«K 10426. A°. 1894. <§eze gourant wordt dagelijks, met uitzondering van (§on- en feestdagen, uitgegeven. "Vrijdag 16 Februari. IBSCH BAaBLAD. PRIJS DEZER COUBA1CT: Voor Leiden per 3 maanden, 1.10. Franco per post 1.40. Afzonderlijke Nommere 0 05- PRUS DER ADVERTED TLËN Van 1 6 regels f 1.06. Iedere regel meer f 0.17 J. Grootera letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren bulten de stad wordt f 0.05 berekend. Leiden, 15 Februari. Een deel van Leidens inwoners had gister avond reden het een geluk, te noemen dat de Sleutelstad zoo'n ruime Stadszaal bezit; deze toch was toen te beschouwen als een groote schat. En dat nu eens niet ter wille van een concert uitsluitend voor de leden een er Maatschappij of tegen verbazend hooge entrée, maar voor de zevende der Volksbyeenkomsten, waarvoor de Leidsche gymnastiek- en scherm- vereeniging Sparta" hare banier van hare omwindselen had ontdaan en de leden dier Vereeniging zich do blauwe sjerp met zilveren franje hadden omgeslagen en zich getooid in huD blauw-met-wit sportkostuum, om naar behooren eene welwillend aangeboden uit voering te geven, onder leiding van haren directeur, den heer J. J. Groenewoud. Dat de zaal geheel gevuld zou worden, was reeds lang vóór den aanvangstijd te voor spellen toen toch stond men buiten reeds op de opening der deuren te wachten. Te acht uren, een kwartier vóór het begin dus, waren zaal en balkon geheel bezet, niet enkel met zittenden, maar ook met staanden; niet alleen met degenen, die de kaart der Volksbyeen- komsten getoond hadden, maar ook met hen, die aan den ingang hadden bewezen in oenige betrekking te staan tot Sparta." Het programma bevatte negen nummers voor de gymnastiek en wel: vry e oefeningen degen-colonne en trekken; ringen; cariélange Btok en trekken; knotsoefeningen; rekstok; sabel-colonne en trekkencarré korte stok en trekken; standen. We gelooven dat het „Sparta's" bedoeling niet geweest is critiek uit te lokkendaarom hebben wo gisteravond het advies van een deskundige niet gevraagd en ons geplaatst op het standpunt der gewone bezoekers, door wier mond we zeer zeker spreken als we betuigen dat de Vereeniging veel genoegen heeft verschaft; dat vooral de knotsoefeningen, waarbjj de klassieke gestalten door bijzonder licht worden beschenen, de bewondering in hooge mate gaande maakten, hetgeen tevens het geval was met de standen, inzonderheid met den laatsten stand, met het vaandel boven in 't midden, dat vaandel, waarmede by den aanvang, onder de tonen van de muziek der Leidsche dd. schutterij, het gebruikelijke saluut was gebracht. „Sparta" werkte voor een zeer dankbaar publiekreeds by het eerste nummer, de vrye oefeningen, door schoolgaanden gewoon lijk de „vooroefeningen" genoemd, weerklonken de bijvalsbetuigingen; terwyi zelfs het een voudigste werken aan ringen en rekstok met handgeklap werd beloond. „Sparta" had er slag van de belangstelling aldóór te doen toe nemen, zóó zelfs, dat op het balkon de „hoo- gere" gymnastiek op leuningen van stoelen en tegen uitstekende muurversieringen werd beoefend voor de ballons met groot gevaar om te kunnen zien wat in de laagte werd te zien gegeven. In de groote pauze bleven bewonderens waardig velen zitten, uit vreeze voor het ver liezen hunner plaats, hetgeen als van veel boteekenis was te achten voor Sparta." De voorzitter der Commissie voor de Volks bijeenkomsten sprak een woord van dank tot „Sparta" en tot het muziekcorps der Schutterij, dat o. i. wel verdiend was. De werkende leden van Sparta" antwoordden daarop met den bondsklap en het opgetogen publiek met handgeklap en getrappel. Als men zoo nagaat wat den bezoekers der Volksbyeenkomsten aangeboden wordt, zal elkeen moeten erkennen dat dit zeer veel en zeer veel goeds is. En dat voor slechts een kwartje achtmalen per winter 1 't Is mooi, deze verklaring moet met een dankbaar hart door die bezoekers afgelegd worden. Ten slotte nog dit: In ééne minuut waren de omstreeks vijftienhonderd menschen gis teravond allen uit het gebouw op de Breostraat. Tot praeses van het Leidsch Studenten corps is gekozen de heer -W. A. Kuenen. Beroepen is bij do Ned.