieterskerk die tydeiyk waren uitgeno
men, om ze van de verflaag te ontdoen. Dit
schoone houtsnijwerk uit den tijd der renais
sance was aan de eene zyde van het koorhek
lichtgeel, aan de andere zijde bronskleurig
geverfd. Yelen onzer zijn er dikwijls langs
gegaan, zonder te weten welk prachtvol snij
werk die verflagen bedekte. Zelden werden
dan ook in onze afdeeling schooner kunst
producten tentoongesteld en terecht is van
verschillende zijden de wensch geuit, dat van
deze friezen afgietsels konden gemaakt worden,
opdat deze merkwaardige voortbrengselen van
oud-Hollandsche kunst in ruimer kring zouden
kunnen bestudeerd worden. De voorzitter dankte
den heer Mulder voor zijne bemoeiingen en
drong bij hem aan pogingen aan te wenden,
opdat toestemming worde verkregen, in het
belang der nationale kunst, tot het maken
van afgietsels.
Ook waren weder eenige meubelen tentoon
gesteld uit het magazijn van den heer R. De
Wilde Rz., die opnieuw het bewijs leverden
dat de Hollandsche meubelmakers goed en
degelijk werk maken. Behoudens enkele
kleine bemerkingen, de versiering betreffende,
kon de rapporteur, de heor H. J. Jesse, daar
over niet anders dan met lof spreken.
De tentoonstelling van de antwoorden op
de prijsvragen der Maatschappij, welke beur
telings aan de afdeelingen ter bezichtiging
vorden gezonden, werd met belangstelling
door de aanwezige leden in oogenaohouw
genomen.
Het programma van de door de afdeeling
uit te schrijven prijsvraag wordt door den
secretaris gelezen en goedgekeurd.
Na eenige discussiên wordt op voorstel van
den Voorzitter, namens het Bestuur, onder
steund door de heeren Mulder en Lancel, met
groote meerderheid van stemmen besloten
een adres van adhaesie te richten tot den
gemeenteraad, aan het voorstel, van Burge
meester en Wethouders voor hot behoud van
het Kruithuis aan den Yestwal.
Na rondvraag wordt de vergadering ge
sloten. G. v. D.
De prijsvaag, uitgeschreven door de afdeeling
Le'den en Omstreken van de Maatschappij
tot bevordering der Bouwkunst, luidt als volgt:
Het ontwerpen van de twee gevels voor
een hoekhuis.
Hot gebouw wordt verondersteld te staan
aan twee voorname straten en is beneden
ingericht tot winkel, waarbij een kantoor en
een toegang voor de huishouding, of boven
woning.
De lengte der gevels bedraagt zes en negen
Meters. De hoogte der kroonlijst of dakgoot
ongeveer 10 Meter boven de straat.
Verlangd worden: De beide gevels met de
noodige horizontale en verticale doorsneden
op 1 a 50 en eene travée op 1 a 20.
De behandeling der teekeningen is vrij
gelaten, behalve die van de travée, welke
enkel in zwarte lflnen moet geteekend worden.
Als prijzen worden uitgeloofd:
Voor het in de eerste plaats ter bekroning
in aanmerking komend antwoord:
Het getuigschrift der afdeeling en 25 gulden.
Voor het in de tweede plaats ter bekroning
in aanmerking komend antwoord.
Het getuigschrift der afdeeling en 10 gulden.
Algemeene bepalingen.
Art. 1. Tot mededinging worden uitge-
noodigd alle bouwkundigen in de provincie
Zuid Holland.
Art. 2. Alle ontwerpen moeten vóór of op
31 December 1894 vrachtvrij by den secre
taris worden ingezonden.
Art. 3. Alle stukken moeten voorzien zijn
van een motto en vergezeld gaan van een
gesloten brief, bevattende naam en woon
plaats van den ontwerper, waarop van buiten
dat motto herhaald is en een correspondentie
adres vermeld staat.
Art. 4. Het in de eerste plaats bekroonde
ontwerp blijft het eigendom der afdeeling.
Art. 6. De ingezonden antwoorden worden
in handen gesteld van eene jury, buiten de
provincie Zuid-Holland woonachtig.
Namens de afdeeling voornoetnd:
J. Roem, Voorzitter.
G. Van Driel, Secretaris.
Zonneveld8teeg 14.
Het programma is op aanvraag bij den
Secretaris te verkrijgen.
[NB. Over de voordracht van dr. W. N.
Du Rieu zal in een volgend nommer een en
ander worden medegedeeld. Red.]
JL>© Verkiezingen.
Een manifest.
Het Algemeen Nederlandach Werklieden-
Verbond heeft aan de kiezers een manifest
gericht, waaraan het volgende is ontleend
„De politieke toestand van heden en in do
naaste toekomst is in uwe handen. Binnen
uw bereik is het eene Tweede Kamer te ver
kiezen, wier meerderheid vóór of wier meerder
heid tegen de richting is, waarin H. M. de
Koningin-Weduwe-Regentes en hare Regeering
van oordeel zijn, dat de kiesrechthervorming
in 's lands belang, binnen de grenzen van
art. 80 der Grondwet, behoort te worden tot
stand gebracht. Dit oordeel van de Kroon en
hare bewindsleden komt ons voor in 't alge
meen juist to zijn. De kiesrechtuitbreiding,
zooals zy door de Rogeermg wordt voorgestaan
en in haar wetsontwerp was belichaamd, moge
ons, voorstanders van het algemeen kiesrecht,
niet geheel voldoen, hare niet te miskennen
waarde is ongetwijfeld, dat het doel, om ge
durende een zeer ruim tijdsverloop een be
vredigenden toestand op politiek gebied te
verwezenlijken, er mede kan worden bereikt.
„Wat wy dus van u vragen: kiest alléén
zulke mannen, die zoo onomwonden mogelijk
verklaren het eens te zijn met de richting,
waarin en de ruimte tot welke de Kroon en
hare Regeering het kiesrecht in 's lands be
lang meenden te moeten uitbreiden.
„Wy kunnen ons in dit beroep slechts op
een algemeen standpunt plaatsen; liever zouden
wij verder gaan en u vragengeeft bij voor
keur uwe stem aan zulke candidaten, die tegen
elke beperking van het Regeeringsvoorstel
zullen stemmen en die bovendien zijn tegen
het uitsluiten van hen, die wegens onver
mogen van het betalen van hun aanslag in
's Rijks directe belastingen worden vrijgesteld."
Deputaten- Vergadering.
Het centraal-comité der anti-revolutionnaire
kie8vereenigingen hield gistermiddag te
Utrecht eene buitengewone, door ongeveer
1000 personen bezochte vergadering onder
leiding van dr. A. Kuyper, die in zijne ope
ningsrede hulde bracht aan de nagedachtenis
van Mr. Keuchenius en Jhr. Elout van Zoeter-
woude, en de beschuldiging weerlegde als zou
door hem de anti-revol. partij in andere banen
worden geieid. Spr. beriep zich op „De Heraut",
die reeds in 1869 aandrong op het sturen in
democratische richting, de richting, die ook
„Groen van Prinsterer" voorstond.
Tot zijne diepe teleurstelling hebben zijne
pogingen om aaneensluiting te verkrijgen
tusschen de gegoeden rechts en het volk links
gefaald. Reeds bi) de schoolquaestie werden
eenigen afvallig, thans bij de electorale dein
zen meerderen terug. Spr. zou het nu niet
moor voor God kunnen verantwoorden, indien
hy slechts eene schrede terugging. De demo
cratische stroom zal en moet komen, daarom
moet het calvinistisch beginsel steeds meer
en meer leven in het volk. Do calvinistische
banier sta voor aan de spits van Nederland
en OraDje.
De hulde, door Ds. Do Haas aan Dr. Kuy
per gebracht: „God spare onzen leider,"werd
stormachtig toegejuicht.