-Herv. gemeente te Lutten de heer A. W. Voors, cand. te Leiden. - Br bestaat gelegenheid tot verzending der correspondentie naar Nieuw-York, door middel van het stoomschip „Edam", van Rotterdam vertrekkende. Ten postkantore al hier moeten de brieven, enz. uiteriyk Vrijdag avond om 10.30 bezorgd z\)u. De wyze van verzending behoort duidelijk op het adres vermeld te worden. - Examens nuttige handwerken, 's Hage, 14 Febr. - Geslaagd de dames: C. M. Verhoog! van Nootdorp; G. Eggers, van Leiden. - Een bijvoegsel der Staatscourant van 15 dezer bevat o. a. de bij komnkiyk besluit goedgekeurde statuten van' de zandery „De Ridder", te Katwijk (wijziging van art. 4 der akte van oprichting) Het stoffelijk overschot van den gepen sionneerden luitenant generaal A. R. J. baron Klerck zal aanstaanden Vrijdag des voormid dags te '8-Gravenhage van het sterfhuis uit te elf uren worden ter aarde besteld, ver moedelijk op fEik-en-Duinen" en zonder mili taire eerbewijzen. Dr. Leyds, de Transvaalsche staatssecre taris, heeft tydens zijn verblijf alhier voor de Transvaal een uitleverings tractaat met ons land gesloten; ook een met Portugal. (Vad.) De Amsterdam8che gemeenteraad behan delde gisteren een voorstel van de heeren Den Hertog en mr. J. N. Van Hall, om voor 1894 tot steun van het werk der kindervoeding een subsidie uit de gemeentekas van ƒ7000 toe te kennen. De Raad verwierp het voorstel met 25 tegen 7 stemmen, voornamelijk op grond dat de VereemgiDg hare taak wel kan volvoeren en geen gemeente-subsidie verlangt. Eene belangrijke voordracht was die, om den kademuur van de Handelskade, ten be hoeve der Stoomvaartlijn Maatschappij „Ocean" met 95 meter in oostelijke richting te ver lengen, en dit gedeelte kaae met daarop te bouwen loods aan die Mpij. voor f 14,500 'sjaars te verhuren. De kosten voor een en ander, door de ge meente te dragen, zouden f 167,000 beloopen, te bestrijden uit de geldleening 1892. Na oen kort debat werd eene motie om de voordracht aan te houden met 22 tegen 9 stemmen verworpen en het voorstel na ver dediging door den voorzitter aangenomen. Uit Rotterdam wordt geschreven Nu ook de Eerste Kamer het wetsontwerp betreffende den verbindingsspoorweg heeft goedgekeurd, staat niets meer de uitvoering der groote plannen tot aanleg van handels inrichtingen aan den rechter-Maasoever in het westen der stad in den weg. Die spoorweg was daarvoor onmisbaar, en dit verklaart waarom Rotterdam zooveel belaDg stelde in hot lot, dat aan dit wetsontwerp zou te beurt vallen. Zonder overdrijving kan gezegd worden, dat de toekomst van Rotterdam voor een groot deel daarvan afhing. Van te grooter beteekenis zal de tot stand te brengen verbinding tusscfcien de beide spoor wegen voor Rotterdam zijn, wanneer daarvan het gevolg wordt, dat de gemeente weder do beschikking krijgt over hot gedeelte rivier oever in hot oosten der stad, thans voor don voormaligen Rijnspoorweg in gebruik. Als de ontworpen uitbreiding der grenzen van de gemeente haar beslag krijgt, zal, zooals men weet, het oevergebied van Rotterdam naar het Oosten zich uitstrekken tot aan het Kraling- 8che veer. Mettertijd is daarvan in het belang van het scheepvaart verkeer uitnemend party te trekken, mits ook werkeiyk dat geheele oevergebied daarvoor beschikbaar kome. Zoo lang echter de terreinen langs de rivier van het einde der Oosterkade af tot de Oude Plantage in gebruik zyn van de Exploitatie- maatschappy als opvolgster van de voor malige Rynspoorwegmaatschappy, valt daaraan niet te denken. Indertyd is gezegd dat het Maasstation zou in wezen biyven, om te dienen voor het be stellen van vrachtgoederen. Of dit werkeiyk in de plannen ligt, is my niet bekend; maar dat het voor het spoorwegverkeer van veel nut zou zyn, valt te betwyfelen; dat station toch is op vry grooten afstand gelegen van het punt, waar de aaneensluiting der beide spoorwegen zal komen. Daarentegen kan ieder zich hier dageiyks overtuigen, dat de ruimte, welke de Oosterkade aanbiedt, op verre na niet toereikend is voor de talryke stoombooten, die daar eene aanlegplaats moeten vinden, waaruit volgt dat het hoogst gewenscht is die kade uit te breiden door toevoeging van hGt oeverged9elte, hetwelk te kwader ure aan eene spoorwegmaatechappy werd afgestaan. Bij koninkiyk besluit is aan den heer H. W. Mesdag, kunstschilder te 's-Gravenhage, eervol ontslag verleend als Nederlandsch com missaris voor de afdeeling Schoone Kunsten der in 1893 te Chicago gehouden wereldten toonstelling, met dankbetuiging voor de diensten, door hem in die betrekking bewezen. Tevens is de commissie, belast met de bevordering van de belangen van de Neder landsche nyverheid en den Nederlandschen handel en landbouw by genoemde tentoon stelling ontbonden, onder dankbetuiging voor de door haar bewezen diensten, en is de heer G Birkhoff Jr., consul der Nederlanden te Chicago, eveneens onder dankbetuiging eervol ontheven van zyne betrekking als Regeerings- commissaris. De gewone audiëntie van den min. van binnenl. zaken zal op Zaterdag 17 Febr. niet plaats hebben. Gemeenteraad van. Lelden. Vervolg.) By punt 11 werd een nader ingekomen advies voorgelezen van den gemeente-archi varis, den heer Dozy, omtrent het eigendoms recht, dat op enkele perceelen, welke aan den Vestwal uitkomen, rust, zoodat door den Voorzitter werd voorgesteld om den grond achter bedoelde perceelen tegen recognitie of in erfpacht uit te geven, dus niet kosteloos. De heer Cock besprak verder de vier of vyf condities, welke den tegenwoordigen eigenaars van de overige perceelen by koste- loozen afstand worden opgelegd, doch z. i. niet met kracht kunnen worden doorgedreven. Met de commissie van fabricage zou hy aan den afstand het karakter van schenking willen behouden zien, in het midden latende of de prys van 3'/a cents per centiare al of niet te hoog is. Ook wees spr. er op dat nu slechts vyf aanvragen zyn ontvangen, doch er kunnen er meer inkomen. De Voorzitter kon wel eenigszins met den vorigen spr. meegaan, doch zou de voorwaarde tot wederopzeggens aan den afstand willen blyven handhaven. De heer De Sturler wilde aan de opmerking van den heer Cock te gemoet komen door den prys b. v. op een halven cent te bepalen. De heer Fockema Andrese vond dit ook wel eenigszins goed, doch wenschte de rechten der gemeente, overeenkomstig het ander ge deelte van het voorstel van B. en Ws., niet geheel uit handen te geven. Volgons den heer Van Hamel is bedoelde grond meer gewild dan men wel denkt en daardoor ook meer waard. Nadat de heer Drucker de denkbeelden der commissie van financiën nader had uiteengezet, wees de heer Dekhuyzen er op dat de Boef- straat in geen gunstigen toestand verkeert, vooral wat de gezondheid betreft, terwijl er de