Dr. Kuyper verklaarde op de aanvrage, van
onderscheidene zijden tot hem gedaan, zich
beschikbaar te stellen voor het Kamerlidmaat
schap, mits van hem alleen gevergd worde
deelneming aan de behandeling der kieswet,
tot na het votum der Eersto Kamer. Hy zou
echter voor Goes geene candidatuur aanvaar
den, tenzy hot afgetreden Kamerlid hom dit
zelf mocht verzoeken.
Ds. De Haas, van Hattem, diende eeno motie
in van den volgenden inhoud:
„De deputaten-vergadering van anti-revolu-
tionnaire kiesvereenigingen, in wettige samen
komst heden te Utrecht byeen, spreekt haren
ootmoedigen dank aan God den Heere uit voor
het betoon zyner ontferming, onzer anti-
revolutionnaire staatsparty nu byna reeds een
vierde van eene eeuw geschonken in den door
Hem aan haar gegeven leider, terwyi zy
hierby de bede uit, dat God de Heere hem
ook by den voortgaDg met wysheid en genade
sterken moge, vertrouwende, dat zulks ten
zegen zal zijn voor Keik en School, voor
Kroon en Vaderland."
Deze motie werd onder daverend applaus
met algemeene stemmen aangenomen.
De volgende resolutie werd door het bestuur
voorgesteld
De deputaten vergadering van anti-revolu-
tionnaire kiesvereenigingen
lo. spreekt allereerst, onder eerbiedige
hulde, haren dank uit aan de Koningin-
Weduwe-Regentes van het koninkryk, dat,
toen het gemeen overleg over de betere
verdeeliDg van den „volksinvloed op do Kroon"
onder alle rangen en standen des volks,
stuitte, door Kamerontbinding de weg is ont
sloten, om dit gemeen overleg weer op te
kunnen vatten.
2o. Zy verstaat de beteekenis van de nu
komende verkiezingen in dien zin, dat het
geldt eene worsteling tusschen het conserva
tisme van alle gading eenerzyds, en ander-
zyds tusschen hen, die voor het volk achter
de kiezers opkomen; een stryd, waarin de
anti-revolutionnaire party, aan haar beginsel
en haar verleden getrouw, van uit haar eigen
standpunt zich op onverdachte wyzo tegen
het conservatisme heoft te weer te stellen.
3o. Zy acht dat te dien einde in 's lands
belang moet gestreefd worden naar finale
kiesrechtuitbreiding, nu reeds, doorgaande
tot de uiterste grens die de Grondwet slechts
even gedoogt te stellen.
4o. Dienvolgens verzet zy zich tegen elke
koppeling van het kiesrecht aan eenigo be
lasting; alsook tegen het binden op eenigei lei
wyze van het kiesrecht aan eene eigenlyke
lees- of schryfproef.
5o. Hiermee in overeenstemming zag zy
de vragen, aan de candidaten te stellen, liefst
in dezer vroege geformuleerd: lo. Is hot uw
voornemen, om, indien gy gekozen wordt, in
de nieuwe Kamer het pleit te voeren voor
het volk achter de kiezers en tegen het con
servatisme van alle gading? 2o. Zyt gy van
harte en zonder voorbehoud geneigd mede te
werken tot eene finale uitbreiding van het
kiesrecht, nu reeds doorgaande tot de uiterste
grens, die de Grondwet ook maar even gedoogt
te stellen? 3o. Verklaart gy u tegen alle
koppeling van kiesrecht aan belasting? en
4o. is het ook uw gevoelen, dat or geene
eigenlyke lees- of schryfproef mag worden
toegelaten?