sterfte vry groot is, zoodat ook daar het Liernurstelsel is toegepast geworden. De heer Du Rieu herinnerde er aan dat de Vestwal zelf zeer hoog is, terwyi de huizen er hoog gelegen zyn, zoodat hy wees op het wenschelyke, ter voorkoming van een nat pad, dat het af te stane terrein worde op gehoogd. De heer De Goeje besprak het recht der gemeente om er enkele in onvoldoenden toe stand verkeerende huizen te onteigenen, doch gaf daarentegen ook in overweging om maat regelen te doen nemen, b. v. door draineering, ten einde er meer droogte te doen ontstaan, ei de overmatige vocht te doen verdwenen. De heer Cock repliceerde wat zyne denk beelden omtrent de erfdienstbaarheid betrof. De heer Kerstens gaf in overweging dat de bepaling worde opgenomen dat, zoolang aangrenzende grond nog niet is gevraagd, eigenaars van perceelen ter zyde daarvan daar dan een houten schut, in plaats van een yzeren hek hebben te plaatsen. De heer Hasselbach sMde bovendien voor om zoolang aangrenzende perceelen nog niet worden aangelegd, dan ook aan de reeds in gebruik zynde perceelen aan de voorzyde eene houten afrastering mag worden geplaatst, want by werkzaamheden moet steeds veel worden afgebroken, wat kosten veroorzaakt. De Voorzitter wenschte dat, zoolang de toestand nog niet geheel in orde is, aan on gevraagde perceelen grond vanwege de ge- meento een uniform houten hek worde go- plaatst, met het oog op den welstand en de soliditeit. De heer Fockema Andreae wenschte som mige bepalingen omtrent de afsluiting aan het oordeel van B. en "Ws. over te laten, waaraan de heer Dekhuyzen nog zyne denk beelden toevoegde. Deze waren echter van dien aard dat de heer Hasselbach vreesde dat er voor de eige naars veel te veel bezwarende voorwaarden zullen worden gesteld, waardoor de geringe prys van een halven cent per centiare slechts een wassen neus zou worden, -- waartegen de heer Dekhuyzen weer opmerkte dat het doel toch noodzakeiyk is om aan den toestand van den Vestwal verbetering te brengen. Toen de Voorzitter voorstelde om den grond tegen een halven cent af te staan, zeide de heer Van Hoeken dat hy dezen prys te gering achtte en men daardoor onbiliyk tegenover anderen zou zyn. De heer Drucker wees er op dat men met dit punt tevens moet medewerken om den toestand der huizen aldaar te doen verbeteren. Ton slotte werd zonder hoofdelyke stemming beslist dat de prys een halvon cent per centi- ar» 7sA zUn. vnorjif d» heer Cock nou zyn denkbeeld omtrent erfpaclitrecht en recog nitie had verdedigd. Voorts werd besloten dat de grond eerst zal worden overgedragen als de perceelen in de Hoefstraat in- en uitwendig in een behoor lijken toestand verkeoren. Ook werd gunstig beschikt op het verzoek van mej. G. Boot, huisvrouw van H. Sirag, waarby zy den eigendom verzoekt van de poort onder het haar toebehoorend bovenhuis gelegen aan de zuidzyde van de Hoefstraat No 59, als pakhuis en erf, groot 50 centiaren. Overeenkomstig het advies van den gemeente archivaris werd verder besloten dat de steen van die poort naar het Museum in de Laken hal zal worden overgebracht. Punt 12 werd aangehouden. Op de punten 13 en 14 werd gunstig beschikt. Evenzoo op punt 15, na eene korte opmer king van den heer Van Hamel omtrent het doel der betrekke) yke verordening tot regel matige heffing van het schoolgeld. Met het oog op het gevorderd uur (over vyven) werden de overige punten op voorstel van don Voorzitter tot eene volgende zitting aangehouden, waarna de vergadering wordt gosloten. TWEEDE KAlJZEK. Eene nieuwe reeks amendementen op de kieswet is ingediend. Eükele daarvan zyn volkomen gelykluidend aan die, welke reeds waren voorgesteld, terwtyl in andere kleine wyzigingen, in verband met het gewyzigd ontwerp, zyn aangebracht. Zoo stelt de heer Levy thans voor, om als kiezer toe te laten hem, „die gedurende de laatstverloopen drie burgerlyke jaren zelf, evenmin als zyne vrouw of minderjarige kin deren, onderstand heeft genoten van eene instelling, hetzy van weldadigheid, hetzy tot voorkoming van armoede, of wel van een gemeentebestuur" (zyn vorig amendement ge waagde alleen van den man). De heeren Levy en Van Kerkwijk hand haven hun amendement om den leeftyd voor kiezer resp. op 25 en 28 jaren te bepalen in plaats van 23 jaren. Door den heer Land wordt een amendement voorgesteld, ten doel hebbonde ten opzichte van de niet-uitoefening van hot kiesrecht golyke gevolgen te verbinden aan do opleg ging, zoowel door den burgerlyken als den militairen rechter, van eene zelfde bykomende straf, nameiyk die van ontzetting van het recht om by de gewapende macht te dienen. Met het onderzoek van in de afdeelingen aanhangige ontwerpen is de Tweede Kamer gisteren gevorderd tot de hierna te noemen voordrachten, over welke tot rapporteurs zyn benoemd: voor die, houdende bepalingen om trent verveningen en tot uitvoering van art. 191 der Grondwet, de heeren Van Alphen, Rink, Roessingb, De Beaufort (Wyk) en Conraa; voor het wetsvoorstel-Levy op de homologatie van accoord buiten faillietverklaring, de heeren Van der Kaay, Borret, De Savornln Lohman, E. Smidt en De Kanter; voor dat tot goed keuring der overeenkomst betreffende den Zuid- Oosterspoorweg, de heeren Van Beuningen, Tydeman, Vrolik, Van Kerkwyk en A. Smit. De commissie van voorbereiding voor het wetsontwerp tot invoering der faillissements- wet, dat mede onderzocht is, is reeds bekend. De flnantiöele ontwerpen kwamen heden in onderzoek. Gemengd Nieuws. Vele particulieren uit Leiden verzonden aan de Tweede Kamer een adres om instemming te betuigen met de motie der hoeren Beelaerte van Blokland e. a. tot wettelijke invoering van den Midden Euro peoachen tyd. De Aalsmeerder plas. De Aals meerder boer heeft in de laatste dagen roden te over gehad, de droogmaking te wenschen van dezen plas. Dit 9u0 HA. groote meer is by storm uit het ZW. ontzagwekkend, wanneer schuim en golven over den stevlgen Stommeerdyk heen slaan, maar het is voor den landeigenaar in hooge mate nadeelig. De geweldige golfslag, de door het opgestuwde water veroorzaakte stroom doet het land aanhoudend verminderen, Geen schoeiing is daar op den duur tegen bestand. Wat er in den jongsten storm, welke 10 dagen aaneen geheerscht heeft, verloren is gegaan, is raoeilyk te zeggen. Menigeen kan weer in wanhoop uitroepen„Kyk, waar nu de schuiten varen, stond voor eenige dagen nog met moeite en zorg gekweekt boomgewas." „Jaar op jaar wordt het gevaar, dat Aals meer uit hot Zuid Westen dreigt, grooter; met o)lr ï'aar wordt cie wensrh vnritros dal rnejn tcch eindeiyk tot het werk der droogmaking overga, waarvoor zoolang reeds concessie is aange vraagd en verkregen. De tegenwoordige con- cessionnaris, mr. Stuart te Amsterdam, schijnt echter al even weinig voortgang met dt ',aak te maken als de vorige. „Er is nog altyd weinig uitzicht, dat de 900 bunders vet land, thans onder water bedoK binnen niet te langen tyd drooggelegd zullen worden, dat de Aalsmeerder by onbe zorgd en rustig slapen en hy de gru m- men, noodig voor schoeiwerk, besparen Gevolgen van den storm 1' a gevolge van de Westen-en Zuidwc-^nnwoi ien is de waterstand in de Zaan zoo laag -• \or- den, dat vele schepen en schuiten ih op het droge liggen, sommige met gev* van om te kantelen. Na