6. Hieraan voegt zy, mot het oog op het
geheel exceptioneel karakter van deze ver
kiezing, nog deze drievoudige verklariDg toe:
ten eerste: dat het party verband ditmaal niet
belet, dat de afzonderiyke kiesvereenigingen
met dit opzicht tot grondwetrevisie als anders
zins haren eigen weg gaan, en zich vergewissen
of eenig candidaat een ruimere of engere
opvatting van art. 80 der Grondwet is toege
daan; ten tweede: dat de regel van eigen-
candidaatstelling by de eersto stemming dit
maal buiten werking blyft in al die districten,
waar men, door aanstonds op den candidaat
eener andere party mode te gaan, acht zyn
doel beter te kunnen bereiken; dat er met
name waar dit profljtolyk biykt, geen nood
zaak bestaat om het zittend lid eeoer andere
party te verdringen, indien vaststaat, dat hy
met ons hetzelfde doel beoogt en van de
schryfproef geen onherroepeiyk beding make,
en zulk8 liefst op voet van weerkeerigheid in
een ander district; alsook dat alle co iservatief
gezinde candidaten, van welke richting ook,1
èn by de eerste stemming èn by herstemming
als tegenstanders door ons moeten bestreden
worden; en ten derde: acht zy het ditmaal
vooral geraden, dat èn de openbare zaak
openbaar behandeld worde, èn de zedeiyke
band tusschen kiezers en gekozenen behooriyk
worde vastgelegd; en dat te dien einde in
elk district zoo de door de kiesvereenigingen
gestelde vragen, als de daarop ingekomen
antwoorden, in haar geheel publiek worden
gemaakt.
De heer De Savornin Lohman verklaar-Jd
niet ingenomen te zyn met de resolutie, be-
paaldelyk het eerste lid, waarin hulde ge
bracht wordt aan do Regentes.
De heeren prof. Fabius, J. M. Voorhoeve
en dr. Schot schaarden zich aan de zyde van
den heer Lohman; terwyl de heer prof.
Rutgers de resolutie verdedigde.
De heer Seret bestreed de houding van deil
heer Lohmau.
Dr. Kuyper verklaarde dat de heer Loh«
man leeft uit anti-revolutionnair beginsel,
maar dat by zich steeds schaart om de Hu-
ber'shij bestreed nogmaals krachtig heb
conservatisme.
De resolutie werd hierop aangenomen en
daarna werd de vergadering met dankzegging
besloten.
Tot de vergadering was alleen de bevriende
pers toegelaten.
In verband met de mededeeling van dr.
Kuyper in de Deputatenvergadering betref
fende zflne candidatuur te Goes verdient ver
melding hetgeen aan de „Tel." uit Goes*
wordt geschreven:
„D-. Kapteyn zeide in de vergadering der
anti-revolutionnaire kiesvereeDiging, dat dr.
Kuyper beloofd had te zullen seinen, als h(|
geene candidatuur tegenover jhr. De Savornin
Lohman wenschte te aanvaarden. Toen ni^
est»n telegram werd ontvangen, meende d«
he ei Kapteyn gerechtigd te zyn tot de ver
klaring, dat dr. Kuyper zoo men dit uit»
drukkeiyk verlangde zich eene candidatuuf
zou laten welgevallen.
De vergadering besloot daarop den oud-
afgevaardigde mr. De Savornin Lohman uit te
noodigen om zich terug te trokken, waarna
dr. Kuyper definitief zou worden gecandideerd.
Thans kan ik u mededeeKn, dat de heeé
Lohman niet bereid was aan dit verzoeH
gevolg te goven. In elk geval zullen ver
schillende leden der anti-rev. kiesvereeoiging
hem steunen, ook al wordt dr. Kuyper tegenr
candidaat. Jhr. Lohman zal Maandag a. a,.
voor de kiezers te Goes optreden."
Naar wy nader vernemen, heeft het geheele
bestuur der antr-revolutionnalre klesvereenl-
ging, met uitzondering van den voorzitter, ont*
slag genomen.
Uit Groningen meldt men dat de liberal*
kiesvereeniging „Eendracht maakt Macht",
o. a. byg woond door de vier wethouder»,
in
Wanneer gy den spot wilt dry ven met die
democratische beginselen my wèl maar
als Laura my zal verlaten hebben, zal ik toch
voortgaan op het ingeslagen pad. Misschien
dat haar plaatsvervanger my wel behulpzaam
zal willen zfin, want Hulda Von Hohenstein
HJkt my minder geschikt voor zoo iets."