de wind is gaan liggen en uit het Noorden komt, ls in dezen toestand wel eenige verbetering gekomen. Te Ha8kerdyken, een uur van H^- n gelegen, is door deD hevigen storm net bewoond door den doodgraver RuurdHol< p, ingewaaid, terwyi te Lippenhuizen de boeren- huizinge en schuur van den heer A. De Boer zyn ingestort. Het vee werd spoedig gered. De bekende veenkolonie Beets in de ge meente Opsterland is door het water weer erg geteisterd. Gistermorgen kon men zien, hoe water en wind den straatweg tusschen Beets en Boetsterzwaag, die tevens als water- keering dient, over eene lengte van circa 850 M. erg beschadigd hadden. Groote gaten waren er in geslagen, te zamen vyf in getal, waardoor het water zich een weg gebaand had in de zoogenaamde Noordtrits onder Boombergum, welke nu blank staat. Het grootste gat in den straatweg had eene lengte van 15 meter. Ruim 50 mannen waren, onder leiding van den heer Halbertsma, gemeente architect, bezig den weg te herstallen Het rytuigverkeer van Beetsterzwaag naar Olde- boom en Akkrum via Beets is gestremd. Toen de doorbraak plaats had, de waterstand 1.35 M. boven zomerpeil. De postschuit van Ameland op Hol werd is beneden Schiermonnikoog gestrand. Men vreest dat ze verloren zal zyn. De ter s^entie vertrokken reddingsboot vond geene jumaii- ning aan boord. Veel hebben ook de Vereenigde Staten van Amerika onaer den storm te ïyden gehad. Ook daar ondervinden de meeste berichten vertraging door stremming in hot verkeer. Byna overal ging de storm gepaard met dichte sneeuwbuien, zoodat het spoorwegverkeer op vele plaatsen onmogeiyk is geworden. Te Chicago bedroeg de snelheid van den wind 75 myien per uur. Uit de verschillende staten komen berichten van menschen, die door de sneeuwstormen of door den wind gedood zyn. In het onlangs geopende territory heb ben de kolonisten het hard te verantwoorden. Zy leven nog byna allen onder tenten; hun toestand is afgryselyk. Twintig van hen zyn doodgevroren. Een huisvader vermoordde zyn gezin, 6 personen sterk, en maakte daarna een eind aan zyn eigen leven. In een brief, welken hy achterliet, verklaarde hy, dat hy geen ander middel wist om de zynon voor doodvriezen te behoeden. Nu de storm bedaard is, zyn alle te Am sterdam aanwezige Urkor- en Marker-visschors weder naar zee vertrokken. Op Vlieland arriveerden met schade wegens stormweer de bomschuiten „Sch. 13,131, 267". Zy hadden ankers en touwen verloren en worden binnendoor beloodst naar het Nieuwe- diep. De bemanningen zyn welvarend. De Artis Schouwburg te Amster dam is gisteravond publiek geveild en verkocht voor f 46,400 aan den heer L. v. d. Vygh. In den loop der vooretellingen van de heeren Kreeft en Buderman brengt deze vorkoop geene verandering. Een knecht van den loodgieter Kagenaar, te Kralingen, die aan het werk was in het torentje op de villa van den beer Cankrien, had het ongeluk er uit te vallen, met het gevolg, dat hy na korten tyd overleed. P. Morton, te Vlanen,dieineen aanval van verstandsverbystering zyne vrouw gedood heeft en daarna zichzelf verwondde, zal waarechyniyk nog herstellen. De ongeluk kige man zal nu wel in een gesticht geplaatst worden. Door twee jongelieden van o m- streek8 20 jaar zyn te Hilversum pogingen in het werk gesteld om valsche rijksdaalders uit te geven. Zy werden echter spoedig door de politie ingerekend en naar Amsterdam vervoerd. Ten gevolge van eene aardstorting zyn gisteren in eene myn by Plymouth in Pennsylvanië 13 myn werkers levend begraven. Men vreest dat do ongelukkigen niet bytyds *.n roddfin sytr

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1894 | | pagina 1