„Nu, ik kan haar geen ODgeiyk geven,"
lachte de vorst. „Het is wel zoo vermakeiyk
om gefêteerd te worden en mooie toiletjes
te dragen, als om, eenvoudig gekleed, nauwe
gangen door te gaan en steile trappen op te
klimmen."
De vorstin zuchtte, stond op en wenschte
den vorst op koelen toon een goeden nacht.
Daarop verwyderdo zy zich en de vorst begaf
zich ter ruste met een gevoel van voldaan
heid, dien avond zyne gemalin eens fliDk de
waarheid gezegd te hebben.
VL
Het huweiyk werd in alle stilte voltrokken.
Graaf Von Stenwerck was dien dag 2©er
aangedaan en Laura's gelaat was met eene
doodeiyke bleekheid overtogen.
Von Sehnwitz' oogen straalden van vreugde.
Hy was innig gelukkig dat hy de schoone
Laura naar het altaar mocht leiden. De bruids
juffers en -jonkers waren allen uit de naaste
omgeving gekozen en Hulda Von Hoüenstein
was uitverkoren om der bruid behulpzaam
te zyn.
Hulda streed dien dag een zwaren stryd
en had moeite zichzelve te beheerschen, maar
niemand bemerkte iets van hare aandoening.
De dag liep ten einde; de jonggehuwden
zouden naar het slot Sehnwitz vertrekken, om
aldaar hunne „Flitterwochen" door te brengen.
Toen Laura van haren vader afscheid nam,
was zy zeer aangedaan. Zy weonde, maar
bare tranen waren niet alleen tranen van
smart, ook het bewustzyn, dat zy nu voor
altyd verbonden was met den man harer
keuze, maakte haar min of meer zenuwachtig
van geluk.
Toen zy van Hulda afscheid nam, viel
deze haar snikkend om den hals. Hare lang
opgekropte smart baande zich oen uitweg.
Laura begreep niet hoe de naderende scheiding
hare vriendin zóó weemoedig stemde en zy
trachtte haar te troosten met de belofte, dat
zy spoedig zou terugkeeren.
Toen Von Sehnwitz de hand aan Hulda
ten afscheid reikte, sloeg deze de betraande
oogen naar hem op; eene doodelyke bleekheid
overtoog haar gelaat; krampachtig drukte
zy de haar toegestoken hand, terwyl zy met
de andere de leuning van een in hare naby-
heid staandeD stoel greep; hunne oogen ont
moetten elkander Ludwig Von Sehnwitz
had haar geheim geraden.
De koets reed voor; Laura en haar echt
genoot stegen in, en, onder luid gejuich en
harteiyke afscheidsgroeten, begaven zy zich
op weg naar het slot Sehnwitz.
Laura had zich, vermoeid van al do aan
doeningen, op dezen dag ondervonden, in de
satynen kussens van het rytuig geworpen.
Daardoor lette zy er niet op dat Von
Sehnwitz stil en afgetrokken was. Die blik
uit Huida's oogen loste hem een raadsel op,
maar die oplossing deed hem zeer onaan
genaam aan. Hy deed echter eene uiterste
poging om die gewaarwording van zich af
te schudden. Hy trok Laura naar zich toe
en overlaadde haar gelaat met kussen; en
toen zy zoo vertrouwelyk tegen zyn schouder
aanleunde en de lieve oogen naar hem opsloeg,
toen deed hy by zichzelven de belofte, dat,
er mocht komen wat wiJde, hy steeds trachten
zou haar voor alle smart te behoeden.
Op denzelfden avond bracht Hulda hare
tante oen bezoek. Hare oogen schitterden
van toorn; een paar vurige plekken op hare
wangen toonden aan dat zy hevige inneriyke
gemoedsbeweging ondervond.
„Ach, tante, alles is voorby; wat hebben
my die kunstgrepen gebaat?" zeide zy op
dnftigen toon tot de gravin Von Hohenstein.
„Ge hebt u al zeer weinig ingespannen
om uw doel te bereiken," was het antwoord,
dat op trotschen toon gegeven werd.
„Ik zou al myn gevoel van kieschbeid
hebben moeten afleggen, als ik de verbintenis
van Laura met Von Sehnwitz had willen
beletten."
„Als men zich een doel voor oogen gesteld
heeft, Hulda, dan moeten geene middelen
ontzien worden. Het einde kroont het werk.
De waarheid van die woorden zoudt ge onder
vonden hebben."
„Ach, tante, het is nu toch te laat daar
voor, en daarenboven heb ik Laura te lief
om haar ongelukkig te willen maken."
„Te laat en te liefi Zeer geschikte
woorden inderdaad, als men wraak op iemand
nemen wil; een verloren leven en dan zoo
iets te zeggen."
Dit alles had de gravin op spottenden toon
gezegd, „en," vervolgde zfi:
„Hulda, zie my aan; hebt ge Laura liever
dan Ludwig?"
De groote oogen der gravin waren strak
op Huida's bleek gelaat gericht.
„Maar, tante, waartoe die vraag?" zeide
zy angstig.
„Om myn „plan de campagne" op te maken,
myn kind."
„U zult toch niet willen dat ik my, nu
het huweiyk gesloten is, tusschen Laura en
haren man zal plaatsen l Dat kunt ge toch
niet wonscbon?"
„Waarom niet? Wat heb ik er mede ge
wonnen, dat ik my na Von Stenwercks ver
loving en huweiyk van het hof teruggetrok
ken heb? Bespotting on minachting waren
myn deel. Antwoord my, Hulda," vervolgde
zy ernstig. „Wien hebt ge liever, Laura of
Ludwig Von Sehnwitz?"
Hulda sloeg de oogen neder. De gravin Von
Hohenstein boog zich voorover en wendde het
hoofd een weinig ter zyde, als om het woord,
dat de lippen harer nicht ontsnappen zou, op
te vangen.
Nog aarzelde Hulda. Zy streed een zwaren
strydhaar adem stokte, maar eindeiyk kwam
het woord „Ludwig" over hare lippen.
De gravin Von Hohenstein richtte zich op,
Zy nam Huida's hoofd tusschen hare handen,
drukte een kus op d bleeke, bevende lippen
en zeide: „Het is genoeg, kind; ik zie den
weg, dien wy te gaan hebben, klaar en open
vóór my liggen. Graaf V Sten werk," ver
volgde zy, terwyl zy hare hand dreigend op
hief: „Het uur der wrake nadert; ik hob
uzelven niet kunnen treffen, nu zal ik a
treffen in uw kindl"
Hulda staarde zwygend voor zioh uit en da
gravin deed geene poging om dit stllzwygen
te verbreken. Haar gelaat had, na het uiten
dier vreeseiyke woorden, de gewone kalme
en strenge uitdrukking weer hernomen. Haida
stond op, drukte een vluchtigen kus op bet
voorhoofd harer tante en verbot het kasteel.
„Honeymoon", „Flitterwochen", witte
broodsweken, welke eigenaardige benamingen
heeft iodere natie voor dien gelukkigen tyd.
Gelukkig?ja, als men elkander harte-
ïyk bef heeft; als men door wederzydsche
achting en vertrouwen aan elkander vei bondon
is. Maar voor hoe velen levert juist die tyd
eene groote teleurstelling opl
Men leert elkander beter kennenkarakter
trekken, die in den verlovlngetyd onopgemerkt
zyn gebleven, komen aan het lioht en dikwyia
wordt het heeriyk verschiet in die dagen reeds
verduisterd door wolkjes, die in het eerst
onbeteekenend schynen, maar al spoedig don
vorm van een wolkgevaarte aannemen, dat
dan dreigend over het verdere levenspad
biyft hangen.
i Wordt vervolgd,)
